2. Ano ang itinakdang gawain ng ating isip?
Ang ating isip ay may tunguhin o may direksyon papunta sa daan ng
katotohanan. Lahat ng maiisip o magiging proseso ng ating isip ay
may kaakibat na paghahanap sa katotohanan ng isang bagay.
Halimbawa: Kung sasabihin sa iyo ng iyong kaklase na 1 + 2 = 2 ay
maari kang hindi pumayag. Bakit? Sa isip mo kapag may 1 mansanas
ka at dinagdagan mo ng 2 dalandan ay mayroon kang 3 prutas.
Paano mangyayari na may 1 prutas at dinagdagan mo ng 2 ay
magiging 2 pa rin? Kaya maaring hindi maniwala basta kasi ito ay
nakikita mong katotohanan sa iyong paligid.
3. Ano ang itinakdang gawain ng ating isip?
Ngayon, itaas natin ang lebel ng katotohanan, halimbawa kung
ikaw ay mangongopya ng sagot sa iyong kaklase para lamang
makapasa sa mga pagsusulit, ang susunod na tanong sa iyo ng
iyong isip ay hanggang kailan ko gagawin ito? Kung hindi ako
nahuli noon, paano kapag nahuli ako ngayon? Magagawa ko pa
kaya ito kapag nagkokolehiyo na ako at kailangang may baon
akong katalinuhan para sagutin ang mga tanong sa bawat
pagsusulit na dati ay kinokopya ko lamang?
4. Ano ang itinakdang gawain ng ating isip?
Sa madaling salita ang Isip ay laging
kaakibat ang katotohanan sa bawat
pagpapasiya at paggawa na
naisasakatuparan ng proseso ng ating pag
- iisip
5. Ano ang itinakdang gawain ng ating kilos - loob?
Ang tunguhin naman ng ating kilos – loob ay kabutihan.
Laging isinasang – alang – alang nito ang mga gawain at
desisyon natin sa araw – araw kung nakapaloob dito ang
ang pagiging mabuti at walang bahid na masama
hanggang sa kalooban natin. Halimbawa: hindi ka
magsisinugnaling dahil alam mong walang mabuti sa
gawaing iyon
6. Ano ang itinakdang gawain ng ating kilos - loob?
Itaas naman natin ang lebel ng halimbawa. Kapag nakagawa ka
ng masama naroon na ang usig ng konsensiya at bukod doon, sa
kalooban mo ay nasaktan dahil hindi ka naman talagang sadyang
masama at maaaring nadala ka lamang ng tukso at gayon din
ang mga nasakatan mong ibang kalooban na ipinahahayag sa
iyo ng iyong kalooban kaya kumikilos ang loob natin laban sa
ginawa mong masama. Sa pangyayaring ito, naunawaan mo na
masama ang iyong ginawa at dapat itong baguhin
7. Balikan natin ang kakayahang taglay ng tao. Bagama’t may mga kakayahan siyang
taglay rin ng hayop, nagkakaiba ang paraan kung paano ito ginagamit sa ibang
pagkakataon. Ayon sa pilosopiya ni Santo Tomas de Aquino, ang tao ay binubuo ng
ispiritwal at materyal na kalikasan. Kakabit ng kalikasang ito ay ang dalawang
kakayahan ng tao. (E. Esteban, 1990, ph.48)
1. Ang pangkaalamang pakultad (knowing faculty) dahil sa kaniyang panlabas at
panloob na pandama at dahil sa isip kaya’t siya ay nakauunawa, naghuhusga, at
nangangatwiran
2. Ang pagkagustong pakultad (appetitive faculty) dahil sa mga emosyon at dahil sa
kilos-loob
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
Ano ang kabuuang kalikasan ng tao?
8. Ano ang kabuuang kalikasan ng tao?
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
9. Ano ang kabuuang kalikasan ng tao?
Nakaaalam ang tao hindi lang dahil sa kaniyang isip kundi
dahil din sa kaniyang pandama. Sa pamamagitan ng mga
panlabas na pandama-, ang paningin, pandinig, pandama,
pang-amoy, at panlasa, nagkakaroon ang tao ng direktang
ugnayan sa reyalidad. Ang reyalidad ang siyang
nagpapakilos sa kapangyarihan o kakayahang makaalam.
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
10. Ano ang kabuuang kalikasan ng tao?
Ang mga panloob na pandama naman ay ang: kamalayan, memorya,
imahinasyon, at instinct.
Kamalayan – pagkakaroon ng malay sa pandama, nakapagbubuod at nakapag-
uunawa
Memorya – kakayahang kilalanin at alalahanin ang nakalipas na pangyayari o
karanasan
Imahinasyon – kakayahang lumikha ng larawan sa kaniyang isip at palawakin ito
Instinct – kakayahang maramdaman ang isang karanasan at tumugon nang hindi
dumaan sa katwiran
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
11. Ano ang kabuuang kalikasan ng tao?
Ang panloob na pandama ay walang direktang ugnayan sa
reyalidad kaya’t dumidepende lamang ito sa impormasyong
hatid ng panlabas na pandama. Mula sa impormasyong
hatid ng mga panlabas na pandama na kakayahang ito,
napupukaw, at kumikilos ang pagkagustong pakultad
sapagkat sa bawat pagkilos ng kaalaman, nagbubunga ito
ng pagkapukaw ng emosyon
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
12. Dahil sa isip at kilos – loob ng tao na may tunguhing
katotohanan at kabutihan, nagkakaroon tayo ng mas
mataas na antas kumpara sa hayop na pinangingibabawan
ng kanilang instincts. Ang ating isip at kilos – loob ang
nagagabay sa atin para maging makatao bawat kilos natin
sa araw – araw
Buod
Mula sa libro: Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang Modyul para sa Mag-aaral Unang Edisyon 2015
