Raport z badań dotacjomat.pl

Badanie Comarch i dotacjomat.pl:
Finansowanie MSP
ze środków UE
RAPORT

PATRON BADANIA:
SPIS TREŚCI
Charakterystyka respondentów 4
Charakterystyka respondentów (firmy) 8
Korzystanie z funduszy unijnych 15
Finansowanie inwestycji w firmach 19
Opinie na temat funduszy unijnych 21
Sposób aplikowania o fundusze unijne 28
Rodzaje programów unijnych 29
Przeznaczenie funduszy unijnych 30
Okres dofinansowania 31
Problemy z korzystaniem z funduszy unijnych 32
Źródła informacji o programach unijnych 33
Odwołania od negatywnych decyzji 34
Bariery korzystania z funduszy unijnych 35
Intencja aplikowania o fundusze 37
Przeznaczenie funduszy unijnych 39
Wiedza na temat pozyskiwania funduszy unijnych 40
Źródła informacji o funduszach unijnych 46
Wnioski końcowe 48
*Przy cytowaniu danych z raportu i treści obowiązuję podpis: Finansowanie MSP z dotacji UE. Raport z badań Comarch i dotacjomat.pl
*Przy cytowaniu danych z raportu i treści obowiązuje podpis:
Finansowanie MSP z dotacji UE. Raport z badań Comarch i dotacjomat.pl

METODOLOGIA BADANIA
Raport został przeprowadzony za pomocą internetowych ankiet,
rozsyłanych pocztą elektroniczną do grupy
578 przedstawicieli polskich przedsiębiorstw.
termin realizacji:
od 16 września do 10 listopada 2014 roku

CHARAKTERYSTYKARESPONDENTÓW
Płeć osoby wypełniającej ankietę
42% 58%
kobiet mężczyzn
Wiek
3%
29%
37%
20%
12%
poniżej 25 lat
25-34 lata
35-44 lata
45-55 lat
powyżej 55 lat
4

Wykształcenie (%)
%
25%
50%
75%
100%
%
1%
17% 13%
68%
podstawowe zawodowe średnie wyższe licencjackie wyższe magisterskie
Stanowisko
38%
31%
12%
11%
9%
właściciel lub współwłaściciel
zarząd
stanowisko kierownicze
pracownik umysłowy
inne stanowisko
5

W badaniu wzięło udział łącznie 578 respondentów – przedstawicieli przedsiębiorstw
działających na polskim rynku. Zdecydowaną większość ankietowanych (79%) stanowiły
osoby będące właścicielami i współwłaścicielami lub członkami zarządu firm, mające wysoki
lub wręcz dominujący wpływ na decyzje podejmowane w przedsiębiorstwie (89% badanych).
Dzięki temu uzyskane informacje mogą stanowić wiarygodną próbę opinii polskich
przedsiębiorców na temat funduszy unijnych – ich wykorzystania w poprzednim okresie
finansowania, korzyści i trudności z tym związanych, a także na temat planów dotyczących
nowych środków dostępnych w latach 2014-2020.
Pozostałe dane demograficzne tworzą obraz polskiego przedsiębiorcy. Wyniki badań
wskazują, że funkcję zarządzających firmą pełnią najczęściej osoby z wykształceniem
wyższym (68%), w wieku ok. 40 lat (37% respondentów znalazło się w przedziale wiekowym
35 – 44 lata). Płeć nie pełniła w tym przypadku czynnika znaczącego – mężczyźni stanowili
niewielką przewagę wśród badanych (58%).
6

Wpływ na decyzję
3%
34%
8%
55%
mały
wysoki
przeciętny
dominujący
Dział
11
13
3
2
4
35
13
18
0 22,5 45
administracja / zasoby ludzkie / HR
informatyka / technika
marketing / reklama / PR
logistyka / transport / zakupy /
zaopatrzenie
produkcja / badania i rozwój
rachunkowość / finanse / księgowość
sprzedaż / obsuga klienta
inny dział
7

CHARAKTERYSTYKARESPONDENTÓW (FIRMY)
Geograficzny zasięg rynku
%
13%
25%
38%
50%
1%
13%
39%
47%
trudno powiedzieć zagraniczny / międzynarodowy ogólnopolski lokalny / regionalny
Konkurencja
%
25%
50%
75%
100%
65%
30%
4%
1%
silna konkurencja umiarkowana konkurencja słaba konkurencja trudno powiedzieć
8

Adresaci produktów
%
25%
50%
75%
100%
17%
48%
33%
2%
klienci indywidualni klienci instytucjonalni klienci ind. i inst. trudno powiedzieć
%
25%
50%
75%
100%
2
32
42
23
zdecydowany lider znacząca pozycja przeciętna pozycja mało znacząca pozycja
Pozycja rynkowa
9

Profil działalności
20%
12%
59%
9%
handlowy
produkcyjny
usługowy
mieszany
Kondycja finansowa
6
40
38
10
3
4
0 22,5 45
bardzo dobra
dobra
przeciętna
słaba
bardzo słaba
trudno powiedzieć
10

Długość działania
%
8%
15%
23%
30%
13
11
21
15
22
18
do 1 roku od 1 do 2 lat od 2 do 5 lat od 5 do 10 lat od 10 do 20 lat ponad 20 lat
29%
32%
10%
12%
7%
8%
1%
% 10% 20% 30% 40%
firma jednoosobowa
od 2 do 5 osób
od 6 do 9 osób
od 10 do 24 osób
od 25 do 49 osób
od 50 do 249 osób
250 osób i więcej
Liczba zatrudnionych
11

Przychody
Geograficzny zasięg rynku
13%
10%
14%
22%
42%
wieś
miasto poniżej 20 tys.
miasto 20 - 49 tys.
miasto 50 - 200 tys.
miasto powyżej 200 tys.
19%
12%
9%
10%
6%
11%
5%
6%
2%
20%
% 5% 10% 15% 20% 25%
do 50 tys.
od 51 do 100 tys.
od 101 do 200 tys.
od 201 do 500 tys.
od 501 tys. do 1…
od 1 do 5 mln
od 5 do 10 mln
od 10 do 50 mln
powyżej 50 mln
odmowa…
12

Największy odsetek badanych (61%) stanowiły mikroprzedsiębiorstwa (w tym osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 29% oraz firmy zatrudniające od 2 do 5
osób – 32%). Najmniej licznie reprezentowaną grupą były przedsiębiorstwa zatrudniające
powyżej 250 osób (zaledwie 1%) oraz te, gdzie zatrudnienie występuje w granicach 50-249
(8%), a także 25-49 pracowników (7%). Pod względem wielkości przychodów 1/3 stanowiły
firmy o obrotach do 100 tys. zł (31%). Wskaźnik ten dotyczy jednak 80% ankietowanych,
ponieważ blisko 1/5 respondentów odmówiła podania informacji o wynikach finansowych.
13

Branża
12
11
10
8
8
6
5
5
5
4
4
2
1
1
18
0 22,5
informatyka, telekomunikacja, usługi…
usługi bankowe, finansowe,…
budownictwo
handel hurtowy
przemysł
handel detaliczny
usługi B2B
transport i spedycja
edukacja / szkolnictwo
sprzedaż przez internet
motoryzacja
hotele i restauracje
obsługa nieruchomości
ochrona zdrowia i opieka sp.
inna
Ponad połowa badanych przedsiębiorstw świadczy usługi (59%), a blisko połowa
prowadzi działalność tylko dla biznesu (48%). Najliczniejszą reprezentację stanowiła
branża telekomunikacyjna i informatyczna, a także usługi finansowe oraz budownictwo
(odpowiednio 12%, 11% i 10%). Zdecydowana większość firm działa w warunkach silnej
konkurencji (65%), przy czym 1/3 zajmuje znaczącą pozycję na rynku (32%), a jedynie
2% pełni rolę lidera. Prawie połowa ankietowanych działa na rynku lokalnym (47%),
nieco mniej na rynku ogólnopolskim (39%). Zasięg działalności zaledwie 13% firm sięga
poza granice Polski. Pod względem długości prowadzenia działalności ponad 1/5
stanowiły przedsiębiorstwa o długim stażu 10-20 lat (22%), drugą grupą pod względem
liczebności były przedsiębiorstwa prowadzące działalność od 2 do 5 lat (21%). Równie
duży odsetek stanowiły przedsiębiorstwa działające na rynku ponad 20 lat (18%).
Większość firm ma siedzibę w dużym mieście pow. 200 tys. mieszkańców (42%). Co
ważne, blisko połowa respondentów deklarowała, że ich sytuacja finansowa jest dobra
(40%) lub bardzo dobra (6%).
14

KORZYSTANIEZ FUNDUSZY UNIJNYCH
% 25% 50% 75% 100%
dotacje unijne
kredyt technologiczny
pożyczki unijne (np. JEREMIE)
2020
22
44
1717
22
33
5555
9696
9393
tak - korzystaliśmy
tak - aplikowaliśmy, ale nie korzystaliśmy
nie aplikowaliśmy
Czy firma w przeszłości aplikowała lub korzystała
z wymienionych rodzajów funduszy unijnych?
Podstawa: wszyscy respondenci (n=578, jednokrotny wybór)
15

%
18%
35%
53%
70%
31%
69%
tak nie
Czy firma kiedykolwiek w przeszłości aplikowałalub korzystała
16

% 25% 50% 75% 100%
dotacje unijne
9292
77
1414
22
55
33
66
8888
8383
tak - korzystaliśmy
tak - aplikowaliśmy, ale nie korzystaliśmy
nie aplikowaliśmy
Czy firma w przeszłości aplikowała lub korzystała
Podstawa: firmy korzystające w przeszłości z funduszy unijnych (n=180, jednokrotny wybór)
17

Jak pokazują wyniki badań, w ostatnim okresie finansowania zaledwie 1/3 przedsiębiorstw
skorzystała ze środków unijnych. Ponad 2/3 firm nie wykorzystało do finansowania
działalności żadnych środków zwrotnych ani bezzwrotnych dostępnych z funduszy UE.
Część z nich deklaruje nawet, że o środki aplikowało, lecz z nich nie skorzystało. Jakie były
tego przyczyny pokażemy w dalszej części raportu, pozwala to jednak już teraz wysnuć
wniosek, że w sektorze przedsiębiorstw środki unijne nie zostały wykorzystane należycie.
Wśród firm, które ze środków unijnych skorzystały, największym zainteresowaniem
cieszyły się bezzwrotne dotacje, o które aplikowało 94% respondentów. Ostatecznie środki
te zostały wykorzystane przez 92% badanych.
Zdecydowanie mniejszy popyt odnotowano na instrumenty zwrotne –
z niskooprocentowanych pożyczek w ramach funduszy pozadotacyjnych skorzystało 14%
ankietowanych, jeszcze mniej wykorzystało kredyt technologiczny przeznaczony na zakup
lub wdrożenie nowej technologii – zaledwie 7% przedsiębiorstw.
Można by się zastanowić, czy stanowi to o niskim poziomie innowacyjności wśród polskich
przedsiębiorców, czy też przyczyn niskiego zainteresowania kredytem technologicznym
można upatrywać gdzie indziej. Wytłumaczenie tego zjawiska może przynieść odpowiedź
na kolejne zadane w ankiecie pytanie, dotyczące źródeł finansowania inwestycji w firmach.
18

FINANSOWANIE INWESTYCJI W FIRMACH
6262
1515
88
77
55
66
11
2121
2727
2222
1717
1313
1313
77
1515
2323
3232
3232
1919
1313
1717
22
1111
2222
2323
1616
1919
1919
00
2424
1616
2121
4747
4949
5656
% 25% 50% 75% 100% 125%
środki własne
dotacje unijne
kredyt bankowy
leasing (finansowy i operacyjny)
dotacje z budżetu państwa
kluczowe bardzo ważne istotne marginalne bez znaczenia
Jakie znaczenie dla finansowania inwestycji w Pana(i) firmie mają
poszczególne źródła pochodzenia kapitału?
19

Jakie znaczenie dla finansowania inwestycji w firmie
mają poszczególne źródła pochodzenia kapitału?
(podstawa: wszyscy respondenci, n-578, jednokrotny wybór)
0 1 2 3 4
środki własne
dotacje unijne
kredyt bankowy
leasing (finansowy i operacyjny)
dotacje z budżetu państwa
3
2
2
2
1
1
1
Skala od 0 - bez znaczenia, do 4 - znaczenie kluczowe
FINANSOWANIE INWESTYCJI W FIRMACH
Jak wynika z raportu, inwestycje w przedsiębiorstwach są finansowane przede wszystkim
ze środków własnych – niemal wszyscy respondenci wskazali je jako istotne (15%), ważne
(21%) lub wręcz kluczowe (62%). Dla 65% badanych duże znaczenie mają także dotacje
unijne – dla 15% są wręcz kluczowym źródłem przy finansowaniu inwestycji i zajmują drugą
pozycję pod względem ważności źródeł finansowania. Instrumenty pozadotacyjne pełnią
zdaniem badanych dużo mniejszą rolę w inwestycjach – dofinansowanie zwrotne było
kluczowe zaledwie dla 4% respondentów - w przypadku pożyczek i dla 1%, jeśli chodzi o
kredyt technologiczny. Biorąc pod uwagę ważność tych instrumentów dla przedsiębiorstw,
można powiedzieć, że są one prawie bez znaczenia przy finansowaniu inwestycji.
Co ciekawe, źródła te mają dla firm znaczenie mniejsze niż instrumenty komercyjne takie jak
kredyty bankowe czy leasing.
20

OPINIE NA TEMAT FUNDUSZY UNIJNYCH
Stwierdzenia dotyczące funduszy unijnych
5454
5555
5353
3434
22
3131
3434
3535
3333
22
99
88
99
2222
66
44
22
22
88
2020
22
11
11
33
7070
% 25% 50% 75% 100% 125%
zdecydowanie się zgadzam raczej się zgadzam
ani się zgadzam, ani nie zgadzam raczej się nie zgadzam
zdecydowanie się nie zgadzam
Fundusze unijne (np. dotacje, granty,
pożyczki, itp.) przyczyniają się do wzrostu
konkurencyjności firm
pożyczki, itp.) pomagają firmom realizować
skomplikowane projekty inwestycyjne
innowacyjności firm
pożyczki, itp.) wpływają na poprawę
płynności finansowej firm
pożyczki, itp.) nie mają znaczenia
w gospodarce i są zupełnie niepotrzebne
21

4343
4747
5050
2727
2929
3737
3838
3535
3636
3535
1414
1010
1111
2424
1616
55
44
33
1111
1313
11
11
11
22
77
% 25% 50% 75% 100% 125%
Dostępność funduszy unijnych
(np. dotacje, granty, pożyczki, itp.)
dla firm jest ograniczona
Pozyskanie środków z funduszy unijnych
dla firm jest trudne
Korzystanie z funduszy unijnych
(np. dotacje, granty pożyczki, itp.) wymaga
znajomości skomplikowanych procedur
(np. dotacje, granty, pożyczki, itp.) wiąże
się z wieloma problemami prawnymi
Tak naprawdę nie wiadomo jak starać się
o fundusze unijne (np. dotacje, granty,
pożyczki, itp.)
Niewielki stopień wykorzystania środków unijnych w inwestycjach nie oznacza, że
przedsiębiorcy nie dostrzegają znaczenia tych instrumentów w ogóle. Zdecydowana
większość zgadza się ze stwierdzeniem, że fundusze unijne przyczyniają się do
wzrostu konkurencyjności firm (85%), pomagają sfinansować skomplikowane projekty
inwestycyjne (89%), a także wpływają na poziom innowacyjności (88%). Zaledwie 4%
badanych uznało pomoc unijną za zupełnie niepotrzebną i bez wpływu na gospodarkę.
Jak widać, zdaniem przedsiębiorstw środki unijne są potrzebne, ale istnieją przyczyny,
dla których firmy po nie nie sięgają.
22

5959
5757
5656
2727
44
2727
3232
3131
3333
11
1010
88
99
2020
88
22
22
33
1414
1414
22
11
11
66
7373
% 25% 50% 75% 100% 125%
23

Podstawa: firmy nie korzystające w przeszłości z funduszy unijnych (n=398, jednokrotny wybór)
5252
5454
5151
3737
11
3333
3535
3636
3232
22
99
88
99
2323
55
44
22
22
55
2323
22
11
22
33
6969
% 25% 50% 75% 100% 125%
zdecydowanie się zgadzam
raczej się zgadzam
ani się zgadzam, ani nie zgadzam
raczej się nie zgadzam
24

3333
3333
4444
2424
1313
3737
4444
3838
3434
2626
1818
1212
1313
2323
2323
1111
1010
44
1616
2323
11
11
11
33
1515
% 25% 50% 75% 100% 125%
pożyczki, itp.)
25

Podstawa: firmy nie korzystające w przeszłości z funduszy unijnych (n=398, wielokrotny wybór)
4747
5353
5353
2828
3636
3737
3636
3434
3838
3939
1212
88
1010
2323
1313
33
22
22
1010
99
11
11
11
11
33
% 25% 50% 75% 100% 125%
pożyczki, itp.)
26

Powód niekorzystania z dofinansowania unijnego został ujawniony w kolejnym pytaniu
sondującym opinie przedsiębiorców. Okazuje się, że zdaniem 80% badanych
dostępność funduszy unijnych dla firm jest ograniczona. Zdecydowana większość
przedsiębiorstw (85%) uważa, że pozyskiwanie środków jest trudne. Ponadto firmy
wskazują, że procedury pozyskania środków unijnych są skomplikowane (85%), a
wykorzystanie dofinansowania implikuje problemy prawne (63%). Znaczące jest to, że
mimo iż środki unijne są dostępne w Polsce od kilkunastu lat, 64% przedsiębiorstw tak
naprawdę nie wie, jak się o nie starać.
Porównując opinie na ten temat firm, które nie korzystały dotychczas ze środków
unijnych, z oceną tych, które były beneficjentami w poprzednim okresie finansowania,
daje się zauważyć, że ci drudzy nieco łagodniej oceniają procesy pozyskiwania
kapitału, jednak też mają sporo zastrzeżeń – 70% uważa, że dostępność środków jest
ograniczona, 77% sądzi, że pozyskiwanie środków jest trudne, a 82% uważa procedury
za zbyt skomplikowane. Obie grupy różnią się jednak w opinii, że tak naprawdę nie
wiadomo, jak o środki unijne się starać – ze stwierdzeniem tym zgodziło się 39%
dotychczasowych beneficjentów i aż 75% respondentów niekorzystających
dotychczas z funduszy UE.
W ocenie dotyczącej wpływu środków unijnych na rozwój innowacyjności i
konkurencyjności przedsiębiorstw, a także na finansowanie skomplikowanych
projektów inwestycyjnych obie grupy mają podobne, w większości pozytywne
zdanie. Co jednak istotne, większy odsetek respondentów (5%), którzy uważają, że
fundusze UE nie odgrywają żadnej roli w gospodarce i są niepotrzebne, stanowią ci,
którzy z nich już skorzystali (wśród firm niesięgających po dofinansowanie odsetek
osób badanych mających takie zdanie wyniósł 3%).
27

SPOSÓBAPLIKOWANIA O FUNDUSZE UNIJNE
W jaki sposób firma aplikowała w przeszłości o środki Unii Europejskiej?
54%
27%
19%
korzystaliśmy przede wszystkim z wewnętrznych zasobów
korzystaliśmy przede wszystkim z pomocy firmy doradczej
korzystaliśmy w równym stopniu z wewnętrznych zasobów oraz pomocy firmy doradczej
Wśród beneficjentów środków unijnych niewielką przewagę stanowią przedsiębiorstwa,
które zabiegając o fundusze, nie korzystały z zewnętrznej pomocy przy przygotowaniu
dokumentacji (54%). Jednocześnie niemal połowa respondentów skorzystała z doradztwa
instytucji wyspecjalizowanych w tym zakresie. Blisko 1/5 badanych zleciła to zadanie
głównie firmom zewnętrznym (19%).
28

RODZAJEPROGRAMÓWUNIJNYCH
Na co przeznaczone zostały pozyskane fundusze unijne?
Podstawa: firmy korzystające w przeszłości z funduszy unijnych (n=180, wielokrotny wybór)
54
33
28
10
7
2
0
2
0
4
0 15 30 45 60
PO Kapitał Ludzki
PO Innowacyjna Gospodarka
Regionalne Programy Operacyjne
PO Rozwój Obszarów Wiejskich
Programy unijne w perspektywie finansowej
2004-2006
PO Infrastruktura i Środowisko
PO Zrównoważony Rozwój Sektorów
Rybołówstwa
PO Rozwój Polski Wschodniej
PO Europejska Współpraca Terytorialna
Inne
Większość pozyskanych przez firmy w ostatnim okresie programowania środków pochodziło z
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (54%), co pozwala sądzić, że realizowane były przede
wszystkim tzw. projekty „miękkie”, mające na celu zwiększenie kompetencji osób pracujących i
prowadzących działalność gospodarczą.
Blisko 1/3 badanych zrealizowało projekty inwestycyjne finansowane z Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka (33%). Nieco mniejszy odsetek firm wykorzystał środki z Regionalnych
Programów Operacyjnych (28%).
Co ciekawe, nikt z ankietowanych nie realizował projektów ponadregionalnych finansowanych z
Programu Operacyjnego Europejska Współpraca Terytorialna.
29

PRZEZNACZENIEFUNDUSZY UNIJNYCH
Na co przeznaczone zostały pozyskane fundusze unijne?
75
39
24
23
14
12
10
6
4
0 20 40 60 80
zakup środków trwałych
usługi szkoleniowe i doradcze
promocja firmy
prace badawczo-rozwojowe
remonty i roboty budowlane
zakup linii produkcyjnych
zakup budynków lub gruntów
inny cel
zakup wartości niematerialnych i
prawnych (np. aplikacja internetowa,
system ERP, itp.)
Pozyskane środki w większości przekazane zostały w przedsiębiorstwach na zakup środków
trwałych (75%). Pozytywny aspekt stanowi fakt, że 39% dofinansowania firmy przeznaczyły na
zakup środków niematerialnych i prawnych, w tym systemy i narzędzia informatyczne. Niemal 1/4
środków wykorzystana została na zorganizowanie szkoleń (24%) oraz działania promocyjne (23%).
Niestety, zaledwie 14% środków finansowych zostało przekazane na badania i rozwój.
30

OKRES DOFINANSOWANIA
Na jaki okres firma otrzymała dofinansowanie z funduszy unijnych?
49
29
17
16
0 12,5 25 37,5 50 62,5
12 miesięcy lub mniej
od 13 do 24 miesięcy
od 25 do 36 miesięcy
powyżej 36 miesięcy
Prawie połowa projektów realizowana była w przedziale czasowym krótszym niż rok (49%).
Najmniejszy odsetek stanowiły projekty realizowane w okresie dłuższym - powyżej 3 lat
(16%).
31

PROBLEMYZ KORZYSTANIEMZ FUNDUSZY UNIJNYCH
Z jakiego rodzaju problemami zetknęła się firma
w trakcie korzystania z funduszy unijnych?
41
39
37
31
30
29
29
29
27
27
24
21
21
7
5
0 12,5 25 37,5 50
niejasne kryteria oceny składanych wniosków
zbyt długi czas rozpatrywania wniosków
trudności z przygotowaniem wniosku
zbyt długi czas oczekiwania na środki
zbyt trudne procedury ubiegania się o fundusze
niekompetencja urzedników
niejasne zasady przyznawania funduszy
zbyt skomplikowane zasady rozliczania wniosków
ograniczenia finansowe
trudności z rozliczaniem przyznanych środków
niedostateczne wsparcie ze strony instytucji
pośredniczących
brak wiedzy merytorycznej w firmie
zbyt krótkie terminy na złożenie wniosków
niska skuteczność firm pozyskujących fundusze
inna
Respondenci wskazali kilkanaście barier utrudniających pozyskiwanie funduszy w latach 2006-
2013. Najczęściej wymieniali oni niejasne kryteria oceny (41%) i zbyt długi czas oczekiwania na
wyniki konkursu (39%). Ponad 1/3 przedsiębiorstw (37%) miała problemy z przygotowaniem
wniosku.
Kolejne przeszkody to chociażby zbyt długi czas oczekiwania na środki (31%) czy też trudne
procedury związane z pozyskaniem dofinansowania (30%) Co ciekawe, jedynie 7% wskazało jako
przyczynę niepowodzenia nieskuteczność firm doradczych. Jak widać, większość barier
dostrzeżonych przez przedsiębiorców tkwiła po stronie instytucji pośredniczących. Tym
bardziej, że prawie 1/3 respondentów (29%) wskazała również jako czynnik utrudniający
pozyskiwanie funduszy niekompetencję urzędników.
32

ŹRÓDŁAINFORMACJI O PROGRAMACHUNIJNYCH
W jaki sposób firma po raz pierwszy uzyskała informacje
o interesujących Państwa programach unijnych?
52
24
24
17
16
14
13
12
11
2
3
0 15 30 45 60
na stronach internetowych
od firmy doradczej / zewnętrznego
specjalisty
od partnerów biznesowych
od przyjaciół / znajomych
z wyszukiwarki Google
na szkoleniu
z prasy
z konferencji
z telewizji
z konfiguratora internetowego
inaczej
Najczęściej wykorzystywanym źródłem danych o pozyskaniu środków na dofinansowanie
działalności był Internet. Ponad połowa respondentów czerpała pierwotnie informacje
z tematycznych portali internetowych (52%). Dla niemal 1/4 firm źródłem wiedzy byli
wyspecjalizowani doradcy (24%) oraz partnerzy biznesowi (24%).
Media masowe nie sprawdziły się jako przekaźniki informacji o funduszach UE – zaledwie 13%
firm skorzystało z informacji prasowych, 11% z telewizyjnych. Zauważalne jest, że w ostatnim
okresie finansowania konfiguratory internetowe wspomagające dobór dofinansowania nie były
jeszcze popularnym narzędziem – zaledwie 2% respondentów skorzystało z ich pomocy.
33

ODWOŁANIA OD NEGATYWNYCH DECYZJI
Czy firma w przeszłości była zmuszona odwoływać się
od negatywnej decyzji dotyczącej przyznania funduszy unijnych?
14%
15%
71%
tak, odwoływaliśmy się
skutecznie
tak, odwoływaliśmy się
ale nieskutecznie
nie musieliśmy się
odwoływać
W minionym okresie finansowania beneficjenci wykazali się wiedzą na temat swoich praw i
możliwości skorzystania z odwołania od negatywnej decyzji komisji oceniającej projekt.
Większość z nich (71%) na szczęście nie musiała korzystać z tego typu interwencji,
natomiast ci, którzy odwołanie złożyli, wykazali się skutecznością na poziomie ok. 50%.
Nikt z badanych nie wskazał natomiast opcji, że nie skorzystał z odwołania, mimo że miał
takie prawo.
34

BARIERYKORZYSTANIA Z FUNDUSZY UNIJNYCH
Dlaczego firma do tej pory nie korzystała z funduszy unijnych?
Podstawa: firmy nie korzystające w przeszłości z funduszy unijnych (n=398, wielokrotny wybór)
51
46
40
37
37
34
31
30
26
24
23
19
7
7
6
0 15 30 45 60
niewielkie doświadczenie w
aplikowaniu o fundusze unijne
zbyt skomplikowane procedury
pozyskiwania funduszy
zbyt wysoki koszt usług firm
doradczych
zbyt mała ilość informacji na
temat programów unijnych
brak odpowiednich programów
unijnych
problemy związane z
przygotowaniem dokumentacji
brak czasu na przygotowanie
wniosku
brak środków finansowych (np.
wkład własny)
brak wiedzy merytorycznej w
firmie
brak specjalistów w firmie
duża liczba wymaganych
zabezpieczeń
zbyt wysokie koszty pozyskania
funduszy
brak potrzeby
brak zasobów
inne
35

BARIERYKORZYSTANIA Z FUNDUSZY UNIJNYCH
Interesująca jest także opinia firm niekorzystających w poprzednim okresie finansowania z
pomocy, na temat barier, które dla nich okazały się nie do pokonania. Wśród czynników
utrudniających podjęcie działań w tym kierunku respondenci wskazywali m.in. zbyt trudne
procedury (46%). Jak pokazuje raport, przedsiębiorstwa korzystające
z dofinansowania także zwracały uwagę na ten problem, choć w nieco mniejszym stopniu.
Okazuje się, że największą barierą w pozyskaniu funduszy UE był dla firm brak doświadczenia
w tym zakresie – ponad połowa badanych wskazała na ten aspekt (51%). Innymi przeszkodami
był brak wykwalifikowanej kadry (24%) mogącej przygotować wniosek, przy jednocześnie zbyt
wysokich cenach usług firm doradczych (40% badanych wskazało ten czynnik).
Co jednak ciekawe, ponad 1/3 respondentów uznała, że przyczyną niepodjęcia przez nich
próby pozyskania środków był brak odpowiednich programów unijnych (37%) oraz deficyt
informacji na ten temat (37%).
36

INTENCJA APLIKOWANIAO FUNDUSZE UNIJNE
Czy firma zamierza aplikować o fundusze unijne w nowej
perspektywie finansowej 2014 - 2020?
37%
41%
5%
2%
15%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
trudno powiedzieć
49%
36%
5%
2%
8%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
trudno powiedzieć
37

INTENCJA APLIKOWANIAO FUNDUSZE UNIJNE
31%
43%
6%
2%
18%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
trudno powiedzieć
W najbliższym okresie programowania aż 78% przedsiębiorstw deklaruje, że będzie starać się
o środki unijne. Zdecydowanie większy odsetek zainteresowanych nowymi środkami
stanowią firmy, które były beneficjentami funduszy UE w poprzednim okresie (85% badanych
jest zdecydowanych aplikować o dofinansowanie). Niższy poziom przekonania wyrażają
przedsiębiorstwa niekorzystające dotychczas ze środków unijnych, jednak blisko 3/4 nich
zamierza sięgnąć po nie w nowym okresie finansowania.
38

PRZEZNACZENIEFUNDUSZY UNIJNYCH
Na jaki cel firma chciałaby przeznaczyć fundusze unijne
pozyskane w nowej perspektywie finansowej 2014 - 2020?
Podstawa: firmy zamierzające aplikować o fundusze unijne (n=453, wielokrotny wybór)
81
53
47
35
28
21
18
15
6
0 22,5 45 67,5 90
zakup środków trwałych
usługi szkoleniowe i doradcze
promocja firmy
prace badawczo-rozwojowe
remonty i roboty budowlane
zakup linii produkcyjnych
zakup budynków lub gruntów
inny cel
zakup wartości niematerialnych i prawnych
(np. aplikacja internetowa, system ERP, itp.)
Proporcje wykorzystania nowych funduszy zbliżone są do struktury wydatków z poprzedniego
okresu finansowania. Aż 81% firm zamierza je przeznaczyć na zakup środków trwałych, a
ponad połowa chce zakupić za nie środki niematerialne i prawne, w tym systemy i
oprogramowanie IT (53%). Znaczący poziom środków, większy niż dotychczas,
przedsiębiorstwa chcą wykorzystać na działania promocyjne (47%) oraz szkolenia i doradztwo
(35%). Niestety, i w tym rozdaniu pula środków przeznaczona na działalność badawczo-
rozwojową nie będzie dużo większa niż w latach poprzednich (zaledwie 18%).
39

WIEDZA NA TEMAT POZYSKIWANIA FUNDUSZY UNIJNYCH
% 25% 50% 75% 100%
zmiany w nowej perspektywnie
rodzaje dostępnych programów
cel, na jaki mogą być przeznaczone środki
sposób aplikowania
zasady rozliczania
44
55
88
55
55
2222
2222
2828
2323
2020
6666
6262
5555
6262
6565
88
1111
99
1010
1010
w pełni wystarczający dostateczny niedostateczny trudno powiedzieć
Jak Państwo oceniają swój poziom wiedzy w poszczególnych
obszarach związanych z pozyskiwaniem środków z funduszy unijnych
w nowej perspektywie 2014 - 2020?
40

% 25% 50% 75% 100%
sposób aplikowania
zasady rozliczania
55
99
1212
88
66
3636
3434
3131
3131
2828
5353
4949
4949
5454
5656
66
88
88
77
1010
41

% 25% 50% 75% 100%
sposób aplikowania
zasady rozliczania
33
22
77
33
44
1515
1818
2626
2020
1616
7171
6868
5757
6565
6969
1111
1212
1010
1212
1111
42

Czy uważa Pan(i), że potrafił(a)by dobrać odpowiedni konkurs
w nowej perspektywie finansowej 2014 - 2020 do planowania
inwestycji w swojej firmie?
7%
46%
39%
8%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
Czy uważa Pan(i), że potrafił(a)by dobrać odpowiedni konkurs w nowej
perspektywie finansowej 2014 - 2020 do planowania
11%
53%
33%
3%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
43

Czy uważa Pan(i), że potrafił(a)by dobrać odpowiedni konkurs w nowej
perspektywie finansowej 2014 - 2020 do planowania
5%
43%
42%
10%
zdecydowanie tak
raczej tak
raczej nie
zdecydowanie nie
44

Respondenci zostali także poproszeni o samoocenę swojego poziomu wiedzy o funduszach
unijnych. Okazuje się, że ponad połowa z nich deklaruje, że ma niedostateczną wiedzę na
temat tego, o jakie środki będzie mogła aplikować (62%), w jaki sposób (62%) i na jakie cele je
przeznaczyć (55%). Około 1/5 badanych uważa, że ich wiedza na ten temat jest dostateczna.
Natomiast zaledwie 4-5% badanych uważa się za w pełni przygotowanych merytorycznie do
aplikowania o nowe środki. Odsetek ten jest największy wśród zorientowanych na temat celu
przeznaczenia dofinansowania - nawet 8% badanych deklaruje, że posiada pełną
wiedzę na ten temat.
Niestety, wśród dotychczasowych beneficjentów poziom wiedzy jest tylko nieznacznie lepszy
niż w przypadku firm nieaplikujących dotychczas o środki unijne. Mniej więcej 1/3
przedsiębiorców korzystających już z funduszy UE deklaruje, że ich wiedza na temat
dystrybucji nowych środków jest dostateczna, jednak około 50% badanych twierdzi, ze nie
orientuje się w nowym okresie finansowania. Największy odsetek osób jest wystarczająco
zorientowanych w kwestii celu, na jaki będzie można przeznaczyć nowe środki (12%).
Dane te oznaczać mogą, iż zmieniające się przepisy powodują chaos informacyjny i wymagają
od zainteresowanych zagłębiania się w procedury pozyskiwania środków od początku, przy
okazji rozpoczęcia każdego nowego okresu finansowania.
Ponad połowa respondentów (53%) zadeklarowała, że potrafiłaby dopasować odpowiedni
konkurs z nowej perspektywy 2014-2020 do planowanych w firmie inwestycji, jednak tych
zdecydowanie przekonanych jest zaledwie 7%.
Oczywiście większy odsetek respondentów deklarujących tę umiejętność stanowią
beneficjenci środków z poprzednich lat – 64% zadeklarowało, że poradziłoby sobie z doborem
konkursu. W tym przypadku jest także więcej osób zdecydowanie przekonanych o tym – 11%.
Wśród firm niekorzystających dotychczas z dofinansowania poziom umiejętności w tym
zakresie jest niższy, jednak nie znacząco – blisko połowa badanych (48%) deklaruje, że
wiedziałaby, jaki konkurs byłby odpowiedni do sfinansowania inwestycji w firmie, mimo iż do tej
pory nie starała się o środki unijne.
45

ŹRÓDŁAINFORMACJI O FUNDUSZACH UNIJNYCH
Z jakich źródeł czerpią Państwo zazwyczaj informacje
na temat Funduszy Unijnych?
Podstawa: wszyscy respondenci (n=578, wielokrotny wybór)
87
36
24
24
23
22
21
21
13
4
0 22,5 45 67,5 90 112,5
internet
partnerzy biznesowi
prasa specjalistyczna
telewizja
znajomi / rodzina
ulotki, plakaty, broszury informacyjne
szkolenia
konferencje
radio
inne
46

ŹRÓDŁAINFORMACJI O FUNDUSZACH UNIJNYCH
Które z poniższych źródeł internetowych poświęconych
funduszom unijnym jest Państwu znane?
Podstawa: wszyscy respondenci (n=578, wielokrotny wybór)
63
52
42
24
5
0 22,5 45 67,5
www.parp.gov.pl
www.funduszeeuropejskie.gov.pl
inne
strony internetowe programów
ogólnopolskich (np. www.efs.gov.pl)
strony internetowe programów
regionalnych (np. rpo.dolnyslask.pl)
Głównym źródłem pozyskiwania informacji na temat funduszy unijnych pozostaje Internet –
aż 87% ankietowanych wykorzystuje to narzędzie do zdobywania wiedzy. Najczęściej
odwiedzaną stroną jest portal Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, który odwiedza
63% badanych, nieco mniejszą popularnością cieszy się strona poświęcona funduszom
unijnym www.funduszeeuropejskie.gov.pl (52% przedsiębiorstw pozyskuje informacje z tego
źródła). Na trzecim miejscu pod względem poziomu zainteresowania znajdują się strony
poświęcone poszczególnym funduszom (42%).
Kolejne źródło informacji stanowią dla przedsiębiorców ich partnerzy biznesowi (36%), a
także, w nieco mniejszym stopniu, rodzina i znajomi (23%). Z prasy specjalistycznej
informacje czerpie 24% respondentów, podobnie jak kanałów telewizyjnych (również 24%).
Około 1/5 badanych poszerza swoją wiedzę na szkoleniach i konferencjach poświęconych
tematyce funduszy unijnych.
47

WNIOSKI KOŃCOWE
W minionym okresie programowania zaledwie 1/3 przedsiębiorców sięgnęła po środki
unijne. Jako przyczynę niekorzystania z dofinansowania ponad połowa respondentów
wskazała brak doświadczenia w tej dziedzinie. Innymi przeszkodami, które zniechęcały
firmy w aplikowaniu o środki były zbyt skomplikowane procedury pozyskiwania funduszy,
wysoki koszt usług doradczych oraz brak odpowiednich funduszy unijnych i deficyt
informacji na ten temat.
Przedsiębiorstwa, które sięgały po środki unijne najczęściej korzystały z dotacji
bezzwrotnych (92% respondentów). Najmniejszym zainteresowaniem cieszył się kredyt
technologiczny przeznaczony na zakup lub wdrożenie nowych technologii, zaledwie 7% firm
skorzystało z niego w latach 2006–2013. Kredyt technologiczny miał także, zdaniem
badanych, marginalne znaczenie przy finansowaniu inwestycji w firmie. Nieco większy popyt
odnotowano na pożyczki z funduszy UE, jednak w porównaniu z dotacjami skorzystał z nich
niewielki odsetek przedsiębiorców (14%).
Respondenci doceniają wpływ środków unijnych na rozwój konkurencyjności
i innowacyjności przedsiębiorstw, jednak zdecydowana większość w finansowaniu
inwestycji korzysta ze środków własnych. Dotacje są drugim pod względem ważności
źródłem kapitału w przedsięwzięciach inwestycyjnych. Natomiast pożyczki z funduszy UE
oraz kredyt technologiczny odgrywały dotychczas w tych procesach marginalną rolę.
Oprócz barier uniemożliwiających niektórym przedsiębiorstwom aplikowanie o środki unijne
zdecydowana większość respondentów wskazuje także trudności związane z ich
pozyskaniem. Jako główne wskazuje się ograniczoną dostępność funduszy unijnych dla firm,
trudność w pozyskiwaniu środków, a także skomplikowane procedury.
Trudności beneficjentom sprawiało nie tylko przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, ale
także ostateczne pozyskanie środków. Do problemów z tym związanych respondenci
zaliczali najczęściej niejasne kryteria oceny oraz zbyt długi czas oczekiwania na wyniki
konkursu i na przyznane środki.
48

WNIOSKI KOŃCOWE
Respondenci doceniają wpływ środków unijnych na rozwój konkurencyjności
i innowacyjności przedsiębiorstw, jednak zdecydowana większość w finansowaniu
inwestycji korzysta ze środków własnych. Dotacje są drugim pod względem ważności
źródłem kapitału w przedsięwzięciach inwestycyjnych. Natomiast pożyczki z funduszy UE
oraz kredyt technologiczny odgrywały dotychczas w tych procesach marginalną rolę.
Oprócz barier uniemożliwiających niektórym przedsiębiorstwom aplikowanie o środki unijne
zdecydowana większość respondentów wskazuje także trudności związane z ich
pozyskaniem. Jako główne wskazuje się ograniczoną dostępność funduszy unijnych dla firm,
trudność w pozyskiwaniu środków, a także skomplikowane procedury.
Trudności beneficjentom sprawiało nie tylko przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, ale
także ostateczne pozyskanie środków. Do problemów z tym związanych respondenci
zaliczali najczęściej niejasne kryteria oceny oraz zbyt długi czas oczekiwania na wyniki
konkursu i na przyznane środki.
Ponad połowa środków pozyskanych w latach 2006-2013 pochodziła
z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Około 1/3 projektów został zrealizowana z Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Środki pozyskane z funduszy UE firmy w większości
przeznaczyły na zakup środków trwałych, w mniejszym stopniu na pozyskanie środków
niematerialnych i prawnych. W najbliższym okresie finansowania przedsiębiorstwa planują
podobną strukturę wydatków. Głównym źródłem pozyskiwania informacji na temat funduszy
UE pozostaje Internet. Zarówno w poprzednim, jak i w najnowszym okresie finansowania
firmy deklarują, że najczęściej korzystają z tego kanału. Spore znaczenie dla
przedsiębiorców mają także opinie ich partnerów biznesowych.
W najnowszym okresie finansowania ponad 3/4 firm zamierza aplikować
o środki unijne, przy czym większość stanowią te przedsiębiorstwa, które
z finansowania skorzystały już wcześniej. W większym stopniu, niż to miało miejsce
w poprzednim okresie finansowania, firmy mają zamiar skorzystać z usług firm doradczych
specjalizujących się w pozyskiwaniu funduszy UE. Spowodowane jest to zapewne także
tym, że poziom swojej wiedzy na temat nowych funduszy respondenci oceniają
w większości jako niedostateczny.
49

Raport z badań dotacjomat.pl

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Raport z badań dotacjomat.pl

Ähnlich wie Raport z badań dotacjomat.pl (20)

Raport z badań dotacjomat.pl