Als ondernemer moet je al met veel wetten en regels rekening houden. Als je internationaal onderneemt, komen daar nog de nodige verplichtingen bij. En om het éxtra lastig te maken, kunnen de regels per land flink verschillen; zeker als je zaken doet buiten de EU. Dit whitepaper maakt je wegwijs in de wetten en regels bij import en export.

1. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 1
Eerste hulp bij wet- en regelgeving bij
import en export
Als ondernemer moet je al met veel wetten en regels rekening houden. Als je internationaal
onderneemt, komen daar nog de nodige verplichtingen bij. En om het éxtra lastig te maken,
kunnen de regels per land flink verschillen, zeker als je zaken doet buiten de EU. Dit whitepaper
maakt je wegwijs in de wetten en regels bij import en export.
Wat doet de douane?
Nederland is een distributieland bij uitstek. Dagelijks worden
miljoenen goederen in-, door- en uitgevoerd. Om te zorgen
dat de producten die in Nederland en de EU worden vervoerd,
voldoen aan de wetten en regels, is er de douane. Zij houdt
rekening met de Europese (Communautaire Douanewetgeving -
CDW) en Nederlandse (Algemene Douanewet) wetgeving.
De douane kent eigenlijk drie hoofdtaken:
1. Bewakingsfunctie bij in- en uitvoer van goederen
2. Heffen en innen van belastingen
3. Stopfunctie
Bewakingsfunctie
Goederen die worden in-, door- of uitgevoerd moeten voldoen
aan de Nederlandse en Europese wetgeving op het gebied
van Veiligheid, Gezondheid, Economie en Milieu (VGEM).
Goederen die binnen de EU worden vervoerd zijn in principe vrij
van douanecontrole, maar bij invoer van goederen uit landen
buiten de EU moet er wel aangifte ten invoer worden gedaan.
De goederen worden dan in het vrije verkeer gebracht, het
worden dan intracommunautaire goederen. Ook bij de uitvoer
van goederen speelt de douane een rol. Zij moet bijvoorbeeld
controleren of de goederen voldoen aan de regels, een
aangifte van uitvoer doen en controleren of de goederen ook
daadwerkelijk de EU verlaten.
In deze whitepaper:
• Wat doet de douane?
• Stappenplan wet- en regelgeving
bij im- en export
• Checklist douaneformaliteiten
• Tips van de douane en ondernemer
• Handige links
tip De juiste
informatie
Zorg ervoor dat je de ver-
voerder of douaneagent
goed informeert over de
inhoud van de zending. Sluit
informatie bij over hoeveel-
heden, een goederenom-
schrijving (goederencodes),
oorsprongsdocumenten,
Incoterms, waardes en
cerficaten. Dat moet alle-
maal deel uitmaken van de
handelsfactuur die bij iedere
internationale zending aan-
wezig moet zijn.

2. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 2
Heffen en innen van belastingen
Als goederen worden ingevoerd buiten de EU, moeten er
heffingen en belastingen worden betaald, zoals invoerrechten.
Hoeveel invoerrechten je moet betalen, is afhankelijk van de
douanewaarde, het soort goed en het land van oorsprong.
De douanewaarde is een optelsom van de aankoopprijs,
verzendkosten en verzekeringspremie tot aan de grens van
Nederland. Je leest er meer over in het volgende hoofdstuk.
Daarnaast zorgt de douane ook voor de heffing en inning van
accijnzen en verbruiksbelastingen.
Stopfunctie
Sommige producten mogen de EU of Nederland niet in, zoals
bepaalde plant- en grassoorten, wanneer bepaalde certificaten
of vergunningen hiervoor niet aanwezig zijn. De douane zorgt
ervoor dat deze aan de grens worden tegengehouden.
Ook de uitvoer van bepaalde goederen, zoals wapens en munitie,
is alleen toegestaan met vergunningen. Deze uitvoer wordt
daarom gecontroleerd of gestopt door de douane.
Expediteur
Volgens Willy Keurentjes, Staff Customs & Clearance bij TNT
Express, besteedt zo’n 90 procent van de ondernemers al het
papier- en aangiftewerk voor de douane uit aan een expediteur.
Als ondernemer ben je dan nog steeds verantwoordelijk voor
je eigen product, alleen scheelt het je een hoop invulwerk. Je
moet bij je expediteur een handelsfactuur inleveren en duidelijk
omschrijven wat voor goederen je wilt importeren of exporteren.
Als importeur blijf je dus verantwoordelijk voor de juiste afdracht
van bijvoorbeeld invoerrechten.
n Meer over de taken en verantwoordelijkheden van een
expediteur lees je in het artikel Wat doet een expediteur?
Eric Vosdellen - Customs
Consultant bij Maco: “Zorg
dat de douanezaken bij
iedereen binnen de organisa-
tie bekend zijn. Niet alleen bij
verkoopbinnendienst, logis-
tiek, maar ook bij inkoop en
verkoopbuitendienst.”
Willy Keurentjes -
TNT Express: “Controleer
of je goederen bij invoer in
het juiste douanetarief zijn
ingedeeld. Een juiste indeling
kan je veel geld besparen,
wat betreft de invoerrechten.
Je kent als ondernemer je
eigen product natuurlijk het
best. Besteed dan eens wat
tijd aan classificatie en laat de
leverancier in het buitenland
de goederencode ook op de
handelsfactuur vermelden.
Het begrip goederencode is
inmiddels bij douanes in meer
dan tweehonderd landen
wereldwijd bekend.”

3. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 3
Stappenplan wet en regelgeving bij im- en export
Goederen die binnen de EU worden verhandeld (import, dan
wel export) worden intracommunautaire goederen genoemd.
Deze zijn vrij van douanecontrole, maar moeten alsnog wel
aan de nodige vergunningen en producteisen voldoen. Als je
bijvoorbeeld vlees exporteert naar Duitsland, krijg je te maken
met gezondheidscertificaten en keurmerken. Wetten en regels
zijn dus nooit één op één toe te passen, maar heel erg afhankelijk
van een aantal factoren. Het is noodzakelijk dat je je hierin
verdiept, omdat je anders flink in de problemen kunt komen. Ook
al besteed je veel werk uit aan een expediteur, uiteindelijk ben jij
verantwoordelijk!
1. Wat ga je im- of exporteren?
Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de wetten en regels die voor
jouw specifieke product gelden.
Als je importeert naar Nederland, moet je natuurlijk rekening
houden met de Nederlandse wetgeving. De regels omtrent de
meeste gebruiksartikelen, levens- en voedingsmiddelen zijn
vastgelegd in de Warenwetgeving. De nieuwe Voedsel en Waren
Autoriteit controleert de naleving van de regels.
Aangifte ten invoer of uitvoer
Als je importeert uit of exporteert naar een land buiten de EU,
krijg je natuurlijk ook met verschillende regels te maken. Zo moet
je in elk geval bij de douane een aangifte ten invoer of ten uitvoer
doen als je product de EU binnenkomt of verlaat.
Certificaten en keurmerken
Binnen en buiten de EU moet je product vaak aan (kwaliteits)
keurmerken voldoen. Welke dat zijn, hangt af van het type
product dat je wilt verkopen. Een belangrijk keurmerk binnen de
EU is bijvoorbeeld de CE-markering.
De eisen op het gebied van
veiligheid, gezondheid, mi-
lieu, verpakking, vervoer, etc.
verschillen per land. Er zijn
binnen de EU veel algemene
richtlijnen en eisen, maar
soms gelden per land ook nog
andere regels. De EVD heeft
een handig overzicht per land,
zo weet je zeker dat je geen
regels over het hoofd ziet.
Klik hier voor de website
Sterk opkomende markten
zijn Brazilië, Rusland, India en
China (de zogenaamde BRIC-
landen). Fenedex: “Rusland is
voor een startende exporteur
wellicht nog wat te zwaar. Er
gelden vaak afwijkende regels
op het gebied van bijvoorbeeld
douane. Die vereisen wat
meer ervaring.”

4. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 4
CE-markering
Veel technische producten moeten een CE-keurmerk dragen.
CE staat voor Conformité Européenne. Een CE-markering is
geen garantie- of kwaliteitskeurmerk, maar geeft aan dat het
product voldoet aan de minimale eisen op het gebied van
milieu, gezondheid en veiligheid. Je moet het als ondernemer
aanbrengen op producten die vallen onder de Nieuwe Aanpak
Richtlijnen. Inmiddels is voor meer dan twintig productgroepen
een NAR vastgesteld. Hieronder vallen producten als
elektromagnetische producten, cosmetica, machines, medische
hulpmiddelen, speeltoestellen, telecommunicatieve (rand)
apparatuur en verpakkingen.
n Lees meer over dit keurmerk in het artikel Wat is een CE-
markering?
Keurmerken in de wereld
In landen buiten de EU heb je niks aan een CE-keurmerk,
daar moet je producten vaak weer aan andere eisen voldoen.
Wereldwijde keurmerken hebben vaak te maken met
duurzaamheid. Zo is er bijvoorbeeld het FSC-keurmerk voor
hout en papier, het keurmerk Fairtrade voor producten die
op een eerlijke manier tot stand zijn gekomen en het MSC-
keurmerk voor duurzaam gevangen vis.
n Het Keurmerk Instituut heeft een handig overzicht van
keurmerken in de EU en daarbuiten.
Kijk op www.keurmerk.nl
Factuur
Goederenzendingen met een bestemming buiten de Europese
Unie moeten altijd vergezeld gaan van een commerciële fac-
tuur. Het is verplicht om deze factuur in het Engels op te stel-
len. Op de factuur moet onder andere het land van oorsprong
en het vrachtbriefnummer staan.
n Wat moet er verder op de factuur staan? Op onze website
vind je een handig overzicht van de eisen aan een com-
merciële factuur.
Welke landen behoren tot
de EU en EER?
EU: België; Bulgarije; Cyprus;
Denemarken; Duitsland;
Estland; Finland; Frankrijk;
Griekenland; Hongarije;
Ierland; Italië; Letland;
Litouwen; Luxemburg; Malta;
Nederland; Oostenrijk; Polen;
Portugal; Roemenië; Slovenië;
Slowakije; Spanje; Tsjechië;
Verenigd Koninkrijk; Zweden.
Hoewel Zwitserland geen lid
is van de EU, gelden daar wel
veel EU-regels.
EER: Alle landen van de EU en
Liechtenstein, Noorwegen en
IJsland.
Meldpunt
handelsbelemmeringen
In principe hebben bedrijven
binnen de EU recht op een
gelijk speelveld en moeten
ze hetzelfde behandeld
worden als binnenlandse.
In de praktijk werkt dat vaak
anders. Bedrijven krijgen te
maken met onterechte kosten
of regels. De overheid steunt
Nederlandse bedrijven met
het bestrijden van dit soort
fouten in de markt. Heb je
een klacht over verkeerde
toepassing van Europese
regels? Dan kun je terecht bij
SOLVIT.

5. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 5
2. Wie is je klant?
Zorg dat je precies weet bij wie jouw product (uiteindelijk) terecht
komt.
Naast het soort goed dat je importeert of exporteert is het
ook belangrijk te vermelden naar wie je dat doet. Maak jij
een onderdeel van een grote machine die ergens in Amerika
zal worden afgemaakt, dan moet ook jij aan de Amerikaanse
wetgeving voldoen. Hetzelfde geldt als jij een ‘af’ product
vervoert naar China. Dan zorg je natuurlijk dat je aan de
wetten en regels van dat land voldoet.
Het is belangrijk dat je precies weet bij wie jouw product
terecht komt en wat dat bedrijf ermee gaat doen. Stel, je
maakt een klein onderdeeltje voor een machine of apparaat
dat uiteindelijk voor de verkeerde doeleinden gebruikt wordt,
dan kun je in de problemen komen of zelfs op een ‘black list’
terecht komen.
3. Naar welk land exporteer je?
Wetten en regels verschillen per land. De hoogte van de invoer-
rechten kan ook verschillen. Zo hoef je binnen Europa geen
invoerrechten te betalen.
De wetten en regels verschillen, zoals gezegd, per land. Wat
de douane betreft, is het binnen de EU vrij gemakkelijk:
alle goederen die binnen Europa worden verhandeld, heten
zogenaamde ‘intracommunautaire goederen’. Dat zijn
goederen die vrij zijn van douanecontrole en invoerrechten.
Taric-code
Als je goederen uit een land buiten de EU importeert, zoek je
bij de douane op welke goederencode bij jouw product hoort.
Dit wordt ook wel de Taric-code genoemd. Op basis van deze
code en het land waar je goederen vandaan komen, berekent
de douane de hoogte (percentage) invoerrechten.
Invoerrechten worden berekend over de douanewaarde van je
product. Dit is een optelsom van:
n aankoopprijs;
n verzendkosten;
n verzekeringspremie tot aan de grens van Nederland.
Geen invoerrechten
Je hoeft geen invoerrechten te
betalen als:
• Je product uit een ander
EU-land komt of naar een
ander EU-land gaat.
• Jouw product gemaakt is
in een land waar de EU
een handelsakkoord heeft.
(Dan is wel een EUR.1, EUR-
MED of Form A nodig)
• Je een grondstof of half-
fabrikaat invoert waar een
tekort aan is binnen de EU.

6. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 6
Oorsprongsdocumenten
Als je wilt exporteren naar landen buiten de EU heb je in
de meeste gevallen een Certificaat van Oosprong nodig.
Dit document verklaart in welk land een product gemaakt
is. Voor landen waarmee de EU handelsakkoorden heeft
gesloten, gebruik je een Form A, EUR.1-document of EUR-
MED-document. Met deze formulieren krijg je korting of zelfs
vrijstelling van invoerrechten.
n Meer over deze documenten en het aanvragen ervan,
lees op je de website van de Kamer van Koophandel.
Risicolanden
Over het algemeen gaat alle datacontrole van de douane via
de computer. In 1 procent van de gevallen wil de douane een
lading goederen toch even fysiek controleren. Je loopt meer
risico op zo’n controle als je exporteert naar een zogenaamd
risicoland. Willy Keurentjes van TNT Express: “Stel, je gaat wat
exporteren naar Iran, dan kun je ervan uit gaan dat de douane
je lading even wil zien.” En soms hebben landen onderling
afspraken gemaakt. “Dan krijgen de douanes bijvoorbeeld de
opdracht om een bepaald goed altijd even te controleren, of
goederen die naar een bepaald land gaan”, vertelt Willy.
4. Wat is het einddoel van je product?
Producten kunnen op meerdere manieren gebruikt worden. Wees
altijd op de hoogte van het einddoel van jouw product, zodat je de
juiste keurmerken en certificaten kunt aanvragen.
Net zoals je moet weten wie je klant precies is, moet je ook
weten wat hij of zij met jouw product wil gaan doen. Stel, je
exporteert vlees naar Duitsland. Dan moet je wel weten of dat
vlees gebruikt gaat worden voor consumptie of voor verwerking
in bijvoorbeeld diervoer. Je moet dan namelijk weer andere
certificaten en keurmerken aanvragen. Vermeld ook heel
duidelijk op de verpakking en in de verzenddocumenten wat
het doel is van jouw product, zodat hierover geen misverstand
kan ontstaan.
Samples
Voordat je een hele lading van dat ene product bestelt, wil
je vaak eerst een sample zien. Zo’n sample heeft een ander
einddoel; hij is namelijk niet bestemd voor verkoop. Je moet
dan ook bij de douane kunnen aantonen dat deze sample
geen economische waarde heeft, anders moet je invoerrechten
betalen. Zorg dus dat duidelijk op de verpakking staat dat het
om een sample gaat of maak hem onverkoopbaar door hem te
doorboren.
tip Market Access
Database
“Bij export buiten de EU ver-
schillen de invoerregels per
land. Zoek daarom vooraf
uit aan welke regels jouw
producten bij invoer moeten
voldoen. Een goede website
hiervoor is de Market Access
Database, hierop tref je o.a.
informatie aan over beno-
digde exportdocumenten
(certificaat van oorsprong,
eur-certificaat) en de rechten
bij invoer.” – exportorganisa-
tie Fenedex

7. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 7
Checklist douaneformaliteiten
n Zorg altijd voor een volledig en juist ingevulde vrachtbrief bij
de zending.
n Voeg aan zendingen buiten de Europese Unie een
Engelstalige, commerciële factuur toe.
n Om onterechte betaling van invoerrechten te voorkomen, zet
je een oorsprongsverklaring van het goed op de factuur. De
oorsprong is niet het land van verzending, maar het land van
productie van het goed, te herkennen aan ‘made in...’.
n Afhankelijk van de bestemming, dien je rekening te houden
met benodigde certificaten en verklaringen.
n Vermeld op de vrachtbrief welke certificaten en/of
verklaringen je hebt bijgevoegd.
n Pak de papieren die bij de zendingen horen (factuur,
certificaten, verklaringen, vrachtbrief) NOOIT bij de zending
in, maar overhandig ze aan de logistieke dienstverlener als
die de zending komt ophalen.
n Als je een zending op basis van ‘receiver pays’ (ontvanger
betaalt) naar Nederland laat komen, kan het zijn dat je ook
invoerheffingen moet betalen over de transportkosten.
n Let erop dat je ook voor bepaalde bestemmingen binnen
Europa douanepapieren moet invullen. Kijk hier voor een
overzicht van deze landen.
n Als je goederen slechts tijdelijk in het buitenland zijn, kun je
gebruikmaken van een regeling voor tijdelijke uitvoer. Dan
hoef je nauwelijks of geen invoerheffingen te betalen bij
wederinvoer in Nederland. Wel moet je rekening houden
met een minimale vertraging van 24 uur door visitatie van de
zending door de douane. LET OP: je dient op de vrachtbrief
in het vakje ‘special instructions’ te vermelden ‘OPMAKEN
ED69’. Zo herkent de logistiek dienstverlener de zending als
zending voor tijdelijke uitvoer en kunnen zij de benodigde
documenten opmaken. Ook vermeld je op de factuur
‘Temporary Export’, zodat het ontvangende land ook weet
dat het tijdelijke invoer betreft.
n Voor bijna alle landen geldt dat voor bepaalde producten
(met name bederfelijke zoals bloembollen, zaden,
etenswaren etc.) een gezondheidsverklaring nodig is. Deze
gezondheidsverklaring is te verkrijgen bij het ministerie van
Landbouw. Invoervergunningen worden door sommige
landen vereist van de ontvanger van bepaalde goederen. De
vereiste invoervergunningen verschillen per land en zijn de
verantwoordelijkheid van de ontvanger. Meer informatie vind
je op de website van de EVD.
Bron: TNT Express
Voor voorbeelden van
vrachtbrieven, commerciële
facturen, certificaten en ver-
klaringen kun je kijken op de
website van TNT Express.

8. www.mkbservicedesk.nl/wetenregelgeving 8
Tips van de douane + ondernemers
Willy Keurentjes van TNT Express:
“Het vervoer van vrije C-goederen (communautaire)
goederen is inderdaad vrij van douane. Maar let goed op
bij accijnsgoederen, militaire goederen en goederen met
als bestemming een zogenaamd uitzonderingsgebied,
bijvoorbeeld de Canarische Eilanden. Je zou denken: “Dit is
Spanje, geen probleem”, maar douanetechnisch is er een
uitzondering. Er moet wel degelijk een uitvoeraangifte gedaan
worden bij de Nederlandse douane en een invoeraangifte bij
de douane daar. Voeg dus minimaal een handelsfactuur toe bij
de zending.
Eric Vosdellen van Maco Customs Service:
“Houd altijd de regie in eigen hand. Zorg dat je weet wie in
welke fase van de supply chain wat doet, zoals het opmaken
van de uitvoeraangifte. Dit kun je gerust uitbesteden aan een
expediteur, maar hou wel het overzicht.”
Dirk Jasper van Barnyard Far East ltd:
“Wij zijn gevestigd in Hong Kong en dat is in juridisch opzicht
nog steeds Engels georiënteerd. Dat betekent bijvoorbeeld
dat je om te kunnen ondernemen een ltd. moet oprichten,
de Britse rechtsvorm ‘Limited’. Maar dat is allemaal behoorlijk
overzichtelijk en transparant. Verder moet je natuurlijk
onze westerse normen hanteren als je Chinese producten
naar Europa wilt gaan halen, bijvoorbeeld als het gaat om
duurzaamheid, milieu en arbeidsethiek. Als ondernemer moet
je daar zelf erg kritisch op zijn en zekerheden inbouwen dat er
conform jouw specificaties wordt gewerkt.”
Lees hier het hele interview met Dirk Jasper

9. 9
Handige links
n Dossier Internationale Handel van MKB-Nederland
n Special Import van MKB Servicedesk
n Special Export van MKB Servicedesk
n Special Logistiek van MKB Servicedesk
n Alles over wat de douane doet bij invoer, doorvoer en
uitvoer
n Voorbeelden van vrachtbrieven, commerciële facturen,
certificaten en verklaringen kun je downloaden op onze
website
n Meer informatie over het aanvragen van octrooien vind je
via onze website
n Meer over welke wetten en regels gelden in het land waar
jij naar wilt exporteren
Het is niet toegestaan om beeldmateriaal en informatie afkomstig uit dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van MKB Servicedesk te kopiëren in welke vorm dan ook. Copyright @MKB Servicedesk
Over MKB Servicedesk.
Als strategisch partner van MKB-Nederland is de MKB Servicedesk de vraagbaak voor
ondernemend Nederland. Op www.mkbservicedesk.nl vind je betrouwbare, concrete
en betaalbare antwoorden op alle ondernemersvragen in het midden- en kleinbedrijf.
Maandelijks bezoeken meer dan 200.000 ondernemers mkbservicedesk.nl.
Poweredby