1. ANDIJON MASHINASOZLIK INSTITUTI
IB va KT fakulteti ATT yo’nalishi talabasi
Shohsulton Abdug’afforovning “Axborotlarga
ishlov berishni algoritmlash” fanidan
tayyorlagan taqdimoti
Mavzu: Algoritm
tushunchasi va ulardan
foydalanish
Tayyorladi: Sh.Abdug’afforov
Tekshirdi: E.Butaev
2. Reja:
1. Algoritm. Algoritm ijrochilari.
2. Algoritm xossalari.
3. Algoritmni bayon etish usullari.
4. Blok - sxema turlari.
5. Algoritm turlari.
6. Masalani kompyutrda hal qilish
bosqichlari.
3. Algoritm.
Algoritm deganda , biror
maqsadga erishishga qaratilgan
ijrochi bajarishi uchun mo`ljallangan
ko`rsatma va buyruqlarning aniq,
tushunarli va chekli ketma-ketligi
tushuniladi.
4. Choy damlash algoritmi
1) Choynak issiq suv bilan chayilsin
2) Chynakga bir choy qoshiq quruq choy
solinsin
3) Coynakga qaynagan suv solinsin.
4) choynak sochiq bilan 5 daqiqaga yopib
qo`yilsin
5. Eni N metr va boyi M metr bo`lgan joyni to`ldirishda 12 x 25
santimetrli g`ishtdan necha dona sotib olinishini toping
Sjoy N*100*M*100
Sson=-------=-----------------------
Sg’isht 12*25
1. Joyning yuzasi S joysm o`lchov birligida topilsin
Bir dona g`ishtning yuzasini S g’isht sm o`lchov birligida
topilsin.
G’ishtlar soni S son joyning yuzasini g’shtning yuzasiga
nisbati deb hisoblansin.
6. Algoritm so`zining ma`nosi
Algoritm zo`zi 19- asrda yashab
o`tgan vatandoshimiz , buyuk astranom
matematik va geograf Muhammad ibn
muso al Xorazimiy nomidan kelib chiqqan.
Al Xorazimiyning arifmetikaga
bag`ishlangan risolasi dun`ga mashhur
bo`lib , bu risola “Dexit Algoritmi” yani
“Dediki Alxorazimiy” iborasi bilan
boshlanadi.
8. Algoritm ijrochilari
INSON ROBOT KOMPYUTER
EHM o`zi hech qanday amallarni bajarmaydi
u faqatgina biz bergan ko`rsatmalarni bajradi
Algoritm ijrochisi- algoritmda ko`rsatilgan buyruq
yoki ko`rsatmalarni bajara oladigan abstrakt yoki
real (texnik yoki biologik) sistema.
11. 1. Tusunarlilik xossasi
Ijrochi bajarishi lozim bo`lgan
algoritm ijrochiga tushunarli
va u bajara oladigan
ko`rsatmalardan tashkil
topgan bo`lishi lozim
13. 3. Diskretliylik xossasi
Algoritmda masalani yechish
jarayoni alohida olingan sodda
ko`rsatmalar ketma-ketligini
qadamma-qadam bajarishdan
iborat bo`lishi kerak.
17. Algoritmni tasvirlash usullari
:
1.So`z orgali ifodalash;
2.Formula yordamida ifogalash;
3.Jadval ko`rinishida ifodalash;
4.Grafik ( blok sxema) ko`rinishda
ifodalash;
5.Dastur shaklida ifodalash
18. Algoritimni so`z orgali ifodalash;
1. R ning qiymati aniqlansin
2. R ning qiymati 3.14 ga kopaytirilsin
3. Ikkinchi ish natijasi R ga kopaytirilsin
natija S deb olinsin
4. S natija e’lon qilinsin.
5. Tugallash
41. Masalani EHM da hal qilish
bosqichlari
1.Masalaning qo`yilishi.
2.Matematik model tuzish.
3. Algoritm tuzish.
4. EHM uchun dastur tuzish.
5. Dasturni EHM ga kiritish va
bajartirish.
6. Natijani tahlil qilish
42. Masala
Bir –biriga qarama qarsh harakatlanib
kelayotgan piyodalar orasidagi masofa L ,
birinchi piyodaning tezligi V1, ikkinchi
piyodaning tezligi V2 ma`lum bo`lsa ikki
piyodaning uchrasuv vaqtini aniqlang
46. Tomonlari mos ravishda ABC
bo’lgan uchburchak yuzini
hisoblash algoritmini tuzish.
Masalaning qo`yilishi
47. Masalni matemtik modelini tuzish
Tomonlari ma'lum bo’lganda ABC
uchburchakning yuzi
S = p(p-a)(p-b)(p-c)
Geron formulasi bilan
hisoblanadi.
Bunda p = (a+b+c)/2
uchburchakning
yarim perimetri.
48. P=(a+b+c) / 2
P, S ni Chiqarish
Tamom
S= P(P-a)(P-b)(P-c)
Boshlash
a, b, c
Algoritmni tuzish
1). a, b, c qiymatlarini
EHM xotirasiga kiritish:
2). p ning qiymatini
P=(a+b+c) / 2
formula bilan hisoblash;
3). S ning qiymatini
S= P(P-a)(P-b)(P-c)
formula bilan hlsoblash;
4) p va S larning
qiymat
larini bosmaga chiqarish
Algoritmni og`zaki bayon
etish Algoritmni blok sxema
ko`rinishida tasvirlash