การรับรู้และประเมินคุณค่าสุนทรียภาพเมืองผ่านการพิจารณาองค์ประกอบภูมิทัศน์เมือง

1. การรับรู้ด้านสุนทรียภาพเมือง:
โดย วิยดา ทรงกิตติภักดี
วิทยานิพนธ์การวางแผนภาคและเมืองมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลับ

2. สุนทรีภาพ
- การรับรู้ทางความรู้สึก (Sense perception) (Buamgarten)
- การรับรู้ความงาม แบบอัตวิสัย (Subjective) (Whittick, A. 1974)
- ความเข้าใจและความรู้สึกของแต่ละบุคคลต่อความงามใน
ธรรมชาติหรืองานศิลปะ (ราชบัณฑิตยสถาน, 2539)

3. เมือง ภูมิทัศน์เมือง และการรับรู้
“ความงาม คือ การได้รับรู้ความสัมพันธ์ที่กลมกลืนระหว่างสิ่งต่างๆ
ที่เรามองเห็น”
Henry Vincent Hubbard
American landscape architect and planner
แนวคิดนี้นามาประยุกต์ใช้อธิบายความเชื่อมโยง
ระหว่าง เมือง กับธรรมชาติที่มนุษย์รับรู้
ความสัมพันธ์แต่ละส่วนของเมือง

4. เมือง ภูมิทัศน์เมือง และการรับรู้
เมือง กับ วิถีชีวิตของผู้คืน (Spreiregen, P.D., 1965)
การพิจารณาสุนทรียภาพเมือง 3 ประเด็น
1) ความสัมพันธ์ระดับเมือง กับ ธรรมชาติ
2) ความสัมพันธ์ระดับภายในเมือง >>> องค์ประกอบแต่ละส่วน
ของเมือง
3) วิถีชีวิตประจาวันของคนในเมือง

5. องค์ประกอบทางกายภาพของเมือง
สุนทรียภาพเมืองเกิดจากความสัมพันธ์ขององค์ประกอบเมือง
1) สภาพภูมิประเทศและธรรมชาติ >>> การตั้งถิ่นฐานสอดคล้อง
กับธรรมชาติ และการใช้สอย
2) รูปทรง ขนาด และความหนาแน่นของเมือง >>> พื้นที่เปิ ดโล่ง
3) ลักษณะของเนื้อเมือง >>> รูปทรงที่ว่าง ขนาด ช่องเปิ ด วัสดุ
4) พื้นที่เมืองและที่ว่าง
5) เส้นทาง
6) Street Furniture
7) ย่าน

6. ภูมิทัศน์เมือง (Townscape)
พิจารณาจาก 4 องค์ประกอบหลักทางกายภาพ
1) สถาปัตยกรรม >>> ความกลมกลืน ประวัติศาสตร์ รูปทรง
2) ทัศนียภาพ >>> มุมมองจากถนน ระเบียบ ไม่บดบังอาคารสาคัญ
3) ภูมิสถาปัตยกรรม >>> พืชพันธุ์พื้นเมือง พื้นที่ป่าไม้เมือง
4) Street Furniture >>> ระเบียบ โทนสี ไม่บดบัง สังเกตง่าย

7. การรับรู้ภูมิทัศน์เมือง
พิจารณาจาก 2 ลักษณะ (Williams, S.H., 1954)
1) ผู้รับรู้อยู่นิ่งกับที่
2) ผู้รับรู้เคลื่อนที่

8. การรับรู้ภูมิทัศน์เมือง
พิจารณาจาก 2 ลักษณะ (Williams, S.H., 1954)
1) ผู้รับรู้อยู่นิ่งกับที่
- Panoramas ภาพโดยรวม ความสัมพันธ์ระหว่างเมืองกับภูมิ
ประเทศ
- Skyline ภาพรวมเมืองเน้นระนาบแนวนอนมองจากระดับ
พื้นดิน
- Vista มองเฉพาะพื้นที่มีองค์ประกอบที่มีการจัดวาง แนวแกน

9. การรับรู้ภูมิทัศน์เมือง
พิจารณาจาก 2 ลักษณะ (Williams, S.H., 1954)
2) ผู้รับรู้เคลื่อนที่
- รับรู้ทัศนียภาพอย่างต่อเนื่องเป็นลาดับ (Serial vision)
ทาให้เห็นความสัมพันธ์ ต่อเนื่องของรูปทรงอาคาร ที่ว่าง และเส้นทาง
ซึ่งลาดับภาพที่ต่อเนื่องแต่ละฉาก
จะส่งผลต่อการรับรู้ และความรู้สึกที่แตกต่างกันไป
“เมื่อนาภาพทั้งหมดมาลาดับต่อเนื่อง จะทาให้เกิดภาพเมือง
ในจินตนาการของผู้รับรู้” (Cullen, G., 1995)

10. สุนทรียภาพภูมิทัศน์เมือง
คือ ?

11. จะวัดคุณค่าสุนทรียภาพภูมิทัศน์เมือง
แบบภววิสัย (Objective) ได้อย่างไร?

12. - กิจกรรมการโหวต
- และการให้ค่าคะแนน
2nd assignment