panitikan ng rehiyon. presentation.pptx

Panitikan sa Rehiyon
(Rehiyon 7,8,9, at
ARMM)

LAYUNIN
Pagkatapos ng talakayin ang mga mag-aaral ay inaasahang:
1.Natatalakay ang Panitikan ng Rehiyon VII, VIII, IX at ARMM/ Autonomous
Region of Muslim Mindanao.
2. Natutukoy ang ibat-ibang lalawigan na bumubuo sa bawat rehiyon at ang
panitikan nito;
3. Makikila ang mga tanyag na manunulat at
4. Nakikilala at nabibigyan ng pagkakaiba ang mga panitikan sa bawat rehiyon.

Rehiyon VII (Gitnang Visayas)
Gitnang kabisayaan
 Isang rehiyon ng Pilipinas na matatagpuan sa mga kapuluan ng kabisayaan.
“Geographical Heartland”
 Tinatayang pang apat sa pinakamataong rehiyon sa Pilipinas
 Cebuano o Bisayang Cebu
 Binubuo ng Bohol, Cebu, Negros Oriental at Siquijor

Mga lalawigan na bumubuo sa Rehiyon VII
Negros Oriental
• Kabisera nito ay ang Dumaguete city
Siquijor
• Pinakamaliit na lalawigan sa gitnang kabisayaan na kung saan Siquijor din ang kabiserang bayan.
Bohol
• Tagbilaran City
• Chocolate Hills
• Sandugo Festival (July)

Mga lalawigan na bumubuo sa Rehiyon VII
Cebu
• “Queen City of the South”
• Tinatawag na “Sugbo” bago ang mga kastila
• Dating pinamunuan ni “Raja Humabon”
• “African Daisy”
• Sinulog Festival
• Pinakamatandang lalawigan sa pilipinas

Kaligirang kaalaman ukol sa Rehiyon VII
Pangunahing ikinabubuhay ng mga Rehiyon VII
• Pagsasaka
• Pangingisda
• Tourism
Ginanap ang kanduguan sa Mactan

Rehiyon VII: Gitnang Visayas
Mga Manunulat sa Gitnang Visayas
1. Antonio Abad
• La Revolucion
• El Purcursor
• El Espectador
• Cebu Advertiser
• El Romantiko
• La Oveja de Nathan
o Pinakamagaling na nobelista pagkatapos ni Rizal.

2. Estrella D. Alfon
.
o Ipinanganak sa San Nicolas, Cebu noong Marso 27, 1917.
Matapos ang kanyang sekundarya, nagtungo siya sa Maynila
upang mag aral sa UP. Naging miyembro siya ng UP
Writers Club dahil sa taglay niyang katalinuhan sa pagsulat.

3. Rene Estrella Amper
o Isinilang sa Boljaon, Cebu noong Oktubre 18, 1940.
Noong 1960, nag-aral siya ng pilosopiya sa University of
San Carlos at lumipat ng medisina sa Sounth Western
University noong 1962. Naging miyembro sya ng Diliman
Writers Workshop noong 1968 at 1969. Nagkamit ng
ikalawang Don Carlos Palanca Memorial Awards for
Literature ang kanyang kolesyon ng tula na All Eise is Grass
noong 1989. Sinulat din niya ang “Turgis Cubra” at ang
“Mother who Faded to Conceive A Brother Because She
Had a Menopause”

3. Vicente Sotto
Kilala sya bilang Ama ng Literaturang Cebuano at ama rin ng
malayang pmamahayag. Noong 1899, itinatag nya ang unang
pahayagan sa Cebu, ang La Justicia na laban sa mga Amerikano.
Nang ipahinto ito, itinatag naman nya ang isa pang pahayagan, ang
El nacional. Noong 1900, itinatag nya ang El Pueblo at nagpatuloy
sa pangangampanyal aban sa diskriminasyon

4. Simeon Dumdum Jr.
o Isang nagsusulat din sa Cebuano ay binigyang parangal din ng
LUBADAL, isang asosasyon ng mga manunulat sa Cebuano.
Natlahala ang kanyang unang tula sa Hibernia, magasing Iris.
Ang koleksyon ng kanyang mga tula sa Ingles “The Gift of
Sleepy” ay nailathala sa New Day noong 1982.

5. Espina-Moore Lina (Austregelina Espina-Moore)
o Isa siyang nobelista at kwentista. Sa edad na labindalawa sinulat nya
ang dulang Rizalina, Isang dulang ang pamagat ay rizalina, isang
dulang tungkol sa buhay ni rizal. Sa edad na labingwalo naisulat nya
ang kanyang unang kwento na nailathala sa Graphic, may pamagat na
“Just Like any Dream”. Ang kuwentong ito ang nagpapanalo sa kanya
ng sampung piso mula sa Commonwealth Magazine.
Labing-isang nobela ang naisulat nya sa wikang Cebuano:
• Inday ko (My Inday), 1957
• Hain Kutob ang Kalipay (How Long will happiness Last?)
1957-1958
• Ikaw Ra Gayud (Only You), 1958
• Paghalad (Offering)

Panitikan
ITO AY BINUBUO NG MGA:
• BUGTONG – TIGMO
• SANGLITANAN – SALAWIKAIN
• DIWATA – KASABIHAN
• KWENTONG BAYAN
• DULA
• TULA
• NOBELA
• MAIKLING KWENTO
• AMBAHAN – BIYAO – AWITING BAYAN

MGA HALIMBAWA NG PANITIKAN
 INSTRUMENTO
• BAYOG
• GIMBAL
• PASYOK
• BUKTOT
• SUBBING
• LANTOY
• LULALI
• KUDYAPI
• KORLONG
• ALPA

• Bugtong o Tigmo
Sa araw ay parang poste
Sa gabi’y parang pagi
Sagot: banig
• Sanlitanan o Salawikain
 Ang hipong tulog
Tinatangay ng agos.
 Ang sugat sa kalingkingan
Dama ng buong katawan

• Diwata o Kasabihan
Huwag magtapon ng tubig sa
gabi, baka makatama ng
engkantado.
• Kwentong Bayan
 Kung Bakit Umuulan

• Dula
Elena (Vicente Sotto)
Rizalina (Espina Moore-Lina)
• Tula
The Gift of Sleepy (Simeon Dumdum Jr)
Turgis Cubra (Rene Estrella Amper)

• Nobela
 Bunga (Fruit), 1960
 Ikalimang Sugo (Fifth Savior), 1966
 Ang Inahan ni Mila (Mila’s Mother),
1969-1970
• Maikling Kwento
 Mubong Sugilanon sa Taas nga
Kahidlaw (Ric S. Bastasa)
 Maming (Vicente Sotto)

REHIYON VII: Gitnang Visayas
AWITING BAYAN
o Saloma – awit ng mandaragat
o Hila – awit panggawain
o Kundu – awit epiko
o Kanogon – awit sa namatayan
o Tirana – awit sa pagdedebate/pagtatalo
o Balitaw – awit sa pag-ibig
o Hibuil o Ibalye – awit sa
o Dayegon – awit sa paghaharana
o Sambotani – awit sa pagbitay sa mga kaaway
•

Ako'y pobreng alindahaw
Sa huyuhoy gianod-anod
Nangita ug kapanibaan ahay
Sa tanaman ug sa mga kabulakan
Aruy (10x)
Ania si bulak sa mga kahidlaw (ania si bulak aruy
sa mga kahidlaw)
Aruy (10x)
Di ka ba maluoy ning pobreng alindahaw (ha hay)
Aruy (10x)
Ania si bulak sa mga kahidlaw (ania si bulak aruy
sa mga kahidlaw)
Aruy (10x)
Aruy (10x)
Ania si bulak sa mga kahidlaw (ania si bulak aruy sa mga
kahidlaw)
Aruy (10x)
Aruy (10x)
Ania si bulak sa mga kahidlaw (ania si bulak aruy sa mga
kahidlaw)
Aruy (10x)
Di ka ba maluoy ning pobreng alindahaw (ha hay) (2x)
Pobreng alindahaw
Ako’y Pobreng Alindawan

MITO
o Mitolihiya- ay kinabibilangan ng mga salaysay at pamahiin hinggil sa mga masalamangkang mga nilalang at nilikha ng
mga Pilipino. - binubuo ng mga diyos, mga hayop, mga mahiwagang nilalang at mga diwata. Ito rin ay binubuo ng
mga panitikan; mga epiko, alamat at kuwentong bayan.
o Ay mga paniniwalang nilalang at kuwento na kung saan naglalaman ng konseptong hindi makatotohanan ngunit may
layuning magbigay ng aral at mga ideya.
Mga mito ng Gitnang Visayas Rehiyon 7
o Alunsina-diyos ng kalangitan Ribung Linti
o Ribung Linti- diyos ng kidlat at kulog Nagwayan
o Nagwayan- diyosa ng kamatayan at dagat. Sumalongson
o Sumalongson- diyos ng mga ilog at dagat.

Mga Alamat ng Rehiyon 7 (Gitnang Visayas)
o Alamat- Ang alamat ay isang uri ng kuwentong bayan at panitikan na
nagsasalaysay ng mga pinagmulan ng mga bagay-bagay sa daigdig. –
o Ay mga kwentong pinagmulan ng isang bagay, tao, hayop, pangyayari, lugar at
marami pabg ibang ideya na may konekta sa isang partikular na kwento.
o Alamat ng Mt Kanlaon

REHIYON VIII: Silangang Visayas
May tatlong tanyag na isla ang Silangang Visayas:
Samar,Leyte at Biliran
Ang kabuuang lawak nito ay 21,987 kilometro kuwadro.
Lalawigan at kabisera
Samar - Catbalogan
Hilagang Samar - Catarman
Silangang Samar - Borongan
Timog Leyte - Maasin
Biliran - Naval
Mamayan;
Waray/Cebuano sa kanluran at timog sa bahagi ng Leyte.
Wika; Waray

Kaligirang Pangkasaysayan
Ang Silangang Visayas ay isa sa mga rehiyon ng Pilipinas at itinilaga bilang Rehiyon VIII.
Binubuo ito ng anim na lalawigan; Biliran, Silangang Samar,Leyte, Hilagang Samar at katimugang Leyte.
Ang bilang ng population rito ay umaabot na sa 4,101,322 simula taong 2010.Mayroong itong lawak na 21,431,6
kilometro kwadrado.Ang pangunahing wika ng mga tao rito ayang Cebuano at Waray-Waray,Ang wikang
nabanggit ay wikang nabanggit ay tinatawag rin na Visayan.Matatagpuan rin dito ang MacArthur
Leyte Landing Memorial National Park ito ay protektadong lugarng Pilipinas sa paggunita sa makasaysayang
paglapag niGeneral Douglas MacArthur sa Leyte Gulf,upang mabawi at palayain ang Pilipinas
mula sa pananakop ng mga Hapon.

Mga kilalang Manunulat ng Rehiyon VIII
1. Jaime C. De Veyra
o Ipinanganak sa Tanawan Leyte
o Manunulat Iskolar at politiko
o 1st patnugot ng SWD
o Director ng Pambansang Aklatan
2. Francisco Jauines
o Teacher Certificate for Spanish Professors
-Tula
- Artikulo
- Sanaysay

3. Carlos Angeles
o Ipinanganak sa Tacloban City Leyte
-Stum of Jewels
-Miyembro ng isang organisasyon.
- Nagkaroon ng maraming antolohiya

Panitikan ng Rehiyon
Ano nga ba ang panitikan?
o Ang panitikan ay galling sa salitang “pang/titik/an ay nangangahulugan literature mula sa salitang latin na
“Literna”.
o Ito ay nag sasalaysay sa lipunan , pamahalaan, pamahalaan, at mga karanasang may kaugnay ng ibat ibang uri
ng damdamin.
Ano nga ba ang layunin natin at pinag aaralan natin ang panitikan?
o Nakakapagsagawa ng kaukulang tala, pananaliksik at mga pagtalakay.

Ang kanilang kultura at kabuhayan sa samar at leyte
o ang kabuhayan doon ay pangingisda at pagsasaka.
o Ang kanilang kultura ay ang pagsayaw ng curacha ito ang pinaka kilalang sayaw sa pista at
pagtitipon.
o Noong isang libot anim na raan anim na put walong (1668) isinulat ni padre Ignacio
Francisco alzira ang mga collection ng unang canaw , haya,ambahan , canongan,
bical,bilac,siday at awit.

Ano nga ba ang alamat?
o Ang alamat ay isang uri ng kwentong bayan at panitikan na nagsasalaysay ng mga
pinagmulang mga bagay bagay sa daigdig.
o Mga halimbawa ng tula sa silangang bisaya.
o Alamat ng basey – ang alamat ng basey ay tungkol ito sa mga nangyari noon dahil sa
kalupitan ng mga tulisan ng dagat
o Alamat ng chocolate hills – ang alamat ng chocolate hills ay tungkol sa dalawang higanting
moratal na magkaaway dahil sa kanilang bangayan kaya nabuo ang mga ito.

Ano nga ba ang awiting bayan ?
o Ang awiting bayan ay mga awit mula sa mga ninuno ng Pilipino na patuloy parin
kinakanta hanggang ngayon.
o Mga halimbawa:
o Dandansoy
o Pamuna sa bata
o An aroy nga tura.

Ano ang tula ?
o Ang tula ay isang anyo ng sining o panitikan na naglalayong maipahayag ang
damdamin sa malayang pagsusulat. Binubuo ang tula ng saknong at taludtud .
ang tula ay maaring distinggihin sa tatlo na bahagi.

Halimbawa ng tula sa kanluran Mindanao :
Nay, laban! Ni talidhay ng kaisa isa
Nay, kumusta ka!
Nitong nakaraan bigla ka raw nanghina
Isang linggo ka na palang hindi dinadatnan
Hindi mo lang pinansin, sa mga gawain tuloy
lang sa paggampan
At nuong isang araw nga, ikaw ay dinugo
Ni hindi mo naisip na sa ospital magtungo
May masasakyan ba, e may COVID pa
Ilang oras pa ba ang byahe kung sa ospital
pupunta
Kaya ang sabi mo, iinom ka na lang ng
gamot at magpapahinga.
Sa susunod na mga araw, iikot ka na
namang parang trumpo
Gabundok na labahan maghapon mong
binubuno

Maglilinis ng bahay at magluluto kung meron mang mailuluto
Sana kahit ngayon lang, palabigasan natin ay mapuno.
Sa gitna ng pangamba kung san kukuha ng panggastos
Araw-araw kang bumabangon, sumasabay sa agos.
Sa kabila ng pag-aalala sa balitang sa bayan ay may ‘positive’ na
Nagpapapakatatag kang lagi para sa pamilya
Bago matulog hindi mo nakakalimutan na isa-isa kaming halikan at
sabihan ng “Mahal kita”.
Kahapon nabalitaan mong nagbibigay na ng ayuda sa kabilang
baranggay
Kumpleto naman daw pero dito sa atin mukang hahatiin.
Aba! Galit mong wika.
‘Sabi sa batas pwedeng kasuhan ang barangay o
DSWD pag hindi buong ibibigay ang ayuda.’
Napangiti ako,
Kahit gaano kahirap ang buhay
Alam mo ang iyong karapatan
Alam mo kung paano kami ipaglaban.
Nay, kumusta ka!
Gabi-gabi ka pa rin bang lumuluha?
Wag ka lang bibitaw nay.
Hintayin mong kami ay lumaki
At sabay tayong lalaban
para baguhin ang lipunan.

Mga elemento ng tula :
o Sukat - ito ay tumutukoy sa bilang ng bawat taludtud na bumubuo sa isang
saknong.
o Saknong- grupo ng mga salita sa isang tula
o Tugma- pakakaparehas ng tunog sa huling bahagi ng taludtod .
o Karikitan – maririkit na salita na ginagamit upang masiyahan ang mga mambabasa .
o Talinhaga- natatagong kahulugan ng tula.

REHIYON IX: Kanlurang Mindanao
Ang rehiyon na nasa katimugan ng pilipinas ay ang rehiyon IX ito ay
napapaligiran ng mga dagat. Ang dagat Sulo sa hilaga, dagat Celebes sa timog at
sa silangan ay ang mga lalawigan ng misamis occidental at Lanao del norte.
Ang zamboanga del norte , zamboanga del sur , zamboanga sibugay at basilan ,
ang bumubuo ng rehiyong ito . may apat itong lalawigan:dapitan,
dipolog,pagadian, at zamboanga . Ang sukat ng buong rehiyon ay humigit
kumulang sa 15,997.3 kilometrong parisukat.

Mataas ang kinikita sa pagsasaka dahil sa kalakhan ng rehiyon subalit mababa
ang establisyemento. Pangunahing hanap buhay ng mga tao rito ang
pangingisda lalo na sa basilan. Sa zamboanga del sur at zamboanga del norte
naman ang pagsasaka, paghahayupan, at kaunting pangingisda. Hanap buhay rin
ditto ang pag huhuli ng mga pawikan o pagong at ang pangongolekta ng mga
itlog neto.

o Ang lungsod ng zamboanga ang sentro ng kalakalan ng rehiyon.
o Ang basilan ang tinuturing na may pinakamaraming produksyon ng goma sa buong mundo ng
pilipinas at zamboanga del sur naman ay kilala saa pag totroso.
o Kung ang sining ang Paguusapan , ang rehiyon IX ay may mga natatanging sayaw tulad ng Sua-
Sua , isang sayaw sa pag iisang dibdib: ang singkil sa sayaw ng isang prinsesa na pinapayungan
abang madaming humahakbang sa apat na kawayan .
o Ang Koparang kamanis naman ay sayaw panghukuman.

Mga lalawigan sa rehiyon IX
o Zamboanga
Ang zamboanga na tinaguriang “zabangan”, na lalong kilala sa tawag na “lupain ng mga bulaklak” ay matatagpuan sa katimugan bahagi bahagi ng
Zamboanga peninsula.
Noong ika-6 ng hulyo, 1952, ang lupain ng mga bulaklak ay nahati sa dalawang probinsya – zamboanga del sur zamboanga del norte ay nasa
hilagan kanluran ng zamboanga peninsula
o Zamboanga Del Norte
Ang zamboanga del norte ay may dalawang siyudad , dalawamput apat na munisipalidad sa hinati sa limang daan at walumput pitong brgy.
Ang zamboanga del norte ay mayaman sa mga yamang mineral na kadalasang non-metalic. Ito ay ang mga durog na bato, asbestos, buhangin,graba
at iba pa.
Apatnapung pursyento ng kabuang lupain ng zamboanga ay pasyalan, tatlumpong walong porsyento at taniman ng ibat ibang pananim at ginagamit
na pastulan.

Isa sa mahalaga at at makasaysayang lugar sa probinsya ng zamboanga del norte ay
ang dapitan shrine kung saan si Dr. Jose Rizal ay napatapon bag siya pinatay .
Zamboanga Del Sur
Ang Zamboanga del suray galling sa salitang malay na ang ibigsabihin ay paso o
lagayan ng bulaklak. Naitatag ito sa bisa ng RA Blg.711 noong September 17, 1952
Mayroon ding production ng mineral ang lugar na ito. Karamihan ay metallic tulad ng
aluminum , ginto, tanso, tinga, nickel, chromite, pyrite ,hetitie, at zinc ang mga non
metallic naman ay uling , asin, lupa, buhangin , graba, asbestos, marmol, silica, at iba pa
.

Zamboanga Sibugay
o Matatagpuan sa rehiyon ng tangway ng zamboanga sa Mindanao ang zamboanga sibugay.
o Ipil ang kabisera nito . Nasa hilaga ng zamboanga sibugay ang zamboanga del norte , Ang zamboanga del sur sa silangan, at ang lungsod ng
zamboanga sa timog kanluran.
Ang zamboanga sibugay ay ganap na naging lalawigan sa bisa ng batas.
Mayroon ding production ng mineral ang lugar na ito. Karamihan ay metallic tulad ng aluminum , ginto, tanso, tinga, nickel, chromite, pyrite ,hetitie,
at zinc ang mga non metallic naman ay uling , asin, lupa, buhangin , graba, asbestos, marmol, silica, at iba pa .
Zamboanga Sibugay
o Matatagpuan sa rehiyon ng tangway ng zamboanga sa Mindanao ang zamboanga sibugay.
o Ipil ang kabisera nito . Nasa hilaga ng zamboanga sibugay ang zamboanga del norte , Ang zamboanga del sur sa silangan, at ang lungsod ng
zamboanga sa timog kanluran.
o Ang zamboanga sibugay ay ganap na naging lalawigan sa bisa ng batas republika bilang 8973 noong 22 ng pebrero 2001.
o Binubuo ng 16 na munisipalidad ang zamboanga sibugay.

Basilan
Ang basilan ay matatagpuan sa katimugang bahagi ng zamboanga del sur. Dati itong
bahagi ng zamboanga del sur subalit naging lumaon itoy inihiwalay sa pamamagitan ng
presidential decree blg.356 noong disyembre 27, 1973.
o Pinakamaliit ito sa mga kasamang lalawigan bumubuo ng Rehiyon IX . Binubuo
lamang ito ng tatlong munisipalidad : isabela , na nasiyang kabisera , lamitan at
maluso(4302)
o Pagsasaka at pangingisda ang pangunahing ikabubuhay ng mga tao rito.

Kaligirang Kaalaman Tungkol Sa Rehiyon
o Ang kanlurang Mindinao ay binubuo ng Zambaonga Del Norte, Zambaonga Del Sur at
Zambaonga Sibugay.
o Napapaligiran ito ng mga dagat Ang dagat Celebes sa Timog at Silangan ay ang lalawigan ng
Misamis Occidental at Lanao Del Norte.
o Ang Rehiyon ito ay mabundok sa Zambaonga Del Norte matataglpuan Ang pinaka mataaas
na bundok sa Dabiah.
o Sa Zambaonga Del Norte at Zambaonga Del Sur Naman ay pagsasaka, pangingisda,
panghahayupan at panghuhuli ng pawikan at pangongolekta ng itlog nito.

MGA KILALANG MANUNULAT NG PANITIKAN NG REHIYON
1. Dr. Jose Rizal
o Pinag- aralan niya ang wikang Malay, Bisayan, Sebanun
(habang siya nasa dapitan).
o Nanggagamot siya habang nagsasaliksik
o Nakagawa ng tula katulad ng " MI RETIRO" o
nangangahulugang "MY RETREAT".

2. Antonio Des Callar
o Isinilang sa Sindangan Zambaonga
o Nag-aral sa pampublikong paaralan at nagtapos ng kanyang
pag-aaral sa Misamis Occidental Institute at sa College of Law
sa AU.
o Nagwagi siya ng unang gatimpala sa timpalak ng pagsusulat ng
tula na ginanap noong 1949.
o Kauna- unahang tula na napalimbag sa isang pambansang
magasin ay ang " NOW BEFORE THE CONQUEROR".

3. Enrique Antonio
o Sumulat ng maikling kwento tungkol sa mga
kristiyano at mga Muslim sa Timog na nakatagpo at
nakasaluha niya sa buhay tungkol sa probinsya , bayan
at mga obserbasyon at mga karanasan.
o lumabas sa Korean magazine Playmate ang 1 sa 30
maikling kuwento ng kanyang akda.
o Palanca Awardee ( English short story)
o mga aklat na " SPORT ON THEIR WINGS" na
ipinalimbag ng writers association of Dumaguete City.

4. Ignacio Alvarez Inriquez
o Nagtapos ng AB Degree sa AU noong 1951
o Nag -aral sa University sa IOWA at University of Madrid.
o Sumulat ng "THE HOUSE OF JUAN", "THE DEVIL
FLOWER", "DEATH OF HOUSE" at "DOLL".
o " AS BETWEEN MIRRORS "akda niyang pinaghanguan ng dula
ng UE auditorium.
o Naglimbag ng " THREE PHILIPPINE EPIC PLAY AT HOUSE
OF IMAGES " (1935) at "THE WHITE OF ALIA AT OTHER
STORIES (1985).

5. Ibrahim, Jubaira A.
o Siya Ang kauna- unahang Fictionist sa Zambaonga ng
ginatimpalaan ng Presidential Certificate of Merit in
Literature for Teaching the Filipino Muslim sa kanyang
panahon.

6. Villa Gonzalo
o Isang manunulat ng tula , maikling kuwento at mananalaysay
o Ipinanganak sa Zambaonga City ng Isang pamilyang may kaya sa buhay.
naging interesado sa pagsulat ng mga tula at maikling kuwento nang siya'y nasa high school pa lng.
o Nagwagi siya sa pambansang paligsahan sa pagsulat ng sanaysay "(THE ROLE OF AMERICA
IN THE REHABILITATION OF THE PHILIPPINES 1946).
o Kabilang sa mga sinulat niya ang nagwagi ng gatimpala ay ang Footnote of America at pinalitan
niya ng " DEATH PF ILLUSION", " BARRIO MIRACLE", "A VOICE RAMA".
o itinigil niya ang pagsusulat upang tapusin ang kursong abogasya.

Panitikan
Bugtong
Tigumtigum/takudtukod Ang tawag sa bugtong ng tausog.
2 Uri ng bugtong:
•Patanong na kaswal
•inaawit sa okasyon.

AWITING BAYAN
INAKU DURINGDING (Awiting Bayan mula sa Zamboanga)
Inaku duringding
Ng umaga na yata
Nagtitilaukan na Ang
manok sa lupa.
Kayat ang sabi ko
Sa matanda‟t bata
Matulog na ngayon
Buka ay gawa.

ALAMAT
~ Ito ay isang uri ng kuwentong-bayan na nagsasalaysay o nagsasaad ng
pinagmulan ng isang bagay o lugar. Maaaring magpaliwanag ito kung paano
pinangalanan o kung bakit nagkaroon ng ganoong pook o bagay. Ito ay
karaniwang kathang-isip at ito ay pa salin-dila mula pa sa panahon ng ating mga
ninuno.

Kuwentong-bayan
• Ang kuwentong-bayan ay nga salaysay na bahA-bahagi At karaniwang nagbibigay-aliw at aral sa buhay. Bawat bayan o
rehiyon ay mayroong sariling kuwentong-bayan. Ngunit dahil nagpasalin-salin na ito sa parang pasalita ay Nagkaroon na ng
iba’t ibang beryon ang bawat kuwentong-bayan. Sa kabila nito, mababakas pa rin ang kultura at tradisyon ng lugar na
pinagmulan.
MGA URI NG KUWENTONG-BAYAN
• Alamat - isang uri ng kuwentong-bayang tumatalakay kung saan nagmula o ano ang pinanggalingan ng isang bagay, hayop o pook.
• Mitolohiya - ito ay tungkol sa mga diyos at diyosa.
• Pabula - ito ay pumapaksa sa mga nagsasalitang hayop na inihahambing sa mga tao dahil sa mga pag-uugali at katangiang taglay ng
bawat isa.
• Parabula – isang uri ng kuwentong-bayan na ang mga pangyayari ay buhat sa mga aral o mga pangyayaring matatagpuan sa bibliya.

MGA URI NG KUWENTONG-BAYAN
Alamat - isang uri ng kuwentong-bayang tumatalakay kung saan nagmula o ano ang
pinanggalingan ng isang bagay, hayop o pook.
Mitolohiya - ito ay tungkol sa mga diyos at diyosa.
Pabula - ito ay pumapaksa sa mga nagsasalitang hayop na inihahambing sa mga tao
dahil sa mga pag-uugali at katangiang taglay ng bawat isa.
Parabula – isang uri ng kuwentong-bayan na ang mga pangyayari ay buhat sa mga aral
o mga pangyayaring matatagpuan sa bibliya.

PAHULA
A _ T _ N _ M _ U S _ E G _ _ N O
F M _ S L _ M M _ N D _ N A _

ARMM(Autonomous Region of Muslim
Mindanao)
Mga Lalawigang Bumubuo sa Rehiyon
o Ang rehiyon ay binubuo ng mga lalawigan ng sulu, basilan,tawi tawi,Maguindanao,at
Lanao del sur.
Sulu
o Ang kabisera ng sulu ay Jolo.
o Ang munisipalidad sa sulu ay ang indanan, jolo, kalingan caluang, lugus, luuk, maimbung,
marungas, new panamao, old panamad, patikul, pangutaran, parang pata, siasi, talipaw,
tapul at tungkil.
o Ang mga grupong etnikong naninirahan sa sulu ay mga tausug, samal at mga badjao.

Mindanao)
Tawi-tawi
o Pangingisda ang pangunahing ikinabubuhay ng mga taga tawi tawi.
o Ang tawi tawi ay binubuo ng sampung munisipalidad. ito ay ang balimbing, bongao, cagayan
de tawi tawi, simunol, sitangkai, south ubian, tandubas, turtle Island, languyan at sapa sapa.
o Ang mga katutubong jama mapuna ng cagayan de tawi tawi ay isa sa unang naninirahan dito
Lanao del sur
o Ang lanao del sur ay matatagpuan sa kanlurang bahagi ng malawak na kapatagan ng
hilagang sentral Mindanao

Mindanao)
Basilan
o Ang mga naninirahan sa basilan ay tinatawag na yakan.
o copra, rubbder, sapping at niyog ang kanilang pangunahing produkto.
Maguindanao
o Ang munisipalidad na bumubuo sa lalawigan ng Maguindanao ay ampatuan, barira, buldon,
buluan, cotabato city, datu paglas, datu piang, dinaig, general santos bendatun kabuntalan
maganoy, matanog, pagalungan, parang, sultan libarungis, sultan kudarat, talayan, upi.
o Pangingisda at Pagsasaka rin ang ikinabubuhay ng mga taga Maguindanao. Mais, niyog, isda
ang kanilang produkto.

Mindanao)
Kaligirang Kaalaman Ukol sa Rehiyon
o Ang Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) ay isang espesyal na rehiyong iniukit sa Min- danao at
karatig pulo para sa pamamahala ng mga pook na Muslim ang nakararaming mamamayan. Una itong nilikha noong
1 Agosto 1989 sa bisà ng Batas ng Republika Blg. 6734 bílang pagtupad sa tadhanang konstitusyonal hinggil sa bagay
na ito. Isang plebisito ang ginanap sa mga lalawigan at bayan sa Mindanao upang malaman kung nais ng mga
residente na maging bahagi ng ARMM. Apat na lalawigan ang bumotong maging bahagi ng rehiyong awtonomo, ang
Lanao del Sur, Maguindanao, Sulu, at Tawi-Tawi, at pinasinayaan ang ARMM noong 6 Nobyembre 1990 sa
pansamantalang kapitolyo nitó sa Lungsod Cotabato, bagaman hindi ito saklaw ng ARMM.
o Noong 2001, pinalaki pa ang ARMM ng RA 9054. Sa isang plebisito, bumotong bahagi ng ARMM ang Lung- sod
Marawi at ang lalawigan ng Basilan (maliban sa Lungsod Isabela). Noong 2006, isang bagong lalawigan, ang Shariff
Kabungsuan, ang inihiwalay sa Maguindanao at naging ikaanim na probinsiya sa loob ng ARMM. Gayunman,
naglahò ang Shariff Kabung- suan noong 2008 nang ideklara ng Korte Suprema na labag sa konstitusyon ang batas
na pinag-batayan ng pagkalikha sa probinsiya

Mindanao)
Mga manunulat sa ARMM
Andah F. Misah
o Nakilala siya sa pagsulat dahil sa kanyang “The Divine Art of Brotherhood”.
Nora Mercado
o Ang kanyang obra sa pagsusulat na may pamagat na “The Sulu’s” ay nalathala sa volume 1 ng Philippine Prose ang poetry, 1960 revised
edition.
Mona P. Highley
o Isa siyang kilalang translator at critic. Nagtapos siya ng BSE at Masteral Degree sa University of the University of the Philippines noong 1931
at Ph.D sa University of Texas.
Francis Macasantos
o . Ilan sa kanyang mga akda ay ang epikong womb of water, breast of earth, ang tulang a habit of shores, kamao at versus, at ang kanyang
koleksyon ng iba pang tula na pinamagatang the words and other poems.

Mindanao)
Mga anyo ng panitikan
1. Pananaroon- kasabihan
2. Tubad-tubad- tula
3. Tutol- maikling kwento (short story)
Apat na kategorya:
a. Tutol sa pakapoon- alamat
b. Tutol sa pangangayamon- pabula
c. Tutol sa piyakakuyad- kuyad- kwentong katatawan
d. Tutol sa manga o suda ago papanok- tungkol sa mga kwentong panghayop
4.sowa sowa-I- dula

Mindanao)
Awiting Bayan
Ang mga awiting-bayan o kantahing-bayan ay mga awit ng mga Pilipinong
ninuno at hanggang ngayon ay kinakanta o inaawit pa rin.
o Mamayog akon (Maranao)
o Himno ng Bangsamoro

Mindanao)
Alamat
Ang alamat ay isang kathang isip lamang ng isang manunulat upang makapagbigay saya, aral sa
mambabasa. Ito ay isang kwentong bayan na nagsasalaysay o nagsasaad ng pinagmulan ng isang bagay o
lugar.
o Ang alamat ng isla bongo ng Maguindanao

Mindanao)
Epiko
Kuwento ito ng kabayanihan noong unang panahon na punung-puno ng mga
kagila-gilalas
o Bantugan

PAGSUSULIT
1-4.Anu-anong mga rehiyon ang nabanggit na tinalakay ng aming pangkat?
5-6.Magbigay ng dalawang manunulat na kabilang sa Gitnang Visayas.
7.Ano ang bumubuo sa salitang ARMM?
8.Isa siya sa mga manunulat na kabilang sa Kanlurang Mindanao na kung saan pinag- aralan
niya ang wikang Malay, Bisayan, Sebanun habang siya nasa dapitan.
9.Ito ay galing sa salitang “pang/titik/an ay nangangahulugan literature mula sa salitang latin na
“Literna”.
10.Kailan nilikha ang rehiyong ARMM base sa bisa ng Batas ng Republika ng Blg.6734?

SANGGUNIAN
https://philippineculturaleducation.com.ph/autonomous-region-in-muslim-mindanao-armm/
https://www.studocu.com/ph/document/st-anthonys-college/literatures/gec-111-handouts-17-autonomous-region-of-muslim-mindanao-armm/15954037
https://www.slideshare.net/RolandoNacinopaJr/panitikan-ng-armm-region-sa-pilipinas
https://www.slideshare.net/MjMercado4/rehiyon-vii-gitnang-bisayas
https://www.slideshare.net/cli4d/rehiyon-vii-gitnang-visayas
https://philippineculturaleducation.com.ph/autonomous-region-in-muslim-mindanao-armm/
https://www.studocu.com/ph/document/st-anthonys-college/literatures/gec-111-handouts-17-autonomous-region-of-muslim-mindanao-armm/15954037
https://www.slideshare.net/RolandoNacinopaJr/panitikan-ng-armm-region-sa-pilipinas
https://www.slideshare.net/MjMercado4/rehiyon-vii-gitnang-bisayas
https://www.slideshare.net/cli4d/rehiyon-vii-gitnang-visayas
https://ww.slideshare.net/kairago/elementongtula-8743182
http://www.slideshare.net/michelleflorida/panitikan-ng-rehiyon
https://www.slideshare.net/ayawpagstrongkaimagstruggleagface/rehiyon-ix-kasaysayan-laki

panitikan ng rehiyon. presentation.pptx

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Ähnlich wie panitikan ng rehiyon. presentation.pptx

Ähnlich wie panitikan ng rehiyon. presentation.pptx (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

panitikan ng rehiyon. presentation.pptx