O Larouco é unha serra, con orientación NE-SO, de cumes suaves que van gañando altura cara ao sur. Fai de límite entre as comarcas da Limia e Verín e prolóngase cara ao sur adentrándose en Portugal. O extremo norte da serra tamén se coñece co nome de Montes de Cualedro e Alto das Estivadas, zona de paso das vías de comunicación de Ourense a Verín.

1. SERRA DO
LAROUCO

2. O Larouco é unha serra, con orientación NE-SO, de cumes suaves que
van gañando altura cara ao sur. Fai de límite entre as comarcas da
Limia e Verín e prolóngase cara ao sur adentrándose en Portugal.
O extremo norte da serra tamén se coñece co nome de Montes de
Cualedro e Alto das Estivadas, zona de paso das vías de comunicación
de Ourense a Verín.
Serra de Larouco, vista oeste, desde Calvos de Randín

3. Aba leste do Larouco desde Videferre

4. Aba oeste do Larouco desde Cualedro

5. Aba sur do Larouco desde Montalegre

7. CONCELLOS:
Xinzo de Limia
Cualedro
Baltar
Montalegre
(Portugal)

8. Está formada maioritariamente por materiais graníticos rotos por fracturas NNE-SSO
e NNO-SSE, e algunhas rochas metamórficas (especialmente xistos).

9. O punto máis alto é o Larouco (1.538 m) en Portugal. En Galiza é o Coto Farelo
(1.398 m) onde conflúen os concellos de Baltar e Cualedro con Portugal.
Vista dos cumes máis altos do Larouco en Portugal

10. Os cumes do Larouco en Portugal (1.538 e 1.527 m)

11. Cume máis alto do Larouco

12. Cume do Larouco

13. Formación rochosa nos cumes do Larouco

14. Área de turbeiras nos cumes do Larouco en Portugal

15. No extremo sur da serra hai un amplo planalto nos cumes

18. Cumes do Coto Farelo na fronteira, vistos desde Portugal

19. Cumes do Coto Farelo vistos desde Baltar

20. Cume do Coto Farelo na fronteira, ao fondo os cumes do Larouco en Portugal

21. Penedo do Lobo (1.205 m)

22. O Verdugo (1.125 m)

23. Vista cara ao norte desde o miradoiro do Penedo do Bandeiro (1.074 m)

24. Penedo do Bandeiro (1.074 m)

25. O Penido Gordo

27. Pena Muller

28. Pena Muller

29. Pena Muller

30. Pena Muller

31. Pena Muller. “O Dromedario”

32. Pena Muller

33. Pena Muller

34. Pena Muller

35. Pena Muller

36. Pena Muller
“O Can”
“O Galo”
“ET”

37. Pena
Muller

38. Pena Muller

39. Penedo Mao

40. As Estivadas, unhas prolongación do Larouco cara ao Norte por onde pasan as principais vías de comunicación.

41. Accedese desde Gudín e Baltar (concello de Baltar); Vilela ou Lucenza (Cualedro); e
Padornelo (Montalegre). Pódese subir aos cumes polas pistas do parque eólico.

42. Desde diferentes puntos hai unha vistas panorámicas excepcionais das comarcas da
Limia e Verín e de Montalegre.
Vista desde os cumes do Larouco ao Norte

43. Vista desde os cumes do Larouco cara ao Oeste

44. Vista desde os cumes do Larouco cara á Limia e o río Faramontaos (Limia)

45. Vista desde os cumes de Pena Muller cara a Baltar

46. Vista da Rousía, Montecelo e Vilamaior da Boullosa (Baltar)

47. Vista cara ao Leste

48. Vista cara ao oeste (val e encoro do Salas e serra do Xurés á esquerda)

49. RÍOS
Na vertente sur nace o río Cávado, na leste as cabeceiras do Búbal ou Vilaza
(Asureira, San Cristovo, Alvarellos) e na oeste o Faramontaos e Trasmiras
(afluentes do Limia)
Fontes do Faramontaos ao pé do Coto Farelo

50. RÍO CÁVADO
Nace na Fonte da Pipa a unha altitude de 1.520 m e, despois de 135 km de percorrido, desemboca en
Esposende, no océano Atlántico. Recolle as augas do sur das serras da Pena e Gêres.
O Cávado en Montalegre

51. Nacemento e curso alto
do Cávado

52. RÍO BÚBAL OU VILAZA
Fórmase con numerosos regos que baixan da aba leste do Larouco, percorre terreos de Cualedro e o sur
de Monterrei e xúntase co Támega en Verín.
Río Asureira

53. RÍO FARAMONTAOS
Nace na aba norte da serra do Larouco, percorre terreos de Baltar e Trasmiras e xúntase ao Limia un pouco
antes de Xinzo de Limia. No primeiro tramo chámase río da Rousía.

54. Rego do Carballo, unha das nacentes do Faramontaos (na fraga da Rousía)

55. CLIMA
Atlántico de montaña con algunha influencia mediterránea na ladeira leste.

56. FLORA
A vexetación das serras está dominada por matogueiras e pasteiros nas partes altas e algúns
bosques naturais (carballeiras, bidueirais) nas abas máis sombrizas e afastadas, entre os que
destaca o da Rousía en Baltar. Unha grande parte do terreo forestal está repoboado con
piñeiros

57. Pasteiros, turbeiras e mato de carqueixas

58. Fraga na Rousía (Baltar)

59. Fraga na Rousía (Baltar)

60. Rebolo (Quercus pyrenaica)

61. Uces e carqueixas

62. Turbeira

63. Breixo de turbeira (Erica tetralis)

64. Arandeira (Vaccinium myrtillus)

65. Bidueiros

66. Pereira brava (Pyrus cordata)

67. Xesta branca (Cytisus multiflorus) Carqueixa (Pterospartum tridentatum )

68. Uz (Erica arborea)
Carpaza boieira (Halimium lasisianthum )

69. Scabiosa columbaria
Arzaia (Lavandula stoechas). Una planta típica de
clima mediterráneo que se pode atopar nas áreas
máis secas da serra.

70. Armeria trasmontana

71. Polygala microphylla
Tollemerendas (Merendera montana)

72. Liques

73. MAMÍFEROS
Lobo (Canis lupus signatus), raposo (Vulpes vulpes), corzo (Capreolus capreolus), xabarín (Sus scrofa)...
FAUNA
Xabarín (Sus scrofa) Corzo (Capreolus capreolus)

74. AVES
Perdiz (Alectoris rufa), paspallás (Coturnix coturnix), voutre (Gyps fulvus), aguia cobreira (Circaetus
gallicus), aguia calzada (Aquila pennata), gatafornela (Circus cyaneus), tartaraña cincenta (Circus
pygargus), miñato (Buteo buteo), miñato abelleiro (Pernis apivorus), falcón peregrino (Falco peregrinus),
lagarteiro peneireiro (Falco tinnunculus), falcón pequeno (Falco subbuteo), avenoiteira (Caprimulgus
europaeus), xirrio (Apus apus), laverca (Alauda arvensis), picas dos prados (Anthus campestris e Anthus
pratensis), azulenta (Prunella modularis), azulenta alpina (Prunella collaris), pedreiro cincento (Oenanthe
oenanthe), chasco (Saxicola rubicola), tordo (Turdus viscivorus), merlo rubio (Monticola saxatilis), papuxa
común (Sylvia communis), papuxa montesa (Sylvia undata), picanzo vermello (Lanius collurio), corvo
(Corvus corone), pardillo (Carduelis cannabina), escribenta das hortas (Emberiza hortulana), escribenta
riscada (Emberiza cia), escribenta das neves (Plectrophenax nivalis), bicotorto (Loxia curvirostra)...
picas dos prados (Anthus pratensis) Miñato (Buteo buteo)

75. RÉPTILES
Lagarto das silveiras (Lacerta schreiberi), lagarta rabuda (Psammodromus algirus), cobra lagarteira
meridional (Coronella girondica)...
Lagartixa rabilonga (Psammodromus algirus)

76. ANFIBIOS
Sapiño comadrón (Alytes obstetrixans), sapo común (Bufo bufo), sapo corriqueiro (Bufo calamita), ra
patilonga (Rana iberica), pintafontes común (Lissotriton boscai), pintafontes verde (Triturus marmoratus),
saramaganta (Chioglossa lusitanica)...
Ra patilonga (Rana iberica)
Sapo corriqueiro (Bufo calamita)

77. INVERTEBRADOS
Destaca a gran variedade de bolboretas, saltóns, escaravellos, arañas...
Carricanta (Ephippger ephippger)
Araña tigre (Argiope bruennichi)

78. -Gandaría extensiva
-Forestal
-Enerxía Eólica
-Lecer
APROVEITAMENTO

79. Miradoiro sobre Montalegre, nos cumes do Larouco. Esta área é aproveitada como como zona de salto de parapente.

80. Instalando unha antena no Coto Farelo

81. O Larouco e os seus arredores foron poboados desde tempos moi antigos como
amosan os restos arqueolóxicos atopados (castros, petróglifos, aras...). Na serra
consérvanse interesantes restos etnográficos: abrigos de pastores, neveiros...
PATRIMONIO CULTURAL
“Cortiñas da Casa da Neve”
ou “Pozo dos Mouros”, un
neveiro datado no século
XV. Nestas construcións
conservábase a neve
convertida en xeo para
empregala durante o ano ou
comercializala.

82. Penedo do Lobo

83. Abrigo de pastores no Penedo do Bandeiro

84. Formacións rochosas na Pena Muller.
A imaxinación popular púxolle nomes a moitas das rochas deste lugar: A Muller, O Can, O Galo, O Dromedario, ET...

85. A Pena Muller
Na Pena Muller
celebrouse durante
varios anos a festa
do Larouco,
conmemorando o
carácter sagrado que
a montaña tivo na
antigüiedade.

86. O monte Larouco é un territorio mítico, un lugar
máxico, era a morada dun Deus prerromano
porque tanto na banda galega como portuguesa do
monte localizáronse aras romanas dedicadas a
Larouco, e case sempre dándolle os máximos
atributos, equiparándoo co mesmo Xupiter
romano.
http://www.manuelgago.org/blog/index.php/20
12/01/25/mirarlle-a-cara-a-un-antigo-deus/
Na igrexa de San
Miguel de Vilar de
Perdizes
(Montalegre)
consérvase un
relevo que
representa ao deus
Larouco.
Esta imaxe
empregouse como
patrón da
Sociedade Galega
de Uroloxía.

87. Incendios, especies foráneas, pistas e parques eólicos que destrúen hábitats...
PROBLEMAS

89. MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta
Decembro 2016