Energeia - Business case Slimme Meter wankelt

1. Business case slimme meter wankelt
UTRECHT (Energeia) - De business case achter de uitrol van de slimme
meter wankelt. De beoogde energiebesparing bij huishoudens blijft uit,
blijkens nieuw onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving
(PBL). Realtime verbruiksinformatie via een thuisdisplay zou de oplossing
kunnen bieden -maar in Nederland is gekozen om dat juist aan
marktpartijen over te laten.
De resultaten die Kees Vringer van het PBL deze donderdag presenteerde tijdens de
expertmeeting Slimme Meters in Utrecht stroken met de marktmonitoring van de
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) afgelopen zomer. Die baseerde zich
op gegevens uit 2015, en de hoop was toen dat in 2016 er een versnelling zou optreden.
Uit het onderzoek van het PBL blijkt nu dat dat niet zo.
Wankelende business case
Dat betekent dat de maatschappelijke business case achter de uitrol van de slimme
meter op losse schroeven staat, laat Vringer zien in zijn presentatie. De kosten van de
uitrol werden door Kema becijferd op EUR 3 tot 3,5 mrd, en de baten zouden EUR 770
mln aan economische opbrengsten zijn en een energiebesparing van 3,5% zijn of 10 PJ.
Dat is 10% van het energiebesparingsdoel van 100 PJ dat is afgesproken in het
Energieakkoord.
Nu de energiebesparing uitblijft zouden we er miljoenen bij in kunnen schieten , zegt
Vringer. Zijn betoog komt op deze expertmeeting niet uit de lucht vallen. Ook andere
sprekers twijfelen aan de effectiviteit van de slimme meter en het tweemaandelijkse
verbruiks- en kostenoverzicht (VKO).
Weinig interesse
Vereniging Eigen Huis heeft het VKO onderzocht, en ontdekt dat slechts één
energieleverancier (Eneco) voldoet aan de wettelijke eisen. Onderzoeksbureau
Motivaction laat zien dat in slechts 6% van de gevallen de installatie en
informatievoorziening omtrent de slimme meter optimaal is. Een mager resultaat ,
constateert Motivaction’s Jasper Visscher. Ook het aantal bezoekers naar de site
energieverbruiksmanagers.nl, het centrale informatiepunt over
Katrijn de Ronde
katrijn.de.ronde@energeia.nl
10 november 2016
Energeia - Business case slimme meter wankelt http://energeia.nl/nieuws/113940-1611/business-case-slimme-meter-w...
1 van 3 11-11-2016 16:57

2. energiemanagementsdiensten, houdt niet over volgens Jeroen Winckers,
communicatieadviseur energiebesparing bij Milieucentraal. Op 85.000 plaatsingen van
een slimme meter per maand, komen er 12.000 unieke bezoekers naar de site.
Oplossing
De organisatoren van de expertmeeting Twinstone en RVO signaleren niet alleen een
probleem, maar presenteren ook een oplossing in de vorm van twee sprekers uit
Engeland. Daar is tegelijk met de slimme meter een simpel in home display uitgerold,
dat de gebruiker inzicht geeft in het eigen energieverbruik, realtime, op een logisch plek
in het huis en met simpele cijfers. Dat werkt, blijkt uit de presentaties van
overheidsbedrijf Smart Energy GB’s Dennis Palmer en elektrobranchevereniging
Beama’s Yeremy Yap. Daar wordt wel een energiebesparing van enkele procenten
gehaald.
Het beeld dat een display in huis wel leidt tot energiebesparing, in tegenstelling tot een
tweemaandelijks overzicht, wordt bevestigd door de resultaten van Eneco’s onderzoek
naar Toon’s besparingseffecten. Fonger Ypma laat zien dat -na controle voor portfolio-
effecten, zoals de locatie van de woning en de bestaande interesse voor
energiebesparing- Toon een blijvende besparing van 6,1% op gas en 3,2% op
elektriciteit haalt.
Het is niet verrassend dat juist Toon als voorbeeld wordt aangehaald. In tegenstelling
tot het Verenigd Koninkrijk is in Nederland besloten om dergelijke producten en
diensten aan de markt over te laten. Maar de markt bedient niet de juiste segmenten,
betoogt Eric Honig van de Consumentenbond. Die beaamt ook: de markt richt zich met
multifunctionele, dure producten op de analytische consument. En dat is maar een
kleine groep, niet de massa waar de bulk van de energiebesparing vandaan zou moeten
komen.
Beleid van het Rijk
Kees Vringer van het PBL laat drie strategieën zien die de overheid kan volgen om
alsnog het energiebesparingsdoel te halen dat aan de slimme meter hangt: allereerst
een intensivering van het huidige beleid, dat erop is gestoeld dat bedrijven de
energiebesparing bij consumenten moeten bewerkstelligen. Dat is lastig.
Ten tweede is er de optie om dergelijke displays uit te delen, zoals dat in Engelang is
gebeurt. Maar gezien het aantal slimme meters dat in Nederland al hangt (de uitrol gaat
Energeia - Business case slimme meter wankelt http://energeia.nl/nieuws/113940-1611/business-case-slimme-meter-w...
2 van 3 11-11-2016 16:57

3. namelijk wel volgens planning) is dat waarschijnlijk een gemiste kans, en bovendien
duur.
Ten derde, en die optie heeft Vringers’ voorkeur, zouden er grootschalige
veldexperimenten gedaan kunnen worden met simpele in home displays zoals die in het
Verenigd Koninkrijk.
Woningcorporaties
Maar dan gaan in de zaal stemmen op van woningcorporaties en gemeenten. Juist bij
de energy poor, de kwetsbare consumenten, is een wereld te winnen, wordt betoogd.
Die zitten met smart te wachten op een dergelijk simpel product dat hen houvast geeft.
Alleen zijn zij niet in beeld bij de markt omdat zij weinig te besteden hebben.
We hebben genoeg geëxperimenteerd , zegt Karin Schrederhof, directeur van
woningcorporatie Woonbron, die 250 Toons aanschaften om aan de bewoners uit te
delen. Twee bewoners gingen tot nog toe in op het aanbod, waarschijnlijk omdat de
Toon toch te sterk werd geassocieerd met Eneco. "We hebben nog 248 Toons liggen, en
die moeten we slim uitzetten." De slimmemeterexpert van de gemeente Utrecht staat
op, en nodigt de aanwezigen uit om experimenten in Utrecht te komen doen. Goirle en
Doetinchem sluiten zich erbij aan.
En de betaling van die simpele meters? Een fiscale regeling, stelt Jaap van Leeuwen van
de Woonbond voor. En vanuit de zaal merkt een niet nader genoemde marktpartij op
dat het bedrijf heus wel een simpel en goedkoop product wil ontwikkelen, los van een
bestaande leverancier, mits daar een markt voor is.
Bij de borrel achteraf staan de partijen al met elkaar te praten.
© 2016 Energeia. Alle rechten voorbehouden.
Energeia - Business case slimme meter wankelt http://energeia.nl/nieuws/113940-1611/business-case-slimme-meter-w...
3 van 3 11-11-2016 16:57