Jelle van de Graaf, Machlien Vlasblom en Susan Scherpenisse presenteerde tijdens de Gelderse Netwerkdag Oorlogsbronnen 2018 in Putten hun onderzoeksresultaten naar plaatsen van beladen erfgoed, verzet, strijd en bevrijding en monumenten in Gelderland. Deze staan nu gepresenteerd op de kaart via WO2GLD.nl.

1. Erfgoed van Strijd, Bevrijding & Verzet
Van dataset naar waardenkaart
Door: Jelle van de Graaf, junior
onderzoeker Radboud Universiteit
Oldenallerse brug bij Putten, waar de aanslag plaatsvond die leidde
tot de razzia. Foto: Nico J. de Graaff, collectie Verzetsmuseum
Amsterdam.

2. Doelstellingen
• Overzicht creëren van het WO2-
erfgoed in Gelderland.
• Onderzoek bevorderen.
• Het stimuleren van erfgoedtoerisme.
• Bewustwording: wat is er in je eigen
omgeving?
Airstrip De Kluis tussen Malden en Nijmegen. Nationaal Archief,
fotocollectie Elsevier.

3. Methode en werkwijze
• Zo compleet mogelijk, maar geen crashlocaties en niet alle bunkers.
• Beladen locaties niet opgenomen, tenzij het een dubbele functie had.
• Netwerk Oorlogsbronnen goede uitvalsbasis.
• Andere bronnen: websites Traces of War en Indicatieve Kaart Militair
Erfgoed (IKME).

4. Resultaten
• 300 locaties verspreid over heel Gelderland.
• Korte omschrijving per locatie.
• Onderverdeeld in negen categorieën.
• Verwijzing naar bronnen: literatuur, archieven, afbeeldingen en
websites.
• Drie uitgelichte bronnen van Netwerk Oorlogsbronnen: ‘carrousel’.

5. Knelpunten
• Soms onduidelijk of een locatie nog bestaat of zichtbaar is.
• Af en toe lastig om de exacte locatie te bepalen.
• (Nog) niet alle archieven zijn bij Netwerk Oorlogsbronnen
aangesloten, dus konden niet alle bronnen gebruikt worden.

6. Toepassingen en vervolgstappen
• Vergelijkbaar onderzoek naar personen i.p.v. locaties.
• Verder ingaan op crashlocaties: apart onderzoek luchtoorlog?
• Mooi toepasbaar voor fiets- en
wandelroutes.
• Educatie.
• Vertrekpunt voor
geïnteresseerden in WO2.
Neergestorte P-51 Mustang. Foto: NIOD.

7. Beladen erfgoed
Gelderse Netwerkdag Oorlogsbronnen – 6 november 2018
Machlien Vlasblom

8. Wat is beladen erfgoed?
Gebouwen of locaties die verbonden waren aan het
nationaalsocialisme en/of herinneren aan de Duitse bezetting en
onderdrukking in 1940 – 1945 in brede zin.

9. Categorieën
• Militair
• Gezag
• Terreur
• Collaboratie
• Jodenvervolging
• Uitbuiting
• Duitse instanties

10. Aanpak

11. Resultaten
• 90 locaties + bronnen
• 110 points of interest
• Samenhang, inzicht, overzicht
---------------
• Symposium
• Artikelen
• Publiciteit

12. Oorlogsmonumenten in Gelderland
• Van +600 naar 863 oorlogsmonumenten
•164 ‘nieuwe’ monumenten + 82 ‘nieuwe’ oorlogsgraven
Gemenebest
• Hoe: online, literatuur, archieven, contact historische
verenigingen
•Verbinden: trefwoorden en categorieën

13. Militaire monumenten

14. Verzetsmonumenten

15. Burgerslachtoffers

16. Binnenkort
Website WO2GLD:
• Longread over Gelderse oorlogsmonumenten en
Nederlandse herinneringscultuur
• Onderzoeksgids
• Artikel over ‘monumentencommissies’ 1945-1965 in
Bijdragen en Mededelingen Gelre

17. Bedankt voor uw aandacht!
Susan Scherpenisse
s.scherpenisse@wo2gld.nl