1. Overzicht van programma’s
Aan de samenwerking tussen Amsterdam en Agis wordt in de praktijk al uitvoering gegeven. Het convenant
‘Naar een vitaal en gezond Amsterdam’ geeft die samenwerking een impuls. In dit overzicht van vijftien
programma’s staat hoe die impuls vorm krijgt. Achter de korte teksten hieronder liggen projectbeschrijvingen;
sommige daarvan zijn al geheel uitgewerkt, andere nog niet meer dan een plan.
Preventie
1 Ouder- en Kind Centra/Centra voor Jeugd en Gezin
Amsterdam en Agis werken dóór aan de ontwikkeling van de Amsterdamse Ouder- en Kind Centra (OKC) als
voorloper van de beoogde Centra voor Jeugd en Gezin. Het OKC signaleert problemen bij ontwikkeling,
opvoeding en gezondheid en biedt dan zelf passende informatie, advies en hulp of verwijst naar specialistische
hulpverleners. Dat heeft concreet bijvoorbeeld al vorm gekregen in een zorgaanbod voor ‘huilbaby’s’ en een
reeks protocollen om de samenwerking te stroomlijnen. Preventie staat centraal en dat vergt dat bijvoorbeeld
verloskundigen en kraamverzorgenden op tijd signalen afgeven en dat kinderen van ouders met psychiatrische
problematiek op tijd de zorg krijgen die ze nodig hebben.
2 Basispakket actieve leefstijl en gezond gewicht
Een actieve levensstijl (sport, bewegen, gezonde voeding) beperkt risico’s op overgewicht en chronische ziekten
en bevordert maatschappelijke participatie. Op dit gebied ondernemen Amsterdam en Agis al veel activiteiten.
Die worden geïntensiveerd in een basispakket ‘Actieve leefstijl en gezond gewicht’. Zo moet er in 2011 op dertig
VMBO-scholen een programma ‘Preventief overgewicht’ draaien met veel sport, een gezonde schoolkantine en
een behandelprogramma voor jongeren met ernstig overgewicht. In alle aandachtwijken van Amsterdam komen
er intensieve trajecten ‘Bewegen op recept’, waaraan elk jaar drieduizend mensen kunnen meedoen. Een project-
bureau gaat het overzicht bewaken, gegevens verzamelen en nieuwe initiatieven beoordelen.
3 Activering van mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt
Voor een groep Amsterdammers (te beginnen in Noord) met een bijstandsuitkering komen er intensieve beweeg-
en sportprogramma’s. Het gaat om mensen die nagenoeg geen toegang hebben tot de arbeidsmarkt, nauwelijks
activiteiten buiten de deur ondernemen maar wel een meer dan gemiddeld beroep doen op de gezondheidszorg.
Door bewegen en sporten kunnen ze worden geactiveerd tot deelname aan het maatschappelijk leven. Dat gaat
onder meer gebeuren met behulp van ‘Bewegen op recept’. Doorstroming naar zelfstandig sporten wordt
gegarandeerd door laagdrempelige sportactiviteiten met begeleiding na afloop van het traject.
4 Schulden voorkomen met ‘Er op af’
Agis Zorgverzekeringen doet vanaf nu met rond 500 verzekerden mee aan het al langer bestaande project
‘Vroeg er op af’. In dat project signaleren gemeente, corporaties en energiebedrijf Nuon in een vroeg stadium
mensen met een betalingsachterstand, waarna de maatschappelijke dienstverlening actie onderneemt om te
voorkomen dat deze Amsterdammers (opnieuw) in ernstige schulden komen.
5 Uitwisseling informatie risicogezinnen
Om te voorkomen dat instellingen voor volwassenen-GGZ en jeugdzorg van elkaar niet weten wat ze doen in
gezinnen waar een veiligheidsrisico is, hebben zij recentelijk afspraken gemaakt om effectiever informatie uit te
wisselen. In eerste instantie gaat dat rond vijftig gezinnen gebeuren, waarna een evaluatie duidelijk moet maken
wat de beste aanpak is. Binnen de wettelijke kaders kunnen bestaande procedures en werkwijzen worden aan-
gescherpt. Amsterdam en Agis gaan die afspraken strikt bewaken.
6 Preventieprojecten en de eerste lijn
Agis en Amsterdam zien mogelijkheden om preventieve activiteiten te starten of te bestendigen vanuit of in
combinatie met de eerste lijn. Ook bij het opzetten van de wijkzorgcentra zal preventie een blijvend aandachts-
punt zijn (zie programma 14). Concrete voorbeelden zijn: doorontwikkeling van de inzet van zorgadviseurs in
de eerste lijn en de ontwikkeling en invoering van een instrument waarmee sociaal isolement bij ouderen tijdig
opgespoord kan worden. Ook zal de informatie van de Stuurgroep Preventie GGZ worden meegenomen bij de
inkoop van eerstelijns GGZ-voorzieningen en wordt de mogelijkheid onderzocht om de OKC’s te verbinden met
de eerstelijnszorg, al dan niet onder één dak.
Een samenhangend, vraaggestuurd aanbod
7 Zorgsturing
Voor deelnemers aan de collectieve ziektekostenverzekering van Agis Zorgverzekeringen met DWI wordt onder-
zocht of ‘zorgsturing’ ertoe kan bijdragen dat de zorg voor uitkeringsgerechtigden betaalbaarder en beter kan
worden. Concreet gaan de gedachten in de richting van afspraken met zorgverleners over zorg- en dienstverlening
aan deze groep, waardoor het wettelijk verplichte eigen risico kan worden verdisconteerd.

2. Overzicht van programma’s
8 Basispakket dienstverlening en zorg
Amsterdam ontwikkelt een basispakket WMO en Agis een basispakket Zorg. Beide pakketten zijn bedoeld voor
mensen die door beperkingen, handicap of ouderdom zorg en diensten nodig hebben om zelfstandig te kunnen
blijven wonen. De gemeente en Agis stemmen beide pakketten op elkaar af zodat er voor burgers een samen-
hangend aanbod is en het voor hen niet uitmaakt of een voorziening door de gemeente of door Agis wordt
gefinancierd. Een voorbeeld: Agis en Amsterdam hebben de aanmelding voor medische en sociale alarmering
samengevoegd. Volgende stap is het samen vormgeven van een voor de burgers eenduidige alarmopvolging en
zorg op afroep.
9 Integraal aanbod aan mensen die langdurig van zorg afhankelijk zijn
Van een groep Amsterdammers is bekend dat zij langdurig een breed scala aan zorg en diensten nodig hebben:
wonen, re-integratie, behandeling, begeleiding, welzijn. Bij deze zogeheten ‘langdurig zorgafhankelijken’ zijn vaak
veel instanties betrokken. In twee pilots wordt hun vraag geïnventariseerd en een gezamenlijk aanbod ontwikkeld in
de vorm van een ketencontract van Agis en samenhangende afspraken vanuit de gemeente. Vooruitlopend daarop
zullen nog dit najaar gezamenlijke kwaliteitscriteria voor de inkoop voor deze groep in 2009 ontwikkeld zijn.
10 Sluitende aanpak multiprobleemgezinnen
Een sluitende aanpak van multiprobleemgezinnen moet ervoor zorgen dat deze gezinnen eerder in beeld komen
en per gezin één plan van aanpak krijgen onder een gemandateerde gezinsmanager, zodat de kinderen in deze
gezinnen zich zonder bedreiging verder kunnen ontwikkelen. Dit najaar worden afspraken hierover vastgelegd in
een convenant. Gemeenten en stadsdelen in de stadsregio Amsterdam gaan een procesmanager aanstellen die
deze aanpak stuurt en bewaakt. Medewerkers van betrokken zorginstellingen (onder meer GGZ en verstandelijk-
gehandicaptenzorg) krijgen meer ruimte om bij deze sluitende aanpak een actieve rol te spelen.
11 Bureau Jeugdzorg en Jeugd-GGZ in een gezamenlijke voordeur
Een geïntegreerde ‘voordeur’ van jeugdzorg en GGZ leidt tot betere zorg, minder wachtlijsten, minder uitval en
een betere toeleiding van cliënten. Voorwaarde is wel dat de cliënt zelf kan kiezen. Bestaande afspraken daarover
worden verder uitgewerkt. Zo gaat Agis de mogelijkheden van preventieve taken in de Jeugd-GGZ onderzoeken
en het ‘inkoopadvies’ van Bureau Jeugdzorg bespreken met de aanbieders. Ook de zorg aan licht verstandelijk
gehandicapten (LVG) wordt daarin betrokken. Op korte termijn ontwikkelen Amsterdam en Agis daarnaast een
gezamenlijke analyse van mogelijke tekorten in de Jeugd-GGZ.
12 Samenhangende zorg aan LVG-jeugdigen
De zorgvraag van LVG jeugdigen met ernstige opgroei- en opvoedproblemen en vaak bijkomende psychiatrische
problematiek wordt op korte termijn beter in kaart gebracht, onder meer door middel van gerichte diagnostiek en
onderzoek. Een deel van dat onderzoek is al afgerond. Amsterdam en Agis verbinden zich om op basis van deze
vraaganalyse een toereikend en samenhangend aanbod van zorg en diensten te realiseren.
13 Toeleiding in de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
Een groep Amsterdammers heeft een psychiatrische diagnose en leeft in sociaal isolement, maar is niet bekend
bij de reguliere hulpverlening. Meldingen hiervan gebeuren bijvoorbeeld bij de Meldpunten Zorg & Overlast.
Deze ‘zorgmijders’ moeten worden geïdentificeerd en toegeleid naar de hulpverlening. Over de verdeling van de
taken in dit proces maken Agis en Amsterdam een protocol waarin verantwoordelijkheden en financiering helder
zijn geregeld. Dit protocol zal najaar 2008 operationeel zijn en een eind maken aan de huidige onduidelijkheden.
Een wijkinfrastructuur voor preventie, zorg, welzijn en jeugdzorg
14 Versterking van de eerste lijn
Er komen wijkzorgcentra in een groot aantal wijken. Die centra moeten in aansluiting bij netwerken in de wijk
– zowel van bewoners als van professionals – de toegankelijkheid en kwaliteit van de zorg- en dienstverlening op
wijkniveau verbeteren en de voorwaarden scheppen voor een samenhangende zorg- en dienstverlening. In wijken
waar bewoners vaker dan gemiddeld een beroep doen op tweedelijnszorg, moet het centrum ook leiden tot
verschuiving naar de eerste lijn.
15 Gebiedsgericht programmeren
In Amsterdam-Noord (met name in enkele wijken met relatief veel inwoners met complexe problematiek) gaan
Amsterdam en Agis uitproberen hoe ze door ‘gebiedsgericht programmeren’ het aanbod van zorg en welzijn
doelmatiger kunnen maken en een hogere kwaliteit van leven in de wijk kunnen realiseren. Voorwaarden zijn: sturen
op maatschappelijk rendement (en niet op de geleverde inspanning), duurzame samenwerking en zeggenschap
van bewoners. Amsterdam en Agis ontwikkelen op korte termijn gezamenlijke contractvoorwaarden om de admini-
stratieve last voor instellingen te beperken. De te ontwikkelen aanpak moet ook elders in de stad toepasbaar zijn.