4. 05 Nhóm cam kết về môi trường tại
CPTPP và EVFTA
(1) Chính sách và các quy định của pháp luật môi
trường trong nước;
(2) Cam kết quốc tế về môi trường;
(3) Công khai, minh bạch;
(4) Nghĩa vụ đối với một số lĩnh vực cụ thể về môi
trường;
(5) Cơ chế tham vấn, giải quyết tranh chấp.
5. Ngày 17/11/2020 Quốc hội đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14
Nguyên tắc tại khoản 2, khoản 4 Điều 4, khoản
9 Điều 5 tương thích với định hướng của CPTPP
và EVFTA tại Nhóm 1 và Nhóm 2
6. “
Bảo vệ môi trường là điều kiện, nền tảng, yếu tố
trung tâm, tiên quyết cho phát triển kinh tế - xã
hội bền vững. Hoạt động bảo vệ môi trường
phải gắn kết với phát triển kinh tế, quản lý tài
nguyên và được xem xét, đánh giá trong quá
trình thực hiện các hoạt động phát triển.
”
7. “
Hoạt động bảo vệ môi trường phải được tiến
hành thường xuyên, công khai, minh bạch; ưu
tiên dự báo, phòng ngừa ô nhiễm, sự cố, suy
thoái môi trường, quản lý rủi ro về môi trường,
giảm thiểu phát sinh chất thải, tăng cường tái
sử dụng, tái chế chất thải để khai thác giá trị tài
nguyên của chất thải.
”
8. “
Mở rộng, tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế và
thực hiện cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường
”
9. Biến đổi khí hậu do carbon (Chương
VII) đã tương thích với Điều 20.5.1
CPTPP và khoản 2 Điều 13.6 EVFTA
Điều 139 về vấn đề tổ chức và phát
triển thị trường carbon để đáp ứng
cam kết tại khoản 2 Điều 13.6 EVFTA.
10. Vấn đề về đa dạng sinh học được đề
cập xuyên suốt các điều khoản của
Luật BVMT 2020 và Việt Nam cũng
đã có Luật Đa dạng sinh học 2008
11. Chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải thấp,
khoản 11 Điều 5 Luật BVMT cũng đã đưa ra
chính sách lồng ghép, thúc đẩy các mô hình
kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây
dựng và thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển
kinh tế - xã hội.
12. Luật BVMT cũng đã cung cấp các công cụ
hành chính - kỹ thuật trong phòng ngừa,
kiểm soát các nguồn ô nhiễm ví dụ như việc
thực hiện Đánh giá môi trường chiến lược,
đánh giá tác động môi trường, quan trắc,
tiêu chuẩn môi trường cũng như các quy
định về quản lý chất thải (Chương IV) –
tương thích với Điều 13.13 EVFTA
13. Quy định về tham vấn công chúng được ghi
nhận là một hoạt động bắt buộc trong quá
trình lập quy hoạch (Điều 27, 32, 33, 43) –
tương thích với Điều 20.08 CPTPP và Điều
13.12 EVFTA
15. Các chương trình chiến dịch vì môi trường,
các hoạt động thực tiễn trong việc khắc
phục ô nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường
hầu hết được thực hiện nhỏ lẻ bởi những cá
nhân, tổ chức phi chính phủ.
Ở cấp độ cấp Quốc gia, chưa có những
chương trình cụ thể để bảo vệ môi trường
với quy mô lớn và lâu dài mà chủ yếu chỉ
mới nằm trên chính sách, quy định pháp luật
và kèm theo đó là việc xử lý vi phạm các
doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường
nghiêm trọng hoặc một số ít các hành động
khắc phục hậu quả ô nhiễm như nạo vét
sông, kênh rạch.
17. “
Điểm hạn chế lớn nhất là chưa nêu được các
nguyên tắc chủ đạo trong việc xây dựng và
phát triển thị trường này, cũng như thể hiện
được nguồn gốc của các nguyên tắc và mô
hình thị trường các-bon mà Việt Nam đang
hướng tới là tương thích với xu hướng quốc
tế. Luật đã không nêu rõ được cơ chế định
giá các-bon sẽ được hình thành với sự tham
gia của những chủ thể nào, dựa trên những
nguyên lý cơ bản gì.
“
18. Luật BVMT quy định chưa rõ ràng về bản
chất, loại hình, cấp độ, trách nhiệm phòng
ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả ô
nhiễm.
19. Luật Đa dạng sinh học năm 2008 đã được
sửa đổi, bổ sung năm 2018 có sự chồng chéo
với rất nhiều văn bản luật khác cũng điều
chỉnh cùng nội hàm về đa dạng sinh học và
các văn bản dưới luật hướng dẫn thi hành
20. Mặc dù Luật BVMT 2020 đã đề cập đến vấn
đề chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải
thấp, nhưng Luật mới chỉ dừng lại ở việc coi
đây là một chính sách chứ chưa có các quy
định cụ thể để thực thi vấn đề này.
22. Thực thi pháp luật về môi trường
Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về môi trường
Nguồn nhân lực thực thi
Nguồn lực về tài chính
Nhận thức và ý thức về bảo vệ môi trường
24. Hoàn thiện chính sách, pháp luật
Tăng cường năng lực quản lý môi trường
Tăng cường nguồn lực cho BVMT
Tuyên truyền, nâng cao nhận thức
Thiết lập cơ chế phối hợp giải quyết các vấn đề môi trường trong EVFTA