Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και Ανάπτυξη

1. “Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και Ανάπτυξη ”
Καθηγητής Χρηματοοικονομικής
Πανεπιστημίου του Πειραιά
Νικόλαος Δ. Φίλιππας
Πανεπιστήμιο Αιγαίου,
Χίος 20-4-2016
μ

2. 2
Σε ένα νέο κόσμο που αλλάζει και προσαρμόζεται
διαρκώς με μεγάλες ταχύτητες, όποιος καθυστερεί και
αναβάλλει…
…θα οδηγηθεί με βεβαιότητα σε ακόμα μεγαλύτερη
μείωση του βιοτικού του επιπέδου.

3. 3

4. 4
Βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας
Δις ευρώ και σε αγκύλη ποσοστά επί του ΑΕΠ
2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Ιδιωτική κατανάλωση 94,9 153,4 164,6 164,5 158,4 145,1 134,7 129,9
[66,9] [65,9] [68,0] [69,3] [70,0] [69,8] [69,4] [71,2]
Δημόσια κατανάλωση 25,2 46,4 49,1 54,0 48,9 44,1 41,1 36,5
[17,8] [19,9] [20,3] [22,7] [21,6] [21,2] [21,2] [20,0]
Επενδύσεις παγίου κεφαλαίου 35,4 59,9 57,4 49,7 39,1 32,0 22,7 20,5
[25,0] [25,7] [23,7] [20,9] [17,3] [15,4] [11,7] [11,2]
Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 33,5 52,4 56,6 45,1 50,0 52,9 54,8 55,1
[23,6] [22,5] [23,4] [19,0] [22,1] [25,5] [28,2] [30,2]
Εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 49,1 81,4 88,0 69,7 69,4 67,1 63,5 60,6
[34,6] [34,9] [36,3] [29,4] [30,7] [32,3] [32,7] [33,2]
Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών -15,6 -28,9 -31,4 -24,6 -19,4 -14,2 -8,7 -5,4
[-11,0] [-12,4] [-13,0] [-10,4] [-8,6] [-6,8] [-4,5] [-3,0]
ΑΕΠ 141,7 232,8 242,1 237,4 226,2 207,8 194,2 182,4
Δημόσιο Χρέος 141,0 240,0 264,6 301,0 330,3 356,0 304,7 319,1
[99.4] [103.1] [109.3] [126.8] [146,0] [171.3] [156.9] [174.9]
Χρηματοδ. εγχ. ιδιωτ. τομέα 59,9 215,4 249,7 249,7 257,8 248,5 227,7 217,9
[42,3] [92,5] [103,1] [105,2] [114,0] [119,6] [117,2] [119,4]
Αποταμίευση νοικοκυριών -9,8 -6,4 -6,7 -0,1 -7,0 -5,0 -4,4 -11,0
Πηγές: ΕΛΣΤΑΤ, Τράπεζα της Ελλάδος. Επεξεργασία στοιχείων από το ΚΕΠΕ.

5. 5
Τελική καταναλωτική δαπάνη (ως ποσοστό του ΑΕΠ)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
78
92
ΕΕ28 Ελλάδα
14%
Πηγή: Eurostat

6. 6
Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (ως ποσοστό του ΑΕΠ)
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Ιρλανδία 54.0 51.4 47.8 47.2 47.3 50.6 54.4 53.6 56.1 52.5
Ελλάδα 8.2 8.9 9.4 10.0 10.2 8.5 10.4 12.9 15.4 16.5
Ισπανία 17.3 16.7 16.7 17.6 17.3 15.2 17.7 20.1 21.3 22.3
Ιταλία 19.2 19.7 21.0 22.1 22.1 18.1 20.5 22.2 23.4 23.6
Πορτογαλία 20.7 20.3 22.4 22.8 22.6 19.2 21.7 25.2 27.7 28.8
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
43
33
ΕΕ28 Ελλάδα
Εξαγωγές Αγαθών (% ΑΕΠ) για επιλεγμένες χώρες
Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (ως ποσοστό του ΑΕΠ)
9,9%
Πηγή: Eurostat

7. 7
Ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (ως ποσοστό του ΑΕΠ)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
0
5
10
15
20
25
30
19
12
ΕΕ28 Ελλάδα
Πηγή: Eurostat
7,7%

8. 8
Η Κίνα το 2019 θα ξεπεράσει τις Η.Π.Α. σε ονομαστικούς όρους ΑΕΠ
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018
0
5
10
15
20
25
30
18
3
7
5
18
Κίνα Γερμανία Ινδία
Ιαπωνία Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Πηγή: IMF
%

9. 9
Κόσμος – Ευρωζώνη – Ελλάδα – Κίνα
2004
Παγκόσμιο ΑΕΠ: $43 τρισ.
Ελλάδα: $230,34 δισ.
2013
Παγκόσμιο ΑΕΠ: $74,7 τρισ.
Ελλάδα: $241,8 δισ.
x 1,74
του παγκόσμιου
ΑΕΠ
0,32%
του παγκόσμιου
ΑΕΠ
Πηγή: IMF, Οκτώβριος 2013
1,3621 ($/€)
(31/12/2004)
1,3791 ($/€)
(31/12/2013)
22,76%
του παγκόσμιου
ΑΕΠ
17,07%
του παγκόσμιου
ΑΕΠ
0,54%
4,52%
του παγκόσμιου
ΑΕΠ
12,68%
του παγκόσμιου
ΑΕΠ

10. 10
Η Ελλάδα και η Ευρωζώνη χάνουν σε όρους Ανταγωνιστικότητας
2002 2012 2030
4.3%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ 11.4%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ
28%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ
20.5%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ
16.9%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ
12%
του Παγκόσμιου ΑΕΠ

11. 11
Οι «Αυτοκρατορίες» Αντεπιτίθενται…
0
1000
1500
1600
1700
1820
1870
1913
1950
1973
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΑΣΙΑ
ΕΥΡΩΠΗ
ΠΡΩΗΝ ΕΣΣΔ
ΗΠΑ
ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
ΙΑΠΩΝΙΑ
ΙΝΔΙΑ
ΚΙΝΑ
ΑΦΡΙΚΗ
Πηγή: Angus Maddison, The World Economy: Historical Statistics, 2006, OECD, updated data 2008
Η Μ. Βρετανία ήταν τον 19ο αιώνα, η Αμερική τον 20ο αιώνα… και η Κίνα τον 21o αιώνα!!!

12. Οι Παγκόσμιες Εξαγωγές σε τρισ. $ και το μερίδιο επιλεγμένων χωρών (1990-2013)
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
18000
20000
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
12554
18816
Κόσμος Ποσοστό Ελλάδας Ποσοστό Ιταλίας Ποσοστό Πορτογαλίας Ποσοστό Ισπανίας
Πηγή: World Trade Organization (Μάρτιος 2015)

13. Άμεση Ξένη Επένδυση (Foreign Direct Investment) ονομάζεται η μακροπρόθεσμη
επένδυση σε επιχείρηση της εγχώριας αγοράς από επενδυτή (φυσικό ή νομικό
πρόσωπο) του οποίου η έδρα βρίσκεται στην αγορά ξένης χώρας.
Για να θεωρηθεί ΑΞΕ είναι αναγκαία συνθήκη:
• Η διακράτηση ποσοστού ίσο με το 10% του μετοχικού κεφαλαίου.
• Η εταιρεία που αναλαμβάνει την επένδυση ουσιαστικά αποκτά θυγατρική
εταιρεία.
Τα οφέλη των ΑΞΕ:
• Οικονομική ανάπτυξη για τις χώρες προορισμού, ιδιαιτέρως στις
αναπτυσσόμενες χώρες που αντιμετωπίζουν και θέματα ρευστότητας (Busse
και Groizard, 2008; Krifa-Schneider και Matei, 2010).
• Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας & εξειδικευμένων θέσεων εργασίας
• Διάχυση γνώσης και τεχνολογίας
• Αύξηση παραγωγικότητας και καινοτομίας
• Ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, υψηλής
ανεργίας και περιορισμένης ρευστότητας στην αγορά.
• ΑΞΕ = υγιής τρόπος χρηματοδότησης

14. 14
1ΗΠΑ 187528
2Κίνα 123911
3Βρετανικές Παρθ. Νήσοι 92300
4Ρωσία 79262
5Κίνα, Χονγκ Κονγκ SAR 76633
6Βραζιλία 64045
7Σιγκαπούρη 63772
8Καναδάς 62325
9Αυστραλία 49826
10Ισπανία 3916719701971197219731974197519761977197819791980198119821983198419851986198719881989199019911992199319941995199619971998199920002001200220032004200520062007200820092010201120122013
0
500000
1000000
1500000
2000000
2500000
Πηγή: UNCTAD Database
Οι χώρες με τις υψηλότερες εισροές
ΑΞΕ το 2013 (σε εκατ. δολάρια)
Εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων ως % των παγκόσμιων εισροών

15. 15
Εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων ως % των παγκόσμιων εισροών
Η Κίνα ξεπέρασε για πρώτη φορά την ΕΕ το 2012
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013p
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
17%
29%
14%
EU BRIC US
p: preliminary data
Πηγή: OECD International direct investment database, IMF.April 2014

16. 16
Παγκόσμιες εισροές ΑΞΕ – σχετικά μερίδια (1990-2013)
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1682% 1884%
5361%
8314% 8073%
3896%
744%
Ανεπτυγμένες οικονομίες Οικονομίες σε μετάβαση Αναπτυσσόμενες οικονομίες
Πηγή: UNCTAD Database

17. 17
Η πορεία των ΑΞΕ στην Ελλάδα την περίοδο 2003-2014 (σε εκατ. ευρώ)
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 *
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
* Προσωρινά στοιχεία
Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος

18. 18
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Μέσος όρος
Βουλγαρία 5.77 10.11 13.44 13.57 23.50 29.42 19.02 6.97 3.19 3.45 2.70 2.74 11.16
Αζερμπαϊτζάν 22.33 45.15 40.97 12.68 -2.78 -14.37 0.03 1.07 1.06 2.22 2.92 3.67 9.58
Ισλανδία 0.98 3.03 5.56 18.92 23.08 33.41 5.45 0.71 1.96 7.89 7.55 2.35 9.24
Γεωργία 4.72 8.38 9.60 7.06 15.11 17.20 12.23 6.12 6.99 7.26 5.76 6.15 8.88
Εσθονία 3.94 9.43 7.96 20.64 10.69 12.35 7.29 9.48 8.39 1.51 6.78 3.88 8.53
Καζακστάν 10.42 6.73 9.55 4.42 9.32 11.32 12.50 12.27 4.99 7.32 6.80 4.42 8.34
Ιρλανδία 23.84 14.35 -5.69 -15.64 -2.49 9.52 -6.23 11.41 20.44 10.42 18.19 16.20 7.86
Κύπρος 9.95 6.78 6.93 6.92 9.96 10.24 5.63 14.83 3.32 9.59 5.52 2.45 7.68
Σλοβακία 23.97 8.94 9.55 6.49 10.40 5.36 5.16 -0.01 2.03 3.64 3.09 0.62 6.60
Αρμενία 4.66 4.38 6.91 5.96 7.31 7.25 8.09 8.79 5.72 5.08 4.91 3.45 6.04
Αλβανία 3.04 3.13 4.73 3.24 3.61 6.15 7.50 8.24 8.93 6.89 7.10 9.69 6.02
Μολδαβία 5.06 3.72 5.63 6.38 7.58 12.30 11.75 3.83 3.58 4.11 2.41 3.11 5.79
Ουκρανία 1.63 2.84 2.64 9.06 5.20 6.93 6.06 4.11 4.76 4.41 4.44 2.05 4.51
Ουγγαρία 4.51 2.56 4.19 6.99 6.06 2.90 4.10 1.57 1.73 4.58 11.22 2.38 4.40
Ρουμανία 2.48 3.69 8.49 6.54 9.26 5.82 6.81 2.95 1.78 1.38 1.62 1.94 4.40
Κροατία 4.04 5.83 2.88 4.07 6.48 8.30 8.53 5.38 0.83 2.45 2.40 1.00 4.35
Τσεχία 10.82 2.21 4.36 8.96 3.68 5.79 2.86 1.48 3.09 1.07 4.06 2.52 4.24
Βοσνία
Ερζεγοβίνη
3.94 4.48 5.03 3.21 4.44 11.83 5.37 1.45 2.42 2.70 2.12 1.83 4.07
Λετονία 2.75 2.73 4.63 4.43 8.38 8.11 3.77 0.36 1.57 5.15 3.91 2.61 4.03
FYROM 2.78 2.38 5.87 1.60 6.60 8.49 5.96 2.16 2.27 4.50 0.97 3.30 3.91
Λιθουανία 5.09 0.96 3.41 3.94 6.01 5.12 4.14 -0.04 2.18 3.36 1.65 1.16 3.08
Πολωνία 2.08 2.12 5.09 3.39 5.74 5.54 2.80 3.00 2.95 4.00 1.24 -1.17 3.06
Ισπανία 5.71 2.92 2.37 2.21 2.49 4.46 4.83 0.72 2.88 1.95 1.94 2.89 2.95
Ρωσία 1.00 1.85 2.61 2.03 3.80 4.30 4.50 2.99 2.83 2.90 2.49 3.70 2.92
Λευκορωσία 1.69 0.96 0.71 1.01 0.97 3.99 3.60 3.81 2.52 6.70 2.31 3.09 2.62
Πορτογαλία 1.36 4.41 1.04 2.05 5.41 1.32 1.85 1.16 1.16 4.69 4.24 1.42 2.51
Σλοβενία 7.00 1.05 2.44 1.65 1.65 3.20 3.57 -1.34 0.77 1.99 -0.13 -1.45 1.70
Ιταλία 1.39 1.28 1.16 1.30 2.27 2.06 -0.47 0.95 0.45 1.56 0.00 0.80 1.06
Ελλάδα 0.03 0.66 0.92 0.26 2.05 0.69 1.32 0.76 0.11 0.39 0.70 1.06 0.75Πηγή: UNCTAD Database
ΑΞΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ (2002-2013, επιλεγμένες χώρες)

19. 19
Οι Παράγοντες που επηρεάζουν τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία
Παράγοντας Επίδραση Παράγοντας Επίδραση
Παγκόσμια Ανάπτυξη ιδίως σε μεγάλες
οικονομίες
+
Δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη
(R&D)
+
Διεθνείς Συνθήκες Ρευστότητας + Πολιτικός Κίνδυνος -
Αβεβαιότητα/Κίνδυνος - Πληθωρισμός -
Γεωγραφική Θέση + Ανειδίκευτο Εργατικό Δυναμικό +/-
Μέγεθος τις εγχώριας αγοράς ++ Εργασιακό Κόστος -
Προοπτικές τις οικονομίας +
Απεργίες / Κοινωνικές Εντάσεις /
Επαναστάσεις
-
Πολιτικός Κίνδυνος -
Εμπόριο και βαθμός απελευθέρωσης
αγορών
-
Τάση για εισροή ΑΞΕ + Λειτουργία της Δικαιοσύνης +
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ +/- Γραφειοκρατία -
Επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ +
Χρηματοοικονομικές Αγορές και
Ανάπτυξη
+/-
Φορολογία Επιχειρήσεων - Εκπαίδευση +

20. 20
AA
AA-
A+
A
A-
BBB+
BBB
BBB-
BB+
BB
BB-
B+
B
B-
CCC+
CCC
CCC-
CC
C
RD
Aa2
Aa3
A1
A2
A3
Baa1
Baa2
Baa3
Ba1
Ba2
Ba3
B1
B2
B3
Caa1
Caa2
Caa3
Ca
C
S&P & FitchMoody’s
H1-1997
H2-1997
H1-1998
H2-1998
H1-1999
H2-1999
H1-2000
H2-2000
H1-2001
H2-2001
H1-2002
H2-2002
H1-2003
H2-2003
H1-2004
H2-2004
H1-2005
H2-2005
H1-2006
H2-2006
H1-2007
H2-2007
H1-2008
H2-2008
H1-2009
H2-2009
H1-2010
H2-2010
H1-2011
H2-2011
H1-2012
H2-2012
H1-2013
H2-2013
H1-2014
H2-2014
H1-2015
H2-2015
S&P Fitch Moody's

21. 21

22. 22

23. 23

24. 24
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
201
6
World Bank
Κατάταξη Ease of Doing
Business
100 96 109 109 100 89 72 58 60
Έναρξη Επιχείρησης 152 133 140 149 135 147 36 50 54
Προστασία Επενδυτών 158 150 154 154 155 113 80 44 47
Πρόσβαση σε Δανεισμό 84 109 87 89 78 82 86 71 79
Έκδοση αδειών κατασκευής 42 45 50 51 41 58 66 60 60
Ακίνητη περιουσία 93 101 107 153 150 161 161 144 144
Πληρωμή Φόρων 86 62 76 74 83 56 53 63 66
Διασυνοριακή διασύνδεσή 65 70 80 84 84 60 52 27 27
Πλαίσιο
Συμφωνιών/Συμβολαίων
87 85 89 88 90 91 98 131 132
OECD
Θεσμικό πλαίσιο στην αγορεά
προϊόντων
2,19
1,68 n.a. n.a. n.a.
Κρατικός έλεγχος 3,26 2,61 n.a. n.a. n.a.
Εμπόδια στην
Επιχειρηματικότητα
2,53
1,91 n.a. n.a. n.a.
Εμπόδια στο εμπόριο και τις
επενδύσεις
0,79
0,52 n.a. n.a. n.a.
Θεσμικό πλαίσιο μεταφορών 3,32 2,55 n.a. n.a. n.a.
Θεσμικό πλαίσιο
εξειδικευμένων υπηρεσιών
2,82
2,35 n.a. n.a. n.a.
World Economic Forum
Μεταρρυθμίσεις στην Ανταγωνιστικότητα και το Θεσμικό Πλαίσιο των αγορών
Τρέχουσες συνθήκες Επιχειρείν στην Ελλάδα

25. 25
Εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες των Βαλκανίων ως ποσοστό του ΑΕΠ (%) (2004-2013)
Πηγή: UNCTAD, 2014
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Αλβανία 4.73 3.24 3.61 6.15 7.50 8.24 8.93 6.89 7.10 9.69
Βοσνία 5.03 3.21 4.44 11.83 5.37 1.45 2.42 2.70 2.12 1.83
Βουλγαρία 13.44 13.57 23.50 29.42 19.02 6.97 3.19 3.45 2.70 2.74
Κροατία 2.88 4.07 6.48 8.30 8.53 5.38 0.83 2.45 2.40 1.00
Ελλάδα 0.92 0.26 2.05 0.69 1.32 0.76 0.11 0.39 0.70 1.06
Ρουμανία 8.49 6.54 9.26 5.82 6.81 2.95 1.78 1.38 1.62 1.94
Σλοβενία 2.44 1.65 1.65 3.20 3.57 -1.34 0.77 1.99 -0.13 -1.45
ΠΓΔΜ 5.87 1.60 6.60 8.49 5.96 2.16 2.27 4.50 0.97 3.30
Τουρκία 0.71 2.08 3.80 3.41 2.71 1.40 1.24 2.09 1.68 1.56
Σερβία Μαυροβούνιο 4.19 8.05 16.44 11.68
Σερβία 7.31 5.86 4.89 7.44 1.71 3.24
Μαυροβούνιο 21.25 36.88 18.50 12.41 15.32 10.38

26. 26
Νέος Επενδυτικός Νόμος στην Κούβα

27. 27
Νέος Επενδυτικός Νόμος στην Κούβα
Παροχή φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις
Ο νέος επενδυτικός νόμος (μετά το 1995) στην Κούβα μειώνει στο ήμισυ τη φορολογία κερδών από το 30% στο 15% και απαλλάσσει τους επενδυτές από την καταβολή αυτή για 8
χρόνια. Τα κίνητρα αυτά παρέχονται για κοινοπραξίες με την κυβέρνηση της Κούβας και τις επενδύσεις που συνδέουν ξένες με κουβανικές εταιρείες.
Οι τομείς όπως η γεωργία, οι υποδομές, η ζάχαρη, τα ορυχεία νικελίου, ανακαίνιση κτιρίων και η ανάπτυξη ακινήτων θεωρούνται ώριμοι για επενδύσεις.
Η Κούβα στοχεύει στην προσέλκυση $2 με $2,5 δισ. σε άμεσες ξένες επενδύσεις, ετησίως, για να επιτύχει τον επιθυμητό ρυθμό ανάπτυξης του 7%, ενώ σημειώνεται ότι το ΑΕΠ της
Κούβας αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,2% το 2014.

28. 28
Η Περίπτωση του Ιράν
Άρση κυρώσεων & περιορισμός πυρηνικού προγράμματος
Το Ιράν αποτελεί μια ουσιαστικά απομονωμένη χώρα (κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου & απομόνωση του τραπεζικού συστήματος – κυρώσεις από ΗΠΑ και ΕΕ, λόγω “ξεπλύματος” μαύρου χρήματος – μηδενική ροή
Άμεσων ξένων επενδύσεων. Η ανεργία φτάνει στο 25%, ενώ
– «Η ανακούφιση από τις κυρώσεις θα μπορούσε να τριπλασιάσει τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης του Ιράν, αίροντας τα εμπόδια στις εξαγωγές πετρελαίου της χώρας και τερματίζοντας την απομόνωση των τραπεζών από το παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα», λέει ο Dominic Bokor-Ingram, σύμβουλος χαρτοφυλακίου της Charlemagne.
– Η Charlemagne εκτιμά ότι η οικονομία του Ιράν θα μπορούσε να καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης 6%-8% ετησίως χωρίς το βάρος των κυρώσεων, σε σύγκριση με εκτιμώμενη ανάπτυξη 1-3% το 2014.
Το Ιράν έγινε αποδεκτό ως ιδρυτικό μέλος της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων (Asian Infrastructure Investment Bank, AIIB)
Οι προοπτικές για θετική έκβαση στο πυρηνικό πρόγραμμα & άρση των κυρώσεων οδηγεί σε αύξηση του ενδιαφέροντος για επενδύσεις στη χώρα και σύνδεση με την οικονομία.
– Σημαντικές εισροές κεφαλαίων έχουν σημειωθεί στο Χρηματιστήριο της Τεχεράνης, από διεθνή επενδυτικά funds που επιθυμούν να επενδύσουν έμμεσα, δεδομένου ότι η αγορά αποτελεί τη μικρότερη στην περιοχή.
– Ακόμη και στη σκιά των κυρώσεων, ο δείκτης ενισχύθηκε 300% σε όρους δολαρίου την πενταετία έως το 2013, με τις οι αποτιμήσεις στο Χρηματιστήριο της Τεχεράνης να είναι σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, μόλις 5,5 φορές τα κέρδη των εταιρειών.

29. 29
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2016
0
2000000
4000000
6000000
8000000
10000000
12000000
1373138
433582 664895 513319 490904 625914
166100
684900
1188100
2108087
2734001
6200000
Εκτίμηση Δυνατότητας TEUs 2016 TEUs τέλος 2013 ΣΕΠ Α.Ε. ΟΛΠ. Α.Ε.
Το Success Story της Cosco στον Πειραιά
Διακίνηση Εμπορευματοκιβωτίων σε εκατομμύρια
Η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων το 2013 αναμένεται να φτάσει στα
2,7 εκατ. TEUs.
Η συνολική επένδυση της Cosco φτάνει τα €630 εκατ (2,5% του ΑΕΠ)
Οι επενδύσεις αυτές θα ενισχύσουν τη δυναμικότητα του Σ.ΕΜΠΟ κατά
1,1 εκατ. TEU, ετησίως.
H δυναμικότητα των Προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ της ΣΕΠ Α.Ε αυξάνεται από 3,7
εκατ. TEU σήμερα σε 6,2 εκατ. TEU.

30. 30
Το Success Story της Cosco στον Πειραιά
Kαθαρά Kέρδη μετά από φόρους σε εκατ. €
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
-50000000
-40000000
-30000000
-20000000
-10000000
0
10000000
20000000
30000000
-4854356.86
-7019208.79
4712510.5
15608044.39
10015942.8311320098.3312216963.07
24581132.1
5593278.43
-33557277.27
7047212.77 6466153.98 4957091.76
-38411634.13
28003.98
11178664.48
20565136.15
ΣΕΠ Α.Ε. ΟΛΠ. Α.Ε. ΣΕΠ Α.Ε. + ΟΛΠ Α.Ε.
Απεργιακές
Κινητοποιήσεις

31. 31

32. 32
Ισχυρά Σημεία Αδυναμίες
Ήλιος – Θάλασσα
Γεωπολιτική θέση (στρατηγική και trade hub)
Ευρωπαϊκή Ένωση – ενιαίο νόμισμα
ΕΣΠΑ 2014-2020 και λοιπά χρηματοοικονομικά εργαλεία
Μερική ανάκτηση ανταγωνιστικότητας
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ολοκληρώθηκαν
Τουρισμός – Ναυτιλία – Τρόφιμα - start-ups
•Έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς (πολιτική, δικαιοσύνη,
ΜΜΕ κ.α.)
•Περιορισμένη παραγωγική δυναμική/ικανότητα
•Όξυνση ανισοτήτων – έλλειψη ευκαιριών για νέους –
αναποτελεσματικότητα μηχανισμών κοινωνικής συνοχής
•Αποτελεσματικότητα δημοσίου τομέα (γραφειοκρατία,
διαφθορά, μη- ενθάρρυνση επιχειρηματικότητας)
•Φορολογικοί μηχανισμοί – έλεγχος παραβατικότητας
•Αναποτελεσματικότητα του θεσμού της δικαιοσύνης, ιδίως σε
θέματα επενδύσεων και επιχειρηματικότητας
•Υψηλό χρέος ως % του ΑΕΠ & μακροοικονομικό περιβάλλον
•Πρόγραμμα επενδύσεων & σταθερή φορολογία
Ευκαιρίες Απειλές
•Ιστορία – Πολιτισμός – Φιλοσοφία
•Έλλειψη ρευστότητας κυρίως προς μικρομεσαίες
•Αγορές Βαλκανίων & Ασίας ή/και Αφρική
•Δια βίου εκπαίδευση και τεχνολογική κατάρτιση
•Επιχειρηματικότητα – καινοτομία – εξωστρέφεια
•Επιστροφή καταθέσεων – αποκρατικοποιήσεις
– επενδυτικός σχεδιασμός
•Αναδιοργάνωση δημοσίου τομέα
•Ανάπτυξη υποδομών - εμπόριο
•Έλλειψη ρευστότητας – κίνδυνος capital controls
•Εκροή καταθέσεων και φυγή επιχειρήσεων
•“κόκκινα” δάνεια – διαχείριση ζητήματος
•Δημογραφικό πρόβλημα
•Ανεργία – κοινωνική συνοχή - brain drain – ανθρώπινο
κεφάλαιο
Τα ισχυρά σημεία της ελληνικής οικονομίας

33. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
10 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ για την ΕπιστροφΗ
τηΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ στη ΒΙΩσιμη ΑνΑπτυξη

34. 34
10 Προτεραιότητες για την Επιστροφή της χώρας μας στη Βιώσιμη Ανάπτυξη
1. Υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου οράματος για την ελληνική οικονομία και των στρατηγικών
που θα εφαρμοστούν, αλλά και αλλαγή νοοτροπίας από αναχρονιστικά στερεότυπα.
2. Αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, από μια οικονομία που βασιζόταν στην
κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, σε μια ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία,
προσανατολισμένη στις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
3. Βασική προτεραιότητα μιας κοινωνίας θα πρέπει να είναι η Παιδεία της, δίνοντας ιδιαίτερη
έμφαση στην τεχνική εκπαίδευση και στην κατάρτιση και εξειδίκευση.
4. Αξιοποίηση του Ελληνισμού της διασποράς και παροχή ηθικών κινήτρων για την ανάδειξη
νέων εθνικών ευεργετών.
5. Δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών για εταιρίες που δημιουργούν νέες θέσεις
απασχόλησης και υιοθέτηση ενός σταθερού και δίκαιου φορολογικού συστήματος με
μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Έμφαση και στρατηγικός σχεδιασμός απαιτείται για την
προσέλκυση ξένων επενδύσεων, μέσω ενός ολοκληρωμένου σχεδίου προστασίας των
επενδυτών και θεραπείας πολλών χρόνιων στρεβλώσεων σε ορισμένους δείκτες
ανταγωνιστικότητας.

35. 35
10 Προτεραιότητες για την Επιστροφή της χώρας μας στη Βιώσιμη Ανάπτυξη
6. Περιορισμός της γραφειοκρατίας και απλούστευση των διαδικασιών, ιδίως στους τομείς
που αφορούν θέματα επενδύσεων και επιχειρηματικότητας. Επιπλέον, απαιτείται βελτίωση
της δημόσιας διοίκησης, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική και να προσφέρει ποιοτικότερες
υπηρεσίες στους πολίτες. Το παράδειγμα των ΚΕΠ (Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών) θα
μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο και για άλλες δημόσιες επιχειρήσεις.
7. Ενίσχυση των θεσμών, όπως η δικαιοσύνη και αντιμετώπιση της διαφθοράς και της
φοροδιαφυγής. Θα πρέπει να προστατεύονται οι ιδιωτικές περιουσίες και τα ατομικά
δικαιώματα και να θεσμοθετηθεί ένα σύγχρονο σύστημα απονομής ταχείας δικαιοσύνης.
8. Υιοθέτηση πολιτικών και παροχή κινήτρων για την επιστροφή των καταθέσεων και την
ενίσχυση της αποταμίευσης, που αποτελούν τη βάση για την αυτόνομη ανάπτυξη της χώρας
μας.
9. Λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, της καταπολέμησης της
φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, αναδεικνύοντας το ρόλο του σύγχρονου
κοινωνικού κράτους.
10. Διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για την
αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος της χώρας μας.

36. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
20 ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

37. 37
20 Βασικές Μεταρρυθμίσεις και Προτεραιότητες
1. Η υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου οράματος για την ελληνική οικονομία και των
στρατηγικών που θα εφαρμοστούν, στοχεύοντας στη σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού
μοντέλου της οικονομίας.
• από μια οικονομία που βασιζόταν στην κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, σε μια
ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία, προσανατολισμένη στις επενδύσεις, τις
εξαγωγές και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε κλάδου.
2. Η ενίσχυση και διασφάλιση της εφαρμογής των κανόνων και θεσμών χρηστής
δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας, ώστε να διατηρηθεί η σταθερότητα και
ευρωστία στα δημόσια οικονομικά σε όλο το εύρος της γενικής κυβέρνησης.
3. Η θεσμική, διοικητική και τεχνολογική ενδυνάμωση του φορολογικού συστήματος για να
συρρικνωθεί η παραοικονομία, να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να καταπολεμηθεί η
φοροαποφυγή και φοροδιαφυγή, ώστε να δημιουργηθούν οι δημοσιονομικές συνθήκες
που θα επιτρέψουν τη μείωση των φορολογικών συντελεστών και τη φορολογική
ελάφρυνση των συνεπών φορολογουμένων.
4. Η διαμόρφωση, μέσα από αυστηρές νομοθετικές δεσμεύσεις, ενός σταθερού
φορολογικού συστήματος που θα προφυλάσσεται από τις συχνές τροποποιήσεις και θα
επιτρέπει τον επιχειρηματικό και παραγωγικό σχεδιασμό, συμβάλλοντας καθοριστικά στην
προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων.

38. 38
20 Βασικές Μεταρρυθμίσεις και Προτεραιότητες
5. Η θέσπιση αυστηρών διαδικασιών για την τακτική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας
των δημοσίων δαπανών, με γνώμονα αφενός τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίησή τους και τη
διοχέτευσή τους σε πεδία με υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, όπως η εκπαίδευση, η
έρευνα και η καινοτομία.
6. Η θεσμοθέτηση της παιδείας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης, στοχεύοντας, μέσα από
αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, στην εναρμόνισή της με τις απαιτήσεις του διεθνούς
ανταγωνιστικού περιβάλλοντος και στην ανάδειξη των πλεονεκτημάτων της τεχνικής
εκπαίδευσης.
7. Η επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης στη λογική της διαμόρφωσης ενός δίκαιου,
αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους, μέσα από την καθολική καθιέρωση ψηφιακών
διαδικασιών, τη συρρίκνωση στο ελάχιστο των γραφειοκρατικών διαδικασιών, την
εναρμόνιση των δομών με τις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας και κοινωνίας και την
επέκταση της αξιολόγησης δημοσίων υπαλλήλων και διοικήσεων όλου του εύρους του
δημοσίου.
8. Η δομική βελτίωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας και της κοινωνικής
δικαιοσύνης των κοινωνικών δαπανών μέσα από την καθολική καταγραφή, κωδικοποίηση
και αξιολόγηση των παροχών, την εναρμόνιση μεταξύ αναγκών, εισοδηματικών συνθηκών
και παροχών, και την εφαρμογή σύγχρονων πολιτικών πρόνοιας και κοινωνικής
αλληλεγγύης που θα επιτρέπει τη μείωση της φτώχειας και της ανισότητας μετά τις
κοινωνικές μεταβιβάσει (π.χ. επέκταση καθεστώτος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος).

39. 39
20 Βασικές Μεταρρυθμίσεις και Προτεραιότητες
9. Η θέσπιση ενεργών πολιτικών αντιμετώπισης της ανεργίας και στήριξης της
απασχόλησης, δημιουργώντας ένα ισχυρό δίχτυ ασφαλείας και επανένταξης σε μια
σύγχρονη αγορά εργασίας μέσα από τη διεύρυνση και βελτίωση της ποιότητας και
προσβασιμότητας των πολιτικών κατάρτισης, εξειδίκευσης και δία βίου μάθησης, αλλά και
τη στενή παρακολούθηση των τάσεων στην αγορά εργασίας.
10. Ο εκσυγχρονισμός των δομών και των διαδικασιών του συστήματος υγείας,
επεκτείνοντας τη διαφάνεια και την αξιοκρατία σε κάθε δραστηριότητα,
αυστηροποιώντας το πλαίσιο δημοσιονομικής διαχείρισης, αξιοποιώντας τις νέες
τεχνολογίες και τις συνεργίες με ιδιώτες ώστε να επιτευχθεί η πλήρη κάλυψη του ελλαδικού
χώρου, και θεσπίζοντας ένα νέο πλαίσιο πρόνοιας για τους έχοντες πραγματική ανάγκη της
δωρεάν υγειονομικής περίθαλψης.
11. Η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για την
αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος της χώρας, σχετιζόμενου τόσο με τη
στόχευση της μεταναστευτικής πολιτικής της χώρας πέρα από ιδεοληψίες.
12. Ο εκσυγχρονισμός του ασφαλιστικού συστήματος ώστε να καταφέρει δομικά να ξεφύγει
από προνομιακές λογικές και να εδραιώσει τη διαγενεακή αλληλεγγύη και δικαιοσύνη,
εστιάζοντας στην ενοποίηση των ασφαλιστικών δομών, στη διευθέτηση των μεγάλων
αποκλίσεων μεταξύ εισφορών και παροχών, στη βελτίωση των παρεχόμενων διαδικασιών,
και στη βέλτιστη αξιοποίηση της περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων.

40. 40
20 Βασικές Μεταρρυθμίσεις και Προτεραιότητες
13. Η βελτίωση του ευρύτερου νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία της οικονομίας με
βασικούς πυλώνες αφενός την καταπολέμηση φαινομένων απάτης και διαφθοράς και
αφετέρου την εναρμόνιση των ρυθμών της δικαιοσύνης με τις ανάγκες της παραγωγικής,
επιχειρηματικής και επενδυτικής δραστηριότητας.
14. Η εντατικοποίση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης
περιουσίας του δημοσίου μέσα από διαφανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες, ώστε να
δημιουργηθούν πόλοι έλξης επενδύσεων με σημασία για τη θέση της χώρας στη
γεωοικονομία, αλλά και για την ανάπτυξη σε εθνικό, αλλά και περιφερειακό επίπεδο.
15. Η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και με την άρση
των εμποδίων και κανονιστικών αγκυλώσεων στη λειτουργία της οικονομίας ώστε να
αυξηθεί η αγοραστική δυνατότητα των πολιτών και βελτιωθεί η εγχώρια
ανταγωνιστικότητα, μειώνοντας το κόστος σε διάφορες (μίκρο) διαστάσεις της
επιχειρηματικής δραστηριότητας, αντιμετωπίζοντας τις στρεβλώσεις των «ενδιάμεσων»
μεταξύ πρωτογενούς παραγωγής και τελικής καταναλωτικής διάθεσης και «χτυπώντας»
πρακτικές αθέμιτων συμπράξεων μεγάλων παραγωγικών και επιχειρηματικών ομίλων.
16. Η προώθηση ενός μεγάλου προγράμματος επενδύσεων σε υποδομές με μεγάλη
προστιθέμενη αξία στην οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας (άμεση απορρόφηση
πόρων ΕΣΠΑ και ΕΤΕπ και επέκταση ΣΔΙΤ), στοχεύοντας στην ενδυνάμωση και επέκταση των
επιχειρηματικών και εμπορικών δικτύων, στην βελτίωση της ποιότητας και του κόστους της
πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής και στη βελτίωση της καθημερινότητας των
πολιτών.

41. 41
20 Βασικές Μεταρρυθμίσεις και Προτεραιότητες
17. Η δομική ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας, μέσω της προώθησης εθνικών και
κοινοτικών αναπτυξιακών προγραμμάτων (π.χ. αναπτυξιακός νόμος, προγράμματα για
μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κ.ά.), της λειτουργίας του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου, της
σύμπραξης με στοχευμένα προγράμματα των πιστωτικών ιδρυμάτων, της διευθέτησης του
ζητήματος των «κόκκινων» δανείων και της υιοθέτησης πολιτικών και παροχή κινήτρων για
την επιστροφή των καταθέσεων και την ενίσχυση της αποταμίευσης.
18. Η στοχευμένη έμφαση στην καινοτομική επιχειρηματική δραστηριότητα που άμεσα
δημιουργεί προστιθέμενη αξία, μέσα από την προώθηση συγκροτημένων προγραμμάτων
ενίσχυσης και την επέκταση υποδομών και πλαισίων συνέργειας δομών ανώτατης παιδείας,
επιχειρηματιών και επενδυτών.
19. Η υλοποίηση ενός μεγάλου προγράμματος διευκόλυνσης της εξωστρέφειας της εγχώριας
παραγωγικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας, με τη στενή συνεργασία των
παραγωγικών φορέων, «άνοιγοντας» επιχειρηματικούς δρόμους με τις νέες μεγάλες
αγορές, θεσμοθετώντας ένα πλαίσιο που θα διευκολύνει τη δημιουργία και ανάπτυξη
εξαγωγικών cluster, και εντάσσοντας τη διάσταση της εξωστρέφειας από τα πρώτα στάδια
κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας.
20. Η διαμόρφωση μίας πλατφόρμας προσέλκυσεις πόρων και επενδύσεων από το
εξωτερικό, επιδιώκοντας τη βελτίωση της εικόνας της χώρας στις διεθνείς αγορές,
στοχεύοντας στη «μόνιμη» παρουσίαση των επενδυτικών ευκαιριών της εγχώριας
οικονομίας στο ξένουν επενδυτές και μεριμνώντας για την αξιοποίηση του Ελληνισμού της
διασποράς (π.χ. παροχή ηθικών κινήτρων για την ανάδειξη νέων εθνικών ευεργετών).