Strategie tegen voedselverspilling in de supermarkt.

1. Annabelle Salhi
annabelle@nbrlynederland.nl
Neighbourly Food
Strategieën tegen
voedselverspilling door
supermarkten

2. • In het noorden van Frankrijk, regio Lille
• Oppervlakte: 5250 m2
• Aantal medewerkers: 200
• Familiebedrijf: de familie Pocher
E.Leclerc Templeuve
2

3. 3
De proactieve stappen
3

4. April 2008: Pilot met CO2-labels
Duurzame ontwikkeling en een
proactieve aanpak
4

5. 2009: Het scheiden en recyclen van organisch afval
Duurzame ontwikkeling en een
proactieve aanpak
5

6. 2010 - 2013: Samenwerking met Greencook; een Europees project met als
doel het verminderen van voedselverspilling binnens- en buitenshuis:
• Binnenshuis, in de keuken
• In het restaurant
• In de schoolkantine
• In de supermarkt
Duurzame ontwikkeling en een
proactieve aanpak
6

7. 7

8. 8
Het onderzoek
8

9. Doelen:
• Het in detail kwantificeren en analyseren van de productgroepen,
producten en categorieën die de grootste hoeveelheid afval genereren
• Het vinden van efficiënte manieren om verspilling te voorkomen en
overschotten her te gebruiken en te recyclen.
Periode en rijkwijdte:
• Data gaan over de periode van 1 januari 2011 tot 31 december 2011
– Dat is de oorspronkelijke staat
• Alleen voedselverspilling als gevolg van activiteiten van de winkel wordt
gemeten
• Alle non-food categorieën, waaronder dierenvoeding, tellen niet.
Onderzoek naar afvalcategorieën:
het framework
9

10. 10
Definitie voedselverspilling
Producten die bedoeld waren voor consumptie door
mensen maar daarvoor niet worden gebruikt. Brood dat
wordt ingezet als dierenvoeding wordt als
voedselverspilling gezien. Voedsel dat aan goede doelen
wordt gedoneerd of wordt gebruikt voor nieuwe producten
niet.
10

11. Onderzoek naar afvalcategorieën:
resultaten
11
Templeuve
Waarde
(in €)
Turnover
(in %)
Gewicht
(in ton)
Aantal
maaltijden
CO2
(in kg)
Voedselverspilling € 474.881 1,25 % 192 224.386 6.282
Donaties € 107.306 0,28 % 36,4 42.720 1.201
Donaties/verspilling
(in %)
18,43 % 15,96 %
Doelstelling: Het omkeren van de verdeling van 20/80 naar 80/20

12. Onderzoek naar afvalcategorieën:
resultaten
12
0.78
0.92
1.08
1.35
1.48
3.13
5.98
6.02
6.08
6.43
6.79
8.31
12.31
13.96
29.79
33.91
53.10
Hams and traditional pork products
Traditional dairy (sliced-in store)
Frozen food
Breaded fish and ready-to cook
Chilled ready meals
Chilled industrial ready meals
Chilled fish and seafood
Dairy products
Beverages
Pastries
Ready-to cook meat
Traditional butchery
Grocery department
Hams and pork products (sliced-in-store)
Fresh chicken and poultry
Fresh fruit and vegetables
Bakery
Voedselverspilling per categorie (in ton)

13. Onderzoek naar afvalcategorieën:
resultaten
13
7.22%
6.87%
5.90%
4.49%
3.92%
3.53%
3.29%
2.64%
2.38% 2.29%
chicken and
poultry
Pastries Ready-to
cook meat
Ready meals Bakery Fish and
seafood
Traditional
butchery
Hams and
pork
products
Breaded fish
and ready-to
cook
Fruit and
vegetables
ratio €/turnover

14. 14
De aanpak
14

15. 15
Product-
levering
Opslag
Productie
In de
schappen
Aankoop
Uit de
schappen
Valorisatie
overschotten
Afval-
verzamelin
g
LEVERANCIERS
KLANTENWERKNEMERSGOEDEDOELEN
BIOGAS
PRODUCTIE

16. Sterk management en controle over bestelling en voorraad
• Voedselverspilling wordt beter bijgehouden
• Systeem van winkelmanagement is doorontwikkeld
Betere training van de medewerkers
• Een groep van groene ambassadeurs is gevormd
• Er zijn prikkelende evenementen georganiseerd
Een specifiekere productieplanning
• De bakkerij had minder brood in de schappen aan het einde van de dag
Herzien van het assortiment en de presentatie
Door minder producten aan te bieden in de kipafdeling verminderde de
verspilling met 50 procent.
Onderzoek naar afvalcategorieën:
het framework
16

17. • Al het bederfelijke en niet-bederfelijke voedsel kan worden gedoneerd.
• Maar: alleen veilig, gelabeld en eetbaar voedsel komt in aanmerking
• Voedsel met verstreken houdbaarheidsdatum:
– Erg lang in het schap (pasta, rijst, suiker, blikwaren): gebruik tot 1 jaar na datum
– Lang in het schap (boter, koekjes, ontbijtgranen: gebruik tot 2 maanden na
datum
– Kort in het schap (koekjes met vulling, brood): aanhouden van de datum
• Geef nooit voedsel voorbij de ‘te gebruiken voor’ of ‘te verkopen voor’-
datum.
• Doneer zo min mogelijk gesneden of niet verpakt vlees, oesters, en
producten met slagroom.
Donaties
17

18. Voedselveiligheid en hygiëne (Voorschrift no EG 178/2002)
Alle betrokkenen moeten zich houden aan de EU-voedselvoorschriften
met betrekking op aansprakelijkheid, traceerbaarheid,
verantwoordelijkheid, gezondheid en veiligheid.
De producten moeten onder hygiënische omstandigheden, zonder de
koelketen te breken, worden bewaard, getransporteerd en verdeeld.
Bescherming tegen aansprakelijkheid
Voedselondernemers zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van voedsel
tijdens elke stap in de productieketen, en moeten ervoor zorgen dat aan
alle eisen wordt voldaan binnen die verantwoordelijkheid
Belastingprikkel
Fiscale prikkels en belastingvoordelen zijn van toepassing op
Regels en aansprakelijkheid
18

19. Uitvoering
Voor
• Geen verantwoordelijke voor
verspilling
• 2 keer per week afhalen overschot
• De bonnen van het afhalen werden
bijgehouden noch getekend
• De ‘CEFRA-bon’ voor
belastingvoordeel werd niet
bijgehouden
• Medewerkers wisten niet welke
producten konden worden
meegegeven en welke niet.
Slechts 20% van het totale overschot
Na
• Medewerker aangesteld voor
bijhouden voedseldonaties
• Dagelijks afhalen door goede doelen
• Heldere procedure en getekende
samenwerking met partners
• Maandelijkse en jaarlijkse rapportage
• ‘CEFRA-bon’ geregistreerd
• Win-win samenwerking
• Geregeld overleg met partners
60% van het totale overschot wordt
aan goede doelen gedoneerd. 19

20. Toolbox
20

21. 21

22. 22

23. Onderzoek naar afvalcategorieën:
resultaten
23
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
40000
45000
50000
janvier février mars avril mai juin juillet août septembre octobre novembre décembre
Vergelijking donaties (€) 2012 - 2013
2012
2013
2012 naar 2013: Een toename van 179%, of € 360.000

24. Voordelen en struikelblokken
Voordelen
• Kost weinig tijd
• Belastingvoordelen
• Vermindering van de kosten
van afvalverwerking
• Goed imago van de winkel
• Het helpen van mensen die
het nodig hebben
Struikelblokken
• Geen beschikbare tools
• Kosten van transport
• Betrokkenheid van het
personeel
• Traceerbaarheid en
voedselveiligheid
• Voorzorgsmaatregelen voor
sommige productgroepen
(vis, gehakt, gebak)
24

25. 25
Voorbeelden
25

26. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
26

27. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
27

28. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
28

29. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
29

30. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
30

31. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
31
Deli’s productie:
- Broodjes
- Pizza’s
- Taart
- Salade
Dus: nieuwe producten
nodig
Gebruik van niet verkochte
producten in de productie
van de Deli: kaas, groente,
ham, enz.
Deli’s schappen
Voorraad niet
verkochte
producten

32. Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
32

33. Technische uitdaging
Het maken van dagelijkse recepten voor de supermarkt is een langdurig
proces. Vooral het dagelijkse aanbod is lastig te verwerken in goede
recepten.
Economische uitdaging
Weinig productie betekent hogere kosten van arbeid per product. Dat
maakt winst maken lastig
Belastingprikkel
Er kwam positieve reactie van de klant op het project en de inzet van de
supermarkt, maar negatieve reacties op het prijskaartje. Dat werd als te
duur ervaren voor ‘afval-voedsel’.
Verwerking niet verkocht voedsel in nieuwe
producten
33

34. • Aantrekkelijker en minder focus op afval-voedsel
• Selectie van een aantal producten op specifieke criteria:
– Anti-verspilling
– Organisch
– Lokaal
– Kwaliteit
– Verse ingrediënten
• Verplichte smaaktest
Verwerking niet verkocht voedsel:
de communicatiestrategie
34

35. Verwerking niet verkocht voedsel:
de communicatiestrategie
35

36. Voorbeeld: bananen
36
Donatie
(ton)
Verwerkt
gewicht
(ton)
Verspilling
(ton)
Voedsel-
overschot
(ton)
Overschot/
verkoop
(%)
2011 0,00 7,59t 7,59t 68,9t 11,0%
2013 2,87t 0,14t 3,14t 74,2t 4,23%
Vermindering van de verspilling: bijna 100%
Vermindering van het overschot: 60%

37. Voorbeeld: bananen
37

38. Sociale impact
Gemiddeld gewicht van een maaltijd (inclusief drank) volgens instituut
ADEME: 855g. Dat betekent 85.500 maaltijden per jaar.
Financiële impact (zonder verborgen kosten en belastingvoordelen)
Kosten van afvalverwerking: € 80 per ton
Jaarlijkse kostenvermindering: € 8.000
Impact voor het milieu
Uitstootvermindering per ton (inclusief transport): 33 CO2
Jaarlijkse vermindering: 3,3 ton CO2
Voordelen minder voedselverspilling
38
Voedselverspilling verminderd met 50%
100 ton voedsel gered van de afvalbak

39. In de media
39

40. • Het opzetten van het bedrijf ‘Bon et bien’ in mei 2015
• Partners:
– McCain: Werkt samen met regionale producenten om
afwijkende groenten te doneren
– E.Leclerc: De groenten worden verwerkt in verschillende
soepen en verkocht bij de supermarkten van E.Leclerc
onder de merknaam Bon et bien.
– Randstad: Regelde de recruitment en training van de
medewerkers.
– De Franse Voedselbanken namen een adviserende rol
aan, GAPPI faciliteerde het overleg tussen tuinders en
Bon et bien.
Ander voorbeeld van win-win samenwerking
40

41. 41

42. 42
Product-
levering
Opslag
Productie
In de
schappen
Aankoop
Uit de
schappen
Valorisatie
overschotten
Afval-
verzamelin
g
LEVERANCIERS
KLANTENWERKNEMERSGOEDEDOELEN
BIOGAS
PRODUCTIE