SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 8
Downloaden Sie, um offline zu lesen
ZESZYTY
Nr

NAUKOWE

POLITECHNIKI
Seria (10 pkt.)

POZNAŃSKIEJ
Rok

Paweł WOJDYLAK*

ROLA ULICY ŚRÓDMIEJSKIEJ W STRUKTURZE
FUNKCJONALNOPRZESTRZENNEJ PRZEMYŚLA.
TOŻSAMOŚĆ ULICY A JEJ FIZJONOMIA, MORFOLOGIA I
FIZJOLOGIA

Przedmiotem artykułu jest rola ulicy śródmiejskiej w przebudowie miasta Przemyśla (w tym
jego układu transportowego). Do analizy wybrano przykłady ulic, które mają silną tożsamość i
wymagają rewitalizacji. Przebudowa układu komunikacyjnego jest szansą radykalnego ograniczenia ruchu samochodowego w śródmieściu i w konsekwencji ożywienia jego ulic. Zakłada
się, że porównanie typów wybranych ulic z typami tkanki miejskiej, w której się znajdują oraz
towarzyszące temu analizy funkcjonalne, pomogą w zrozumieniu roli ulicy śródmiejskiej w
życiu miasta. To z kolei jest okolicznością wyznaczającą rolę jaką ulice odgrywają w strategii
rewitalizacji.

Słowa kluczowe:tożsamość miasta, ulica, rewitalizacja, śródmieście

1. WPROWADZENIE
1.1. Ulica jako tworzywo budujące tożsamość miasta
Ulica i jej architektura mają decydujące znaczenie dla tożsamości miasta. Na
podstawie analizy historycznego rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej
wybrałem dwa typy ulic w obrębie śródmieścia, które świadczą o jego tożsamości.
Przyjęta metoda ma swoje źródła w traktacie urbanistycznym A. Rossiego „Architektura miasta”1. Z. Zuziak zwraca uwagę, że teoria ta jest „doskonałym przykładem tego, jak twórcze może okazać się dla teorii urbanistyki przeniesienie na
przestrzeń miejską istotnych elementów definicji architektury”2. Ulica jako eleStudium doktoranckie, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Rossi A.: L’architettura della citta, Padua – Marsilio 1966, Wyd ang. The Architecture of
the City, Cambridge, Massachusetts and London 1984, The MIT Press
2 Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op. cit., s. 52
*

1
2

Paweł Wojdylak

ment struktury funkcjonalno-przestrzennej jest elementem budującym tożsamoś ć
miasta. Świadomość tożsamości jak pisał Rossi rozumiana jako „relacja społeczeństwa do własnego miejsca jest tym co pozwala uchwycić znaczenie struktury
miasta, jego indywidualność i jego architekturę, która jest formą tej indywidualności” 3. Analogia miasta do organizmu żywego i relacja pomiędzy układem krwionośnym (ulice), a sercem (centrum i śródmieście) i całym organizmem (miasto)
skłania do zbadania ulicy poprzez pryzmat trzech aspektów: fizjonomii, morfologii oraz fizjologii4. Różnice na tych polach pozwoliły wydobyć indywidualność i
znaczenie poszczególnych przykładów w strukturze funkcjonalno-przestrzennej
Przemyśla.
Na podstawie historycznego rozwoju miasta zaobserwowano mechanizmy krystalizacji śródmiejskich ulic. Rossi zwraca uwagę na ciągłe przemiany w nim zachodzące5. Postrzega on je jako miejsce zbiorowej pamięci jego mieszkańców,”
która pomaga zrozumieć znaczenie tożsamości jego struktury. Historia jako „proces rzeczywistego kształtowania i tworzenia miejskiego artefaktu”6, jest istotna w
wyjaśnieniu mechanizmu ewolucji jego organizmu.

1.2. Cele artykułu
Celem artykułu jest porównanie wybranych ulic śródmiejskich z typami tkanki
miejskiej, w której się znajdują oraz towarzyszące temu analizy funkcjonalne, które
pomogą w zrozumieniu roli ulicy w życiu miasta.

2. ŚRÓDMIEŚCIE PRZEMYŚLA
2.1. Śródmieście. Rys historyczny
Jak podaje J. Mach7, rozwój struktury funkcjonalno-przestrzennej dzisiejszego
śródmieścia Przemyśla ma swoją genezę w II poł. XVIII w. Po utracie niepodległości (1772 r.) wzrosła strategiczna pozycja miasta (położenie na trasie Kraków –
Lwów), w związku z tym nastąpił jej rozwój poza ówczesnymi obwarowaniami
miejskimi, związany z budową głównych wylotowych arterii komunikacyjnych do
Cyt. za: Kuryłowicz E.: Miasto jako przedmiot badań architektury, 2008, [w:] materiały z
konferencji naukowej „Miasto jako przedmiot badań naukowych”, Centrum Europejskich
Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa 2008,
4 Por. Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010, s. 79
5 Zagadnienie “metabolizmu urbanistycznego” Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op.
cit., s. 52 i “cykli miejskich, por. Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit., s. 22, 96
6 Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit.,s. 127
7 Mach J.:Studium historyczno-urbanistyczne, Rozdział 2: Analiza wartości kulturowych,
Rzeszów 1979, s. 65
3
Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta...

3

w/w ośrodków. W I poł. XIX w. nastąpiło zanikanie murów obronnych oraz rozwój
miasta wzdłuż szkieletu arterii komunikacyjnych, przy równoczesnej integracji przestrzennej lewo- i prawobrzeżnej części miasta8. W II poł. XIX w. w związku z częściowym odzyskaniem niepodległości9, dzięki budowie linii kolejowej10oraz realizacji Twierdzy Przemyśl nastąpiło dogęszczanie zabudowy zespołu staromiejskiego
oraz dalsza obudowa głównych ulic i tras wylotowych W I poł. XX w. powstająca
zabudowa „wskazuje na bardziej planistyczny i zorganizowany charakter 11. Działania wojenne przyczyniły się do „znacznej szkody w substancji zabytkowej, a nawet
w strukturze przestrzennej”12, uległo zniszczeniu 40 % budynków w mieście13. Po II
wojnie światowej wraz z rozwojem komunikacji kołowej nastąpiła zmiana funkcjonowania układu komunikacyjnego. Place śródmiejskie uformowane u zbiegu głównych arterii wylotowych stały się uciążliwymi węzłami komunikacyjnymi.Miasto od
drugiej połowy XIX w. rozwijało się w oparciu o rozbudowę układu komunikacyjnego (tras wylotowych) z miasta, fakt ten wpłynął na kształt struktury funkcjonalnoprzestrzennej Przemyśla. Główne arterie komunikacyjne są wciąż ulicami przelotowymi, ich śródmiejskie odcinki obudowane są zabytkową zabudową wymagającą
ochrony.

2.2. Śródmieście. Komunikacja
Układ ulic w Przemyślu jest mieszany, ma charakter promienisto rusztowy14, który wynika z dostosowania się układu historycznego miasta średniowiecznego do
potrzeb wynikających z postępującej urbanizacji i ruchu pojazdów. Istotnym problemem jest natężenie ruchu kołowego. Przeciążenie układu komunikacyjnego w
śródmieściu może być rozwiązane przez stworzenie zamkniętej obwodnicy miejskiej. Jednakże obecna sytuacja ekonomiczna jest niesprzyjająca takim kompleksowym rozwiązaniem. Powstanie północno-wschodniej drogi obwodowej, zrealizowanej pod koniec 2012r.15 przyczyniło się do częściowego rozwiązania problemów
komunikacyjnych śródmieścia.

8 1865 r.- budowa stałego mostu na rzece San.
9 1861 r. - powstanie Autonomii Galicyjskiej
10 Linia kolejowa łącząca Kraków i Lwów
11 Studium historyczno-urbanistyczne, Mach J.:Studium

historyczno-urbanistyczne, Rozdział 2: Analiza wartości kulturowych, Rzeszów 1979, s. 65
12 Wyburzenie dzielnicy żydowskiej z synagogą przy ulicy Jagiellońskiej. [przyp. aut.]Cytat
za: Praca zbiorowa, Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce. Odbudowa i konserwacja.
Miasta historyczne, Arkady, Warszawa 1986, s. 386
13 http://www.kki.pl/pioinf/przemysl/dzieje/dzieje3.html
14 Lokalny Program Rewitalizacji 2009 – 2015, s. 50
15 Planowane ukończenie: III kwartał 2012 r.
4

Paweł Wojdylak

Rys.1. Przemyśl – schemat– droga obwodowa a śródmieście i stare miasto.

Oprac. autor

3. ANALIZA WYBRANYCH PRZYKŁADÓW
3.1. Metoda, kryterium wyboru przykładów
Z. Zuziak proponuje klasyfikację materii miejskiej pod kątem morfologicznym,
„fizjologicznym” i fizjonomicznym16.Analiza ww. aspektów w odniesieniu do
tkanki konstytuującej poszczególne ulice umożliwia wyodrębnienie podobieństw,
jak i różnic, które składają się na ich tożsamość. Aspekty fizjonomiczne i „fizjologiczne” podporządkowane są cechom formy urbanistycznej, które wyróżnia Z.
Zuziak (m. in.: intensywność i zwartość zabudowy, wzorce użytkowania terenu,
geometria siatki ulic)17. W wyodrębnieniu różnic morfologicznych18 dokonałem
porównania szczegółowych elementów krajobrazu ulicy (streetscape), szukając
inspiracji w nostalgicznym języku G. Cullena19. Nadrzędną rolę w przyjętej metodzie odegrała teoria „architektury miasta” A. Rossiego, którego skłania do refleksji
o mieście w kontekście związku pomiędzy historycznym rozwojem struktury funkcjonalno-przestrzennej a jakością jego architektury. Jak podaje J. Gyurkovich o
atrakcyjności ulicy miejskiej „decyduje oferta funkcjonalna obudowujących ją
Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op. cit., s. 53
Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010, s. 79
18 Przez różnice morfologiczne rozumiem różnice w formie, budowie i strukturze
19 Por. Cullen G., Obraz miasta. Wydanie skrócone, Lublin 2011, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”
16
17
Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta...

5

budynków, przede wszystkim parterów udostępnionych przechodniom, tworzących
półpubliczne aneksy rozszerzające publiczną ulicy”20. Aspekt funkcjonalny ulicy
miał znaczenie w wyborze omawianych przykładów.Wybrana metoda jest próbą
oceny poszczególnych aspektów budujących przestrzeń ulicy oraz wpływających
na jej żywotność. Poszczególne rozważania na temat charakteru ulic podano w
zestawieniu tabelarycznym umożliwiającym porównanie 3 omawianych ulic.

Rys. 2. Śródmieście i stare miasto. 1. ul. Jagiellońska, 2. ul. K. Wielkiego, 3. ul. Franciszkańska, 4. Rynek, 5. pl. Niepodległości, 6. pl. na Bramie, 7. pl. Dworcowy Oprac. autor
ULICA
TYP ULICY

FIZJONOMIA

ZAPIS W SUIKZP //
MPZP

GEOMETRIA

ORIENTACJA ULICY

MORFOLOGIA
TKANKI //
STRUKTURA
ZABUDOWY

JAGIELLOŃSKA
śródmiejska
Klasa drogi głównej i
zbiorczej
Nieregularna – powstała po
wewnętrznej stronie murów
miejskich

Ulica biegnie w kierunku
mostu łączącego prawo- I
lewo- brzeżną część Sanu
Zabudowa pierzejowa kamienice II – IV kondygnacyjne

KAZIMIERZA
WIELKIEGO
staromiejska
ciąg pieszo-jezdny

FRANCISZKAŃSKA

Regularna – ulica lokacyjna
(1389 r.)

Nieregularny- prawdopodobnie łukowy przebieg
(wcześniejsza owalnica) +
wprowadzenie układu
szachownicowego
Wyprowadzona z południowo-wschodniego
naroża Rynku w kierunku
wschodnim
Zabudowa pierzejowa –
kamienice III kondygnacyjne, w pierzei kościoł oo.
Franciszkanków

Wyprowadzona z naroża
północno-wschodniego
Rynku w kierunku wschodnim
Zabudowa pierzejowa przeważają kamienice III
kondygnacyjne

staromiejska
ciąg pieszo-jezdny

Tab. 1.Analiza wybranych ulic – fizjonomia. Oprac. Autor

MORFOLOGIA
(ELEMENTY KRAJOBRAZU
ULICY)

ULICA

ARCHITEKTURA

PIERZEJE
RODZAJ
NAWIERZCHNI
OŚWIETLENIE
DRZEWA / ZIELEŃ

JAGIELLOŃSKA
Niejednorodna stylistycznie, bogata ornamentyka
fasad, uskoki gzymsów,

Ulica symetryczna,
Kostka betonowa typu
Bauma
Lampy uliczne, tradycyjne
oprawy
Skwer, zielen nieurzadzona

KAZIMIERZA
WIELKIEGO
Większość obiektów
jednorodna stylistycznie,
bogata ornamentyka fasad

Ulica symetryczna
Kostka granitowa/brukowa
+ płyty granitowe (ulica
przebudowana w 2003 r.)
Lampy uliczne, stylizowane
na historyczne
Pojedyncze drzewa.

FRANCISZKAŃSKA
Większość obiektów
jednorodna stylistycznie,
mniej ornamentu na fasadach, barokowy kościół oo.
Franciszkanów
Ulica symetryczna
Kostka granitowa/brukowa
+ płyty granitowe (ulica
przebudowana w 2004 r.)
Lampy uliczne, stylizowane
na historyczne
Pojedyncze drzewa.
Nowe nasadzenia

Gyurkovich J., Miejskość miasta, [w:] Czasopismo Techniczne Z. 2-A/2007, Kraków
2007, s. 109
20
Paweł Wojdylak

6
UMEBLOWANIE

Słupki uniemożliwiące
parkowanie na chodniku

Betonowe kosze na odpady
– brak umeblowania

Betonowe kosze na odpady,
siedziska wokół nowych
nasadzeń

Tab.2.Analiza wybranych ulic – morfologia. Oprac. autor
ULICA
TRANSPORT/KOMUNI
KACJA

FIZJOLOGIA

PARKOWANIE
WZORCE
UŻYTKOWANIA
TERENU
SPOŁECZNOŚĆ
PRZESTRZEŃ
PUBLICZNA
CENTRA
AKTYWNOŚCI

JAGIELLOŃSKA
Ulica dwukierunkowa.,
trzypasmowa
Niedozwolone,
Dozwolone na środkowycm odcinku południowej
pierzei
Partery użytkowe, wejścia
do kamienic mieszkalnych
Wysoki poziom ubóstwa,
wysoka stopa trwałego
bezrobocia
Potencjał w wytworzeniu
przestrzeni publicznej –
konieczna przebudowa
Główna ulica handlowa,
obiekty generujące przestrzeń publiczną

KAZIMIERZA
WIELKIEGO
Ulica wyłączona z ruchu
kołowego
Niedozwolone

FRANCISZKAŃSKA

Partery użytkowe, wejścia
do kamienic mieszkalnych

Partery użytkowe, wejścia
do kamienic mieszkalnych

Wysoki poziom ubóstwa,
wysoka stopa trwałego
bezrobocia
Ulica stanowi kręgosłup
śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych
Ulica handlowa, połączenie
z Rynkiem

Wysoki poziom ubóstwa,
wysoka stopa trwałego
bezrobocia
Ulica stanowi kręgosłup
śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych
Ulica handlowa, połączenie
z Rynkiem

Ulica wyłączona z ruchu
kołowego
Niedozwolone

Tab.3.Analiza wybranych ulic – fizjologia. Oprac. autor

3.2. Ulica Jagiellońska
Ulica Jagiellońska w XIX wieku funkcjonowała jako obwodnica północnowschodnia, prowadząca w kierunku Krakowa21. Wzdłuż niej, w miejscu po zasypanej fosie po wewnętrznej stronie murów miejskich powstawała zabudowa mieszczańska oraz ważne obiekty administracyjne. Jagiellońska stanowiła północną granicę Miasta Żydowskiego, które zostało całkowicie zniszczone podczas II wojny
światowej. Jagiellońska utraciła wtedy znaczną część swojej obudowy, obowiązujący MPZP przewiduje odbudowę w oparciu o historyczną strukturę zabudowy.
Obecnie jest uciążliwą arterią komunikacyjną, równocześnie posiadając bogatą
ofertę funkcjonalną. Na podstawie przeprowadzonej analizy wnioskuję, że istnieje
konieczność przywrócenia jej krajobrazu, przy założeniu zredukowania uciążliwego ruchu tranzytowego, np. poprzez wprowadzenie elementów bujących krajobraz
ulicy (mała architektura, nawierzchnia, zieleń miejska, itp.).
Rys.3

Rys.4

Ulica łączyła tzw. przedmieście lwowskie z przedmieściem zasańskim pełniąc rolę obwodnicy staromiejskiej (ulica omijała zespół staromiejski i dzielnicę żydowską
21
Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta...

7

Rys. 3. Ulica Jagiellońska-odcinek pomiędzy Placem na Bramie a Kamiennym Mostem, Rys. 4: Ulica Kazimierza Wielkiego-widok w stronę Rynku. Fot. autor

3.3. Ulica. Kazimierza Wielkiego i ulica. Franciszkańska
Ulica Kazimierza Wielkiego to regularna ulica lokacyjna wyprowadzona z naroża północno-wschodniego Rynku w kierunku wschodnim do Placu na Bramie. W
2003 r. została wymieniona nawierzchnia z asfaltowej na kamienną i betonową
oraz wyłączono ulicę z ruchu samochodowego. Krajobraz ulicy jest silnie zdefiniowany, posiada ona bogatą ofertę funkcjonalną, co sprawia, że jest ona ważnym
ogniwem w śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych.
Ulica Franciszkańska wyprowadzona z południowo-wschodniego naroża Rynku
na wschód w kierunku Placu na Bramie, przylega do niej Plac Niepodległości.Ulica
Franciszkańska w latach 1998 -2004 r. została prze budowana. Obecnie posiada
reprezentacyjny charakter (nawierzchnia, mała architektura) i jest wyłączona z
ruchu kołowego.
Rys.5

Rys.6

Rys. 5:ulica Franciszkańska-widok w stronę Rynku. Po lewej stronie Plac Niepodległości,
w tle kościół oo. Franciszkanów i Wieża Katedralna Rys. 6: Przekroje

4. PODSUMOWANIE
Śródmieście Przemyśla wymaga kompleksowej rewitalizacji. W jego obrębie
jest kilka typów ulic, które stanowią o jego tożsamości. Architektura ulicy, jej krajobraz, generują wzorce życia miejskiego. Dokumenty planistyczne powinny regulować zmiany zachodzące w strukturze funkcjonalno-przestrzennej, tak aby osiągnąć kompromis pomiędzy dostępnością ulicy dla różnych jej użytkowników.
„Jakość architektury, jakość ludzkiego stworzenia, jest sensem miasta”22. Problematyka jakości architektury w kontekście tożsamości miasta nie znajduje odzwierciedlenia w dokumentach planistycznych oraz technikach zapisu planistycznego. Przestrzeń ulicy, którą buduje architektura miasta, tworzy sieć przestrzeni
publicznych integrujących jego strukturę funkcjonalno-przestrzenną.
22

Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit.,s. 127
8

Paweł Wojdylak

LITERATURA
[1] Cullen G., Obraz miasta. Wydanie skrócone, Lublin 2011, Ośrodek „Brama Grodzka –
Teatr NN”
[2] Gehl J., Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Kraków 2009,
Wydawnictwo RAM
[3] Gyurkovich J., Miejskość miasta, [w:] Czasopismo Techniczne Z. 2-A/2007, Kraków
2007,
[4] Kuryłowicz E.: Miasto jako przedmiot badań architektury, 2008, [w:] Materiały z konferencji naukowej „Miasto jako przedmiot badań naukowych”, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa 2008,
[dostęp 5 lipca
2012],<www.euroreg.uw.edu.pl%2Findex.php%2Fdokumenty%2Fdoc_download%2F123egkurylowicz-miasto-jako-przedmiot-badan-architektury.html>
[5] Lynch K., Obraz miasta, Kraków 2011, Wydawnictwo Archiwolta
[6] Mach J., Piątek A., Przemyśl (s. 383-392) [w:] Zabytki urbanistyki i architektury w
Polsce. Odbudowa i konserwacja. Miasta historyczne, Arkady, Warszawa 1986,
[7] Rossi A.: L’architettura della citta, Padua – Marsilio 1966, Wyd ang. The Architecture
of the City, Cambridge, Massachusetts and London 1984, The MIT Press
[8] Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010,
[9] Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, Kraków 2008, Wydawnictwo PK
THE ROLE OF A STREET IN THE REDEVELOPMENT OF FUNCTIONAL AND
SPATIAL STRUCTURE OF MIDTOWN PRZEMYŚL THE IDENTITY OF THE
STREET AND ITS PHYSIOGNOMY, MORPHOLOGY AND PHYSIOLOGY
Summary
The paper focuses on the role of a street in the process of redevelopment the city
of Przemysl (including the transport system). For the analysis I have selected examples of
streets that have a strong identity and need revitalization. Reconstruction of the communication system is a chance to drastically reduce car traffic in the city center and thus revive
the streets. It is assumed that a comparison between selected types streets and the urban
fabric in which they are located and the associated functional analysis will help in understanding the role of the street in the city's midtownn. This in turn is a factor defining the
role that streets play in the revitalization strategy.

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Cefe international presentation port
Cefe international presentation portCefe international presentation port
Cefe international presentation portCEFEInternational
 
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom Funnels
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom FunnelsKnow where customers fail to convert - Measure your wins using Custom Funnels
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom FunnelsTatvic Analytics
 
Google plus, more then a social media platform
Google plus, more then a social media platformGoogle plus, more then a social media platform
Google plus, more then a social media platformMichelle Castillo
 
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress Website
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress WebsiteMaximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress Website
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress WebsiteMichelle Castillo
 
VideoWerkt videomarketing whitepaper
VideoWerkt videomarketing whitepaperVideoWerkt videomarketing whitepaper
VideoWerkt videomarketing whitepaperVideoWerkt BV
 
How to canoe image instruction
How to canoe image instructionHow to canoe image instruction
How to canoe image instructionsteevedoubt
 
√23 spain 2
√23 spain 2√23 spain 2
√23 spain 2heightses
 
Dont Build Another Tower of Babel
Dont Build Another Tower of BabelDont Build Another Tower of Babel
Dont Build Another Tower of Babelecomba
 

Andere mochten auch (13)

Cefe international presentation port
Cefe international presentation portCefe international presentation port
Cefe international presentation port
 
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom Funnels
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom FunnelsKnow where customers fail to convert - Measure your wins using Custom Funnels
Know where customers fail to convert - Measure your wins using Custom Funnels
 
Google plus, more then a social media platform
Google plus, more then a social media platformGoogle plus, more then a social media platform
Google plus, more then a social media platform
 
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress Website
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress WebsiteMaximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress Website
Maximize Visitor Engagement and Conversion On Your WordPress Website
 
VideoWerkt videomarketing whitepaper
VideoWerkt videomarketing whitepaperVideoWerkt videomarketing whitepaper
VideoWerkt videomarketing whitepaper
 
How to canoe image instruction
How to canoe image instructionHow to canoe image instruction
How to canoe image instruction
 
Afimec pymes
Afimec pymesAfimec pymes
Afimec pymes
 
Cert..
Cert..Cert..
Cert..
 
Destination NSW - Chris Rivett
Destination NSW - Chris Rivett Destination NSW - Chris Rivett
Destination NSW - Chris Rivett
 
Pythons
PythonsPythons
Pythons
 
Soweto gardens
Soweto gardensSoweto gardens
Soweto gardens
 
√23 spain 2
√23 spain 2√23 spain 2
√23 spain 2
 
Dont Build Another Tower of Babel
Dont Build Another Tower of BabelDont Build Another Tower of Babel
Dont Build Another Tower of Babel
 

Ähnlich wie ROLA ULICY ŚRÓDMIEJSKIEJ W STRUKTURZE FUNKCJONALNOPRZESTRZENNEJ PRZEMYŚLA.

Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćPraski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćMichalow
 
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...Małgorzata Sikora-Gaca
 
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia Szczecina
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia SzczecinaTramwaj motorem rozwoju sródmieścia Szczecina
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia SzczecinaPiotr Pieczyński
 
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza Bastera
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza BasteraForum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza Bastera
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza BasteraForumDzielnicowe
 

Ähnlich wie ROLA ULICY ŚRÓDMIEJSKIEJ W STRUKTURZE FUNKCJONALNOPRZESTRZENNEJ PRZEMYŚLA. (12)

Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, TożsamośćPraski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
Praski Michałów Historia, Przestrzeń, Tożsamość
 
Matteo Trincas
Matteo TrincasMatteo Trincas
Matteo Trincas
 
Dawid Krysiński, W modernizm zwrot?
Dawid Krysiński, W modernizm zwrot?Dawid Krysiński, W modernizm zwrot?
Dawid Krysiński, W modernizm zwrot?
 
Obsługa Starego Miasta
Obsługa Starego MiastaObsługa Starego Miasta
Obsługa Starego Miasta
 
Matej Jaššo - Miasto jako osobowość
Matej Jaššo - Miasto jako osobowośćMatej Jaššo - Miasto jako osobowość
Matej Jaššo - Miasto jako osobowość
 
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach – różne oblicza zmian regio...
 
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia Szczecina
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia SzczecinaTramwaj motorem rozwoju sródmieścia Szczecina
Tramwaj motorem rozwoju sródmieścia Szczecina
 
Miasto w ruchu_ebook
Miasto w ruchu_ebookMiasto w ruchu_ebook
Miasto w ruchu_ebook
 
Społeczny Gisterek Makuch
Społeczny Gisterek MakuchSpołeczny Gisterek Makuch
Społeczny Gisterek Makuch
 
Levente Polyák - Wymiana na ulicy
Levente Polyák - Wymiana na ulicyLevente Polyák - Wymiana na ulicy
Levente Polyák - Wymiana na ulicy
 
Obszary kulturowe współczesnego miasta - konf.
Obszary kulturowe współczesnego miasta - konf.Obszary kulturowe współczesnego miasta - konf.
Obszary kulturowe współczesnego miasta - konf.
 
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza Bastera
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza BasteraForum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza Bastera
Forum Przyszłości Dzielnic - Prezentacja Janusza Bastera
 

ROLA ULICY ŚRÓDMIEJSKIEJ W STRUKTURZE FUNKCJONALNOPRZESTRZENNEJ PRZEMYŚLA.

  • 1. ZESZYTY Nr NAUKOWE POLITECHNIKI Seria (10 pkt.) POZNAŃSKIEJ Rok Paweł WOJDYLAK* ROLA ULICY ŚRÓDMIEJSKIEJ W STRUKTURZE FUNKCJONALNOPRZESTRZENNEJ PRZEMYŚLA. TOŻSAMOŚĆ ULICY A JEJ FIZJONOMIA, MORFOLOGIA I FIZJOLOGIA Przedmiotem artykułu jest rola ulicy śródmiejskiej w przebudowie miasta Przemyśla (w tym jego układu transportowego). Do analizy wybrano przykłady ulic, które mają silną tożsamość i wymagają rewitalizacji. Przebudowa układu komunikacyjnego jest szansą radykalnego ograniczenia ruchu samochodowego w śródmieściu i w konsekwencji ożywienia jego ulic. Zakłada się, że porównanie typów wybranych ulic z typami tkanki miejskiej, w której się znajdują oraz towarzyszące temu analizy funkcjonalne, pomogą w zrozumieniu roli ulicy śródmiejskiej w życiu miasta. To z kolei jest okolicznością wyznaczającą rolę jaką ulice odgrywają w strategii rewitalizacji. Słowa kluczowe:tożsamość miasta, ulica, rewitalizacja, śródmieście 1. WPROWADZENIE 1.1. Ulica jako tworzywo budujące tożsamość miasta Ulica i jej architektura mają decydujące znaczenie dla tożsamości miasta. Na podstawie analizy historycznego rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej wybrałem dwa typy ulic w obrębie śródmieścia, które świadczą o jego tożsamości. Przyjęta metoda ma swoje źródła w traktacie urbanistycznym A. Rossiego „Architektura miasta”1. Z. Zuziak zwraca uwagę, że teoria ta jest „doskonałym przykładem tego, jak twórcze może okazać się dla teorii urbanistyki przeniesienie na przestrzeń miejską istotnych elementów definicji architektury”2. Ulica jako eleStudium doktoranckie, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej Rossi A.: L’architettura della citta, Padua – Marsilio 1966, Wyd ang. The Architecture of the City, Cambridge, Massachusetts and London 1984, The MIT Press 2 Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op. cit., s. 52 * 1
  • 2. 2 Paweł Wojdylak ment struktury funkcjonalno-przestrzennej jest elementem budującym tożsamoś ć miasta. Świadomość tożsamości jak pisał Rossi rozumiana jako „relacja społeczeństwa do własnego miejsca jest tym co pozwala uchwycić znaczenie struktury miasta, jego indywidualność i jego architekturę, która jest formą tej indywidualności” 3. Analogia miasta do organizmu żywego i relacja pomiędzy układem krwionośnym (ulice), a sercem (centrum i śródmieście) i całym organizmem (miasto) skłania do zbadania ulicy poprzez pryzmat trzech aspektów: fizjonomii, morfologii oraz fizjologii4. Różnice na tych polach pozwoliły wydobyć indywidualność i znaczenie poszczególnych przykładów w strukturze funkcjonalno-przestrzennej Przemyśla. Na podstawie historycznego rozwoju miasta zaobserwowano mechanizmy krystalizacji śródmiejskich ulic. Rossi zwraca uwagę na ciągłe przemiany w nim zachodzące5. Postrzega on je jako miejsce zbiorowej pamięci jego mieszkańców,” która pomaga zrozumieć znaczenie tożsamości jego struktury. Historia jako „proces rzeczywistego kształtowania i tworzenia miejskiego artefaktu”6, jest istotna w wyjaśnieniu mechanizmu ewolucji jego organizmu. 1.2. Cele artykułu Celem artykułu jest porównanie wybranych ulic śródmiejskich z typami tkanki miejskiej, w której się znajdują oraz towarzyszące temu analizy funkcjonalne, które pomogą w zrozumieniu roli ulicy w życiu miasta. 2. ŚRÓDMIEŚCIE PRZEMYŚLA 2.1. Śródmieście. Rys historyczny Jak podaje J. Mach7, rozwój struktury funkcjonalno-przestrzennej dzisiejszego śródmieścia Przemyśla ma swoją genezę w II poł. XVIII w. Po utracie niepodległości (1772 r.) wzrosła strategiczna pozycja miasta (położenie na trasie Kraków – Lwów), w związku z tym nastąpił jej rozwój poza ówczesnymi obwarowaniami miejskimi, związany z budową głównych wylotowych arterii komunikacyjnych do Cyt. za: Kuryłowicz E.: Miasto jako przedmiot badań architektury, 2008, [w:] materiały z konferencji naukowej „Miasto jako przedmiot badań naukowych”, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa 2008, 4 Por. Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010, s. 79 5 Zagadnienie “metabolizmu urbanistycznego” Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op. cit., s. 52 i “cykli miejskich, por. Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit., s. 22, 96 6 Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit.,s. 127 7 Mach J.:Studium historyczno-urbanistyczne, Rozdział 2: Analiza wartości kulturowych, Rzeszów 1979, s. 65 3
  • 3. Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta... 3 w/w ośrodków. W I poł. XIX w. nastąpiło zanikanie murów obronnych oraz rozwój miasta wzdłuż szkieletu arterii komunikacyjnych, przy równoczesnej integracji przestrzennej lewo- i prawobrzeżnej części miasta8. W II poł. XIX w. w związku z częściowym odzyskaniem niepodległości9, dzięki budowie linii kolejowej10oraz realizacji Twierdzy Przemyśl nastąpiło dogęszczanie zabudowy zespołu staromiejskiego oraz dalsza obudowa głównych ulic i tras wylotowych W I poł. XX w. powstająca zabudowa „wskazuje na bardziej planistyczny i zorganizowany charakter 11. Działania wojenne przyczyniły się do „znacznej szkody w substancji zabytkowej, a nawet w strukturze przestrzennej”12, uległo zniszczeniu 40 % budynków w mieście13. Po II wojnie światowej wraz z rozwojem komunikacji kołowej nastąpiła zmiana funkcjonowania układu komunikacyjnego. Place śródmiejskie uformowane u zbiegu głównych arterii wylotowych stały się uciążliwymi węzłami komunikacyjnymi.Miasto od drugiej połowy XIX w. rozwijało się w oparciu o rozbudowę układu komunikacyjnego (tras wylotowych) z miasta, fakt ten wpłynął na kształt struktury funkcjonalnoprzestrzennej Przemyśla. Główne arterie komunikacyjne są wciąż ulicami przelotowymi, ich śródmiejskie odcinki obudowane są zabytkową zabudową wymagającą ochrony. 2.2. Śródmieście. Komunikacja Układ ulic w Przemyślu jest mieszany, ma charakter promienisto rusztowy14, który wynika z dostosowania się układu historycznego miasta średniowiecznego do potrzeb wynikających z postępującej urbanizacji i ruchu pojazdów. Istotnym problemem jest natężenie ruchu kołowego. Przeciążenie układu komunikacyjnego w śródmieściu może być rozwiązane przez stworzenie zamkniętej obwodnicy miejskiej. Jednakże obecna sytuacja ekonomiczna jest niesprzyjająca takim kompleksowym rozwiązaniem. Powstanie północno-wschodniej drogi obwodowej, zrealizowanej pod koniec 2012r.15 przyczyniło się do częściowego rozwiązania problemów komunikacyjnych śródmieścia. 8 1865 r.- budowa stałego mostu na rzece San. 9 1861 r. - powstanie Autonomii Galicyjskiej 10 Linia kolejowa łącząca Kraków i Lwów 11 Studium historyczno-urbanistyczne, Mach J.:Studium historyczno-urbanistyczne, Rozdział 2: Analiza wartości kulturowych, Rzeszów 1979, s. 65 12 Wyburzenie dzielnicy żydowskiej z synagogą przy ulicy Jagiellońskiej. [przyp. aut.]Cytat za: Praca zbiorowa, Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce. Odbudowa i konserwacja. Miasta historyczne, Arkady, Warszawa 1986, s. 386 13 http://www.kki.pl/pioinf/przemysl/dzieje/dzieje3.html 14 Lokalny Program Rewitalizacji 2009 – 2015, s. 50 15 Planowane ukończenie: III kwartał 2012 r.
  • 4. 4 Paweł Wojdylak Rys.1. Przemyśl – schemat– droga obwodowa a śródmieście i stare miasto. Oprac. autor 3. ANALIZA WYBRANYCH PRZYKŁADÓW 3.1. Metoda, kryterium wyboru przykładów Z. Zuziak proponuje klasyfikację materii miejskiej pod kątem morfologicznym, „fizjologicznym” i fizjonomicznym16.Analiza ww. aspektów w odniesieniu do tkanki konstytuującej poszczególne ulice umożliwia wyodrębnienie podobieństw, jak i różnic, które składają się na ich tożsamość. Aspekty fizjonomiczne i „fizjologiczne” podporządkowane są cechom formy urbanistycznej, które wyróżnia Z. Zuziak (m. in.: intensywność i zwartość zabudowy, wzorce użytkowania terenu, geometria siatki ulic)17. W wyodrębnieniu różnic morfologicznych18 dokonałem porównania szczegółowych elementów krajobrazu ulicy (streetscape), szukając inspiracji w nostalgicznym języku G. Cullena19. Nadrzędną rolę w przyjętej metodzie odegrała teoria „architektury miasta” A. Rossiego, którego skłania do refleksji o mieście w kontekście związku pomiędzy historycznym rozwojem struktury funkcjonalno-przestrzennej a jakością jego architektury. Jak podaje J. Gyurkovich o atrakcyjności ulicy miejskiej „decyduje oferta funkcjonalna obudowujących ją Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, op. cit., s. 53 Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010, s. 79 18 Przez różnice morfologiczne rozumiem różnice w formie, budowie i strukturze 19 Por. Cullen G., Obraz miasta. Wydanie skrócone, Lublin 2011, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” 16 17
  • 5. Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta... 5 budynków, przede wszystkim parterów udostępnionych przechodniom, tworzących półpubliczne aneksy rozszerzające publiczną ulicy”20. Aspekt funkcjonalny ulicy miał znaczenie w wyborze omawianych przykładów.Wybrana metoda jest próbą oceny poszczególnych aspektów budujących przestrzeń ulicy oraz wpływających na jej żywotność. Poszczególne rozważania na temat charakteru ulic podano w zestawieniu tabelarycznym umożliwiającym porównanie 3 omawianych ulic. Rys. 2. Śródmieście i stare miasto. 1. ul. Jagiellońska, 2. ul. K. Wielkiego, 3. ul. Franciszkańska, 4. Rynek, 5. pl. Niepodległości, 6. pl. na Bramie, 7. pl. Dworcowy Oprac. autor ULICA TYP ULICY FIZJONOMIA ZAPIS W SUIKZP // MPZP GEOMETRIA ORIENTACJA ULICY MORFOLOGIA TKANKI // STRUKTURA ZABUDOWY JAGIELLOŃSKA śródmiejska Klasa drogi głównej i zbiorczej Nieregularna – powstała po wewnętrznej stronie murów miejskich Ulica biegnie w kierunku mostu łączącego prawo- I lewo- brzeżną część Sanu Zabudowa pierzejowa kamienice II – IV kondygnacyjne KAZIMIERZA WIELKIEGO staromiejska ciąg pieszo-jezdny FRANCISZKAŃSKA Regularna – ulica lokacyjna (1389 r.) Nieregularny- prawdopodobnie łukowy przebieg (wcześniejsza owalnica) + wprowadzenie układu szachownicowego Wyprowadzona z południowo-wschodniego naroża Rynku w kierunku wschodnim Zabudowa pierzejowa – kamienice III kondygnacyjne, w pierzei kościoł oo. Franciszkanków Wyprowadzona z naroża północno-wschodniego Rynku w kierunku wschodnim Zabudowa pierzejowa przeważają kamienice III kondygnacyjne staromiejska ciąg pieszo-jezdny Tab. 1.Analiza wybranych ulic – fizjonomia. Oprac. Autor MORFOLOGIA (ELEMENTY KRAJOBRAZU ULICY) ULICA ARCHITEKTURA PIERZEJE RODZAJ NAWIERZCHNI OŚWIETLENIE DRZEWA / ZIELEŃ JAGIELLOŃSKA Niejednorodna stylistycznie, bogata ornamentyka fasad, uskoki gzymsów, Ulica symetryczna, Kostka betonowa typu Bauma Lampy uliczne, tradycyjne oprawy Skwer, zielen nieurzadzona KAZIMIERZA WIELKIEGO Większość obiektów jednorodna stylistycznie, bogata ornamentyka fasad Ulica symetryczna Kostka granitowa/brukowa + płyty granitowe (ulica przebudowana w 2003 r.) Lampy uliczne, stylizowane na historyczne Pojedyncze drzewa. FRANCISZKAŃSKA Większość obiektów jednorodna stylistycznie, mniej ornamentu na fasadach, barokowy kościół oo. Franciszkanów Ulica symetryczna Kostka granitowa/brukowa + płyty granitowe (ulica przebudowana w 2004 r.) Lampy uliczne, stylizowane na historyczne Pojedyncze drzewa. Nowe nasadzenia Gyurkovich J., Miejskość miasta, [w:] Czasopismo Techniczne Z. 2-A/2007, Kraków 2007, s. 109 20
  • 6. Paweł Wojdylak 6 UMEBLOWANIE Słupki uniemożliwiące parkowanie na chodniku Betonowe kosze na odpady – brak umeblowania Betonowe kosze na odpady, siedziska wokół nowych nasadzeń Tab.2.Analiza wybranych ulic – morfologia. Oprac. autor ULICA TRANSPORT/KOMUNI KACJA FIZJOLOGIA PARKOWANIE WZORCE UŻYTKOWANIA TERENU SPOŁECZNOŚĆ PRZESTRZEŃ PUBLICZNA CENTRA AKTYWNOŚCI JAGIELLOŃSKA Ulica dwukierunkowa., trzypasmowa Niedozwolone, Dozwolone na środkowycm odcinku południowej pierzei Partery użytkowe, wejścia do kamienic mieszkalnych Wysoki poziom ubóstwa, wysoka stopa trwałego bezrobocia Potencjał w wytworzeniu przestrzeni publicznej – konieczna przebudowa Główna ulica handlowa, obiekty generujące przestrzeń publiczną KAZIMIERZA WIELKIEGO Ulica wyłączona z ruchu kołowego Niedozwolone FRANCISZKAŃSKA Partery użytkowe, wejścia do kamienic mieszkalnych Partery użytkowe, wejścia do kamienic mieszkalnych Wysoki poziom ubóstwa, wysoka stopa trwałego bezrobocia Ulica stanowi kręgosłup śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych Ulica handlowa, połączenie z Rynkiem Wysoki poziom ubóstwa, wysoka stopa trwałego bezrobocia Ulica stanowi kręgosłup śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych Ulica handlowa, połączenie z Rynkiem Ulica wyłączona z ruchu kołowego Niedozwolone Tab.3.Analiza wybranych ulic – fizjologia. Oprac. autor 3.2. Ulica Jagiellońska Ulica Jagiellońska w XIX wieku funkcjonowała jako obwodnica północnowschodnia, prowadząca w kierunku Krakowa21. Wzdłuż niej, w miejscu po zasypanej fosie po wewnętrznej stronie murów miejskich powstawała zabudowa mieszczańska oraz ważne obiekty administracyjne. Jagiellońska stanowiła północną granicę Miasta Żydowskiego, które zostało całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej. Jagiellońska utraciła wtedy znaczną część swojej obudowy, obowiązujący MPZP przewiduje odbudowę w oparciu o historyczną strukturę zabudowy. Obecnie jest uciążliwą arterią komunikacyjną, równocześnie posiadając bogatą ofertę funkcjonalną. Na podstawie przeprowadzonej analizy wnioskuję, że istnieje konieczność przywrócenia jej krajobrazu, przy założeniu zredukowania uciążliwego ruchu tranzytowego, np. poprzez wprowadzenie elementów bujących krajobraz ulicy (mała architektura, nawierzchnia, zieleń miejska, itp.). Rys.3 Rys.4 Ulica łączyła tzw. przedmieście lwowskie z przedmieściem zasańskim pełniąc rolę obwodnicy staromiejskiej (ulica omijała zespół staromiejski i dzielnicę żydowską 21
  • 7. Ulica w strukturze funkcjonalno-przestrzennej śródmieścia miasta... 7 Rys. 3. Ulica Jagiellońska-odcinek pomiędzy Placem na Bramie a Kamiennym Mostem, Rys. 4: Ulica Kazimierza Wielkiego-widok w stronę Rynku. Fot. autor 3.3. Ulica. Kazimierza Wielkiego i ulica. Franciszkańska Ulica Kazimierza Wielkiego to regularna ulica lokacyjna wyprowadzona z naroża północno-wschodniego Rynku w kierunku wschodnim do Placu na Bramie. W 2003 r. została wymieniona nawierzchnia z asfaltowej na kamienną i betonową oraz wyłączono ulicę z ruchu samochodowego. Krajobraz ulicy jest silnie zdefiniowany, posiada ona bogatą ofertę funkcjonalną, co sprawia, że jest ona ważnym ogniwem w śródmiejskiej sieci przestrzeni publicznych. Ulica Franciszkańska wyprowadzona z południowo-wschodniego naroża Rynku na wschód w kierunku Placu na Bramie, przylega do niej Plac Niepodległości.Ulica Franciszkańska w latach 1998 -2004 r. została prze budowana. Obecnie posiada reprezentacyjny charakter (nawierzchnia, mała architektura) i jest wyłączona z ruchu kołowego. Rys.5 Rys.6 Rys. 5:ulica Franciszkańska-widok w stronę Rynku. Po lewej stronie Plac Niepodległości, w tle kościół oo. Franciszkanów i Wieża Katedralna Rys. 6: Przekroje 4. PODSUMOWANIE Śródmieście Przemyśla wymaga kompleksowej rewitalizacji. W jego obrębie jest kilka typów ulic, które stanowią o jego tożsamości. Architektura ulicy, jej krajobraz, generują wzorce życia miejskiego. Dokumenty planistyczne powinny regulować zmiany zachodzące w strukturze funkcjonalno-przestrzennej, tak aby osiągnąć kompromis pomiędzy dostępnością ulicy dla różnych jej użytkowników. „Jakość architektury, jakość ludzkiego stworzenia, jest sensem miasta”22. Problematyka jakości architektury w kontekście tożsamości miasta nie znajduje odzwierciedlenia w dokumentach planistycznych oraz technikach zapisu planistycznego. Przestrzeń ulicy, którą buduje architektura miasta, tworzy sieć przestrzeni publicznych integrujących jego strukturę funkcjonalno-przestrzenną. 22 Rossi A.: The Architecture of the City, op. cit.,s. 127
  • 8. 8 Paweł Wojdylak LITERATURA [1] Cullen G., Obraz miasta. Wydanie skrócone, Lublin 2011, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” [2] Gehl J., Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Kraków 2009, Wydawnictwo RAM [3] Gyurkovich J., Miejskość miasta, [w:] Czasopismo Techniczne Z. 2-A/2007, Kraków 2007, [4] Kuryłowicz E.: Miasto jako przedmiot badań architektury, 2008, [w:] Materiały z konferencji naukowej „Miasto jako przedmiot badań naukowych”, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa 2008, [dostęp 5 lipca 2012],<www.euroreg.uw.edu.pl%2Findex.php%2Fdokumenty%2Fdoc_download%2F123egkurylowicz-miasto-jako-przedmiot-badan-architektury.html> [5] Lynch K., Obraz miasta, Kraków 2011, Wydawnictwo Archiwolta [6] Mach J., Piątek A., Przemyśl (s. 383-392) [w:] Zabytki urbanistyki i architektury w Polsce. Odbudowa i konserwacja. Miasta historyczne, Arkady, Warszawa 1986, [7] Rossi A.: L’architettura della citta, Padua – Marsilio 1966, Wyd ang. The Architecture of the City, Cambridge, Massachusetts and London 1984, The MIT Press [8] Zuziak Z., Forma metropolitalna a zrównoważona mobilność[w:] Czasopismo Techniczne Z. 3, 1-A/2010, Kraków 2010, [9] Zuziak Z., O tożsamości urbanistyki, Kraków 2008, Wydawnictwo PK THE ROLE OF A STREET IN THE REDEVELOPMENT OF FUNCTIONAL AND SPATIAL STRUCTURE OF MIDTOWN PRZEMYŚL THE IDENTITY OF THE STREET AND ITS PHYSIOGNOMY, MORPHOLOGY AND PHYSIOLOGY Summary The paper focuses on the role of a street in the process of redevelopment the city of Przemysl (including the transport system). For the analysis I have selected examples of streets that have a strong identity and need revitalization. Reconstruction of the communication system is a chance to drastically reduce car traffic in the city center and thus revive the streets. It is assumed that a comparison between selected types streets and the urban fabric in which they are located and the associated functional analysis will help in understanding the role of the street in the city's midtownn. This in turn is a factor defining the role that streets play in the revitalization strategy.