Dr. Frans W.A. Brom heeft op 12 april 2011 de leerstoel Ethiek van Technology Assessment aan de Universiteit Utrecht aanvaard. Hij deed dit met het uitspreken van de oratie ‘Thuis in de Technologie’.

1. Thuis in de Technologie
Oratie
Ethiek van Technology Assessment
Frans W.A. Brom

2. Leven in een technotoop
• Technology Assessment:
De veranderende technologische
omgeving vraagt
om maatschappelijke en politieke reacties
en daarmee
om maatschappelijke en politieke
deliberatie gericht op
maatschappelijke en politieke
oordeelsvorming

3. Leven in het web

4. Leven in het web
We krijgen in ruil voor bijvoorbeeld
onze privacy,toegang tot informatie,
plaatsen en goederen.

5. Wie zijn privacy vrijwillig opgeeft,
heeft toch niets te klagen?
Hier had die ene foto
van U van het internet
kunnen staan

7. Identiteitsmanagement
• Alle facetten van onze identiteit zijn
verbonden.
• In verschillende contexten zijn telkens al
die facetten oproepbaar.
• We hebben mogelijkheden nodig om onze
digitale identiteiten beter te managen.

8. Praktisch zelfbegrip
is het vermogen om te zien dat we
niet noodzakelijkerwijze samenvallen met
een extern wetenschappelijk perspectief
of met één van onze dagelijkse rollen.
Geïnspireerd op: Marcus Düwell et al.
What Can the Humanities Contribute to
Our Practical Self-Understanding?

9. Praktisch zelfbegrip
is het vermogen waarmee we het verhaal
van onze identiteit ontwikkelen; onze
narratieve identiteit geeft ons normatieve
oriëntatie.
is het vermogen dat de reflectieve basis
vormt van onze normativiteit.

10. Praktisch zelfbegrip
Onze narratieve identiteit (ons verhaal)
moet ruimte laten voor open eindes,
ambiguïteit en dynamiek.

11. De technologische omgeving

12. Werkbezoek Japan

13. Werkbezoek Japan

14. Klimaat-engineering
Source: GAO

15. Technologie is nog niet rijp
• Geoengineering (…) is
barely formed, and there
are major uncertainties
regarding its effectiveness,
costs, and environmental
impacts.
• The acceptability of
geoengineering will be
determined as much by
social, legal and political
issues as by scientific and
technical factors.

16. Concrete discussie
• De Sultan van Oman
begint met Olivijn
• Enkele filantropen huren
een (sproei) vliegtuig
• Hoe zijn
aansprakelijkheden,
verantwoordelijkhedenge
regeld?
• Is er maatschappelijke
steun?

17. Voorzorgbeginsel
Kern van milieu-ethiek en milieu-recht
• Twee elementen
– Terughoudendheid (niet verder aantasten)
– Voorzichtige case-by-case regulering
• Probleem bij Klimaat-engineering
– Past terughoudendheid bij herstel
– Laatste redmiddel wordt ‘gewoon’

18. Ethiek van TA
• Rol van wetenschap en technologie
– Voor de vorming van onze identiteit en
moraal
– Maatschappelijke en politieke ordening
(risico’s, kansen, regelgeving,
verantwoordelijkheidsverdeling etc)

19. Ethiek van TA
• Rol van wetenschap en technologie
– Voor de vorming van onze identiteit en
moraal
– Maatschappelijke en politieke ordening
(risico’s, kansen, regelgeving,
verantwoordelijkheidsverdeling etc)
• Reflectie op de rol van TA

20. Zonder verbeelding geen debat

21. Zonder dissensus geen debat
• Publiek debat gericht op consensus
– Depolitisering van fundamentele
verschillen
– Uitsluiting van marginale stemmen
• Stelt eisen aan TA
– Openen voor verschillende
perspectieven
– Verbeelding als discussie ondersteuning

22. Oordeelsvorming is inherent open
• Ethiek formuleert rechten en plichten,
• Ethiek brengt idealen in beeld en
• Ethiek ontwerpt structuren voor
rechtvaardige instituties.
• Ethiek structureert het politieke en
maatschappelijke oordeel in concrete
situaties voor, maar bepaalt het niet.

23. DANK