SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 40
6
-
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬
_
1
‫گودرزی‬ ‫معظمی‬ ‫علی‬
E-mail: goudarzi@nit.ac.ir
‫کارگاه‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫روشهای‬
‫خرد‬ ‫و‬ ‫جان‬ ‫خداوند‬ ‫نام‬ ‫به‬
‫صنعتي‬ ‫دانشگاه‬
‫بابل‬ ‫نوشیرواني‬
‫جلسه‬ ‫دوم‬ ‫صل‬
1
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬

‫موضوعات‬ ‫فهرست‬
:

‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫فرآیندهای‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬

‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫متداول‬ ‫فرآیندهای‬ ‫معرفی‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫براي‬
‫ايجاد‬
‫تغيير‬
‫شكل‬
‫در‬
‫موارد‬
‫توان‬‫مي‬
‫ازخاصيت‬
‫سيالن‬
‫پالستيكي‬
‫برخي‬
‫ا‬
‫زمواد‬
‫در‬
‫حالت‬
‫جامد‬
(
‫ا‬
‫معمول‬
‫فلزات‬
)
‫بدون‬
‫از‬
‫دست‬
‫دادن‬
‫ديگر‬
‫خواص‬
‫ماده‬
‫و‬
‫يا‬
‫با‬
‫قطعات‬
‫مورد‬
‫نياز‬
‫را‬
‫توليد‬
‫كرد‬

‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫يکی‬
‫از‬
‫انواع‬
‫فرآيندهای‬
‫توليد‬
‫می‬
‫باشد‬
.

‫در‬
‫اين‬
‫فرآيند‬
‫فلز‬
‫در‬
‫اثر‬
‫اعمال‬
‫نيرو‬
‫و‬
‫ايجاد‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫مومسسان‬
‫به‬
‫يک‬
‫شکل‬
‫نهايی‬
‫مورد‬
‫نظر‬
‫می‬
-
‫رسد‬
.

‫امروزه‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫يکی‬
‫از‬
‫روش‬
‫های‬
‫مهم‬
‫ساخت‬
‫و‬
‫توليد‬
‫قطعات‬
‫محسوب‬
‫می‬
‫شود‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫برخی‬
‫از‬
‫روشهای‬
‫متداول‬
‫در‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫پيشينه‬
‫ای‬
‫به‬
‫قدمت‬
‫تاريخ‬
‫تمدن‬
‫از‬
‫آغاز‬
‫عصر‬
‫مفرغ‬
‫و‬
‫کشف‬
‫فلزات‬
‫دارند‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫شمشير‬ ‫يک‬ ‫توليد‬ ‫برای‬ ‫سنتی‬ ‫روش‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫علی‬
‫رغم‬
‫پيشينه‬
‫قديم‬
‫خود‬
‫مطالعات‬
‫در‬
‫زمينه‬
‫شناخت‬
‫فرآيندهای‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫و‬
‫توسعه‬
‫فنآوريهای‬
‫نوين‬
‫برای‬
‫پاسخگويی‬
‫به‬
‫نياز‬
‫های‬
‫جديد‬
‫شاخه‬
‫ای‬
‫پويا‬
‫در‬
‫عرصه‬
‫علم‬
‫و‬
‫فنآوری‬
‫می‬
‫باشد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫خ‬ ‫بدنه‬ ‫قطعات‬ ‫ساختن‬ ‫برای‬ ‫توليد‬ ‫خودکار‬ ‫ای‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫امروزه‬
‫محصولت‬
‫فلزی‬
‫توليد‬
‫شده‬
‫با‬
‫روشهای‬
‫گوناگون‬
‫فرم‬
‫دهی‬
‫از‬
‫قطعات‬
‫بسيار‬
‫ريز‬
‫و‬
‫دقيق‬
‫همچون‬
،‫سوزن‬
‫قطعات‬
‫ساعت‬
‫و‬
‫برخی‬
‫اجزاء‬
‫ميکرو‬
‫مکانيزمها‬
‫تا‬
‫قطعات‬
‫بسيار‬
‫بزرگتر‬
‫و‬
‫پيچيده‬
‫تر‬
‫همچون‬
‫بدنه‬
‫خودرو‬
‫ها‬
‫را‬
‫شامل‬
‫می‬
‫شود‬
.

‫همچنين‬
‫تجهيزات‬
‫بکار‬
‫رفته‬
‫در‬
‫اين‬
‫صنعت‬
‫از‬
‫ابزارها‬
‫و‬
‫مکانيزمهای‬
‫ساده‬
‫گرفته‬
‫تاسيستمهای‬
‫برنامه‬
‫پذير‬
‫کامپيوتری‬
‫را‬
‫شامل‬
‫می‬
‫شود‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫خياطی‬ ‫سوزن‬ ‫خودکار‬ ‫توليد‬ ‫خط‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫مچ‬ ‫ساعت‬ ‫قطعات‬ ‫ساخت‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نه‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫ناز‬ ‫ورقهای‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫ميکرو‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫قطعا‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫برای‬ ‫سنگين‬ ‫فوق‬ ‫پرس‬ ‫يک‬ ‫از‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
‫برش‬ ‫ماشين‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬
CNC
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫با‬
‫تغيير‬
‫شكل‬
‫شمشهاي‬
‫ريخته‬
،‫شده‬
‫قطعاتی‬
‫مسطح‬
‫به‬
‫شکل‬
‫تسمه‬
‫يا‬
،‫ورقه‬
‫و‬
‫يا‬
‫استوانه‬
‫ای‬
‫با‬
‫مقاطع‬
‫گوناگون‬
‫همچون‬
‫دايره‬
‫و‬
‫مربع‬
‫و‬
‫ديگر‬
‫انواع‬
‫پروفيلها‬
‫شوند‬‫مي‬
.

‫پس‬
‫از‬
‫اين‬
‫مرحله‬
‫در‬
‫مواد‬
‫شکل‬
‫داده‬
‫شده‬
‫در‬
‫معرض‬
‫تغييرات‬
‫بيشتري‬
‫قرار‬
‫گيرند‬‫مي‬
‫و‬
‫طي‬
‫فرآيندهای‬
‫های‬
‫گوناگون‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫همچون‬
‫آهنگري‬
،
‫كاري‬‫حديده‬
‫و‬
....
‫به‬
‫هاي‬‫فرآورده‬
‫ديگر‬
‫مانند‬
‫سيم‬
‫يا‬
‫انواع‬
‫شكلهاي‬
‫نهايي‬
‫تبديل‬
‫شوند‬‫مي‬
.

‫اين‬
‫تغيير‬
‫شكلها‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫در‬
‫حجم‬
‫و‬
‫سه‬
‫بعدي‬
‫باشد‬
‫و‬
‫يا‬
‫برشي‬
‫ساده‬
‫و‬
‫يا‬
‫خمشي‬
‫ساده‬
‫يا‬
‫مركب‬
‫و‬
‫يا‬
‫تركيبي‬
‫از‬
‫اينها‬
‫باشد‬
.

‫در‬
‫نتيجه‬
‫تنشهاي‬
‫ايجاد‬
‫شده‬
‫دراثر‬
‫تغيير‬
‫شكل‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫فرآيندها‬ ‫مزايای‬ ‫از‬ ‫برخی‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬
‫عبارتند‬
‫از‬
:
1
-
‫خوبی‬ ‫مکانيکی‬ ‫خواص‬ ‫دارای‬ ‫شده‬ ‫توليد‬ ‫قطعات‬
‫هستند‬
.
2
-
‫توليد‬ ‫زمان‬ ‫بودن‬ ‫کوتاه‬ ‫و‬ ‫بال‬ ‫توليد‬ ‫قابليت‬
‫دارند‬ ‫را‬
.
3
-
‫دارند‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫مشخص‬ ‫تلرانسهای‬ ‫در‬ ‫بال‬ ‫دقت‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫برخی‬
‫از‬
‫محدوديتهای‬
‫فرآيندهای‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫عبارتند‬
‫از‬
:
1
-
‫نيرو‬
‫و‬
‫تنش‬
‫مورد‬
‫نياز‬
‫برای‬
‫ايجاد‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫ا‬
‫معمول‬
‫بسيار‬
‫زياد‬
‫است‬
.
‫مقدار‬
‫آن‬
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫نوع‬
،‫فرآيند‬
‫به‬
‫جنس‬
‫ماده‬
‫بکار‬
‫برده‬
‫شده‬
‫و‬
‫ميزان‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫بستگی‬
‫دارد‬
.
2
-
‫به‬
‫دليل‬
‫اينکه‬
‫مقدار‬
‫نيروی‬
‫مورد‬
‫نياز‬
‫زياد‬
‫است‬
‫ابزارها‬
‫و‬
‫ماشين‬
‫آلت‬
‫آن‬
‫ا‬
‫عمدتا‬
،‫بزرگ‬
‫سنگين‬
‫و‬
‫گران‬
‫قيمت‬
‫هستند‬
.
3
-
‫به‬
‫دليل‬
‫هزينه‬
‫بالی‬
‫ماشين‬
‫آلت‬
‫و‬
‫ابزار‬
‫مورد‬
،‫نياز‬
‫برای‬
‫داشتن‬
‫توجيه‬
،‫اقتصادی‬
‫تعداد‬
‫قطعات‬
‫توليدی‬
‫ا‬
‫معمول‬
‫بايد‬
‫زياد‬
‫باشد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫بطور‬
‫كلي‬
‫تحلیل‬
‫چگونگی‬
‫هاي‬‫فرایند‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
،‫فلزات‬
‫به‬
‫مدلهای‬
‫بسی‬
‫ار‬
‫اي‬‫پیچیده‬
‫می‬
‫انجامند‬
‫که‬
‫در‬
‫آن‬
‫متغیرهای‬
‫مدل‬
‫تحت‬
‫تاثیر‬
‫عوامل‬
‫گوناگونی‬
‫تعیین‬
‫می‬
‫گر‬
‫دند‬
.

‫بسته‬
‫به‬
‫قابلیت‬
‫تاثیر‬
‫گذاری‬
‫مستقیم‬
‫طراح‬
‫بر‬
‫تعیین‬
‫این‬
،‫متغییرها‬
‫آنه‬
‫ا‬
‫را‬
‫دو‬
‫دسته‬
‫به‬
‫شرح‬
‫ذیل‬
‫تقسیم‬
‫مس‬
‫شوند‬
:
.1
‫متغییر‬
‫های‬
‫مستقل‬
،
‫مشخصه‬
‫هایی‬
‫از‬
‫فرآیند‬
‫را‬
‫تعریف‬
‫می‬
‫نمایند‬
‫كه‬
‫مهندس‬
‫تول‬
‫ید‬
‫می‬
‫تواند‬
‫آنها‬
‫را‬
‫مستقیما‬
‫تعیین‬
‫و‬
‫كنترل‬
‫نماید‬
.
‫ا‬‫ل‬‫معمو‬
‫تنظیم‬
‫فرایند‬
‫با‬
‫تعیین‬
‫این‬
‫ها‬‫متغیر‬
‫صورت‬
‫می‬
‫پذیرد‬
.
.2
‫هاي‬‫متغیر‬
‫وابسته‬
،
‫مشخصه‬
‫هایی‬
‫از‬
‫فرآیند‬
‫را‬
‫تعریف‬
‫می‬
‫نمایند‬
‫كه‬
‫مهندس‬
‫تولید‬
‫نمی‬
‫تواند‬
‫آنها‬
‫را‬
‫مستقیما‬
‫تعیین‬
‫و‬
‫كنترل‬
‫نماید‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫برخي‬
‫از‬
‫متغیر‬
‫هاي‬
‫مستقل‬
‫در‬
‫توصیف‬
‫فر‬
‫آ‬
‫یند‬
‫های‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزت‬
‫عبارتند‬
‫از‬
:

‫ماده‬
‫اوليه‬
:
‫مهندس‬
‫در‬
‫انتخاب‬
‫نوع‬
‫یا‬
‫تركیب‬
‫شیمیایي‬
‫اي‬‫ماده‬
‫كه‬
‫قرار‬
‫است‬
‫تغی‬
‫یر‬
‫شكل‬
‫داده‬
‫شود‬
‫آزاد‬
‫است‬
‫او‬
‫با‬
‫این‬
‫خواص‬
‫و‬
‫ویژگیهاي‬
‫ماده‬
‫را‬
‫تعیین‬
‫كند‬‫مي‬
‫این‬
‫نوع‬
‫انت‬
‫خاب‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫بر‬
‫مبناي‬
‫سهولت‬
‫ساخت‬
‫باشد‬
‫یا‬
‫توسط‬
‫خواص‬
‫مورد‬
‫نظر‬
‫فرآوردة‬
‫نهای‬
‫ي‬
‫صورت‬
‫گیرد‬
.

‫شكل‬
‫قطعة‬
‫اوليه‬
:
‫شكل‬
‫قطعه‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫توسط‬
‫هاي‬‫فرایند‬
‫قبلي‬
‫تولید‬
‫قطعه‬
‫ت‬
‫عیین‬
‫و‬
‫یا‬
‫توسط‬
‫مهندس‬
‫طراح‬
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫انواع‬
‫شكلهاي‬
‫موجود‬
‫در‬
‫نظر‬
‫گرفته‬
‫شود‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫شكل‬
‫قالب‬
‫يا‬
‫ابزار‬
:
‫ابزار‬
‫بندي‬
‫عامل‬
‫كنترل‬
‫جريان‬
‫فلز‬
‫است‬
‫لذا‬
‫موفقیت‬
‫يا‬
‫شكست‬
‫يك‬
‫فر‬
‫آ‬
‫يند‬
‫غالبا‬
‫به‬
‫شكل‬
‫هندسي‬
‫ابزار‬
‫بکار‬
‫گرفته‬
‫شده‬
‫در‬
‫اجرای‬
‫آن‬
‫بستگي‬
‫دارد‬
.
‫برخی‬
‫از‬
‫عواملي‬
‫كه‬
‫در‬
‫ابزار‬
‫بندي‬
‫دهي‬‫شكل‬
‫در‬
‫فرآيند‬
‫های‬
‫گوناگون‬
‫متداول‬
‫توانند‬‫مي‬
‫موثر‬
‫باشند‬
‫عبارتند‬
‫از‬
:

‫قطر‬
‫غلطك‬
‫در‬
‫فرآيندهای‬
‫نورد‬
‫كار‬
‫ی‬

‫شعاع‬
‫خمكاري‬
‫در‬
‫فرآيندهای‬
‫ورقكار‬
‫ی‬

‫زاوي‬
‫ه‬
‫ابزار‬
‫در‬
‫فرآيند‬
‫های‬
‫حديده‬
‫كاري‬
‫و‬
‫كشسش‬
‫سیم‬

‫ابعاد‬
‫هندسی‬
‫حفر‬
‫ه‬
‫قالب‬
‫در‬
‫فرآيند‬
‫آهنگر‬
‫ی‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫ي‬‫انساز‬‫و‬‫ر‬
(
‫ي‬‫غنكار‬‫و‬‫ر‬
)
:
‫در‬
‫فر‬
‫ا‬
‫هاي‬‫يند‬
‫تغيير‬
‫شكل‬
‫ا‬‫معمول‬
‫بيش‬
‫از‬
50
%
‫ژ‬‫انر‬
‫ی‬
‫مصرف‬
‫شده‬
‫صرف‬
‫غلبه‬
‫بر‬
‫هی‬‫و‬‫نیر‬
‫سایشی‬
‫شود‬‫مي‬
.
‫نجا‬‫ا‬‫ز‬‫ا‬
‫كه‬
‫ماد‬
‫ه‬
‫انساز‬‫و‬‫ر‬
‫به‬
‫عنوان‬
‫خنك‬
‫كننده‬
،
‫محافظ‬
‫تي‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ح‬
‫وعامل‬
‫جلوگيري‬
‫از‬
‫ر‬‫خو‬
‫دگي‬
‫نيز‬
‫عمل‬
‫كند‬‫مي‬
‫بنا‬
‫اين‬‫ر‬‫ب‬
‫انتخاب‬
‫ن‬‫ا‬
‫از‬
‫اهميت‬
‫خاصي‬
‫بر‬
‫دار‬‫ر‬‫خو‬
‫است‬

‫دماي‬
‫اوليه‬
:
‫دما‬
‫يكي‬
‫از‬
‫عوامل‬
‫بسيار‬
‫موثر‬
‫بر‬
‫کیفیت‬
‫محصول‬
‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬
‫است‬
.
‫به‬
‫علت‬
‫نكه‬‫ا‬
‫خواص‬
‫مکا‬
‫نیکی‬
‫مواد‬
‫به‬
‫ان‬‫ز‬‫مي‬
‫يادي‬‫ز‬
‫از‬
‫تغييردما‬
‫ی‬
‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬
‫تاثیر‬
‫می‬
‫پذیرد‬
.
‫لذا‬
‫موفقيت‬
‫يا‬
‫شكست‬
‫عملكرد‬
‫یک‬
‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬
‫شک‬
‫ل‬
‫دهی‬
‫به‬
‫انتخاب‬
‫محدوده‬
‫ی‬‫دمای‬
‫و‬
‫كنترل‬
‫یمد‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬
‫در‬
‫ن‬‫ا‬
‫محدوده‬
‫بستگي‬
‫دارد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫سرعت‬
‫انجام‬
‫فرآيند‬
:
‫بیشتر‬
‫تجهیرات‬
‫فرايندهاي‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫توانند‬‫مي‬
‫در‬
‫دامنه‬
‫خاصي‬
‫ازسرعت‬
‫كار‬
‫كنند‬
.
‫از‬
‫آنجايي‬
‫كه‬
‫سرعت‬
‫روي‬
‫كارآيي‬
‫ماده‬
،‫روانساز‬
‫نیروي‬
‫الزم‬
‫براي‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫و‬
‫انتقال‬
‫حرارت‬
‫موثر‬
‫است‬
‫لذا‬
‫روشن‬
‫است‬
‫كه‬
‫انتخاب‬
‫آن‬
‫بسیار‬
‫ّیت‬
‫م‬‫اه‬
‫دارد‬
.

‫میزان‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
:
‫هنگامي‬
‫كه‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫به‬
‫كمك‬
‫قالب‬
‫صورت‬
‫گیرد‬‫مي‬
‫میزان‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫ثابت‬
‫است‬
‫و‬
‫بئسیله‬
‫ابعاد‬
‫قالب‬
‫محدود‬
‫می‬
‫شود‬
‫ولي‬
‫در‬
‫برخي‬
‫ها‬‫فرايند‬
‫مثل‬
‫نورد‬
‫توان‬‫مي‬
‫آنرا‬
‫با‬
‫کنترل‬
‫فرآيند‬
‫به‬
‫دلخواه‬
‫تغییر‬
‫داد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫پاره‬
‫ای‬
‫از‬
‫مشخصه‬
‫های‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫که‬
‫تابع‬
‫چگونگی‬
‫انجام‬
‫فرآيند‬
‫می‬
‫باشند‬
‫را‬
‫می‬
‫توان‬
‫به‬
‫شرح‬
‫ذيل‬
‫برشمرد‬
:
.1
‫نیرو‬
‫يا‬
‫توان‬
‫الزم‬
:
‫پس‬
‫از‬
‫تعیین‬
‫متغییر‬
‫هاي‬
‫مستقل‬
‫ی‬
‫همچون‬
‫جنس‬
‫ماده‬
،‫اولیه‬
‫جنس‬
‫قالب‬
‫و‬
‫نوع‬
‫ماده‬
‫روان‬
،‫ساز‬
...
،
‫نیرو‬
‫يا‬
‫توان‬
‫الزم‬
‫جهت‬
‫انجام‬
‫اين‬
‫فرآيند‬
‫را‬
‫می‬
‫توان‬
‫محاسبه‬
‫نمود‬
.
‫تغییر‬
‫در‬
‫هر‬
‫يک‬
‫از‬
‫متغییر‬
‫هاي‬
‫فوق‬
‫باعث‬
‫تغییر‬
‫در‬
‫نیرو‬
‫يا‬
‫فشار‬
‫الزم‬
‫مي‬
‫گردد‬
.
.2
‫خواص‬
‫ماده‬
‫محصول‬
:
‫هر‬
‫چند‬
‫خواص‬
‫ماده‬
‫اولیه‬
‫دست‬
‫طراح‬
‫است‬
(
‫حق‬
‫انتخاب‬
‫دارد‬
)
‫ولي‬
‫تأثیرات‬
‫مركب‬
‫دما‬
‫وتغییر‬
‫شكل‬
‫مسلما‬
‫خواص‬
‫آن‬
‫را‬
‫پس‬
‫از‬
‫انجام‬
‫فرآيند‬
‫تغییر‬
‫دهند‬‫مي‬
.
‫اي‬‫خريدارعالقه‬
‫به‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
.3
‫دماي‬
‫جي‬‫و‬‫خر‬
:
‫ايجاد‬
‫تغيير‬
‫شكل‬
‫گرما‬
‫توليد‬
‫كند‬‫مي‬
‫قطعه‬
‫گرم‬
‫شده‬
‫در‬
‫قالب‬
‫سرد‬
‫خنك‬
‫شود‬‫مي‬
.
‫غنها‬‫و‬‫ر‬
‫ي‬
‫انساز‬‫و‬‫ر‬
‫در‬
‫اثر‬
‫ارت‬‫ر‬‫ح‬
‫بيش‬
‫از‬
‫اندازه‬
‫يه‬‫ز‬‫تج‬
‫شوند‬‫مي‬
.
‫بنا‬
‫بر‬
‫اين‬
‫دانستن‬
‫وكنترل‬
‫دماي‬
‫ماده‬
‫در‬
‫تمام‬
‫مدت‬
‫انجام‬
‫اي‬‫ر‬‫ف‬
‫ند‬
‫مهم‬
‫است‬
.
.4
‫دقت‬
‫و‬
‫پرداخت‬
‫سطح‬
:
‫بستگي‬
‫به‬
‫ئيات‬‫ز‬‫ج‬
‫مخصوص‬
‫هر‬
‫ايند‬‫ر‬‫ف‬
‫دارد‬
.
.5
‫ماهيت‬
‫يان‬‫ر‬‫ج‬
‫فلز‬
:
‫عموما‬
‫در‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫قطعه‬
،
‫و‬‫نير‬
‫و‬
‫فشار‬
‫به‬
‫سطح‬
‫خارجي‬
‫قطعه‬
‫وارد‬
‫مي‬
‫گردد‬
‫و‬
‫حرکت‬
‫ليه‬
‫هاي‬
‫خارجي‬
‫قطعه‬
‫ن‬‫و‬‫در‬
‫قالب‬
‫کنترل‬
‫مي‬
‫گردد‬
‫ولي‬
‫يان‬‫ر‬‫ج‬
‫د‬
‫اخلي‬
‫ماده‬
‫نيز‬
‫مهم‬
‫است‬
،
‫چگونگي‬
‫يا‬‫ر‬‫ج‬
‫ن‬
‫و‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫داخلي‬
‫بستگي‬
‫به‬
‫نوع‬
‫فر‬
‫ا‬
‫يند‬
‫و‬
‫ماده‬
‫دارد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫در‬
‫تعیین‬
‫سرعت‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫مناسب‬
‫برای‬
‫اجرای‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫می‬
‫بايستی‬
‫به‬
‫نکات‬
‫ذيل‬
‫توجه‬
‫نمود‬
:

‫تاثیر‬
‫سرعت‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫بر‬
‫کیفیت‬
‫محصول‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬

‫برخي‬
‫مواد‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫تحت‬
‫بارهاي‬
‫اي‬‫ضربه‬
‫خرد‬
‫شوند‬
‫ولي‬
‫در‬
‫برابر‬
‫بارهاي‬
‫آرام‬
‫بصورت‬
‫موسسان‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫دهند‬
.

‫مواد‬
‫حساس‬
‫به‬
‫نرخ‬
‫كرنش‬
‫در‬
‫سرعتهاي‬
‫تغییرشكل‬
‫زياد‬
‫محكمتر‬
‫به‬
‫نظر‬
‫مي‬
‫رسند‬
‫درنتیجه‬
‫اگر‬
‫بخواهیم‬
‫سريعا‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫را‬
‫ايجاد‬
‫كنیم‬
‫نیاز‬
‫به‬
‫انرژي‬
‫زيادي‬
‫داريم‬

‫داده‬
‫های‬
‫موجود‬
‫برای‬
‫توصیف‬
‫رفتار‬
‫مکانیکی‬
‫مواد‬
‫در‬
‫سرعتهای‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫پايین‬
‫در‬
‫شرايط‬
‫شبه‬
‫بارگذاری‬
‫شبه‬
‫استاتیکی‬
‫اندازه‬
‫گیری‬
‫بدست‬
‫آمده‬
‫اند‬

‫مي‬ ‫بیشتر‬ ‫نیز‬ ‫روانسازها‬ ‫كارايي‬ ‫باالتر‬ ‫سرعتهاي‬ ‫در‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫در‬
‫تعیین‬
‫اثر‬
‫اصطکاک‬
‫بر‬
‫اجرای‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫و‬
‫انتخاب‬
‫روانساز‬
‫مناسب‬
‫برای‬
‫کاهش‬
‫آثار‬
‫منفی‬
‫آن‬
‫می‬
‫بايستی‬
‫به‬
‫نکات‬
‫ذيل‬
‫توجه‬
‫نمود‬
:

‫يكي‬
‫ازمالح‬
‫ظ‬
‫ات‬
‫مهم‬
‫در‬
‫فرايند‬
‫ايجاد‬
‫شكل‬
‫در‬
‫قطعات‬
‫فلزي‬
‫اصطالك‬
‫ی‬
‫است‬
‫كه‬
‫بين‬
‫قطعه‬
‫كار‬
‫و‬
‫ابزار‬
‫و‬
‫يا‬
‫ابزارها‬
‫بوجود‬
‫مي‬
‫آيد‬

‫نظر‬
‫به‬
‫پيجيده‬
‫بودن‬
‫آثار‬
‫مستقيم‬
‫و‬
‫غير‬
‫مستقيم‬
‫اصطالك‬
‫بر‬
‫کيفيت‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫ارزيابی‬
‫دقيق‬
‫اين‬
‫آثار‬
‫به‬
‫سختی‬
‫امکان‬
‫پذير‬
‫است‬
.

‫ازآنجا‬
‫كه‬
‫اصطالك‬
‫به‬
‫عواملي‬
‫مانند‬
‫سطح‬
‫تماس‬
‫سرعت‬
‫و‬
‫دما‬
‫بستگي‬
‫دارد‬
‫مشكل‬
‫بتوان‬
‫اثرات‬
‫آنرا‬
‫به‬
‫مقياس‬
‫ازمايشي‬
‫كوچك‬
‫كرد‬
‫يا‬
‫براي‬
‫شريط‬
‫حقيقي‬
‫به‬
‫نسبت‬
‫بزرگ‬
‫كرد‬
.
‫گاهي‬
‫بيش‬
‫از‬
50
%
‫انرژي‬
‫مصرف‬
‫شده‬
‫در‬
‫فرآيند‬
‫برای‬
‫غلبه‬
‫بر‬
‫اصطالك‬
‫هزينه‬
‫مي‬
‫شود‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫برخي‬
‫از‬
‫‌هاي‬‫ه‬‫جنب‬
‫كيفي‬
‫قطعه‬
‫ی‬‫نهای‬
‫از‬
‫قبيل‬
‫پرداخت‬
‫سطح‬
‫و‬
‫دقت‬
‫ابعاد‬
‌‫مستقيما‬
‫تحت‬
‫تاثیر‬
‫اصط‬
‫الك‬
‫می‬
‫باشند‬

‫در‬
‫چنین‬
‫مواقعی‬
‫انتخاب‬
‫روانساز‬
‫مناسب‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫با‬
‫کاهش‬
‫اصطکاک‬
‫نه‬
‫تنها‬
‫هزینه‬
‫های‬
‫انجام‬
‫ايند‬‫ر‬‫ف‬
‫ا‬‫ر‬
‫ک‬
‫اهش‬
‫دهد‬
‫بلکه‬
‫به‬
‫کیفیت‬
‫بهتر‬
‫کحوط‬
‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬
‫بیانجامد‬

‫با‬
‫این‬
‫وجود‬
‫انجام‬
‫برخي‬
‫ايندهاي‬‫ر‬‫ف‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫ات‬‫ز‬‫فل‬
‫همچون‬
‌
‫د‬‫نور‬
‌‫ی‬‫کار‬
‫تنها‬
‫درصورت‬
‫وجود‬
‫اصطالك‬
‫كافي‬
‫ام‬
‫كان‬
‫پذير‬
‫است‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫در‬
‫تعیین‬
‫اثر‬
‫دما‬
‫بر‬
‫اجرای‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫و‬
‫انتخاب‬
‫دمای‬
‫مناسب‬
‫برای‬
‫کاهش‬
‫آثار‬
‫منفی‬
‫آن‬
‫می‬
‫بايستی‬
‫به‬
‫نکات‬
‫ذيل‬
‫توجه‬
‫نمود‬
:

‫اهميت‬
‫دما‬
‫در‬
‫کاهش‬
‫انرژی‬
‫لزم‬
‫برای‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫فلزات‬
‫همانقدر‬
‫اهميت‬
‫دارد‬
‫که‬
‫اثر‬
‫روانسازي‬
‫بر‬
‫کاهش‬
‫اصطکاک‬
‫ميان‬
‫قطعه‬
‫و‬
‫ابزارهی‬
‫شکل‬
‫دهی‬

‫ا‬
‫عموما‬
‫افزايش‬
‫دما‬
‫موجب‬
‫كاهش‬
‫استحكام‬
‫ماده‬
‫و‬
‫افزايش‬
‫نرمي‬
‫آن‬
‫و‬
‫بالطبع‬
‫كاهش‬
‫نرخ‬
‫سخت‬
‫شدن‬
‫كرنشي‬
‫ماده‬
‫مي‬
‫شود‬
‫و‬
‫تمام‬
‫اين‬
‫آثار‬
‫موجب‬
‫کاهش‬
‫انرژی‬
‫لزن‬
‫برای‬
‫تغيير‬
‫شکل‬
‫ماده‬
‫و‬
‫در‬
‫نتيجه‬
‫تر‬‫ساده‬
‫شدن‬
‫فرآيند‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫مي‬
‫شوند‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫فرایندهاي‬
‫شكل‬
‫دادن‬
‫بر‬
‫حسب‬
‫دامنه‬
‫دماي‬
‫مورد‬
‫استفاده‬
‫به‬
‫سه‬
‫دسته‬
‫فرآیند‬
‫ب‬
‫ه‬
‫شرح‬
‫ذیل‬
‫دسته‬
‫بندی‬
‫می‬
‫شوند‬
:

‫كار‬
‫گرم‬
:
‫كارگرم‬
‫دردمایي‬
‫صورت‬
‫مي‬
‫پذیرد‬
‫كه‬
‫در‬
‫آن‬
‫تبلور‬
‫مجدد‬
‫ماده‬
‫با‬
‫ابجاد‬
‫ت‬
‫غییر‬
‫شكل‬
‫بطور‬
‫همزمان‬
‫صورت‬
‫می‬
‫کیرد‬
.
‫ا‬‫ل‬‫معمو‬
‫دماي‬
‫انجام‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫در‬
‫كار‬
‫گرم‬
‫حدود‬
60
%
‫نقطه‬
‫ذوب‬
‫ماده‬
‫است‬
.

‫كار‬
‫سرد‬
،
‫ا‬‫ل‬‫معمو‬
‫دماي‬
‫انجام‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫در‬
‫كار‬
‫گرم‬
‫حدود‬
30
%
‫نقطه‬
‫ذوب‬
‫ماده‬
‫است‬
.
‫شکل‬
‫دهی‬
‫کار‬
‫سرد‬
‫در‬
‫دمای‬
‫محیط‬
‫بسیار‬
‫متداول‬
‫می‬
‫باشد‬

‫كار‬
‫نیمه‬
‫گرم‬
.
‫در‬
‫کار‬
‫نیمه‬
‫گرم‬
‫دمای‬
‫نجام‬
‫فرآیند‬
‫در‬
‫محدوده‬
‫بین‬
‫کار‬
‫سرد‬
‫و‬
‫کار‬
‫گ‬
‫رم‬
‫قرار‬
‫دارد‬
‫یعنی‬
‫محدوده‬
‫دما‬
‫دراین‬
‫گونه‬
‫فرآیندها‬
‫بین‬
30
%
‫تا‬
60
%
‫از‬
‫نقطه‬
‫ذوب‬
‫صورت‬
‫می‬
‫پذیرد‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬
‫کار‬
‫گرم‬
‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬
:

‫كارگرم‬
‫به‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫فلزات‬
‫در‬
‫بالي‬
‫تراز‬
‫دماي‬
‫تبلور‬
‫مجدد‬
‫اطالق‬
‫میشود‬
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫ا‬
‫ینكه‬
‫دماي‬
‫تبلور‬
‫مجدد‬
‫در‬
‫مورد‬
‫فلزات‬
‫مختلف‬
‫بسیار‬
‫متفاوت‬
‫است‬
‫بنابراین‬
‫انجام‬
‫كارگرم‬
‫ا‬‫ا‬‫حتم‬
‫مس‬
‫تلزم‬
‫دماي‬
‫بال‬
‫نیست‬
‫گر‬
‫چه‬
‫ا‬‫ا‬‫غالب‬
‫چنین‬
‫است‬
.

‫از‬
‫آنجائیكه‬
‫ایجاد‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫موسسان‬
‫در‬
‫بالي‬
‫دماي‬
‫تبلور‬
‫مجدد‬
‫موجب‬
‫سخت‬
‫شدن‬
‫كرنش‬
‫ي‬
‫نمي‬
‫شود‬
،
‫در‬
‫نتیجه‬
‫انجام‬
‫كارگرم‬
‫باعث‬
‫افزایش‬
‫استحكام‬
‫یا‬
‫سختي‬
‫و‬
‫یا‬
‫كاهش‬
‫نرمي‬
‫متناظر‬
‫ب‬
‫ا‬
‫آنها‬
‫نمي‬
‫شود‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫اینكه‬
‫تسلیم‬
‫فلز‬
‫با‬
‫افزایش‬
‫دماكاهش‬
‫مي‬
‫یابد‬
‫بنابراین‬
‫از‬
‫روشهای‬
‫شکل‬
‫دهی‬
‫مبتنی‬
‫كارگرم‬
‫مي‬
‫توان‬
‫براي‬
‫ایجاد‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫شدید‬
‫در‬
‫فلزات‬
‫بدون‬
‫خطر‬
‫پاره‬
‫شدن‬
‫و‬
‫بدون‬
‫نیا‬
‫ز‬
‫به‬
‫نیروهاي‬
‫خیلي‬
‫زیاد‬
‫استفاده‬
‫كرد‬
.

‫هنگام‬
‫انجماد‬
‫فلزات‬
‫به‬
‫خصوص‬
‫در‬
‫مقاطع‬
‫ضخیم‬
‫از‬
‫قطعه‬
‫منجمد‬
،‫شده‬
‫دانه‬
‫های‬
‫درشت‬
‫بلور‬
‫تشکیل‬
‫شده‬
‫و‬
‫ناخالصي‬
‫هاي‬
‫شیمیایي‬
‫مذاب‬
‫تاحدودي‬
‫جدا‬
‫شده‬
‫و‬
‫به‬
‫مرز‬
‫این‬
‫دانه‬
‫ها‬
‫پس‬
‫زده‬
‫م‬
‫ی‬
‫شوند‬
.
‫در‬
‫چنین‬
‫شرایطی‬
‫ممکن‬
‫است‬
‫در‬
‫دیگر‬
‫جاهای‬
‫قطعه‬
‫حفره‬
‫هاي‬
‫گازي‬
‫کوچک‬
‫و‬
‫نیز‬
‫تخلخلهاي‬
‫انقباضي‬
‫بوجود‬
‫بیاید‬
.
‫در‬
‫چنین‬
‫شرایطی‬
‫حرارت‬
‫دادن‬
‫مجدد‬
‫فلز‬
‫تا‬
‫محدوده‬
‫بالت‬
‫ر‬
‫از‬
‫دمای‬
‫تبلور‬
‫آن‬
(
‫محدوده‬
‫دمایی‬
‫کار‬
‫گرم‬
)
‫بدون‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫قبلي‬
‫باعث‬
‫کمک‬
‫به‬
‫رشد‬
‫دانه‬
‫ه‬
‫ا‬
‫در‬
‫همه‬
‫جای‬
‫قطعه‬
‫مي‬
‫شود‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫از‬
‫جمله‬
‫دلیلی‬
‫که‬
‫می‬
‫تواند‬
‫انجام‬
‫کار‬
‫گرم‬
‫را‬
‫محدود‬
‫نماید‬
‫می‬
‫توان‬
‫به‬
‫موارد‬
‫ذیل‬
‫اشاره‬
‫ن‬
‫مود‬

‫دماهاي‬
‫بال‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫موجب‬
‫واكنشهاي‬
‫نامطلوب‬
‫بین‬
‫فلز‬
‫و‬
‫محیط‬
‫اطرافش‬
‫شود‬
.
‫اکسید‬
‫شدن‬
‫س‬
‫طح‬
‫قطعه‬
‫از‬
‫جمله‬
‫این‬
‫عوارض‬
‫می‬
‫باشد‬

‫بعلت‬
‫انقباض‬
‫حرارتي‬
‫و‬
‫احتمال‬
‫سرد‬
‫شدن‬
‫غیر‬
‫یكنواخت‬
‫قطعه‬
‫پس‬
‫از‬
‫پایان‬
‫کار‬
،‫گرم‬
‫ممک‬
‫ن‬
‫است‬
‫دقت‬
‫ابعاد‬
‫ی‬
‫قطعه‬
‫پایین‬
‫بیاید‬
.
‫به‬
‫عبارت‬
‫دیگر‬
‫ممکن‬
‫است‬
‫قطعه‬
‫تاب‬
‫بردارد‬
.

‫در‬
‫جنین‬
‫شرایطی‬
،‫کاری‬
‫ساختار‬
‫متالوژیكي‬
‫قطعه‬
‫نیز‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫یكنواخت‬
‫نگردد‬
.
‫زیرا‬
‫ان‬
‫دازه‬
‫دانه‬
‫نهایي‬
‫قطعه‬
‫به‬
‫بالترین‬
‫دماي‬
‫قطعه‬
‫در‬
‫هنگام‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫و‬
‫شرایط‬
‫سرد‬
‫کردن‬
‫آن‬
‫پس‬
‫از‬
‫ای‬
‫جاد‬
‫تغییر‬
‫شكل‬
‫بستگي‬
‫دارد‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬
:

‫مي‬ ‫نامیده‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫مجدد‬ ‫تبلور‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬ ‫دماهاي‬ ‫در‬ ‫فلزات‬ ‫موسسان‬ ‫شكل‬ ‫تغییر‬
‫شود‬
.

‫سرد‬ ‫کار‬
‫مي‬ ‫صورت‬ ‫اتاق‬ ‫دردماي‬ ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬
‫گیرد‬
.

‫برا‬ ‫موارد‬ ‫برخي‬ ‫در‬
‫ی‬
‫دماي‬ ‫ماده‬ ‫استحكام‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫تركردن‬ ‫نرم‬
‫آنرا‬
‫بالتر‬ ‫اندكي‬
‫می‬ ‫محیط‬ ‫از‬
‫برند‬
.

‫دیدگاه‬ ‫از‬
‫اقتصاد‬
‫تولید‬
‫انجام‬ ‫شده‬ ‫تولید‬ ‫قطعه‬ ‫کیفیت‬ ‫همچنین‬ ‫و‬
‫سرد‬ ‫كار‬
‫امتیازات‬ ‫داراي‬
‫متعددي‬
‫باشد‬ ‫می‬ ‫روشها‬ ‫دیگر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫براي‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫فرایندهاي‬
‫تولید‬
‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫كننده‬ ‫توجیه‬ ‫تولید‬ ‫زیاد‬ ‫كمیت‬ ‫درآن‬ ‫كه‬ ‫انبوه‬
‫آلت‬ ‫ماشین‬
‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫بسیار‬ ‫باشد‬ ‫ابزار‬ ‫و‬
.

‫است‬ ‫ضایعات‬ ‫و‬ ‫کاري‬ ‫ماشین‬ ‫شدن‬ ‫حداقل‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫دیگر‬ ‫مزایاي‬ ‫از‬
.

‫مشخص‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫باید‬ ‫اول‬ ‫ي‬ ‫درجه‬ ‫در‬ ‫گیرد‬ ‫مي‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫فلزي‬
‫ي‬
، ‫باشند‬ ‫داشته‬

‫انجام‬
‫ساختار‬ ‫سرد‬ ‫کار‬
‫را‬ ‫شده‬ ‫ساخته‬ ‫قطعه‬ ‫مواد‬
‫ن‬ ‫محصول‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫لذا‬ ،‫دهد‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬
‫هایي‬
‫کند‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫باشد‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫معايبی‬ ‫و‬ ‫مزای‬ ‫دارای‬ ‫گرم‬ ‫کار‬ ‫با‬ ‫مقايسه‬ ‫در‬ ‫کارسرد‬
:

‫مزایای‬
‫کار‬
‫سرد‬
:
1
-
‫گرم‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫عدم‬
‫كردن‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
2
-
‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫اوردن‬ ‫بدست‬
‫بهتر‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
3
-
‫دقیق‬ ‫بسیار‬ ‫كنترل‬
‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫ابعاد‬
‫و‬
‫ی‬ ‫پایین‬ ‫حد‬ ‫به‬ ‫بعدي‬ ‫ماشینكاري‬ ‫كاهش‬ ‫درنتیجه‬
‫صفر‬ ‫ا‬
4
-
‫تولیدي‬ ‫قطعات‬ ‫بیشتر‬ ‫شباهت‬
‫فرآیند‬ ‫این‬ ‫با‬
‫از‬
‫پذیري‬ ‫تعویض‬ ‫و‬ ‫اندازه‬ ‫نظر‬
5
-
‫خستگي‬ ‫و‬ ‫استحكامي‬ ‫سایشي‬ ‫خواص‬
‫بهتر‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
6
-
‫امكان‬
‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬
‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫رفتار‬ ‫در‬
7
-
‫آلودگي‬ ‫مسائل‬ ‫رساندن‬ ‫حداقل‬ ‫به‬
‫زیست‬ ‫محیط‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫معایب‬
‫کار‬
‫سرد‬
1
-
‫نیاز‬
‫براي‬ ‫زیاد‬ ‫نیروي‬ ‫به‬
‫تغییرشكل‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
2
-
‫قویتر‬ ‫و‬ ‫تر‬‫سنگین‬ ‫تجهیزات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
3
-
‫كمتر‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
4
-
‫سطح‬ ‫كردن‬ ‫تمیز‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
‫روانکار‬ ‫از‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬
5
-
‫تاباندن‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫كه‬ ‫كرنشي‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬
(
‫تبل‬ ‫مرحله‬ ‫تا‬ ‫قطعه‬ ‫کردن‬ ‫گرم‬
‫ور‬
‫آن‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫اصالح‬ ‫برای‬ ‫مجدد‬
)
‫در‬
‫میاني‬ ‫مراحل‬
‫فرآیند‬
‫نیاز‬
‫باشد‬
6
-
‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫دیدن‬ ‫آسیب‬ ‫احتمال‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
(
‫جهت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫خواص‬ ‫تضعیف‬
‫خاص‬
)
7
-
‫خواسته‬ ‫نا‬ ‫داخلي‬ ‫تنشهاي‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬ ‫امكان‬
‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫در‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫گرم‬ ‫نيمه‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬
:

‫كار‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬
‫سرد‬
‫كار‬
‫گرم‬ ‫نیمه‬
‫است‬ ‫زیر‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬
.
.1
‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫نیروي‬ ‫كاهش‬
.2
‫كرنش‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫كاهش‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫قالبكاري‬ ‫عملیات‬ ‫تعداد‬ ‫احتمالي‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫ماده‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬ ‫افزایش‬
‫ي‬
.3
‫ف‬ ‫یك‬ ‫با‬ ‫تولید‬ ‫قابل‬ ‫هندسي‬ ‫شكلهاي‬ ‫و‬ ‫محصولت‬ ‫طیف‬ ‫میتواند‬ ‫ا‬‫ا‬‫غالب‬ ‫گرم‬ ‫نمیه‬ ‫كار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫دستگاه‬ ‫یا‬ ‫رایند‬
‫دهد‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫خاص‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬
‫گرم‬ ‫كار‬
،
‫کار‬
‫گرم‬ ‫نیمه‬
‫زیراست‬ ‫مزایاي‬ ‫داراي‬
:
.1
‫كمتر‬ ‫انرژي‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
‫باشند‬ ‫ذیل‬ ‫موارد‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫جویی‬ ‫صرفه‬ ‫این‬ ‫منابع‬ ‫؛‬
:
.1
‫كار‬ ‫كردن‬ ‫گرم‬ ‫براي‬ ‫انرژي‬ ‫كاهش‬
.2
‫انرژي‬ ‫در‬ ‫جویي‬ ‫صرفه‬
‫به‬ ‫قطعه‬ ‫رساندن‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫صرف‬
‫ابعاد‬ ‫دقت‬
‫مطلوب‬ ‫ی‬
.3
‫حرارتي‬ ‫عملیات‬ ‫برخي‬ ‫حذف‬
‫قطعه‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫تصحیح‬ ‫برای‬
‫دادن‬ ‫شكل‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫آن‬
.2
‫كمتر‬ ‫زدایي‬ ‫كربن‬ ‫و‬ ‫كمتر‬ ‫پوسته‬ ‫تولید‬
.3
‫ابعاد‬ ‫بیشتر‬ ‫دقت‬
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬
.4
‫كنترل‬
‫فرآیند‬ ‫بهتر‬
‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬
‫بهتر‬
‫کار‬ ‫قطعه‬
.5
‫تولید‬
‫ضایعات‬
‫كمتر‬
‫معیوب‬ ‫قطعات‬ ‫از‬ ‫ناشی‬
.6
‫حدود‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫كار‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫نیروي‬ ‫اینكه‬ ‫وجود‬ ‫با‬
25
%
‫الي‬
60
%
‫به‬ ‫است‬ ‫كارگرم‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬
‫و‬ ‫حرارتي‬ ‫شوك‬ ‫نداشتن‬ ‫علت‬
‫خستگي‬
،
‫ابزار‬ ‫عمر‬
‫آن‬
‫بیشتر‬
‫است‬
.
‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬

‫فرآیند‬
‫شکل‬
‫دادن‬
‫در‬
‫دماي‬
‫ثابت‬
:

‫براي‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫برخي‬
‫مواد‬
‫که‬
‫حساسیت‬
‫به‬
‫دماي‬
‫بالیي‬
‫دارند‬
‫جهت‬
‫بدست‬
‫آوردن‬
‫ص‬
‫افي‬
‫سطح‬
‫و‬
‫کیفیت‬
‫مطلوب‬
‫لزم‬
‫است‬
‫فرایند‬
‫در‬
‫دماي‬
‫ثابت‬
‫انجام‬
،‫گردد‬

‫براي‬
‫این‬
‫کار‬
‫معمول‬
‫باید‬
‫آهنگ‬
‫تغییر‬
‫شکل‬
‫آهسته‬
‫باشد‬
‫به‬
‫نحوي‬
‫که‬
‫گرمای‬
‫حاص‬
‫له‬
‫فرصت‬
‫خروج‬
‫پیدا‬
‫نماید‬
.

‫انجام‬
‫این‬
‫روش‬
‫داراي‬
‫هزینه‬
‫بال‬
‫می‬
‫باشد‬
‫ولی‬
‫کن‬
‫در‬
‫عوض‬
‫خورند‬
(
‫تلرانس‬
‫ابعادی‬
)
‫و‬
‫ت‬
‫نش‬
‫ابعادي‬
‫ناچیز‬
‫دارند‬
‫و‬
‫جریان‬
‫فلز‬
‫در‬
‫آنها‬
‫یکنواخت‬
‫می‬
‫باشد‬
40

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageSimplilearn
 

Empfohlen (20)

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming Language
 

1.ppsx

  • 1. 6 - ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ _ 1 ‫گودرزی‬ ‫معظمی‬ ‫علی‬ E-mail: goudarzi@nit.ac.ir ‫کارگاه‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫روشهای‬ ‫خرد‬ ‫و‬ ‫جان‬ ‫خداوند‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫صنعتي‬ ‫دانشگاه‬ ‫بابل‬ ‫نوشیرواني‬ ‫جلسه‬ ‫دوم‬ ‫صل‬ 1
  • 2. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬  ‫موضوعات‬ ‫فهرست‬ :  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫فرآیندهای‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫متداول‬ ‫فرآیندهای‬ ‫معرفی‬
  • 3. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫براي‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫موارد‬ ‫توان‬‫مي‬ ‫ازخاصيت‬ ‫سيالن‬ ‫پالستيكي‬ ‫برخي‬ ‫ا‬ ‫زمواد‬ ‫در‬ ‫حالت‬ ‫جامد‬ ( ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫فلزات‬ ) ‫بدون‬ ‫از‬ ‫دست‬ ‫دادن‬ ‫ديگر‬ ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫با‬ ‫قطعات‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫را‬ ‫توليد‬ ‫كرد‬  ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫يکی‬ ‫از‬ ‫انواع‬ ‫فرآيندهای‬ ‫توليد‬ ‫می‬ ‫باشد‬ .  ‫در‬ ‫اين‬ ‫فرآيند‬ ‫فلز‬ ‫در‬ ‫اثر‬ ‫اعمال‬ ‫نيرو‬ ‫و‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫مومسسان‬ ‫به‬ ‫يک‬ ‫شکل‬ ‫نهايی‬ ‫مورد‬ ‫نظر‬ ‫می‬ - ‫رسد‬ .  ‫امروزه‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫يکی‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫های‬ ‫مهم‬ ‫ساخت‬ ‫و‬ ‫توليد‬ ‫قطعات‬ ‫محسوب‬ ‫می‬ ‫شود‬ .
  • 4. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخی‬ ‫از‬ ‫روشهای‬ ‫متداول‬ ‫در‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫پيشينه‬ ‫ای‬ ‫به‬ ‫قدمت‬ ‫تاريخ‬ ‫تمدن‬ ‫از‬ ‫آغاز‬ ‫عصر‬ ‫مفرغ‬ ‫و‬ ‫کشف‬ ‫فلزات‬ ‫دارند‬
  • 5. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫شمشير‬ ‫يک‬ ‫توليد‬ ‫برای‬ ‫سنتی‬ ‫روش‬
  • 6. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫علی‬ ‫رغم‬ ‫پيشينه‬ ‫قديم‬ ‫خود‬ ‫مطالعات‬ ‫در‬ ‫زمينه‬ ‫شناخت‬ ‫فرآيندهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫فنآوريهای‬ ‫نوين‬ ‫برای‬ ‫پاسخگويی‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫های‬ ‫جديد‬ ‫شاخه‬ ‫ای‬ ‫پويا‬ ‫در‬ ‫عرصه‬ ‫علم‬ ‫و‬ ‫فنآوری‬ ‫می‬ ‫باشد‬ .
  • 7. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫خ‬ ‫بدنه‬ ‫قطعات‬ ‫ساختن‬ ‫برای‬ ‫توليد‬ ‫خودکار‬ ‫ای‬
  • 8. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫امروزه‬ ‫محصولت‬ ‫فلزی‬ ‫توليد‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫روشهای‬ ‫گوناگون‬ ‫فرم‬ ‫دهی‬ ‫از‬ ‫قطعات‬ ‫بسيار‬ ‫ريز‬ ‫و‬ ‫دقيق‬ ‫همچون‬ ،‫سوزن‬ ‫قطعات‬ ‫ساعت‬ ‫و‬ ‫برخی‬ ‫اجزاء‬ ‫ميکرو‬ ‫مکانيزمها‬ ‫تا‬ ‫قطعات‬ ‫بسيار‬ ‫بزرگتر‬ ‫و‬ ‫پيچيده‬ ‫تر‬ ‫همچون‬ ‫بدنه‬ ‫خودرو‬ ‫ها‬ ‫را‬ ‫شامل‬ ‫می‬ ‫شود‬ .  ‫همچنين‬ ‫تجهيزات‬ ‫بکار‬ ‫رفته‬ ‫در‬ ‫اين‬ ‫صنعت‬ ‫از‬ ‫ابزارها‬ ‫و‬ ‫مکانيزمهای‬ ‫ساده‬ ‫گرفته‬ ‫تاسيستمهای‬ ‫برنامه‬ ‫پذير‬ ‫کامپيوتری‬ ‫را‬ ‫شامل‬ ‫می‬ ‫شود‬ .
  • 9. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫خياطی‬ ‫سوزن‬ ‫خودکار‬ ‫توليد‬ ‫خط‬
  • 10. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫مچ‬ ‫ساعت‬ ‫قطعات‬ ‫ساخت‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نه‬
  • 11. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫ناز‬ ‫ورقهای‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫ميکرو‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬
  • 12. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫قطعا‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫برای‬ ‫سنگين‬ ‫فوق‬ ‫پرس‬ ‫يک‬ ‫از‬
  • 13. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫برش‬ ‫ماشين‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬ CNC
  • 14. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫شمشهاي‬ ‫ريخته‬ ،‫شده‬ ‫قطعاتی‬ ‫مسطح‬ ‫به‬ ‫شکل‬ ‫تسمه‬ ‫يا‬ ،‫ورقه‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫استوانه‬ ‫ای‬ ‫با‬ ‫مقاطع‬ ‫گوناگون‬ ‫همچون‬ ‫دايره‬ ‫و‬ ‫مربع‬ ‫و‬ ‫ديگر‬ ‫انواع‬ ‫پروفيلها‬ ‫شوند‬‫مي‬ .  ‫پس‬ ‫از‬ ‫اين‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫مواد‬ ‫شکل‬ ‫داده‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫معرض‬ ‫تغييرات‬ ‫بيشتري‬ ‫قرار‬ ‫گيرند‬‫مي‬ ‫و‬ ‫طي‬ ‫فرآيندهای‬ ‫های‬ ‫گوناگون‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫همچون‬ ‫آهنگري‬ ، ‫كاري‬‫حديده‬ ‫و‬ .... ‫به‬ ‫هاي‬‫فرآورده‬ ‫ديگر‬ ‫مانند‬ ‫سيم‬ ‫يا‬ ‫انواع‬ ‫شكلهاي‬ ‫نهايي‬ ‫تبديل‬ ‫شوند‬‫مي‬ .  ‫اين‬ ‫تغيير‬ ‫شكلها‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫حجم‬ ‫و‬ ‫سه‬ ‫بعدي‬ ‫باشد‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫برشي‬ ‫ساده‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫خمشي‬ ‫ساده‬ ‫يا‬ ‫مركب‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫تركيبي‬ ‫از‬ ‫اينها‬ ‫باشد‬ .  ‫در‬ ‫نتيجه‬ ‫تنشهاي‬ ‫ايجاد‬ ‫شده‬ ‫دراثر‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬
  • 15. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرآيندها‬ ‫مزايای‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ : 1 - ‫خوبی‬ ‫مکانيکی‬ ‫خواص‬ ‫دارای‬ ‫شده‬ ‫توليد‬ ‫قطعات‬ ‫هستند‬ . 2 - ‫توليد‬ ‫زمان‬ ‫بودن‬ ‫کوتاه‬ ‫و‬ ‫بال‬ ‫توليد‬ ‫قابليت‬ ‫دارند‬ ‫را‬ . 3 - ‫دارند‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫مشخص‬ ‫تلرانسهای‬ ‫در‬ ‫بال‬ ‫دقت‬ .
  • 16. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخی‬ ‫از‬ ‫محدوديتهای‬ ‫فرآيندهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ : 1 - ‫نيرو‬ ‫و‬ ‫تنش‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫برای‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫بسيار‬ ‫زياد‬ ‫است‬ . ‫مقدار‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫نوع‬ ،‫فرآيند‬ ‫به‬ ‫جنس‬ ‫ماده‬ ‫بکار‬ ‫برده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫ميزان‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫بستگی‬ ‫دارد‬ . 2 - ‫به‬ ‫دليل‬ ‫اينکه‬ ‫مقدار‬ ‫نيروی‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫زياد‬ ‫است‬ ‫ابزارها‬ ‫و‬ ‫ماشين‬ ‫آلت‬ ‫آن‬ ‫ا‬ ‫عمدتا‬ ،‫بزرگ‬ ‫سنگين‬ ‫و‬ ‫گران‬ ‫قيمت‬ ‫هستند‬ . 3 - ‫به‬ ‫دليل‬ ‫هزينه‬ ‫بالی‬ ‫ماشين‬ ‫آلت‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫مورد‬ ،‫نياز‬ ‫برای‬ ‫داشتن‬ ‫توجيه‬ ،‫اقتصادی‬ ‫تعداد‬ ‫قطعات‬ ‫توليدی‬ ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫بايد‬ ‫زياد‬ ‫باشد‬ .
  • 17. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫بطور‬ ‫كلي‬ ‫تحلیل‬ ‫چگونگی‬ ‫هاي‬‫فرایند‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ،‫فلزات‬ ‫به‬ ‫مدلهای‬ ‫بسی‬ ‫ار‬ ‫اي‬‫پیچیده‬ ‫می‬ ‫انجامند‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫متغیرهای‬ ‫مدل‬ ‫تحت‬ ‫تاثیر‬ ‫عوامل‬ ‫گوناگونی‬ ‫تعیین‬ ‫می‬ ‫گر‬ ‫دند‬ .  ‫بسته‬ ‫به‬ ‫قابلیت‬ ‫تاثیر‬ ‫گذاری‬ ‫مستقیم‬ ‫طراح‬ ‫بر‬ ‫تعیین‬ ‫این‬ ،‫متغییرها‬ ‫آنه‬ ‫ا‬ ‫را‬ ‫دو‬ ‫دسته‬ ‫به‬ ‫شرح‬ ‫ذیل‬ ‫تقسیم‬ ‫مس‬ ‫شوند‬ : .1 ‫متغییر‬ ‫های‬ ‫مستقل‬ ، ‫مشخصه‬ ‫هایی‬ ‫از‬ ‫فرآیند‬ ‫را‬ ‫تعریف‬ ‫می‬ ‫نمایند‬ ‫كه‬ ‫مهندس‬ ‫تول‬ ‫ید‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫آنها‬ ‫را‬ ‫مستقیما‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫نماید‬ . ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫تنظیم‬ ‫فرایند‬ ‫با‬ ‫تعیین‬ ‫این‬ ‫ها‬‫متغیر‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬ . .2 ‫هاي‬‫متغیر‬ ‫وابسته‬ ، ‫مشخصه‬ ‫هایی‬ ‫از‬ ‫فرآیند‬ ‫را‬ ‫تعریف‬ ‫می‬ ‫نمایند‬ ‫كه‬ ‫مهندس‬ ‫تولید‬ ‫نمی‬ ‫تواند‬ ‫آنها‬ ‫را‬ ‫مستقیما‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫نماید‬ .
  • 18. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخي‬ ‫از‬ ‫متغیر‬ ‫هاي‬ ‫مستقل‬ ‫در‬ ‫توصیف‬ ‫فر‬ ‫آ‬ ‫یند‬ ‫های‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزت‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ :  ‫ماده‬ ‫اوليه‬ : ‫مهندس‬ ‫در‬ ‫انتخاب‬ ‫نوع‬ ‫یا‬ ‫تركیب‬ ‫شیمیایي‬ ‫اي‬‫ماده‬ ‫كه‬ ‫قرار‬ ‫است‬ ‫تغی‬ ‫یر‬ ‫شكل‬ ‫داده‬ ‫شود‬ ‫آزاد‬ ‫است‬ ‫او‬ ‫با‬ ‫این‬ ‫خواص‬ ‫و‬ ‫ویژگیهاي‬ ‫ماده‬ ‫را‬ ‫تعیین‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫این‬ ‫نوع‬ ‫انت‬ ‫خاب‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫بر‬ ‫مبناي‬ ‫سهولت‬ ‫ساخت‬ ‫باشد‬ ‫یا‬ ‫توسط‬ ‫خواص‬ ‫مورد‬ ‫نظر‬ ‫فرآوردة‬ ‫نهای‬ ‫ي‬ ‫صورت‬ ‫گیرد‬ .  ‫شكل‬ ‫قطعة‬ ‫اوليه‬ : ‫شكل‬ ‫قطعه‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫توسط‬ ‫هاي‬‫فرایند‬ ‫قبلي‬ ‫تولید‬ ‫قطعه‬ ‫ت‬ ‫عیین‬ ‫و‬ ‫یا‬ ‫توسط‬ ‫مهندس‬ ‫طراح‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫انواع‬ ‫شكلهاي‬ ‫موجود‬ ‫در‬ ‫نظر‬ ‫گرفته‬ ‫شود‬ .
  • 19. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫شكل‬ ‫قالب‬ ‫يا‬ ‫ابزار‬ : ‫ابزار‬ ‫بندي‬ ‫عامل‬ ‫كنترل‬ ‫جريان‬ ‫فلز‬ ‫است‬ ‫لذا‬ ‫موفقیت‬ ‫يا‬ ‫شكست‬ ‫يك‬ ‫فر‬ ‫آ‬ ‫يند‬ ‫غالبا‬ ‫به‬ ‫شكل‬ ‫هندسي‬ ‫ابزار‬ ‫بکار‬ ‫گرفته‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫اجرای‬ ‫آن‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ . ‫برخی‬ ‫از‬ ‫عواملي‬ ‫كه‬ ‫در‬ ‫ابزار‬ ‫بندي‬ ‫دهي‬‫شكل‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫های‬ ‫گوناگون‬ ‫متداول‬ ‫توانند‬‫مي‬ ‫موثر‬ ‫باشند‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ :  ‫قطر‬ ‫غلطك‬ ‫در‬ ‫فرآيندهای‬ ‫نورد‬ ‫كار‬ ‫ی‬  ‫شعاع‬ ‫خمكاري‬ ‫در‬ ‫فرآيندهای‬ ‫ورقكار‬ ‫ی‬  ‫زاوي‬ ‫ه‬ ‫ابزار‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫های‬ ‫حديده‬ ‫كاري‬ ‫و‬ ‫كشسش‬ ‫سیم‬  ‫ابعاد‬ ‫هندسی‬ ‫حفر‬ ‫ه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫آهنگر‬ ‫ی‬ .
  • 20. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫ي‬‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ( ‫ي‬‫غنكار‬‫و‬‫ر‬ ) : ‫در‬ ‫فر‬ ‫ا‬ ‫هاي‬‫يند‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫ا‬‫معمول‬ ‫بيش‬ ‫از‬ 50 % ‫ژ‬‫انر‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫شده‬ ‫صرف‬ ‫غلبه‬ ‫بر‬ ‫هی‬‫و‬‫نیر‬ ‫سایشی‬ ‫شود‬‫مي‬ . ‫نجا‬‫ا‬‫ز‬‫ا‬ ‫كه‬ ‫ماد‬ ‫ه‬ ‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫خنك‬ ‫كننده‬ ، ‫محافظ‬ ‫تي‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ح‬ ‫وعامل‬ ‫جلوگيري‬ ‫از‬ ‫ر‬‫خو‬ ‫دگي‬ ‫نيز‬ ‫عمل‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫بنا‬ ‫اين‬‫ر‬‫ب‬ ‫انتخاب‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫از‬ ‫اهميت‬ ‫خاصي‬ ‫بر‬ ‫دار‬‫ر‬‫خو‬ ‫است‬  ‫دماي‬ ‫اوليه‬ : ‫دما‬ ‫يكي‬ ‫از‬ ‫عوامل‬ ‫بسيار‬ ‫موثر‬ ‫بر‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫است‬ . ‫به‬ ‫علت‬ ‫نكه‬‫ا‬ ‫خواص‬ ‫مکا‬ ‫نیکی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫ان‬‫ز‬‫مي‬ ‫يادي‬‫ز‬ ‫از‬ ‫تغييردما‬ ‫ی‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫تاثیر‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬ . ‫لذا‬ ‫موفقيت‬ ‫يا‬ ‫شكست‬ ‫عملكرد‬ ‫یک‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫شک‬ ‫ل‬ ‫دهی‬ ‫به‬ ‫انتخاب‬ ‫محدوده‬ ‫ی‬‫دمای‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫یمد‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫در‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫محدوده‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ .
  • 21. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫سرعت‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ : ‫بیشتر‬ ‫تجهیرات‬ ‫فرايندهاي‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫توانند‬‫مي‬ ‫در‬ ‫دامنه‬ ‫خاصي‬ ‫ازسرعت‬ ‫كار‬ ‫كنند‬ . ‫از‬ ‫آنجايي‬ ‫كه‬ ‫سرعت‬ ‫روي‬ ‫كارآيي‬ ‫ماده‬ ،‫روانساز‬ ‫نیروي‬ ‫الزم‬ ‫براي‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫انتقال‬ ‫حرارت‬ ‫موثر‬ ‫است‬ ‫لذا‬ ‫روشن‬ ‫است‬ ‫كه‬ ‫انتخاب‬ ‫آن‬ ‫بسیار‬ ‫ّیت‬ ‫م‬‫اه‬ ‫دارد‬ .  ‫میزان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ : ‫هنگامي‬ ‫كه‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫به‬ ‫كمك‬ ‫قالب‬ ‫صورت‬ ‫گیرد‬‫مي‬ ‫میزان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫ثابت‬ ‫است‬ ‫و‬ ‫بئسیله‬ ‫ابعاد‬ ‫قالب‬ ‫محدود‬ ‫می‬ ‫شود‬ ‫ولي‬ ‫در‬ ‫برخي‬ ‫ها‬‫فرايند‬ ‫مثل‬ ‫نورد‬ ‫توان‬‫مي‬ ‫آنرا‬ ‫با‬ ‫کنترل‬ ‫فرآيند‬ ‫به‬ ‫دلخواه‬ ‫تغییر‬ ‫داد‬ .
  • 22. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫پاره‬ ‫ای‬ ‫از‬ ‫مشخصه‬ ‫های‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫که‬ ‫تابع‬ ‫چگونگی‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ ‫می‬ ‫باشند‬ ‫را‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫به‬ ‫شرح‬ ‫ذيل‬ ‫برشمرد‬ : .1 ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫توان‬ ‫الزم‬ : ‫پس‬ ‫از‬ ‫تعیین‬ ‫متغییر‬ ‫هاي‬ ‫مستقل‬ ‫ی‬ ‫همچون‬ ‫جنس‬ ‫ماده‬ ،‫اولیه‬ ‫جنس‬ ‫قالب‬ ‫و‬ ‫نوع‬ ‫ماده‬ ‫روان‬ ،‫ساز‬ ... ، ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫توان‬ ‫الزم‬ ‫جهت‬ ‫انجام‬ ‫اين‬ ‫فرآيند‬ ‫را‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫محاسبه‬ ‫نمود‬ . ‫تغییر‬ ‫در‬ ‫هر‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫متغییر‬ ‫هاي‬ ‫فوق‬ ‫باعث‬ ‫تغییر‬ ‫در‬ ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫فشار‬ ‫الزم‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ . .2 ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫محصول‬ : ‫هر‬ ‫چند‬ ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫اولیه‬ ‫دست‬ ‫طراح‬ ‫است‬ ( ‫حق‬ ‫انتخاب‬ ‫دارد‬ ) ‫ولي‬ ‫تأثیرات‬ ‫مركب‬ ‫دما‬ ‫وتغییر‬ ‫شكل‬ ‫مسلما‬ ‫خواص‬ ‫آن‬ ‫را‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ ‫تغییر‬ ‫دهند‬‫مي‬ . ‫اي‬‫خريدارعالقه‬ ‫به‬
  • 23. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ .3 ‫دماي‬ ‫جي‬‫و‬‫خر‬ : ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫گرما‬ ‫توليد‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫قطعه‬ ‫گرم‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫قالب‬ ‫سرد‬ ‫خنك‬ ‫شود‬‫مي‬ . ‫غنها‬‫و‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ‫در‬ ‫اثر‬ ‫ارت‬‫ر‬‫ح‬ ‫بيش‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫يه‬‫ز‬‫تج‬ ‫شوند‬‫مي‬ . ‫بنا‬ ‫بر‬ ‫اين‬ ‫دانستن‬ ‫وكنترل‬ ‫دماي‬ ‫ماده‬ ‫در‬ ‫تمام‬ ‫مدت‬ ‫انجام‬ ‫اي‬‫ر‬‫ف‬ ‫ند‬ ‫مهم‬ ‫است‬ . .4 ‫دقت‬ ‫و‬ ‫پرداخت‬ ‫سطح‬ : ‫بستگي‬ ‫به‬ ‫ئيات‬‫ز‬‫ج‬ ‫مخصوص‬ ‫هر‬ ‫ايند‬‫ر‬‫ف‬ ‫دارد‬ . .5 ‫ماهيت‬ ‫يان‬‫ر‬‫ج‬ ‫فلز‬ : ‫عموما‬ ‫در‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫قطعه‬ ، ‫و‬‫نير‬ ‫و‬ ‫فشار‬ ‫به‬ ‫سطح‬ ‫خارجي‬ ‫قطعه‬ ‫وارد‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ ‫و‬ ‫حرکت‬ ‫ليه‬ ‫هاي‬ ‫خارجي‬ ‫قطعه‬ ‫ن‬‫و‬‫در‬ ‫قالب‬ ‫کنترل‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ ‫ولي‬ ‫يان‬‫ر‬‫ج‬ ‫د‬ ‫اخلي‬ ‫ماده‬ ‫نيز‬ ‫مهم‬ ‫است‬ ، ‫چگونگي‬ ‫يا‬‫ر‬‫ج‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫داخلي‬ ‫بستگي‬ ‫به‬ ‫نوع‬ ‫فر‬ ‫ا‬ ‫يند‬ ‫و‬ ‫ماده‬ ‫دارد‬ .
  • 24. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫سرعت‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫تاثیر‬ ‫سرعت‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫بر‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬  ‫برخي‬ ‫مواد‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫تحت‬ ‫بارهاي‬ ‫اي‬‫ضربه‬ ‫خرد‬ ‫شوند‬ ‫ولي‬ ‫در‬ ‫برابر‬ ‫بارهاي‬ ‫آرام‬ ‫بصورت‬ ‫موسسان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫دهند‬ .  ‫مواد‬ ‫حساس‬ ‫به‬ ‫نرخ‬ ‫كرنش‬ ‫در‬ ‫سرعتهاي‬ ‫تغییرشكل‬ ‫زياد‬ ‫محكمتر‬ ‫به‬ ‫نظر‬ ‫مي‬ ‫رسند‬ ‫درنتیجه‬ ‫اگر‬ ‫بخواهیم‬ ‫سريعا‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫را‬ ‫ايجاد‬ ‫كنیم‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫انرژي‬ ‫زيادي‬ ‫داريم‬  ‫داده‬ ‫های‬ ‫موجود‬ ‫برای‬ ‫توصیف‬ ‫رفتار‬ ‫مکانیکی‬ ‫مواد‬ ‫در‬ ‫سرعتهای‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫پايین‬ ‫در‬ ‫شرايط‬ ‫شبه‬ ‫بارگذاری‬ ‫شبه‬ ‫استاتیکی‬ ‫اندازه‬ ‫گیری‬ ‫بدست‬ ‫آمده‬ ‫اند‬  ‫مي‬ ‫بیشتر‬ ‫نیز‬ ‫روانسازها‬ ‫كارايي‬ ‫باالتر‬ ‫سرعتهاي‬ ‫در‬
  • 25. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫اثر‬ ‫اصطکاک‬ ‫بر‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫روانساز‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫کاهش‬ ‫آثار‬ ‫منفی‬ ‫آن‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫يكي‬ ‫ازمالح‬ ‫ظ‬ ‫ات‬ ‫مهم‬ ‫در‬ ‫فرايند‬ ‫ايجاد‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫قطعات‬ ‫فلزي‬ ‫اصطالك‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫كه‬ ‫بين‬ ‫قطعه‬ ‫كار‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫ابزارها‬ ‫بوجود‬ ‫مي‬ ‫آيد‬  ‫نظر‬ ‫به‬ ‫پيجيده‬ ‫بودن‬ ‫آثار‬ ‫مستقيم‬ ‫و‬ ‫غير‬ ‫مستقيم‬ ‫اصطالك‬ ‫بر‬ ‫کيفيت‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫ارزيابی‬ ‫دقيق‬ ‫اين‬ ‫آثار‬ ‫به‬ ‫سختی‬ ‫امکان‬ ‫پذير‬ ‫است‬ .  ‫ازآنجا‬ ‫كه‬ ‫اصطالك‬ ‫به‬ ‫عواملي‬ ‫مانند‬ ‫سطح‬ ‫تماس‬ ‫سرعت‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ ‫مشكل‬ ‫بتوان‬ ‫اثرات‬ ‫آنرا‬ ‫به‬ ‫مقياس‬ ‫ازمايشي‬ ‫كوچك‬ ‫كرد‬ ‫يا‬ ‫براي‬ ‫شريط‬ ‫حقيقي‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بزرگ‬ ‫كرد‬ . ‫گاهي‬ ‫بيش‬ ‫از‬ 50 % ‫انرژي‬ ‫مصرف‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫برای‬ ‫غلبه‬ ‫بر‬ ‫اصطالك‬ ‫هزينه‬ ‫مي‬ ‫شود‬
  • 26. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخي‬ ‫از‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫جنب‬ ‫كيفي‬ ‫قطعه‬ ‫ی‬‫نهای‬ ‫از‬ ‫قبيل‬ ‫پرداخت‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫دقت‬ ‫ابعاد‬ ‌‫مستقيما‬ ‫تحت‬ ‫تاثیر‬ ‫اصط‬ ‫الك‬ ‫می‬ ‫باشند‬  ‫در‬ ‫چنین‬ ‫مواقعی‬ ‫انتخاب‬ ‫روانساز‬ ‫مناسب‬ ‫مي‬ ‫تواند‬ ‫با‬ ‫کاهش‬ ‫اصطکاک‬ ‫نه‬ ‫تنها‬ ‫هزینه‬ ‫های‬ ‫انجام‬ ‫ايند‬‫ر‬‫ف‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ک‬ ‫اهش‬ ‫دهد‬ ‫بلکه‬ ‫به‬ ‫کیفیت‬ ‫بهتر‬ ‫کحوط‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫بیانجامد‬  ‫با‬ ‫این‬ ‫وجود‬ ‫انجام‬ ‫برخي‬ ‫ايندهاي‬‫ر‬‫ف‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫ات‬‫ز‬‫فل‬ ‫همچون‬ ‌ ‫د‬‫نور‬ ‌‫ی‬‫کار‬ ‫تنها‬ ‫درصورت‬ ‫وجود‬ ‫اصطالك‬ ‫كافي‬ ‫ام‬ ‫كان‬ ‫پذير‬ ‫است‬
  • 27. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫اثر‬ ‫دما‬ ‫بر‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫دمای‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫کاهش‬ ‫آثار‬ ‫منفی‬ ‫آن‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫اهميت‬ ‫دما‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫انرژی‬ ‫لزم‬ ‫برای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫همانقدر‬ ‫اهميت‬ ‫دارد‬ ‫که‬ ‫اثر‬ ‫روانسازي‬ ‫بر‬ ‫کاهش‬ ‫اصطکاک‬ ‫ميان‬ ‫قطعه‬ ‫و‬ ‫ابزارهی‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬  ‫ا‬ ‫عموما‬ ‫افزايش‬ ‫دما‬ ‫موجب‬ ‫كاهش‬ ‫استحكام‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫افزايش‬ ‫نرمي‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫بالطبع‬ ‫كاهش‬ ‫نرخ‬ ‫سخت‬ ‫شدن‬ ‫كرنشي‬ ‫ماده‬ ‫مي‬ ‫شود‬ ‫و‬ ‫تمام‬ ‫اين‬ ‫آثار‬ ‫موجب‬ ‫کاهش‬ ‫انرژی‬ ‫لزن‬ ‫برای‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫نتيجه‬ ‫تر‬‫ساده‬ ‫شدن‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫مي‬ ‫شوند‬ .
  • 28. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرایندهاي‬ ‫شكل‬ ‫دادن‬ ‫بر‬ ‫حسب‬ ‫دامنه‬ ‫دماي‬ ‫مورد‬ ‫استفاده‬ ‫به‬ ‫سه‬ ‫دسته‬ ‫فرآیند‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫شرح‬ ‫ذیل‬ ‫دسته‬ ‫بندی‬ ‫می‬ ‫شوند‬ :  ‫كار‬ ‫گرم‬ : ‫كارگرم‬ ‫دردمایي‬ ‫صورت‬ ‫مي‬ ‫پذیرد‬ ‫كه‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫ماده‬ ‫با‬ ‫ابجاد‬ ‫ت‬ ‫غییر‬ ‫شكل‬ ‫بطور‬ ‫همزمان‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫کیرد‬ . ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫دماي‬ ‫انجام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫حدود‬ 60 % ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫ماده‬ ‫است‬ .  ‫كار‬ ‫سرد‬ ، ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫دماي‬ ‫انجام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫حدود‬ 30 % ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫ماده‬ ‫است‬ . ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ ‫در‬ ‫دمای‬ ‫محیط‬ ‫بسیار‬ ‫متداول‬ ‫می‬ ‫باشد‬  ‫كار‬ ‫نیمه‬ ‫گرم‬ . ‫در‬ ‫کار‬ ‫نیمه‬ ‫گرم‬ ‫دمای‬ ‫نجام‬ ‫فرآیند‬ ‫در‬ ‫محدوده‬ ‫بین‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫گ‬ ‫رم‬ ‫قرار‬ ‫دارد‬ ‫یعنی‬ ‫محدوده‬ ‫دما‬ ‫دراین‬ ‫گونه‬ ‫فرآیندها‬ ‫بین‬ 30 % ‫تا‬ 60 % ‫از‬ ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬
  • 29. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ :  ‫كارگرم‬ ‫به‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫فلزات‬ ‫در‬ ‫بالي‬ ‫تراز‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫اطالق‬ ‫میشود‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫ا‬ ‫ینكه‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫فلزات‬ ‫مختلف‬ ‫بسیار‬ ‫متفاوت‬ ‫است‬ ‫بنابراین‬ ‫انجام‬ ‫كارگرم‬ ‫ا‬‫ا‬‫حتم‬ ‫مس‬ ‫تلزم‬ ‫دماي‬ ‫بال‬ ‫نیست‬ ‫گر‬ ‫چه‬ ‫ا‬‫ا‬‫غالب‬ ‫چنین‬ ‫است‬ .  ‫از‬ ‫آنجائیكه‬ ‫ایجاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫موسسان‬ ‫در‬ ‫بالي‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫موجب‬ ‫سخت‬ ‫شدن‬ ‫كرنش‬ ‫ي‬ ‫نمي‬ ‫شود‬ ، ‫در‬ ‫نتیجه‬ ‫انجام‬ ‫كارگرم‬ ‫باعث‬ ‫افزایش‬ ‫استحكام‬ ‫یا‬ ‫سختي‬ ‫و‬ ‫یا‬ ‫كاهش‬ ‫نرمي‬ ‫متناظر‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫آنها‬ ‫نمي‬ ‫شود‬ .
  • 30. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫اینكه‬ ‫تسلیم‬ ‫فلز‬ ‫با‬ ‫افزایش‬ ‫دماكاهش‬ ‫مي‬ ‫یابد‬ ‫بنابراین‬ ‫از‬ ‫روشهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫مبتنی‬ ‫كارگرم‬ ‫مي‬ ‫توان‬ ‫براي‬ ‫ایجاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫شدید‬ ‫در‬ ‫فلزات‬ ‫بدون‬ ‫خطر‬ ‫پاره‬ ‫شدن‬ ‫و‬ ‫بدون‬ ‫نیا‬ ‫ز‬ ‫به‬ ‫نیروهاي‬ ‫خیلي‬ ‫زیاد‬ ‫استفاده‬ ‫كرد‬ .  ‫هنگام‬ ‫انجماد‬ ‫فلزات‬ ‫به‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫مقاطع‬ ‫ضخیم‬ ‫از‬ ‫قطعه‬ ‫منجمد‬ ،‫شده‬ ‫دانه‬ ‫های‬ ‫درشت‬ ‫بلور‬ ‫تشکیل‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫ناخالصي‬ ‫هاي‬ ‫شیمیایي‬ ‫مذاب‬ ‫تاحدودي‬ ‫جدا‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫مرز‬ ‫این‬ ‫دانه‬ ‫ها‬ ‫پس‬ ‫زده‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شوند‬ . ‫در‬ ‫چنین‬ ‫شرایطی‬ ‫ممکن‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫جاهای‬ ‫قطعه‬ ‫حفره‬ ‫هاي‬ ‫گازي‬ ‫کوچک‬ ‫و‬ ‫نیز‬ ‫تخلخلهاي‬ ‫انقباضي‬ ‫بوجود‬ ‫بیاید‬ . ‫در‬ ‫چنین‬ ‫شرایطی‬ ‫حرارت‬ ‫دادن‬ ‫مجدد‬ ‫فلز‬ ‫تا‬ ‫محدوده‬ ‫بالت‬ ‫ر‬ ‫از‬ ‫دمای‬ ‫تبلور‬ ‫آن‬ ( ‫محدوده‬ ‫دمایی‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ) ‫بدون‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫قبلي‬ ‫باعث‬ ‫کمک‬ ‫به‬ ‫رشد‬ ‫دانه‬ ‫ه‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫همه‬ ‫جای‬ ‫قطعه‬ ‫مي‬ ‫شود‬ .
  • 31. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫از‬ ‫جمله‬ ‫دلیلی‬ ‫که‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫انجام‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫را‬ ‫محدود‬ ‫نماید‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫به‬ ‫موارد‬ ‫ذیل‬ ‫اشاره‬ ‫ن‬ ‫مود‬  ‫دماهاي‬ ‫بال‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫موجب‬ ‫واكنشهاي‬ ‫نامطلوب‬ ‫بین‬ ‫فلز‬ ‫و‬ ‫محیط‬ ‫اطرافش‬ ‫شود‬ . ‫اکسید‬ ‫شدن‬ ‫س‬ ‫طح‬ ‫قطعه‬ ‫از‬ ‫جمله‬ ‫این‬ ‫عوارض‬ ‫می‬ ‫باشد‬  ‫بعلت‬ ‫انقباض‬ ‫حرارتي‬ ‫و‬ ‫احتمال‬ ‫سرد‬ ‫شدن‬ ‫غیر‬ ‫یكنواخت‬ ‫قطعه‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫پایان‬ ‫کار‬ ،‫گرم‬ ‫ممک‬ ‫ن‬ ‫است‬ ‫دقت‬ ‫ابعاد‬ ‫ی‬ ‫قطعه‬ ‫پایین‬ ‫بیاید‬ . ‫به‬ ‫عبارت‬ ‫دیگر‬ ‫ممکن‬ ‫است‬ ‫قطعه‬ ‫تاب‬ ‫بردارد‬ .  ‫در‬ ‫جنین‬ ‫شرایطی‬ ،‫کاری‬ ‫ساختار‬ ‫متالوژیكي‬ ‫قطعه‬ ‫نیز‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫یكنواخت‬ ‫نگردد‬ . ‫زیرا‬ ‫ان‬ ‫دازه‬ ‫دانه‬ ‫نهایي‬ ‫قطعه‬ ‫به‬ ‫بالترین‬ ‫دماي‬ ‫قطعه‬ ‫در‬ ‫هنگام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫شرایط‬ ‫سرد‬ ‫کردن‬ ‫آن‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫جاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ .
  • 32. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ :  ‫مي‬ ‫نامیده‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫مجدد‬ ‫تبلور‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬ ‫دماهاي‬ ‫در‬ ‫فلزات‬ ‫موسسان‬ ‫شكل‬ ‫تغییر‬ ‫شود‬ .  ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫مي‬ ‫صورت‬ ‫اتاق‬ ‫دردماي‬ ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫گیرد‬ .  ‫برا‬ ‫موارد‬ ‫برخي‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫دماي‬ ‫ماده‬ ‫استحكام‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫تركردن‬ ‫نرم‬ ‫آنرا‬ ‫بالتر‬ ‫اندكي‬ ‫می‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫برند‬ .  ‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫اقتصاد‬ ‫تولید‬ ‫انجام‬ ‫شده‬ ‫تولید‬ ‫قطعه‬ ‫کیفیت‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬ ‫متعددي‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫روشها‬ ‫دیگر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ .
  • 33. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫براي‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫فرایندهاي‬ ‫تولید‬ ‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫كننده‬ ‫توجیه‬ ‫تولید‬ ‫زیاد‬ ‫كمیت‬ ‫درآن‬ ‫كه‬ ‫انبوه‬ ‫آلت‬ ‫ماشین‬ ‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫بسیار‬ ‫باشد‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ .  ‫است‬ ‫ضایعات‬ ‫و‬ ‫کاري‬ ‫ماشین‬ ‫شدن‬ ‫حداقل‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫دیگر‬ ‫مزایاي‬ ‫از‬ .  ‫مشخص‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫باید‬ ‫اول‬ ‫ي‬ ‫درجه‬ ‫در‬ ‫گیرد‬ ‫مي‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫فلزي‬ ‫ي‬ ، ‫باشند‬ ‫داشته‬  ‫انجام‬ ‫ساختار‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫ساخته‬ ‫قطعه‬ ‫مواد‬ ‫ن‬ ‫محصول‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫لذا‬ ،‫دهد‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬ ‫هایي‬ ‫کند‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬ .
  • 34. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشد‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫معايبی‬ ‫و‬ ‫مزای‬ ‫دارای‬ ‫گرم‬ ‫کار‬ ‫با‬ ‫مقايسه‬ ‫در‬ ‫کارسرد‬ :  ‫مزایای‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ : 1 - ‫گرم‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫عدم‬ ‫كردن‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 2 - ‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫اوردن‬ ‫بدست‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 3 - ‫دقیق‬ ‫بسیار‬ ‫كنترل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫ابعاد‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫پایین‬ ‫حد‬ ‫به‬ ‫بعدي‬ ‫ماشینكاري‬ ‫كاهش‬ ‫درنتیجه‬ ‫صفر‬ ‫ا‬ 4 - ‫تولیدي‬ ‫قطعات‬ ‫بیشتر‬ ‫شباهت‬ ‫فرآیند‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫از‬ ‫پذیري‬ ‫تعویض‬ ‫و‬ ‫اندازه‬ ‫نظر‬ 5 - ‫خستگي‬ ‫و‬ ‫استحكامي‬ ‫سایشي‬ ‫خواص‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 6 - ‫امكان‬ ‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫رفتار‬ ‫در‬ 7 - ‫آلودگي‬ ‫مسائل‬ ‫رساندن‬ ‫حداقل‬ ‫به‬ ‫زیست‬ ‫محیط‬
  • 35. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫معایب‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ 1 - ‫نیاز‬ ‫براي‬ ‫زیاد‬ ‫نیروي‬ ‫به‬ ‫تغییرشكل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 2 - ‫قویتر‬ ‫و‬ ‫تر‬‫سنگین‬ ‫تجهیزات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ 3 - ‫كمتر‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 4 - ‫سطح‬ ‫كردن‬ ‫تمیز‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫روانکار‬ ‫از‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 5 - ‫تاباندن‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫كه‬ ‫كرنشي‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬ ( ‫تبل‬ ‫مرحله‬ ‫تا‬ ‫قطعه‬ ‫کردن‬ ‫گرم‬ ‫ور‬ ‫آن‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫اصالح‬ ‫برای‬ ‫مجدد‬ ) ‫در‬ ‫میاني‬ ‫مراحل‬ ‫فرآیند‬ ‫نیاز‬ ‫باشد‬ 6 - ‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫دیدن‬ ‫آسیب‬ ‫احتمال‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ( ‫جهت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫خواص‬ ‫تضعیف‬ ‫خاص‬ ) 7 - ‫خواسته‬ ‫نا‬ ‫داخلي‬ ‫تنشهاي‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬ ‫امكان‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫در‬
  • 36. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫گرم‬ ‫نيمه‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ :  ‫كار‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫است‬ ‫زیر‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬ . .1 ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫نیروي‬ ‫كاهش‬ .2 ‫كرنش‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫كاهش‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫قالبكاري‬ ‫عملیات‬ ‫تعداد‬ ‫احتمالي‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫ماده‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬ ‫افزایش‬ ‫ي‬ .3 ‫ف‬ ‫یك‬ ‫با‬ ‫تولید‬ ‫قابل‬ ‫هندسي‬ ‫شكلهاي‬ ‫و‬ ‫محصولت‬ ‫طیف‬ ‫میتواند‬ ‫ا‬‫ا‬‫غالب‬ ‫گرم‬ ‫نمیه‬ ‫كار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫دستگاه‬ ‫یا‬ ‫رایند‬ ‫دهد‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫خاص‬ .
  • 37. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫گرم‬ ‫كار‬ ، ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫زیراست‬ ‫مزایاي‬ ‫داراي‬ : .1 ‫كمتر‬ ‫انرژي‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫باشند‬ ‫ذیل‬ ‫موارد‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫جویی‬ ‫صرفه‬ ‫این‬ ‫منابع‬ ‫؛‬ : .1 ‫كار‬ ‫كردن‬ ‫گرم‬ ‫براي‬ ‫انرژي‬ ‫كاهش‬ .2 ‫انرژي‬ ‫در‬ ‫جویي‬ ‫صرفه‬ ‫به‬ ‫قطعه‬ ‫رساندن‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫صرف‬ ‫ابعاد‬ ‫دقت‬ ‫مطلوب‬ ‫ی‬ .3 ‫حرارتي‬ ‫عملیات‬ ‫برخي‬ ‫حذف‬ ‫قطعه‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫تصحیح‬ ‫برای‬ ‫دادن‬ ‫شكل‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫آن‬ .2 ‫كمتر‬ ‫زدایي‬ ‫كربن‬ ‫و‬ ‫كمتر‬ ‫پوسته‬ ‫تولید‬ .3 ‫ابعاد‬ ‫بیشتر‬ ‫دقت‬
  • 38. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ .4 ‫كنترل‬ ‫فرآیند‬ ‫بهتر‬ ‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ .5 ‫تولید‬ ‫ضایعات‬ ‫كمتر‬ ‫معیوب‬ ‫قطعات‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ .6 ‫حدود‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫كار‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫نیروي‬ ‫اینكه‬ ‫وجود‬ ‫با‬ 25 % ‫الي‬ 60 % ‫به‬ ‫است‬ ‫كارگرم‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫حرارتي‬ ‫شوك‬ ‫نداشتن‬ ‫علت‬ ‫خستگي‬ ، ‫ابزار‬ ‫عمر‬ ‫آن‬ ‫بیشتر‬ ‫است‬ .
  • 39. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرآیند‬ ‫شکل‬ ‫دادن‬ ‫در‬ ‫دماي‬ ‫ثابت‬ :  ‫براي‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫برخي‬ ‫مواد‬ ‫که‬ ‫حساسیت‬ ‫به‬ ‫دماي‬ ‫بالیي‬ ‫دارند‬ ‫جهت‬ ‫بدست‬ ‫آوردن‬ ‫ص‬ ‫افي‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫مطلوب‬ ‫لزم‬ ‫است‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫دماي‬ ‫ثابت‬ ‫انجام‬ ،‫گردد‬  ‫براي‬ ‫این‬ ‫کار‬ ‫معمول‬ ‫باید‬ ‫آهنگ‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫آهسته‬ ‫باشد‬ ‫به‬ ‫نحوي‬ ‫که‬ ‫گرمای‬ ‫حاص‬ ‫له‬ ‫فرصت‬ ‫خروج‬ ‫پیدا‬ ‫نماید‬ .  ‫انجام‬ ‫این‬ ‫روش‬ ‫داراي‬ ‫هزینه‬ ‫بال‬ ‫می‬ ‫باشد‬ ‫ولی‬ ‫کن‬ ‫در‬ ‫عوض‬ ‫خورند‬ ( ‫تلرانس‬ ‫ابعادی‬ ) ‫و‬ ‫ت‬ ‫نش‬ ‫ابعادي‬ ‫ناچیز‬ ‫دارند‬ ‫و‬ ‫جریان‬ ‫فلز‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫یکنواخت‬ ‫می‬ ‫باشد‬
  • 40. 40