1. HUBUNGAN GAYA PEMBELAJARAN DENGAN PENCAPAIAN
AKADEMIK : TINJAUAN DI KALANGAN PELAJAR-PELAJAR
SARJANA MUDA PENDIDIKAN TAHUN PERTAMA, UTM,
SKUDAI, JOHOR.
ZUBAIDAH BEGAM BINTI MOHAMED ZAKARIA
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

2. PSZ 19:16 9 (Pind. 1/97)
UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA
BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS▪
JUDUL: HUBUNGAN GAYA PEMBELAJARAN DENGAN PENCAPAIAN
AKADEMIK :TINJAUAN DI KALANGAN PELAJAR-PELAJAR
SARJANA MUDA PENDIDIKAN TAHUN PERTAMA, UTM,
SKUDAI, JOHOR.
SESI PENGAJIAN : 2006/2007
Saya: ZUBAIDAH BEGAM BINTI MOHAMED ZAKARIA
mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi
Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut :
1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia.
2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja.
3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian
tinggi.
4. **Sila tandakan ( √ )
SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan
Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)
TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/
. Badan di mana penyelidikan dijalankan
√ TIDAK TERHAD
Disahkan oleh
_____________________________________ ____________________________________
(TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA)
PROF. MADYA SYED MOHD SHAFEQ BIN SYED MANSOR
Alamat Tetap : 34, JALAN LIM YEW LEONG, AL HABSHI
83000 BATU PAHAT, Nama Penyelia
JOHOR DARUL TAKZIM.
Tarikh : 13 APRIL 2007 Tarikh : 13 APRIL 2007
CATATAN : * Potong yang tidak berkenaan
** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi
berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai
SULIT atau TERHAD.
■ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan
atau disertai bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek
Sarjana Muda (PSM).

3. “Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya
karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan
penganugerahan Ijazah Sarjana Pendidikan (Bimbingan Dan Kaunseling).”
Tandatangan : ...........................................................................
Nama Penyelia : PROF. MADYA SYED MOHD SHAFEQ BIN
SYED MANSOR AL HABSHI
Tarikh : ..........................................................................

4. BAB I
PENDAHULUAN
1.0 Pengenalan
Potensi individu boleh dikembangkan dengan ilmu selaras dengan pesanan
Rasulullah S.A.W kepada umatnya iaitu “tuntutlah ilmu dari buaian hingga ke liang
lahad”. Ilmu diperolehi apabila seseorang itu belajar dan berinteraksi dengan
maklumat yang diperolehi daripada pelbagai sumber samada secara langsung (pusat
pendidikan) ataupun tidak langsung.
Gaya bermaksud stail atau cara. Maka gaya pembelajaran seseorang merujuk
kepada stail atau cara pembelajarannya. Gaya pembelajaran (learning styles) juga
merujuk kepada cara interaksi individu dengan sistem maklumat atau rangsangan
kemudian memproses dan menganalisa maklumat tersebut di dalam otak untuk
dijadikan pengetahuan. Setiap orang mempunyai gaya pembelajaran yang tersendiri
yang berbeza secara individu seperti mana cap ibu jari (Gremli, 1996). Gaya
pembelajaran merupakan satu konsep yang paling penting dan perlu diberi tumpuan
dalam aspek pendidikan di sekolah kerana ia merupakan faktor utama membentuk
seseorang individu.

5. 2
Pelajar merupakan seseorang individu yang unik dan berbeza di antara satu
sama lain walaupun mereka berada dalam tahap pembelajaran yang sama. Perbezaan
individu ini merangkumi dari aspek pemikiran, tindakbalas, minat, kecenderungan,
pencapaian dan pemahaman. Justeru, pelajar-pelajar ini mempunyai gaya yang
tersendiri untuk menerima dan bertindakbalas serta menggunakan rangsangan dalam
proses pembelajaran. Pendekatan yang diambil oleh setiap pelajar adalah dengan
menurut tanggapan subjektif mereka terhadap kehendak pengajar atau konteks
pembelajarannya. Pada pandangan para penyelidik, pengajar atau pendidik
merupakan penggerak utama kepada pembelajaran para pelajar.
Pengajaran dan pembelajaran (P&P) dalam kelas adalah suatu yang kompleks
dan jarang sekali orang mempersoalkan bagaimana isi pelajaran dipindahkan dari
pengetahuan guru kepada isi pengetahuan pengajaran. Di sekolah, para pelajar
membentuk gaya pembelajaran tersendiri serta berinteraksi dengan maklumat dengan
bantuan guru yang juga mempunyai gaya pengajaran tersendiri. Guru-guru selalu
mengandaikan mereka hanya bertanggungjawab tentang subjek yang diajar tanpa
menghiraukan proses kognitif pelajar tersebut (Subahan,T.,1996). Oleh itu, peranan
guru tidak dapat dinafikan kepentingannya dalam proses pengajaran dan
pembelajaran. Pengajaran akan lebih berkesan jika guru melaksanakan kaedah
pengajaran yang bersesuaian melalui usaha memadankan kaedah pengajaran guru
dengan gaya pembelajaran pelajar-pelajar (Dunn&Dunn, 1978).
Mengikut Honey & Mumford (1992a), proses pembelajaran berlandaskan
kepada menimba ilmu pengetahuan dan ia merupakan sepanjang hayat dan dalam
proses pembelajaran tersebut pula beberapa kecenderungan yang dimiliki dan
diamalkan oleh seseorang pelajar. Kecenderungan yang dimaksudkan itu ialah
mengimbas kembali, membuat kesimpulan, mempelajari sesuatu berdasarkan
pengalaman dan membuat implementasi.

6. 3
Shea (1994) menyatakan pembelajaran ialah proses mental atau fizikal yang
membawa perubahan dalam tingkah laku. Beliau berpendapat kebijaksanaan bukan
sesuatu elemen statik tetapi adalah suatu sistem yang dinamik dan terbuka yang
sentiasa berkembang sepanjang hayat. Kebanyakkan proses pembelajaran yang
signifikan adalah dari apa yang telah kita lakukan iaitu melalui tindakan dan
pemerhatian.
Gremli (1996) pula menyatakan bahawa gaya pembelajaran melibatkan
aspek-aspek personaliti, pemprosesan maklumat, interaksi sosial, kecenderungan
terhadap garis panduan, tumpuan perhatian terhadap sesuatu yang baru, unik dan
terdapatnya kelainan dalam diri individu. Gaya pembelajaran yang bersesuaian
dengan diri seseorang individu adalah salah satu penentuan kearah kecekapan dan
kebolehan mengasimilasikan ilmu yang dipelajari dengan cemerlang dan berkesan.
Objektif utama dalam proses pengajaran dan pembelajaran (P&P) ialah keberkesanan
dan kecekapan seseorang melalui proses pembelajaran dalam kelas.
Gaya pembelajaran yang sesuai penting untuk meningkatkan pencapaian
akademik pelajar (Chambers, 1991). Chambers berpendapat bahawa pelajar harus
menggunakan gaya pembelajaran sebagai kekuatan mereka dalam bidang akademik.
Hal ini kerana cara yang bersesuaian dengan ciri-ciri pembelajaran akan
menyebabkan pelajar di semua peringkat lebih bermotivasi dan seterusnya akan
meningkatkan pencapaian akademik. Sebagai tambahannya, Dunn & Dunn (1979)
menyatakan bahawa apabila kaedah, sumber dan program dipadankan dengan sifat-
sifat gaya pembelajaran pelajar, maka pencapaian akademik dan sikap pelajar akan
meningkat. Sebaliknya, jika padanan di antara pengajaran dan pembelajaran tidak
sesuai, maka pencapaian akademik dan sikap juga turut merosot.
Prestasi akademik yang cemerlang merupakan penentuan pemahaman
seseorang terhadap proses pembelajaran. Secara tidak langsung, pencapaian ini akan
menentukan masa depan yang lebih gemilang. Oleh itu, untuk merealisasikan hasrat
tersebut, suasana pembelajaran yang kondusif adalah amat penting. Masyarakat

7. 4
sekarang begitu menitikberatkan pencapaian akademik kerana keputusan akademik
yang cemerlang menjadi kayu pengukur kepada kerjaya masa depan seseorang
pelajar (Amina Noor, 1999). Menurut Griggs (1991), penggunaan gaya
pembelajaran yang betul adalah amat penting untuk meningkatkan keputusan
akademik. Pencapaian ini yang akan membuktikan sejauhmana gaya pembelajaran
seseorang pelajar berkesan atau tidak. Peningkatan dan penurunan pencapaian
akademik pelajar sebenarnya sangat berkait rapat dengan proses pengajaran dan
pembelajaran di dalam kelas.
1.1 Latar Belakang Masalah
Pelajar universiti memerlukan kemahiran pembelajaran yang betul untuk
mendapat keputusan yang cemerlang sebelum keluar bekerja. Menurut Bloom
(1956), sistem pembelajaran di universiti lebih membebankan dari segi aras
kesukaran kerana ia akan mempelajari sesuatu ilmu dengan lebih mendalam dan teliti
(Abu Hassan, 2001 dalam Soon Mey Che, 2004). Dengan kata lain, hanya dengan
mengamalkan gaya pembelajaran yang betul dan bersistematik baru dapat menjamin
kejayaan yang cemerlang.
Walaupun begitu banyak pentakrifan yang telah diberikan, persoalan disini
ialah bagaimanakah kita dapat mengenalpasti gaya pembelajaran yang sesuai untuk
seseorang individu dan seterusnya membolehkan seseorang itu mengeksploitasi gaya
pembelajaran tersebut ke arah kaedah pembelajaran yang lebih berkesan dan
seterusnya meningkatkan pencapaian mereka dalam pelajaran? Seseorang pelajar di
UTM haruslah mengenalpasti gaya pembelajaran yang sesuai dengan dirinya bagi
mencapai keputusan yang baik dalam peperiksaan dan mengelakkan daripada
tersenarai dalam kategori Pelajar Kedudukan Bersyarat (KS) dan Kedudukan Gagal
(KG). Kategori KS adalah diantara PNGK 1.70 – 2.00 dan Kategori KG pula ialah
dibawah PNGK 1.70. Seseorang pelajar haruslah berusaha untuk mencapai

8. 5
Kedudukan Baik (KB) dan mendapat PNGK lebih 2.00 dalam peperiksaan (Peraturan
Akademik).
Pengajian tahun pertama dalam universiti boleh dianggap sebagai tahun
peralihan di antara alam sekolah rendah ke universiti. Alam persekolahan di
universiti memerlukan kesungguhan, kerajinan serta gaya pembelajaran yang
bersistematik bagi mencapai kecemerlangan dalam akademik di peringkat universiti.
Kecemerlangan amat penting dan sangat diidam-idamkan oleh setiap manusia.
Pada hakikatnya, tidak ada perbezaan di antara orang yang berjaya dengan
orang yang gagal. Yang membezakan di antara kedua-dua golongan ini ialah tahap
kenalan diri. Felder (1996) dalam kertas kerjanya, Matters of Style, setiap pelajar
mempunyai gaya pembelajaran yang berbeza dari segi kekuatan pendirian dan
keutamaan dalam menerima dan memproses maklumat. Ada pelajar yang lebih suka
kepada fakta, data dan algoritma, manakala ada pelajar yang suka kepada teori dan
model matematik. Selain daripada itu, ada pelajar yang bersifat visual atau verbal
dan sebagainya. Orang yang berjaya lebih mengenali dirinya berbanding dengan
orang yang gagal dan akan memilih gaya pembelajaran yang sesuai bagi diri mereka
sendiri. Oleh itu, seseorang pelajar haruslah mengenali dirinya sebelum memilih
gaya pembelajaran yang sesuai dengannya.
1.2 Pernyataan Masalah
Pelajar merupakan golongan yang menjadi harapan negara untuk meneruskan
kecemerlangan pada masa akan datang. Kecemerlangan hanya akan dapat dicapai
oleh para pelajar sekiranya mengamalkan pembelajaran yang bersesuaian.
Sebaliknya, gaya pembelajaran yang tidak bersesuaian dan tidak berkesan semasa
pembelajaran sudah pasti akan menyebabkan pencapaian akademik yang rendah.

9. 6
Dunn (1980) menyatakan bahawa kegagalan pelajar bukan disebabkan oleh
kurikulum sebaliknya mereka boleh belajar sebarang matapelajaran sekiranya
pembelajaran itu menekankan kepada gaya yang mereka gemari. Felder & Silverman
(1998) pula mengatakan bahawa gaya pembelajaran setiap pelajar adalah berbeza
begitu juga dengan pengajaran guru yang berbeza. Apabila perbezaan diantara gaya
pembelajaran dan gaya pengajaran berlaku, ini akan menyebabkan pelajar cepat
berasa bosan dan tidak memberi perhatian di dalam kelas, tidak membuat
peperiksaan dengan baik, dan kadang kala ada pelajar yang tertinggal dalam
pelajaran.
Berdasarkan hal itu, maka satu kajian tentang gaya pembelajaran terhadap
pelajar universiti perlu dijalankan. Kajian ini dijalankan kerana kefahaman tentang
gaya pembelajaran pelajar adalah penting untuk membantu pelajar dalam proses
pembelajaran. Menurut Ng Sook Chin (2005), kajian tentang gaya pembelajaran
pelajar adalah perlu dan kajian seumpama ini akan mencelikkan para guru dalam
mengetahui gaya pembelajaran yang paling banyak diamalkan oleh para pelajar dan
seterusnya meningkatkan minat pelajar dalam sesuatu subjek atau matapelajaran dan
membantu mereka dalam pembelajaran. Hal ini kerana gaya pembelajaran yang
diamalkan oleh pelajar mempunyai kesan terhadap hasil pembelajarannya yang
seterusnya memberi impak ke atas pencapaian akademik pelajar.
1.3 Objektif Kajian
Kajian seumpama ini perlu dijalankan adalah untuk :
1.3.1 Untuk mengenalpasti tahap gaya pembelajaran yang diamalkan oleh pelajar-
pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun pertama sesi 2006/2007 sama ada
active dan reflective learners, sensing dan intuitive learners, visual dan
verbal learners serta sequential dan global learners.

10. 7
1.3.2 Untuk mengenalpasti perbezaan tahap gaya pembelajaran active dan
reflective learners, sensing dan intuitive learners, visual dan verbal learners
serta sequential dan global learners dari segi demografi (jantina dan setiap
program pengajian iaitu SPA, SPC, SPE, SPF, SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL,
SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT).
1.3.3 Untuk mengenalpasti hubungan tahap gaya pembelajaran active dan reflective
learners, sensing dan intuitive learners, visual dan verbal learners serta
sequential dan global learners dengan pencapaian akademik pelajar di
kalangan pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun pertama sesi
2006/2007 yang mengambil program pengajian SPA, SPC, SPE, SPF, SPH,
SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT.
1.4 Persoalan Kajian
Kajian yang dijalankan ini cuba menjawab terhadap soalan-soalan berikut:
1.4.1 Apakah tahap gaya pembelajaran bagi active dan reflective learners, sensing
dan intuitive learners, visual dan verbal learners serta sequential dan global
learners yang diamalkan oleh pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun
pertama sesi 2006/2007?
1.4.2 Apakah perbezaan di antara tahap gaya pembelajaran bagi active dan
reflective learners, sensing dan intuitive learners, visual dan verbal learners
serta sequential dan global learners dari segi demografi (jantina dan setiap
program pengajian iaitu SPA, SPC, SPE, SPF, SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL,
SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT)?
1.4.3 Apakah hubungan di antara tahap gaya pembelajaran active dan reflective
learners, sensing dan intuitive learners, visual dan verbal learners serta

11. 8
sequential dan global learners dengan pencapaian akademik pelajar di
kalangan pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun pertama sesi
2006/2007 yang mengambil program pengajian SPA, SPC, SPE, SPF, SPH,
SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT?
1.5 Hipotesis Kajian
Berdasarkan persoalan kajian 1.4.2 dan 1.4.3, hipotesis-hipotesis kajian yang
berkenaan ialah :-
1.5.1 Tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara tahap gaya pembelajaran
(active dan reflective learners, sensing dan intuitive learners, visual dan
verbal learners serta sequential dan global learners) dari segi demografi
(jantina dan setiap program pengajian iaitu SPA, SPC, SPE, SPF, SPH, SPI,
SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT).
1.5.2 Tidak terdapat hubungan yang signifikan antara tahap gaya pembelajaran
(active dan reflective learners, sensing dan intuitive learners, visual dan
verbal learners serta sequential dan global learners) dengan pencapaian
akademik pelajar dikalangan pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun
pertama sesi 2006/2007 yang mengambil program pengajian SPA, SPC, SPE,
SPF, SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT.

12. 9
1.6 Kepentingan Kajian
Menerusi kajian yang dijalankan ini, diharapkan bahawa gaya pembelajaran
para pelajar dapat membantu golongan pendidik menepati kehendak dan perubahan
arus globalisasi dalam bidang pendidikan masa depan. Amalan gaya pembelajaran
yang sesuai akan dapat membantu para pelajar untuk belajar dengan lebih berkesan
dan menjurus mereka ke arah peningkatan dalam pencapaian akademik. Selain itu,
dengan adanya daya kreatif gaya pengajaran pensyarah yang bersesuaian dengan
gaya pembelajaran para pelajar sudah pasti mendatangkan keseronokkan dan
keberkesanan dalam pengajaran dan pembelajaran di dalam kuliah.
Kajian ini juga diharapkan dapat mengenalpasti dan menyelesaikan
sebahagian daripada masalah pembelajaran yang dihadapi oleh para pelajar di dalam
memberi tumpuan semasa berada di dalam kuliah. Hal ini amat perlu sebagai
langkah persediaan untuk membentuk diri setiap pelajar dalam menghadapi cabaran
dalam arus pendidikan pada masa akan datang.
Selanjutnya, penyelidik mengharapkan agar hasil kajian ini dapat dijadikan
sebagai panduan dan rujukan kepada pihak universiti dan pelajar fakulti pendidikan
dalam menjayakan dan meningkatkan mutu pelajaran serta prestasi universiti. Secara
langsung dapat membetulkan dan membawa pelajar ke arah gaya pembelajaran yang
berkesan supaya dapat meningkatkan kecemerlangan dalam pencapaian akademik.
Dapatan kajian ini diharapkan dapat menjadi panduan untuk pengkaji
mengenalpasti gaya pembelajaran pelajar dan seterusnya dapat mengemukakan
cadangan dan pendapat supaya para pelajar dapat mengubah sikap ke arah yang lebih
positif dalam pembelajaran disamping pensyarah-pensyarah dapat menyediakan
kaedah dan bahan pengajaran yang menarik dan bersesuaian dengan kecenderungan
minat dan tahap penguasaan para pelajar.

13. 10
1.7 Model Kajian
Pembolehubah Bebas Pembolehubah Bersandar
1. Jantina 1. Active dan Reflective learners
Perbezaan
2. Program Pengajian 2. Sensing dan Intuitive learners
3. Visual dan Verbal learners
4. Sequential dan Global
learners
Hubungan
Pembolehubah Bersandar
Pencapaian akademik
Rajah 1.1 Model Kajian
1.8 Batasan Kajian
Kajian ini hanya melibatkan pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun
pertama,UTM, Skudai, Johor bagi sesi 2006/2007. Seramai 296 orang pelajar tahun
pertama dari semua program pengajian yang ditawarkan (SPA, SPC, SPE, SPF, SPH,
SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT) dipilih sebagai sampel kajian.
Kajian ini tidak melibatkan para pelajar tahun kedua, ketiga, keempat dan tahun
kelima Fakulti Pendidikan. Untuk mendapatkan maklumat yang lebih spesifik
kepada pihak Kementerian dan pihak Pentadbiran UTM tentang gaya pembelajaran
pelajar, sepatutnya kajian ini dijalankan terhadap satu populasi pelajar UTM.

14. 11
Kajian ini hanya terbatas kepada semua item yang terkandung dalam borang
soal selidik Index Of Learning Style (ILS) Felder & Solomon yang telah diedarkan
dengan tujuan untuk mengkaji dan menganalisis persoalan mengenai gaya
pembelajaran pelajar-pelajar tahun pertama Fakulti Pendidikan, UTM, Skudai, Johor
bagi sesi 2006/2007.
Kajian ini juga hanya membataskan kepada faktor gaya pembelajaran yang
mempengaruhi pencapaian akademik pelajar. Kemungkinan terdapat pengaruh
faktor-faktor lain yang dapat mempengaruhi pencapaian akademik pelajar seperti
rakan sebaya, latar belakang keluarga, status sosioekonomi keluarga, motivasi diri,
aspirasi, konsep kendiri dan sebagainya yang tidak diambilkira dalam kajian ini.
1.9 Konsep-konsep Dalam Kajian
Beberapa konsep penting yang telah digunakan di dalam kajian ini. Konsep
kajian akan diterangkan dengan lebih mendalam bahagian definisi konsep.
1.9.1 Definisi Konsep
Definisi konsep ialah suatu elemen yang digunakan dalam proses kajian
saintifik dimana suatu konsep khas diertikan sebagai kekerapan pengukuran. Ianya
kerap digunakan dalam bidang philosophy, psikologi dan pengajian komunikasi.
Ianya amat penting dalam melakukan analisis kandungan.

15. 12
1.9.1.1 Pelajar
Menurut Kamus Am (1995), pelajar merujuk kepada murid atau mahasiswa.
Dalam kajian ini, pelajar adalah merujuk pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun
pertama, UTM, Skudai, Johor bagi sesi 2006/2007 yang dipilih dari semua program
pengajian yang ditawarkan (SPA, SPC, SPE, SPF, SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM,
SPN, SPP, SPS dan SPT).
1.9.1.2 Gaya Pembelajaran
Gaya bererti sikap, kesukaan dan cara berkelakuan yang menjadi ciri
seseorang. Pembelajaran pula bererti berusaha (berlatih dan sebagainya) untuk
mendapat sesuatu (kepandaian dan lain-lain) (Kamus Dewan, 2005). Menurut
Subahir (1992) dalam Lee (2001), gaya pembelajaran (learning style) merujuk
kepada cara seseorang individu menerima, mengumpul, memproses, mengingat dan
menerangkan semula maklumat dan menghubungkannya dengan alam sekitar.
Dalam kajian ini, gaya pembelajaran dikenalpasti dengan menggunakan
model Felder & Silverman yang mengklasifikasikan gaya pembelajaran kepada 4
dimensi dan 4 sub-skala iaitu Pemprosesan (Active / Reflective Learners), Persepsi
(Sensing / Intuitive Learners), Input (Visual / Verbal Learners) dan Pemahaman
(Sequential / Global Learners).

16. 13
1.9.1.3 Pencapaian Akademik
Menurut Kamus Dewan (2005), pencapaian bererti apa yang telah dicapai
atau prestasi. Akademik pula berkaitan dengan akademi (pusat pengajian tinggi) dan
bersifat atau mengandungi ilmu pengetahuan (yang tinggi atau mendalam). Dengan
kata lain, pencapaian akademik lebih berfokus kepada gred yang diperolehi oleh
seseorang pelajar dalam peperiksaan yang diduduki. Sekiranya seseorang pelajar itu
mencapai gred yang baik bermakna mereka mencapai kecemerlangan dalam bidang
akademik dan sebaliknya.
Dalam konteks kajian ini, pencapaian akademik merujuk kepada keputusan
PNGK (Purata Himpunan Mata Nilai) pelajar tahun pertama Fakulti Pendidikan,
UTM, Skudai. Selain itu, pencapaian akademik ini juga merujuk kepada keputusan
Sijil Peperiksaan Malaysia (SPM) yang merangkumi matapelajaran Bahasa Melayu,
Bahasa Inggeris, Matematik, Matematik Tambahan, Sains, Kimia dan Fizik.
1.9.2 Definisi Operasional
1.9.2.1 Active Learners
Active learners merujuk kepada pelajar yang lebih cenderung untuk
mengingati sesuatu maklumat dengan melakukan aktiviti yang berkaitan dengannya
seperti menggunakannya, menerangkannya ataupun membincangkannya dengan
orang lain. Mereka yang suka menunjukkan gaya pembelajaran ini akan mengatakan
“Mari kita cuba dan lihat bagaimana ianya berfungsi”. Selain itu, pelajar yang
menggunakan gaya pembelajaran active ini lebih suka bekerja secara berkumpulan

17. 14
dan tidak gemar pengajaran secara kuliah sahaja. Menurut Kamus Inggeris-Melayu
(1992), active bermaksud cergas.
1.9.2.2 Reflective Learners
Reflective bermaksud sentiasa berfikir (Kamus Inggeris-Melayu, 1992).
Reflective learners pula adalah pelajar yang lebih suka memikirkan maklumat
yang diperolehi terlebih dahulu. Pelajar yang menggunakan gaya ini biasanya akan
berkata “Mari kita fikirkan dahulu”. Mereka juga lebih gemar melakukan kerja
secara bersendirian dan cuba memikirkan penyelesaian masalah secara senyap.
Mereka lebih senang sekiranya pengajaran adalah secara kuliah.
1.9.2.3 Sensing Learners
Sensing learners adalah pelajar yang lebih cenderung membaca sesuatu yang
berkenaan dengan fakta. Sensors lebih sabar dengan maklumat-maklumat,
mempunyai kelebihan mengingati fakta-fakta dan melakukan aktiviti secara hands-
on. Pelajar-pelajar jenis ini lebih menggemari untuk mempelajari fakta,
menyelesaikan masalah secara tersusun dengan contoh yang berkaitan, lebih teliti
dalam menjalankan kerja-kerja amali, gemar menghafal dan tidak gemar
pembelajaran yang tiada hubungkait dengan kehidupan diluar kelas.

18. 15
1.9.2.4 Intuitive Learners
Pelajar yang mengamalkan gaya pembelajaran Intuitive ini lebih cenderung
untuk mencari sebab, kemungkinan dan perkaitan. Intuitors lebih baik dalam
memahami sesuatu konsep baru dan sentiasa berasa lebih selesa dengan idea-idea
abstrak dan formula matematik. Pelajar jenis ini lebih gemar kepada sesuatu yang
baru, cepat bekerja dengan keadaan yang tidak tersusun dan tidak gemar menghafal.
Pelajar jenis ini juga tidak gemar guru mengulangi pembelajran yang telah dipelajari
dan lebih suka kepada inovasi.
1.9.2.5 Visual Learners
Visual learners adalah pelajar yang dapat mengingat dengan baik apa yang
telah mereka lihat seperti gambar, lukisan, gambarajah bersiri, filem dan
demonstrasi. Mereka lebih menggemari guru yang mengajar dengan menggunakan
bahan bantu mengajar serta menggunakan banyak persembahan grafik dalam
pengajaran.
1.9.2.6 Verbal Learners
Sementara Verbal learners adalah pelajar yang lebih biasa dan menggemari
gaya pembelajaran menerusi perkataan, lukisan serta penjelasan secara berhujah.
Pelajar ini lebih suka mendengar guru atau perbincangan yang dijalankan di kelas
dan suka membaca secara kuat serta mengulanginya beberapa kali.

19. 16
1.9.2.7 Sequential Learners
Sequential learners adalah pelajar yang lebih cenderung dan selesa untuk
memahami sesuatu secara sistematik dan dengan mengikut turutan. Sequential yang
diambil dari perkataan sequence bermaksud susunan yang berturutan atau yang
mengikut urutan (Kamus Inggeris-Melayu, 1992). Pelajar ini lebih mudah
mengingat dan memahami sesuatu jika sesuatu pengajaran disampaikan secara
tersusun dari mudah ke sukar dan mengikut langkah-langkah yang logic. Oleh itu, ia
lebih menggemari guru mengajar secara tersusun dan menunjukkan hubungkait
dengan apa yang telah diajar sebelum itu.
1.9.2.8 Global Learners
Global bermaksud pandangan menyeluruh (Kamus Inggeris-Melayu, 1992)
dan global learners adalah pelajar yang lebih cenderung untuk mengumpulkan
maklumat yang mereka perlu secara rawak dan seterusnya memahami sesuatu secara
spontan berdasarkan maklumat yang mereka kumpulkan itu. Selain itu, pelajar jenis
ini boleh menerima sesuatu maklumat dalam apa cara sekalipun sama ada tersusun
atau tidak dan mereka berupaya menyelesaikan masalah yang kompleks secara
pantas. Walaubagaimanapun mereka sukar menerangkan sesuatu yang mereka
faham secara terperinci cara bagaimana mereka dapat menyelesaikan sesuatu
masalah itu.

20. 17
1.10 Kesimpulan
Bab ini telah menyatakan mengenai pengenalan, latarbelakang masalah yang
ingin dikaji, pernyataan masalah, objektif kajian, persoalan kajian, hipotesis kajian,
kepentingan kajian, model kajian, batasan kajian dan konsep-konsep yang digunakan
dalam kajian ini. Penyelidik telah mengkaji tahap gaya pembelajaran di kalangan
pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan tahun pertama, UTM, Skudai, Johor.
Selain itu, penyelidik turut melihat sejauh manakah perhubungan antara pencapaian
akademik dengan gaya pembelajaran pelajar. Penyelidik berharap hasil kajian ini
dapat membantu para pelajar supaya dapat mengenalpasti gaya pembelajaran yang
bersesuaian dengan diri mereka bagi meningkatkan prestasi akademik.

21. BAB II
KAJIAN LITERATUR
2.0 Pengenalan
Dalam bab ini, beberapa aspek berkaitan dengan kajian akan dibincangkan.
Aspek-aspek tersebut merangkumi perkara-perkara yang berkaitan dengan
pembelajaran, gaya pembelajaran pelajar, kerangka teoritikal gaya pembelajaran dan
implikasi dalam proses pengajaran dan pembelajaran dan model-model gaya
pembelajaran. Ia juga akan meliputi kajian-kajian lepas mengenai pelbagai gaya
pembelajaran berdasarkan pelbagai model gaya pembelajaran, gaya pembelajaran
pelajar dari segi demografi dan hubungan gaya pembelajaran dengan pencapaian
akademik.
2.1 Pembelajaran
Berdasarkan literatur, pembelajaran ialah satu fenomena yang telah sebati
dengan kehidupan manusia. Menurut Horton dan Turnhage (1967) dalam Wan Zah

22. 19
Wan Ali (2000), apa sahaja yang dilakukan oleh manusia yang matang, atau sesuatu
yang mampu dilakukan olehnya, boleh dianggap sebagai hasil daripada sesuatu
pembelajaran. Oleh yang demikian, hampir seluruh masa dalam hidup ini, manusia
terlibat dalam aktiviti pembelajaran (Borger dan Seaborne, 1982 dalam Wan Zah
Wan Ali, 2000).
Menurut Goldenson (1984) dalam Mahmood Nazar Mohamed (1990),
pembelajaran ialah satu proses individu mendapatkan informasi-informasi, tingkah
laku atau kebolehan yang baru. Pembelajaran juga boleh didefinisikan sebagai
perubahan tingkah laku yang agak tetap dan berlaku kerana pengalaman atau latihan
yang diteguhkan dan ia boleh berlaku secara formal, informal dan non-formal (Ee Ah
Meng, 1992).
Didalam pembelajaran, tidak semua orang memperolehi kebolehan yang
sama. Travers (1979) mengatakan bahawa pelajar-pelajar belajar melalui banyak
saluran seperti penglihatan, pendengaran, sentuhan (biasanya penting diperingkat
awal), merasa dan membau. Sesetengah pelajar memerlukan pertolongan guru
sepenuhnya dan yang lain mencapainya secara ‘berdikari’ atau ‘tanpa bergantung’.
Dikalangan pelajar ada yang belajar dengan aktif secara berkumpulan, sebaliknya
ada yang lebih suka belajar bersendirian.
Pembelajaran ditakrifkan sebagai perubahan ke atas tingkah laku individu
yang dihasilkan oleh peristiwa-peristiwa alam sekitar (Carlson, 1987). Secara
kuantitatif, pembelajaran adalah kegiatan pengisian atau pengembangan kemampuan
kognitif dengan fakta sebanyak-banyaknya dalam otak pelajar manakala pengertian
pembelajaran secara kualitatif pula adalah proses memperolehi kefahaman serta cara-
cara mentafsir dunia disekeliling pelajar dengan tercapainya daya pemikiran yang
berkualiti (Muhibbin Syah, 1995).

23. 20
2.2 Gaya Pembelajaran
Pelajar mempunyai perbezaan gaya belajar dari segi kekuatan, ciri-cirinya
dan preferens dalam menerima dan memproses maklumat. Terdapat sebilangan
pelajar yang lebih gemar memberi fokus kepada maklumat dalam bentuk data, fakta
dan algoritma, sebilangannya pula lebih selesa dengan maklumat berbentuk teori dan
model-model matematik. Ada juga yang gemar kepada maklumat berbentuk visual
seperti gambarajah, ilustrasi atau skematik atau verbal seperti penerangan secara
lisan atau kuliah (Felder, 1996).
McCarty (1985) menyarankan empat stail belajar melalui “Sistem 4 Mat”
dimana sistem ini mempunyai dua skala. Skala pertama mempunyai kontinum
daripada pengalaman konkrit kepada konsep abstrak. Skala kedua pula mempunyai
kontinum daripada membayangkan - memerhati kepada melakukan eksperimen
secara aktif serta merujuk kepada bagaimana individu memproses pengalaman dan
maklumat. Kombinasi daripada empat teknik membuat tanggapan dan memproses
pengalaman serta maklumat ini, menghasilkan empat kategori pelajar dengan empat
stail belajar iaitu kategori pertama terdiri daripada para pelajar bersifat inovatif,
kedua bersifat analitikal, ketiga bersifat gemar menggunakan budi bicara dan
kategori keempat pula ialah bersifat dinamik.
Pengetahuan tentang gaya pembelajaran kendiri adalah penting dalam
pembelajaran. Pelajar yang meneruskan pengajian di universiti kebanyakkannya
tidak menyedari sepenuhnya gaya pembelajaran yang paling sesuai dengan diri
mereka yang menyebabkan mereka secara berterusan mempraktikkan gaya
pembelajaran yang kurang produktif tanpa menyedari mereka sebenarnya
mempunyai gaya pembelajaran yang berbeza. Oleh itu, pelajar haruslah mengenali
gaya pembelajaran mereka sendiri supaya mereka dapat menyedari keindividuan
gaya pembelajaran dan membolehkan mereka menggunakan pendekatan
pembelajaran yang pelbagai agar mendapat kesan pembelajaran yang optimum
(Entwistle, 1981).

24. 21
Menurut Hunt (1990) dalam Suresh Kesavalu (2005), gaya pembelajaran
tertakluk kepada syarat-syarat pendidikan yang membolehkan sesuatu pembelajaran
berlaku dengan berkesan dan syarat-syarat itu merangkumi persekitaran kawasan
pembelajaran, struktur pembelajaran sama ada formal, informal atau non-formal serta
gaya pembelajaran yang digemari dimana gaya pembelajaran akan berubah mengikut
suasana dan keadaan masing-masing.
Felder (1993) cuba menerangkan gaya pembelajaran dengan mengatakan
bahawa setiap pelajar mempunyai alternatif yang tekal dan berlainan dalam cara
membuat pengamatan, penyusunan dan ingat kembali (flash back) yang bercirikan
kognitif, efektif dan tingkah laku atau perlakuan fisiologi yang menjadi petunjuk
bagaimana seseorang pelajar cuba membuat pengamatan, tinjauan, penelitian,
berinteraksi dan bertindakbalas kepada sekitaran pembelajarannya.
Peterson (1979) dan Stewart (1981) dalam Ee Ah Meng (1995), pula
berpendapat bahawa gaya pembelajaran boleh merujuk kepada pendekatan
pengajaran yang digemari seseorang pelajar. Ada pelajar gemarkan cara syarahan
manakala ada pula yang lebih gemarkan cara belajar sendiri. Personaliti individu
yang berbeza akan menentukan gaya pembelajaran yang paling sesuai serta berkesan
baginya.
2.3 Kerangka Teoritikal Gaya Pembelajaran
Teori pembelajaran merupakan dapatan kajian ahli-ahli psikologi pendidikan
Tentang konsep pembelajaran, faktor-faktor yang mempengaruhi pembelajaran serta
proses dan sebab berlakunya pembelajaran. Teori pembelajaran ini memberikan
penghuraian tentang unsur, faktor dan mekanisme yang terlibat dalam proses
pembelajaran. Kebanyakan teori pembelajaran adalah dihasilkan daripada kaji

25. 22
selidik atau pemerhatian. Terdapat pula, sesetengahnya dibentuk melalui pemikiran
logik berasaskan falsafah (Mok Soon Sang, 2003). Teori-teori pembelajaran boleh
dibahagikan kepada beberapa mazhab seperti mazhab behaviorisme, mazhab
kognitif, mazhab sosial dan mazhab humanis.
2.3.1 Mazhab Behaviorisme
Mazhab behavioris menghuraikan perubahan tingkah laku sebagai hasil
proses pembelajaran adalah kerana berlakunya perhubungan stimuli (rangsangan)
dengan tindakbalas organisma. Diantara tokoh-tokoh mazhab behavioris yang
terpengaruh ialah Pavlov, Thorndike dan Skinner (Mok Soon Sang, 2003).
2.3.1.1 Teori Pelaziman Klasik Pavlov
Ivan P. Pavlov merupakan pelopor konsep pelaziman klasik. Menurut
Pavlov, setiap rangsangan akan menimbulkan gerakbalas. Gerakbalas ialah apa-apa
sahaja tingkah laku yang timbul akibat rangsangan. Rangsangan ialah apa-apa sahaja
bentuk tenaga yang menimbulkan gerakbalas. Contohnya, apabila pensyarah
memberikan arahan supaya berdiri, pelajar dengan cepatnya berdiri. Arahan itu ialah
rangsangan manakala tindakan berdiri itu ialah gerakbalas. Hasil daripada kajiannya,
Pavlov berpendapat bahawa pembelajaran boleh berlaku akibat kaitan antara
rangsangan dengan gerakbalas. Rangsangan itu boleh juga dikaitkan dengan satu
rangsangan yang lain untuk mendatangkan pembelajaran, contohnya seorang
pensyarah mewujudkan suasana pengajaran dan pembelajaran yang menyeronokkan
(Ee Ah Meng, 1995).

26. 23
Pembelajaran akibat perkaitan dua rangsangan dikenali sebagai pelaziman
klasik. Dalam eksperimen Pavlov, dia menggunakan seekor anjing. Anjing itu telah
mengeluarkan air liur apabila melihat makanan. Air liur dikenali sebagai gerakbalas
tak terlazim (semulajadi) kerana ia berlaku tanpa pembelajaran. Makanan itu ialah
rangsangan tak terlazim. Pavlov ingin tahu sama ada anjing itu boleh belajar
mengeluarkan air liur walaupun makanan tidak ditunjukkan.
Seekor anjing diletakkan di atas sebuah meja dan badannya diikat ke sebuah
pasung. Setiap kali makanan dihidangkan kepada anjing yang lapar itu, loceng
dibunyikan. Lazimnya anjing tersebut akan mengeluarkan air liur apabila terlihat
makanan. Bunyi loceng dan makanan ini diulang beberapa kali dan pada satu ketika,
loceng sahaja dibunyikan. Pavlov mendapati anjing memberi tindak balas kepada
bunyi loceng itu dengan mengeluarkan air liur. Ini menunjukkan bahawa anjing
tersebut telah belajar membuat perkitan antara bunyi loceng dengan makanan yang
ditunjukkan itu sehingga tahap dimana apabila loceng dibunyikan, anjing itu telah
menduga bahawa makanan akan diberi lalu menyebabkan air liurnya terkeluar
(Mahmood Nazar Mohamed,1990).
Menurut Ee Ah Meng (1995), dalam proses pengajaran dan pembelajaran,
a) Untuk mengajar dengan berkesan seorang guru seharusnya mengaitkan
pengalaman positif (rangsangan terlazim) dengan tugasan pembelajaran
(rangsangan tak terlazim) supaya menghasilkan pembelajaran yang berkesan
(gerakbalas terlazim).
b) Latihan pengukuhan yang mencukupi adalah cara terbaik untuk memastikan
gerakbalas terlazim yang berkesan.
c) Peneguhan sekunder harus diberikan sekiranya didapati gerakbalas terlazim
semakin berkurangan.

27. 24
2.3.1.2 Teori Pelaziman Operan Thorndike
E.L. Thorndike (1874-1949) merupakan ahli behavioris pertama yang
mengemukakan konsep pelaziman operan.Beliau memperkenalkan pembelajaran
cuba jaya dan beberapa hukum tentang perkaitan rangsangan dengan gerak balas.
Melalui kajiannya ke atas seekor kucing yang dimasukkan ke dalam sebuah sangkar
dengan makanan diletakkan di luar sangkar, beliau mendapati kucing tersebut telah
melakukan beberapa percubaan untuk keluar dari sangkar yang dikenali sebagai
pembelajaran cuba jaya. Melalui pembelajaran cuba jaya ini kucing tersebut akan
melakukan pelbagai reaksi dan apabila terpijak selak pintu sangkar itu terbuka.
Kucing tersebut akan keluar untuk mendapatkan makanan. Apabila dimasukkan ke
dalam sangkar itu semula, sekali lagi kucing tersebut akan melakukan beberapa
percubaan untuk keluar dari sangkar tersebut. Dengan kata lain kucing tersebut
belajar membuka pintu sangkar secara cuba jaya dan pengulangan (Ramlah Jantan,
2002).
Menurut Shahabuddin Hashim dan rakan-rakan (2003), melalui eksperimen
ini, Thorndike berpendapat bahawa pembelajaran berlaku hasil gabungan antara S-R
iaitu Stimuli (rangsangan) dan Responses (tindakbalas). Hukum-hukum
pembelajaran ini dapat dibahagikan kepada tiga hukum iaitu
a) Hukum Kesediaan
Menurut Thorndike, kesediaan merujuk kepada persiapan yang perlu ada
sebelum indiviu dapat bertindak. Contohnya, pelajar-pelajar harus bersedia
mempelajari sesuatu dan persediaan ini harus ditunjukkan melalui sikap dan set
mental.

28. 25
b) Hukum Latihan
Menurut hukum ini, pertalian antara rangsangan dan gerakbalas akan
bertambah kukuh jika latihan diadakan. Ganjaran-ganjaran yang tertentu harus
diberikan kepada pelajar-pelajar yang menunjukkan tingkah laku yang diingini atau
yang menjadi matlamat.
c) Hukum Kesan
Hukum kesan menyatakan bahawa pertalian antara rangsangan dan
gerakbalas akan bertambah kukuh jika terdapat kesan yang menyeronokkan selepas
terhasilnya gerakbalas dan sebaliknya, kesan yang menyakitkan pula akan
melemahkan pertalian antara rangsangan dan gerakbalas. Ganjaran yang diberikan
kepada pelajar yang sudah menunjukkan tingkah laku yang diingini atau yang
menjadi matlamat harus melalui tahap-tahap tertentu. Tujuannya adalah untuk
mengukuhkan tingkah laku yang dihajatkan tersebut dan untuk mengelakkan tingkah
laku yang tidak diingini.
2.3.1.3 Teori Pelaziman Operan Skinner
Burrhus F. Skinner (1904-1990) sependapat dengan Pavlov tetapi
menyatakan bahawa perlakuan harus diperhatikan dalam jangkamasa yang panjang
dan membentuk perlakuan yang kompleks daripada perlakuan yang mudah. Peti
Skinner ialah satu kotak yang mempunyai alat penekan pada dindingnya. Apabila
alat penekan itu ditekankan secara sengaja atau tidak sengaja, maka makanan akan
terkeluar. Skinner telah memasukkan tikus ke dalam peti kajian yang diciptanya.
Tikus tersebut menunjukkan pelbagai tingkah laku rawak, namun secara tidak
sengaja tikus tersebut tertekan alat penekan tersebut. Makanan terkeluar dan tikus
tersebut memakannya. Tikus itu mempelajari bahawa alat penekan tersebut memberi

29. 26
makanan kepadanya. Menurut Skinner, gerakbalas boleh dikuatkan (diulangi) atau
dihapuskan (tidak diulangi) jika diberikan peneguhan sebaik sahaja gerakbalas itu
ditunjukkan. Skinner telah mengemukakan satu Jadual Peneguhan seperti rajah 2.1
di bawah ini (Ramlah Jantan, 2002).
PENEGUHAN
Peneguhan Peneguhan Berkala
Berterusan
Nisbah Masa
Tetap Berubah
Tetap Berubah
Rajah 2.1 : Jadual Peneguhan Oleh Skinner
2.3.2 Mazhab Kognitif
Tokoh-tokoh mazhab kognitif menekankan proses kognitif yang sebenarnya
menghasilkan perubahan tingkah laku dalam pembelajaran. Mereka tidak bersetuju
dengan teori stimuli-tindakbalas yang menyatakan pembelajaran berlaku kerana
stimuli-tindakbalas dan latihan berulang-ulang. Mereka berpendapat pembelajaran
ialah suatu proses kognitif untuk perhubungan perkara-perkara dalam
persekitarannya. Diantara tokoh-tokoh mazhab kognitif ialah Bruner dan Gagne
(Mok Soon Sang, 2003).

30. 27
2.3.2.1 Teori Kognitif Jerome Bruner
Kajian Bruner menekankan cara-cara manusia berinteraksi dalam alam
sekitar dan menggambarkan pengalaman secara dalaman. Teori Pembentukan
Konsep Bruner banyak digunakan sebagai aktiviti pengajaran di sekolah kerana teori
pembelajaran beliau adalah berkait rapat dengan banyak kaedah mengajar. Teori ini
juga dikenali sebagai Teori Pembelajaran Penemuan. Teori kognitif ini
mementingkan pemikiran secara logikal dan pemikiran analisis dan intuitif. Bruner
mementingkan aspek-aspek seperti suasana pembelajaran yang kondusif serta
mengajar sesuatu konsep dalam struktur dan bentuk pengetahuan yang sistematik
dalam teori penemuannya (Ee Ah Meng, 1995).
Menurut Bruner, peringkat perkembangan kognitif yang dilalui oleh kanak-
kanak normal adalah peringkat enaktif (0-2 tahun), peringkat ikonik (2-4 tahun) dan
peringkat simbolik (5-7 tahun). Pada peringkat enaktif, banyak aktiviti yang
dilakukan adalah berdasarkan kepada pergerakkan anggota kanak-kanak. Peringkat
ikonik membolehkan kanak-kanak menggunakan otak untuk memikirkan sesuatu dan
menggambarkan imej dalam fikiran mereka manakala simbolik pula, mereka sudah
boleh berfikir dengan menggunakan bahasa dan konsep (Jenny Leach, 1999).
Bruner mengemukakan empat ciri-ciri penting dalam teori Pembelajaran
Bruner (Jenny Leach, 1999).
a) Sifat semulajadi pembelajaran/persekitaran pembelajaran.
Semua kanak-kanak memiliki mekanisme dalaman untuk ingin belajar. Oleh
itu, guru mesti menggalakkan mereka melalui pembelajaran penerokaan. Guru perlu
menyediakan aktiviti yang menggalakkan pembelajaran penemuan dan memberi
arahan yang berstruktur tanpa menyelesaikan masalah untuk pelajar.

31. 28
b) Struktur dan bentuk pengetahuan
Proses pembelajaran lebih bermakna jika pelajar memahami struktur sesuatu
isi pelajaran. Pelajar dicadangkan supaya membuat sistem mengkod, contohnya,
menyusun konsep-konsep yang berkaitan secara hierarki. Sistem pengkodan yang
baik membolehkan pelajar memahami rangsangan dengan baik.
c) Urutan
Bahan pengajaran mesti disusun mengikut urutan yang spesifik supaya
pelajar memahaminya dengna berkesan. Urutan ini mesti mengambil kira kebolehan
pelajar untuk memproses maklumat dan dapat mengekalkan minat pelajar dalam
pembelajaran.
d) Peneguhan.
Guru perlu memberi maklumbalas terhadap prestasi dan kemajuan pelajar dan
masa peneguhan yang diberikan amat penting kepada pelajar. Jika peneguhan
diberikan terlalu awal, pelajar akan jadi keliru. Jika peneguhan diberikan terlalu
lewat, pelajar tidak berminat lagi dengan maklum balas tersebut.
Aplikasi prinsip pembelajaran Bruner dalam pengajaran dan pembelajaran (Ee Ah
Meng, 1995).
i. Murid-murid belajar melalui pengalaman. Oleh itu, guru hendaklah
menyediakan peluang untuk murid-murid meneroka, memegang, mencium
dan merasa. Pengalaman seperti ini membawa mendatangkan pembelajaran
yang bermakna. Ini bermakna aktiviti seperti projek, lawan dan kajian luar
hendaklah dikendalikan.
ii. Bruner mencadangkan agar guru memberi banyak contoh-contoh semasa
pengajaran dan pembelajaran supaya pelajar boleh membentuk konsep,

32. 29
membuat kategori dan membuat perbandingan di antara konsep-konsep
(Ramlah Jantan, 2002).
iii. Penekanan juga diberikan kepada motivasi intrinsik dan ektrinsik. Guru perlu
memberi ganjaran dan pujian apabila sesuatu tingkahlaku yang ingin
ditonjolkan. Dalam jangka panjang, motivasi intrinsik lebih dipentingkan.
2.3.2.2 Teori Pemprosesan Maklumat Robert M. Gagne
Memproses maklumat bermaksud aktiviti mental manusia yang berkaitan
menerima maklumat menyimpan dan mengeluarkan semula untuk digunakan. Model
memproses maklumat sama seperti komputer iaitu terdiri daripada ingatan deria,
ingatan jangka pendek dan ingatan jangka panjang. Menurut Gagne (1970) dalam Ee
Ah Meng (1995), pembelajaran bergerak dari yang paling mudah menuju kepada
yang rumit. Pembelajaran pada aras yang tinggi bergantung pada pembelajaran pada
aras yang rendah. Gagne telah mengenalpasti lapan jenis pembelajaran atau hierarki
pembelajaran seperti berikut.
1. Pembelajaran Isyarat
Seseorang individu mempelajari gerakbalas terhadap sesuatu isyarat.
Pembelajaran berlaku melalui pelaziman tingkah laku. Contohnya, bila guru masuk
ke kelas, semua pelajar akan berdiri dan memberi ucapan “Selamat sejahtera,
Cikgu”.

33. 30
2. Pembelajaran Gerakbalas
Proses peneguhan penting untuk memperkuatkan pertalian antara rangsangan
dengan gerakbalas. Peneguhan mesti diberi secara konsisten dan tekal supaya
gerakbalas yang positif dapat dikekalkan.
3. Rangkaian Motor
Pembelajaran rangkaian digunakan dalam pembelajaran kemahiran seperti
permainan, muzik, elektronik, mekanikal dan lain-lain. Rangkaian merupakan satu
siri tingkah laku yang berkaitan untuk melengkapi tugasan yang dijalankan.
4. Pertalian Bahasa
Untuk menyatakan sesuatu prinsip, pelajar memerlukan kemahiran bahasa
untuk mengaitkan fakta, data dan konsep. Pertalian bahasa merupakan satu
rangkaian berbahasa. Ia memerlukan kemahiran berbahasa yang telah dipelajari
dahulu.
5. Pembelajaran Diskriminasi
Belajar membezakan benda-benda yang dipelajari mengikut ciri untuk
memudahkan proses mengkategori dan menyimpannya dalam ingatan. Pembelajaran
diskriminasi sangat penting dalam proses pembelajaran kerana pelajar dapat menapis
maklumat penting dari maklumat tidak penting dan ini memudahkan proses
pengenkodan maklumat untuk disimpan dalam ingatan jangka panjang.

34. 31
6. Pembelajaran Konsep
Pembentukan konsep bermula dengan pertalian berbahsa dan diskriminasi iaitu
mengenali ciri-ciri sesuatu konsep secara tepat. Pelajar dapat membentuk konsep
yang baik setelah membuat persepsi dan pengamatan terhadap objek, orang dan
peristiwa. Pelajar perlu didedahkan dengan banyak contoh-contoh yang jelas supaya
dia dapat membentuk konsep yang betul dan tepat.
7. Pembelajaran Hukum
Pembelajaran ini melibatkan gabungan dua atau lebih konsep dalam sesuatu
urutan atau rangkaian. Pembelajaran ini melibatkan penggunaan rumus, prinsip dan
generalisasi.
8. Penyelesaian Masalah
Pembelajaran ini melibatkan penggunaan prinsip, rumus, generalisasi, konsep
dan hukum untuk menyelesaikan masalah dalam sesuatu situasi baru. Terdapat
langkah-langkah dalam proses penyelesaian masalah seperti Mengenal masalah,
Mencari maklumat, Membuat hipotesis, Memilih cara menyelesaikan masalah
(memilih alternatif terbaik), Menguji hipotesis dan Membuat rumusan.
Gagne juga telah mengemukakan lapan fasa pembelajaran dan peristiwa
pengajaran (Event Of Instruction). Fasa tersebut digambarkan seperti berikut.
1. Fasa Motivasi
Motivasi mendorong individu melakukan sesuatu bagi mencapai sesuatu tujuan
tertentu yang dapat memberikan kepuasan kepadanya. Lazimnya, motivasi akan
menjadi lebih berkesan dan lebih mudah digunakan apabila wujudnya jangkaan dan
harapan.

35. 32
2. Fasa Kefahaman
Dalam fasa kefahaman ini, individu perlu didorong untuk memberikan
perhatian kepada yang sedang dialami dan dipelajari. Dalam hal ini, ia harus dapat
memberikan tumpuan kepada sesuatu aspek atau peristiwa dan dapat pula memilih
apa yang dilihat dan dirasainya itu secara berkesan. Untuk memastikan
pemerhatiannya dapat menghasilkan sesuatu yang baik dan sempurna, individu
tersebut harus mempunyai kebolehan untuk mendiskriminasikan persepsinya.
3. Fasa Pemerolehan
Fasa pemerolehan adalah segmen yang menyimpan segala rangsangan yang
telah dikodkan dalam stor jangka pendek. Biasanya terdapat juga rangsangan-
rangsangan yang telah dikodkan, dipanjangkan ke dalam stor ingatan jangka panjang.
Kod-kod seperti itu boleh disimpan lebih lama dan dikeluarkan semula pada masa
hadapan apabila diperlukan.
4. Fasa Penahanan
Bahagian yang berkeupayaan menerima dan menyimpan sebanyak mana
maklumat atau data yang diperoleh dalam memori dikenali sebagai fasa penahanan.
5. Fasa Mengingat Kembali
Bahagian ini melibatkan keupayaan mencari dan mengingat semula data-data
yang telah tersimpan dalam stor ingatan jangka panjang.

36. 33
6. Fasa Generalisasi
Generalisasi dalam konteks ini adalah keupayaan menggunakan pembelajaran
yang tersimpan dalam stor ingatan jangka panjang untuk keadaan atau konteks yang
seakan-akan serupa atau dipersepsikan sebagai seakan-akan sama. Dalam hal ini,
pembelajaran boleh dipindahkan daripada keadaan khusus kepada keadaan umum
melalui proses generalisasi tersebut.
7. Fasa Perlakuan
Fasa ini menggambarkan keupayaan pelajar setelah berlakunya sesuatu
pembelajaran. Biasanya, kadar keupayaan belajar dan tahap pembelajaran dapat
diketahui melalui tingkahlaku yang dicerminkan daripada kadar pembelajaran yang
diperoleh
8. Fasa Maklumbalas
Maklumbalas adalah pengetahuan yang menunjukkan prestasi seseorang
sesudah melalui proses pembelajaran. Maklumbalas seperti ini bukan sahaja menjadi
pengukur kepada prestasi seseorang pelajar, tetapi juga berfungsi sebagai peneguh
yang menentukan darjah kepuasan yang dirasai oleh individu tersebut.
Aplikasi prinsip pembelajaran Gagne dalam pengajaran dan pembelajaran
(Ramlah Jantan, 2002).
i. Teori pembelajaran Gagne menekankan sistem pembelajaran harus bermula
daripada yang mudah atau peringkat asas kepada yang rumit. Sebelum guru
mengajar sesuatu kemahiran yang lebih tinggi, guru mesti memastikan pelajar
telah menguasai kemahiran asas yang perlu untuk pelajaran baru.

37. 34
ii. Supaya pembelajaran menjadi berkesan, Gagne mencadangkan agar guru
merancang pengajaran seperti langkah-langkah yang dicadangkan dalam 8
fasa pengajaran yang berinteraksi dengan 8 fasa pembelajaran.
2.3.3 Mazhab Sosial
Mazhab sosial menyarankan teori pembelajaran dengan menggabungkan teori
mazhab behavioris dan mazhab kognitif yang telah dihuraikan di atas. Tokoh
mazhab sosial seperti Bandura menegaskan pembelajaran melalui proses
permodelan, iaitu pembelajaran melalui proses pemerhatian atau peniruan (Mok
Soon Sang, 2003).
2.3.3.1 Teori Pembelajaran Sosial Bandura
Menurut Robert (1997), Albert Bandura dilahirkan pada 1925 di Alberta,
Canada merupakan ahli psikologi Amerika Syarikat yang terkenal kerana teori
pembelajaran sosial dan teori modelnya. Albert Bandura mengemukakan teori
pembelajaran sosial, iaitu tabiat dan tingkahlaku kita adalah kita tiru dan pelajari
daripada interaksi kita dengan masyarakat. Pembelajaran sosial berfokus kepada
pembelajaran yang berlaku dalam konteks sosial. Ia merujuk kepada bagaimana
seseorang individu itu belajar melalui orang sekelilingnya. Konsep yang terlibat
ialah pembelajaran melalui pemerhatian, peniruan dan permodelan.
Bandura telah melakukan eksperimen terhadap sekumpulan kanak-kanak
berumur diantara 3 tahun hingga 6 tahun telah diarahkan untuk melihat sekumpulan

38. 35
orang dewasa menumbuk, menendang dan menjerit terhadap satu patung besar yang
berisi udara (Bobo Doll). Kemudian kanak-kanak tersebut disuruh memukul patung
yang sama. Didapati kanak-kanak tersebut telah menunjukkan tingkahlaku agresif
dua kali ganda daripada orang dewasa serta menggunakan perkataan yang sama oleh
orang dewasa tersebut (Ee Ah Meng, 1995). Ini menunjukkan pembelajaran berlaku
dengan memerhati individu lain (observational learning). Ia terdiri daripada dua
bentuk iaitu peniruan (imitation) dan permodelan (modelling).
Terdapat empat proses yang membentuk Teori Pembelajaran Sosial (Robert,
1997).
i. Perhatian (Attention)
Pembelajaran hanya berlaku jika ada penumpuan perhatian.
ii. Mengingat (Retention)
Pemerhatian harus berupaya mengekalkan tingkahlaku yang
diperhatikan dalam ingatan.
iii. Reproduksi (Motor Reproduction)
Pemerhatian harus berupaya melakukan semua tingkahlaku yang ditiru.
Kecekapan bergantung kepada keupayaan fizikal dan kemahiran motor.
iv. Peneguhan/Motivasi (Motivation)
Individu akan meniru tingkahlaku yang diperhatikan jika ia mendatangkan
kepuasan, peneguhan positif dan ganjaran.
Aplikasi model sosial Bandura dalam pengajaran dan pembelajaran (Ee Ah Meng,
1995).

39. 36
i. Guru boleh menggunakan tayangan video, filem dan gambar dalam proses
pengajaran dan pembelajaran supaya dapat menarik minat perhatian pelajar-
pelajar dalam pembelajaran.
ii. Guru boleh menunjukkan cara menyelesaikan sesuatu masalah.
iii. Menggunakan pelajar-pelajar lain (rakan sebaya) sebagai model untuk
menunjukkan tingkahlaku model bagi seluruh kelas.
2.3.4 Mazhab Humanis
Mazhab humanis berpendapat pembelajaran manusia bergantung kepada
emosi dan perasaannya. Mereka menegaskan setiap individu mempunyai cara
belajar yang berbeza dengan individu yang lain. Oleh itu, strategi pengajaran dan
pembelajaran hendaklah diaturkan mengikut kehendak dan perkembangan emosi
pelajar sendiri (Mok Soon Sang, 2003).
2.3.4.1 Teori Keperluan Maslow
Abraham Maslow telah memperkenalkan hierarki keperluan Maslow.
Menurut Maslow, manusia mempunyai motivasi untuk memenuhi keperluan-
keperluan hidupnya. Keperluan-keperluan tersebut adalah berdasarkan hierarki iaitu
mulai dari yang paling rendah (bersifat asas/fisiologi) sehingga yang paling tinggi
(kesempurnaan kendiri).

40. 37
Rajah 2.2 : Hierarki Keperluan Maslow
Kesempurnaan Keperluan
Kendiri Paling
Tinggi
Penghargaan
Kendiri
Keperluan Untuk Kasih
Sayang
Keperluan Keselamatan
Keperluan Fisiologi (asas) Keperluan Paling
Rendah
Keperluan yang paling asas ialah keperluan fisiologi seperti minuman,
makanan, tempat tinggal, pakaian dan sebagainya. Jika keperluan ini tidak dipenuhi,
keperluan yang lain akan diabaikan. Apabila keperluan fisiologi telah dipenuhi,
timbullah keperluan keselamatan yang merangkumi keperluan untuk rasa selamat,
perlindungan, bebas daripada rasa takut dan kebimbangan). Keperluan untuk
disayangi dan menyayangi akan timbul setelah keperluan keselamatan dipenuhi.
Keperluan ini dapat dipenuhi melalui kawan, keluarga dan pasangan hidup.
Keperluan rasa harga diri pula terbahagi kepada dua jenis iaitu rasa harga diri
berasaskan rasa hormat kepada diri sendiri dalam aspek persaingan, berdikari dan
penilaian orang lain. Selain itu, seseorang individu mendapat penghargaan daripada
orang lain untuk mendapat status, dominan dan kepentingan tertentu. Kesempurnaan
kendiri dapat dicapai apabila keperluan-keperluan lain telah dipenuhi. Dalam tahap
ini, seseorang individu akan mencari matlamat hidup dan berusaha kearah sempurna
kendiri dalam potensi diri yang unik yang ada pada mereka (Robert, 1997).
Teori pembelajaran humanis menitikberatkan prinsip-prinsip berikut dalam
proses pembelajaran (Ee Ah Meng, 1995).

41. 38
i. Pelajar akan belajar apa yang mereka kehendaki dan ingin diketahui.
ii. Pembelajaran hanya berlaku jika pelajar tidak berasa terancam. Suasana
sosiemosi yang sihat dengan guru haruslah diwujudkan.
2.4 Model-model Gaya Pembelajaran
Model-model gaya pembelajaran yang akan dibincangkan secara ringkasnya
ialah Model Gaya Pembelajaran Felder & Silverman, Model Gaya Pembelajaran
Honey & Mumford, Model Gaya Pembelajaran Kolb, Model Gaya Pembelajaran
Slavin, Model Gaya Pembelajaran Entwistle dan Model Gaya Pembelajaran Grasha-
Riechmann.
2.4.1 Model Gaya Pembelajaran Felder & Silverman
Pada tahun 1988, Richard Felder dan Linda Silverman telah menghasilkan
satu model pembelajaran yang memfokus spesifik kepada gaya pembelajaran
pelajar-pelajar kejuruteraan. Tiga tahun kemudiannya, instrumen penilaian
psikometrik iaitu Felder & Solomon’s Index of Learning Styles dihasilkan. Menurut
Felder & Silverman (1988), pada awalnya terdapat lima dimensi iaitu Persepsi
(Sensing-Intuitive), Input (Visual-Auditory), Organisasi (Inductive-Deductive),
Proses (Active-Reflective) dan Pemahaman (Sequential-Global). Kemudian dua
perubahan telah dilakukan iaitu dimensi Organisasi (Inductive-Deductive) telah
dibubarkan dan sub-skala Visual-Auditory telah diubah kepada Visual-Verbal.

42. 39
Model ini akhirnya mengklasifikasikan pelajar kepada lapan kategori
berdasarkan empat dimensi seperti yang ditunjukkan di dalam Jadual 2.1.
Jadual 2.1 : Dimensi Gaya Pembelajaran Felder & Silverman
Dimensi Gaya Pembelajaran Ciri-ciri
Pemprosesan Active Lebih mudah belajar apabila
dikehendaki melakukan sesuatu seperti
aktiviti ‘hands on’ dan gemar bekerja
dalam satu pasukan. Sekiranya pelajar
jenis ini diberikan satu projek untuk
dilaksanakan, mereka lebih mudah
memahami konsep yang berkaitan.
Reflective Lebih suka memikirkan sesuatu perkara
sedalam-dalamnya sebelum
mencubanya. Kebiasaannya pelajar
jenis ini suka bekerja bersendirian.
Persepsi Sensing Lebih cenderung kepada memahami
fakta-fakta dan data, bersifat lebih
praktikal dan senang memahami sesuatu
yang konkrit dan berkaitan dengan
kehidupan harian. Pelajar jenis ini lebih
memahami penerangan yang terperinci
tetapi bukan yang mengelirukan dan
selalunya sangat teliti dalam
menyelesaikan masalah walaupun
kadangkala agak lambat.

43. 40
Intuitive Lebih cenderung kepada memahami
teori-teori, konsep-konsep dan formula-
formula, bersifat lebih inovatif,
imaginatif, suka kepelbagaian dalam
penyelesaian masalah. Pelajar jenis ini
cepat melakukan sesuatu tetapi agak
kerap melakukan kesilapan.
Input Visual Lebih menggemari penyampaian bahan
pembelajaran dalam bentuk gambar,
rajah, carta aliran, graf dan lakaran.
Pelajar jenis ini lebih mengingati apa
yang dilihat daripada yang
didengarinya.
Verbal Lebih memahami sesuatu perkara
apabila disampaikan dalam bentuk
kuliah, penulisan teks dan formula
matematik.
Pemahaman Sequential Lebih cenderung belajar secara teratur
dan tersusun.
Global Lebih menggemari pembelajaran secara
holistik, keseluruhan dan pemikiran
secara bersistem.

44. 41
2.4.2 Model Gaya Pembelajaran Honey & Mumford
Menurut Honey & Mumford (1992b), istilah gaya pembelajaran digunakan
untuk menerangkan sikap dan tingkahlaku yang menentukan gaya pembelajaran
individu yang mengamalkannya. Honey & Mumford membahagikan gaya
pembelajaran pelajar kepada empat kumpulan iaitu Aktivis, Reflektif, Teoris dan
Pragmatis. Terdapat juga tahap-tahap peredaran proses pembelajaran seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 2.3.
Rajah 2.3 : Tahap-tahap Peredaran Proses Pembelajaran
Tahap 1
Menimba Pengalaman
(Aktivis)
Tahap 4
Merancang Langkah Tahap 2
Seterusnya Mengulas Pengalaman
(Pragmatis) (Reflektif)
Tahap 3
Membuat Kesimpulan
Daripada Pengalaman
(Teoris)
i. Aktivis
Pelajar-pelajar yang tergolong dalam kumpulan ini gemar mencari
pengalaman baru. Mereka berfikiran terbuka dan amat ingin mengambil tahu
tentang perkara-perkara yang baru. Mereka lebih suka terlibat dalam

45. 42
perbincangan seperti sumbangsaran atau sesi buzz. Falsafah mereka ialah
“Saya sangat ingin mencubanya.”
ii. Reflektif
Golongan pelajar ini belajar melalui pemerhatian dan berfikir terhadap apa
yang telah berlaku. Mereka suka mengumpul dan menganalisis data serta
berfikir dengan cermat sebelum membuat kesimpulan yang sesuai. Falsafah
mereka adalah ‘Berhati-hati.”
iii. Teoris
Golongan pelajar ini belajar melalui model, konsep dan pernyataan. Mereka
bersifat objektif iaitu melihat sesuatu idea dari semua sudut agar sesuatu
situasi dapat dilihat dengan lebih jelas. Rumusan yang dibuat adalah
berasaskan bukti, analisis data dan logik. Falsafah mereka ialah “Jika ia logik
maka ia baik.”
iv. Pragmatis
Golongan pelajar ini bersifat praktikal. Mereka gemar mencuba idea, teori
dan teknik untuk memastikan sama ada ia berguna dalam situasi sebenar.
Mereka suka menggunakan alat-alat konkrit bagi menyelesaikan masalah.
Falsafah mereka ialah “Cara yang lebih baik sentiasa wujud.”

46. 43
2.4.3 Model Gaya Pembelajaran Kolb
Menurut Kruzich (1986), Kolb telah mengemukakan gaya pembelajaran
melalui pengalaman yang mengandungi empat peringkat pengalaman iaitu:
1. Pengalaman konkrit adalah individu yang belajar daripada pengalaman yang
spesifik, berkait dengan orang lain dan sensitif terhadap perasaan orang lain.
2. Pemerhatian reflektif adalah pembelajaran yang melibatkan pemerhatian teliti
sebelum membuat keputusan, melihat sesuatu perkara dari pelbagai perspektif
dan melihat kepada makna sesuatu perkara.
3. Konseptual abstrak adalah pembelajaran berdasarkan analisis logikal,
perancangan yang sistematik dan pemahaman secara intelektual terhadap
sesuatu situasi.
4. Eksperimentasi aktif pula merujuk kepada kemampuan untuk melakukan
sesuatu sehingga selesai, mengambil risiko, mempengaruhi orang lain dan
bertindak terhadap sesuatu perkara.
Daripada pengalaman pembelajaran tersebut, Kolb mengenalpasti empat gaya
belajar iaitu Konverger, Diverger, Akomodator dan Assimilator. Instrumen bagi
mengenalpasti pelajar dengan gaya belajar ini dikenali sebagai Kolb Learning Style
Inventory (KLSI) yang mengandungi 12 item soal selidik. Jadual 2.2 menunjukkan
ciri-ciri gaya pembelajaran Kolb yang telah diubahsuai (Shahabuddin Hashim
(2003).

47. 44
Jadual 2.2 : Gaya Pembelajaran Kolb
Gaya Belajar Ciri-ciri
1) Konverger • Menerima maklumat yang bersifat abstrak dan rumit, serta
memprosesnya dengan cara melakukan percubaan.
• Mencari hanya satu idea yang paling logik dan tepat dalam
menyelesaikan sesuatu masalah. Oleh yang demikian, tidak
gemar menjana pelbagai idea.
• Tidak bersifat emosi dan lebih gemar berhubung dengan
alat-alatan daripada orang ramai.
2) Diverger • Menerima maklumat yang nyata dan spesifik serta
membuat pemerhatian mendalam terhadap maklumat
tersebut sebelum membuat keputusan.
• Berkebolehan menjana pelbagai idea.
• Menggunakan pendekatan sosial dalam pembelajaran dan
sensitif dengan perasaan.
• Berkebolehan berimaginasi.
3) Akomodator • Menerima maklumat yang bersifat nyata dan spesifik, serta
memprosesnya dengan cara melakukan percubaan.
• Cenderung mencari pengalaman baru dan melakukan
pelbagai percubaan.
• Gemar mengikut gerak hati dan belajar menggunakan
kaedah ‘cuba jaya’ dalam menyelesaikan sebarang masalah.
4) Assimilator • Menerima maklumat bersifat abstrak dan rumit, serta
memprosesnya dengan cara membuat pemerhatian yang
mendalam sebelum membuat sebarang keputusan.
• Kebolehan membuat model teoritikal.
• Berkebolehan menggabungkan pelbagai idea bagi
membentuk suatu konsep.

48. 45
2.4.4 Model Gaya Pembelajaran Slavin
Mengikut Slavin dalam Mok Soon Sang (2003), gaya pembelajaran boleh
digolongkan dalam dua kategori yang dihuraikan seperti berikut:
1. Gaya Pembelajaran Bergantung (Dependent Learning Style)
Golongan pelajar ini mengutamakan bidang kognitif dalam semua pola dan
menerimanya secara keseluruhan.
Ciri-ciri gaya pembelajaran ini ialah
i. Mempersepsi sesuatu situasi atau pola secara menyeluruh.
ii. Menerima pendapat yang bersifat umum.
iii. Aktiviti pembelajaran berdasarkan motivasi ekstrinsik.
iv. Sensitif terhadap pandangan dan teguran orang lain.
v. Suka dibimbing oleh orang yang disanjungi.
vi. Tidak mempunyai inisiatif belajar dan terlalu bergantung kepada motivasi
dan pengajaran guru.
vii. Tidak boleh menentukan objektif pembelajaran diri sendiri.
viii. Mempunyai sikap menurut perintah dan belajar apa yang diajar tanpa
menyoal.
Pelajar bergantung lebih suka belajar bersama dengan rakan sebaya dalam
kumpulan kecil. Strategi pengajaran yang sesuai digunakan untuk pelajar golongan
ini ialah kaedah keseluruhan kelas, demonstrasi, syarahan dan kaedah kumpulan.
2. Gaya Pembelajaran Tidak Bergantung (Independent Learning Style)
Golongan pelajar ini mementingkan analisis bahagian-bahagian pola atau
corak secara terperinci.

49. 46
Ciri-ciri gaya pembelajaran tidak bergantung ialah :
i. Mengamati perkara secara analitik.
ii. Berminat menentukan objektif pembelajaran sendiri.
iii. Kurang sensitif terhadap pandangan dan teguran orang.
iv. Mempunyai motivasi intrinsik yang kuat.
v. Mampu menguruskan pembelajaran sendiri.
vi. Mempunyai kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif.
vii. Belajar dengan inisiatif sendiri.
Golongan pelajar yang tidak bergantung lebih suka belajar dan berfikir
masalah diri sendiri. Strategi pengajaran yang sesuai digunakan untuk golongan
pelajar ini ialah kaedah uji kaji, kaedah inkuiri-penemuan dan kaedah penyelesaian
masalah.
2.4.5 Model Gaya Pembelajaran Entwistle
Model gaya pembelajaran Entwistle (1998), bukan sahaja menganalisis
proses pembelajaran malah mengutamakan orientasi pelajar terhadap pembelajaran.
Entwistle telah mengkaji tumpuan pelajar dalam pembelajaran dan gaya yang
diamalkan oleh para pelajar dalam mencapai objektif pembelajaran. Gaya
pembelajaran Entwistle dikategorikan kepada tiga konsep utama iaitu pendekatan
berorientasikan pemahaman secara mendalam (deep approach), pendekatan
berorientasikan reproduktif atau secara permukaan (surface approach) dan
pendekatan strategik (strategic approach) seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 2.3.

50. 47
Jadual 2.3 : Gaya Belajar Entwistle
Gaya Belajar Ciri-ciri
• Melibatkan empat sub-skala iaitu
1) Pendekatan Berorientasikan kemahiran untuk memahami sesuatu
Pemahaman Secara Mendalam (Deep makna dengan lebih mendalam,
Approach) menghubungkaitkan sesuatu idea,
menggunakan segala fakta dan bukti
yang diperolehi serta berminat
terhadap idea-idea yang telah
dipelajari (Entwistle, Tait &
McCune, 2000).
• Melibatkan pelajar yang
mempunyai keinginan intrinsik
untuk belajar dan
menghubungkaitkan bahan-bahan
baru dalam kehidupannya.
• Pelajar kecenderungan untuk
menerima sesuatu yang lebih
mendalam dalam pembelajaran.

51. 48
• Terdapat empat sub-skala bagi
2) Pendekatan Berorientasikan elemen ini iaitu kurang keazaman
Reproduktif atau secara Permukaan untuk bertindak, tiada perkaitan
(Surface Approach) dalam mengingat, batasan silibus
dan ketakuatan dalam menghadapi
kegagalan (Entwistle, Tait &
McCune, 2000).
• Melibatkan pelajar yang
berkecenderungan terhadap
pembelajaran secara permukaan
sahaja.
• Pelajar hanya akan mengingat fakta
tetapi mungkin tidak mampu untuk
menggabungkan fakta baru dengan
bidang pengetahuan yang lebih luas.
• Pelajar ini juga mempunyai
keinginan ekstrinsik untuk belajar.
• Terdapat lima sub-skala iaitu
3) Pendekatan Strategik (Strategic pembelajaran yang teratur,
Approach) pengurusan masa, peka terhadap
keperluan penilaian, pencapaian dan
pengawalan efektif (Entwistle, Tait
& McCune, 2000).
• Melibatkan pelajr yang sanggup
melakukan apa sahaja untuk
mendapatkan gred kelulusan yang
cemerlang.

52. 49
2.4.6 Model Gaya Pembelajaran Grasha-Riechman
Menurut Wong Chai Ling (2006), Model Grasha-Riechmann telah dibentuk
untuk menentukan gaya pembelajaran pelajar kolej di dalam kelas. Menurut Grasha
(1996) dalam Wong Chai Ling (2006), skala gaya pembelajaran pelajar Grasha-
Riechman adalah ideal daripada beberapa segi iaitu instrumen ini dibentuk untuk
menilai gaya pembelajaran pelajar kolej dan universiti, ia adalah fokus kepada cara
pelajar berinteraksi dengan pengajar dan pelajar lain, ia menggalakkan penyediaan
dan pembelajaran yang dapat membantu fakulti mereka memilih kursus yang sesuai
dan memenuhi keperluan pelajar dan dengan instrumen ini, pelajar boleh memiliki
keenam-enam gaya pembelajaran dalam had yang banyak atau kurang kerana
pengelasan sistem ini dapat menghalang gaya pembelajaran yang berulang dan
menyediakan insentif untuk penggunaan gaya pembelajaran optimum. Enam sifat
daripada Skala Gaya Pembelajaran Pelajar Grasha-Riechmann (GRSLSS) adalah
seperti berikut:
1. Berdikari
Ciri-ciri : Seseorang pelajar gemar menyiapkan tugas secara bersendirian dan
menerima arahan daripada guru pada tahap yang minima.
Kebaikan : Membina kemahiran seperti inisiatif kendiri dan pembelajaran
kendiri.
Kelemahan : i) Menjadi seorang yang sentiasa kekurangan dalam kemahiran
kolaboratif.
ii) Gagal mendapat nasihat daripada orang lain atau mendapat
bantuan apabila diperlukan.
2. Penghindaran
Ciri-ciri : i) Pelajar berkecenderungan mendapat gred yang rendah dan
mempunyai ketidakhadiran ke kuliah yang tinggi.
ii) Mereka adalah lemah dalam menguruskan tugasan mereka dan
lebih bertanggungjawab dalam pembelajaran mereka.
Kebaikan : Berkebolehan untuk mengelakkan tekanan dan kebimbangan dalam

53. 50
mengambil langkah yang serius untuk mengubah cara hidup
mereka.
Kelemahan : i) Hasil kerja menurun.
ii) Mengelakkan mereka daripada menentukan matlamat yang
produktif.
3. Kolaboratif
Ciri-ciri : Pelajar seronok untuk berkongsi idea ketika bekerja dalam
kumpulan.
Kelebihan : Mengembangkan teknik untuk bekerja dan belajar dalam kumpulan.
Kelemahan : Terlalu bergantung kepada orang lain dan selalu tidak
berkemampuan untuk membuat kerja.
4. Pergantungan
Ciri-Ciri : Pelajar akan berasa hampa apabila menghadapi cabaran kerana
mereka amat bergantung kepada tutor untuk memberikan arahan
untuk menyiapkan sesuatu tugasan.
Kelebihan : Membantu merka dalam menguruskan kebimbangan dan mendapat
arahan yang jelas.
Kelemahan : Sukar membentuk kemahiran kendiri dan kemahiran pembelajaran.
5. Persaingan
Ciri-ciri : Pelajar akan bersaing antara satu sama lain untuk mendapatkan
ganjaran, pengiktirafan dan kesangsiaan juga timbul dikalangan
pelajar dalam kumpulan yang sama.
Kelebihan : Memotivasi pelajar untuk mengekalkan prestasi dan menentukan
hala tuju dalam pembelajaran.
Kelemahan : Gaya ini menyukarkan pelajar menghargai serta mempelajari teknik
kolaboratif.
6. Penyertaan
Ciri-ciri : i) Pelajar lebih bertanggungjawab keatas pembelajaran mereka dan
mempunyai hubungan yang baik dengan pelajar yang lain.
ii) Mereka menyiapkan semua tugasan yang diberikan dengan sikap

54. 51
yang positif.
iii) Mereka adalah golongan yang aktif dalam aktiviti kelas kerana ia
adalah sangat bernilai dan menarik.
Kelebihan : Mendapat pengalaman dalam setiap pembelajaran kelas yang
diikuti.
Kelemahan : Melakukan sesuatu yang terlalu atau meletakkan keperluan orang
lain melebihi diri sendiri.
2.5 Kajian-kajian Lepas
Kajian-kajian literatur ini telah dikumpulkan melalui kajian-kajian yang telah
dilakukan oleh pengkaji-pengkaji yang sebelumnya.
2.5.1 Kajian-kajian Mengenalpasti Tahap Gaya-gaya Pembelajaran
Rosati (1999) telah membuat satu kajian penyelidikan gaya pembelajaran
terhadap 868 orang siswazah Kejuruteraan di University Of Western Ontario (UWO)
yang terdiri daripada 692 orang lelaki dan 176 orang perempuan dengan
menggunakan set soal selidik Felders Index Of Learning Styles. Beliau mendapati
69% pelajar mempunyai gaya pembelajaran Active, 59% pelajar bersifat Sensing,
89% pelajar berkecenderungan kepada gaya pembelajaran Visual dan 67% pula
bersifat Sequential.
Felder, R.M. (2000) telah menggunakan Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)
untuk menguji gaya pembelajaran pelajar kejuruteraan kimia seramai 116 orang di

55. 52
North Carolina State University dimana gaya pembelajaran active dan cooperative
learning dan inductive presentation diberi tumpuan. Kajian juga mendapati
penggunaan alat ujian MBTI adalah sangat berguna dalam membantu pendidik
kejuruteraan dan penasihat akademik pelajar untuk memahami gaya pembelajaran
pelajar mereka dan menjalankan proses pengajaran yang berkesan kepada pelajar.
Kajian oleh Hyeok Kang (1999) telah dijalankan untuk menentukan gaya
pembelajaran 306 penuntut Korea dari dua buah Sekolah Tinggi di Seoul, Korea.
Kajian ini mengikut kajian Reid (1987) dalam mengkaji gaya pembelajaran penuntut
ESL di Amerika Syarikat. Kajian Reid mencari maklumat mengenai empat gaya
pembelajaran yang asas iaitu visual, auditori, kinestetik dan ‘tactile’ dan juga
pemilihan cara belajar individu atau kelompok. Secara keseluruhannya, penuntut
Korea ini mengamalkan gaya pembelajaran auditori, kinestetik dan cara belajar
individu sebagai gaya pembelajaran utama. Visual, ‘tactile’ dan cara belajar
berkelompok merupakan gaya pembelajaran yang kedua atau minor.
Hamzah Bin Nun (1999) pula telah menjalankan kajian katas 297 orang
pelajar dari lima buah fakulti di UTM, Skudai iaitu Fakulti Alam Bina, Fakulti Sains
Komputer dan Sistem Maklumat, Fakulti Kejuruteraan Kimia dan Sumber Asli,
Fakulti Pendidikan dan Fakulti Kejuruteraan Mekanikal dengan menggunakan set
soal selidik Honey dan Mumford (1992). Dapatan kajian menunjukkan terdapat
sebilangan besar responden di UTM, Skudai mempunyai gaya pembelajaran
Reflector (134 orang, 45.1%) dan gaya pembelajaran sampingan sebagai Aktivist
(105 orang, 35.4%). Sebilangan kecil responden mempunyai gaya pembelajaran
Teorist (41 orang, 13.8%) diikuti oleh gaya pembelajaran Pragmatist (17 orang,
5.7%). Di Fakulti Pendidikan pula, daripada jumlah sampel 60 orang, terdapat
seramai 27 (45.0%) orang pelajar mempunyai gaya pembelajaran Reflector, 21
(35.0%) orang Activist, 8 (13.3%) orang Theorist dan 4 (6.9%) orang Pragmatist.
Kajian oleh Hii Siong Ting (2006) keatas 146 orang pelajar Sains Tahun 5,
Fakulti Pendidikan, UTM dengan menggunakan set soal selidik Dunn dan Dunn
(1978), mendapati pelajar mempunyai kecenderungan yang tinggi terhadap elemen

56. 53
gaya pembelajaran cahaya, suhu, motivasi sendiri, rakan sebaya, pelbagai cara dan
sub elemen yang terdiri daripada visual, kinestetik, auditori, masa pagi dan masa
malam. Hasil kajian menunjukkan kecekalan pelajar berada pada tahap yang rendah.
Kajian Bazitah (2006) terhadap 216 orang pelajar dari tiga buah madrasah di
Singapura (Madrasah Al-Arabiah Al-Islamiah, Aljunied Al-Islamiah dan Al-Irsyad
Al Islamiah) dengan menggunakan soal selidik Felder-Silverman Index of Learning
Styles menunjukkan secara amnya, didapati ramai pelajar menggunakan gaya
pembelajaran Visual (152 orang pelajar) berbanding dengan gaya-gaya pembelajaran
yang lain. Secara khususnya, ramai pelajar mengamalkan gaya pembelajaran Active
berbanding Reflective, Sensing berbanding Intuitive, Visual berbanding Verbal dan
Sequential berbanding Global.
2.5.2 Kajian Hubungan Gaya Pembelajaran Pelajar Dari Segi Jantina
Kajian Hyeok Kang (1999) ke atas penuntut Korea di dua buah Sekolah
Tinggi di Seoul, Korea menunjukkan penuntut lelaki dan perempuan secara
keseluruhannya kurang mengamalkan gaya pembelajaran berkelompok tetapi paling
banyak mengamalkan gaya pembelajaran kinestetik. Penuntut lelaki memilih gaya
pembelajaran ‘tactile sebagai minor stail manakala penuntut perempuan pula
memilih gaya pembelajaran ‘tactile’ sebagai major stail. Penuntut perempuan lebih
banyak mengamalkan gaya pembelajaran kinestetik, ‘tactile dan cara belajar individu
daripada penuntut lelaki. Min gaya pembelajaran visual, autitori, dan cara belajar
berkelompok yang dipilih oleh penuntut lelaki adalah lebih tinggi daripada min gaya
pembelajaran yang dipilih oleh penuntut perempuan.

57. 54
Berdasarkan kajian Hamzah Nun (1999) ke atas pelajar dari lima buah fakulti
(Fakulti Alam Bina, Fakulti Sains Komputer dan Sistem Maklumat, Fakulti
Kejuruteraan Kimia dan Sumber Asli, Fakulti Pendidikan dan Fakulti Kejuruteraan
Mekanikal) UTM, Skudai yang menggunakan set soal selidik Honey dan Mumford
(1992), tidak terdapat sebarang perbezaan yang signifikan antara gaya pembelajaran
mengikut jantina. Berdasarkan ujian t yang dijalankan, didapati bahawa nilai
t = -0.213, p<0.831. Maka pengkaji mendapati bahawa gaya pembelajaran pelajar
lelaki dengan gaya pembelajaran pelajar perempuan tidak menunjukkan perbezaan
yang signifikan. Keputusan ini menerangkan bahawa faktor jantina tidak
mempengaruhi gaya pembelajaran pelajar.
Dapatan kajian Dunn dan Dunn serta Price (Dunn, 1984) adalah berbeza
dengan dapatan kajian Hamzah Nun. Dunn dan Dunn serta Price telah menjalankan
kajian keatas pelajar yang dikategorikan berdasarkan kecenderungan gaya
pembelajaran mereka dengan menggunakan Learning Style Inventory (ILS). Kajian
menunjukkan terdapat kaitan yang signifikan di antara gaya pembelajaran
berdasarkan jantina. Pelajar lelaki cenderung belajar dalam suhu persekitaran yang
sejuk, dalam keadaan yang tidak formal, belajar bersama rakan sebaya serta
memerlukan struktur untuk belajar dengan cara yang pelbagai. Bagi pelajar
perempuan pula, mereka cenderung belajar dalam keadaan yang tidak formal tetapi ia
tidak berkait dengan orientasi rakan sebaya, pengambilan makanan dan pergerakkan.
Dapatan kajian Hii Siong Ting (2006) yang menggunakan soal selidik Dunn
dan Dunn (1978) juga mendapati bahawa terdapat perbezaan yang signifikan antara
gaya pembelajaran pelajar lelaki dengan pelajar perempuan bagi elemen bunyi dan
elemen motivasi.
Kajian Bazitah (2006) terhadap 216 orang pelajar dari tiga buah madrasah di
Singapura (Madrasah Al-Arabiah Al-Islamiah, Aljunied Al-Islamiah dan Al-Irsyad
Al Islamiah) dengan menggunakan soal selidik Felder-Silverman Index of Learning
Styles menunjukkan pelajar lelaki dan pelajar perempuan lebih cenderung memiliki

58. 55
gaya pembelajaran Active (46.5% dan 49.6%), Sensing (47.5% dan 46.1%), Visual
(73.3% dan 67.9%) dan Sequential (34.7% dan 46.0%).
Rosati (1999) mendapati bahawa pelajar perempuan adalah bersifat kurang
Active, kurang Sensing, kurang Visual serta lebih Sequential berbanding dengan
pelajar lelaki. Pelajar perempuan dikatakan lebih berhati-hati daripada pelajar lelaki
semasa pertama kali membaca arahan sebelum mencuba sesuatu perkara.
Sebaliknya, pelajar lelaki lebih suka untuk mencuba sesuatu daripada berfikir dahulu.
Pelajar perempuan juga lebih fasih dalam kedua-dua percakapan dan penulisan.
Tambahan pula, mereka lebih tersusun dalam menyelesaikan sesuatu masalah.
2.5.3 Kajian Hubungan Tahap Gaya Pembelajaran Dengan Pencapaian
Akademik
Gred bacaan yang lebih baik dan amat memuaskan dapat dihasilkan apabila
pelajar itu mempunyai gaya pembelajaran yang bersesuaian dengan jiwa mereka.
Tetapi sebaliknya, jika seseorang pelajar itu tidak dapat menyesuaikan gaya
pembelajaran yang mereka amalkan, maka keputusan pencapaiannya akan menurun
dan tidak memuaskan (Shea, 1983). Shea telah menjalankan kajian ke atas 320
orang pelajar universiti menyatakan bahawa apabila pelajar bertemu dengan gaya
pembelajaran yang sesuai dengan mereka maka mereka akan mencatatkan
pencapaian akademik yang lebih tinggi. Sebaliknya, pelajar yang tidak bertemu
dengan gaya pembelajaran yang sesuai dengan akan mencatatkan pencapaian yang
rendah. Oleh itu, adalah amat penting untuk mengamalkan gaya pembelajaran yang
sesuai. Golongan pelajar yang berpencapaian tinggi tidak semestinya mempunyai
cara belajar yang baik. Mereka berjaya mungkin kerana kecerdasan otak mereka,
daya usaha yang agak berlebihan dan tumpuan masa yang brlebihan (Mohd Yunus,
1990).

59. 56
Amilia (1997) telah menjalankan satu kajian mengenai stail pembelajaran di
kalangan pelajar-pelajar SPH di UTM, kampus Skudai dan kaitannya dengan
peperiksaan semester. Seramai 100 orang pelajar tahun 4 dan 5 telah dipilih sebagai
responden kajian ini. Stail pembelajaran telah diukur dengan menggunakan stail
yang dikemukakan oleh Warren (1974) iaitu stail pembelajaran ‘bekerjasama’,
‘berdikari’, ‘bergantung’, ‘menyertai’, ‘bertanding’ dan ‘mengelak’. Dapatan kajian
menunjukkan stail pembelajaran pelajar tidak mempunyai perhubungan dengan
keputusan peperiksaan semester.
Dapatan kajian ini adalah sama dengan dapatan kajian Hamzah Nun (1999)
keatas pelajar dari lima buah fakulti (Fakulti Alam Bina, Fakulti Sains Komputer dan
Sistem Maklumat, Fakulti Kejuruteraan Kimia dan Sumber Asli, Fakulti Pendidikan
dan Fakulti Kejuruteraan Mekanikal) UTM, Skudai yang menggunakan set soal
selidik Honey dan Mumford (1992). Didapati bahawa nilai ujian Anova bagi
menguji sama ada terdapat perbezaan yang signifikan antara gaya pembelajaran
pelajar dengan CPA semasa ialah F (3.289) = 0.536, p<0.585. Keputusan ini
menunjukkan bahawa gaya pembelajaran antara pelajar yang memperolehi CPA
rendah, sederhana, tinggi dan cemerlang tidak menunjukkan perbezaan yang
signifikan. Maka, daripada analisis tesebut didapati bahawa gaya pembelajaran tidak
dipengaruhi oleh CPA semasa.
Dunn (1979) membuat kajian keatas 100 orang pelajar kolej yang diajar
dengan gaya pembelajaran yang sesuai. Beliau mendapati pelajar-pelajar tersebut
menunjukkan pencapaian yang lebih tinggi dalam ujian dan pengetahuan tentang
fakta berbanding dengan pelajar yang tidak diberi pendedahan tentang gaya
pembelajaran. Oleh itu, ini pula menunjukkan bahawa gaya pembelajaran
mempunyai hubungan yang signifikan dengan pencapaian akademik. Hasil kajian Hii
Siong Ting (2006) yang menggunakan soal selidik Dunn dan Dunn (1978) juga
menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara gaya pembelajaran pelajar
bagi elemen kecekalan berdasarkan tahap pencapaian akademik iaitu CPA tetapi
tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara gaya pembelajaran pelajar bagi

60. 57
elemen-elemen lain dalam kategori persekitaran dan kategori emosional berdasarkan
pencapaian akademik iaitu CPA.
Kajian Bazitah (2006) terhadap 216 orang pelajar dari tiga buah madrasah di
Singapura (Madrasah Al-Arabiah Al-Islamiah, Aljunied Al-Islamiah dan Al-Irsyad
Al Islamiah) dengan menggunakan soal selidik Felder-Solomon Index of Learning
Styles mendapati secara keseluruhannya, tiada perbezaan yang signifikan terhadap
gaya pembelajaran pelajar-pelajar yang cemerlang dan sederhana ataupun yang
rendah.
Sureshkumar (2005) telah menjalankan satu kajian menggunakan soal selidik
Reid (1984) di UTM dengan mengambil 45 responden yang merupakan pelajar-
pelajar tahun dua kursus Sarjana Muda Teknologi serta Pendidikan (Kejuruteraan
Mekanikal) yang telah mengambil matapelajaran Teknologi Pengeluaran Asas
semasa di tahun satu iaitu pada sesi 2003/2004. Melalui analisis kajian inferensi
dengan menggunakan ujian korelasi pearson, didapati bahawa hanya terdapat
hubungan atau kaitan diantara gaya pembelajaran kinestetik (nilai pekali korelasi
yang diperoleh adalah 0.404) dan gaya pembelajaran kecekatan tangan (nilai pekali
korelasi yang diperoleh adalah 0.334) dengan pencapaian akademik
Menurut Siti Hawa (1988), dalam satu kajian yang telah dijalankan di
Amerika Syarikat, pelajar-pelajar telah ditanya sebab-sebab mereka lulus dalam
peperiksaan. Salah satu sebab yang telah dikenalpasti ialah kebiasaan belajar.
Contoh telah menunjukkan peratus pelajar lulus disebabkan kebiasaan belajar adalah
33% serta peratus pelajar gagal kerana kurang keberkesanan belajar ialah 25%.

61. 58
2.6 Kesimpulan
Dalam bab ini, penyelidik telah membincangkan kajian-kajian yang telah
dijalankan oleh pengkaji-pengkaji lain tentang hubungan di antara gaya pembelajaran
dengan pencapaian akademik. Daripada kajian-kajian ini, walaupun terdapat kajian
yang mengatakan gaya pembelajaran tidak mempengaruhi pencapaian akademik
namun gaya pembelajaran sebenarnya memainkan peranan penting dalam mencapai
kejayaan yang cemerlang dalam peperiksaan. Pelajar yang tidak mengetahui cara
yang betul untuk menimba ilmu pengetahuan seperti cara mengambil nota, cara
pengagihan masa dan cara belajar yang betul dan sebagainya akan menghadapi
masalah pembelajaran. Oleh itu, pengamalan gaya belajar yang sesuai dan berkesan
adalah amat penting untuk mencapai prestasi akademik yang cemerlang.

62. BAB III
METODOLOGI
3.0 Pengenalan
Bab ini akan membincangkan mengenai kaedah yang digunakan dalam kajian
ini untuk mendapatkan keputusan yang sah dan boleh dipercayai. Antara aspek-
aspek yang dibincangkan ialah rekabentuk kajian, tempat kajian, sampel kajian,
instrumen kajian, prosedur mengumpul data kajian dan penganalisisan data.
3.1 Rekabentuk Kajian
Menurut Mohd. Najib (2003), kaedah tinjauan adalah satu kaedah yang
digunakan untuk mendapatkan maklumat secara lintas lalu melalui sekali kutipan
data yang selalunya melalui soal selidik.

63. 60
Kaedah tinjauan secara soal selidik telah digunakan dalam kajian ini sebagai
alat utama bagi mengumpul data secara kuantitatif. Soal selidik digunakan untuk
mengukur ciri-ciri atau pembolehubah daripada saiz sampel yang banyak (Mohd.
Majid, 1993). Kaedah ini lebih praktikal digunakan berbanding dengan kaedah
temubual kerana bilangan sampel kajian adalah besar, maka teknik temubual tidak
begitu sesuai untuk digunakan. Kajian ini juga merupakan kajian korelasi. Menurut
Mohd. Najib (1999), kajian korelasi melihat atau mengukur hubungkait antara dua
pembolehubah. Ia menerangkan kekuatan kaitan dan juga sama ada ia signifikan
atau tidak. Kajian ini meninjau Hubungan Gaya Pembelajaran Dengan Pencapaian
Akademik Di Kalangan Pelajar-Pelajar Sarjana Muda Pendidikan Tahun Pertama,
UTM, Skudai, Johor.
Kaedah tinjauan ini digunakan untuk meninjau beberapa aspek pelajar-pelajar
seperti demografi pelajar, pencapaian akademik pelajar serta gaya pembelajaran yang
digunakan oleh pelajar dari setiap program pengajian (SPA, SPC, SPE, SPF, SPH,
SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT).
3.2 Tempat Kajian
Tempat kajian yang dipilih ialah Fakulti Pendidikan Universiti Teknologi
Malaysia, Skudai, Johor. Penyelidik memilih kesemua 14 program pengajian
Sarjana Muda yang ditawarkan oleh Fakulti Pendidikan iaitu SPA, SPC, SPE, SPF,
SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT.

64. 61
3.3 Populasi dan Sampel Kajian
Populasi kajian ini terdiri daripada pelajar-pelajar Sarjana Muda Pendidikan
tahun pertama, UTM, Skudai, Johor dari setiap program pengajian (SPA, SPC, SPE,
SPF, SPH, SPI, SPJ, SPK, SPL, SPM, SPN, SPP, SPS dan SPT). Jumlah populasi
adalah seramai 369 orang pelajar. Sementara itu, dalam penentuan responden, kajian
ini menggunakan persampelan rawak berlapis bagi menentukan bilangan sampel bagi
setiap program pengajian. Persampelan rawak berlapis digunakan untuk memastikan
tidak berlaku bias dalam pemilihan sampel dan setiap sampel dari populasi kajian
mempunyai peluang yang sama untuk terpilih sebagai sampel kajian dan
membolehkan ciri-ciri keseluruhan populasi dapat diwakili.
Penyelidik merujuk kepada Jadual Penentuan Saiz Sampel yang dikemukakan
oleh Krejcie & Morgan (1970) untuk mendapatkan jumlah sampel yang diperlukan
bagi kajian ini kerana Krejcie & Morgan (1970) mempunyai aras keyakinan
sebanyak 95%. Berasaskan pada Jadual Penentuan Saiz Sampel Krejcie & Morgan
(1970), sejumlah 296 orang pelajar daripada 369 orang pelajar telah dipilih untuk
dijadikan sampel kajian.