1. โครงการอ่า งเก็บ นำ้า
ห้ว ยแม่ป ระจัน ต์
อัน เนื่อ งมาจากพระ
ราชดำา ริ

2. พระราชดำา ริ
วันที่ 17 มิถุนายน 2523 พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำาเนินจังหวัดเพชรบุรี
ทรงมีพระราชดำาริเกี่ยวกับงานชลประทานสรุปได้
ว่า “...ให้ก รมชลประทานพิจ ารณาวาง
โครงการก่อ สร้า งอ่า งเก็บ นำ้า ห้ว ยแม่ป ระจัน
ต์ เพื่อ จัด หานำ้า ให้ร าษฎรที่อ าศัย อยู่ต าม
หมู่บ า นต่า ง ๆ ริม ห้ว ยแม่ป ระจัน ต์ใ ห้ม น ำ้า ใช้
้ ี
เพาะปลูก และอุป โภค-บริโ ภคได้ต ลอดปี
นอกจากนัน ยัง ช่ว ยระบายนำ้า ลงมาเสริม ให้
้
กับ โครงการชลประทานเพชรบุร ีใ นระยะที่

3. โครงการห้วยแม่ประจันต์ฯ เป็นโครงการขนาดใหญ่
ซึ่งใช้งบประมาณดำาเนินงานสูง รัฐบาลในขณะนั้นจึงมีนโย
บายที่จะชะลองานก่อสร้างขนาดใหญ่ในช่วงของแผน
พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 6 (พ.ศ.
2530-2534) กรมชลประทานจึงต้องเลื่อนการก่อสร้างโครง
การฯ ออกไป
สืบเนื่องจากปัญหาอุทกภัยในพืนที่จังหวัดเพชรบุรี
้
เมื่อเดือนตุลาคม 2546 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หว ทรงมี
ั
พระราชดำาริวันที่ 6 ตุลาคม 2546 และวันที่ 4 พฤศจิกายน
2546 เกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาอุทกภัยในเขตจังหวัด
เพชรบุรีและจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยทรงมีพระราช
ประสงค์ให้เร่งดำาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บนำ้าห้วยแม่ประจัน
ต์ให้แล้วเสร็จโดยเร็ว กรมชลประทานจึงได้พจารณาปรับ
ิ
แผนงานก่อสร้างจากเดิมระยะ 5 ปี (2546-2550) เหลือระยะ
เวลาการดำาเนินการ 3 ปี (2546-2548) โดยขอให้กองทัพบก
สนับสนุนกำาลังพลและเครื่องจักรเครื่องมือเข้าร่วมดำาเนิน

4. ผลการดำา เนิน งานจนถึง ปัจ จุบ ัน
งานก่อสร้างเขื่อนทำานบดิน ดำาเนินงานขุดลอกร่อง
แกน ปรับปรุงฐานรากและถมดินอัดแน่นด้วยเครื่องจักร งาน
หินเรียงและหินทิ้ง สรุปผลงานก่อสร้างเขื่อนหัวงาน 94.60
% งานอาคารท่อระบายนำ้า ดำาเนินงานขุดร่องระบายนำ้า งาน
ท่อระบายนำ้า ก่อสร้างอาคารรับนำ้า อาคารควบคุมการ
ระบายนำ้า และติดตั้งเครื่องกว้านบานระบาย สรุปผลงาน
ก่อสร้าง 64.58 % งานอาคารระบายนำ้าล้น ดำาเนินงานขุด-
ขนย้ายดินและหิน งานคอนกรีตหยาบ งาน
คอนกรีตเสริมเหล็ก งานหินทิ้ง และงานติดตั้งเครื่องกว้าน
บานระบาย สรุปผลงานก่อสร้าง 87.54 % รวมผลงานตั้งแต่
เริ่มต้นถึงปัจจุบัน ได้ผลงานทั้งโครงการประมาณ ....% คาด
ว่าจะดำาเนินงานแล้วเสร็จภายในปี 2548 ทั้งนี้ คาดว่าจะ
สามารถเก็บกักนำ้าได้เต็มปริมาณความจุของอ่างจำานวน 42.
20 ล้านลูกบาศก์เมตร ในเดือนพฤศจิกายน 2548 (ในกรณี
ค่าเฉลียฝนปกติ) ซึงส่งผลให้มีโรงเรียนที่ตั้งอยูเหนืออ่าง
่ ่ ่
เก็บนำ้าจะถูกนำ้าท่วม 2 โรงเรียน ปัจจุบันสำานักงาน กปร. ร่วม

5. โครงการอ่างเก็บนำ้าห้วยแม่ประจันต์ฯ ตังอยู่ทหมู่
้ ี่
ที่ 5 บ้านจะโปรง ตำาบลหนองหญ้าปล้อง อำาเภอ
หนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี เป็นโครงการอ่างเก็บ
นำ้าขนาดกลาง โดยเป็นเขือนดินชนิด Zone Type ปิด
่
กั้นลำาห้วยแม่ประจันต์ ความยาวเขื่อนดิน 2,105 เมตร
ความกว้างของสันเขือน 8 เมตร ระดับสันเขื่อน +99.60
่
เมตร (รทก.) ความจุทระดับเก็บกัก 42.20 ล้านลูกบาศก์
ี่
เมตร อาคารประกอบ 2 แห่งคือ อาคารระบายลงลำานำ้า
เดิม (River Outlet) ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.60 เมตร
สามารถระบายนำ้าได้สูงสุด 17.50 ลูกบาศก์เมตร/วินาที
และอาคารระบายนำ้าล้น (Spill way) เป็นบานระบายโค้ง
สามารถระบายนำ้าได้สูงสุด 1,360 ลูกบาศก์เมตร/วินาที
ณ วันที่ 7 กันยายน 2550 มีปริมาณนำ้ากักเก็บ 27.5 ล้าน
ลูกบาศก์เมตร

6. สภาพทั่ว ไป
ลักษณะภูมิประเทศบริเวณต้นนำ้าทางด้านทิศเหนือ ทิศ
ตะวันออกและทิศตะวันตก เป็นภูเขาปกคลุมด้วยป่าไม้ โดย
เฉพาะทางด้านทิศตะวันตก ซึ่งเป็นชายแดนติดต่อกับประเทศ
สาธารณรัฐสังคมนิยมแห่งสภาพเมียนม่า ลักษณะภูมิประเทศ
เป็นเทือกเขาสูงปกคลุมด้วยป่าทึบ มีความลาดเทจากด้านทิศ
ตะวันตกไปทางทิศตะวันออก ป่าไม่เป็นป่าเบญจพรรณยังคงเป็น
สภาพป่าทึบ มีเพียงบางส่วนที่ถูกบุกรุกแผ่วถางเป็นป่าเปิด พื้นที่
บริเวณอ่างฯ และพื้นที่โครงการเป็นลักษณะที่ราบระหว่างภูเขา
ริมฝั่งทั้งสองด้านของห้วยแม่ประจันต์ ลักษณะพื้นที่คอนข้างราบ
่
เหมาะสำาหรับการปลูกพื้นไร่
การประกอบอาชีพ ราษฎรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ
เกษตรกรรมและเมื่อหมดฤดูกาลของการเพาะปลูก ก็จะไปรับจ้าง
อย่างอื่น ตลอดจนการหาของป่าขาย
สภาพปัญหาทั่วไป ในด้านการพัฒนาของอำาเภอ
หนองหญ้าปล้อง คือ แหล่งนำ้าเพื่อทำาการเกษตรไม่เพียงพอ,
การคมนาคมไม่สะดวก, รายได้ของสภาตำาบลไม่เพียงพอต่อการ

7. รายละเอีย ด
ระยะเวลาก่อ สร้า ง
โครงการ
• เริ่มดำาเนินการก่อสร้าง ก่อสร้างเขื่อนหัวงานและอาคาร
ประกอบ
ปีงบประมาณ 2546 เขื่อนดินประเภท Zone Type
• แล้วเสร็จปีงบประมาณ สูง
21.60 เมตร
2549 ยาว
2105.00 เมตร
สันเขื่อน กว้าง
8.00 เมตร
อาคารระบายนำ้าล้น (Spillway)
1 แห่ง
ท่อส่งนำ้าลงลำานำ้าเดิม (River
Outlet) 1
แห่ง

8. ประโยชน์ท ี่ค าดว่า จะ ความก้า วหน้า ของ
ได้ร ับ โครงการ
โครงการอ่างเก็บนำ้า ดำาเนินการก่อสร้าง
ห้วยแม่ประจันต์ อันเนืองมา แล้วเสร็จ 100 % ใน
่
จากพระราชดำาริ มีปริมาตร ปีงบประมาณ 2549
เก็บกักทีระดับเก็บกัก 42.2
่
ล้าน ลบ.ม. สามารถส่งนำ้า
เพือการเพาะปลูกประมาณ
่
22,000 ไร่

9. ภาพโครงการ

10. นางสาวสุนษา มิทยัพ
ิ
ชั้น ม. 4 /6 เลขที่ 4