2. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
Bu konu hem genel İngilizceyi doğru kullanmak hem YDS sorularını çözmek adına ÇOK
önemlidir.
YDS tekniklerinde hep ilk olarak ‘zaman uyumuna bakın’ dediğimi duyacaksınız.
Fakat bu konu farklı kişiler tarafından ‘’karmakarışık’’ olarak anlatılmakta;
Hatta tablolar vs. verilmekte!
Bunlara gerek yok;
Bu dersimizde sizlere mümkün olan en sade ve anlaşılır şekliyle zaman uyumu konusunu
anlatacağım.
Bu anlatım alışılmadık şekilde farklı kategorilerde yapılacaktır.
3. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
1. Bir metinde zamanın paralel olarak ilerlemesi:
YDS noktasında işinize çok yarayacak bir kavramdır.
Mantığı:
İngilizcede (veya Türkçede) ‘’Present’’ ve ‘’Past’’ zamanlar bulunmakta.
Bir metnin hikayesinde de genelde bir ‘’ana zaman’’ bulunur.
Bu zamanlar genelde ‘’present’’ ve ‘’past’’ kapsamında paralel olarak ilerler.
Hemen bir örnek:
I went home yesterday. My mother was cooking. My sister had come home before me. (past)
I usually woke up at 7:00 am. After that i have breakfast with my family but today i am eating
alone because my family is abroad. After breakfast, i will go to work… (present)
4. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
Zaman Uyumsuzluğu nasıl yaratılır?
- Tahmin edeceğiniz üzere past tense’ler ile yazılan bir metnin bir anda present’a geçmesi veya
tam tersi.
Örnek:
When i went home yesterday, my mom was crying. I asked her why? She told me that something
bad had happened. She isn’t crying now. I was very concerned about what happened and then she
started to explain…
Hikaye geçmiş zamanda anlatılırken bir anda present’a geçmiş ve past devam etmiş. Burada
bir uyumsuzluk söz konusu.
Örnek 2: We are sitting in the living room. My father is reading a newspaper. He usually reads
newspapers in the evening. He came home late last night. He is drinking tea at the same time.
5. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
Bu tarz durumlar özellikle ‘’anlam bütünlüğü, restatement, çeviri, cümle tamamlama’’ gibi
sorularda karşımıza çıkar. Aslında her yerde çıkabilir!
Örnek:
Ayşe: I was worried about the test yesterday but it wasn’t as bad as i expected.
We can infer from the text that Ayşe….
A) The test was hard
B) Ayşe is worried about the test. (Merhaba, ben TUZAK )
C) She was happy with the difficulty of the test.
6. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
TUZAK UYARISI:
Bu tarz yöntemleri verdiğimizde şöyle bir problem yaşıyoruz.
Kolaya kaçmak isteyen öğrenci tense-uyumu olmayan (olmadığını sandığı) kısmı direkt eliyor
ve okumuyor.
Bu her zaman böyle olmayabilir, metnin akışı da önemlidir.
Örnek:
Elif saw an old man on the street. He looked like upset and hungry. Ayşe went closer to him and
asked if he needed anything. She was very nice to him. She is usually nice against old people
because she is aware that everyone will be old one day!
- Bu cümlede herhangi bir problem yok. ‘’Genel’’ bir durumdan bahsetmiş.
7. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
Not: Future tenseler de ‘present’ olarak değerlendirilmelidir. Ayrı olarak düşünmeyin.
B) Zaman Bağlaçları’nın hiç biri yan cümlesine – yani hemen yanına – “will”, “would”, “be going to”
almaz.
Örnekler:
- When i will be doing my homework… (when i do my homework..)
- Before i am going to go to the party…(before i go to the party)
- Zaten görüntü ve anlam olarak da pek yakışmazlar! Buradan da çıkartabiliriz.
8. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
2. Zaman Bağlaçlarında Tense Uyumu:
Zaman Bağlaçları: after, before, as soon as, when, until, while, by the time, until.
Çok önemlidir; madde madde işleyelim:
A) Zaman bağlaçları farklı zamanlarda kullanılabilir fakat ‘uyumlu’ olmak durumundadır.
- Before I go to bed, I brush my teeth. (present)
- Before I went to bed, I brushed my teeth. (past)
X Before I go to bed, I brushed my teeth.
Present – present / past – past olmak üzere farklı zamanlar kullanılabilir.
- Before i go to bed, i will brush my teeth. (present – future)
- I was going out when my father came home. (past cont – past)
- She had been dead by the time the ambulance arrived. (past perfect – past)
9. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
C) While ve when hariç diğer Zaman Bağlaçları yanlarına Continuous Tense’lerden hiç birini
almazlar.
While i was doing my homework, my sister was listening to music.
X Before i was doing my homework, i was listening to music.
Püf Nokta: Bu aynı zamanda ‘when’ bağlacı ‘continuous’ zamanlar alabilir demek değil mi? Pek
alışık değiliz buna çünkü. Genelde ‘while’ ile yaparız bunu.
- When i was cooking for my family, my son came in. – Sorun yok.
*Kısaca böyle bir şık görürseniz elemek gibi bir hataya düşmeyin, yaygın olarak while/as kullanılır
fakat when de kullanılabilir.
10. Zaman Uyumu = Zaman Paralelliği
D) While zaman bağlacı olarak kullanıldığında yan ve temel cümlelerine hiç bir Perfect Tense almaz.
- While i have been running for 2 hours, i saw my friend. XXX
E) Zaman Bağlaçları’nın hiç birinde aynı anda iki Perfect Tense kullanılamaz.
- After i have done my homework, i have gone out.
11. Zaman Uyumu = Sondaki Tatlı
ÇOK ÖNEMLİ: Aşağıda nadir ve çok mantığa uymayan (ilk bakışta) bir yapıdan bahsedeceğim.
‘’Nadir’’ demek sınavda çıkma olasılığı yüksek demektir!!!
- Zaman uyumunda: present – present / past – past (tenses) kuralından bahsetmiştik.
- Çoğu kişi ‘’Present perfect tense’’ zamanını ‘’geçmiş zaman’’ gibi düşünür.
- İlk bakışta yanlış da değildir fakat atlanılan bir durum şu;
- Present perfect kullanma amaçlarımızdan bir tanesi ‘’eylemin geçmiş zamanda başlayıp, hala
devam ediyor olması’’.
- İşte bu özelliği yüzünden present perfect tense ‘’present tense, present modals (can, may
vb.), future tenses (will, will be doing, will have done) ile KULLANILABİLİR. Bu kullanım zaman
uyumu problemi YARATMAZ!
- Bunu bilmeyen kişiler bu tarz şıkları zaman uyumlu değil diye direkt eler.
12. Zaman Uyumu = Sondaki Tatlı
Biz bunu yapmıyor ve okuyoruz; şimdi tam kurala ve örneklerine bakalım:
Zaman Bağlaçları yanlarına Present Perfect Tense aldıklarında, temel cümleye genelde
Present Modal gelir. Bazen ise Future tenseler gelir. Nadiren de Simple present görebiliriz.
- After we have tidied our room, we will go to cinema.
- He may resign from his company as soon as he has found a new job.
- When you have finished writing your assignment, you can go out.
- By the time you have learned English, i will be working in England.
- I will have completed my homework until you have finished cooking.
- After my mother has prepared breakfast, she wokes me up. (çok nadir.)
13. Zaman Uyumu = Sondaki Tatlı
Since Kuralı:
Present perfect + since + simple past = UYUMLUDUR.
I haven’t eaten anything since this morning. (normal cümle)
She has been good at singing since she was a child. (perfect – past uyumlu)
Bitti
Not: Zaman uyumları için size verebileceğim bir alıştırma yok. Bu konuyu şimdi, sınava 1-2 ay kala
ve sınadan 8-10 gün önce en az 3 kere tekrar etmenizi öneririm. Soru çözerken bunlar aklınıza
gelecektir ve o zaman bunun ne kadar önemli bir ders olduğunu anlayacaksınız.
