30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
Thể loại văn học và sự phân loại tác phẩm văn học
1. Để có được những bài phân tích, bình giảng, cảm nhận văn học hay thì cần
phải hiểu thế nào là thể loại văn học và sự phân loại tác phẩm văn học.
Khái niệm về thể loại văn học:
Thể loại văn học là phương thức tái hiện đời sống và thể thức cấu tạo văn bản.
Chẳng hạn, cùng viết về đề tài người mẹ trong chiến tranh, Tố Hữu viết về người
mẹ ở hậu phương nam qua tâm hồn người lính bằng thơ lục bát trữ tình ( Bầm ơi).
Còn Nguyễn Thi lại viết về một người mẹ, người vợ cụ thể- chị Út Tịch- đang cùng
chồng và đồng bào quê hương cầm súng đánh giặc- bằng thể kí “ Người mẹ cầm
súng”.
Sự phân loại tác phẩm văn học :
Phân loại tác phẩm văn học chủ yếu dựa vào ba tiêu chí. Thứ nhất là Phương
thức tái hiện đời sống, cấu tạo tác phẩm; thứ hai là Loại đề tài, chủ đề; thứ ba là Thể
văn.
Theo cách phân loại trên thì tác phẩm văn học gồm có các thể loại như Tự sự,
Trữ tình và Kịch.
Tác phẩm tự sự ( kể và tả..) bao gồm truyện thời xưa như thần thoại, truyền
thuyết, cổ tích, truyện cười, truyện ngụ ngôn, truyện nôm ( thơ)…; truyện ngắn,
truyện vừa, truyện dài ( tiểu thuyết); phóng sự, kí sự; bút kí …
Tác phẩm trữ tình (tả tâm trạng, cô đúc, giọng điệu, vần điệu…) bao gồm ca
dao trữ tình, thơ trữ tình, thơ trào phúng; ca khúc ngâm, tùy bút, trường ca hiện đại;
phú, văn tế, thơ ca trù…
Kịch gồm có các thể loại thuộc sân khấu dân tộc như chèo, tuồng, cải lương;
sân khấu hiện đại như kịch thơ, hài kịch, bi kịch, kịch câm.
Tóm lại, lúc đọc để thưởng thức, lúc phân tích tác phẩm văn học, cần phải có
định hướng. Đề tài, chủ đề, cảm hứng, nội dung triết lí, sắc điệu thẩm mỹ, văn bản,
ngôn từ, thế giới hình tượng và thể loại tác phẩm văn học- là những căn cứ để hiểu
và cảm, để giảng và bình tác phẩm văn học,
Lí luận văn học vốn khó nhưng thú vị. Nó là cái chìa khóa vàng để học và đọc
tác phẩm văn học.