Het gebruik van licht om de stemming te verbeteren van ouderen in verzorgingscentra, door Andre Kuijsters van de TUe / Intelligent Lighting Institute. Andre Kuijsters deelt tijdens deze LEDtalk ervaringen en resultaten die hij heeft opgedaan tijdens zijn onderzoek na het gebruik van licht om de stemming te verbeteren van ouderen in verzorgingshuizen. Het onderzoek is deel van het ACE project, waarbij ACE staat voor adaptive ambience creation in care centres for elderly. Wat betekent dat ze sferen creëren voor ouderen in verzorgingstehuizen die ze kunnen aanpassen aan de behoefte van de ouderen. Het doel is door het creëren van positieve sferen in hun leefomgeving de negatieve gevoelens te verminderen. Het ACE project bestaat uit twee delen, een sensing platform en een sfeer creatie platform. Het sensing platform meet met verschillende sensoren de gemoedtoestand van de oudere in de ruimte, maar ook de context zoals activiteit en tijd van de dag. Gebaseerd op de gegevens van het sensing platform moet er een adequate sfeer gecreëerd worden. Wat verstaan ze onder een sfeer. Alles in een huiskamer ademt een bepaalde sfeer uit, de meubels, de aankleding en zeker ook de kleuren die gebruikt worden. Echter het is belangrijk dat de sfeer in de ruimte direct aan te passen is aan de behoefte van de persoon, waarvoor LEDverlichting uitermate geschikt is. Met de combinatie van functionele verlichting met decoratieve LED verlichting kan een enorme verscheidenheid van sferen worden gecreëerd. Deze sferen kunnen worden aangepast aan de behoefte van de persoon in de kamer en kan mogelijk zijn/haar gemoedstoestand verbeteren. Ze onderzochten eerst hoe een sfeer wordt ervaren en wat de gecreëerde sferen met mensen doet. Ze hebben kennis van lichtontwerpers gebruikt om positieve sferen te creëren in de huiskamer. Ze hebben gekozen om verder te gaan met twee sferen cosy en activating, omdat die het beste werkte voor de ouderen. De aanpassingen hebben ze gebaseerd op de opmerkingen tijdens het experiment en op een foto interview met de ouderen die deelgenomen hebben. Bovendien bleek dat ouderen meer licht nodig hebben. Dit is logisch te verklaren met het ouder worden van de ogen. Het resultaat van dit onder zoek is dat is aangetoond dat met (LED) verlichting sferen te creëren zijn die effectief zijn in het reduceren van negatieve gevoelens.

1. Het gebruik van licht om de
stemming te verbeteren van
ouderen in verzorgingscentra
Het ACE project
Andre Kuijsters
IE&IS, HTI

2. ACE project
Adaptive Ambience Creation in Care Centres for Elderly (ACE)
Probleem:
De verhuizing naar verzorgingstehuis gaat vaak gepaard met
negatieve gevoelens (bijv. verdrietig of angstig).
Extra aandacht van het verplegend personeel noodzakelijk
Doel
Verminderen van de negatieve gevoelens door de
sfeer in de kamer aan te passen met verlichting,
muziek en geur.
/ name of department PAGE 123-3-2015

3. ACE project
/ name of department PAGE 223-3-2015
Sensor data
processing
(algoritmes)
Verschillende sensoren
(camera, microfoon etc.)
Sensing Platform
Actuator controle unit
Verschillende actuatoren
(lichtbronnen, audiobronnen)
Sfeer creatie Platform
Sfeer
profiling
Systeem Controle Unit
Adaptive Sfeer Creatie Systeem
/ name of department

4. Sfeer creatie
/ name of department PAGE 323-3-2015
Met de combinatie van functionele verlichting met decoratieve LED verlichting
kunnen we een enorme verscheidenheid van sferen creëren
Deze sferen kunnen worden aangepast aan de behoefte van de persoon in de
kamer en kan mogelijk zijn/haar gemoedstoestand verbeteren.
/ name of department

5. Sfeer creatie
/ name of department PAGE 423-3-2015
Overzicht verlichting in de huiskamer
/ name of department

6. Sfeer creatie
/ name of department PAGE 523-3-2015
Vier sferen werden gecreëerd met de hulp van lichtontwerpers.
(Seuntiëns and Vogels, 2008)
Sfeer Cosy Relaxing Activating Exciting
Lichtsterkte [lx] 80 60 240 200
Kleurtemp. [K] 2700 2700 4000 4000
Kleurparen Orange/ Blauw Groen / Blauw Cyaan / Blauw Random kleuren
/ name of department

7. Atmosfeer perceptie
/ name of department PAGE 623-3-2015
Atmosfeer perceptie
De affectieve evaluatie van de ruimte (Vogels, 2008)
Invloed op gemoedstoestand
De affectieve gevoel van de persoon
Verwachting:
Een sfeer met een duidelijke affectieve evaluatie (atmosfeer) zal de
gemoedstoestand van de persoon beïnvloeden in overeenstemming met de
atmosfeer
/ name of department

8. Atmosfeer perceptie
/ name of department PAGE 723-3-2015
Cosiness
(gezellig)
Liveliness
(levendig)
Tenseness
(gespannen)
Detachment
(zakelijk)
Behaaglijk Inspirerend Beangstigend Formeel
Intiem Levendig Bedreigend Zakelijk
Geborgen Stimulerend Gespannen
Atmosfeer vragenlijst
Geef voor elk woord uit de onderstaande lijst aan in welke mate dit woord
van toepassing is op de sfeer van de ruimte, op een schaal van absoluut niet
van toepassing tot zeer goed van toepassing.
/ name of department

9. Resultaten sfeer perceptie
/ name of department PAGE 823-3-2015
Jongeren
19 – 30 jaar
23,8 gemiddeld
gezellig gezellig levendig levendig
levendig levendig zakelijk zakelijk
gespannen gespannen gezellig gezellig
zakelijk zakelijk gespannen gespannen
Ouderen
65 – 88 jaar
77,2 gemiddeld
gezellig gezellig levendig levendig
levendig levendig zakelijk afstandelijk
gespannen gespannen gezellig gezellig
zakelijk zakelijk gespannen gespannen
Cosy Relaxing Activating Exciting
/ name of department

10. Resultaten sfeer perceptie
/ name of department PAGE 923-3-2015
Cosy sfeer Cosy sfeer ouderen
Activating sfeer Activating sfeer ouderen
80 Lichtsterkte [lx] 120
2700 Kleurtemp. [K] 2700
Orange/ Blauw Kleurparen Orange
240 Lichtsterkte [lx] 325
4000 Kleurtemp. [K] 4000
Cyaan / Blauw Kleurparen Cyaan
/ name of department

11. Resultaten sfeer perceptie
/ name of department PAGE 1023-3-2015
Ouderen
Leeftijd 65-88
73.1 gemiddeld
gezellig gezellig levendig levendig
levendig levendig zakelijk zakelijk
gespannen gespannen gezellig gezellig
zakelijk zakelijk gespannen gespannen
Cosy Activating
ouderen
Cosy
ouderen
Activating
/ name of department

12. Invloed cosy sfeer op gemoedstoestand
/ name of department PAGE 1123-3-2015
Kunnen we ouderen met een angstige gemoedstoestand kalmeren met een
‘cosy’ sfeer?
Proefpersonen
38 ouderen (leeftijd 66-94); 21 vrouwen
Stemming inductie
Angstige filmfragment (‘Silence of the Lambs’) (Gross and Levenson, 1995)
150 Lichtsterkte [lx] 120
3400 Kleurtemp. [K] 2700
- Kleur Orange
Neutraal Cosy
/ name of department

13. Invloed cosy sfeer op gemoedstoestand
/ name of department PAGE 1223-3-2015
Meting gemoedstoestand:
Subjectief (SAM):
Plezierigheid (Onplezierig – Plezierig)
Arousal (Kalm – Actief)
Fysiologische metingen Nexus-10:
• Hartslag
• Huidgeleiding
Voorbereiding fysiologische
metingen
15 min
Fysiologischemetingen;HuidgeleidingenHartslag
Filmlicht
instelling
SAM Baseline
Angstige film
SAM na Angstige film
2 min
CosyofNeutralesfeer
SAM 2 min
2 min
SAM 4 min
2 min
SAM 6 min
2 min
SAM 8 min
2 min
SAM 10 min
/ name of department

14. Invloed cosy sfeer op gemoedstoestand
/ name of department PAGE 1323-3-2015
In een Cosy sfeer voelen oudere zich plezieriger en minder opgewonden
(kalmer) ten opzichte van ouderen in een Neutrale sfeer
/ name of department

15. Invloed cosy sfeer op gemoedstoestand
/ name of department PAGE 1423-3-2015
In de Cosy sfeer hebben oudere een lagere hartslag en een lagere
huidgeleiding -> ervaren minder arousal (kalmer) ten opzichte van de
ouderen in de neutrale sfeer
/ name of department

16. Conclusie
/ name of department PAGE 1523-3-2015
Aangetoond dat we met (LED) verlichting sferen kunnen creëren die
effectief zijn in het reduceren van negatieve gevoelens .
Het eerst beoordelen van de atmosfeer in de ruimte is een effectieve
manier om tot deze sferen te komen.
/ name of department

17. Vragen ?