1. Wycieczka do starożytnego
Egiptu w poszukiwaniu
związku nauk
przyrodniczych ze sztuką
14-1-14

2. Egipt -kraj o klimacie pustynnym ,
gorącym - nazywany był "darem Nilu ".
Wąski pas uprawy istniał jedynie dzięki
wylewom rzeki niosącym żyzny muł. Z
niego natomiast wyrabiano cegłę ,
lepiono domostwa , a także tworzono
drobne figurki .Największe znaczenie dla
rozwoju sztuki miały w Egipcie warunki
geograficzne oraz religia. Okresy
największej potęgi militarnej i rozwoju
gospodarczego w okresie Starego i, a
zwłaszcza Nowego Państwa sprzyjały
rozwojowi sztuki i kultury. W
starożytności wybrzeża Nilu obfitowały w
faunę i pokryte były gęstym gąszczem
papirusów i innych roślin . Rośliny ,
właśnie zwłaszcza papirus i kwiaty lotosu
stanowiły częsty motyw w malarstwie ,
reliefie ,a nawet w architektonicznych
detalach .
Poza wybrzeżami Nilu krajobraz był surowy.
Brak lasów ,a więc niedostatek drewna
rekompensowały duże złoża minerałów i
obfitość kamienia , piaskowca ,
wapienia ,bazaltu , czarnego i czerwonego
granitu , oraz kamieni półszlachetnych .
14-1-14

3. 14-1-14

4. MALARSTWO
14-1-14

5. Malarstwo egipskie nie jest
artystyczną wizją
otaczającego świata. To
rodzaj specyficznego
"pisma", które
symbolem postaci,
zdarzenia i koloru ma
wyczarować świat, w
którym zmarły ma
zaistnieć w otoczeniu
bogów.
14-1-14

6. 14-1-14

7. Technika malarska
Malarstwo egipskie powstawało
bezpośrednio na materiale, z
którego wzniesiono budowlę.
Kamień, cegła, drewno były
pokrywane cienką warstwą
wygładzonej zaprawy
wapiennej.
Na niej czerwoną linią
nanoszony był szkic
przedstawianej sceny. Kontury
zaznaczano mocną, czarną linią.
Powstałe pola wypełniano
kolorem.

8. Farby
Stosowane barwniki były pochodzenia
naturalnego: np. czarny z sadzy lub wę gla,
biały z wapienia lub gipsu, ż ółtopomarań czowy z ochry, zieleń i niebieski z
malachitu i lazurytu albo kobaltu i tlenku
ż elaza.
Jako spoiwa uż ywano roztworu z
gumy arabskiej zmieszanej z białkami jaj i
odrobiną wody (farba ta nazywana była
temperą ). W czasach XVIII dynastii jako
spoiwo zaczę to uż ywać wosku pszczelego.
14-1-14

9. 14-1-14

10. Kolorystyka
! CZARNY - kolor ziemi dającej życie
ZIELONY– barwa papirusu
CZERWONAWY- barwa pustyni,
symbol bezpłodnego Seta
BIAŁY –świt, uwolnienie od mocy
demonów
ŻÓŁTY - kolor złota, niezniszczalne
ciało bogów i symbol wieczności
CZERWONY- kolor krwi i życia
NIEBIESKI- nowe życie !
14-1-14

11. Guma arabska
Stwardniała na powietrzu !
gumowata wydzielina wyciekająca
naturalnie lub otrzymywana przez
nacięcie pnia i gałęzi akacji
senegalskiej i innych gatunków z
rodzaju Acacia pochodzących z
Afryki.! Znana była już w
starożytności. W starożytnym Egipcie
używana m.in. do utwardzania
reliefów.
14-1-14

12. Reliefy
14-1-14

13. Relief to !kompozycja
rzeźbiarska wykonana na
płycie kamiennej,
metalowej lub
drewnianej z
pozostawieniem na niej
tła. !
Dzieło uzyskuje się
poprzez rzeźbienie, kucie
lub odlewanie, następnie
utwardza.
14-1-14

14. Makijaż
Egipcjanki znały i
chętnie stosowały
makijaż. Kleopatra
została okrzyknięta
najpiękniejszą kobietą
tamtych czasów, a
imię Nefretete
oznaczało „piękna
nadchodzi”.
14-1-14

15. Jakie używały kosmetyki?
! galenit: podkreślano nim brwi,
rzęsy i powieki
pasta w kolorze cynobrowym - usta i
policzki!
Egipcjanie (nie tylko kobiety!)
farbowali też włosy, głównie
barwnikami roślinnymi, np. na
czarno indygo lub na rudo henną
współczesne odpowiedniki manikiuru:
paznokcie u dłoni i stóp farbowano
na rudawy odcień henną.
14-1-14

16. •
Egipcjanie wyznawali zasadę
bladej szlachetnej cery, dlatego
podkreślali ciemnymi barwami
oprawę oczu, po to by skóra
wydawała się jaśniejsza. Ciemny
makijaż uwydatniał oczy, co
sprawiało, że wyglądały na
większe. Usta pociągano
pomadkami, które można by
nazwać pierwszymi błyszczykami
(ponieważ przechowywano je dla
trwałości w łodygach roślin i
wyciskano), głównie w kolorach
czerwieni, aby kusiły i nie
wysychały na słońcu.
14-1-14

17. 14-1-14

18. RZEŹBA
14-1-14

19. Nefretete - ,,Piękna, która przybyła
14-1-14
’’

20. W Muzeum Egipskim w
Berlinie, znajduje się
słynna starożytna
rzeźba
przedstawiająca
Nefertiti, Wielką
Małżonkę Królewską
faraona Echnatona.
14-1-14

21. 14-1-14

22. Liczące wysokość 47 cm i ważące
około 20 kg !popiersie NEFERTETE
zostało wyrzeźbione z wapienia i
pokryte polichromowanym stiukiem
czyli wielobarwną ozdobą malarską!,
dzięki której wizerunki mieszkańców
krainy nad Nilem nabierają życia. Jest
to rzeźba pełnoplastyczna
(opracowana ze wszystkich stron),
zachowana w dobrym stanie mimo
kilku ubytków (m.in. na wysokości
ramion i górnej partii klatki
piersiowej, na twarzy, uszach, a
ponadto w tylnej partii nakrycia
głowy).
14-1-14

23. Nakryta wysmukłym czepcem głowa
osadzona jest na wydłużonej szyi, na
której widoczne są krtań i mięśnie.
Wysokie ramiona po bokach są
przycięte, w sposób delikatny łączą
się z liniami szyi co stanowi element
stylizacji w celu uwysmuklenia
popiersia. Jej ciemnobłękitne oczy są
lekko przysłonięte powiekami,
obwódki oczu są silnie podkreślone
czarnym konturem. Lewe oko jest
-jak widzimy - niekompletne.
14-1-14

24. 14-1-14

25. Popiersie Nefertiti zostało
odnalezione już z uszkodzonym
okiem. Według niektórych wersji
właśnie dlatego, że było
niedokończone. Były teorie, że to
był model do pokazywania, jak
osadzać oko wykonanie z innych
materiałów niż rzeźba. Dziś jednak
więcej badaczy skłania się do
wersji o jej zniszczeniu.
14-1-14

26. Wyeksponowane zostały też w sposób
subtelny policzki, zmarszczki i fałdy
skórne .Rzeźbiarz próbował
przedstawiać oznaki starzenia się
królowej , dodał na policzki i oczy
odrobinę gipsu by ułatwić wyrzeźbienie
zmarszczek i udoskonalić swe dzieło. Po
badaniach tomograficznych
wywnioskowano iż zmarszczki wokół
ust i na policzkach oraz obrzęk na nosie
zostały wyrzeźbione w wapiennym
rdzeniu. Umieszczał warstwy stiuku aby
zniwelować zbędne wgłębienia i
wypukłości.
! Tomografia komputerowa jest
metodą diagnostyczną pozwalają cą
na uzyskanie obrazów
tomograficznych (przekrojów)
badanego obiektu. !
14-1-14

27. Jak tamtejsi artyści otrzymywali barwy?
! Błękit: fryta sproszkowana, z dodatkiem
tlenku miedzi
Kolor karnacji: delikatnie sproszkowany
wapień z dodatkiem czerwonej kredy i
tlenku żelaza
Żółć: Aurypigment
Zieleń: fryta sproszkowana z dodatkiem
miedzi i tlenku żelaza
Czerń: kwarc, węgiel z woskiem
Biel: kreda (Węglan wapnia) !
14-1-14

28. Wielki Sfinks - Giza
14-1-14

29. Jest to !największy posąg na świecie ,
wykonany z jednego kawałka skały MONOLITU.!Ma wymiary 20 m
wysokości i 80 m długości. Sfinks ma
ciało lwa i ludzką głowę. Do dziś
stanowi symbol zagadkowości i
tajemniczości. Przypuszcza się, że jest
on strażnikiem leżących za nim
piramid . Ma królewskie nakrycie głowy
i królewską kobrę na czole. W czasach
swojej świetności musiał wyglądać
imponująco lecz zważywszy na jego
wiek jest doskonale zachowany
-brakuje mu tylko części nosa, a brody
całkowicie, prawdopodobnie
pierwotnie był otynkowany i
pomalowany na czerwono.
14-1-14

30. Sfinks egipski na przestrzeni
tysiącleci był wielokrotnie
przysypywany przez piasek.
Działały na niego siły erozji i
wód podziemnych . !Erozja to
naturalne zjawisko
mechanicznego niszczenia
powierzchni skorupy ziemskiej zarówno skał jak i gleb, poprzez
róż ne czynniki zewnę trzne, oraz
towarzyszą ce temu zjawisku
przenoszenie produktów erozji. !
Ich ślady widać na całym
posągu. Na szczęście rzeźba była
wiele razy odrestaurowywana.
Ostatnią renowację Sfinks
egipski przeszedł w latach
dziewięćdziesiątych XX w
14-1-14

31. Jedyne więc co wydaje się być
niemal pewne to to, że Sfinks nosi
ślady wielotysiącletnich deszczów i
liczy sobie o wiele więcej lat niż
najstarsza z piramid. Potwierdzają
to liczni geolodzy z całego świata
oraz ! badania sejsmograficzne,
dzięki którym jest możliwe
rozpoznanie geologicznej budowy
ziemi na podstawie informacji
uzyskanych w wyniku rejestracji
fali sejsmicznej, wzbudzonej na
określonym obszarze za pomocą
specjalistycznego sprzętu. Badania
3D pozwalają na uzyskanie
trójwymiarowej mapy warstw
skalnych. Metoda ta jest skuteczna
w badaniach skorupy ziemskiej do
głębokości kilku kilometrów.!
14-1-14

32. 14-1-14

33. !Dzięki
postępowi i
długim badaniom
doszukano się się w
wymiarach i kształtach
Sfinksa tzw. stałych
matematycznych oraz
najrozmaitszych
proporcji, odnoszących
się do wielkości Ziemi i
wszechświata. !
14-1-14

34. ARCHITEKTURA PIRAMIDY

35. Czym są piramidy?

36. ! Piramidy są to
budowle o
kształcie
ostrosłupa
służące
najczęściej jako
grobowiec lub
podbudowa do
świątyni. !

37. Proces budowy piramid

38. Na początek wybierano miejsce,
które może utrzymać ciężar 6
400 000 t, następnie po
wyznaczanej powierzchni
wznoszono wał z piasku i
kamieni. Na podstawie
budowli wykuwano sieć
kanałów przecinających się
pod kątem prostym, po
napełnieniu zaznaczano
wysokość poziomu wody.
Następnie kamieniarze
usuwali wszystko, co
wykraczało poza wyznaczony
poziom.

39. Prace trwały zwykle 10 lat,
zatrudnianych było
4000 rzeźbiarzy,
architektów,
kamieniarzy oraz innych
rzemieślników. Wg
pisarza Herodota,
budowa piramidy
gromadziła 100 000
pracowników, na samo
żywienie dla nich
wydano około 1600
talentów, co odpowiada
współczesnej wartości 7
mln dolarów.

40. Funkcja piramid

41. Piramidy spełniały !
funkcję królewskich
grobowców.! Po
śmierci faraona
balsamowano zwłoki
i wkładano do krypty.
Wnętrzności władcy
umieszczano w
wazach
pogrzebowych.

42. Jak wyglądał proces
mumifikacji?

43. Obrzędy pogrzebowe
rozpoczynano
kąpaniem mumii w
Basenie Chonsu. Do
nasączenia płótna
używano mirry,
olejka cedrowego i
innych wonnych
olejków. Tył ciała
nacierano tłuszczem,
a czaszkę wypełniano
ziołami.

44. W czasie pierwszych 36 dni
było 8 ceremonii, 9 zaś
miała miejsce przy
składaniu mumii do
grobu. W sumie było 17
ceremonii, co miało
związek z !17 częściami
ciała: 7 otworów głowy
(uszy, oczy, nozdrza,
usta), 4 synów Horusa
(organy wewnętrzne), 2
nogi, 2 ramiona, przód
tułowia i tył.!

45. Czerwona/Północna Piramida

46. Jest to najstarsza
zachowana klasyczna
piramida. Posiada
zastosowane już
prędzej, np. w
piramidzie w
Meidum, !rozwiązanie
architektoniczne,
pozwalające
zminimalizować nacisk
masy na komorę
grobową, a
mianowicie sklepienie
wspornikowe.!

48. DZIĘKUJEMY
Emilia Błaszkowska
Agnieszka Szulc
Katarzyna Patalon
Kl: II a LO
14-1-14