www.doktorix.com

1. HASTA DÜŞME RİSKİ DEĞERLENDİRME VE
HASTA KISITLAMA
www.doktorix.com

2. DÜŞME NEDİR?
• Düşme;şiddetli vurma ya
da maksatlı hareketlerin
dışında, ani, kontrol
edilemeyen, istemsiz bir
şekilde vücudun bir
yerden başka bir yere ya
da nesnelere doğru
hareket etmesi olarak
tanımlanabilir.

3. Hastanelerde düşme
olayına neden olan
faktörler aşağıdaki gibi
sıralanabilir;
• Hasta değerlendirme
eksikliği
• İletişim yetersizliği
• Çevre güvenliğinin
yetersizliği

4. DÜŞMELER NEDEN ÖNEMLİDİR?
Düşmeler özellikle sonuçları ve
maliyeti açısından önemlidir.
Düşmelerin;
• femur ve kalça kırıkları,
• düşme korkusu ve bağımsız hareket
edebilme yeteneğinin azalması
• mortalite gibi ağır ve önemli sonuçları
olabilmektedir.

5. Düşmeler hastanelerde
nerelerde karşımıza çıkar?
• Klinikler,
• Psikiyatri,
• Yoğun Bakımlar
gibi hastanenin tüm tesis yönetim
alanlarında karşımıza çıkabilir.

6. Düşmelerin önlenmesinden
kim(ler) sorumludur?
• Hastane Yönetimi
• Kalite Yönetim
Birimi/Hasta Güvenliği
Komitesi
• Sağlık Çalışanları
(Hemşire, ebe, hekim,
fizyoterapist, eczacı vb.)
• Düşmelerin önlenmesinde
primer sorumlu,bölümde
hastaya 24 saat bakım
veren Hemşire’dir.

7. Düşmeler nasıl önlenebilir?
Düşmelerin önlenmesine yönelik olarak Hizmet
Kalite Standartları açısından 5 uygulama
adımı belirlenmiştir.
1.Adım: Düşme Riski Değerlendirilmesine Yönelik
Yazılı Düzenleme Hazırlanması
Yazılı Düzenleme aşağıdaki bilgileri içermelidir;
Kuruma Özgü Düşme Risk Faktörleri
Düşme Riskinin Değerlendirilme Yöntemi
Risk Düzeyine Göre Alınması Gereken Önlemler

8. 2.Adım : Yatan Hastaların Düşme Riskinin
Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler
Yapılması
a)Yatan hasta, bölüme kabulünde:
• Düşme riski yönünden değerlendirilmelidir.
• Değerlendirme, hastane tarafından
belirlenen bir ölçekle yapılmalıdır.
• Hastanın klinik durumuna göre düşme riski
değerlendirmesi tekrarlanmalıdır.

9. Dikkat!
• Yoğun bakım
bölümlerinde yatmak
ta olan tüm çocuk
hastalar yüksek riskli
kabul edilmeli, ancak
dört yapraklı yonca
sembolü
kullanılmamalıdır.

10. b) Düşme riski olan hastalar
için, hastanın risk düzeyine
yönelik önlemler
alınmalıdır ne gibi önlemler
alınacağı Düşme Riski
Değerlendirme
Prosedüründe yer
almaktadır. Düşme riski
olan hastalar dört yapraklı
yeşil yonca figürü ile
tanımlanmalı ve bu
tanımlayıcı tek kişilik odada
yatan hastanın odasının
giriş kapısında
bulunmalıdır.

11. Ne gibi önlemler?
• Ameliyat sonrasında hasta ilk defa ayağa kalkıyorsa
hastalara mutlaka eşlik edilmelidir.
• Hasta hemşire deskine yakın bir odaya alınır.
• Hasta yalnız bırakılmaz. Saat başı ziyaret edilir.
Odasının kapısı açık tutulur.
• Islak zemin var ise silinmesi sağlanır.
• Yatak ve tekerlekli sandalyeler kilitlenir.
• Sedye ve yatak korkulukları çalışır durumda
olmalıdır.
• Merdiven ve koridorlar yeterli aydınlatılmalıdır.
• Açma kapama düğmeleri kolay bulunmalıdır.

12. DÖRT YAPRAKLI YEŞİL YONCA
Yoncanın dört yaprağının da ayrı birer anlamı
vardır.
•Birinci yaprak ümidi,
•İkincisi imanı,
•Üçüncüsü aşkı,
•Dördüncü yaprak ise şansı simgeler.
Tabiatta çok nadir bulunan işte bu dördüncü
yapraktır.

13. 3. Adım: Tesis Kaynaklı
Düşmelere Yönelik
Önlemler Alınması

14. Tesis kaynaklı düşme olaylarını engellemek
için;
•Merdivenlerde korkuluk bulunmalı
•Alçak tavan uyarıları bulunmalı
•Islak zemin uyarı levhaları kullanılmalı
•Zemindeki engellere karşı önlemler
alınmalıdır.

15. 4. Adım: Hasta Güvenliği Komitesince Düşme Olayı
Gerçekleştiğinde Olay Bildirimi Yapılması
Yatan hastalarda ve tesis kaynaklı düşme olayı
gerçekleştiğinde kalite yönetim birimine bildirim
yapılmalıdır.Olay ile ilgili gerekli düzeltici
önleyici çalışmalar başlatılmalıdır.

16. Kuruma özgü düşme risk
faktörleri belirlenirken
hastalar aşağıdaki risk
faktörleri açısından
değerlendirilmelidir: İçsel
Faktörler(Hastanın
durumuyla ilgili)
• Önceki düşme hikayesi
• Yaş (65 yaş üstü)
• Kullanılan İlaçlar
• Mevcut Hastalıklar
(Osteoporoz, Kardiyak Aritmi
vb.)

17. Dışsal Faktörler (Çevreyle İlgili)
• Islak/kaygan zemin
• Dağınık oda
• Yetersiz aydınlatma desteği
• Serbest ip ya da kablolar
• Arızalı ekipmanlar
• Yatakların yüksek pozisyonda tutulması

18. Düşme riskinin değerlendirilmesi
amacıyla hastanelerde :
• İtaki Düşme Riski Ölçeği (Yetişkinlerde)
• Harizmi Düşme Riski Ölçeği ( Çocuklarda )
risk değerlendirme skalaları
kullanılmaktadır.

19. * Kronik Hastalıklar
• Hipertansiyon
• Diyabet
• Dolaşım Sistemi Hastalıkları
• Sindirim Sistemi Hastalıkları
• Artrit
• Paralizi
• Depresyon
• Nörolojik Hastalıklar
** Hasta Bakım
Ekipmanları
• IV İnfüzyon
• Solunum Cihazı
• Kalıcı Kateter
• Göğüs Tüpü
• Dren
• Perfüzatör
• Pacemaker vb.
*** Riskli İlaçlar
• Psikotroplar
• Narkotikler
• Benzodiazepinler
• Nöroleptikler
• Antikoagülanlar
• Narkotik Analjezikler
• Diüretikler/Laksatifler
• Antidiayebetikler
• Santral Venöz Sistem İlaçları(Digoksin vb.)
• Kan Basıncını Düzenleyici İlaçlar
İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ BİLGİLENDİRME TABLOSU

20. Hastanın Adı soyadı: Değerlendirme sonucu: 0-4 arası ise: Değerlendirme sonucu: 5 ve ↑ ise:
Yattığı Servis: DÜŞÜK RİSK YÜKSEK RİSK
Protokol No:
Düşme Riski:İlk Değerlendirme, Post-Op Dönem, Hasta
Düşmesi,
Bölüm Değişikliği ve Durum Değişikliğinde değerlendirilir.
Her gün düşme riskini yeniden Değerlendir +
Düşme riski değerlendirme Prosedürünü
uygula.
SIRA
NO
RİSK FAKTÖRLERİ
TARİH
PUAN
1 65 yaş üstü. 1 Puan
2 Bilinci kapalı. 1 Puan
3 Son 1 ay içinde düşme öyküsü var. 1 Puan
4 Kronik hastalık öyküsü var. 1 Puan
5 Ayakta/yürürken fiziksel desteğe (yürüteç, koltuk
değneği, kişi desteği vb.) ihtiyaç var.
1 Puan
6 Üriner/Fekal kontinans bozukluğu var. 1 Puan
7 Görme durumu zayıf. 1 Puan
8 4’den fazla ilaç kullanımı var. 1 Puan
9 Hastaya bağlı 3’ün altında bakım ekipmanı var. 1 Puan
10 Yatak korkulukları bulunmuyor/çalışmıyor. 1 Puan
11 Yürüme alanlarında fiziksel engel(ler) var. 1 Puan
12 Bilinç açık, koopere değil. 5 Puan
13 Ayakta/yürürken denge problemi var. 5 Puan
14 Baş dönmesi var. 5 Puan
15 Ortostatik hipotansiyonu var. 5 Puan
16 Görme engeli var. 5 Puan
17 Bedensel engeli var. 5 Puan
18 Hastaya bağlı 3 ve üstü bakım ekipmanı var. 5 Puan
19 Son 1 hafta içinde riskli ilaç kullanımı var. 5 Puan
TOPLAM PUAN
ALINAN ÖNLEMİ YAZINIZ

21. Nörolojik
Hastalıklar/Semptomlar
*Epilepsi
*Mental Retardasyon
*Konvülsiyon
*Denge Bozukluğu
*Kooperasyon Bozukluğu vb.
Oksijenlenme
Değişiklikleri
*Solunum Hastalıkları
*Dehidratasyon
*Anemi
*Anoreksi
*Senkop
*Asidoz
*Ödem
*Hipotansiyon vb.
Özellikli
Hastalıklar/Semptomlar
*Cam Kemik Hastalığı
*Hemofili
*Trombositopeni
*İdiopatik Trombositopenik Purpura
NOT: Hastane yönetimi tarafından hastanın
yaşına, genel durumuna, boy-kilo vb.
özelliklerine göre uygun yatak tanımlaması
yapılmalıdır.
Hasta Bakım
Ekipmanları
*IV İnffüzyon
*Solunum Cihazı
*Kalıcı Kateter
*Dren
*Perfüzatör
*Pacemaker vb.
NOT: Ayakta/yürürken fiziksel desteğe (yürüteç,
koltuk değneği, kişi desteği vb.)ihtiyaç durumu
yürüme kabiliyetini edinmiş hastalarda
değerlendirilir.
Riskli İlaçlar *Hipnotikler
*Barbitüratlar
*Nöroleptikler
*Antidepresanlar
*Laksatifler/Diüretikler
*Sedatifler
*Antihipertansifler
*Antidiyabetikler
İTAKİ DÜŞME RİSKİ ÖLÇEĞİ BİLGİLENDİRME TABLOSU

22. Hastanın Adı soyadı: Değerlendirme sonucu: 0-14 arası ise: Değerlendirme sonucu: 15 ve ↑ ise:
Yattığı Servis: DÜŞÜK RİSK YÜKSEK RİSK
Protokol No:
Düşme Riski:İlk Değerlendirme, Post-Op Dönem, Hasta
Düşmesi,
Bölüm Değişikliği ve Durum Değişikliğinde değerlendirilir.
Her gün düşme riskini yeniden Değerlendir +
Düşme riski değerlendirme Prosedürünü
uygula.
SIRA
NO
RİSK FAKTÖRLERİ
TARİH
PUAN
1 Nörolojik hastalığı/semptomu var. 5
2 Oksijenlenme değişikliği var. 5
3
Düşme riski açısından özellikli hastalığı/semptomu
var.
15
4 Hasta uygun yatakta yatırılmıyor. 5
5 Görme engeli var. 5
6 Hastaya bağlı 3 ve üstünde bakım ekipmanı var. 5
7
Ayakta/yürürken fiziksel desteğe( yürüteç, koltuk
değneği, kişi desteği vb.)ihtiyacı var.
5
8 Hasta post-op. İlk 48 saatlik dönemde. 5
9 Riskli ilaç kullanımı var. 5
TOPLAM PUAN
ALINAN ÖNLEMİ YAZINIZ

23. Düşme riski ne zaman
değerlendirilmelidir?
• Yatan hastaların bölüme ilk kabulünde,
• Post operatif dönemde,
• Bölüm değişikliğinde,
• Hasta düşmesi durumunda,
• Risk faktörleri kapsamındaki durum
değişikliğinde,
• Transfer sırasında değerlendirilmelidir.

27. TEŞEKKÜRLER