When looking at the historic development of the payments business as a separate business line, it is mainly the government that lays the foundations via cash or government giro's. Deposit banks are involved since early 1900 and not doing a great job at innovation. Nevertheless, the current regulatory framework for supervising payment companies is effectively based on a variation of the supervision for deposit-banks. And payment service providers that wish to really make a difference have little choice but to become a bank in their own right. This presentation (in Dutch, see also the article at ESB: https://esb.nu/esb/20031597/betalingsverkeer-hoe-markt-en-regelgeving-elkaar-maken-en-breken) sketches the above historic development and ends with seven practical recommendations to improve the regulation of payment service providers. The most important one being to adapt the Settlement Finality Directive quickly, allowing PSPs direct membership in central bank settlement systems.

1. Innovatie in het betalingsverkeer
De kassiers terug op het speelveld?
Simon Lelieveldt
6 juli 2017
Ronde tafel ESB

2. Centrale vraag
Laat de regulering voldoende ruimte om de nieuwe technologische
oplossingen te ontwikkelen en tot bloei te laten komen, zodat het
betalingsverkeer van de toekomst gegarandeerd is?

3. Vragen:
• Hoeveel betaalinstellingen hebben een
vergunning in Nederland?
• Hoeveel buitenlandse betaalinstellingen
mogen in Nederland actief zijn
• Hoeveel elektronisch geld instellingen
hebben een vergunning in Nederland?
• Hoeveel buitenlandse elektronisch geld
instellingen mogen in Nederland actief
zijn?
• 37
• 415
• 1 a 2
• 107 (73 ! UK)

4. Mogelijke thema’s:
1. Is het regelgevend kader voldoende op maat gesneden voor innovatie ?
2. Hoe zit het met de financiering van toezicht en toezichtkosten?
3. Zijn er drempels die niet in regels maar in de praktijk van het toezicht
zitten?
4. Is er sprake van te gedetailleerde regelgeving die de innovatie juist
belemmert in plaats van bevorderd?
5. Zijn er lokaal Nederlandse juridische drempels die goed bedoeld maar
contraproductief werken?
6. Hoe beschermen we de consument goed, bij een hausse aan
verschijningsvormen van betaalinstrumenten?

5. De archetypische depositobank……

6. Handel en …. de kassiers

7. De Amsterdamse Wisselbank (1609)
De bankgulden is:
- Een rekeneenheid
- Een store of value
- Geen chartale munt
De ‘heilige’ drie-eenheid chartaal
geld, rekeneenheid en store of value
hoeft geen drie-eenheid te zijn.

8. Betaalmiddel in Quebec (1685)
• Ingetrokken: 1717, Paris

9. Open markt !!

10. Waar zijn die depositobanken eigenlijk?
• Kassiers, wisselaars, Wisselbank en wisselbrief voor betalen,
• Handelsfinanciering als hoofdmechaniek,
• Flexibel onderling krediet, informele plaatsing aandelen en
risico-deling, evenals onderling betalingsverkeer
• Prolongatiemarkt op effectenbeurs
• Deposito’s uit hele land met zekerheid van onderpand (effecten)
• Heel late start van deposito-banken die nauwelijks
intermedierende rol op zich nemen
• Postwissel (1881) en Rijkspostspaarbank voor de burger

11. Kassiers - bedrijfsmodel geleidelijk verdwenen
1814-1864
1850-1872
1914

12. Innovatie: de inspiratie / dreiging van buiten
5-4-196716-1-1918
19891980
1998
1995
2008

13. Betalingsverkeer en bankieren
• Betalingsverkeer was heel lange tijd een eigen bedrijfsmodel (kassiers) en
bankieren kwam langzaam op gang
• Pré PCGD werd betaald en gespaard via de staat (RPS / Postwissel /
contant), daarna werd de PCGD de kassier van het volk
• Banken als betaaldienst-aanbieder maar heel recent op de markt (vanaf
1967) en slechts innovatief als reactie op dreiging,
• Overheidsborging publieke belangen tot 1986 (privatisering Postbank)
• Innovatie vanaf 1990 sterk technologisch gedreven, met maatwerk-
regelgeving:
• Emoney: 2002
• Payment Service Providers: 2009
• ….. Virtual currencies?

14. Virtual currencies
• Het gaat al bijna niet meer over die currencies zelf maar technologie
eronder: blockchain
• De ‘klassieke’ functies van geld kunnen los van elkaar worden
ingericht (store of value, rekeneenheid, transportmiddel)
• Bitcoin (en blockchain-techniek) bewijst dat P2P-techniek het
mogelijk maakt voor buitenstaanders om vergelijkbare business
modellen te maken voor uiteenlopende functies in de financiële
sector:
• Betalingsverkeer, vermogensbeheer, risico-deling, identificatie etc

15. Stellingen
• Nieuwe juridische kaders voor fintech zijn niet nodig: er is al meer dan 15
jaar vruchtbare activity based regulering die nieuwkomers in staat stelt
mee te concurreren in betalingsverkeer (en als nieuwerwetse kassier
uiteindelijk zelfs een specialised bank te worden)
• Er zijn wel degelijk veel regelgevende quick wins (in NL) denkbaar die de
innovatie in het betalingsverkeer zullen bevorderen.
• Blockchain of DLT-toepassingen kunnen, als betaalmiddel, rekeneenheid of
P2P vertrouwens-instrument, - zeker bij een passende governance - net zo
goed functioneren als de speelkaarten in 1685.

16. De thema’s concreet gemaakt:
1. Nieuwe juridische kaders voor Fintech zijn niet nodig voor innovatie
2. Het is wel zaak dat de SFD snel wordt aangepast zodat betaalinstellingen direkt
op clearing en settlement kunnen aansluiten (zeker gezien instant payments)
3. Draag als overheid een deel van de kosten voor toezicht voor sectoren (oa
betaalinstellingen en egi’s) die niet de crisis hebben veroorzaakt
4. DNB dient eindelijk (conform PSD en MvT bij de WFT) het aanbieden van
betaalrekeningen door betaaldienstaanbieders toe te staan (zie ook Pocopay)
5. De Nederlandse wet afwikkelsystemen kan direkt worden afgeschaft
6. Secure Customer Authentication in PSD2 remt innovatie door het onnodig
gedetailleerd opdragen van oldschool beveiligingsdenken aan de markt;
7. In PSD3 moet consumentbescherming voor betaaldiensten los staan van de
prudentiele kwalificatie van de aanbieders ervan

17. Simon Lelieveldt – Regulatory & compliance
Consultant for innovative payments
lelieveldt@simonl.org
Innovatie blijft !

18. Documentatie
• Jonker, J. Merchants, Bankers, Middlemen, Amsterdam, 1996
• Van der Werf, D, De Bond, de Banken en de beurzen, NIBE, 1988
• Jonker, J. Mees Pierson, schakel tussen verleden en toekomst, 1997
• Gelderblom, O en Jonker J, Financiële zelfredzaamheid in Nederland sinds 1750,
ESB, Jaargang 101 (4731) 31 maart 2016, ppp 244-247
• Lelieveldt, S. ECBs renewed virtual currencies report: implications for the Third
Payment Services Directive (blog)
• Kahn, C; Central Banks and Payment Systems: The Evolving Trade‐off between
Cost and Risk
• Lelieveldt, S, Standardizing Retail Payment Instruments, pp 186-197 In: Jacobs, K.
Information Technology Standards and Standardization: A Global Perspective,
Hershey, 2000.