2. Materiały wykorzystane w prezentacji W prezentacji wykorzystano referat i prezentacje wygłoszoną na Konferencji „Energia odnawialna – termiczne wykorzystanie odpadów w warunkach krajowych”. Warszawa 15 czerwca 2009 r. przez Panią Bożenę Środa pt. „Uwarunkowania współspalania odpadów w piecach cementowych”. Pani Bożena Środa reprezentowała na tej konferencji Stowarzyszenie Producentów Cementu. Wykorzystano także zdjęcia zakładów w Chorzowie i Radomiu, które to zakłady produkują paliwa alternatywne z odpadów przemysłowych i niebezpiecznych dla cementowni, zdjęcia pochodzą z materiałów reklamowych SITA Polska Sp. z o.o.
4. Komentarz do slajdu 1 Praktycznie wszystkie cementownie zlokalizowane są w Polsce południowo – wschodniej, tylko cementownia Kujawy znajduje się w centralnej części kraju. Właścicielem większości cementowni są koncerny zagraniczne.
6. Komentarz do slajdu 2 Zużycie cementu w Polsce gwałtownie wzrosło w latach 2006, 2007 i 2008 głównie ze względu na dobrą sytuację gospodarczą w tych latach i związaną z tym koniunkturę w budownictwie mieszkaniowym oraz dynamiczne rozpoczęcie realizacji przedsięwzięć finansowanych ze środków UE w ramach głównie Funduszu Spójności (tzw. okres programowania 2004 – 2006 z terminem realizacji przedsięwzięć do końca 2010 roku). Niepokojący jest jednak fakt wysokiego poziomu eksportu klinkieru (rok 2006) – z produkcją klinkieru związane są kwestie spalania paliwa, a to z kolei związane jest z emisją dwutlenku węgla i zagadnieniami przydziału uprawnień do emisji tego gazu.
8. Komentarz do slajdu 3 Jest niezaprzeczalnym faktem, że przemysł cementowy w Polsce (oprócz cementowni w Nowej Hucie) dokonał gigantycznych przeobrażeń tak w zakresie rozwiązań technologicznych, ochrony środowiska jak i organizacyjnych. Jako pierwszy w Polsce już pod koniec lat 90 – tych rozpoczął inwestycje mające na celu dostosowanie instalacji do wymogów najlepszych dostępnych technik. Dalsze inwestycje w nowe moce produkcyjne w Polsce uzależnione są jednak od sytuacji gospodarczej w kraju i przede wszystkim od możliwości uzyskania przydziałów uprawnień do emisji dwutlenku węgla dla nowych instalacji w przemyśle cementowym.
10. Komentarz do slajdu 4 Energochłonność przemysłu cementowego w Polsce znacznie spadła, miało to miejsce w szczególności w latach 1999 do 2004. Od 2005 roku obserwowany jest nieznaczny wzrost jednostkowego zużycia ciepła w przemyśle cementowym w Polsce. Polski przemysł cementowy charakteryzuje się niskim zużyciem ciepła w porównaniu z innymi krajami UE. W tym kontekście ma także jeden z najniższych wskaźników emisji dwutlenku węgla na tonę produktu. W kosztach wytwarzania 1 tony cementu koszt energii cieplnej stanowi ok. 45%. Z tych też powodów pozyskanie taniego paliwa o odpowiednich właściwościach decydować będzie w przyszłości o konkurencyjności tego przemysłu na rynkach UE.
12. Komentarz do slajdu 5 W piecach cementowych panują doskonałe warunki termiczne do prowadzenia procesu spalania paliw z odpadów. Nie mniej jednak wymagane są inwestycje dostosowujące instalacje do współspalania paliw z odpadów celem dotrzymania standardów środowiskowych. Np. wymiana palnika na niskoemisyjny, wielopunktowy system podawania paliwa czy też wymiana elektrofiltru na odpylacz workowy.
14. Komentarz do slajdu 6 Odpady w przemyśle cementowym wykorzystuje się zarówno w tzw. zestawie surowcowym jak i w końcowej fazie produkcji cementu poprzez wprowadzanie dodatków do cementu. Paliwa alternatywne stosowane są w procesie wypalania klinkieru.
16. Komentarz do slajdu 7 Ze spalania paliw z odpadów nie powstają żużle i popioły gdyż są one wbudowywane w klinkier. Czym większy udział paliwa alternatywnego zastępującego paliwa kopalne tym większy udział specyficznych pierwiastków i substancji zawartych w paliwie alternatywnych przenoszony jest do klinkieru, a następnie do cementu i dalej do wyrobów cementowych.
18. Komentarz do slajdu 8 W 2008 roku polski przemysł cementowy wykorzystał 617 tys. ton odpadów jako paliwa, co stanowiło 26% zużytego ciepła w procesie produkcji klinkieru. Przy czym paliwa alternatywnego (19 12 10) zużyto tylko 420 tys. ton. Gdyby przy tym samym poziomie produkcji przemysł ten wykorzystywał 80 % ciepła z paliwa z odpadów to stanowiłoby to 1 898 tys. ton tego paliwa. W Polsce zbieramy ok. 10 mln ton odpadów komunalnych rocznie, a wytwarzamy prawdopodobnie ok. 13,5 mln ton.
21. Komentarz do slajdu 9 i 10 Obserwowany jest wzrost udziału paliw alternatywnych (19 12 10) oraz spadek zużycia opon i odpadów gumowych oraz łupków powęglowych. Jest to prawdopodobnie powolna lecz stała tendencja zmian w zużyciu rodzajów odpadów współspalanych w piecach cementowych w Polsce.
23. Komentarz do slajdu 11 Celemmechaniczno – biologicznego przetwarzania odpadów, jako technologii ich przygotowania do termicznej przeróbki jest podniesienie kaloryczności strumienia odpadów oraz obniżenie zawartości wody w odpadach. Strumień zmieszanych odpadów komunalnych jest rozdrabniany (< 25 cm), usuwane są z niego metale żelazne, a następnie w przeciągu 10 dni odpady są poddawane intensywnemu napowietrzaniu w specjalnie zamykanych tunelach (boksach), tak, aby po procesie zawartość wody wynosiła ok. 20%.
27. Komentarz do slajdu 12, 13, 14 Bardzo istotną kwestią dla przemysłu cementowego jest jakość podawanych do pieca paliw alternatywnych, w szczególności ich kaloryczność, wilgotność oraz zawartość metali ciężkich. Tylko odpowiednio przetworzony odpad o określonej granulacji i jednorodności gwarantuje bezawaryjny proces spalania. Kluczową kwestią jest stabilność dostaw, stąd konieczność budowy sieci zakładów produkujących paliwa alternatywne o odpowiedniej wysokiej jakości.
36. Komentarz do slajdu 15 i 16 Wzrost zużycia paliw alternatywnych w przemyśle cementowym to jednocześnie wzrost zawartości metali ciężkich w cementach. Wzrost zawartości metali ciężkich w cementach to wzrost wymywalności tych metali z betonów produkowanych z wykorzystaniem tych cementów. Jest to o tyle groźne, że betony te mogą mieć bezpośredni kontakt z wodą do picia (np. kręgi studzienne), są też stosowane w budownictwie mieszkaniowym.
39. Komentarz do slajdu 17 i 18 Przy znacznych procentowym udziale zużycia paliw alternatywnych w cementowni jej układ oczyszczania spalin powoli ewaluować będzie w kierunku układu oczyszczania spalin w zakładzie termicznego przekształcania odpadów. Dopuszczalne emisje do powietrza z cementowni nie będą się różnić praktycznie niczym od emisji z zakładu termicznego przekształcania odpadów.
41. Komentarz do slajdu 19 Aby spalać w odpowiednich ilościach paliwa alternatywne w cementowni należy zbudować identyczny jak w zakładzie termicznego przetwarzania odpadów system monitoringu, dodatkowo uzupełniony o system badań laboratoryjnych potwierdzający jakość paliw alternatywnych podawanych do pieca. Należy ponieść dodatkowe koszty na system magazynowania i przechowywania paliwa alternatywnego na terenie cementowni oraz systemy podawania paliwa do pieca. Wysokie koszty systemu logistycznego związanego z dostawami paliwa. Ponoszone będą koszty na chemiczną stabilizacje i zestalenie pyłów z filtrów workowych oraz ich składowanie.
43. Komentarz do slajdu 20 W skali Europy, w przemyśle cementowym 18% ciepła wytworzonego z odpadów pozwoliło na uniknięcie 8 mln ton emisji dwutlenku węgla. Przy cenie ok. 20 euro za tonę CO2 daje to kwotę ok. 160 mln euro. Przy produkcji ok. 60% ciepła z odpadów unika się ok. 26,6 mln ton CO2 co przy cenie 20 euro za tonę daje to kwotę 533 mln euro rocznie, zaś przy cenie ok. 50 euro za tonę CO2 daje kwotę ok. 1 330 mln euro rocznie.
50. Komentarz do slajdu 24 Frakcja odpadów komunalnych spalanych w Niemczech to 6%. Frakcja odpadów przemysłowych (plastiki, papier, tekstylia) to ok. 55%. Produkcja paliw alternatywnych w Polsce winna się opierać głównie o odpady przemysłowe jak i niebezpieczne.
52. Kilka pytań zamiast wniosków Dlaczego tak agresywnie walczy się w Polsce przeciwko budowie spalarni odpadów komunalnych wskazując jako alternatywę mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów w celu produkcji paliwa alternatywnego skoro wiadomi, że skutki ekologiczne spalania paliw alternatywnych z odpadów komunalnych w cementowniach mogą być o wiele szersze i trudniejsze do zidentyfikowania ? Dlaczego tak agresywnie organizacje ekologiczne walczą z projektami spalarniowymi znajdującymi się na tzw. liście indykatywnej ? Dlaczego wskazuje się rozwiązania, które w efekcie są o wiele droższe dla obywatela (uczestnika systemu gospodarki odpadami komunalnymi) ?
53. Kilka pytań zamiast wniosków W czyim interesie stworzono system opłaty marszałkowskiej w którym za deponowanie odpadów o kodzie 20 03 01 niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne płacimy 104,20 zł tonę, zaś za odpady o kodzie 19 12 12inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 12 12 11 – 64,08 zł za tonę ? Dlaczego nie chcemy taniego ciepła ze spalania odpadów komunalnych w naszych systemach ciepłowniczych ? Takich pytań mógłbym mnożyć dziesiątki – pozostawiam to jednak Państwu.