Οι σημειώσεις της παρουσίασης του 21ου κεφαλαίου της Γεωγραφίας της Ε' τάξης Περισσότερες πληροφορίες για την παρουσίαση και την ανάπτυξη του κεφαλαίου στην ιστοσελίδα της "Σχολικής Αποθήκης" στο link: http://educationalstorageegeo.weebly.com/21-eta-zetaomega942-sigmataualpha-piomicrontau940muiotaalpha-kappaalphaiota-tauiotasigmaf-lambda943munuepsilonsigmaf-tauetasigmaf-epsilonlambdalambda940deltaalphasigmaf.html

1. Ποτάμια & Λίμνες της Ελλάδας
6ος Κύκλος
21ο Κεφάλαιο

2. 21ο Κεφάλαιο: Η ζωή στα
ποτάμια και τις λίμνες της
Ελλάδας
Σε αυτό το κεφάλαιο θα μάθετε:
● Για τις δραστηριότητες των
ανθρώπων, οι οποίες ρυπαίνουν τα
ποτάμια και τις λίμνες
● Για τη σημασία των ποταμών και των
λιμνών στη ζωή των ανθρώπων
Δημιουργία Πέτρος Μιχαηλίδης - Δάσκαλος
Το link οδηγεί σε εφαρμογή πολυχάρτη για εκτύπωση
Το video να προβληθεί δυο φορές, την πρώτη χωρίς και την δεύτερη με τους
υπότιτλους. Ενδιάμεσα να γίνουν ερωτήσεις όπως:
● Ποιο είναι το θέμα του κεφαλαίου;
● Ποια διαφορά μπορεί να έχει η ζωή δίπλα σε μια λίμνη με την ζωή σε ένα νησί
ή σε ένα βουνό; (διάφορες απαντήσεις, ο στόχος είναι να προβληματιστούν
σχετικά με την ζωή των ανθρώπων σε διαφορετικά περιβάλλοντα)
● Τι είναι συναρπαστικό σε αυτό το κεφάλαιο σύμφωνα με την Έλλη;
● Πώς μπορεί να εξαφανιστεί μια λίμνη;
● Πώς μπορεί να δημιουργηθεί μια λίμνη;
Όσες ερωτήσεις δεν απαντηθούν μετά την πρώτη προβολή επαναλαμβάνονται μετά
την δεύτερη
Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι στόχοι του μαθήματος

3. Στη σύγχρονη εποχή έχει αυξηθεί
η ανάγκη κατανάλωσης γλυκού
νερού. Απαιτούνται όλο και
περισσότερες ποσότητες νερού
για την ύδρευση, για τη
συστηματική άρδευση των
αγροτικών καλλιεργειών, για την
παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος
και για άλλες δραστηριότητες του
ανθρώπου. Το γλυκό νερό
επομένως είναι πολύτιμο στη ζωή
μας.
Για να αποθηκεύσουμε τις
ποσότητες νερού και να τις
χρησιμοποιήσουμε,
κατασκευάζουμε τεχνητές λίμνες,
φράγματα και μικρές δεξαμενές.
Eικόνα 21.1α: Ύδρευση από τα νερά
της Σαμοθράκης
Eικόνα 21.1β: Άρδευση
Παρατηρήστε τις δραστηριότητες που παρουσιάζονται στην
παραπάνω εικόνα και συζητήστε και για άλλες χρήσεις του νερού
των ποταμών και των λιμνών από τον άνθρωπο.
Χρήσεις νερού
Χρήσεις νερού:
● Παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος
● Ύδρευση πόλεων
● Άρδευση γεωργικών εκτάσεων
● Λειτουργία νερόμυλων
● Ψάρεμα
● Ξεκούραση, αναψυχή (σπόρ σε σχέση με το νερό, rafting κλπ)
● Ιχθυοκαλλιέργειες.
Το link οδηγεί σε εφαρμογή με τον τίτλο: "Το γλυκό νερό στη ζωή των ανθρώπων!!
Μια περιήγηση με φωτογραφίες από ελικόπτερο στη λεκάνη απορροής του
Αχελώου" (χρειάζεται κάποιο πρόσθετο για να λειτουργήσει)

4. Τεχνητές λίμνες για άρδευση: η λίμνη
Κερκίνη και η λίμνη του Πηνειού στην
Πελοπόννησο.
Τεχνητές λίμνες για ύδρευση: η λίμνη του
Μόρνου και του Μαραθώνα για την ύδρευση του
λεκανοπεδίου Αττικής.
Τεχνητές λίμνες για την παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας: η λίμνη του Λάδωνα, του
Λούρου, του Ταυρωπού, των Κρεμαστών, του
Καστρακίου, του Πολύφυτου και του Άραχθου.
Στη χώρα μας έχουν δημιουργηθεί αξιόλογες
τεχνητές λίμνες. Επίσης, κατασκευάστηκαν φράγματα
για τη συγκέντρωση του νερού, το οποίο
χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής
ενέργειας, για ύδρευση ή άρδευση.
Εικόνα 21.2: Η τεχνητή λίμνη Ταυρωπού (Πλαστήρα)
Βρείτε στο γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας
τις παραπάνω λίμνες.
Τεχνητή λίμνη Ποταμός που τη σχημάτισε
Γεωγραφικό διαμέρισμα
Κερκίνη Στρυμόνας Μακεδονία
Πηνειού Πηνειός (Πελοπόννησος)
Πελοπόννησος
Μόρνου Μόρνος Στερεά
Ελλάδα
Μαραθώνα Μόρνος - Υλίκη (λίμνη) Στερεά
Ελλάδα
Λάδωνα Λάδωνας
Πελοπόννησος
Λούρου Λούρος Ήπειρος
Ταυρωπού Μέγδοβας Θεσσαλία
Κρεμαστών Αχελώος Στερεά
Ελλάδα

5. Καστρακίου Αχελώος Στερεά
Ελλάδα
Πολύφυτου Αλιάκμονας Μακεδονία
Άραχθου Άραχθος Ήπειρος
Το πρώτο link οδηγεί στην ιστοσελίδα του Δημοτικού Σχολείου Άνω Μητρουσίου με
τον τίτλο "Τα νερά του τόπου μας(Κερκίνη)!! Σχετικής με λίμνη Κερκίνης και τον
βιότοπό της"
Το δεύτερο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τον τίτλο: “Λίμνη Κερκίνη: ο
υγροβιότοπος”
Το τρίτο link οδηγεί σε αρχείο kmz με θέμα: "Τεχνητές λίμνες της Ελλάδας!! Τα
ποτάμια, τις λίμνες και τα βουνά της Ελλάδας". Το αρχείο πρέπει να “κατέβει” στον
υπολογιστή και να ανοίξει με το Google Earth

6. Ας συζητήσουμε γι' αυτές τις ανθρώπινες
επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και ας
προβληματιστούμε για το αν έπρεπε να γίνουν
Οι λίμνες που χάθηκαν…
Στη χώρα μας τα τελευταία 100 χρόνια πολλές λίμνες
αποξηράνθηκαν. Οι αιτίες που οδήγησαν στην
αποξήρανση ήταν το μεγάλο πρόβλημα της
ελονοσίας (αρρώστια που προερχόταν από τα
κουνούπια των λιμνών) και οι μεγάλες ανάγκες για
καλλιεργήσιμη γη.
Στη Βοιωτία βρισκόταν η μεγάλη λίμνη της
Κωπαΐδας. Αποξηράνθηκε το 1889, για να γίνει
καλλιεργήσιμη έκταση.
Στην Ήπειρο βρισκόταν η λίμνη Αχερουσία
(γνωστή ως είσοδος του Άδη). Αποξηράνθηκε το
1950 για την καλλιέργεια βαμβακιού και ρυζιού.
Στη Θεσσαλία βρισκόταν η μεγάλη, μα και πολύ
σημαντική από οικολογική άποψη, λίμνη Κάρλα.
Αποξηράνθηκε το 1960 για καλλιέργεια.
Και άλλες μικρότερες λίμνες σε όλη την Ελλάδα
«χάθηκαν» από ανθρώπινες επεμβάσεις…
Πολλές φορές στην προσπάθειά μας να
χρησιμοποιήσουμε το νερό των ποταμών και των
λιμνών δημιουργούμε σε αυτό σοβαρά προβλήματα
ρύπανσης. Η ρύπανση το κάνει ακατάλληλο για τη ζωή
φυτικών και ζωικών οργανισμών και ταυτόχρονα
απαγορευτικό για δική μας χρήση.
Συζητήστε και καταγράψτε τα προβλήματα
ρύπανσης που δημιουργούν οι ανθρώπινες
δραστηριότητες στο νερό των ποταμών και των
λιμνών.
Ας προβληματιστούμε για τα μέτρα που πρέπει να
πάρουμε σήμερα όλοι μας, ώστε να
προστατεύσουμε το πολύτιμο αγαθό, το νερό. Ας
φτιάξουμε κι εμείς δικούς μας κανόνες, για να είναι
«βιώσιμος» στο μέλλον ο πλανήτης μας.
Ανθρώπινες επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον
Η αποξήρανση των λιμνών έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες για το φυσικό
περιβάλλον και τους κατοίκους της περιοχής.
Ως θετικές συνέπειες μπορούν να αναφερθούν η αντιμετώπιση της ελονοσίας
(αρρώστια που προέρχεται από τα κουνούπια των λιμνών) και η δημιουργία μεγάλων
καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Ως αρνητικές συνέπειες μπορούν να αναφερθούν η απώλεια μιας αποθήκης
γλυκού νερού που χρησιμοποιούνταν για ύδρευση χωριών και άρδευση γεωργικών
εκτάσεων, το σταμάτημα των αλιευτικών δραστηριοτήτων , η αλλαγή της
βιοποικιλότητας και η διαταραχή της τροφικής αλυσίδας, η διαφοροποίηση των
τοπικών κλιματικών συνθηκών λόγω της εξαφάνισης των ποσοτήτων νερού και η
ρύπανση του περιβάλλοντας από τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων
Το link οδηγεί σε video από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ με τον τίτλο: “Κάρλα - Ο
πολιτισμός του νερού”
Προβλήματα ρύπανσης από ανθρώπινες δραστηριότητες
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που δημιουργούν προβλήματα στο νερό των
ποταμών και των λιμνών είναι:
● Η ρίψη απορριμάτων κοντά στις όχθες ποταμών και λιμνών

7. ● Τα βιομηχανικά απόβλητα (λύματα) που χύνονται σε ποτάμια και λίμνες
● Η υπερβολική άντληση νερού για άρδευση γεωργικών εκτάσεων
● Η υπέρμετρη αλιεία με δίχτυα, η οποία εξαφανίζει με ταχείς ρυθμούς τις
ποσότητες των ψαριών που ζουν σε ποταμούς και λίμνες
● Το ράντισμα με φυτοφάρμακα και η χρήση λιπασμάτων στις κοντινές
γεωργικές καλλιέργειες, μια μεγάλη ποσότητα των οποίων καταλήγει στους
ποταμούς και στις λίμνες.
Μέτρα προστασίας του νερού
● Περιορισμός της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων σε καλλιέργειες που
βρίσκονται κοντά σε ποταμούς και λίμνες.
● Περιορισμός της αλόγιστης χρήσης νερού για ύδρευση και άρδευση
● Απαγόρευση ρίψης σκουπιδιών και άχρηστων αντικειμένων στις όχθες των
ποταμών και των λιμνών
● Βιολογικός καθαρισμός των αποβλήτων των εργαστασίων που χύνονται σε
ποταμούς και λίμνες
● Περιορισμός της υπερβολικής αλιείας

8. Αν θέλεις, διάβασε κι αυτό…
Η Λίμνη Κερκίνη
Η Λίμνη Κερκίνη αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση υγροτόπου.
Δημιουργήθηκε το 1932 με την κατασκευή φράγματος στο ρου του
ποταμού Στρυμόνα, στο ύψος του χωριού Λιθότοπος. Αρχικός σκοπός της
ήταν η συγκράτηση των πλημμυρικών νερών του Στρυμόνα, αργότερα
όμως χρησιμοποιήθηκε και για αποθήκευση νερού για την άρδευση του
κάμπου των Σερρών.
Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης συναντώνται πάνω από 300 είδη
πτηνών, από τα οποία η λαγγόνα και ο αργυροπελεκάνος, που είναι
παγκοσμίως απειλούμενα με εξαφάνιση, 10 είδη αμφιβίων, 20 είδη
ερπετών, αρπακτικά πουλιά, όπως ο χρυσαετός και ο βασιλαετός, αλλά
και πολλά είδη θηλαστικών, αρκετά από τα οποία είναι απειλούμενα,
όπως ο λύκος και το ζαρκάδι. Η κατασκευή της τεχνητής λίμνης
συγκράτησε τα νερά του Στρυμόνα, συνετέλεσε στην καταπολέμηση της
ελονοσίας, έδωσε ζωή στα χωράφια του κάμπου και βοήθησε πολύ στην
οικονομική ανάπτυξη του νομού και στην αποκατάσταση των 85.000
προσφύγων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η Κερκίνη αποτελεί έναν
από τους 11 ελληνικούς Yγροτόπους Διεθνούς Σημασίας (της σύμβασης
Ραμσάρ).
Γεωγραφικό γλωσσάριο
Αποξήρανση: διαδικασία, με την οποία
απομακρύνεται το νερό μιας λίμνης
Άρδευση: το πότισμα της γης
Βιώσιμο: καθετί, του οποίου ο τρόπος διαχείρισης
είναι τέτοιος, ώστε να μπορεί να υπάρχει ως πηγή
αγαθών και για τις επόμενες γενιές
Ύδρευση: άντληση και προμήθεια νερού για την
παροχή σε μια περιοχή
Oμαδική δραστηριότητα (προαιρετική)
Χωρισμένοι σε δύο ομάδες καταγράφουμε
τις αποξηράνσεις φυσικών λιμνών, τη δημιουργία
τεχνητών λιμνών και μελετάμε τις θετικές και
αρνητικές συνέπειες στο φυσικό και
ανθρωπογενές περιβάλλον.
Αποξηράνσεις φυσικών λιμνών στη χώρα έγιναν στην Κωπαΐδα (Στερεά Ελλάδα),
στην Αχερουσία (Ήπειρος), στην Κάρλα (Θεσσαλία), στην Αμβρακία (Ήπειρος), στη
λίμνη Ζηρού (Πελοπόννησος) στη λίμνη Δύστου (Εύβοια), στη λιμνη των Γιαννιτσών
(Μακεδονία) και στην Αγουλινίτσα (Πελοπόννησος)
Η αποξήρανση των λιμνών έχει θετικές και αρνητικές συνέπειες για το φυσικό
περιβάλλον και τους κατοίκους της περιοχής.
Ως θετικές συνέπειες μπορούν να αναφερθούν η αντιμετώπιση της ελονοσίας
(αρρώστια που προέρχεται από τα κουνούπια των λιμνών) και η δημιουργία μεγάλων
καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Ως αρνητικές συνέπειες μπορούν να αναφερθούν η απώλεια μιας αποθήκης
γλυκού νερού που χρησιμοποιούνταν για ύδρευση χωριών και άρδευση γεωργικών
εκτάσεων, το σταμάτημα των αλιευτικών δραστηριοτήτων , η αλλαγή της
βιοποικιλότητας και η διαταραχή της τροφικής αλυσίδας, η διαφοροποίηση των
τοπικών κλιματικών συνθηκών λόγω της εξαφάνισης των ποσοτήτων νερού και η
ρύπανση του περιβάλλοντας από τη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων
Η δημιουργία τεχνιτών λιμνών (Κρεμαστών, Πολύφυτου, Μόρνου κ.ά.) έχει ως
θετικές συνέπειες την ύδρευση των πόλεων, την άρδευση γεωργικών εκτάσεων, την
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, την αντιπλημμυρική προστασία, τη δημιουργία
πλούσιας χλωρίδας και πανίδας στην ευρύτερη περιοχή των τεχνιτών λιμνών.
Αρνητικές συνέπειες είναι η αλλαγή της βιοποικιλότητας με την εξαφάνιση μερικών
ειδών χλωρίδας και πανίδας, οι γεωλογικές μετατροπές λόγω της απότομης
συγκέντρωσης μεγάλων ποσοτήτων νερού (πχ καθιζήσεις, τοπικοί μικροσεισμοί) η

9. μεταβοή στην κατανομή των υδάτων κ.ά.
Το πρώτο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη: Μια
φορά κι ένεν καιρό....
Το δεύτερο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη: Μία
εισαγωγή
Το τρίτο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη: ο
υγροβιότοπος
Το τέταρτο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη: Τα
ψάρια
Το πέμπτο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη:
Νεροβούβαλοι
Το έκτο link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τίτλο: Λίμνη Κερκίνη: Το
δάσος

10. Τετράδιο δραστηριοτήτων - Δραστηριότητα 1η
Συμπλήρωσε τις λέξεις που λείπουν στο κείμενο που ακολουθεί:
Για να αυξήσουμε τις ποσότητες ______________________ και για να τις χρησιμοποιήσουμε,
κατασκευάζουμε__________________________ λίμνες, φράγματα και μικρές δεξαμενές για
___________________________________ του νερού, που μας χρειάζεται για την παραγωγή
____________________________ ενέργειας ή για ύδρευση ή ____________________________. Πολλές
φορές στην προσπάθειά μας να χρησιμοποιήσουμε το νερό των ποταμών και των λιμνών δημιουργούμε σε
αυτό σοβαρά προβλήματα ____________________________ , τα οποία το κάνουν ακατάλληλο για τη ζωή
φυτικών και ζωικών οργανισμών και ταυτόχρονα απαγορευτικό για δική μας χρήση.
νερού
τεχνιτές
αποθήκευση
ηλεκτρικής άρδευση
ρύπανσης

11. Τετράδιο δραστηριοτήτων - Δραστηριότητα 2η
Γράψε δύο λόγους, για τους οποίους οι άνθρωποι κατασκευάζουν φράγματα στους ποταμούς:
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Οι άνθρωποι κατασκευάζουν φράγματα για τους εξής λόγους:
α) Δημιουργία τεχνητών λιμνών για συγκέντρωση νερού, το οποίο χρησιμοποιείται για την
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για ύδρευση ή για άρδευση.
β) Αντιπλημμυρική προστασία από χειμάρρους, μεγάλα κύματα κ.ά.
Οι άνθρωποι κατασκευάζουν φράγματα για τους εξής λόγους:
α) Δημιουργία τεχνητών λιμνών για συγκέντρωση νερού, το οποίο χρησιμοποιείται για
την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για ύδρευση ή για άρδευση.
β) Αντιπλημμυρική προστασία από χειμάρρους, μεγάλα κύματα κ.ά.

12. .................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Τετράδιο δραστηριοτήτων - Δραστηριότητα 3η
Τα χημικά λιπάσματα και τα ζιζανιοκτόνα, που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες, μεταφέρονται από
τη βροχή προς τους ποταμούς και τις λίμνες, με αποτέλεσμα να μολύνονται τα νερά τους. Μια μέθοδος
για την αποφυγή της μόλυνσης των νερών των ποταμών και των λιμνών είναι η ανάπτυξη των
βιολογικών καλλιεργειών. Σε συνεργασία με τους συμμαθητές σου συγκέντρωσε πληροφορίες γι’ αυτές
τις βιολογικές καλλιέργειες σχετικά με:
α) το όφελος που έχει η υγεία μας από τα λεγόμενα «βιολογικά» προϊόντα
β) την τιμή που αγοράζονται τα προϊόντα αυτά από τους καταναλωτές
Βιολογικά” χαρακτηρίζονται τα προϊόντα τα οποία κατά την καλλιέργειά τους δεν
επιβαρύνονται με χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και συνθετικές ή φυσικές ορμόνες. Επίσης, κατά
την επεξεργασία και συσκευασία τους δε χρησιμοποιούνται χημικά συντηρητικά, τεχνητές ουσίες ή
άλλα πρόσθετα.
Η λίπανση των βιολογικών προϊόντων γίνεται με χλωρή λίπανση και κοπριά ζώων, η
καταπολέμηση ζιζανίων γίνεται με επιφανειακή καλλιέργεια εδάφους και η καταπολέμηση ασθενειών
και εχθρών με εντομοπαγίδες από φυσικά εκχυλίσματα, με φυσικά εντομοκτόνα, θειάφι και απλά
μυκητοκτόνα
“Βιολογικά” χαρακτηρίζονται τα προϊόντα τα οποία κατά την καλλιέργειά τους
δεν επιβαρύνονται με χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και συνθετικές ή φυσικές
ορμόνες. Επίσης, κατά την επεξεργασία και συσκευασία τους δε χρησιμοποιούνται
χημικά συντηρητικά, τεχνητές ουσίες ή άλλα πρόσθετα.
Η λίπανση των βιολογικών προϊόντων γίνεται με χλωρή λίπανση και κοπριά
ζώων, η καταπολέμηση ζιζανίων γίνεται με επιφανειακή καλλιέργεια εδάφους και η
καταπολέμηση ασθενειών και εχθρών με εντομοπαγίδες από φυσικά εκχυλίσματα, με
φυσικά εντομοκτόνα, θειάφι και απλά μυκητοκτόνα.

13. .................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Τετράδιο δραστηριοτήτων - Δραστηριότητα 3η
Τα χημικά λιπάσματα και τα ζιζανιοκτόνα, που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες, μεταφέρονται από
τη βροχή προς τους ποταμούς και τις λίμνες, με αποτέλεσμα να μολύνονται τα νερά τους. Μια μέθοδος
για την αποφυγή της μόλυνσης των νερών των ποταμών και των λιμνών είναι η ανάπτυξη των
βιολογικών καλλιεργειών. Σε συνεργασία με τους συμμαθητές σου συγκέντρωσε πληροφορίες γι’ αυτές
τις βιολογικές καλλιέργειες σχετικά με:
α) το όφελος που έχει η υγεία μας από τα λεγόμενα «βιολογικά» προϊόντα
β) την τιμή που αγοράζονται τα προϊόντα αυτά από τους καταναλωτές
α) Τα οφέλη για την υγεία μας από τα βιολογικά προϊόντα είναι:
1. Δεν περιέχουν επικίνδυνες για την υγεία μας ουσίες
2. Περιέχουν περισσότερες θρεπτικές ουσίες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
3. Τα γευστικά τους χαρακτηριστικά είναι ανώτερα και θυμίζουν γεύσεις παλαιότερων εποχών
4. Είναι πάντα φρέσκα αφού συλλέγονται και πωλούνται μόνο “στην εποχή τους” και δεν
χρησιμοποιούνται συντηρητικά για τη διατήρησή τους
5. Με τη χρήση τους ενισχύουμε τη φυσική μας κατάσταση και συμβάλλουμε στην προσπάθεια
βελτίωσης του οικοσυστήματος
“Βιολογικά” χαρακτηρίζονται τα προϊόντα τα οποία κατά την καλλιέργειά τους
δεν επιβαρύνονται με χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και συνθετικές ή φυσικές
ορμόνες. Επίσης, κατά την επεξεργασία και συσκευασία τους δε χρησιμοποιούνται
χημικά συντηρητικά, τεχνητές ουσίες ή άλλα πρόσθετα.
Η λίπανση των βιολογικών προϊόντων γίνεται με χλωρή λίπανση και κοπριά
ζώων, η καταπολέμηση ζιζανίων γίνεται με επιφανειακή καλλιέργεια εδάφους και η
καταπολέμηση ασθενειών και εχθρών με εντομοπαγίδες από φυσικά εκχυλίσματα, με
φυσικά εντομοκτόνα, θειάφι και απλά μυκητοκτόνα.
α) Τα οφέλη για την υγεία μας από τα βιολογικά προϊόντα είναι:
1. Δεν περιέχουν επικίνδυνες για την υγεία μας ουσίες
2. Περιέχουν περισσότερες θρεπτικές ουσίες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
3. Τα γευστικά τους χαρακτηριστικά είναι ανώτερα και θυμίζουν γεύσεις
παλαιότερων εποχών
4. Είναι πάντα φρέσκα αφού συλλέγονται και πωλούνται μόνο “στην εποχή τους”
και δεν χρησιμοποιούνται συντηρητικά για τη διατήρησή τους
5. Με τη χρήση τους ενισχύουμε τη φυσική μας κατάσταση και συμβάλλουμε
στην προσπάθεια βελτίωσης του οικοσυστήματος

14. .................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Τετράδιο δραστηριοτήτων - Δραστηριότητα 3η
Τα χημικά λιπάσματα και τα ζιζανιοκτόνα, που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες, μεταφέρονται από
τη βροχή προς τους ποταμούς και τις λίμνες, με αποτέλεσμα να μολύνονται τα νερά τους. Μια μέθοδος
για την αποφυγή της μόλυνσης των νερών των ποταμών και των λιμνών είναι η ανάπτυξη των
βιολογικών καλλιεργειών. Σε συνεργασία με τους συμμαθητές σου συγκέντρωσε πληροφορίες γι’ αυτές
τις βιολογικές καλλιέργειες σχετικά με:
α) το όφελος που έχει η υγεία μας από τα λεγόμενα «βιολογικά» προϊόντα
β) την τιμή που αγοράζονται τα προϊόντα αυτά από τους καταναλωτές
β) Τα βιολογικά προϊόντα είναι ακριβότερα από τα άλλα προϊόντα. Διάφορες αιτίες που
αυξάνουν την τιμή των βιολογικών προϊόντων είναι τα γεωργικά εφόδια που απαιτούνται και έχουν
υψηλότερο κόστος, τα περισσότερα εργατικά χέρια που απαιτούνται για τις βιολογικές καλλιέργειες, ο
υπερδιπλασιασμός των απαιτούμενων ωρών εργασίας, κ.ά.
“Βιολογικά” χαρακτηρίζονται τα προϊόντα τα οποία κατά την καλλιέργειά τους
δεν επιβαρύνονται με χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και συνθετικές ή φυσικές
ορμόνες. Επίσης, κατά την επεξεργασία και συσκευασία τους δε χρησιμοποιούνται
χημικά συντηρητικά, τεχνητές ουσίες ή άλλα πρόσθετα.
Η λίπανση των βιολογικών προϊόντων γίνεται με χλωρή λίπανση και κοπριά
ζώων, η καταπολέμηση ζιζανίων γίνεται με επιφανειακή καλλιέργεια εδάφους και η
καταπολέμηση ασθενειών και εχθρών με εντομοπαγίδες από φυσικά εκχυλίσματα, με
φυσικά εντομοκτόνα, θειάφι και απλά μυκητοκτόνα.
α) Τα οφέλη για την υγεία μας από τα βιολογικά προϊόντα είναι:
1. Δεν περιέχουν επικίνδυνες για την υγεία μας ουσίες
2. Περιέχουν περισσότερες θρεπτικές ουσίες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία
3. Τα γευστικά τους χαρακτηριστικά είναι ανώτερα και θυμίζουν γεύσεις
παλαιότερων εποχών
4. Είναι πάντα φρέσκα αφού συλλέγονται και πωλούνται μόνο “στην εποχή τους”
και δεν χρησιμοποιούνται συντηρητικά για τη διατήρησή τους
5. Με τη χρήση τους ενισχύουμε τη φυσική μας κατάσταση και συμβάλλουμε
στην προσπάθεια βελτίωσης του οικοσυστήματος
β) Τα βιολογικά προϊόντα είναι ακριβότερα από τα άλλα προϊόντα. Διάφορες
αιτίες που αυξάνουν την τιμή των βιολογικών προϊόντων είναι τα γεωργικά εφόδια

15. που απαιτούνται και έχουν υψηλότερο κόστος, τα περισσότερα εργατικά χέρια που
απαιτούνται για τις βιολογικές καλλιέργειες, ο υπερδιπλασιασμός των απαιτούμενων
ωρών εργασίας, κ.ά.

16. .................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................
Τετράδιο δραστηριοτήτων - 6ο Φύλλο αξιολόγησης - Δραστηριότητα 1η
Θυμηθείτε τρεις από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας. Γράψτε σε ποιο διαμέρισμα ανήκουν
και σε ποια θάλασσα εκβάλλουν.
Τρεις από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας είναι:
● Ο Αλιάκμονας που βρίσκεται στη Μακεδονία και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος,
● Ο Πηνειός που βρίσκεται στη Θεσσαλία και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος και
● Ο Έβρος που βρίσκεται στη Θράκη και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος
Τρεις από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Ελλάδας είναι:
● Ο Αλιάκμονας που βρίσκεται στη Μακεδονία και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος,
● Ο Πηνειός που βρίσκεται στη Θεσσαλία και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος και
● Ο Έβρος που βρίσκεται στη Θράκη και εκβάλλει στο Αιγαίο πέλαγος

17. Τετράδιο δραστηριοτήτων - 6ο Φύλλο αξιολόγησης - Δραστηριότητα 2η
Να κάνετε την αντιστοίχιση φυσικών και τεχνητών λιμνών.
Βεγορίτιδα
Κερκίνη
Βόλβη
Παμβώτιδα
Κρεμαστών
Βιστονίδα
Ταυρωπού
Μικρή Πρέσπα
Όνομα λίμνης
Φυσική
λίμνη
Τεχνητή
λίμνη

18. α) Τι είναι άρδευση;
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
β) Τι είναι ύδρευση;
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Τετράδιο δραστηριοτήτων - 6ο Φύλλο αξιολόγησης - Δραστηριότητα 3η
Απαντήστε στις ερωτήσεις:
Άρδευση είναι το πότισμα με νερό καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ιδίως με τεχνητό
τρόπο, μέσω δικτύου που μεταφέρει και διοχετεύει σ’ αυτές τις εκτάσεις νερό
Ύδρευση είναι η άντληση και προμήθεια νερού σ’ έναν οικισμό, χωριό ή πόλη
για την κάλυψη των αναγκών τους
Άρδευση είναι το πότισμα με νερό καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ιδίως με τεχνητό τρόπο,
μέσω δικτύου που μεταφέρει και διοχετεύει σ’ αυτές τις εκτάσεις νερό
Ύδρευση είναι η άντληση και προμήθεια νερού σ’ έναν οικισμό, χωριό ή πόλη για την
κάλυψη των αναγκών τους

19. Μετά την επιτυχημένη συμμετοχή στο
τηλεοπτικό πρόγραμμα του σταθμού, ο
Δ/ντής Προγράμματος αποφάσισε να μας
προτείνει μια πιο σταθερή συνεργασία, στο
ραδιόφωνο αυτήν τη φορά έτσι, μας ανέθεσε
να κάνουμε κάποιες έρευνες, σε θέματα που
αφορούν την γεωγραφία της Ελλάδας και να
τις παρουσιάζουμε στην καινούρια σειρά
εκπομπών του σταθμού με τίτλο: “Μαθαίνω
την Ελλάδα - Οι μαθητές παρουσιάζουν την
χώρα μας”
Εγώ φυσικά δέχθηκα γιατί είμαι
σίγουρη ότι θα είμαστε καταπληκτικοί και
αυτήν τη φορά!!!
Δραστηριότητα
Ραδιοφωνικές εκπομπές
Πρόταση προς την τάξη

20. Ώρα για διάβασμα.
Καλή
συνέχεια!!!
Δημιουργία Πέτρος Μιχαηλίδης - Δάσκαλος