Klasik mimari, tasarımın en eski ve en saygın biçimlerinden biridir. Güzel ve kalıcı yapılar yaratmak için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Klasik mimarinin pek çok farklı stili olmakla birlikte, hepsinin bazı ortak özellikleri vardır. Klasik mimariyi diğer stillerden ayıran en önemli şeylerden biri, orantı ve simetriye verdiği önemdir. Bu tarzdaki binalar tipik olarak dengeli bir görünüme sahiptir ve her öğe diğerleriyle mükemmel bir uyum içindedir. Bu, hem göze hoş gelen hem de zihne güven veren bir düzen ve istikrar duygusu yaratmaktadır. Klasik tasarımın bir diğer özelliği de süsleme kullanımıdır. Klasik binalar genellikle yapıya güzellik ve ilgi katan karmaşık oymalar, heykeller ve mozaiklerle süslenmektedir. Bu detaylar aynı zamanda klasik temayı güçlendirmeye hizmet ederek bunun herhangi bir eski bina olmadığını, bunun bir sanat eseri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
Klasik Mimari.pdf
1. Klasik Mimari
Bu dökümanda yer alan
bütün bilgiler Render
Tasarım firması
tarafından
hazırlanmıştır.
Hazırlayan: Render Tasarım
2. 2
● Klasik mimari kavramına aslında hepimiz aşinayız. Ancak, bu
kelimenin kökenini anlamak için klasik kelimesinin anlamını da
incelemek gerekmektedir. Bu sorunun cevabı tabi ki bu kadar
yüzeysel ve kolay değil. Ama tabi ki bir yerden de başlamak gerek.
Bu nedenle bu yazımızda sizler için klasik mimari ne demek,
değindiği alanlar hangileridir ve klasik ne demek gibi kavramları
irdeliyor olacağız. Şimdi aslında bu noktada bazı kesişimlerden
bahsetmezsek olmaz. Tabi ki Yunan ve Roma mimarisinden
bahsediyoruz.
Klasik Mimari Anlayışa Göre 'Klasik' Kelimesi
3. Klasik Anlayış
Yunan ve Roma mimarisinin
klasik mimari üzerindeki etkisi
gerçekten yadsınamaz. Çünkü
Yunan ve Roma mimarisi, klasik
mimari üzerinde ciddi etkiler
bırakmaktadır. Yunan mimarisinin
ve Roma mimarisinin ortaya
çıktığı ve yayıldığı dönemlerde
bile aslında klasik mimarinin bu
iki mimari tarz üzerinden nasıl
geçim sağladığı güncel
tartışmalar arasındaydı ancak
uzandığı noktalar ve alanlar net
olmadığı için ortaya tam bir
teşhis konulamamaktaydı.
Bu şekilde düşünürsek eğer,
klasik mimariyi kendisine ilke
edinmiş olan birçok düşünce
okulunun da mevcut olduğu
gözlemlenebilmektedir. Öte
yandan, bu noktada kafanız
karışabilir lakin bu durum klasik
mimariyi daha az ilgi çekici
yapmamaktadır. Aksine, bizce
klasik mimari son derece ilgi
çekici ve büyüleyici olan ve
hatta hemen hemen her mimari
tarzda izler bırakan bir mimari
akım türü ve ekolüdür.
Yani esasen baktığımız
zaman yukarıda da
bahsetmiş olduğumuz klasik
mimarinin bilinmezlikleri onu
bu denli çekici ve büyüleyici
hale getirmiş olabilir. Peki
sizce?
4. Klasik Ne Demek?
Klasik Kelime
Anlamı
1
Bunun ne denli geniş bir havuz olduğunun inanın
farkındayız. Ama malesef klasik mimariyi anlamak
ve özümseyebilmek adına klasik kelimesinin
tanımını oturtmamız şart. Çünkü klasik, klasizm,
klasikleşme, klaslık, klasik mimari akımı veya klasik
anlayış kavramları içerisinde bulundukları çağa
göre anlamında evrilme deneyimlemektedir.
2
Klasik sözcüğü günümüzde son derece fazlaca
kullanılmaktadır. Fakat, klasik kelimesinin taşıdığı
anlam günümüzde, geçmişte taşıdığı anlamdan çok
ama çok farklıdır. Klasik kelimesinin fransızca
kökenli olduğunu zaten belirtmiştik.
3
Bunun haricinde 13. yy sanat eserlerinde ve edebi
eserlerde de klasik anlayışlara rastlamaktayız. Öte
yandan, klasik kelimesinin sözlük anlamlarına
aşağıda değineceğiz ancak kısaca TDK’daki sözlük
anlamına değinirsek, klasik kelimesi, alışılmış olan
olgu, olay ve anlayış biçimleri olarak karşımıza
çıkmaktadır.
5. Özetle klasik kelimesi…
Özetle, klasik kelimesi her ne
kadar tanımlama bakımından
geçmişten günümüze gelene
kadar tanımlama bakımından
evrim geçirmiş olsa da
uygulanış biçimleri
deformasyona uğramamıştır.
01
Yani aslında klasik anlayış
biçimleri, üzerinden
eskimesine imkan tanıyacak
kadar zaman geçmiş olmasına
rağmen önemli ölçüde aynı
kalmıştır.
02
Böylelikle, bu biçimlerin
kökenlerini anlayabilir ve
gelecekteki potansiyel
uygulamalarını daha iyi
değerlendirebiliriz.
04
Bu nedenle, klasik kelimesini
incelerken klasik mimariyi de
incelememiz son derece önem
teşkil etmektedir.
03
Kelime Anlamı
Olarak ‘Klasik’
6. Klasizm Ne Demek?
01
İçerisinde
bulunduğumuz dönem
ve tarih her ne kadar
değişirse değişsin,
klasizm anlayışı yapılan
mimari uygulamaların
tarihe bir baş kaldırısı
olarak görülmekte ve
tanımlanmaktadır.
02
Bundan dolayı, klasik ve
klasizm kavramlarının
ayrımlarını irdelememiz son
derece önemlidir. Aslında,
klasizm Rönesans Dönemi’nde
doğmuş olan önemli bir
edebiyat akımıdır. Diğer bir
deyişle, bu edebiyat akımını
1660 ekolü olarak veya
kuralcılık olarak
tanımlayabiliriz.
03
Modern mimari başlıklı içerik
yazımızda romantizm akımına
değinmiştik. Kısaca hatırlatmamız
gerekirse romantizm akımı, duyguları
ve hayalleri ön planda tutmaktadır.
Ancak klasizmde durum
bambaşkadır. Çünkü klasizm aklı ve
sağduyuyu merkeze koyar.
7. Makalenin başında
bahsetmiş olduğumuz
merak uyandırma konusu
da tam olarak bu noktada
vücut bulmuştur. Dahası,
bu ilkeler, aslında
klasizmin temsil etmiş
olduğu idealleri yaratmaya
yardımcı olmaktadır.
02
Özetle, bu ilkeler, klasizme
karakteristik özelliklerini
kazandırmayı hedef
edinmekte ve onu diğer
akımlarından ayırmaya
yardımcı olmaktadır.
04
Klasizm’in bu ilkelerini
soyluluk, uyum, usçuluk,
idealizm ve görkemlilik gibi
düşünebiliriz. Bu beş ilke
aslında, sanatı gündelik
olandan ayırmaya ve
izleyicide bir huşu ve merak
duygusu yaratmaya yardımcı
olmaktadır.
01
Bu ideallere örnek olarak,
rafine bir güzellik, her şeyde
düzen, denge ve geçmişe
saygı halini örnek verebiliriz.
03
Klasizmin
İlkeleri
8. Interdisipliner Alanlarda Klasik Tarz İzleri
genellikle aşk, kayıp,
kahramanlık veya kefaret
gibi evrensel temalar
Edebiyatta Klasizm
düzen, uyum ve orantıya
odaklanmak
Sanatta Klasizm
varoluşçuluk kavramına
sığınmak
Klasizm ve
Idealizm
simetrisi, düzenliliği ve
sadeliği ile karakterize bir
hal
Klasik Mimari
Anlayış
klasik müziğin, güzellik ve
zekâ olarak bir düalite
oluşturmas
Müzikte Klasizm
9. Klasik Mimari Kavramı
Klasik Tarz
Klasik mimari tarzı, simetrisi, düzenliliği
ve sadeliği ile karakterize bir hal almıştır.
O zamanlarda bu tür bir mimari, bir
ülkeyi tek bir bayrak altında
birleştirmenin ve onun gücünü ve
zenginliğini ifade etmenin bir yolu olarak
görülmekteydi. Mesela Paris
yakınlarındaki Versay Sarayı veya
Londra’daki Buckingham Sarayı gibi
birçok klasik yapı bugün hala ayakta ve
klasik mimarinin derin izlerini
taşımaktadır. Klasik mimari hakkında
daha fazla bilgi için Klasik Mimari
yazımıza göz atmayı unutmayın.
Klasik Mimari Tarz
Özellikleri
Mimaride klasisizm, en açık şekilde Batı
Avrupa devletlerindeki monarşi
oluşumunun baskısı nedeniyle 17.
yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkmıştır
ve şekillenmeye başlamıştır.
Çıkış Noktası
10. ■ Bu yapıların mimari özelliklerine
bakacak olursak, bu yapılar
genellikle geniş açık alanlar,
büyük merdivenler ve heybetli
sütunlarla tasarlanmıştır.
İktidardaki hükümdarın gücünün
ve otoritesinin fiziksel bir temsili
olarak hizmet etmişlerdir.
■ Klasisizm genellikle zenginlik ve
savurganlıkla ilişkilendirilmiştir.
Ancak, yine de zarafet ve incelik
duygusu taşıyan daha mütevazı
yapılar yaratmak için de
kullanılabilmektedir. Örnek
verecek olursak, Amerika’daki
birçok sömürge dönemi evi,
kraliyet ailesi yerine sıradan
insanlar için yapılmış olsalar da
klasik tarzda inşa edilmişlerdir.
Klasik Mimari
11. 11
Klasik mimari, tasarımın en eski ve en saygın biçimlerinden biridir. Güzel ve kalıcı yapılar yaratmak
için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Klasik mimarinin pek çok farklı stili olmakla birlikte, hepsinin bazı
ortak özellikleri vardır. Klasik mimariyi diğer stillerden ayıran en önemli şeylerden biri, orantı ve
simetriye verdiği önemdir. Bu tarzdaki binalar tipik olarak dengeli bir görünüme sahiptir ve her öğe
diğerleriyle mükemmel bir uyum içindedir. Bu, hem göze hoş gelen hem de zihne güven veren bir
düzen ve istikrar duygusu yaratmaktadır. Klasik tasarımın bir diğer özelliği de süsleme kullanımıdır.
Klasik binalar genellikle yapıya güzellik ve ilgi katan karmaşık oymalar, heykeller ve mozaiklerle
süslenmektedir. Bu detaylar aynı zamanda klasik temayı güçlendirmeye hizmet ederek bunun
herhangi bir eski bina olmadığını, bunun bir sanat eseri olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.
Klasik Mimari Kullanım Amacı
12. Parthenon Örneği
1/3
Parthenon,
Yunanistan’ın Atina
Akropolisi’nde tanrıça
Athena’ya adanmış bir
tapınaktır. MÖ 447’de
inşa edilmiş ve 1687’de
bir patlamayla yıkılana
kadar sağlam kalmıştır.
2/3
Parthenon, klasik mimarinin
ayakta kalan en önemli
örneklerinden biri olarak kabul
edilmektedir. Parthenon,
muazzam boyutu ve mükemmel
oranları dahil olmak üzere birçok
ayırt edici özelliğe sahiptir.
Sütunları mermerden yapılmıştır
ve 60 fitten fazladır. Çatı, binaya
ayırt edici bir görünüm kazandıran
bir dizi üçgen duvarla
desteklenmiştir.
3/3
Sade, zarif tasarımları ve sütunlar
ve kemerler gibi klasik unsurların
kullanımı ile karakterize
edilmektedir. Klasik mimari, hem
işlevsel hem de estetik açıdan hoş
olan güzel binalar yaratmak için
yüzyıllardır kullanılmaktadır.
Klasik mimarinin en ünlü
örneklerinden bazıları
Yunanistan’daki Parthenon,
Roma’daki Kolezyum ve
Fransa’daki Versay Sarayı’dır.