aralin 4 kulturang pilipino grade 4 quarter 2 araralin 18

1. YunitII ARALIN 12
KulturangPilipino
Sarah Jane D. Ventura
San Juan Unit I Elementary School

2. Pag-aralanangmga
larawan:

3. 1. Ano-anongpangkat
etnikoanginyongnakita?
2. Anoangnapansinninyo
sakanilangmgakatangiang
pisikalat mgakasuotan?
Itanong:

4. ALAMIN
MO
Ano-anoangkontribusyon
ng iba’tibangpangkatsa
kulturangPilipino?
Ano-anoangkulturang
iba’tibangrehiyonsa
Pilipinas?

5. Ang yamang tao ng Pilipinas ay ang mga
mamamayan nito namatatag puan sa iba’t
ibang bahagi ng bansa.
Iba-ibaangpangkatnakinabibilanganng
mamamayangPilipino.Dulotitongpagiging
kapuluanngbansakungkaya’tangmga
Pilipinoaynabuomulasaiba’tibangpangkat.
Bawatpangkataymaysarilingkulturana
nagingtatakngkanilangpagkakakilanlan.

6. Kultura-ayuriatparaanng
pamumuhayngmgataosaisanglugar
nanagpapakitangkanilang
paniniwala,kagamitan,moralidad,
batas,tradisyon,sining,relihiyon,
kaugalian,pamahalaan,atkaalamano
sistemangedukasyon.
Magkakatuladangkanilangwika
atparaanngpamumuhay.

7. Ilansamgapangkatetnikosaiba’t
ibangrehiyonsa Pilipinas at
kanilang katangiang kultural.
MgaPangkatEtnikosaLuzon
Ilocano
Kapampangan
Tagalog
Bikolano

9. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ilocano
RehiyonI at II
(IlocosSur, Ilocos
Norte, Isabela,
Cagayan, Abra,
La Union, at
Pangasinan)
RehiyonIII
(Zambales)
NCR o Metro
Manila
Ibangbansa
(Guam, Hawaii) mapamaraan
Pangatloitosapinakamalaking
pangkatsaPilipinas.
Angkakulanganng mgalupang
sakahanat mahabangtag-arawna
nararanasanangnag-udyoksamga
Ilokano namagingmasinop
matiyaga, matipid, masipag, at

10. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ilocano
RehiyonI at II
(IlocosSur, Ilocos
Norte, Isabela,
Cagayan, Abra,
La Union, at
Pangasinan)
RehiyonIII
(Zambales)
NCR o Metro
Manila
Ibangbansa
(Guam, Hawaii)
Bukodsapagsasakasa
ng tabako, angmgaIlokano ay
tinatawagnakutibeng.
“ManangBiday” ayilansamga
kanilangmalawaknataniman
kilalarinsapaggawang gitarang
Angawiting“Pamulinawen” at
kilalangawitinng mgaIlokano.

11. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Kapampangan
RehiyonIII
(Pampanga,
Tarlac, at Nueva
Ecija)
pabasaat pagpipinetensiya.
KilalaangmgaKapampangan sa
husaynilangmaglutoat
pagsusuotng magagarangdamit.
Kilalarinsilasapagiging relihiyoso.
Patunayritoang pagdaraosnilang
SemanaSanta sa
pamamagitanngpagkakaroonng

13. Pangkat/
Rehiyon/
Mga
Lalawigang
Pinaninirahan
Kapampanga
n
RehiyonIII
(Pampanga,
Tarlac,
at Nueva
Ecija)
Katangiang
Kultural
Tuwingbuwanng Mayo,
ParolnamantuwingPasko..
pinagdiriwangnilaang
Santacruzanat Pistang

16. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
RehiyonIV at
NCR
(CALABARZON,
MIMAROPA,
Bulacan, Nueva
Ecija, Aurora,
Bataan,
Zambales,
at Metro Manila)
AngTagalog angpangalawasa
Pagsasakaangpangunahing
Tinatayangmahigit15 milyonang
gumagamitngwikangTagalog sa
din angnagingbatayanng wikang
Pilipinas. AngwikangTagalog
Filipino naatingpambansangwika.
pinakamalakingpangkatsaPilipinas.
ikinabubuhaynila.

18. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Bikolano
RehiyonV
(Albay,
Catanduanes,
Masbate,
Sorsogon,
CamarinesSur,
at
Camarines
Norte)
Naninirahansilasa
kapaligirangmay matatabang
lupa, saganasalikasna
yaman, at may magandang
bulkan.
may gataat siligayanglaing
Tanyagsilasamgapagkaing
at Bicol express.

20. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Bikolano
Sorsogon,
CamarinesNorte)
RehiyonV
(Albay,
Catanduanes,
Masbate,
CamarinesSur, at
Taon-taon, ipinagdiriwang
nilaangPistang Birhenng
Peñafrancia.
Bicol angsalitang mga
tagarehiyonat sinasabing
mahigit3.5 milyonang
marunongng salitangito.

22. MgaPangkatEtnikosaLuzon
Sugbuhanono Cebuano
Ilonggo
Waray

24. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ilonggo
(Aklan, Antique,
Guimaras,
RehiyonVI
Capiz,
Iloilo, at Negros
Occidental)
KilalaangmgaIlonggo sa
pagigingmalumanayat
mahinahonlalo’thigitsa
kanilangpananalita.
Silaay marangyaat
hindimapag-isipat mahilig
sapagkain

25. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
RehiyonVI
(Aklan, Antique,
Capiz, Guimaras,
Iloilo, at Negros
Occidental)
Angmgakalalakihan
buhay, at tumutulongsa
mgarelihiyosoat mahilig
sabuhay.
ay masisipag, masisinopsa
mgagawaingbahay. Silaay
tumuklasng mgakaalaman

26. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
RehiyonVI
(Aklan, Antique,
Capiz, Guimaras,
Iloilo, at Negros
Occidental)
AngmgaIlonggo ay bantog
sapaggawang mga
kakaninat minatamis
katuladng pinasugbo,
barkilyos, piyaya, kalamay-
hatiat ibapang mga
pagkainginiimbak.

28. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Siquijor, ilang
Mindanao)
Sugbuhanono
Cebuano
RehiyonVII
(Cebu, Bohol,
Negros Oriental,
lalawigansa
AngSugbuhanono Cebuano
ay itinuturingnapinaka-
malakingpangkatetnikosa
buongbansa.
Mapagsapalaransilaupang
paunlarinangkanilang buhay.

30. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Siquijor, ilang
Mindanao)
Sugbuhanono
SeñorSantiago.
ginagamitng may 20 milyong
Pangrelihiyo
n:
Cebuano
RehiyonVII
(Cebu, Bohol,
Negros Oriental,
lalawigansa
Pistang Santo Niño Sinulog
Festival bilang pag-
alaalasakapistahanng
patron ng Tanjaynasi
AngwikangCebuano ay
Pilipino.
MgaPagdiriwang

32. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Waray
RehiyonVIII
(Biliran, pulong
Samar, pulong
Leyte)
at
Angpinakabant
og
ay isangtradisyonsa
nasayawnaKuratsa
lahatng mga
kasayahansaLeyte

33. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Waray
RehiyonVIII
(Biliran, pulong
Samar, pulong
Leyte)
AwitingDandansoyat
nagpapahayagng
masayang
katimugangVisayas.
Alibangbangawiting
pananawsabuhayng mgataga
Warayangkanilangwikana
ginagamitng may 2.5milyong
Pilipino.

34. RehiyonVIII
(Biliran, pulong
Samar, pulong
Leyte)

35. Muslim Maranao
Maguindanaon
Yakan

36. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Pangkatng
Muslim
Maranao
RehiyonX
(Lanao)
Angpangkatng Muslim ang
etnikonamatatagpuansa
Mahuhusaysilang
mangangalakal, at maninisid.
pinakamalakingpangkat
Mindanao. Angkanilang
relihiyonay Islam.
mangingisda,magsasaka
,

37. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Pangkatng
Muslim
Maranao
RehiyonX
(Lanao)
AngPangkatng Muslim ay
yarisatanso.
kanilangpinaniniwalaang
kasikatansaisangmamamayan.
tanyagsapaggamitng kagamitang
Angkanilangmgatahananay
may dekorasyongsarimanokna
nagbibigayng lakas, kayamanan, at

39. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Pangkatng
Muslim
Maranao
RehiyonX
(Lanao)
AngPangkatng
Muslim ay limang
bahagdanng
kabuuangpopulasyon
ng Pilipinas.

41. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Maguindanaon
kalinanganay napasanibsa
makikitasakanilangpanlipunanat
Mayroonnasilangkulturabagopa
RehiyonXIIman dumatingangmga
(mgalalawiganmamamayangIslamic noong
saRehiyonikalabing-apatnasiglo. Ang
XII, Cotabato,kanilangkatutubongkulturaat Lanao
del
Norte,pagdatingng mgaIslamic. Ito ay
Maguindanao)
pampulitikangkabuhayan.

42. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Maguindanaon
Lanao del
Maguindanao)
RehiyonXII
(mgalalawigan
saRehiyon
XII, Cotabato,
Norte,
Hindi silanagpasakopsamga
Kastilaat Amerikano.
Mahigpitangkanilang
paninindigansakanilang
prinsipyokatuladniSultan
Kudaratnainilaanang
buhaylabansakolonyalismo.

44. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Yakano Sama Tanggapsakulturang mgaYakan
Yakan
ARMM
(Basilan)
angdiborsiyongunitmay matibayna
dahilanangpaghihiwalayng mag-
asawa. Hindi silapinapayagangmag-
asawangkamag-anakat hindi
katribu. Maaaringmagpakasalnang
higitsaapatnababaeanglalaking
Yakankung kaya niyangbigyanang
mgaitong sapatnaikabubuhay.

46. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Yakano Sama
Yakan
ARMM
(Basilan)
AngmgaYakanlamangang
nagsususotng malonganglalaki
Yakanangmalongsakaniyang
namanitong mgababaesa
tanging pangkatnakapuwa
at babae.Isinusuotng lalaking
ulosamantalangipinupulupot
kanilangbaywang.

47. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Yakano Sama
Yakan
ARMM
(Basilan)
AngmgaYakanlamangang
nagsususotng malonganglalaki
Yakanangmalongsakaniyang
namanitong mgababaesa
tanging pangkatnakapuwa
at babae.Isinusuotng lalaking
ulosamantalangipinupulupot
kanilangbaywang.

51. Ibapang
Pangkat
Etniko

52. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ifuga
o
ng
Cordillera)
Cordillera
Administrative
Region o
CAR (Bundok
Gitnang
Silaanggumawang
RiceTerraces nawalang
gamitnamakina;
ginawaitosa
pamamagitanng
kanilangmgakamay.

54. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ivatan
RehiyonII
(Batanes
)
Dahilmadalasnadinaraanan
ng bagyoangBatanes,
mababanghugis-kahonang
mgabahayng mgaIvatan.
Gawaitosabato, kogon, at
apog. Mayroonlamangitong
maliliitnabintana.

56. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Ivatan
RehiyonII
(Batanes
)
Karaniwansamga
Ivatanangpagsusuotng
sombrero nagawasa
bakol,isanguring
hinabingdahoonng
palmera.

57. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Subanen
(Zamboan
g
RehiyonIX
adel
Norte at
Zamboang
a del Sur)
Ratanangkanilang
pangunahingprodukto
kungkaya’tmagaling
silasapaghahabing
basket at banig.

59. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Subane
n
del
Sur)
RehiyonIX
(Zamboangadel
Norte at
Zamboanga
Naniniwalarin
silanasaiisang
ninunolamang
silanagmula.

60. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Manobo
Rehiyonng
Caraga
(samayIlog
Agusan)
Matingkadnapula at itim
angkanilangmgakasuotankaya’tsila
ay tinaguriangmakukulaynaIta.
Nakagawiannanilaang
pagnganganga.
Mahiligdinsilasapagtatato. Ang
mgababaengManobo ay maytatosa
sakongat bintisamantalangangmga
lalakiaymay tatosabuongkatawan.

62. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Manobo Katangi-tangisakanilangkultura
Rehiyonng
Caraga
(samayIlog
Agusan)
angparaanngpaglilibingsa
kanilangmgakaanaknayumao.
Ibinabaonnilaitonangmababawo
halos hindinatinatabunanng lupasa
paniniwalangsapamamagitan
nitoay malayangmakalalabas-
masoksakabaongangespirituo
kaluluwang namatay.

64. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Manobo
Rehiyonng
Caraga
(samayIlog
Agusan)
Angtahananng
yumaoay kanilaring
sinusunogo kaya’yiniiwang
nakatiwangwangat hindi
natinitirahanpa ng mga
kamag-anak.

65. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Bagobo
(Davao)
RehiyonXI
AngmgalalakingBagobo
ay nangangarapna
matawagat makilalabilang
isangmandirigmana
nakakitilnang dalawao higit
pang mandirigmang
kalabangtribu.

66. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Bagobo
(Davao)
RehiyonXI
TatlongPangkatng ang
mgaBagobo:
TradisyunalnaLipunanng
1.mandirigma-Ang
mga
ng mgamgamandirigma
bayani
2.datu-ang datuangpinuno

67. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Bagobo
(Davao)
RehiyonXI
3.nabalian-Angmga
nabaliano paring babae
lipunan. Silaang
angpangalawangurisa
matatandangbabaing
mahuhusaysapaghahabi.

70. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
Sama
l
Silaay tinaguriangmga
baybayingdagato mismongsa
Nagpapalipat-lipatsilang tirahan
nasiyanilangikinabubuhay.
hitanong-dagatsapagkatsamga
karagatansilananinirahan.
at sumusunodsamgakawanng isda

72. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
T’boli Silaay kilalang mga
mgakapatagan. Kahanga-hangasila
ipinakikitanilasakanilang palamuti,
gawang-metal,paglalaat
mamimilingnaninirahansa
sakanilangpagigingmakasiningna
mgakasuotan, personal na
paggawang basket.

74. Pangkat/
Rehiyon/
MgaLalawigang
Pinaninirahan
Katangiang
Kultural
T’boli Naipakikitarinnilaitosa
raniwangmusikaat sayaw.
tambolat mgamay kwerdas.
kanilanghindipangka-
Angkanilanginstrumenting
pangmusikaay angagong,

76. ng
Angkulturang Pilipinasay
tradisyon, kulturang mgapangkat
pinaghalongimpluwensiyang
kulturang mgakatutubong
etniko, at kulturang mgaunang
mangangalakalat mananakop

78. III. Piliinkung saangrehiyonmatatagpuanangmga
pangkatetniko. Isulatsasagutangpapelangtitikng
tamangsagot.
1. Tagalog
2. Ivatan
3. Bagobo
4. Waray
5. Yakan
6. Ilonggo
8. Subanen
10. Bikolano
7. Kapampangan
9. Ilokano

80. ImpluwensiyangmgaUnang
Mangangalakal
Bagopadumatingangmgaunang
mangangalakalatmananakopaymaysarili
nangkulturaangmgaunangPilipino.
Angkulturangitoaynadagdaganng
mgakulturangmgamangangalakalna
OrangDampuan,OrangBandjar,Hindu,
Intsik,Arabe,atHapones.

81. Dahilsapagpapalitanngmgaprodukto
atpakikipag-ugnayansakanila,unti-unting
nabagoangkulturangPilipino.Ang
HinduismoatBudismoaymay
impluwensiyasamgakatutubong
paniniwalaatkasuotanngmgaPilipino.
NatutoangmgaunangPilipinona
gumamitngsarongatputongnahanggang
sangayonayginagamitngmgaMuslim.

84. MgaImpluwensiyang Tsina
natutoangmgaPilipino sapagkain
paggamitng magagalangna
ng pansit, siopao, ampaw, at lugaw.
katawagangate, kuya, ditse, at sangko
paggamitng kanilangmgaprodukto
kabilangnaangpayong, tsinelas, at
porselana.

87. AngrelihiyongIslam naman ay
impluwensiyang mgaArabe
samgaMuslim. Maramisamga
mamamayanng Mindanao
angnakapag-asawang mga
Arabe.

89. Impluwensiyang mga
Mananakop

90. Impluwensiyang mgaEspanyol
mgasalitangEspanyoltuladng
kurbata, mesa, adios, at libro.
maramingPilipino angnaging
Kristiyanoat natutong wikang
Espanyol.

92. angpaglulutoat pagkainng mechado,
lechon, menudo, at pochero.

93. angpagsasagawang Malala king pista
mgabayan.
atpag-aalaalasamgaSantongPatron ng

94. maramingPilipino angnaging
Kristiyanoat natutong wikang
Espanyol.
Maramiring Pilipino angnakapag-
asawang Espanyol, kung kaya’t
nagkaroonng pagbabagosakatangiang
pisikalng mgaPilipino.
Impluwensiyang mgaEspanyol

96. Angpinakamahalagangkontribusyon
namanng mgaAmerikanosabansaay ang
pagpapahalagasaedukasyonat kalusugan.
Natutunandin sakanilaang
demokratikongpamahalaan. Dahilsakanila
kung kaya’tmarunongngwikangIngles ang
karamihansaPilipino. Sa kasalukuyang
panahon, maramingPilipino angnaninirahan
saEstadosUnidos.

98. palabra de
AngmgakaugaliangPilipino
tuladng bayanihan, matinding
pagkakabuklod-buklodng mag-
anak, pakikisama, hiya, utangna
loob, amorpropio, delikadesa, at
ay tataknang mgamamamayan,

100. Sagutin:
1.Anoangmgakatangiangkulturalng iba’t
ibangpangkatmulasaiba’tibangrehiyon?
2.Ano-anoangkontribusyonng iba’tibang
pangkatsakulturangPilipino ayonsa
sumusunod?
a. katutubongtradisyon
b. unangmangangalakal
c. pangkatetniko
d. mananakop

101. GAWAIN C
GamitangCatchtheFallingStars,tukuyinang
iba’tibangkontribusyonsakulturangPilipino.
(pangkatan)

102. Itanong:
1. Ano-anoangkontribusyonng iba’tibang
pangkatsaatingkultura?
2. Anongpangkatangmay pinakamaraming
kontribusyon?
3.Mahalagabaangkanilangmganaging
kontribusyonsakulturangPilipino?
3.Anoangpinakamahalagangkontribusyon
ng mgaEspanyol? ng mgaAmerikano?

103. • Angkulturaay anguriat paraanng
pamumuhayng mgataosaisanglugar
nanagpapakitang kanilangpaniniwala,
kagamitan, moralidad, batas, tradisyon,
sining, relihiyon, kaugalian,
pamahalaan, at kaalamano sistemang
edukasyon.
TandaanMo:

104. ng kanilangpagkakakilanlan.
• Maypitumpungpangkatetniko
walumpunguring wikaat diyalekto
at
saatingbansa. Bawatpangkatay
may sarilingkulturananagingtatak
TandaanMo:

105. •Angkulturang Pilipinasay
pinaghalongimpluwensiya
ng kulturang mgakatutubong
tradisyon, kulturang mgapangkat
etniko, at ng mgaunangmanga-
ngalakalat mananakopng bansa.
TandaanMo:

106. NATUTUHAN KO
1. Naipakikitaangpagigingmalikhainsapaggawanilang
I. Isulatsasagutangpapelkung anongpangkatetniko
anginilalarawanngsumusunodnamgakatangiang
kultural.
Hagdan-hagdangPalayangamitangkanilangmgakamay
lamang
2. ItinuturingnamakukulaynaIta
3. Mahiligsamgapagkaingmay siliat gata
4. Kilalasapagigingmatipidat masinop
5. Mahiligsamusikaat magalinggumawa nggitara.

107. 6. Malumanayat malambingmagsalitakaya’t
pananalita
mgabahay
8. Kilalasakanilangkagalingansapaglulutong
masasarapnapagkain
9. Mas higitnabinibigyang-halagaangpag-aaral
10. Nagsusuotng bakol, isanguring sombrero na
ng Koran
gawasahinabingdahonng palmera
hindinakikitaanng pagkagalitsakanilang
7. Naglalagayng disenyongsarimanoksakanilang

108. II. Isulatsasagutangpapelkung anong
ngsumusunodnamgaimpluwensiyao
pangkatngmgadayuhanangnagkaloob
kontribusyonsaatingkultura.
1. Silaay nagdalangrelihiyongIslam.
2. NagturosilasamgaPilipino ng
pagpapahalagasaedukasyonat
kalusugan.

109. 3. Sa kanilanatinnatutunanang
pagkainngsiopaoat pansit.
4. Angkanilang
pinakamagandangnaging
kontribusyonsamgaPilipino ay
angKristiyanismo.
5. Natutunannatinsakanilaang
paggamitngsarong at putong.