Λιπίδια και διατροφή
•
1 gefällt mir•1,241 views
Τα λιπίδια (που κάποιες φορές ως όρος ταυτίζονται με τα λίπη) αποτελούν μια ετερογενή ομάδα ενώσεων με τους πιο γνωστούς εκπροσώπους να είναι η χοληστερίνη (χοληστερόλη) και τα τριγλυκερίδια. Αποτελούν απαραίτητο συστατικό του διαιτολογίου του ανθρώπου όχι μόνο για την ενέργεια που προσφέρουν (διπλάσια από τους υδατάνθρακες) αλλά και γιατί παίζουν σημαντικό ρόλο σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Τα 3 πρώτα χρόνια ζωής επιπλέον, είναι εξαιρετικά απαραίτητα για την ομαλή εξέλιξη του νευρικού συστήματος του παιδιού. Σημαντική είναι η σωστή επιλογή τόσο της ποσότητας όσο και της ποιότητας των προσλαμβανόμενων λιπών ώστε να αποφύγουμε ασθένειες όπως είναι η αθηροσκλήρωση και η παχυσαρκία.
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Andere mochten auch
Andere mochten auch (12)
Ähnlich wie Λιπίδια και διατροφή
Ähnlich wie Λιπίδια και διατροφή (20)
Mehr von Tasos Serbis MD, PhD
Mehr von Tasos Serbis MD, PhD (13)
Λιπίδια και διατροφή
- 1. Λιπίδια και διατροφή Αναστάσιος Σέρμπης, MD, PhD Παιδίατρος Εξειδικευθείς στην Παιδοενδοκρινολογία Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
- 2. Οι 5 βασικές ομάδες θρεπτικών συστατικών και το νερό Σάκχαρα Λίπη Πρωτεΐνες Βιταμίνες Ιχνοστοιχεία Νερό ΕνέργειαΜ α κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά Μ ι κ ρ ο θ ρ ε π τ ι κά σ υ σ τ α τ ι κά
- 3. Λιπίδια • Ετερογενής ομάδα ενώσεων: – Είναι αδιάλυτες στο νερό – Είναι διαλυτές σε οργανικά διαλύματα – Χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας – Θεωρούνται εστέρες των λιπαρών οξέων • Αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο • Φυσικά, συνθετικά, υδρογονωμένα • Κορεσμένα, μονο- και πολυακόρεστα • Απαραίτητα λιπαρά οξέα
- 4. Διατροφική ταξινόμηση λιπιδίων • Απλά λιπίδια • Λιπαρά οξέα • Ουδέτερα λίπη (λιπαρά οξέα με γλυκερόλη) • Κηροί (λιπαρά οξέα με αλκοόλες μεγάλου ΜΒ) • Σύνθετα λιπίδια • Φωσφολιπίδια (λιπαρά οξέα με φωσφορικό οξύ & αζωτούχο βάση) • Γλυκολιπίδια (λιπαρά οξέα με υδατάνθρακες & αζωτούχο βάση) • Λιποπρωτεΐνες (λιπίδια με πρωτεΐνες) • Παραγόμενα λιπίδια (από τη διάσπαση των σύνθετων) • Λιπαρά οξέα • Γλυκερόλη • Στερόλες (πχ. χοληστερόλη, στεροειδείς ορμόνες) • Λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E, K)
- 5. Τι είναι τα τριγλυκερίδια; • Εστέρες της γλυκερόλης με τρία μόρια λιπαρών οξέων • Αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο κι οξυγόνο • Τα φυσικά λιπίδια περιέχουν 98-99% τριγλυκερίδια • Γενικά η λέξη ‘λίπη’ χρησιμοποιείται στη θέση των τριγλυκεριδίων
- 6. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των λιπαρών οξέων; • Μήκος αλύσου (αριθμός ατόμων άνθρακα) • Βαθμός κορεσμού Κορεσμένο λιπαρό οξύ Ακόρεστο λιπαρό οξύ Μικρή (<6) Μέση (6-12) (MCTs) Μακρά (>12)
- 7. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των λιπαρών οξέων; Κορεσμένο Ακόρεστο Τα λίπη ζωικής προέλευσης παρέχουν 40-60% της ενέργειας από κορεσμένα λιπαρά οξέα, ενώ τα φυτικής προέλευσης μόνο το 10-20% από κορεσμένα (τα υπόλοιπα είναι μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα)
- 8. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των λιπαρών οξέων; Κορεσμένα λιπαρά οξέα Μίγμα κορεσμένων και ακόρεστων λιπαρών οξέων
- 9. Χημική σύσταση → φυσική κατάσταση Μονοακόρεστο λιπαρό οξύ Κορεσμένο λιπαρό οξύ
- 10. Ισομερείς μορφές cis και trans των ακόρεστων λιπαρών οξέων • Δύο διαφορετικές γεωμετρικές μορφές • Ανάλογα με τη θέση στο χώρο (από την ίδια μεριά του διπλού δεσμού ή εκατέρωθεν) • Τα cis είναι φυσικής προέλευσης (πχ. ελαιόλαδο) • Τα trans κυρίως κατά την επεξεργασία των τροφών, πιο άκαμπτα cis μονοακόρεστο λιπαρό οξύ trans μονοακόρεστο λιπαρό οξύ
- 11. Ποιες μορφές λίπους κάνουν κακό στην υγεία μας; • Τα κορεσμένα και τα trans πολυακόρεστα λιπαρά οξέα: – Μειώνουν την καλή και αυξάνουν την κακή χοληστερίνη – Διαταράσσουν την κυτταρική λειτουργία – Επηρεάζουν την απομάκρυνση της χοληστερόλης • Κάθε αύξηση 2% στην ενέργεια από trans → 25% αυξημένος κίνδυνος για έμφραγμα • Αποφυγή: τηγανιτές πατάτες στα fast food, ντόνατς, βάφλες, παγωτά, μπισκότα κλπ.
- 12. Κορεσμένο λιπαρό οξύ Ακόρεστο λιπαρό οξύ (cis διπλός δεσμός) Ακόρεστο λιπαρό οξύ (trans διπλός δεσμός) Ζωικό λίπος Ελαιόλαδο Μερικώς υδρογονωμένα λίπη Ποιες μορφές λίπους κάνουν κακό στην υγεία μας;
- 13. Κορεσμένα Μονοακόρεστα Πολυακόρεστα Βούτυρο Γάλα, πλήρες Βοδινό Αυγό Γαλοπούλα Κοτόπουλο, στήθος Τόνος Σολωμός Κάσιους Ελαιόλαδο Σησαμέλαιο Καλαμποκέλαιο Καρύδια Ηλιέλαιο Κραμβέλαιο Περιεκτικότητα τροφών σε διάφορα λιπαρά οξέα
- 14. Περιεκτικότητα τροφών σε trans λιπαρά οξέα Είδος τροφής trans λιπαρά οξέα (γραμμάρια ανά μερίδα)
- 16. Απαραίτητα λιπαρά οξέα • Δεν τα συνθέτει ο οργανισμός ή τα συνθέτει σε ανεπαρκείς ποσότητες • Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα φυσικής προέλευσης • Σημαντικός ρόλος σε πολλές λειτουργίες λινολαϊκό οξύ (ω-6) • Κυτταρική λειτουργία • Πήξη αίματος • Αρτηριακή πίεση α – λινολενικό οξύ (ω-3) • Προστασία έναντι εμφράγματος • Αντιφλεγμονώδης δράση • Όραση και νευρολογική εξέλιξη
- 17. Χοληστερόλη • Σε μεγάλα ποσά: αυγό, συκώτι, μυαλό ζώων, νεφροί • Σε μικρότερα: κρέας, πλήρες γάλα, κρέμα γάλακτος, παγωτά, τυριά, βούτυρο • Εξωγενής (δίαιτα) και ενδογενής (σύνθεση) • Σημαντική ως δομικό συστατικό στις κυτταρικές μεμβράνες, στη νευρική λειτουργία, στην παραγωγή ορμονών Το µόριο της χοληστερόλης
- 18. Πέψη κι απορρόφηση λιπών Σιελογόνοι αδένες Οισοφάγος Στόμα Στομάχι Χοληδόχος κύστη Λεπτό έντερο • Η χοληδόχος κύστη απελευθερώνει χολή στο λεπτό έντερο • Οι σιελογόνοι αδένες παράγουν τη γλωσσική λιπάση που πέπτει κάποια τριγλυκερίδια • Το περισσότερο λίπος φτάνει ανέπαφο στο στομάχι όπου διασπάται σε σταγονίδια • Η γαστρική λιπάση διασπά κάποια τριγλυκερίδια Πάγκρεας Παχύ έντερο • Η χολή διασπά το λίπος σε μικρά σταγονίδια • Ένζυμα από το πάγκρεας διασπούν τα τριγλυκερίδια σε μονογλυκερίδια και λιπαρά οξέα • Μικύλλια μεταφέρουν ελεύθερα λιπαρά οξέα στα τοιχωματικά κύτταρα του εντέρου για απορρόφηση
- 19. Αποθήκευση λίπους στο σώμα Πυρήνας Σταγονίδιο λίπους • Υποδόριο λίπος (50 %) • Σπλαγχνικό λίπος (45%) • Ενδομυϊκού ιστού (5%)
- 20. Βασικές λειτουργίες των λιπών • Συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας (9 Kcal/g) • Απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών • Γευστικότητα και νοστιμιά στις τροφές • Στον οργανισμό: – Αποθήκευση ενέργειας: ο λιπώδης ιστός, 80% λίπη, 3-4% πρωτεΐνες, 16-17% νερό – Στήριξη και προφύλαξη οργάνων και νεύρων – Υποδόριο λίπος: διατήρηση θερμοκρασίας σώματος
- 22. Πηγές λιπών • Βούτυρο • Κρέατα • Γαλακτοκομικά • Αυγά • Λιπαρά ψάρια • Ξηροί καρποί • Έλαια (ελαιόλαδο κλπ)
- 23. Ιδεώδης πρόσληψη λιπιδίων • 20-35% των ολικών θερμίδων από λιπίδια: • >25% από μόνο- και πολυακόρεστα • <7-10% σε κορεσμένα λιπαρά οξέα • Ελάχιστη-μηδενική ποσότητα trans λιπαρών οξέων • 16-19 g/ημ. απαραίτητα λιπαρά οξέα για τους άντρες και 12-13 g/ημ. για τις γυναίκες • Μείωση της πρόσληψης χοληστερόλης ≤300mg/ημ. • Αύξηση των σύνθετων υδατανθράκων (άμυλο) σε αντικατάσταση των λιπών στη δίαιτα (κυρίως σε αθλητές)
- 24. Ιδεώδης πρόσληψη λιπιδίων • Σε μία δίαιτα 2000 θερμίδων: – 20-35% θερμίδων από λίπος άρα 400-700 θερμίδες – Επομένως 45-78 γραμμάρια την ημέρα – Από αυτά: – > 44 γραμμάρια από μόνο- και πολυακόρεστα – < 22 γραμμάρια από πολυακόρεστα – 0 γραμμάρια από trans λιπαρά οξέα
- 25. Θέματα προς συζήτηση 1. Καλή και κακή χοληστερόλη 2. Φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα 3. Ποια νοσήματα συνδέονται με την ↑ κατανάλωση λιπών 4. Προϊόντα light 5. Τι αποφεύγουμε όταν έχουμε υψηλή χοληστερόλη; 6. Πόσο λίπος πρέπει να έχουμε στο σώμα μας;
- 26. HDL και LDL χοληστερόλη
- 27. Καλή (HDL) και κακή (LDL) χοληστερόλη
- 29. Φυσιολογικά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα
- 30. Ποια νοσήματα συνδέονται με την ↑ κατανάλωση λιπών • Αθηροσκλήρωση: – Στεφανιαία νόσος – Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο • Παχυσαρκία
- 31. Προϊόντα light • Προϊόντα με 30% λιγότερες θερμίδες (με σταθερή την ποσότητα πρωτεϊνών) • Light σε υδατάνθρακες • Light σε λίπη (0% και <25% σε λίπος)
- 32. Τι αποφεύγουμε όταν έχουμε υψηλή χοληστερόλη;
- 34. Πόσο λίπος πρέπει να έχουμε στο σώμα μας;
Hinweis der Redaktion
- Σχεδόν το σύνολο του προσλαμβανόμενου με την τροφή λίπους (περίπου 95%) είναι με την μορφή τριγλυκεριδίων. Με την ίδια μορφή (δηλαδή τριγλυκεριδίων) είναι και το σύνολο σχεδόν του αποθηκευμένου λίπους στο σώμα μας.
- Τρεις ομάδες λιπιδίων ανευρίσκονται πιο συχνά στις τροφές: τα τριγλυκερίδια, τα φωσφολιπίδια και οι στερόλες. Θα ασχοληθούμε επομένως περισσότερο με αυτά
- Η γλυκερόλη είναι υδατάνθρακας με τρία άτομα άνθρακα Τα λιπαρά οξέα έχουν από 4 ως 30 άτομα άνθρακα Η σύνδεση γίνεται με εστερικούς δεσμούς
- Τα μικρής και μέση αλύσου λιπαρά οξέα απορροφούνται και μεταφέρονται πιο γρήγορα Τα λιπαρά οξέα έχουν από 4 ως 30 άτομα άνθρακα Όταν όλες οι μονάδες συγγένειας των ατόμων άνθρακα είναι ενωμένες με υδρογόνο (το λιπαρό οξύ είναι πλήρως κορεσμένο από H) ή άλλο στοιχείο, το λιπαρό οξύ καλείται κορεσμένο. Όταν έχει έναν διπλό δεσμό είναι μονοακόρεστο, όταν περισσότερους πολυακόρεστο
- Τα λίπη ζωικής προέλευσης παρέχουν 40-60% της ενέργειας από κορεσμένα λιπαρά οξέα, ενώ τα φυτικής προέλευσης μόνο το 10-20% από κορεσμένα (τα υπόλοιπα είναι μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα)
- Φυσική κατάσταση: στερεή, ημίρρευστη, υγρή Τα μικρότερα σε άλυσο και τα πιο ακόρεστα λιπαρά οξέα δίνουν λίπη σε υγρή ή μαλακή κατάσταση στη θερμοκρασία δωματίου (έλαια) Τα φυτικά έλαια είναι συνήθως ακόρεστα (με εξαίρεση το λάδι της καρύδας που είναι σχεδόν αποκλειστικά κορεσμένο αλλά περιέχει μεγάλη ποσότητα λιπαρών οξέων μέσης αλύσου)
- Η διαδικασία επεξεργασίας ονομάζεται υδρογόνωση και προέκυψε στις αρχές του 1900 για πιο σταθερά λιπαρά. Οδήγησε στα μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά οξέα Τα «υδρογονωµένα φυτικά έλαια» είναι ακόρεστα που έχουν συνθετικά µετατραπεί σε κορεσµένα µε την προσθήκη υδρογόνου. Η µαργαρίνη είναι ένα τέτοιο παράδειγµα
- Όλες οι τροφές είναι μίγματα από κορεσμένα, μονο- και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα κι εμείς θέλουμε…
- Η πολιτεία της Νέας Υόρκης έχει προσπαθήσει να εκμηδενίσει τα τεχνητά trans λιπαρά οξέα σε όλα τα εστιατόριά της
- Ηλιέλαιο, καλαμπόκι, σόγια, φιστίκια, ξηροί καρποί Τα Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια όπως σαρδέλες, σολομός και σκουμπρί. Σε μικρότερες ποσότητες βρίσκονται στα φυτά καρύδια, σόγια, λιναρόσπορο και λινέλαιο Τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα βρίσκονται (με εξαιρέσεις) σε φυτικά έλαια από τα οποία προσλαμβάνονται σε ικανοποιητικές ποσότητες (σε αντίθεση με τα ωμέγα-3). Παλαιότερα τα δύο αυτά πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (μαζί) ονομάζονταν βιταμίνη F
- Because all animals make cholesterol, if you eat any animal product, including meat, poultry and fish, you will be consuming some “extra” cholesterol
- Λευκός και καστανόφαιος (brown) λιπώδης ιστός
- Βέβαια υπάρχουν και τα προβλήματα από την υπερκατανάλωση λίπους, όπως αθηροσκλήρωση κτλ
- Levels above 35% may increase the risk of conditions such as heart disease and obesity. Levels below 20% may increase the risk of not consuming or absorbing enough essential fats or fat soluble vitamins.
- Άρα πολύ σημαντικό και η ποσότητα του λίπους που καταναλώνουμε αλλά και το είδος τους. Οι Αμερικανοί δεν τρώνε πολύ λίπος αλλά τρώνε πολύ λάθος λίπος
- A certain amount of cholesterol circulates in the blood. It does not float through the bloodstream on its own, but in chemical “packages” called lipoproteins. There are two major kinds of lipoproteins:
- Replace saturated fats with unsaturated fats in the diet Choose lean cuts of meat Steam, boil or bake foods instead of cooking them in oil or fat