n deze LEDtalk vertelt Marcel van der Steen van Olino over zijn onderzoek naar het mogelijke flikkeren van LED lampen. Aanleiding was de bewering dat LED-verlichting hoofdpijn kon opleveren. Dit stond ook in een artikel NP uit 2009 over headaches and led lighting. De reden was een voeding/ driver met een variërende output. De vraag is wel hoe je dit moet meten en wat de normen zijn? Voor het meten werd een speciale opstelling gemaakt om de lichtvariatie te kunnen meten. Uit de testen bleek dat het te maken had met 100 Hz variaties in licht intensiteit door de voeding of driver met een variabele output. De modulatie diepte werd berekend met de volgende formule: top-top / 2*average. Uit andere onderzoeken bleek dat het tot hoofdpijn kan leiden als uit de modulatiediepte groter is dan 35 procent. Uit een test van 100 lampen bleken te meeste lampen een modulatie diepte te hebben die kleiner is dan 35%. Er bleken 24 lampen een grotere modulatie diepte te hebben dus deze zouden zeker niet gebruikt moeten worden in een machine ruimte en kunnen hoofdpijn veroorzaken.

2. www.olino.org
LED lamps flicker - init
Article NP in 2009, headaches and led lighting
Fast (100 Hz) variations of light intensity?
 Due to power supply/driver  varying output
What to measure – no norms?

3. www.olino.org
Measurement setup
Photo diode
Amplifier
Fast, up to 5000 Hz

4. www.olino.org
Measurement parameter
Fast variations in illuminance
Look for parameter
Modulation index in %

5. www.olino.org
Measurement results
22%
9%
22%
37% TL + VSA

6. www.olino.org
Measurement results
100%
33%
0%
0%
12V AC 12V
DC
Not led but power
supply issue

7. www.olino.org
Easy test
When high modulation depth  stroboscopic effect.
Left 0, right 0.55

8. www.olino.org
Flicker overview
Fast (100 Hz) variations of light intensity
Due to power supply/driver  varying output
Modulation depth
=top-top / 2*average
Can lead to headaches
When > ? %

9. www.olino.org
Flicker at lamps investigation
Study Fluorescent lighting, headaches and eyestrain
from 1989
Fluorescent tubes+choke ballast (45 %) vs tubes +
electronic ballast (7 %)
Exchange of tubes unknown
Double blind study

10. www.olino.org
Flicker at lamps investigation
Amount of eyestrain and nr
of headaches were
monitored
New light significantly less
initial and after change into
More natural light (higher
levels in building) less
headaches

11. www.olino.org
Flicker results
Try to be below 30 – 35
87 % Prof
80 % Consumer

12. www.olino.org
Flicker overview
Fast (100 Hz) variations of light intensity
Due to power supply/driver  varying output
Modulation depth
=top-top / 2*average
Can lead to headaches
When > 35 %

13. www.olino.org
Articles on OliNo.org
Flickering:
http://www.olino.org/us/articles/2010/04/12/the-
flickering-of-light-bulbs
http://www.olino.org/articles/2010/03/09/het-knipperen-
van-lampen
http://www.olino.org/articles/2014/01/30/het-knipperen-
van-lampen-wat-is-toelaatbaar