2. Կարմիր գիրքը հազվագյուտ և ոչնչացման
վտանգի տակ գտնվող կենդանիների, բույսերի
և սնկերի անոտացված(լրացման, խմբագրման
ենթակա) ցուցակ է: Կարմիր գրքերը լինում են
տարբեր մակարդակների` միջազգային,
ազգային և տարածաշրջանային: Հազվագյուտ
և անհետացման վտանգի տակ գտնվող
տեսակների պահպանման առաջնահերթ
կազմակերպչական խնդիրը դրանց
ցուցակագրումն ու հաշվառումն է ինչպես
գլոբալ, այնպես էլ առանձին երկրների
մակարդակով:

3. Բնության Պահպանության Միջագային Միությունը

4. Բնության Պահպանության Միջագային Միությունը
(ԲՊՄՄ) 1948 թվականին միավորել և գլխավորել է
աշխարհի երկրների մեծ մասի պետական, գիտական և
հասարակական կազմակերպությունների բնության
պահպանությանը նվիրված աշխատանքները: Նրա
առաջին որոշումներից է 1949 թվականին տեսակների
գոյատևման մշտական հանձնաժողովի կամ, ինչպես
ընդունված է անվանել ռուսալեզու գրականության մեջ
Հազվագյուտ տեսակների հանձնաժողովի ստեղծումը:
Հանձնաժողովի խնդիրներից էր անհետացման
վտանգի տակ գտնվող բույսերի և կենդնիների
հազվագյուտ տեսակների վիճակի
ուսումնասիրությունը, միջազգային և ազգամիջյան
համաձայնագրերի և կոնվենցիաների մշակումը և
նախապատրաստումը, այդպիսի տեսակների
ցուցակների կազմումը և դրանց պահպանման
համապատասխան հրահանգերի մշակում:

5. Կարմիր գրքի գաղափարը «Սպառնալիքի տակ
գտնվող տեսակների Կարմիր ցուցակների» (անգլերեն՝
IUCN Red List of Threatened Animals) ձևով հազվագյուտ
կենդանիների մասին միանգամայն նոր
տեղեկատվության ի հայտ գալն էր: Դրանք ևս
հրատարակվում են ԲՊՄՄ հովանու ներքո, բայց
պաշտոնապես և չեն հանդիսանում Կարմիր գրքի
տարբերակ, համանման չեն նրան, չնայած
բավականին մոտ են: Այդպիսի ցուցակներ
հրատարակվել են 1988, 1990, 1994, 1996 և 1998
թվականներին: Հրատարակումը իրականացվում է
Քեմբրիջում (Մեծ Բրիտանիա) գտնվող շրջակա
միջավայրի մոնիթորինգի Համաշխարհային կենտրոնի
կողմից` ԲՊՄՄ-ի հազվագյուտ տեսակների
հանձնաժողովի ավելի քան հազար աշխատակիցների
մասնակցությամբ:

6. Նոր համակարգի կառուցվածքային հիմքը
կազմում են երկու հիմնական բլոկները.
ա)անհետացման վտանգի տակ գտնվող
տակսոններ բ)ցածր ռիսկայնության
տակսոններ(LC)

7. Առաջին բլոկը ստորաբաժանում է երեք խմբի
 կրիտիկական վիճակում գտնվող տակսոններ
(CR)
 անհետացման վտանգի տակ գտնվող
տակսոններ (EN)
 խոցելի վիճակում գտնվող տակսոններ (VU)
Ըստ էության հենց այս երեք խմբերն էլ մոտ
ապագայում տակսոնի ներկայացուցիչների
կորստի լրջության մասին նախազգուշացնող
հիմնական կատեգորիաներն են:Հենց սրանք էլ
կազմում են տարբեր մակարդակի կարմիր
գրքերի մեջ ներառվող տակսոնների մեծ մասը:

8. Երկրորդ բլոկը ներառում է առաջին խմբի ոչ
մի կատեգորիայի մեջ չներառված
տեսակներին և կազմված է հետևյալ խմբերից
 տակսոններ, որոնք կախված են
պաշտպանության միջոցառումների
մակարդակից(CD)
 տակսոններ, որոնք մոտ են սպառնալիքի տակ
գտնվող տեսակների խմբին անցմանը (NT)
 նվազագույն վտանգի տակսոններ (LC)

9. Մի փոքր առանձնացված են ևս երկու
կատեգորիաներ, որոնք անմիջական
առնչություն չունեն պահպանության
խնդիրներին.
 ամբողջությամբ անհետացած տակսոններ
(EX)
 անազատության մեջ պահպանված
տակսոններ (EW)

10. ԲՊՄՄ-ի Կարմիր գիրքը, ինչպես նաև Կարմիր
թերթիկները չեն հանդիսանում
իրավաբանական փաստաթուղթ, այլ կրում են
բացառապես խորհրդատվական բնույթ:Այն
ներառում է կենդանական աշխարհը գլոբալ
մասշտաբով և պարունակում է
պահպանության վերաբերյալ
տեղեկատվություն`ուղղված այն երկրներին,
որոնց տարածքում ձևավորվել է կենդանիների
համար սպաառնալի իրավիճակ:Գլոբալ
մասշտաբով պայմանավորված այդ
խորհրդատվությունը կրում է
ամենաընդհանուր մոտավոր բնութագիր:

11. http://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1
%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%A3
%D5%AB%D6%80%D6%84