Պրեզենտացիան ներկայացնում է վարկային միավորման (Credit Union) հասկացությունը, միջազգային առաջավոր փորձը և իրագործելիությունը Հայաստանում` անդրադառնալով նաև կենսաթոշակային վճարումները ՏՏ ոլորտում ներդնելու հնարավորություններին: Այն ներկայացվել է 2016թ. փետրվարի 27-28 կայացած ՏՀՏ առաջնորդների հանդիպման ընթացքում: ~ The presentation presents the concept of credit unions, international best practice, and legal feasibility in Armenia, also covering the possibilities of investing pension funds in the IT industry.

1. ՏՏ ՀԱՄԱՅՆՔԻ ԿՈՈՊԵՐԱՏԻՎ
27 փետրվարի 2016թ.
Կոոպերատիվի փորձն աշխարհում և
հնարավորությունները` Հայաստանում
ՏՀՏ Առաջնորդների հանդիպում

2. Կառուցվածք
1. Ի՞նչ է վարկային միությունը (credit union)
2. Վարկային միություններն աշխարհում
3. Միջազգային առաջավոր փորձ
4. Վարկային կոոպերատիվներն ՀՀ-ում
5. Իրավական իրագործելիությունը ՀՀ-ում
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

3. 1. Ի՞նչ է վարկային միությունը
(Credit Union)
 Առևտրային կոոպերատիվ
 Մասնակից-սեփականատեր
 Նպատակը շահույթը (դիվիդենտը) չէ, այլ իր
համայնքին օգտակար լինելը
 Անդամներն ունեն արտոնյալ պայմաններ
 Վարկերի տրամադրում, բանկային
գործունեություն, ավանդների ներգրավում,
ապահովագրություն, ներդրումային
ծառայություններ
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

5. 2. Վարկային միություններն աշխարհում
 World Council of Credit Unions - միջազգային
կազմակերպություն, որը նպաստում է վարկային
միությունների տարածմանը
 Իռլանդիա` >70%, ԱՄՆ, Կանադա` >40%
 Ռուսաստանում 2009թ.-ին ընդունվել է օրենք վարկային
կոոպերատիվների մասին: 2013թ.-ի դրությամբ կային ավելի
քան 3600 վարկային կոոպերատիվ:
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

6. 3. Միջազգային առաջավոր փորձ.
Tech Credit Union
 Ավելի քան 50 տարի առաջ հիմնադրվել Fairchild Semiconductor ինովացիոն
տեխնոլոգիաների ընկերության աշխատակիցների կողմից Silicon Valley-ում
 Անդամություն
 Յուրաքանչյուրը, ով բնակվում, աշխատում կամ սովորում է Bay Area-ում
 Կալիֆոռնիայում գտնվող տեխնոլոգիական ընկերությունների աշխատակիցները
 Որոշ հասարակական կազմակերպությունների անդամները
 Ծառայություններ
 Վարկերի տրամադրում (2-5%)
 Ավանդների ներգրավում
 Ապահովագրություն
 Ներդրումային ծառայություններ
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

7. 3. Միջազգային առաջավոր փորձ.
Suncoast Credit Union
 Հիմնադրվել է 82 տարի առաջ Ֆլորիդայում
 ավելի քան 580 հազար անդամ
 50 մասնաճյուղ
 Անդամ կարող է լինել ցանկացած անձ, ով ապրում,
աշխատում կամ սովորում է Suncoast–ի կողմից
հաստատված 17 շրջաններից որևէ մեկում
 Ծառայություններ
 Վարկերի տրամադրում (1.9-9%)
 Ավանդների ներգրավում
 Ապահովագրություն
 Ներդրումային ծառայություններ
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

8. 3. Միջազգային առաջավոր փորձ.
Vancity Credit Union
Հիմնադրվել է 70 տարի առաջ Կանադայում
 509 հազար անդամ
 59 մասնաճյուղ
 2500-ից ավել աշխատող
 18.6 մլրդ դոլար արժողությամբ ակտիվներ
 Անդամ կարող է լինել ցանկացած մարդ, ով Բրիտանական Կոլումբիայի
ռեզիդենտ է
 Ծառայություններ
 Վարկերի տրամադրում (5.5%)
 Ավանդների ներգրավում
 Ապահովագրություն
 Ներդրումային ծառայություններ
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

9. 4. Վարկային կոոպերատիվները ՀՀ-ում.
Farm Credit Armenia
 Գրանցվել և լիցենզավորվել է ՀՀ Կենտրոնական Բանկի կողմից 2007թ.
սեպտեմբերի 18-ին` որպես ՈւՎԿ առևտրային կոոպերատիվ
 Փայատերերը ավելի քան 5,400 ՀՀ քաղաքացիներ և իրավաբանական անձինք
են, որոնք ՀՀ գյուղական վայրերում զբաղվում են գյուղատնտեսական մթերքի
արտադրությամբ, վերամշակմամբ, առևտրային, արտադրական կամ այլ
ձեռնարկատիրական գործունեությամբ
 Վարկերի տրամադրում
 Գյուղատնտեսական վարկեր (ՀՀ դրամ 12-17%, ԱՄՆ դոլար 11-16%)
 Ագրոբիզնեսի վարկեր (ՀՀ դրամ 12-17%, ԱՄՆ դոլար 11-16%)
 ՓՄՁ վարկեր (ՀՀ դրամ 12-17%, ԱՄՆ դոլար 11-16%)
 Բնակարանի/բնակելի տան վերանորոգման վարկեր (ԱՄՆ դոլար 14-17%)
 Լիզինգ (ՀՀ դրամ 11-17%, ԱՄՆ դոլար 11-16%)
Ameriabank – 3.4%
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

10. 5. Իրավական իրագործելիությունը ՀՀ-ում.
Վարկային կազմակերպություն
 Վարկային կազմակերպությունը կարող է ստեղծվել նաև
առևտրային կոոպերատիվի ձևով («Վարկային
կազմակերպությունների մասին» ՀՀ օրենք, 3-րդ հոդված, 4-րդ մաս)
 Կոոպերատիվ է համարվում քաղաքացիների և իրավաբանական
անձանց անդամության վրա հիմնված ու իր անդամների գույքային
փայավճարների միավորման միջոցով մասնակիցների նյութական և
այլ կարիքների բավարարման նպատակով ստեղծված կամավոր
միավորումը (ՀՀ Քաղաքացիական օրենսգրքի 117-րդ հոդվածի 1-ին
մաս)
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

11. 5. Իրավական իրագործելիությունը ՀՀ-ում.
ֆոնդեր
 Կենսաթոշակային ֆոնդի նոր կառավարչի լիցենզավորում, որը
կիրականացնի համապատասխան ներդրումները ՏՏ ոլորտում
 Գործող կենսաթոշակային ֆոնդերը ներդրում են կատարում ՏՏ և
Հեռահաղորդակցության ոլորտում՝ օրենքով սահմանված ներդրումային
քաղաքականության ներքո.
ա/ ուղղակիորեն՝ տվյալ ոլորտի ընկերությունների թողարկած
արժեթղթերում (քննարկվում է նաև ենթաֆոնդի ստեղծելու միտքը)
բ/ անուղղակիորեն՝ ներդրումային ֆոնդերում (կամ
արժեթղթավորման ֆոնդերում), որոնք իրենց հերթին ներդրում են
կատարում ՏՏ ոլորտի ընկերություններում
Ծանոթություն: Այս տարբերակները ներկայացվել են հիմնվելով կենսաթոշակային ֆոնդերի ներդրումների
համար օրենքով սահմանված հետևյալ սկզբունքների վրա՝ ակտիվների ապահովություն և եկամտաբերություն,
ռիսկերի դիվերսիֆիկացիա, համարժեք իրացվելիության ապահովում («Կուտակային կենսաթոշակների
մասին» ՀՀ օրենքի 36-րդ հոդված)
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

12. 5. Իրավական իրագործելիությունը ՀՀ-ում.
Բանկ. և ապահովագր. ծառայություններ
 Բանկը կարող է կազմակերպվել որպես կոոպերատիվ
 Ապահովագրական ընկերությունը չի կարող կազմակերպվել որպես
կոոպերատիվ
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ

13. www.legallab.co
27 փետրվարի 2016© 2016 ԼեգալԼաբ ՓԲԸ ՏՏ Համայնքի Կոոպերատիվ