Esquemas

1. A PROSA DA 1º TERZO DO XX ESQUEMA PARA IMPRIMIR
A XERACIÓN NÓS
- Nace en 1920 ao redor da revista Nós, que lle deu nome, e foi o principal referente cultural até 1936
- O grupo fundamental é o núcleo de Ourense: Vicente Risco, Otero Pedrayo e López Cuevillas. Con eles colaboran
activamente na revista Castelao e Losada Diéguez
- Son os creadores da prosa galega contemporánea presentando unha importante renovación temática e formal
- Características:
► Procedencia social acomodada ► Rigorosa formación intelectual ► Ideoloxía nacionalista
► Inadaptación e rebeldía ► Vocación universalista ► Modernización da cultura galega
- Posúe unha ampla formación intelectual. O seu interese céntrase tanto na tradición etnográfica galega como nas
novidades estéticas do seu tempo e no coñecemento e divulgación das culturas alleas e o esoterismo
- Na época previa ao ingreso nas Irmandades, dirixe La Centuria e mostra unha actitude cosmopolita e individualis-
ta. Despois,convértese nun dos principais teóricos do nacionalismo e desenvolve un intenso labor literario e político
-A novela O porco de pé é a obra máis importante da súa narrativa. Narra a historia do inexplicábel ascenso de don
Celidonio, personaxe materialista e vulgar, até a alcaldía da cidade. Supón unha crítica feroz da degradación da so-
ciedade burguesa da época
VICENTE RISCO
- De familia fidalga, culta e liberal, toma conciencia da problemática do país e ingresa nas filas do galeguismo. É
membro das Irmandades, no SEG e no PG. Posteriormente participará na fundación da editorial Galaxia
- É un dos autores máis prolíficos da literatura galega: cultiva todos os xéneros e destaca polo seu saber enciclopé-
dico e a súa oratoria privilexiada. É especialmente importante a súa obra narrativa,con títulos como Os camiños
da vida e Arredor de si.
- Os camiños da vida narra, cunha certa visión nostálxica, a decadencia da fidalguía rural do século XIX fronte á
nacente burguesía urbana. Arredor de si constitúe o retrato do proceso de concienciación galeguista experimenta-
do por el mesmo e polos seus compañeiros de xeración
OTERO PEDRAYO

2. CASTELAO
- POLÍTICO: é fundamental na organización do nacionalismo galego ao redor do Partido Galeguista, polo que é elixi-
do deputado. Redacta e promove o Estatuto de Autonomía para Galiza e defende desde o exilio a causa republicana
- ARTISTA: figura principal da arte galega, como pintor e caricaturista: Álbum Nós, Cousas da vida, Galicia mártir
- OBRA NARRATIVA: Un ollo de vidro, Cousas, Os dous de sempre, Retrincos
► Cousas: relatos breves acompañadas dun debuxo, narrados con estilo sintético, humor, lirismo e voación de
compromiso. Temática variada: emigración, miseria do campesiñado, crenzas populares, traxedias humanas...
► Os dous de sempre: Novela estruturada ao redor de dous personaxes antitéticos: Pedro (movido unicamente
por instintos primarios, materialista, conformista, falto de talento) e Rañolas (eivado e de orixe miserábel, é
xeneroso e idealista e loita desesperadamente por mellorar como ser humano)
O ENSAIO
- É de contido eminentemente político e cultural; defende as teses do nacionalismo galego e procura a divulgación e
análise dos distintos sectores da cultura galega, así como das novidades da cultura europea
- Teoría do nacionalismo galego (Risco), Ensaio histórico sobre a cultura galega (Otero), Sempre en Galiza (Cas-
telao). Esta última obra supón o fundamento teórico principal do nacionalismo galego. Realiza unha defensa radical
da identidade nacional de Galiza, baseada na súa realidade histórica, xeográfica, económica, lingüística, cultural...
O XORNALISMO
- Publicacións de orientación política, como A nosa terra (voceiro das Irmandades) ou cultural, como Nós (a máis
destacada deste período, que moderniza o discurso cultural galego) e revistas de perfil vangardista
RAFAEL DIESTE
- Escribe un importante libro de relatos breves, Dos arquivos do trasno: combina o popular (argumentos ás veces
próximos ás lendas, emprego de recursos propios da narrativa oral) co culto (artificios técnicos de ruptura do dis-
curso narrativo) e o cotián (temáticas da realidade próxima) co fantástico (gusto polo misterio)