7. BELEIDSKADER
Opdrachtgever: Minister H. Crevits
>> uitvoering regeerakkoord
Opdrachthouder: Vluhr
>> samenstelling expertenteam
Marlies Lacante, Lieve De Wachter, Lien Demulder, Jordi Heeren (KU Leuven)
Wouter Duyck, Elisabeth Roels (UGent)
Vincent Donche, Lien Demulder (UAntwerpen)
Sofie Vispoel (Arteveldehogeschool)
8. DOEL
Selecteren, toelaten, ijken Positioneren, exploreren, remediëren
VISIE EXPLORATIE-INSTRUMENT
Deterministisch model :
zo goed mogelijk voorspellen
Inhoud: beste voorspellers
Vergelijkend dan wel absoluut
Al dan niet numerus fixus
Naast predictieve waarde, ook
andere criteria
Inhoud: niet alleen voorspellende
waarde, ook remediëren,
informeren…..
14. DOEL
Selecteren, toelaten, ijken Positioneren, exploreren, remediëren
VISIE EXPLORATIE-INSTRUMENT
Deterministisch model :
zo goed mogelijk voorspellen
Inhoud: beste voorspellers
Vergelijkend dan wel absoluut
Al dan niet numerus fixus
Naast predictieve waarde, ook
andere criteria
Inhoud: niet alleen voorspellende
waarde, ook remediëren,
informeren…..
15. VISIE EXPLORATIE-INSTRUMENT
>> Emancipatorische visie op loopbaanbegeleiding:
geen terugkeer naar expertenmodellen
geen terugkeer naar de klassieke matchingsmodellen
geen ‘bindende adviezen’
spiegel voorhouden
informeren over mogelijke risico’s
tips ter remediëring
Maakt integraal deel uit van een ruimer OLB-beleid
(zie later: draaiboek VLOR)
16. Geen toelatingsproef/selectieproef (bindend)
Geen ijkingstoets
Plan je de stap van secundair onderwijs naar universitair wetenschappelijk
en technologisch onderwijs en wil je een inschatting maken van je
voorkennis? Neem dan deel aan de ijkingstoets.
Kennis wiskunde en wetenschappelijke vaardigheden (alleen cognitie)
voor welbepaalde studierichtingen (opleidingspecifiek)
Geen instapproef (opleidingspecifiek – bij instap – na de keuze)
Meet startcompetenties: voorkennis en specifieke vaardigheden voor een
welbepaalde opleiding
VISIE EXPLORATIE-INSTRUMENT
Columbus = Oriëntatieproef
Beter nog: exploratie-instrument (3de graad SO)
18. WERK IN VOLLE ONTWIKKELING…
Misvatting: ‘Testfase van Columbus is achter de rug’
Validering, wetenschappelijke onderbouwing, verfijnen instrumenten,
optimaliseren feedback (inhoud als gebruik)…
Sessie ‘Columbus: Onderzoekslijnen & feedback
Randvoorwaarden van praktische aard
toestemming leerlingen
koppeling databanken overheid – privacy wetgeving – tijdspad
ICT-implementatie
19. WERK IN VOLLE ONTWIKKELING…
• Oorspronkelijk: overgang Secundair Onderwijs (3de graad SO)
à Hoger Onderwijs
• Hoger Onderwijs: academisch – professioneel – HBO5
• Overgang naar beroepenwereld (aantal BSO & TSO-richtingen)
• Met respect voor eigenheid van elke opleidingsvorm
20. Niet : ‘zoveel mogelijk’ naar academisch onderwijs
Wel: iedereen maakt werk van zijn keuze
iedereen maakt een weloverwogen keuze (base camp)
zodat die aansluit bij ‘wie ben ik’, ‘wat kan ik’ en ‘wat wil ik’
Niet wat men kiest, maar hoe men kiest
AMBITIEUS PROJECT!
24. Hoe meer een leerling
zichzelf en
keuzealternatieven
exploreert…
Gekozen
alternatieven
…passen beter bij de
leerlingkenmerken >>
RELATIE KEUZEPROCES - STUDIESUCCES
25. Hoe beter de gekozen alternatieven passen bij
leerlingkenmerken…
Meer tevredenheid en zekerheid over de keuze…
(Voor de poort)
Meer tevredenheid en betere academische
integratie
(Na de poort)
Hoger welbevinden & tevredenheid met de
opleiding
>> minder studie-uitval
RELATIE KEUZEPROCES - STUDIESUCCES
29. • Leerstrategieën en studievaardigheden verklaren schoolse
prestaties bovenop andere factoren
>> Ook verband prestaties SO – latere studieprestaties
• Leerstrategieën en studievaardigheden kunnen getraind worden
CHECKPOINT
Verwerkings-
strategieën
Studiemotivatie
Regulatie-
strategieën
Zelfbeeld
Studie
resultaten
WIE BEN IK ?
30. • zijn uiterst belangrijk voor de verdere studieloopbaan
belang van kennis van eigen sterktes en zwakten
• zijn ontwikkelbaar
belang van feedback
• hangen onderling samen
zijn ook elk op zich belangrijk
Leerstrategieën en studievaardigheden
CHECKPOINT
WIE BEN IK ?
31. • Cognitieve vaardigheden
o Taal
o Wiskunde
o Redeneren
• Generieke basisvaardigheden voor HO
• Vaardigheden ipv (Kennis ~ voortraject)
• Voorspellende waarde tav studieprestaties in
wetenschappelijke literatuur academic
achievement
Fonteyne, Duyck, & De Fruyt, 2017; (de Koning et al., 2012; Dollinger et al., 2008; Kitsantas et al.,
2009; Olani, 2009; Ridgell & Lounsbury, 2004)
CHECKPOINT
WAT KAN IK? UITGANGSPUNTEN
33. Niet-frequente
woordenschat
Complexe grammaticale
structuren
Onpersoonlijke taal
Impliciete relatie tussen
tekstdelen
“…a set of metacognitive components
[…] which can be thought of as higher
order executive processes that provide
a cognitive management function in
language use, as well as in other
cognitive activities” (Bachman & Palmer, 1996,
p. 70)
kennis strategieën
CHECKPOINT
WAT KAN IK? ACADEMISCHE STRATEGISCHE TAALVAARDIGHEID
34. TALIGE STRATEGIEËN
Vorm:
Computertest
15 minuten
14 items
2 types items
Woorden
Lezen
Doel:
Mix talige kennis
en strategieën
Woorden in contexten plaatsen
Woordbetekenis uit contexten halen
Lezen op tekststructuren van complexe
teksten
Lezen op betekenis van complexe teksten
Tekstdelen in volgorde slepen
CHECKPOINT
WAT KAN IK?
35. TALIGE STRATEGIEËN
• Studie (De Wachter et al. 2013):
samenhang met gemiddeld examenresultaat in januari
2660 eerstejaarsstudenten
Uitgebreide versie van de test (25 items)
• Correlatie is significant:
Talige strategieën zijn niet de sterkste voorspeller
Selecteert wel duidelijke een risicogroep met een lagere kans op
slagen
>> Talige strategieën zijn niet voldoende, maar wel noodzakelijk voor
studiesucces.
CHECKPOINT
WAT KAN IK?
36. WOORDENSCHAT
• 63 opgaven
• ‘Is deze letterreeks een bestaand woord?’ J/N
• Maat voor Nederlandse taalvaardigheid
• Betrouwbare voorspeller studiesucces Vlaams hoger onderwijs
(Fonteyne, Duyck, & De Fruyt, 2017)
www.lextale.com (Lemhöfer & Broersma, 2012)
CHECKPOINT
WAT KAN IK?
37. REDENEREN – CHC-MODEL
CHECKPOINT
WAT KAN IK?
• g-factorà cognitieve vaardigheid,
geen kennis (~ voortraject)
• Beste voorspeller studiesucces
(Ackerman & Heggestad, 1997; Busato, Prins, Elshout, & Hamaker, 2000; Farsides & Woodfield, 2003; Kuncel, Hezlett, &
Ones, 2004)
• Gf omvat 3 nauwe cognitieve vaardigheden (NCV): Inductie,
deductie, kwantitatief redeneren
• Non-verbaal: zo vrij mogelijk van taal(achtergrond)
• Normen 17-18j (stabiel vanaf 16j)
38. • Inductie
• Regel afleiden
• 15 MC items
(1 oefentrial)
• MC, 4 opties
• Geen tijdsdruk
(20 min)
Voorbeeld Exclusie
CHECKPOINT
WAT KAN IK? REDENEERVAARDIGHEDEN
40. Wiskunde
CHECKPOINT
WAT KAN IK? BASISVAARDIGHEDEN WISKUNDE
>> Voorspellende waarde
20 items eindtermen 2de grad SO
+ 15 items 3de graad
Voorbeeld
Een stoomtrein verbruikt 600kg kolen en 2400 liter water voor een traject van 20km.
Hoeveel kilogram kolen gebruikt de stoomtrein om 50km te rijden?
41. • Welke opleidingen passen bij mijn interesses?
• Oriënterende vragenlijst
• zonder voorafgaande keuze ® informeren
• beperkte omvang « rijkdom onderwijslandschap
• Kies ik voor (HBO5, hogeschool of universiteit?
CHECKPOINT
WAT WIL IK? INTERESSEVRAGENLIJST
42. • PAKSOC (RIASEC - Holland)
• empirisch gevalideerd (100en studies)
• ∞ combinaties met 6 dimensies:
o Praktisch
o Analytisch
o Kunstzinnig
o Sociaal
o Ondernemend
o Conventioneel
• Ja/nee items
• activiteiten en beroepen
• Academische schaal
CHECKPOINT
WAT WIL IK? INTERESSEVRAGENLIJST
48. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR ONDERZOEK
• Beogen consistent te meten (betrouwbaarheid)
• Beogen te meten wat we willen weten (validiteit)
• Verbanden vaststellen met instroom en doorstroom hoger
onderwijs (predictieve validiteit)
>> Psychometrische kwaliteit van het instrument
>> Columbus als bruikbaar instrument voor onderzoek & praktijk
• Spaarzaam meetinstrument
• Transparant voor diversiteit van leerlingpopulatie
• Informatief (feedback)
49. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR ONDERZOEK
• In welke mate is Columbus een betrouwbaar en valide
meetinstrument voor de diversiteit van jongeren?
• Welke samenhang treedt op tussen de cognitieve en niet-
cognitieve concepten?
• In welke mate heeft Columbus een verklarende waarde ten
aanzien van de instroom en doorstroom naar het hoger
onderwijs?
• In welke mate ervaren leerlingen Columbus als een belangrijk
informatief instrument in de overgang SO-HO?
>> Belangrijke onderzoeksvragen
50. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR ONDERZOEK
• Analyses inzake betrouwbaarheid en constructvaliditeit
- Kwaliteit van meetschalen
- Reductie/uitbreiding van meetvragen
• Analyses op het niveau van (sub)groepen
• Analyses ten aanzien van predictieve validiteit
- Samenhang van niet-cognitieve en cognitieve variabelen binnen
(sub)groepen met uitkomstvariabelen
- Diversiteit van uitkomstvariabelen (studieresultaten, rendement, uitval)
• Analyses van percepties van gebruikers: focusgroepen en surveys
>> Focus van analyses
51. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR ONDERZOEK
• 2015-2016 : ontwikkelingsfase
- Op basis van bestaande en gevalideerde meetinstrumenten SO-HO
- Pilootonderzoek : afname Columbus cohorte 2016 – N= 2200
- Gebruikersonderzoek: focusgroepen in 4 scholen (32 lln)
• 2016-2017 : valideringsfase (deel 1)
- Afname Columbus cohorte 2017 – N= 16.000 TABEL
- Data cohorte 2016 en 2017 (betrouwbaarheid/constructvaliditeit)
- Mogelijke revisies
>> Procedure van onderzoek
53. • Samenwerking en efficiëntie
- Continue interactie IT-platform en expertengroep inzake ontwikkeling van
meet- en feedbackinstrument
- Tijdig en accuraat aanleveren van te koppelen externe data (SO-HO)
• Kwaliteitsvolle dataverzamelingen
- Bereidwilligheid van scholen, netwerken, leerkrachten, en andere diensten
- Condities op het vlak van netwerk en PC-infrastructuur in scholen
- Motivatie van leerlingen
>> Noodzakelijke randvoorwaarden
COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR
ONDERZOEK
54. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR FEEDBACK
• Studiekiezers informeren over hun kennis, vaardigheden, attitudes
• In de transitie (SO-HO): voorbereidingsfase
• Uitdaging: niet iedereen maakt deze overstap (!)
>> Feedback verstrekken is doel bij uitstek
>> Feedback als hefboom voor leren over zichzelf
• Een spiegel voorhouden: het ‘klaar’ zijn voor hoger onderwijs
• Wekt belangrijke vragen op over zichzelf en de toekomst
• Niet iedereen wil een puntenrapport, maar ook duiding en tips
• Niet iedereen heeft baat bij enkel schriftelijk feedback
55. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR FEEDBACK
• Fase 1: Piloot (2016-2017)
- Niet-cognitieve componenten
- Tekstuele feedback en tips, minimum aan
cijfergegevens
• Fase 2: Relatieve feedback (2017-2018)
- Cognitieve & niet-cognitieve componenten
- Feedback gekoppeld aan succesvolle
vergelijkingsgroep HO
- Tekstuele feedback en tips, met cijfergegevens
>> Feedbackontwikkeling (3 fasen)
56. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR FEEDBACK
• Fase 3: Integratieve feedback (2018-2019)
- Cognitieve & niet-cognitieve voorspellers (direct en indirect)
- Feedback gekoppeld aan succesvolle vergelijkingsgroep HO
- Tekstuele feedback en tips, met cijfergegevens
>> Feedbackontwikkeling (3 fasen)
57. COLUMBUS ALS INSTRUMENT VOOR FEEDBACK
• Aandachtspunten
- Columbus lanceert een nieuw ‘jargon’ > leerproces
- Individuele kenmerken hebben invloed op zinvolheid en begrip
- Begeleiden van studiekiezers start best voor het laatste jaar
- Initiatieven inzake academische integratie blijven belangrijk
• Columbus als hefboom voor begeleiding transitie SO & HO
(zie later draaiboek VLOR)
>> Implementatie van feedback Columbus
59. OOG VOOR DE SCHOOL- EN KLASPRAKTIJK
Samenstelling
• Vertegenwoordigers uit het onderwijsveld: Leerlingen, studenten,
leerkrachten, ouders, onderwijsverstrekkers, CLB, hoger onderwijs
• samen met vertegenwoordigers van kabinet en departement.
Opdracht
• Klankbord voor de experten bij de ontwikkeling van Columbus
• Ondersteunen van de implementatie op scholen
Het Vlor-SOHO platform
60. AANDACHTSPUNTEN
• Een positief keuzeproces voor elke leerling
• Weloverwogen plaats binnen de onderwijsloopbaanbegeleiding
op school
• Een ondersteunend instrument naast en met andere (bv. het
advies van de klassenraad)
• een grondige implementatie is een complex proces
• Een draaiboek als ondersteuning
Columbus is middel, geen doel!
63. DE SCHOOLEIGEN VISIE OP OLB ALS VERTREKPUNT
• Vanuit bestaande initiatieven op school
• Columbus als deel van het proces
• Vanuit eigen schoolcultuur en traditie (OLB-
coachingstraject)
- Onze-Lieve-Vrouw Presentatie Bornem
- VIP-school Gent
- Sint-Jozefsinstituut-College Torhout
64. BOUWSTENEN VOOR EEN SCHOOLEIGEN VISIE OP OLB
Continu
Geïntegreerd
Procesgericht
Dynamisch
Actieve betrokkenheid van alle actoren
65. HOE GEBRUIK JE COLUMBUS ALS
HEFBOOM?
• Onderbouwd gesprek – dialoog
• Kadering binnen breder OLB-beleid
• Rol van de begeleidende klassenraad
• Professionaliseringsnoden
68. VIP-school – wie zijn we?
• Onderwijs Stad Gent
• Technisch en beroepsonderwijs
• Studiegebied Handel, Publiciteit en Personenzorg
• 451 leerlingen waarvan 94 % SES-leerlingen
• Zorgzame school
76. Praktische aanpak afname Columbus
• Sleutellkr aanduiden die test gaan afnemen
• Hebben vertrouwensband met lln
• Drempelverlagend om vragen te stellen
• Lkr informeren over doel en nut Columbus
• Info fiche van website gebruikt
• Vragen doorgestuurd om te bekijken
• Lln informeren over doel en nut Columbus
• Lkr kaderen de test en wijzen op het belang van het
project
• Informatiebrief meegeven
96. 0
10
20
30
40
Helemaal akkoord Akkoord Eerder niet akkoord Niet akkoord
Columbus is voor mij een
instrument dat voor elke leerling
het slagen of mislukken in hoger
onderwijs moet voorspellen.
97. 0
10
20
30
40
Helemaal akkoord Akkoord Eerder niet akkoord Niet akkoord
Columbus is voor mij een
instrument dat voor elke leerling
een perspectief op verderstuderen
moet bieden.
98. 0
10
20
30
40
Helemaal akkoord Akkoord Eerder niet akkoord Niet akkoord
Columbus is voor mij een
instrument dat ook
arbeidsmarktoriëntatie moet
bevatten.
101. 0
10
20
30
40
50
60
Helemaal akkoord Akkoord Eerder niet akkoord Niet akkoord
Een uitgebreide
woordenschatkennis is essentieel
om studies in het hoger onderwijs
aan te vatten.