Analizy ekspertów PwC „Stabilny wzrost na polskim niebie. Prognoza rozwoju rynku lotniczego”.
Polski rynek lotniczy charakteryzuje się jednym z największych potencjałów wzrostu w całej Europie. W 2016 r. liczba obsłużonych pasażerów przez porty lotnicze w naszym kraju zwiększyła się o 12,5 %, a w 2017 r. może wzrosnąć nawet o 11%. Zobacz prezentację.
1. Stabilny wzrost na polskim
niebie.
Prognoza rozwoju rynku lotniczego
www.pwc.pl
04.04.2017
2. PwC
Główne wnioski z analizy
2
Rynek światowy
• Wzrost ruchu pasażerskiego na świecie przez najbliższe 18 lat prognozujemy na 4,5% średniorocznie
• Liderami wzrostu będą rynki rozwijające się, głównie azjatyckie, gdzie udział azjatyckiego ruchu
wewnątrzregionalnego w światowym ruchu lotniczym wzrośnie z 24,7% do 31,9% do 2035 roku
Polski rynek lotniczy
• W 2016 roku liczba obsłużonych pasażerów przez porty lotnicze w Polsce zwiększyła się o 12,5 %. Było to
spójne z ubiegłoroczną prognozą PwC.
• W 2017 roku PwC prognozuje wzrost ruchu pasażerskiego o około 11% i osiągnięcie ponad 37,8 mln PAX
Nowy model biznesowy linii lotniczych
• Udział przewoźników niskokosztowych na świecie stale rośnie wynosząc około 25 % w 2016 roku, a Europa z
udziałem ponad 40% jest światowym liderem w tym zakresie
• W ciągu ostatnich 15 lat linie lotnicze ograniczyły zużycie paliwa i emisję CO2 o ponad 34 % średnio na
pasażera podczas 1 podróży, zwiększając jednocześnie wypełnienie samolotów do niemal 80%
• Przykład zachodnich krajów Europy wskazuje na trend dalszej konsolidacji liczby przewoźników, szczególnie
w naszym regionie
Centralny Port Lotniczy
• Ograniczenia operacyjne istniejące na lotnisku Chopina pokazują, że niezbędne będzie rozwiązanie problemu
rosnącej liczby pasażerów
• Ewentualna decyzja o budowie CPL wymaga wcześniejszego opracowania całościowej strategii rozwoju
sektora lotniczego w Polsce
• Działalność CPL powinna opierać się na obecności dużego przewoźnika sieciowego, który wygeneruje
ruch transferowy
• Odległość CPL od Warszawy nie powinna przekraczać 50 km, średnia dla wybranych hubów w Europie to
około 22 km
• CPL jako inwestycja strategiczna, skomplikowana i o dużej skali wymaga odpowiedniego finansowania
• Ewentualna realizacja tak dużego przedsięwzięcia będzie rozciągnięta w czasie – horyzont czasowy to
minimum kilkanaście lat
4. PwC
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
1995 2000 2005 2010 2015 2020 20352030199019851975 19801965 1970
Wzrost ruchu pasażerskiego na świecie przez 20 lat prognozujemy na 4,5%
średniorocznie
4
~6,6 bln
RPK
Rynek
światowy
Źródło: Opracowanie PwC na podstawie ICAO, Airbus GMF 2016
Ruch lotniczy na świecie (bln RPK*)
Historia
Prognoza Airbus GMF 2016
~16 bln
RPK
4,5%
CAGR
2025
* RPK (Revenue Passenger Kilometer) – liczba pasażero-kilometrów
2001
Kryzys
finansowy
CAGR - (Compound Annual Growth Rate ) - skumulowany roczny wskaźnik wzrostu
5. PwC
Udziały tras pomiędzy regionami oraz wewnątrz regionów w całości
lotniczego ruchu pasażerskiego na świecie w 2015 roku
5
16,9%
Ameryka
Północna
3,7%
Ameryka
Południowa
24,7%
Azja/Pacyfik
0,9%
Afryka
1,6%
Bliski Wschód
5,3%
1,4%
7,5%
4,0%
5,8%
4,7%
3,1%
Udział ruchu [%] mierzonego w RPK,
w całości ruchu lotniczego na świecie
Międzyregionalny ruch lotniczy
Wewnątrzregionalny ruch lotniczy
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych Boeing
12,5%
Europa
2,4%
0,9%
0,8%
Pozostałe
Rynek
światowy
6. PwC
Udziały tras pomiędzy regionami oraz wewnątrz regionów w całości
lotniczego ruchu pasażerskiego na świecie w 2035 roku
6
4,3%
Ameryka
Południowa
9,0%
Europa
1,4%
Afryka
1,5%
Bliski Wschód
5,0%
1,6%
5,1%
2,4%
7,0%
1,4%
3,1%
11%
Ameryka
Północna
31,9%
Azja/Pacyfik
5,7%
4,5%
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych Boeing
Udział ruchu [%] mierzonego w RPK,
w całości ruchu lotniczego na świecie
Międzyregionalny ruch lotniczy
Wewnątrzregionalny ruch lotniczy
Największy wzrost w latach 2015-35
0,9%
Pozostałe
Rynek
światowy
7. PwC
Średnioroczne wskaźniki wzrostu
Światowa prognoza na 20 lat – kontynuacja wzrostu
PKB Liczba pasażerów
linii lotniczych
Ruch pasażerski
(RPK*)
Ruch cargo
(RTK**)
2,9% 4,0% 4,5% 4,0%
Źródło: Opracowanie PwC na podstawie Boeing, Airbus GMF2016
* RPK (Revenue Passanger Kilometer) – liczba pasażero-kilometrów
** RTK (Revenue Tonne Kilometer) – liczba tono-kilometrów
Rynek
światowy
9. PwC
Zmiany na polskim rynku
Polski rynek lotniczy charakteryzuje się jednym z największych
potencjałów wzrostu w całej Europie
9
Stosunek PAX do liczby ludności w wybranych krajach europejskich
* Dane za 2016 rok wg. krajowych statystyk
** Szacunek na podstawie wyników za 3Q 2016
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych z Eurostat oraz publicznie dostępnych danych poszczególnych krajów
12,6 30,4 34,2 10,2 12,7 127,7 140,9 223,2 70,3
0,6 0,8 1,0 1,2
1,5
2,1 2,1
2,7
4,1
Francja**
4,2
Polska ’16 Niemcy*Litwa
0,9
Węgry CzechyRumunia Holandia*Włochy
PAX (mln)PAX/liczba ludności
Polski rynek
lotniczy
Polska ’15
10. PwC
Prognoza PwC na 2016
W ciągu roku liczba obsłużonych pasażerów przez porty lotnicze w Polsce
zwiększyła się o 12,5 %. Było to spójne z naszą projekcją na 2016 rok.
10
2015 2016
30,4
2004
8,8
8,8 PAX [mln]
CAGR = 11%
34,2+12,5%
SZZ
WRO
KRK
GDN
WAW
POZ
KTW
RZE
BZG
LCJ
IEG
WMI
LUZ
SZY
RDO
Polski rynek
lotniczy
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych ULC oraz wyników portów lotniczych
Liczba pasażerów obsłużonych przez porty lotnicze w Polsce w latach 2004-2016 [mln PAX]
CAGR - (Compound Annual Growth Rate ) - skumulowany roczny wskaźnik wzrostu
+10%
Rzeczywisty wzrost w 2016
11. PwC
Warszawa - ChopinKraków Lublin
0,0
01 0…
3,7
3
4,0
1
Liderzy wzrostu w 2016 to, oprócz lotniska Chopina, między innymi takie
porty regionalne jak Kraków, czy Lublin
11
SZZ
WRO
KRK
GDN
WAW
POZ
KTW
RZE
BZG
LCJ
IEG
WMI
LUZ
0…
0,4
7
20162015
1,5
0
1,7
1
20162015
0,0
17
0,0
09
2… 2…
20162015
0… 0…
20162015
3… 3…
20162015
4… 4…
20162015
0… 0…
20162015
0… 0…
20162015
11,
22
12,
84
20162015
2… 2…
2015 2016
0… 0…
2015 2016
+4 % -16 %
+5 % +18 %
+3 % +43 %
+14 %
+10 %
-1 %
Olsztyn-Szymany
Bydgoszcz
Warszawa – Modlin
0…
2016
RzeszówKatowiceŁódźWrocław
-45 %
+14 %
Szczecin
Poznań
Zielona Góra
+13 %
12,5 % Wzrost PAX
w 2016 roku
20162015
Gdańsk
2015 2016
+8 %
SZZ
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych poszczególnych portów lotniczych
Polski rynek
lotniczy
Liczba pasażerów obsłużonych przez porty lotnicze w Polsce w latach 2015-2016 [mln PAX]
RDO
20162015
Radom
12. PwC
Zgodnie z prognozą PwC liczba pasażerów lotniczych w Polsce wzrośnie o
11% w 2017 roku
12
Liczba pasażerów obsłużonych przez porty lotnicze w Polsce w latach 2004 -2017P [mln PAX]
SZZ
WRO
KRK
GDN
WAW
POZ
KTW
RZE
BZG
LCJ
IEG
WMI
LUZ
SZY
RDO
2016 2017P
34,2
Prognoza PwC
2004
8,8
+11%
37,8
CAGR = 11%
Polski rynek
lotniczy
Źródło: Analiza PwC na podstawie danych ULC oraz wyników portów lotniczych
8,8 PAX [mln]
14. PwC
Udział przewoźników niskokosztowych na świecie stale rośnie, a Europa
jest światowym liderem, jeśli chodzi o udział LCC w rynku
14
41%
32%
31%
23%
20%
4%Afryka
Azja-Pacyfik
Bliski Wschód
Ameryka Północna
Ameryka Południowa
Europa
Udział tanich linii lotniczych w ruchu krajowym i wewnątrzregionalnym wg wybranych regionów (2015)
15,7%
22,8%
25,5%
2006 2011 2016*
Nowy model
biznesowy
Udział LCC (%) w całkowitej liczbie oferowanych miejsc na świecie, 2006 - 2016*
Źródło: Opracowanie PwC na podstawie danych Airbus, CAPA / OAG
* Szacunek PwC na postawie wstępnych danych za 2016
CAGR 7,7%
CAGR 2,3% Udział tanich linii
na świecie będzie
dalej wzrastał –
dążąc do modelu
europejskiego
15. PwC
Nowy model biznesowy większości przewoźników lotniczych
ukierunkowany jest na optymalizację kosztową oraz maksymalizację
efektywności
15
0
20
40
60
80
100
120
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016
Konsumpcja paliwa
Kg na pasażera podczas 1 podróży (średnio)
0
50
100
150
200
250
300
350
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016
Emisja CO2
Kg na pasażera podczas 1 podróży (średnio)
-34%
-34%
Miejsca siedzące w samolotach
Średnia liczba miejsc siedzących w samolocie (’000)
0
50
100
150
200
250
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
Nowy model
biznesowy
Źródło: Airbus Global Market Forecast 2016-2035
Wypełnienie samolotów
Średnie wypełnienie samolotów na świecie (%)
50
55
60
65
70
75
80
85
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
-17,9
p.p.
16. PwC
Dzięki utrzymującym się niskim cenom paliwa oraz zmianach w modelu
biznesowym sytuacja finansowa wielu przewoźników poprawia się
16
Modeltradycyjny
Model
nisko-kosztowy
+16% +22%
+17%+6%
+7%+3%
-3% +5%
+11%+9%
Marża operacyjna% Marża operacyjna (EBIT) za rok 2012
+6* %-13 %
0% +17%
Nowy model
biznesowy
* Wstępne szacunki za 2016 – marża zysku na działalności podstawowej
** Marża operacyjna (EBIT) została wyliczona na podstawie danych finansowych za rok 2015 dla linii: Vueling i airBaltic. Dla pozostałych przewoźników rentowność została
wyliczona na podstawie danych za rok 2016
Źródło: Sprawozdania finansowe spółek, EMIS
Linie nierentowne Linie rentowne
+7%+3%
-9% -5%
-9% +2%
+11%0%
+7%+2%
Model
hybrydowy
% Marża operacyjna (EBIT) za rok 2015/16**
17. PwC
Rynek lotniczy w Europie będzie podlegał dalszej konsolidacji, szczególnie
w naszym regionie
17
Nowy model
biznesowy
Źródło: Analiza PwC na podstawie raportów spółek oraz ogólnodostępnych danych
109,7
100,7
93,4
x Liczba pasażerów w 2016 [mln]
19. PwC
6 głównych faktów CPL
19
Centralny Port
Lotniczy
Ewentualna realizacja tak dużego przedsięwzięcia będzie rozciągnięta w czasie – horyzont
czasowy to minimum kilkanaście lat
CPL jako inwestycja strategiczna, skomplikowana i o dużej skali wymaga odpowiedniego
finansowania
Działalność CPL powinna opierać się na obecności dużego przewoźnika sieciowego, który
wygeneruje ruch transferowy
Ewentualna decyzja o budowie CPL wymaga wcześniejszego opracowania całościowej strategii
rozwoju sektora lotniczego w Polsce
Ograniczenia operacyjne istniejące na lotnisku Chopina pokazują, że niezbędne będzie
rozwiązanie problemu rosnącej liczby pasażerów1
Odległość CPL od Warszawy nie powinna przekraczać 50 km, średnia dla wybranych hubów w
Europie to około 22 km
2
3
4
5
6
20. PwC
Działalność CPL powinna opierać się na obecności dużego przewoźnika
sieciowego, który wygeneruje ruch transferowy
20
* Obejmuje tylko połączenia obsługiwane na dedykowanym terminalu 5, część lotów odprawiana jest również z terminala 3
** Dane za 2015 dla lotnisk w Paryżu, Rzymie oraz Wiedniu, pozostałe 2016
*** Dane szacunkowe za 2016 rok
Źródło: Opracowanie PwC na podstawie raportów spółek oraz ogólnodostępnych danych
~48%63,3 mln
~53%65,8 mln
~41%40,5 mln
~42%*75,7 mln ~ 60%60,8 mln
~46%22,8 mln
~ 30%***21 mln
Centralny Port
Lotniczy
Najwięksi przewoźnicy oraz ich udział w obsłudze pasażerów na wybranych portach w 2016**
Udział PAX
obsługiwanych
przez linię (%)
Liczba PAX na
lotnisku
21. PwC
Średnia odległości wybranych europejskich hubów od centrum najbliższego
miasta wynosi około 22 km
21
* Szacowana liczba pasażerów, oddanie lotniska Berlin-Brandenburg do użytku planowane na 2019
** Najszybszym środkiem transportu według oficjalnych informacji lotnisk
Źródło: Analiza PwC na podstawie ogólnodostępnych danych oraz danych ULC
Centralny Port
Lotniczy
L.p. Lotnisko Pax [mln] odległość [km] czas dojazdu [min]**
1 London-Heathrow 75,7 22 15
2 Paris - Charles de Gaulle Airport 65,9 23 50
3 Amsterdam-Schiphol 63,6 18 20
4 Frankfurt 60,8 12 20
5 Istambuł 60,1 23 30
6 Madryt 50,4 13 25
7 Barcelona 44,2 17 20
8 Monachium 42,3 40 45
9 Rzym 41,7 26 30
10 Kopenhaga 26,6 10 15
11 Dublin 25,1 12 30
12 Zurych 26,3 10 15
13 Oslo 24,7 47 20
14 Sztokholm 23,1 40 20
15 Wiedeń 23,4 16 16
16 Lizbona 20,1 9 25
17 Bruksela 23,5 15 20
18 Berlin – Brandenburg 34* 18 30
19 Ateny 18,1 20 40
20 Mediolan 18,6 50 40
Średnia 22 27
22. PwC
Główne wnioski z analizy
22
Rynek światowy
• Wzrost ruchu pasażerskiego na świecie przez najbliższe 20 lat prognozujemy na 4,5% średniorocznie
• Liderami wzrostu będą rynki rozwijające się, głównie azjatyckie, gdzie udział azjatyckiego ruchu
wewnątrzregionalnego w światowym ruchu lotniczym wzrośnie z 24,7% do 31,9% do 2035 roku
Centralny Port Lotniczy
• Ograniczenia operacyjne istniejące na lotnisku Chopina pokazują, że niezbędne będzie rozwiązanie problemu
rosnącej liczby pasażerów
• Ewentualna decyzja o budowie CPL wymaga wcześniejszego opracowania całościowej strategii rozwoju
sektora lotniczego w Polsce
• Działalność CPL powinna opierać się na obecności dużego przewoźnika sieciowego, który wygeneruje
ruch transferowy
• Odległość CPL od Warszawy nie powinna przekraczać 50 km, średnia dla wybranych hubów w Europie to
około 22 km
• CPL jako inwestycja strategiczna, skomplikowana i o dużej skali wymaga odpowiedniego finansowania
• Ewentualna realizacja tak dużego przedsięwzięcia będzie rozciągnięta w czasie – horyzont czasowy to
minimum kilkanaście lat
Polski rynek lotniczy
• W 2016 roku liczba obsłużonych pasażerów przez porty lotnicze w Polsce zwiększyła się o 12,5 %. Było to
spójne z ubiegłoroczną prognozą PwC.
• W 2017 roku PwC prognozuje wzrost ruchu pasażerskiego o około 11% i osiągnięcie ponad 37,8 mln PAX
Nowy model biznesowy linii lotniczych
• Udział przewoźników niskokosztowych na świecie stale rośnie wynosząc około 25 % w 2016 roku, a Europa z
udziałem ponad 40% jest światowym liderem w tym zakresie
• W ciągu ostatnich 15 lat linie lotnicze ograniczyły zużycie paliwa i emisję CO2 o ponad 34 % średnio na
pasażera podczas 1 podróży, zwiększając jednocześnie wypełnienie samolotów do niemal 80%
• Przykład zachodnich krajów przewoźników wskazuje na trend dalszej konsolidacji liczby przewoźników,
szczególnie w naszym regionie
23. Kontakt Michał Mazur
Partner
Transportation & Logistics
+48 502 184 684
michal.mazur@pl.pwc.com
Zespół redakcyjny:
Karolina Smakosz
Michał Szyk
Wicedyrektor
Doradztwo Biznesowe
+48 519 506 389
michal.szyk@pl.pwc.com
Gaweł Bogus
Senior Consultant
Doradztwo Biznesowe
+48 519 506 822
gawel.bogus@pl.pwc.com