SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo

Lepetytorium chirurgia.pdf

•
•
M
MichaSt2

Chirurgia stomatologiczna

Gesundheit & Medizin
1 von 634
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Di t k hi ii Diagnostyka w chirurgii szczękowo-twarzowej i stomatologicznej ę j g j
Badanie przedmiotowe Wywiad miejscowy: początek dolegliwości, y j y p ą g , przebieg choroby, objawy, czas trwania dolegliwości zastosowane dotychczas leczenie Wywiad ogólny: choroby przewlekłe i przebyte, Wywiad ogólny: choroby przewlekłe i przebyte, przebyte zabiegi operacyjne, przyjmowane leki, uczulenia Wywiad rodzinny i społeczny: obciążenia rodzinne Wywiad rodzinny i społeczny: obciążenia rodzinne i warunki bytowe
Badanie podmiotowe Ogólne Ogólne: stan ogólny, masa ciała, wzrost, g g g y temperatura ciała, stan psychiczny, tętno, ciśnienie tętnicze krwi, pozycja ciała, badanie poszczególnych układów Zewnątrzustne Zewnątrzustne: budowa czaszki, symetria twarzy, Zewnątrzustne Zewnątrzustne: budowa czaszki, symetria twarzy, bolesność opukowa czaszki, stan skóry, obrysy oczodołów, reakcja źrenic ruchomość g.o., , j g , diplopia, drożność, symetria nosa, bolesność uciskowa ujść n. V, ruchomość ssż, objawy akustyczne, odwodzenie żuchwy, badanie nerwów czaszkowych (I,II,III,IV,V,VI, VII), węzły chłonne
Badanie wewnątrzustne Oceniamy: y głębokość przedsionka jamy ustnej, stan, b bł śl j k it t barwa błony śluzowej, wykwity, typ wędzidełka wargi górnej, zgryz, przyczepy i ś i h ść j k i d łki mięśni, ruchomość języka, migdałki podniebienne, tylna ściana gardła, uzębienie
Wykwity Plama (łac. macula) Grudka (łac. papula) Łuska (łac. squama) Nadżerka (łac erosio) ( p p ) Krosta (łac. pustula) Guz (łac. nodus, Nadżerka (łac. erosio) Otarcie (łac. excoriatio) Guz (łac. nodus, tumor, tuber) Guzek (łac nodulus excoriatio) Rozpadlina (łac. rhagas) Guzek (łac. nodulus, tuberculum) Pęcherzyk (łac rhagas) Strup (łac. crusta) O d i (ł Pęcherzyk (łac. vesicula) Pęcher (łac b lla) Owrzodzenie (łac. ulcus) Pęcherz (łac. bulla) Bąbel (łac. urtica) Blizna (łac. cicatrix)
OWRZODZENIA W JAMIE USTNEJ Owrzodzenie nowotworowe: płaskie, niebolesne, wałowate brzegi, dno kraterowate, podłoże nacieczone Owrzodzenie urazowe: płaskie, bolesne Owrzodzenie aftowe Owrzodzenie aftowe Owrzodzenie kiłowe: okrągłe, brzegi gładkie, dno sadłowate twarde podłoże nacieczone bolesne sadłowate, twarde, podłoże nacieczone, bolesne Owrzodzenie gruźlicze: brzeg nierówny, zasinienie, ł tki d k t d i li b l płytkie, dno pokryte wydzieliną, bolesne Owrzodzenie białaczkowe: pojedyncze, głębokie, pokryte martwiczymi masami
BADANIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH Cechy: bolesność, spoistość, wielkość, y , p , , powierzchnia, przesuwalność względem skóry i podłoża skóry i podłoża
Badania dodatkowe Badania laboratoryjne Badania laboratoryjne Badania cytologiczne Badania cytologiczne Badanie bakteriologiczne / mykologiczne Badanie bakteriologiczne / mykologiczne Badania histopatologic ne Badania histopatologiczne B d i b Badania obrazowe
Badania laboratoryjne Morfologia Morfologia Glikemia, HbA1c , Kreatynina, prokalcytonina , TSH, fT3, fT4, LDH y p y Koaguologia (APTT, PT, INR, czas krwawienia, czas krzepnięcia) OB CRP OB, CRP Grupa krwi Grupa krwi
Badania cytologiczne - biopsja aspiracyjna cienkoigłowa biopsja aspiracyjna cienkoigłowa - biopsja gruboigłowa biopsja gruboigłowa biopsja szczoteczkowa - biopsja szczoteczkowa
Badania histopatologiczne Przeciwskazane: podejrzenie czerniaka, Przeciwskazane: podejrzenie czerniaka, zmiany naczyniowe Wskazane w przypadku każdej zmiany patologicznej niepoddającej się leczeniu patologicznej niepoddającej się leczeniu przez 7-14 dni!
Badania obrazowe - RTG RTG - TK TK USG - USG MR - MR t fi - scyntygrafia - PET
RTG RTG pantomograficzne RTG pantomograficzne RTG p-a żuchwy RTG p a żuchwy RTG skośne boczne żuchwy RTG skośne boczne żuchwy RTG atok s c ęko ch RTG zatok szczękowych
TK Wskazania: Wskazania: - ropowice przestrzeni międzypowięziowych - guzy nowotworowe guzy nowotworowe - torbiele urazy - urazy - neuralgia schor enia atok pr noso ch - schorzenia zatok przynosowych
USG Wskazania: Wskazania: - schorzenia gruczołów ślinowych - ropnie i ropowice ropnie i ropowice - nowotwory
Scyntygrafia Wskazania: Wskazania: Pierwotne i przerzutowe nowotwory kości Procesy zapalne i zaburzenia metaboliczne Procesy zapalne i zaburzenia metaboliczne kości Schorzenia gruczołów ślinowych Schorzenia gruczołów ślinowych
Rezonans magnetyczny Wskazania: Wskazania: - choroby ssż - choroby gruczołów ślinowych choroby gruczołów ślinowych - schorzenia nerwów czaszkowych schorzenia zatok przynosowych - schorzenia zatok przynosowych
PET Wskazania: Wskazania: - ocena stopnia zaawansowania nowotworu - monitorowanie reakcji nowotworu na monitorowanie reakcji nowotworu na zastosowane leczenie poszukiwanie ogniska pierwotnego przy - poszukiwanie ogniska pierwotnego przy obecności przerzutów ocena no no ot or - ocena wznowy nowotworu
Z i l i ól i i j Znieczulenie ogólne i miejscowe
Znieczulenie ogólne - założenia zniesienie świadomości (hypnosis) zniesienie świadomości (hypnosis) zniesienie bólu (analgesia) zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaxatio) i i i d hó ( fl i ) zniesienie odruchów (areflexia)
Wskazania do znieczulenia ogólnego Dentofobia Brak współpracy ze strony pacjenta Rozległe zabiegi operacyjne
Kwalifikacja pacjentów do Kwalifikacja pacjentów do znieczulenia ogólnego w warunkach ambulatoryjnych grupa I – pacjent bez obciążeń g p p j ą grupa II – pacjent z niezbyt nasiloną chorobą układową grupa III – pacjent z ciężką chorobą układową grupa IV – pacjent z bardzo ciężką chorobą układową, która stanowi o zagrożeniu jego życia grupa V – pacjent z niewydolnością wielonarządową, w stanie skrajnie ciężkim którego bard o d ż m stanie skrajnie ciężkim, u którego z bardzo dużym prawdopodobieństwem nastąpi zgon w ciągu 24 godzin godzin
Znieczulenie miejscowe - rodzaje Powierzchowne Nasiękowe Przewodowe
Leki stosowane w znieczuleniu miejscowym BUDOWA SUBSTANCJI CHEMICZNEJ ESTRY AMIDY ESTRY AMIDY Kokaina Prokaina Tetrakaina Lignokaina Mepiwakaina Prylokaina Tetrakaina chlorprokaina Prylokaina Bupiwakaina Artykaina Ropiwakaina p Lewobupiwakaina CZAS DZIAŁANIA <30 min. <60 min. >90 min. 1% lignokaina 3% mepiwakaina 4% artykaina 2% lignokaina 0,5% bupiwakaina 3% mepiwakaina 2% lignokaina 2% mepiwakaina 4% prylokaina 2% prokaina 2% prokaina
Leki Kokaina – właściwości obkurczające naczynia, Kokaina właściwości obkurczające naczynia, stężenie 1-5%, dawka max– 100mg Prokaina – silny alergen dawka max– 500mg Prokaina silny alergen, dawka max 500mg, interakcje z sulfonamidami Benzokaina używana do znieczulenia Benzokaina – używana do znieczulenia powierzchownego
Leki Lignokaina – stosowana jako lek p/arytmiczny, Lignokaina stosowana jako lek p/arytmiczny, dawka max – 3mg/kg, z dodatkiem wazokonstriktora 7mg/kg (t-2 5h) wazokonstriktora 7mg/kg (t 2,5h) Prylokaina – dawka max 400mg, powoduje methemoglobinemię; stosowana w EMLI methemoglobinemię; stosowana w EMLI Bupiwakaina – 3-krotnie dłuższe działanie, kardiotoks c na może po odo ać rost kardiotoksyczna, może powodować wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego, dawka 2 /k max – 2mg/kg
Leki Mepiwakaina – dawka max-400mg, 500mg z Mepiwakaina dawka max 400mg, 500mg z dodatkiem katecholamin, ma właściwości obkurczające naczynia niezalecana w ciąży obkurczające naczynia, niezalecana w ciąży Artykaina – metabolizowana w osoczu, dawka max 4mg/kg z adrenaliną 7mg/kg max-4mg/kg, z adrenaliną-7mg/kg, rozszerza naczynia Ropi akaina dł żs e d iałanie mniej Ropiwakaina – dłuższe działanie, mniej toksyczna, silniej blokuje włókna czuciowe iż h 0 2% d i ł i niż ruchowe; 0,2% - działanie wazokonstruktywne
Przeciwskazania do środków zwężających naczynia zwężających naczynia - uogólniona miażdżyca - niestabilne nadciśnienie tętnicze - niewydolność mięśnia sercowego - wady serca wady serca - arytmia - niewydolność krążenia cukrzyca - cukrzyca - astma - padaczka - nerwica - nadczynność tarczycy - jaskra j - zaburzenia czynności nerek - inhibitory MAO TLPD - TLPD
Metody znieczulenia - nasiękowe Wprowadzanie środka znieczulającego do tkanki podśluzowej w wielu miejscach pola operacyjnego. Jest skuteczne w obszarach z cienką, porowatą blaszką zbitą k ś i k ś i ł b i li j kości, w kości słabo zmineralizowanej. U osób dorosłych w szczęce oraz przednim odcinku żuchwy.
Metody znieczulenia - przewodowe Polega na podaniu środka znieczulającego w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu. Zniesieniu przewodnictwa pnia nerwu. O ł k i li t d i d t ś dk i l j Osłonka mielinowa utrudnia dostęp środka znieczulającego – wymagane są większe stężenia. Poraża wszystkie rodzaje włókien biegnących w pniu Poraża wszystkie rodzaje włókien biegnących w pniu nerwowym oprócz ruchowych.
Znieczulenie przewodowe Nerw podoczodołowy – metoda zewnątrzustna Nerw podoczodołowy metoda zewnątrzustna - metoda wewnątrzustna Nerw zębodołowy dolny, językowy, policzkowy Nerw zębodołowy dolny, językowy, policzkowy – metoda Cieszyńskiego wewnątrz- i zewnątrzustna metoda Weissbrama zewnątrzustna, metoda Weissbrama, metoda Jarząba zewnątrzustna Nerwy zębodołowe górne tylne znieczulenie Nerwy zębodołowe górne tylne – znieczulenie „na guz szczęki”
Toksyczność LZM Przedawkowanie bezwzględne – Przedawkowanie bezwzględne przekroczenie dawki dobowej maksymalnej Przedawkowanie względne – podanie Przedawkowanie względne podanie donaczyniowe leku
Objawy przedawkowania lzm 1. Lekki stopień: złe samopoczucie, nudności, 1. Lekki stopień: złe samopoczucie, nudności, podniecenie psychoruchowe, bradykardia 2 Stopień umiarkowany: spadek tętna 2. Stopień umiarkowany: spadek tętna, omdlenie, drżenie mięśniowe, zblednięcie czerwieni wargowej czerwieni wargowej 3. Ciężki stopień: spadek RR, drgawki, sinica, trata pr tomności brad pnoe utrata przytomności, bradypnoe
Reakcja anafilaktyczna Triada: uogólniona pokrzywka, świsty Triada: uogólniona pokrzywka, świsty oddechowe, znaczny spadek RR Objawy subiektywne – metaliczny smak w Objawy subiektywne metaliczny smak w ustach Stadia: 0 zmiana skórna w miejscu podania Stadia: 0-zmiana skórna w miejscu podania 1-niepokój, ból głowy, pokrzywka, świąd 2-duszność kaszel świsty spadek RR 2 duszność, kaszel, świsty, spadek RR, tachykardia, obrzęk Quinckego, parcie na mocz i stolec 3-znaczna duszność, zaburzenia świadomości, wstrząs 4 t i k ż i 4-zatrzymanie krążenia
Powikłania Krwiak Odma podskórna Brak efektu znieczulenia a e e tu ec u e a Martwica błony śluzowej Porażenie nerwów gałkoruchowych Porażenie nerwów gałkoruchowych Uraz gałki ocznej Zakażenie Parestezja Szczękościsk Porażenie n VII Porażenie n. VII
CHIRURGICZNE USUWANIE ZĘBÓW
Wskazania do ekstrakcji zęba Choroby tkanek zęba zęby i korzenie ze zniszczeniem tkanek twardych nie nadające się do leczenia; martwica i zgorzel i i bó b k żli ś i l i ją ę g miazgi zębów przy braku możliwości leczenia; ropne zapalenie miazgi zębów wielokorzeniowych oraz jednokorzeniowych przy niemożliwości udrożnienia kanałów oraz każdy taki ząb u chorych y ą y ze schorzeniami ogólnymi obniżającymi odporność organizmu; zęby mleczne przetrwałe utrudniające wyrzynanie się zębów stałych; zęby mleczne z miazgą zgorzelinową miazgą zgorzelinową Choroby przyzębia ostre i przewlekłe zapalenie ozębnej zębów ostre i przewlekłe zapalenie ozębnej zębów wielokorzeniowych; ziarniniaki i torbiele przy wielokorzeniowych; ziarniniaki i torbiele przy zębach jednokorzeniowych przekraczające 1/3 zębach jednokorzeniowych przekraczające 1/3 dł ś i k i i d j t dł ś i k i i d j t ę j y p ją ę j y p ją długości korzenia mierzoną od jego szczytu; długości korzenia mierzoną od jego szczytu; rozchwianie zębów III stopnia; nawrotowe ropnie rozchwianie zębów III stopnia; nawrotowe ropnie przyzębne przyzębne
Wskazania – c.d. Urazy zębów i kości (złamanie korony zęba uniemożliwiające odbudowę protetyczną; złamania korzeni zębów jednokorzeniowych [skośne, podłużne; przekraczające 1/3 długości korzenia z przemieszczeniem odłamów]; złamanie zęba wielokorzeniowego; zwichnięcie zęba ze zniszczeniem przyzębia; zwichnięte i złamane zęby mleczne (zależnie od wieku dziecka); zęby ze zgorzelą miazgi ę y ( ) ę y g ą g tkwiące w szparze złamania kości szczękowych nieprzydatne do unieruchomienia odłamów lub będące przyczyną zakażenia kości; zęby zdrowe utrudniające zrost odłamów kości szczękowych) ę y ją ę y ) Wady rozwojowe zębów, jamy ustnej i twarzy (nieprawidłowo zbudowane lub położone zęby stałe ze względów estetycznych, protetycznych oraz ortodontycznych; wady anatomiczne protetycznych oraz ortodontycznych; wady anatomiczne uniemożliwiające leczenie endodontyczne; zęby noworodkowe; powikłane zęby zatrzymane; zęby mądrości z utrudnionym wyrzynaniem; w rozszczepach podniebienia pierwotnego i wtórnego; wyrzynaniem; w rozszczepach podniebienia pierwotnego i wtórnego; przed zabiegami ortognatycznymi; w ekstrakcjach regulacyjnych ze wskazań ortodontycznych
Wskazania – c.d. Ostre i przewlekłe zębopochodne zakażenia p ę p bakteryjne kości, tkanek miękkich twarzy i zatok szczękowych Zębopochodne zakażenia odogniskowe w chorobach układowych i narządowych
Przeciwskazania do ekstrakcji zęba h b k k szczękościsk III stopnia choroby krwi i skazy krwotoczne choroby serca i naczyń w wrzodziejące zapalenie błony śluzowej jamy ustnej zęby w napromieniowanych choroby serca i naczyń w okresie niewydolności krążenia zęby w napromieniowanych tkankach niewyrównane nadciśnienie tętnicze - max. 160/95 i ó k niewyrównana cukrzyca choroby wątroby h b k Jedynym Jedynym bezwzględnym bezwzględnym i k i i k i choroby nerek padaczka nieleczona t h b k ź przeciwwskazaniem przeciwwskazaniem do ekstrakcji zęba do ekstrakcji zęba j t b tk i j t b tk i ostre choroby zakaźne miesiączka i ż I III t t jest ząb tkwiący w jest ząb tkwiący w guzie nowotworowym guzie nowotworowym lub jego sąsiedztwie lub jego sąsiedztwie ciąża – I,III trymestr lub jego sąsiedztwie lub jego sąsiedztwie
Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu ekstrakcji zęba zabiegu ekstrakcji zęba Pacjenci przyjmujący leki przeciwpłytkowe Pacjenci przyjmujący leki przeciwpłytkowe (ASA, klopidogrel): zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się odstawiania leków przeciwpłytkowych przed ekstrakcją do 3 zębów ekstrakcją do 3 zębów pacjenci wymagający podwójnej terapii pr eci pł tko ej ró nież nie po inni mieć przeciwpłytkowej również nie powinni mieć odstawionego leczenia przeciwpłytkowego PROFILAKTYKA h t i j PROFILAKTYKA: hemostaza miejscowa
Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu ekstrakcji zęba zabiegu ekstrakcji zęba Pacjenci przyjmujący doustne leki Pacjenci przyjmujący doustne leki przeciwzakrzepowe (VKA) – acenokumarol, warfaryna: warfaryna: zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się odstawiania VKA gdy INR 2 0 4 0 odstawiania VKA, gdy INR 2,0-4,0 PROFILAKTYKA: hemostaza miejscowa
Odstawianie VKA powinno być rozważane indywidualnie, po powinno być rozważane indywidualnie, po ocenie skali CHADS2 i CHA2DS2-VASc odstawienie acenokumarolu 3 dni przed odstawienie acenokumarolu 3 dni przed zabiegiem, warfaryny 5 dni u pacjentów z dużym ryzykiem powikłań u pacjentów z dużym ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych należy zastosować terapię pomosto ą VKA/HDC terapię pomostową VKA/HDCz.
Sk l C Congestive heart failure/LV dysfunction 1 Skala CHADS2 dysfunction H Hypertension 1 CHADS2 A Age =>75 1 1 D Diabetes mellitus 1 S S k 2 C Congestive heart failure/LV dysfunction 1 S Stroke 2 CHA2DS2 -VASc H Hypertension 1 A A 65 74 1 -VASc A Age 65-74 1 A Age =>75 2 g D Diabetes mellitus 1 S Stroke 2 1 V Vascular Disease 1 1
Przygotowanie pacjenta Przygotowanie pacjenta przyjmującego „nowe” leki przeciwzakrzepowe bezpośredni inhibitor trombiny – dabigatran bezpośredni inhibitor trombiny dabigatran rywaroksaban – inhibitor aktywnego czynnika X czynnika X w przypadku dawek profilaktycznych: w przypadku dawek profilaktycznych: rywaroksaban 18 h, dabigatran 30-54 h 2 c as półtra ania 2xczas półtrawania dawki lecznicze: rywaroksaban 28-30 h; d bi t 40 54 h dabigatran 40-54 h możliwa terapia pomostowa następna dawka 4-6 h
Profilaktyka IZW
Profilaktyka IZW
Zasady przygotowania pacjenta z Zasady przygotowania pacjenta z hemofilią do zabiegu chirurgicznego
Zasady przygotowania pacjenta z Zasady przygotowania pacjenta z hemofilią do zabiegu chirurgicznego
Narzędzia ekstrakcyjne Kleszcze: Meissnera (wąskie – korzeniowe, ( ą , średnie, szerokie/pełne); Bertena – anatomiczne (dolne: do zębów mądrości, anatomiczne (dolne: do zębów mądrości, do zębów trzonowych, do kłów i przedtrzonowców do siekaczy i korzeni; przedtrzonowców, do siekaczy i korzeni; górne: bagnetowate – korzeniowe, do zębów mądrości do zębów trzonowych zębów mądrości, do zębów trzonowych prawo- i lewostronne, esowate – do zębów dt h t ) bi h i przedtrzonowych, proste); biomechaniczne; Luera
Narzędzia ekstrakcyjne dźwignie dźwignie: Beina proste/boczne; Wintera, dźwignie dźwignie: Beina proste/boczne; Wintera, Cryera, Krallenhebera; Heidbrinka, Bernarda Lindo-Lewiena; Koppa Lecluse'a Bernarda, Lindo Lewiena; Koppa, Lecluse a luksator luksator: prosty/wygięty Działanie Działanie: zasady dźwigni dwuramiennej, asada klina asada koła i osi zasada klina, zasada koła i osi
Ruchy ekstrakcyjne siekacze kły przedtrzonowe siekacze kły obrotowe 4 – wahadłowe 5 – wyważająco - obrotowe półobrotowo- wyważające wyważające d t 5 wyważająco obrotowe półobrotowo- ż j wyważające obrotowe zęby mądrości trzonowce do zewnątrz wyważające ob oto e ę y ą Wyważające do zewnątrz wyważające do zewnątrz i tyłu do zewnątrz wyważające do wewnątrz do zewnątrz i tyłu wyważające do wewnątrz i tyłu ą ą y
Ekstrakcje chirurgiczne – zasady i Ekstrakcje chirurgiczne – zasady i rodzaje cięć w chirurgii stomatologicznej Cięcie Partscha Cięcie Partscha Cięcie Pichlera Cięcie trapezowate Wassmunda Cięcie trapezowate Wassmunda Cięcie brzeżne Neumanna Cięcie Reinomllera Cięcie Reinomllera Cięcie Beaviusa Cięcie po iome Cięcie poziome Cięcie pionowe Ci i PBI ( ill b i i i ) Cięcie PBI (papilla-base incision)
Zaopatrzenie pozabiegowe Rewizja zębodołu z ewentualnym j ę y łyżeczkowaniem W ł d i t h b ó k t h Wygładzenie ostrych brzegów kostnych Opatrunek uciskowy 15-30 min. Opatrunek uciskowy 15 30 min. Ewentualne zaopatrzenie rany k t k j j i hi i i poekstrakcyjnej szwami chirurgicznymi
Powikłania poekstrakcyjne Ogólne g Miejscowe Śródzabiegowe Śródzabiegowe Pozabiegowe g
Powikłania miejscowe podczas zabiegu zabiegu Złamanie korony lub korzenia zęba Złamanie korony lub korzenia zęba (najczęściej +4+) Zwichnięcie lub usunięcie zęba sąsiedniego Zwichnięcie lub usunięcie zęba sąsiedniego Uszkodzenie korony zęba przeciwstawnego lub sąsiedniego lub sąsiedniego Usunięcie zawiązka zęba stałego Złamanie nar ęd ia Złamanie narzędzia Uraz tkanek miękkich(ucisk; rozerwanie; i żdż i i ) zmiażdżenie; oparzenie)
Powikłanie miejscowe – cd. Wtłoczenie korzenia zęba do okolicznych Wtłoczenie korzenia zęba do okolicznych tkanek lub przestrzeni anatomicznych (zatoka szczękowa, torbiel, błona śluzowa ( ę , , policzka, podniebienia, dno jamy ustnej) Przepchnięcie korzenia do kanału Przepchnięcie korzenia do kanału żuchwowego Uszkodzenie nerwów (zwłaszcza Uszkodzenie nerwów (zwłaszcza językowego i zębodołowego dolnego)
Powikłania miejscowe – cd. Złamanie kości (blaszki kostnej wyrostka Złamanie kości (blaszki kostnej wyrostka zębodołowego; przegrody międzykorzeniowej ; złamanie guza szczęki międzykorzeniowej ; złamanie guza szczęki – częściowe -całkowite; złamanie żuchwy) Z i h i i ż h Zwichnięcie żuchwy Połączenie ustno – zatokowe ą Przedostanie się zęba do dróg oddechowych/ przewodu pokarmowego oddechowych/ przewodu pokarmowego
Powikłania poekstrakcyjne ból poekstrakcyjny ból poekstrakcyjny szczękościsk h b l (!) l i b d ł suche, bolesne(!), zapalenie zębodołu ropne zapalenie zębodołu op e apa e e ębodo u powikłania zapalne k i i k t k j (d krwawienia poekstrakcyjne: - wczesne (do 24 godzin) - późne – kilka dni po zabiegu (np. w hemofilii A w 5 lub 6 dobie)
Zęby zatrzymane – wskazania do zabiegu zabiegu nawracające stany zapalne nawracające stany zapalne torbiele zawiązkowe – poszerzenie mieszka zębowego – degeneracja torbielowata zębowego degeneracja torbielowata próchnica w zębie sąsiednim i/lub zębie zatrzymanym zatrzymanym bóle o charakterze neuralgii rzekomej stłoc enia ębó siec n ch stłoczenia zębów siecznych dens retens in fissuram
Klasyfikacja zatrzymanych zębów trzonowych trzecich Pella i trzonowych trzecich Pella i Gregory'ego: Klasa I: Klasa I: usytuowany przed przednim brzegiem ramienia żuchwy Klasa A: Klasa A: płaszczyzna zgryzu zatrzymanego zęba trzonowego 3 jest na ramienia żuchwy. Klasa II: Klasa II: korona przykryta w 1/2 przednim brzegiem zęba trzonowego 3 jest na wysokości płaszczyzny zgryzu zęba sąsiedniego p g ramienia żuchwy. Klasa III: Klasa III: pełne przykrycie korony zęba trzonowego 3 g y ę ą g Klasa B: Klasa B: płaszczyzna zgryzu pomiędzy płaszczyzną zgryzu zęba korony zęba trzonowego 3 przez przedni brzeg ramienia żuchwy. płaszczyzną zgryzu zęba sąsiedniego a szyjką zęba sąsiedniego a e a uc y sąs ed ego Klasa C Klasa C: poniżej szyjki
Położenie zatrzymanych zębów Kły górne Kły górne: przedsionkowe, podniebienne, Kły górne Kły górne: przedsionkowe, podniebienne, skośne, poprzeczne Kły dolne Kły dolne: przedsionkowe Kły dolne Kły dolne: przedsionkowe Przedtrzonowce górne Przedtrzonowce górne: podniebienne Przedtrzonowce dolne Przedtrzonowce dolne: językowe Przedtrzonowce dolne Przedtrzonowce dolne: językowe
Przyczyny retencji kłów Pierwotne: Wtórne: Pierwotne: niski stopień resorpcji zębów mlecznych i k b Wtórne: zaburzenia mięśniowe choroby układowe b i h l uraz zawiązka zęba mlecznego zaburzenia w kolejności zaburzenia hormonalne niedobór witaminy D zaburzenia w kolejności wyrzynania zębów brak miejsca w łuku zębowym przedwczesna resospcja korzeni zębów mlecznych korzeni zębów mlecznych nieprawidłowości zębowe przy rozszczepie podniebienia
Postępowanie chirurgiczne Ekstrakcja zęba zatrzymanego Ekstrakcja zęba zatrzymanego Odsłonięcie zęba zatrzymanego – zabieg Odsłonięcie zęba zatrzymanego zabieg okienkowy wg Skalouda, wg Dominika Autotransplantacja
Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne zapalenia tkanek miękkich i kości zapalenia tkanek miękkich i kości p ę p ę
Podstawowe pojęcia Naciek zapalny Ropień Ropniak Ropowica
Podział Zewnątrzustne Wewnątrzustne Zewnątrzustne Podbródkowy Śródkostny Podokostnowy Podśluzówkowy y Okołożuchwowy Podżuchwowy P dż Podśluzówkowy Podniebienny Podjęzykowy Ok ł i d łk Podżwaczowy Prestrzeni skrzydłowo – żuchwowej Okołomigdałkowy Języka Policzka j Przestrzeni skrzydłowo - podniebiennej Przygardłowy Dołu nadkłowego Przygardłowy Podskroniowy Skroniowy
Zapalenia zębopochodne Ropień śródkostny Ropień podokostnowy Ropień podśluzówkowy
Ropnie podniebienia Jest to ropień podokostnowy (brak błony podsluzowej) Nie przekracza zwykle linii środkowej (obecność szwu Nie przekracza zwykle linii środkowej (obecność szwu podniebiennego) Przyczyny: Przyczyny: Siekacze boczne górne Korzenie policzkowe przedtrzonowców górnych Korzenie policzkowe przedtrzonowców górnych
Ropień dołu nadkłowego Przyczyna - kły, pierwsze przedtrzonowce, boczne i k siekacze Szerzenie się – do ok. podoczodołowej lub w p j kierunku jamy nosowej (uwaga!często mylone z ropnym zapaleniem zatoki k j) szczękowej) Objawy – obrzęk ok. podoczodołowej, policzka, p j p skrzydła nosa, wargi górnej, silne bóle – blisko położony n.infraorbitalis Leczenie – nacięcie w ok. korzeni zębów 2,3,4 w sklepieniu przedsionka p p
Ropień podjęzykowy Przyczyny – zęby dolne do pierwszego trzonowca włącznie ( ich korzenie leżą powyżej linii przyczepu korzenie leżą powyżej linii przyczepu m.żuchwowo-gnykowego); zranienie błony śluzowej; kamica i ropień śli i ki dj k j ślinianki podjęzykowej Objawy – duszności, utrudnione połykanie i mowa, ślinotok p y ,
Ropień języka Objawy – język Objawy język powiększony, obrzęknięty ślinotok obrzęknięty, ślinotok, zaburzenia mowy, upośledzona motoryka upośledzona motoryka języka
Ropień policzka Przyczyny przejście zakażenia z ok okołowierzchołkowej zębów Przyczyny – przejście zakażenia z ok. okołowierzchołkowej zębów przedtrzonowych i trzonowych oraz procesy zapalne skóry warg, policzków, ślinianki przyusznej Objawy – obrzęk szerzący się do wargi górnej i powieki dolnej Szerzenie się – do przestrzeni podżuchwowej i podskroniowej C t ikł i > k l i ż ł t j Częste powikłanie ->zakrzepowe zapalenie żyły twarzowej
Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy P Obraz kliniczny: Przyczyny: Procesy k ł i h łk Obraz kliniczny: Zwiększona temp. ciała Dreszcze okołowierzchołkowe drugiego i trzeciego ęba tr ono ego Dreszcze Silny rozpierający ból Złe samopoczucie zęba trzonowego Utrudnione i b Złe samopoczucie Narastający szczękościsk wyrzynanie zeba mądrości ę Elastyczno- twardy naciek Zapalenie węzłów podżuchwowych Obrzęk kąta żuchwy, policzka, szyi Powikłania złamania żuchwy Skóra napięta i bolesna Obrzęk i bolesność bł. śluzowej dna jamy ustnej śluzowej dna jamy ustnej
Ropień podżuchwowy Przyczyny: Szerzenie się ropnia Zęby trzonowe dolne Do przestrzeni podjęzykowej ę y Ropień ślinianki podżuchwowej p ję y j Do przestrzeni podbródkowej pod uc o ej Powikłanie złamania żuchwy podbródkowej Do przestrzeni skrzydłowo żuchwowej żuchwy Zropienie węzłów chłonnych skrzydłowo-żuchwowej Do przestrzenie dł j chłonnych przygardłowej
Ropień podbródkowy P P b b Przyczyny Przyczyny- - zęby zęby sieczne dolne sieczne dolne Leczenie Leczenie- - nacięcie nacięcie poziomo w fałdzie poziomo w fałdzie podbródkowym podbródkowym
Ropień przestrzeni przygardłowej P Ob kli i Przyczyny: 1.Zapalenie migdałków Obraz kliniczny: 1.Obrzęk schodząca na szyję – charakterystyczne h l i ł t podniebiennych 2.Wtórnie przez przechylenie głowy na stronę chorą 2.Obrzęk podniebienia p ciągłość z innych przestrzeni ę p miękkiego 3.Migdałek przesunięty ku linii środkowej przestrzeni 3.Rzadko dolny ząb mądrości środkowej 4.Język po stronie zdrowej 5.Utrudnione oddychanie, połykanie mądrości połykanie 6.Charakterystyczny głos i szczękościsk
Ropień podskroniowy Obraz kliniczny: 1 Znaczny szczękościsk Przyczyny: 1.Powikłanie ropne gor eli górn ch ębó 1.Znaczny szczękościsk Leczenie: zgorzeli górnych zębów mądrości 2 Zakażenie podczas Leczenie: 1.Cięcie równoległe do łuku jarzmowego 2.Zakażenie podczas znieczulenia na guz szczęki łuku jarzmowego 2.Drenaż Uwaga! Możliwość 3.Zropienie krwiaka splotu skrzydłowego 4 Szerzenie się z innych g przejścia zakażenia na podstawę czaszki (brutalne pokonywanie 4.Szerzenie się z innych przestrzeni (brutalne pokonywanie szczękościsku)
Ropień skroniowy P Przyczyny: 1.Szerzenie się z i h t i Obraz kliniczny: innych przestrzeni 2.Zapalenie kości k i j y 1.Obrzęk w ok. skroniowej, jarzmowej, skroniowej skroniowej, jarzmowej, przyuszniczo- żwaczowej Leczenie: j 2.Bolesność 3 Chełbotanie – słabo 1.Nacięcie 2 cm półkuliste, wzdłuż linii górnego 3.Chełbotanie słabo wyczuwalne 4 Szczękościsk wzdłuż linii górnego przyczepu m.temporalis 2 Przeciwcięcie poziome 4.Szczękościsk 2.Przeciwcięcie – poziome nacięcie ponad łukiem jarzmowym jarzmowym
Ropień skrzydłowo-żuchwowy Przyczyny: y y y 1.Dolne zęby mądrości 2 Zakażenie przy 2.Zakażenie przy znieczuleniu 3 Zakażenie drogą 3.Zakażenie drogą kanału żuchwowego 4 Zapalenia kości 4.Zapalenia kości żuchwy 5 Zapalenie ślinianki 5.Zapalenie ślinianki przyusznej
Ropień skrzydłowo - podniebienny Przyczyny: Obraz kliniczny: Przyczyny: Przejście z sąsiednich przestrzeni (skrzydłowo Obrzęk skroni, policzka, okoliczy przestrzeni (skrzydłowo – żuchwowej, policzkowej, przygardłowej) podoczodołowej zaciskający szparę i k przygardłowej) Zgorzel miazgi zebów trzonowych górnych powiekową Egzoftalmia trzonowych górnych Zakażenie podczas i l i d ki Szczękościsk Bolesny naciek w znieczulenia do guza szczęki Zropienie krwiaka powstałego Bolesny naciek w sklepieniu przedsionka podczas znieczulenia
Ropień podżwaczowy Przyczyny – powikłane d titi diffi ili d l h dentitio difficilis dolnych trzecich trzonowców Objawy – niewielki obrzęk, ból, szczękościsk Objawy zbliżone do ropnego Objawy zbliżone do ropnego zapalenia ślinianki przyusznej przyusznej
Ropowica dna jamy ustnej Objawy miejscowe: 1 S bk t j b k d Objawy ogólne: 1.Ciężki stan chorego 2 Bl d ść k k 1.Szybko narastający obrzęk dna jamy ustnej, schodzący na szyję 2 Obrzęk twardy nieprzesuwalny 2.Bladość, wysoka gorączka 3.Dreszcze, promieniujące bóle 2.Obrzęk twardy, nieprzesuwalny, bolesny 3.Język obrzęknięty ->trudności z 4.Bezsenność 5.Utrata łaknienia ę y ę ę y mową, połykaniem i oddychaniem 4.Ślinotok i foetor ex ore 6.Mogą wystąpić zaburzenia oddychania, biegunka i wymioty 5.Gorączka do 40 stopni 6.Chory przyjmuje h kt t j wymioty charakterystyczną pozycję z opuszczoną głową
Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów zapalnych tkanek miękkich części zapalnych tkanek miękkich części twarzowej czaszki twarzowej czaszki twarzowej czaszki twarzowej czaszki Niedrożność oddechowa (obturatio respiratoria) Zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis) Ropień podokostnowy oczodołu ( abscessus subperiostealis orbitae) Zakrzep zatoki jamistej ( thrombus sinus cavernosi) Ropień mózgu ( abscessus cerebri) Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis) ( ) Zapalenie śródpiersia (mediastinitis) Posocznica (sepsis) W t t ( ti h k) Wstrząs septyczny ( septis shock)
Zapalenia kości Stan zapalny kości zbitej i gąbczastej szpiku Stan zapalny kości zbitej i gąbczastej, szpiku kostnego i okostnej Swoiste( promienicze kiłowe gruźlicze) i Swoiste( promienicze, kiłowe, gruźlicze) i nieswoiste( głównie przez S.aureus) ; ostre i przewlekłe; ograniczone i rozlane przewlekłe; ograniczone i rozlane Drogi zakażenia: 1.Krwiopochodne 2.Bezpośrednie – uraz 2.Bezpośrednie uraz 3.Przez ciągłość
Zapalenia kości - ostre Leczenie: Objawy 1 Wyraźne i gwałtowne Leczenie: 1.Wyrównanie zaburzeń ó 1.Wyraźne i gwałtowne 2.Wysięk ropny z kieszonek dziąsłowych metabolicznych i niedoborów białkowych ą y 3.Rozchwianie zębów 4.Obrzęk 2.Skojarzone leczenie przeciwbakteryjne z 5.Zapalne nacieczenie tkanek miękkich 6 Objaw Vincenta – niedoczulica p yj przeciwzakrzepowym 3 Leczenie chirurgiczne polega na 6.Objaw Vincenta niedoczulica wargi dolnej (w żuchwie) 7.Zapalenie węzłów chłonnych 3.Leczenie chirurgiczne polega na odbarczeniu ropnych ognisk przez nakłucie Usuwanie zębów jest 8.8 – 14 dnia na zdjęciu rtg zanik kostny nakłucie. Usuwanie zębów jest przeciwskazane 4 Leczenie objawowe 4.Leczenie objawowe
może być postacią pierwotną lub stanowić zejście zapalenia ostrego. Klinicznie – objawy ogólne słabo zaznaczone, okresowe remisje i nawroty, długi okres trwania choroby, okresowe zwyżki ciepłoty ciała, y, g y, y p y , miejscowo – przetoki ropne dziąsłowe lub skórne z wydzieliną ropną w okresie zaostrzeń, rozchwianie zębów, rozpulchnienie i zaczerwienienie błony śluzowej, węzły chłonne miernie powiększone i niebolesne lub błony śluzowej, węzły chłonne miernie powiększone i niebolesne lub tkliwe. R di l i i i l l b i d i Radiologicznie – zmiany rozlane lub ograniczone: rozrzedzenia struktury kostnej obok zagęszczeń, obecność martwaków kostnych (ostemyelitis sequestrans) – wyraźnie zaznaczone twory o dużym ( y q ) y y y wysyceniu, otoczone strefą przejaśnienia (trumienka), pogrubienie okostnej (odczyn okostnowy).
Doszczętne operacyjne usunięciem martwaków – sequestrectomia, wyłyżeczkowanie zmian kostnych - excochleatio i sanacja jamy ustnej, pod osłoną antybiotykową. W przypadku rozlanego przewlekłego zapalenia – zabieg dekortykacji – zabieg W przypadku rozlanego przewlekłego zapalenia zabieg dekortykacji zabieg Obwegesera – zdjęcie blaszki zbitej – odbarczenie kości. Skojarzone leczenie przeciwbakteryjne i fibrynolityczne przez 3 doby, a następnie i k i ł l i d ż l 14 d i przeciwzakrzepowe w ciągłym wlewie dożylnym przez 14 dni Leczenie wspomagające – salicylany. Leczenie bodźcowe – szczepionki nieswoiste (Delbeta Panosina) Leczenie bodźcowe – szczepionki nieswoiste (Delbeta, Panosina). Hiperbaryczna terapia tlenowa – zwiększenie uwalniania wolnych rodników tlenowych.
Wywołana przez beztlenowca gram Wywołana przez beztlenowca gram dodatniego Actinomyces israeli. Bytuje jako saprofit w jamie ustnej i w gardle osób dro ch gardle osób zdrowych. Flora bakteryjna towarzysząca Flora bakteryjna towarzysząca promieniowcom wpływa na przebieg procesu l zapalnego.
Na rozwój swoistego procesu zapalnego ma wpływ uraz chemiczny termiczny i wpływ uraz chemiczny, termiczny i mechaniczny (zmiana pH tkanek). y ( p ) Wniknięcie drobnoustroju jest możliwe j d i k d bł k bł jedynie przez uszkodzony nabłonek błony śluzowej jamy ustnej. j j y j
Rozwija się najczęściej na podłożu b h d h ó l h tj zębopochodnych procesów zapalnych tj. w ziarninie okołowierzchołkowej zębów z j ę miazgą zgorzelinową, w zapalnie zmienionych kieszonkach dziąsłowych zmienionych kieszonkach dziąsłowych dolnych zębów mądrości, choroby przyzębia.
I t t i f l i h j t l kł Istotą zmian morfologicznych jest przewlekłe ropne i wytwórcze zapalenie rozwijające się w p y p j ją ę otoczeniu promieniowców. Pierwotnie toczy się nieswoisty proces zapalny który przez się nieswoisty proces zapalny, który przez działanie enzymów proteolitycznych bakterii upłynnia tkanki objęte procesem zapalnym. Tworzy się jedna lub wiele przetok Tworzy się jedna lub wiele przetok.
Promienica może się szerzyć w głąb tkanek i ik ć d óż h t i wnikać do różnych przestrzeni anatomicznych. W odróżnieniu od innych y y zakażeń ropnych ma zdolność do szerzenia się niezgodnie z naturalnymi drogami się niezgodnie z naturalnymi drogami anatomicznymi.
Postać szyjno- twarzowa stanowi 80% przypadków Postać szyjno twarzowa stanowi 80% przypadków. Rzadziej spotyka się promienicę w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej piersiowej i jamy brzusznej. Najczęściej ogniska chorobowe lokalizują się w okolicy podżuchwowej na policzku szyi rzadziej w okolicy podżuchwowej, na policzku, szyi, rzadziej w okolicy podbródkowej, skroniowej i oczodołu. W t j ó i ż śli i k h i d łk Występuje również w śliniankach, migdałku podniebiennym i w okolicy podjęzykowej. Częściej chorują mężczyźni niż kobiety.
Obraz kliniczny jest zmienny i zależy od umiejscowienia y j y y j procesu patologicznego, zjadliwości towarzyszącej flory bakteryjnej i odporności organizmu. Stopniowo wzrastająca ciepłota ciała ( do 40 st C) bolesność węzłów chłonnych i szybki spadek sił. Z czasem tkanka ziarninowa ulega przemianie włóknistej i stwardnieniu. Skóra staje się sinoczerwona i i l t k d t d i ł dł ż nieprzesuwalna w stosunku do stwardniałego podłoża. Czasem występuje szczękościsk. W późnym okresie choroby wzrost ciepłoty ciala zdarza się rzadko.
Wyjątkowo rzadko spotyka się pierwotne yją p y ę p zakażenie tkanek promieniowcem- promienica guzowata (actinomycoma) promienica guzowata (actinomycoma). Ma postać twardego guza, ostro p g g odgraniczonego od otoczenia. N j ś i j i j i i li k Najczęściej umiejscawia się na policzku, podniebieniu miękkim i języku, co stwarza p ę ję y trudności rozpoznawcze (kilaki, włókniaki).
W k ś i i i t j t i W kości promienica występuje w postaci pierwotnej, zwanej guzem promieniczym p j, j g p y (actinomycoma), który należy różnicować ze szkliwiakiem kostniakiem i chorobą Pageta szkliwiakiem, kostniakiem i chorobą Pageta.
Gruźlica - skóra nad zmianami jest miękka. Nieswoiste zapalenie ślinianek p Nowotwory węzłów chłonnych i gruczołów ślinowych y Mięsaki i raki okolicy szyjno - twarzowej Leptotrichoza - zamiast grudek w ropie występują Leptotrichoza zamiast grudek w ropie występują nitki. Grzybice głębokie Grzybice głębokie
Leczenie jest zachowawcze. S Stosuje się penicylinę ze streptomycyną. W cięższych przypadkach doogniskowo lub ogólnie d j i podaje się neomycynę, aureomycynę, chloromycetynę. L i d t d ł iki iż Leczenie doustne dawało gorsze wyniki niż doogniskowe. L i hi i j t k dk Leczenie chirurgiczne jest wskazane w przypadku ograniczonych, guzowatych zmian oraz w promienicy kości kości. Rokowanie jest dobre, ale uzależnione od rozległości zmian swoistych zmian swoistych.
Zakażenie najczęściej następuje: d dd h (t l d ki tk ) drogą oddechową (typ ludzki prątka), rzadziej pokarmową (typ bydlęcy), sporadycznie drogą krwionośną lub chłonną. Rezerwuarem prątków jest również zakażone bydło trzoda Rezerwuarem prątków jest również zakażone bydło, trzoda chlewna, zwierzęta domowe oraz dziko żyjące.
Przy zakażeniu drogą pokarmową miejscem wtargnięcia prątków może być jama ustna, wtargnięcia prątków może być jama ustna, stanowiąca wrota zakażenia. Z i źli t b t j dk Zmiany gruźlicze w tym obszarze występują rzadko, co jest związane z: • działaniem oczyszczającym i antybakteryjnym śliny, • małą ilością tkanki chłonnej małą ilością tkanki chłonnej • napięciem mięśni – głównie języka i jego ruchami.
Zakażeniu w jamie ustnej sprzyjają: • mikro – i makrourazy błony śluzowej, • obecność nieswoistych stanów zapalnych • obecność nieswoistych stanów zapalnych, • zły stan uzębienia i tkanek przyzębia, • niedostateczna higiena jamy ustnej. Istotne czynniki usposabiające do rozwoju choroby: • złe warunki życiowe połączone z nieprawidłowym odżywianiem, y p ą p y y • współistniejące choroby układowe, • obniżenie odporności, • wyniszczenie ustroju przewlekłym alkoholizmem wyniszczenie ustroju przewlekłym alkoholizmem, • nadużywanie używek, narkotyków, • uwarunkowania genetyczne ( grupa krwi ab, bliźnięta jednojajowe, płeć żeńska) żeńska), • wiek (małe i nieszczepione dzieci, osoby starsze), • nowotwory (układu krwiotwórczego i chłonnego), l kł i d l ść k • przewlekła niewydolność nerek, • cukrzyca.
prątek tkanka zmiany zwyrodnieniowe i martwicze z tworzeniem gruzełków wielkości prosa, i t i k l t tk ki swoisty wysięk zapalny oraz przerost tkanki otaczającej ognisko zapalne Konglomerat gruzełków tworzy guzek, który może ulec i i l b i zwapnieniu lub serowaceniu. Po rozpadzie serowatych guzków tworzy się zimny ropień (abscessus tuberculosus frigidus) i d i owrzodzenie.
dziąsła, podniebienie, policzek, warga, język język, węzły chłonne, sporadycznie ślinianki sporadycznie ślinianki, zatoki szczękowe, kości szczęk, ośc s c ę , kość jarzmowa, skóra.
zależny od fazy rozwoju procesu zapalnego Gr źlica r od iejąca (t berc losis lcerosa) Gruźlica wrzodziejąca (tuberculosis ulcerosa) Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa) = toczeń (lupus) Gruźlica rozpływna (tuberculosis colliquativa) p y ( q )
Guzki wielkości prosa, zlewające się, tworzące skupiska różnego koloru – szarobiały żółtobrunatny żółty Owrzodzenia – z rozpadu guzków: • nieregularne brzegi nacieczone • nieregularne brzegi, nacieczone, • nierówne dno z szarobiałymi gruzełkami lub wydzieliną ropną, • nie goją się samoistnie. R i l ł hł i bj t t l i Regionalne węzły chłonne nie zawsze objęte procesem patologicznym. Umiejscowienie: Umiejscowienie: • warga, • język. Może obiąć kości szczęk Może obiąć kości szczęk.
Pierwotnie w obrębie skóry. Wtórnie (przez ciągłość ze skóry twarzy) może obejmować: • wargi, • błonę śluzową przedsionka jamy ustnej, • dziąsła. Wykwit pierwotny – guzek wielkości prosa, położony na zapalnie zmienionej sinoczerwonej błonie śluzowej. Rośnie powoli, osiąga wielkość ziarna soczewicy. Owrzodzenia. Po wygojeniu ogniska – blizny: yg j g y • rozległe, • ściągające (odsłaniają szyjki i korzenie zębów oraz brzegi wyroska zębodołowego), • powodują zaburzenia czynnośiowe i estetyczne. powodują zaburzenia czynnośiowe i estetyczne. Okoliczne węzły chłonne niepowiększone.
Umiejscawia się na: • policzku, • języku, • podniebieniu (wyjątkowo). Twardy naciek, stopniowo przekształcający się w twardy, niebolesny guz pokryty niezmieniona błoną śluzową. Rozmięka, tworząc ‘zimne ropnie’ opróżniające się przez samoistnie wytworzone przetoki Powstaje ropnie , opróżniające się przez samoistnie wytworzone przetoki. Powstaje głębokie owrzodzenie o grubych poszarpanych brzegach, z dnem brodawkującym i pokrytym wydzieliną krwisto-ropną. Gruźlica rozpływna w jamie ustnej w postaci twardego guza może utrzymywać się przez wiele miesięcy, lat – przewlekły przebieg przebieg.
Występuje wyjątkowo rzadko. Zwykle u dzieci i młodzieży. Jako wtórne zakażenie ognisk w płucach (drogą krwionośną lub przez śluzówkę jamy ustnej lub nosowej). Charakter długotrwałego procesu z tworzeniem martwaków i przetok na błonie śluzowej i/lub g g p p j skórze. Najczęściej obejmuje żuchwę lub kość jarzmową, może obejmować także szczękę. W zależności od drogi zakażenia rozróżnia się trzy postacie gruźlicy kości szczęk: postać obwodowa – zakażenie następuje przez ciągłość z istniejącyhc ognisk w obrębie dziąsła wyrostka zębodołowego lub błony śluzowej wyrostka podniebiennego lub błony śluzowej wyrostka podniebiennego, postać śródkostna – wrota zakażenia stanowi kanał zęba, rana poekstrakcyjna, patologiczna kieszonka dziąsłowa, postać rozlana – zakażenie krwiopochodne. Miejsce wtargnięcia prątków – rozrost gruzełkowej ziarniny swoistej niszczącej tkankę kostną - patologiczne złamania. Obejmuje okoliczne węzły chłonne Obejmuje okoliczne węzły chłonne.
Nie występują lub bardzo skąpe i niecharakterystyczne. Objawy imitujące przeziębienie: Objawy imitujące przeziębienie: • stany podgorączkowe, złe samopoczucie • złe samopoczucie, • uczucie zmęczenia, k l • kaszel, • brak apetytu. Podwyższone OB. Niedokrwistość.
Badanie histopatologiczne ziarniny z dna owrzodzenia. Badanie bakteriologiczne ropy i plwociny na obecność g py p y prątków. Próba biologiczna – określenie zjadliwości i g j chorobotwórczości prątków oraz ich lekooporności. Podskórne uczuleniowe próby tuberkulinowe RT-23. p y Badanie radiologiczne klatki piersiowej i kości twarzoczaszki oraz jamy brzusznej. j y j
Swoiste leczenie farmakologiczne – w poradni przeciwgruźliczej. Leczenie chirurgiczne: Leczenie chirurgiczne: • opróżnianie ropni (punkcja, nacięcie), • przy objęciu węzłów chłonnych – ich punkcja odbarczająca, nacięcie, ł i łó hł h wyłuszczenie węzłów chłonnych, • wyłyżeczkowanie ziarniny, • usunięcie martwaków. ZABIEGI CHIRURGICZNE W LECZENIU GRUŹLICY POWINNY BYĆ WYKONANE W OSŁONIE LEKÓW BYĆ WYKONANE W OSŁONIE LEKÓW PRZECIWPRĄTKOWYCH! Leczenie miejscowe sanacja jamy ustnej Leczenie miejscowe - sanacja jamy ustnej.
KIŁA Zakażenie kiłą ujawnia się w postaci: Zakażenie kiłą ujawnia się w postaci: pierwotnej wtórnej wtórnej późnej j czwartorzędowej (kiła układu nerwowego) nerwowego) wrodzonej
W okresie kiły pierwszorzędowej pacjenci ł j i d t t l d i zgłaszają się do stomatologa z powodu zmian w jamie ustnej. Wczesne rozpoznanie tych j j p y zmian jest ważne ze względu na możliwość zakażenia innych osób i możliwość zakażenia innych osób i możliwość uogólnienia procesu swoistego. Pi bj t i i j Pierwszy objaw to ograniczony niegojący się, stopniowo powiększający i ę p p ę ją y twardniejący wrzód na wardze lub w przednim odcinku jamy ustnej przednim odcinku jamy ustnej.
Po około 20 dniach powstaje wrzód okrągły (twardy). Może umiejscawiać się na podniebieniu, dziąśle, migdałkach a szczególnie na wargach migdałkach, a szczególnie na wargach. Otoczenie ubytku jest wyraźnie twarde, powierzchnia j t ł dk lś i i i ki d t lk k t ł jest gładka, lśniąca i niekiedy tylko pokryta małym strupem. Obraz kliniczny uzupełnia obustronny odczyn węzłów chłonnych które są elastyczno- twarde niebolesne chłonnych,które są elastyczno twarde, niebolesne, przesuwalne w stosunku do skóry.
Z powodu maceracji ogniska pierwotnego p j g p g obraz kliniczny nabiera cech atypowych. W i d i j i i d W otoczeniu owrzodzenia pojawia się odczyn zapalny, a okoliczne węzły chłonne mogą być zapalny, a okoliczne węzły chłonne mogą być bolesne na dotyk. Czasem występuje po ięks enie i bolesność ę łó karko ch i powiększenie i bolesność węzłów karkowych i nadobojczykowych. j y y W tym okresie kiłę stwierdza się po t i d i b ś i k tk i stwierdzeniu obecności krętka w wymazie ze zmiany lub materiale z najbliższego węzła y j g ę chłonnego
Po 4-6 tygodniach pojawiają się objawy kiły drugorzędowej - drobne wykwity, czyli osutka (roseola syphilitica) osutka (roseola syphilitica). W jamie ustnej uwidacznia się w postaci plamistego zabarwienia błony śluzowej, głównie w okolicy migdałków i dlatego głównie w okolicy migdałków i dlatego nazwano ją angina luetica specifica, której nie towarzyszą dolegliwości poza nocnymi bólami głowy bólami głowy.
W jamie ustnej pojawiają się kłykciny, czyli j j p j ją ę y y y nawracająca, WYSOCE ZAKAŹNA brodawczakowatość w postaci brodawczakowatość w postaci białoniebieskawych zgrubień nabłonka, o różnym kształcie i wielkości. Umiejscawiaja się na wewnętrznej stronie Umiejscawiaja się na wewnętrznej stronie warg, kącikach ust, błonie śluzowej policzków i podniebieniu twardym.
Omawiana postać może się również ujawnić w postaci nadżerek ciemnych nieznacznie uniesionych postaci nadżerek ciemnych, nieznacznie uniesionych ponad poziom otaczających tkanek, ostro odgraniczonych od otoczenia. g y Kiła w jamie ustnej zwykle ujawnia się kilka dni wcześniej niż na skórze. Na języku w obrębie zmian j ję y ę zanikają brodawki i pojawiają się czerwone plamy - osutka pierścieniowa. Kiłowe zapalenie kości ujawnia się szybko postępującym, surowiczym zapaleniem okostnej. Z kl j i j i t k t t Zwykle pojawiają się przerosty okostnowe tzw. wyrośla kiłowe.
Kiła późna ujawnia się w kilka lat od p j ę zakażenia. U i j i i óż h ś i h j Umiejscawia się w różnych częściach jamy ustnej i występuje pod postacią grudkową, j y ęp j p p ą g ą, guzeczkowato - wrzodziejącą i naciekową. R t i i bk i k ótki i Rozprzestrzenia się szybko i w krótkim czasie następuje zniszczenie tkanek podniebienia i ęp j p gardła, wolniej warg i języka.
Kiła późna może również wystąpić we wnętrzu kości l b b bi k t j d t i kil k lub w obrębie okostnej pod postacią kilaka (gumma). J t t b l ł ki i k tk ki i i j Jest to bolesny, płaski naciek z tkanki ziarninowej, który ulega martwicy z płynną kleistą wydzieliną. Stąd skłonność do tworzenia martwaków podniebienia skłonność do tworzenia martwaków podniebienia, rzadziej nosa i wyrostka zębodołowego. Wokół ubytku tkankowego z czasem pojawiają się ubytku tkankowego z czasem pojawiają się promieniste blizny. Owrzodzenia kiłowe w III okresie mają podminowane O od e a o e o es e ają pod o a e brzegi i dno pokryte szarożółtą treścią.
POPROMIENNA MARTWICA KOŚCI - spowodowana hipowaskularyzacją , hipoksją oraz zanikiem bl ó osteoblastów - wtórna infekcja kości przez mikroorganizmy Objawy: przetoki skórne i śluzówkowe, martwaki kostne Bad. dodatkowe: zmiany lityczne, sklerotyzacja, sekwestracje Leczenie: - antybiotykoterapia Leczenie: - antybiotykoterapia - sekwestromia - leczenie p/zakrzepowe - terapia hiperbaryczna
Torbiele Torbiele
Torbiele – zmodyfikowany podział wg Budnicka podział wg Budnicka Rozwojowe: torbiel zawiązkowa torbiel nad wyrzynającym zębem torbiel nad wyrzynającym zębem przyzębna dziąsłowa Zapalne: Zapalne: korzeniowa szczątkowa S li Szczelinowe
Torbiel zawiązkowa (cystis follicularis) (cystis follicularis) Rozwija się z nabłonka pęcherzyka zębowego Najczęściej związana z zatrzymanym zębem mądrości w żuchwie, następnie z kłem w szczęce, ą , ęp ę , trzecim trzonowcem w szczęce i przedtrzonowcami w żuchwie w szczęce i przedtrzonowcami w żuchwie Ściana torbieli wysłana nabłonkiem nierogowaciejącym nierogowaciejącym Workiem torbieli objęta jest korona zęba Cystis follicularis różni się od keratocystis brakiem cech rogowacenia nabłonka, a od cystis radicularis brakiem nacieku zapalnego w ścianie torbieli
Torbiel nad wyrzynającym zębem (eruption cyst) (eruption cyst) powstaje u dzieci w związku z wyrzynaniem się zęba mlecznego lub stałego, wskutek poszerzenia pęcherzyka zębowego wokół ę y ę g korony wyrzynającego się zęba i z nagromadzeniem płynu (niekiedy krwi) w tej g p y ( y ) j przestrzeni nie wymaga leczenia i zwykle ząb wyrzyna nie wymaga leczenia i zwykle ząb wyrzyna się bez większych przeszkód; większość tych torbieli spontanicznie pęka tych torbieli spontanicznie pęka
Torbiel przyzębna Umiejscowienie: okolica Umiejscowienie: okolica kłów/przedtrzonowców Na zdjęciu RTG dobrze odgraniczone Na zdjęciu RTG dobrze odgraniczone przejaśnienie okrągłe lub owalne Kształt: okrągły lub owalny Kształt: okrągły lub owalny Zęb sąsiad jące torbielą o pra idło ej Zęby sąsiadujące z torbielą o prawidłowej reakcji w testach żywotności
Torbiele dziąsłowe Częściej u noworodków Częściej u noworodków Powstaje wskutek zwyrodnienia listewki zębowej zębowej Wysłana nabłonkiem płaskim lub sześciennym sześciennym Klinicznie: białawy guzek dziąsła S nonim perł Epsteina/g ki Bohna Synonim: perły Epsteina/guzki Bohna Wymagają różnicowania z ostrą kandydozą k bł i t rzekomobłoniastą
Torbiel korzeniowa (zapalna) Najczęstsza torbiel zębopochodna j ę ę p Czynniki etiologiczne: przetrwanie bł k h k ó k M l nabłonkowych komórek Malasseza oraz czynnik infekcyjny Ściana torbieli wysłana nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym z towarzyszącym naciekiem zapalnym
Torbiel korzeniowa proliferacja oraz rozrost nabłonka proliferacja oraz rozrost nabłonka zbudowanego z komórek Malasseza powstanie ziarniniaka następnie ziarniniaka powstanie ziarniniaka, następnie ziarniniaka torbielowatego Zwyrodnienie t t bi li y wodniczkowe, powstanie płynu, wzrost ciśnienia wzrost torbieli wzrost ciśnienia osmotycznego
Torbiel korzeniowa Niszczenie kości – atrophia e compressione Niszczenie kości atrophia e compressione Skład płynu: złuszczone komórki nabłonka, leuko- i erytrocyty albuminy globuliny leuko i erytrocyty, albuminy, globuliny, nukleoproteiny, kryształki cholesterolu Budowa mieszka torbieli: Budowa mieszka torbieli: warstwa wewn.: nabłonek arst a śr błona podsta na warstwa śr.: błona podstawna warstwa zewn.: włóknista tkanka łączna
Torbiel korzeniowa - objawy Rozdęcie kości Rozdęcie kości Objaw chrzęstu pergaminowego (objaw objaw Dupuytrena Dupuytrena) Dupuytrena Dupuytrena) Podczas opukiwania zęba tkwiącego korzeniem w świetle torbieli występuje korzeniem w świetle torbieli występuje objaw drżenia (fremissement fremissement) Torbiel rosnąca” k gór e i do bok Torbiel „rosnąca” ku górze i do boku uwypukla się na dnie jamy nosowej w t i ł G b ł G b ” i postaci „wału Gerbera wału Gerbera” oraz przemieszcza małżowinę nosową dolną ku górze (objaw objaw Opikofera Opikofera)
Torbiel resztkowa Torbiel korzeniowa pozostała po ekstrakcji zęba przyczynowego zęba przyczynowego Rozpoznawana przypadkowo
Torbiele rozwojowe niezębopochodne niezębopochodne Powstają w miejscu połączenia ją j p ą rozwojowego struktur głowy i szyi W ł bł ki i l t Wysłane nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub oddechowym Występują prawie wyłącznie w szczęce
Torbiel przewodu Torbiel przewodu nosowo- podniebiennego Synonim: torbiel kanału przysiecznego Pozostałość kanału nosowo- Pozostałość kanału nosowo podniebiennego, z którego powstaje kanał przysieczny przysieczny Może powodować dolegliwości bólowe Średnica otworu przysiecznego >6mm Średnica otworu przysiecznego >6mm powinna nasunąć podejrzenie torbieli
Torbiel środkowa szczęki / podniebienia podniebienia Powstaje, gdy pomiędzy linie szwów Powstaje, gdy pomiędzy linie szwów kostnych wszczepiony zostanie przetrwały nabłonek rozwojowy nabłonek rozwojowy Umiejscowione poza kanałem przysiecznym przysiecznym
Torbiel środkowa żuchwy Pochodzenie nieznane Umiejscowienie : w linii pośrodkowej ż ch żuchwy
Torbiel gałeczkowo - szczękowa Powstaje w okolicy łączenia kości Powstaje w okolicy łączenia kości międzyszczękowej ze szczęką Umiejscowienie : częściej od strony Umiejscowienie : częściej od strony podniebienia Może przemieszczać Może przemieszczać korzenie zębów
Torbiel nosowo - wargowa Powstaje z nabłonka szczeliny bocznej Powstaje z nabłonka szczeliny bocznej nosa Umiejscowiona w tkankach miękkich – fałd Umiejscowiona w tkankach miękkich fałd nosowo – wargowy Może uwypuklać Może uwypuklać przedsionek nosa
Leczenie torbieli kości szczęk Leczenie jednoetapowe – Partsch II, Leczenie jednoetapowe Partsch II, metoda osteoplastyczna z lub bez rekonstrukcji rekonstrukcji Leczenie dwuetapowe – Partsch I, metoda Drozdowskiego marsupializacja Drozdowskiego, marsupializacja
Torbiele tkanek miękkich
Torbiel naskórkowa/skórzasta Powstaje w wyniku odsznurowania się Powstaje w wyniku odsznurowania się pojedynczych komórek zewnętrznych listka zarodkowego naskórka lub skóry w okresie zarodkowego naskórka lub skóry w okresie formowania jam ciała Umiejscowienie: okolica podjęzykowa Umiejscowienie: okolica podjęzykowa, podbródkowa Otoc ona delikatną torebką Otoczona delikatną torebką łącznotkankową El t bł k b ł tk k Elementy nabłonkowe: zęby, włosy, tkanka gruczołowa
Torbiele zastoinowe MUCOCELE Powstają wskutek pourazowej Powstają wskutek pourazowej obliteracji przewodów wyprowadzających drobnych wyprowadzających drobnych gruczołów śluzowych ŻABKA ŻABKA Torbiel zastoinowa ślinianki podjęzykowej. Może powodować zaburzenia ruchomości języka, zaburzenia mowy i połykania ję y y p y Leczenie: cystektomia z ewentualnym wyłuszczeniem ślinianki podjęzykowej, wyłuszczeniem ślinianki podjęzykowej, marsupializacja
Torbiel boczna szyi Częściej dotyczy kobiet, powstaje w wyniku niezrośnięcia w życiu płodowym drugiej bruzdy k l j skrzelowej Objawy: elastyczne, tkliwe palpacyjnie miękkie ó i ból dł b i ł k i wygórowanie, bóle gardła, zaburzenia połykania, zaburzenia czynności serca Typy ułożenia: Typy ułożenia: I- powierzchownie, wzdłuż krawędzi m-o-s II- na dużych naczyniach II- na dużych naczyniach III- sięga bocznej ściany gardła, penetruje do podstawy czaszki podstawy czaszki IV- spoczywa na bocznej ścianie gardła Dgn.: TK z kontrastem, USG Dgn.: TK z kontrastem, USG
Torbiel środkowa szyi szyi zaburzenie rozwojowe polegające na obecności pozostałości przewodu obecności pozostałości przewodu tarczowo-językowego W stęp je obs ar e od podsta ję ka Występuje w obszarze od podstawy języka do przedniej powierzchni chrząstki t t j tarczowatej Leczenie: cystektomia z ewentualną resekcją częściową kości gnykowej
IMPLANTOLOGIA IMPLANTOLOGIA
R d j i l tó Rodzaje implantów I l d d 1. Implanty endodontyczne 2 Implanty śluzówkowe 2. Implanty śluzówkowe 3. Implanty podokostnowe 4. Implanty śródkostne
I l t ś ódk t Implanty śródkostne St ó Stosowane zarówno w żuchwie jak i szczęce, jako uzupełnienia braków pojedynczych, p j y y , częściowych i całkowitych w całkowitych w uzębieniu.
O t i t j i l t Osteointegracja implantu ŻUCHWA SZCZĘKA minimum 3 miesiące minimum 6 miesięcy
Integracja implantu z podłożem Włóknisto – kostna: Osteointegracja: Włóknisto kostna: proces gojenia, w którym połączenie Osteointegracja: obserwowane w obrazie którym połączenie pomiędzy implantem a tkanką obrazie mikroskopowym połączenie tkanki implantem a tkanką kostną tworzą włókna kolagenowe połączenie tkanki kostnej z powierzchnią włókna kolagenowe powierzchnią implantu
Elementy składowe wszczepu Wszczep Wszczep Śruba zamykająca Śruba zabliźniająca Śruba zabliźniająca Łącznik Uzupełnienie protetyczne Uzupełnienie protetyczne
Przeciwskazania implantacji Bezwzględne – schorzenia metaboliczne Bezwzględne schorzenia metaboliczne kości: Marmurkowatość kości Marmurkowatość kości Dysplazja włóknista Przewlekłe zapalenie kości Przewlekłe zapalenie kości Względne: Względne: Osteoporoza O ól d d bi ó Ogólnomedyczne do zabiegów chirurgicznych
Ograniczenia anatomiczne: Policzkowa blaszka kostna 0,5 mm Językowa blaszka kostna 1 mm Dno zatoki szczękowej 1 mm Dno jamy nosowej 1 mm Kanał przysieczny Odległość między implantami 3 mm Kanał żuchwy 2 mm Otwór bródkowy 5 mm Dolny brzeg żuchwy 1 mm S i d i b 0 5 Sąsiedni ząb 0,5 mm
IMPLANTACJA- wszczepienie materiału martwego do żywego organizmu. Kl fik j i l t ji Klasyfikacja wg czasu implantacji 1. Implantacja natychmiastowa 2. Implantacja natychmiastowa odroczona 3 Implantacja późna odroczona 3. Implantacja późna odroczona -jednoczasowa -wieloczasowa
Implantacja natychmiastowa Implantacja natychmiastowa Bezpośrednio po ekstrakcji zęba lub 8 dni po. ć ¾ Musi być zachowana ¾ przedsionkowej ściany zębodołu. y ę Mocno zakotwiczyć implant w kości. Metoda najczęściej stosowana w przypadku utraty zęba po urazie. y ę p
I l t j t h i t d Implantacja natychmiastowa odroczona Z bi d i k 1 12 t d i Zabieg odracza się na okres 1-12 tygodni po ekstrakcji aby wyleczyć stan zapalny przyzębia j y y y p y p y ę
Implantacja późna odroczona Implantacja późna odroczona Zabieg przeprowadza się w wygojonych odcinkach szczęk co najmniej 6 miesięcy po ekstrakcji szczęk co najmniej 6 miesięcy po ekstrakcji. Późne jednoczasowe- implant widoczny w jamie ustnej i może być bezpośrednio jamie ustnej i może być bezpośrednio obciążony. Póź i l Późne wieloczasowe- 1. Implantacja p j 2. Wygajanie implantu zamknięte 3 Odsłonięcie implantu 3. Odsłonięcie implantu 4. Obciążenie implantu
T h ik bi Technika zabiegu 1. Postępowanie przedoperacyjne P t i j 2. Postępowanie operacyjne 3. Postępowanie pooperacyjne 3. Postępowanie pooperacyjne
P t i d j Postępowanie przedoperacyjne 1. Wywiad chorobowy, ustalenie wskazań i przeciwwskazań do implantacji przeciwwskazań do implantacji 2. Wywiad stomatologiczny- ocena tkanek, podłoża kostnego analiza modeli gipsowych podłoża kostnego, analiza modeli gipsowych, analiza zdjęć rtg Z l i i i i l tó 3. Zaplanowanie rozmieszczenia implantów, wykonanie szablonów 4. Poinformowanie pacjenta o kosztach, etapach, charakterze zabiegu, spodziewanych g , p y rezultatach
P t i j Postępowanie operacyjne Wybór systemu implantacyjnego- przestrzegać zaleceń producentów, nie łączyć elementów z różnych t ó systemów. Przygotowanie pacjenta do zabiegu- aseptyka, mycie itp itp. Znieczulenie Nacięcie wykonanie płata śluzówkowo-okostnowego Nacięcie, wykonanie płata śluzówkowo okostnowego, odpreparowanie płata, obnażenie kości. Przygotowanie łoża dla implantu. yg p Wprowadzenie implantu, założenie śruby zamykającej. -Wgajanie zamknięte- przykrycie płatem, szycie. -wgajanie otwarte- implant nie zostaje przykryty płatem, wystaje do jamy ustnej, możliwe natychmiastowe obciążenie implantu natychmiastowe obciążenie implantu.
T h ik bi Technika zabiegu 1 Orientacyjne nawiercenie różyczką, zaznaczenie 1. Orientacyjne nawiercenie różyczką, zaznaczenie miejsca dla wiertła z zestawu. 2 Wywiercenie łożą najmniejszym wiertłem z zestawu 2. Wywiercenie łożą najmniejszym wiertłem z zestawu. 3. Sprawdzenie równoległości pinem.
T h ik bi Technika zabiegu Przygotowanie łoża wiertłem o większej średnicy odpowiednio do średnicy implantu. Wprowadzenie implantu Wprowadzenie implantu.
W j i i l t Wygajanie implantu zamknięte otwarte zamknięte otwarte
P ikł i Powikłania Brak stabilizacji implantu Perforacja blaszki kości zbitej Perforacja blaszki kości zbitej Krwawienie z kości, uszkodzenie pęczka i naczyniowo-nerwowego Perforacja do jamy nosa lub zatoki szczękowej j j y ę j Krwiaki, obrzęki Rozejście się szwów Rozejście się szwów Zakażenie rany Zaburzenia czucia, nerwobóle
Augmentacja
Klasyfikacja zaniku wyrostka zębodołowego zębodołowego I st. - wyrostek o prawidłowej wysokości, I st. wyrostek o prawidłowej wysokości, wąski II st -wyrostek obniżony wąski o ostrym II st. wyrostek obniżony, wąski o ostrym brzegu III st całkowita resorpcja wyrostka III st.- całkowita resorpcja wyrostka zębodołowego IV st resorpcja trzonu kości IV st. - resorpcja trzonu kości
Żuchwa Poszerzenie od strony grzebietu części Poszerzenie od strony grzebietu części zębodołowej Osteogeneza dystrakcyjna Osteogeneza dystrakcyjna spliting
Szczęka Sinus lift otwarty: 5-8 mm Sinus lift otwarty: 5 8 mm Sinus lift zamknięty: 3-3 5 mm Sinus lift zamknięty: 3 3,5 mm
Ch b t k k h Ch b t k k h Choroby zatok szczękowych Choroby zatok szczękowych
Anatomia zatok przynosowych
Zatoki szczękowe Objętość : 20 ml Ujście przewodu wyprowadzającego: przewód nosowy środkowy środkowy Pojawia się u płodu w II trymestrze i ż dk i lk ść ciąży; u noworodka ma ona wielkość ziarna grochu; w 2. r.ż., w miarę rozwoju zębów, zwiększa swe wymiary zębów, zwiększa swe wymiary w pełni rozwinięta jest w 15. r.ż.
Podział zapaleń zatok przynosowych Zapalenia ostre: Zapalenia przewlekłe: Ostre zapalenie zatok przynosowych (acute rhinosinusitis ARS) u Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa rhinosinusitis– ARS) u dorosłych Przeziębienie/ostre nosa Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych bez wirusowe zapalenie zatok przynosowych Ostre powirusowe polipów nosa Ostre powirusowe zapalenie zatok przynosowych p y y Ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych przynosowych
Podział etiologiczny zapaleń zatok szczękowych Bakteryjne Wirusowe Grzybicze Zębopochodne Alergiczne Alergiczne
Diagnostyka obrazowa zapaleń zatok przynosowych RTG zatok w projekcji Waters'a Tomografia komputerowa zatok Tomografia komputerowa zatok Rezonans magnetyczny
Objawy ostrego zapalenia zatok - gorączka - dreszcze - ból tępy, rozpychający, pulsujący, nasilający się przy ruchach głowy - bóle pojawiają się przeważnie rano
Leczenie ostrego zapalenia zatok - W przypadku zapaleń ostrych wirusowych - leczenie objawowe - W przypadku zapaleń ostrych bakteryjnych – antybiotykoterapia empiryczna (penicyliny makrolidy) i antybiotykoterapia empiryczna (penicyliny, makrolidy) i celowana - W przypadku zapaleń zębopochodnych – leczenie zęba przyczynowego
Przewlekłe zapalenie zatok - objawy - niedrożność nosa - spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła - niecharakterystyczne bóle głowy - foetor ex ore
Przewlekłe zapalenie zatok - leczenie FESS – udrożnienie konfliktu ujściowo – przewodowego Operacja klasyczna zatoki z dojścia Caldwella – Luca / operacja zmodyfikowana operacja zmodyfikowana
Powikłania zapaleń zatok przynosowych 1. Ropień, ropowica oczodołu 2. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych 3. Ropień nadtwardówkowy 4 Ropień podtwardówkowy 4. Ropień podtwardówkowy 5. Ropień mózgu 6. Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej 7. Ślepota 8. Zapalenie kości
Połączenie ustno – zatokowe - najczęściej powstaje po ekstrakcji zęba +6+ - sprzyjać jego powstaniu mogą: warunki anatomiczne, procesy patologiczne błędy jatrogenne procesy patologiczne, błędy jatrogenne - może wystąpić z wtłoczeniem lub bez wtłoczenia korzenia usuwanego zęba do światła zatoki
Diagnostyka połączenia ustno - zatokowego - próba mechaniczna - próba powietrzna - próba „wodna”
Leczenie połączeń ustno - zatokowych Połączenie ustno zatokowe ustno-zatokowe Z b tł Ząb usunięty w całości, zatoka zdrowa Ząb wtłoczony do zatoki zdrowej Ząb wtłoczony do zatoki zmienionej chorobowo plastyka PUZ rewizja zatoki przez zębodół, płukanie zatoki przez zębodół, plastyka PUZ operacja zatoki
Metody leczenia PUZ 1. Plastyka puz metodą Wassmunda – Borusiewicza 2. Metoda Zangego 3. Płat przesunięty z policzka 4 Płat wyspowy skórno mięśniowy policzka 4. Płat wyspowy skórno – mięśniowy policzka 5. Płat podniebienny arterializowany 6. Płat mostowy 7. Płat językowy 8. Ciało tłuszczowe policzka 9 Metoda dwuwarstwowa 9. Metoda dwuwarstwowa 10. Obturator 11. Autotransplantacja zęba mądrości p j ę ą
Przetoka ustno - zatokowa Przetokę ustno – zatokową rozpoznajemy w przypadku niezaopatrzenia połączenia ustno – zatokowego powyżej 2 dni od zabiegu ekstrakcji zęba Objawy: przechodzenie powietrza przez zębodół oraz przedostawanie płynów z jamy ustnej do wnętrza zatoki Leczenie: rewizja zatoki szczękowej z plastyką przetoki
Choroby stawu skroniowo-żuchwowego
Anatomia ssż : Żuchwę i czaszkę łączą dwa symetryczne stawy – prawy i lewy, w ruchach h t l ż tk ó ś i swych stale użytkowane równocześnie.
W skład ssż wchodzą : W skład ssż wchodzą : • powierzchnia stawowa kości skroniowej • głowa żuchwy • krążek stawowy • torebka stawowa • torebka stawowa • więzadła stawowe
Powierzchnie stawowe ssż : • powierzchnia stawowa kości skroniowej – tworzy ją tylko przednia część dołu żuchwowego (fossa mandibularis) oraz położony od przodu guzek dołu żuchwowego (fossa mandibularis) oraz położony od przodu guzek stawowy (tuberculum articulare) ; tylna część dołu żuchwowego nie stanowi powierzchni stawu lecz tworzy przestrzeń wypełnioną tkanką łączną i powierzchni stawu , lecz tworzy przestrzeń wypełnioną tkanką łączną i tłuszczową • powierzchnia stawowa głowy żuchwy – pokrywa głowę żuchwy , kształt elipsoidalny p y • powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką włóknista Krążek stawowy (discus articularis) – owalna płytka zrośnięta na obwodzie z torebką stawową zbudowany z chrząstki włóknistej torebką stawową , zbudowany z chrząstki włóknistej
Więzadła ssż : Więzadła ssż : • więzadło skroniowo – żuchwowe (ligamentum temporomandibulare)-rozciąga się od wyrostka jarzmowego kości skroniowej do szyjki wyrostka kłykciowego żuchwy. • więzadło rylcowo – żuchwowe (ligamentum stylomandibulare)-biegnie od wyrostka rylcowatego kości skroniowej do kąta i brzegu tylnego gałęzi żuchwy rylcowatego kości skroniowej do kąta i brzegu tylnego gałęzi żuchwy. • więzadło klinowo – żuchwowe (ligamentum sphenomandibulare)-biegnie od kolca kości skroniowej do języczka żuchwy. • więzadło boczne (ligamnetum laterale)-rozpoczyna się na podstawie wyrostka więzadło boczne (ligamnetum laterale) rozpoczyna się na podstawie wyrostka jarzmowego kości skroniowej i dochodzi do bocznej strony szyjki żuchwy.
Więzadła ssż :
Unerwienie ssż : • tylna i przyśrodkowa część torebki stawu i chrząstki śródstawowej unerwiona jest przez nerw uszno-skroniowy. • boczny i przedni odcinek torebki i chrząstki unerwiony jest przez nerw żwaczowy i gałązki skroniowe od nerwu żuchwowego. Unaczynienie ssż Unaczynienie ssż : • pochodzi od tętnicy szczękowej wewnętrznej i skroniowej pochodzi od tętnicy szczękowej wewnętrznej i skroniowej powierzchownej odchodzących od tętnicy szyjnej zewnętrznej.
Zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego Wyróżniamy zapalenia Wyróżniamy zapalenia : ostre / przewlekłe ostre / przewlekłe swoiste / nieswoiste swoiste / nieswoiste pierwotne / wtórne urazowe krwiopochodne
Ostre zapalenia ssż ( arthritis temporomandibularis acuta ) : Wyróżniamy : zapalenie torebki stawowej (synovitis) zapalenie wszystkich elementów stawu (panarthritis) (panarthritis) zapalenie tkanek okołostawowych (periarthritis) zapalenie tkanek okołostawowych (periarthritis)
Ostre surowicze zapalenie ssż (arthritis temporomadibularis serosa) : temporomadibularis serosa) : Objawy kliniczne : Objawy kliniczne : • Niewielki obrzęk powłok twarzy ku przodowi od skrawka ucha,skóra może być w tym miejscu zaczerwieniona,o nieco podwyższonej ciepłocie tym miejscu zaczerwieniona,o nieco podwyższonej ciepłocie • Palpacyjnie bolesność w tej okolicy • Żuchwa nieco opuszczona na skutek pojawienia się wysięku w stawie • Żuchwa nieco opuszczona na skutek pojawienia się wysięku w stawie • Występuje lekkie rozwarcie szczęk , co powoduje wysunięcie głowy żuchwy z dołka odciążając staw i zmniejszając ból ; jest to tzw położenie żuchwy w pozycji dołka , odciążając staw i zmniejszając ból ; jest to tzw. położenie żuchwy w pozycji B e n n e t a • Przeważnie niewielki szczękościsk • Przeważnie niewielki szczękościsk
Ostre ropne zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis purulenta): temporomandibularis purulenta): • Najczęściej następstwo zapalenia surowiczego Najczęściej następstwo zapalenia surowiczego • Jamę stawową wypełnia wysięk ropny Objawy ogólne : Objawy ogólne : • Gorączka , dreszcze , bóle w okolicy ssż , złe samopoczucie Obj i j Objawy miejscowe : • Obrzęk w okolicy ssż , napięta skóra , zaczerwienienie , Ż Żuchwa w pozycji Benneta Szczękościsk Czasem przetoka do przewodu słuchowego zewnętrznego
Leczenie : • W początkowym okresie unieruchomienie żuchwy – opaska elastyczna z W początkowym okresie unieruchomienie żuchwy opaska elastyczna z płytką zgryzową (odbarczenie stawu) • Ogólnie salicylany , leki p/bólowe , miejscowo okłady wysychające Ogólnie salicylany , leki p/bólowe , miejscowo okłady wysychające • W ostrym ropnym zapaleniu – antybiotykoterapia • Przy dużym wysięku punkcja stawu odbarczenie i pobranie materiału do • Przy dużym wysięku punkcja stawu – odbarczenie i pobranie materiału do badania bakteriologicznego. • Po zejściu stanu zapalnego mechanoterapia (ćwiczenia czynne i bierne) celem • Po zejściu stanu zapalnego mechanoterapia (ćwiczenia czynne i bierne) celem zapobieżenia zesztywnieniu stawu
Przewlekłe zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis chronica) : temporomandibularis chronica) : • Niekiedy zejście ostrego zapalenia • Niekiedy zejście ostrego zapalenia • Częściej u starszych • Etiologia nieznana • Przyczynę przypisuje się wpływom hormonalnym nerwowym • Przyczynę przypisuje się wpływom hormonalnym, nerwowym , naczynioruchowym , alergicznym , odogniskowemu zakażeniu Przeciążenia stawu sprzyjają (zaburzenia zgryzu i zwarcia) • Przeciążenia stawu sprzyjają (zaburzenia zgryzu i zwarcia)
Objawy kliniczne : • najczęściej okolica ssż bez zmian • niekiedy nieznaczny obrzęk i bolesność okolicy ssż • zbaczanie żuchwy na stronę chorą y ę ą • trzeszczenia w czasie ruchów • ogólny stan chorego dobry Leczenie : • wielospecjalistyczne • usuniecie ognisk zakażenia , uzupełnienie braków zębowych , regulacja zgryzu , diatermia , ultradźwięki , mechanoterapia niepomyślnym zejściem może być zesztywnienie włókniste lub kostne – wtedy konieczny zabieg chirurgiczny
Nawykowe podwichnięcie żuchwy (subluxatio Nawykowe podwichnięcie żuchwy (subluxatio mandibulae habitualis) • Zwykle doprzednie ,przy wrodzonej niedowartościowości aparatu więzadłowego i torebki aparatu więzadłowego i torebki • W nieprawidłowościach budowy anatomicznej kostnych elementów ssż , jako następstwo zwichnięcia żuchwy • Charakteryzuje się nadmiernym wysuwaniem się głowy • Charakteryzuje się nadmiernym wysuwaniem się głowy żuchwy zwykle przed guzek stawowy , ale z możliwością jej t d d ł ż h powrotu do dołu żuchwowego
Podwichnięcie żuchwy Podwichnięcie żuchwy (sublpuxatio mandibulae ): Objawy kliniczne : • podczas rozwierania szczek głowa zuchwy nagle przeskakuje do • podczas rozwierania szczek głowa zuchwy nagle przeskakuje do przodu przy podwichnięciu jednostronnym żuchwa zbacza na stronę • przy podwichnięciu jednostronnym , żuchwa zbacza na stronę zdrową • trzaski i bóle w stawie • przy bad. palpacyjnym przez otwory słuchowe zewnętrzne – p y p p yj y p y ę nadmierne przesunięcie głowy przed guzek stawowy • w rtg (przy rozwartych szczękach) głowa żuchwy • w rtg (przy rozwartych szczękach) – głowa żuchwy przesunięta do przodu , poza szczyt guzka
Podwichnięcie żuchwy ę y (subluxatio mandibulae ): Leczenie zachowawcze: • unieruchomienie żuchwy przez ok 10 dni – proca bródkowa • unieruchomienie żuchwy przez ok. 10 dni – proca bródkowa , wyciąg międzyszczękowy następnie rozwieranie szczek do połowy pełnego rozwarcia • następnie rozwieranie szczek do połowy pełnego rozwarcia przez 2 tyg.(specjalne aparaty ortopedyczne) z zaleceniem di t ół ł j diety półpłynnej • w utrwalonym podwichnięciu unieruchomienie znacznie y p ę dłuższe+leczenie protetyczne
Podwichnięcie żuchwy ę y (sublpuxatio mandibulae ): • wstrzykiwanie środków sklerotyzujących celem wywołania odczynów zapalnych i zbliznowacenia oraz wtórnego obkurczenia się torebki i więzadeł stawowych ( t d N t ki i 96% lk h l d i ś i k i ) (metoda Neunera – wstrzykiwanie 96% alkoholu do mięśnia skroniowego) Leczenie chirurgiczne : • niekiedy wymagane w nawykowym podwichnięciu • wycięcie części torebki (capsulorrhaphia) • przemieszczenie lub wycięcie chrząstki śródstawowej (discectomia) • wytworzenie nowego guzka stawowego (przeszczep kostny) • zabiegi mioplastyczne
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : Istotą jest wyjście głowy żuchwy poza obręb stawu z rozerwaniem torebki stawowej. j Rozróżniamy: i h i i d i (l ti t i ) • zwichnięcie przednie (luxatio anterior) • zwichnięcie tylne (luxatio posterior) ę y p • zwichnięcie boczne (luxatio ad latus) • zwichnięcie przyśrodkowe ( luxatio medialis) może być jednostronne lub obustronne (częściej obustronne) może być jednostronne lub obustronne (częściej obustronne)
Zwichnięcie żuchwy ę y (luxatio mandibulae) : • najczęściej – zwichnięcie obustronne przednie ; dochodzi do wyjścia głowy żuchwy przed guzki stawowe i uniesienia jej ku wyjścia głowy żuchwy przed guzki stawowe i uniesienia jej ku górze – uniemożliwia powrót głów żuchwy do dołów żuchwowych (blokada przez guzki stawowe); objawy : żuchwowych (blokada przez guzki stawowe); objawy : - otwarte usta , żuchwa opuszczona do dołu i wysunięta ku przodowi - policzki napięte mowa bełkotliwa połykanie utrudnione policzki napięte , mowa bełkotliwa , połykanie utrudnione , - ograniczenie ruchomości żuchwy
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : W badaniu radiologicznym : • w celu potwierdzenia diagnozy • wykonuje się zdjęcie pantomograficzne i w projekcji Shullera oraz tylno przednie celowane na projekcji Shullera oraz tylno-przednie celowane na wyrostek kłykciowy y y y
Zwichnięcie żuchwy Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : Leczenie obustronnego przedniego zwichnięcia żuchwy polega na nastawieniu (repositio manualis) ręczne wprowadzenie nastawieniu (repositio manualis) – ręczne wprowadzenie żuchwy do dołu stawowego : bi t k ć j k j ś i j (ś i ż i h i i • zabieg ten wykonać jak najwcześniej (świeże zwichnięcia można nastawiać bez znieczulenia) • zastarzałe zwichnięcia wymagają znieczulenia przy nastawianiu nastawianiu • przy nieudanej próbie ręcznej repozycji , konieczne jest leczenie operacyjne leczenie operacyjne .
Zwichnięcie żuchwy (l ti dib l ) (luxatio mandibulae) : N t i i d i b t i h i i Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia : 1. Wprowadzenie przez lekarza obu kciuków (chronione przez p p p kompres lub tampon gazowy) na powierzchnie żujące zębów trzonowych i przedtrzonowych trzonowych i przedtrzonowych 2. Pozostałymi palcami obu rąk silnie ujmuje się żuchwę od dołu 3 N i k j b t i ż h ki k d ł 3. Naciskając obustronnie na żuchwę w kierunku dołu , a następnie nie zwalniając nacisku przemieszcza się ją do tyłu i górze.
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): • Początkowo włóknisty , a następnie kostny zrost powierzchni stawowych lub tkanek otaczających co powoduje trwałe stawowych lub tkanek otaczających , co powoduje trwałe unieruchomienie żuchwy. Wyróżniamy : 1. Zesztywnienie prawdziwe (true ankylosis) – zrost y p y wewnatrztorebkowy ; leczenie tylko operacyjne 2 Zesztywnienie fałszywe (false ankylosis) zrost pozatorebkowy ; 2. Zesztywnienie fałszywe (false ankylosis) – zrost pozatorebkowy ; możliwe leczenie zachowawcze
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): Przyczyny : • wrodzone • nabyte - uraz , stan zapalny samego stawu lub sąsiednich tkanek i narządów w dzieciństwie zapalenia ropne ucha środkowego , przyusznicy , krwiopochodne kości żuchwy lub wyrostka sutkowatego – zakażenie przez ciągłość ; ponadto choroby wieku dziecięcego (odra , szkarlatyna) mogą powodować zakażenie ssż na drodze krwiopochodnej urazy powodować zakażenie ssż na drodze krwiopochodnej , urazy okołoporodowe wywołujące stłuczenia i wylewy krwawe dostawowe i okołostawowe oraz złamania wyrostków żuchwy , uszkodzenie chrząstki okołostawowe oraz złamania wyrostków żuchwy , uszkodzenie chrząstki śródstawowej i innych elementów ssż.
Zes t nienie ssż ( k l i artic lationis temporomandi laris) Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): Objawy kliniczne : • Przy jednostronnym zesztywnieniu (przed zakończeniem rozwoju kośćca) – niedorozwój gałęzi i trzonu żuchwy z ich skróceniem i cofnięciem bródki oraz przemieszczeniem w stronę chorą wyraźna asymetria twarzy wyraźna asymetria twarzy rzekome spłaszczenie twarzy po stronie zdrowej znaczne zaburzenia zgryzowe
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): temporomandiularis): Przy obustronnym zesztywnieniu : • Przy obustronnym zesztywnieniu : - niedorozwój żuchwy i jej cofnięcie z charakterystycznym ptasim profilem usta niedomknięte warga dolna cofnięta zęby górne wystają - usta niedomknięte , warga dolna cofnięta , zęby górne wystają spod wargi górnej. • O ile zesztywnienie występuje u osobnika dorosłego , stwierdza się jedynie ograniczenie rozwarcia szczęk stwierdza się jedynie ograniczenie rozwarcia szczęk .
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis y y temporomandiularis): Leczenie: • Zesztywnienie ssż prawdziwe kostne jest wyłącznie operacyjne i musi być • Zesztywnienie ssż prawdziwe kostne jest wyłącznie operacyjne i musi być uzupełniane następowym leczeniem ortopedycznym i protetycznym (czasem zachowawczym w związku z chorobami zębów i przyzębia). zachowawczym w związku z chorobami zębów i przyzębia). • Zesztywnienie włókniste może być leczone zachowawczo intensywną mechanoterapią (początkowo ew. w znieczuleniu ogólnym zabieg zerwania zrostów mechanoterapią (początkowo ew. w znieczuleniu ogólnym zabieg zerwania zrostów przez rozwarcie szczęk szczękorozwieczem „redressement”, następnie ćwiczenia szczekorozwieraczem i aparatem blokowym).
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis y y temporomandiularis): Leczenie chirurgiczne Leczenie chirurgiczne : • Ma na celu stworzenie nowego stawu (neoarthrosis) na różnych wysokościach gałęzi żuchwy zależnie od postaci kostnego zrostu : żuchwy zależnie od postaci kostnego zrostu : - „rzeźbienie” nowych powierzchni stawowych i formowanie kłykcia żuchwy wszczepienie endoprotezy/metalowego kłykcia - wszczepienie endoprotezy/metalowego kłykcia - w 2-3 dni po zabiegu wytworzenia nowego stawu rozpoczyna się intensywną mechanoterapię mechanoterapię - w leczeniu zniekształcenia i niedorozwoju gałęzi i trzonu żuchwy wprowadzono metodę wydłużania kości za pomocą dystraktora – za pomocą siły rozciągania ę y p ą y p ą y ąg uzyskuje się w ciągu kilku miesięcy wydłużenie gałęzi żuchwy o 2-3 cm
Choroby gruczołów ślinowych
Duże gruczoły Duże gruczoły ślinowe
Małe gruczoły ślinowe Małe gruczoły ślinowe
Choroby gruczołów ślinowych • zaburzenia rozwojowe heterotropia gruczoły dodatkowe aplazja hypoplazja heterotropia, gruczoły dodatkowe, aplazja, hypoplazja • zapalenia ś ś • kamica (najczęściej ślinianka podżuchwowa !) • torbiele torbiele • uszkodzenie popromienne sialozy • sialozy • łagodny rozrost limfoepitelialny (zespół Mikulicza) • nowotwory
Zapalenia gruczołów ślinowych p g y bakteryjne - ostre, nawracające, przewlekłe wirusowe - świnka - HIV swoiste - promienica źli łó hł h - gruźlica, w tym węzłów chłonnych - choroba kociego pazura g p - toksoplazmoza tularemia - tularemia
Czynniki sprzyjające powstaniu zapalenia b iż i d ś i obniżenie odporności zaburzenia wydzielania śliny zaburzenia wydzielania śliny zaburzenia odpływu śliny choroby metaboliczne (cukrzyca choroby nerek) (cukrzyca, choroby nerek) stany zapalne jamy ustnej, próchnica
Drogi zakażenia • wstępująca (od strony jamy ustnej) zakażenia bakteryjne • zstępująca (drogą krwi) ęp ją ( gą ) zakażenia wirusowe
Objawy zapalenia ślinianek • Zapalenie ostre Zapalenie przewlekłe Zapalenie ostre - bolesne obrzmienie i k i ł Zapalenie przewlekłe - obrzmienie - nieznaczne powiększenie - powiększenie gruczołu - nieznaczne powiększenie gruczołu - brak suchości - suchość w jamie ustnej - zaczerwienienie ujścia - brak suchości - ujście niezmienione brak szczękościsku j - szczękościsk - wydzielina ropna (bakt ) - brak szczękościsku - ślina gęsta, mętna - wydzielina ropna (bakt.) - chełbotanie (ropień)
ostre zapalenie ślinianki przewlekłe zapalenie ostre zapalenie ślinianki z ropniem przewlekłe zapalenie ślinianki
Kamica gruczołów ślinowych • ślinianka podżuchwowa 85% p • ślinianka przyuszna 15% • M:K 2:1 kamica zapalenie • kamica zapalenie • objawy: kolka ślinowa, powiększenie ślinianki, b i d i l i śli zaburzenia wydzielania śliny • badanie: palpacyjne, usg, rtg przeglądowe sialografia • leczenie chirurgiczne - usunięcie kamienia - usunięcie ślinianki
Torbiele ślinianek • wrodzone (I i II łuk skrzelowy wrodzone (I i II łuk skrzelowy najczęściej w śliniance przyusznej ) b t • nabyte: pozapalne pourazowe p w kamicy miąższowej lub przewodowej t w nowotworze
Torbiel zastoinowa ślinianki podjęzykowej (żabka = ranula)
Sialoza niezapalne stałe lub nawracające obustronne niezapalne, stałe lub nawracające, obustronne, najczęściej niebolesne powiększenie ślinianek na podłożu: • immunologicznym (kolagenozy, gościec - zespół Sjögrena) • metabolicznym (cukrzyca) • endokrynologicznym (nadczynność tarczycy) e do y o og c y ( adc y ość a c ycy) • w chorobach układu nerwowego (autonomicznego) polekowe • polekowe • z niedożywienia (ch. alkoholowa, niedobory witamin
Zespół Sjögrena l kł h b t i l i łó przewlekła choroba autoimmunologiczna gruczołów ślinowych i łzowych K : M 9 : 1 zespół Sjögrena pierwotny – exocrynopatia suchość spojówki i rogówki (kseroftalmia) - suchość spojówki i rogówki (kseroftalmia) - suchość w jamie ustnej (kserostomia - suchość w drogach oddechowych (nos ,krtań, tchawica, oskrzela) - przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, - zaburzenia zagęszczania moczu - przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek p ą p - złe samopoczucie, łatwa męczliwość, niewielkie podwyższenie temperatury ciała - bóle mięśni i stawów zespół Sjögrena wtórny – w chorobie reumatycznej, w toczniu rumieniowatym, w sklerodermie w pierwotnej marskości w sklerodermie, w pierwotnej marskości wątroby
Leczenie zespołu Sjögrena leczenie suchości oka ( t ł ”) • leczenie suchości oka („sztuczne łzy”) • leczenie suchości błon śluzowych y (pilokarpina, cewimelina) l i k ż ń bł śl j • leczenie zakażeń błony śluzowej • leczenie chorób układowych, leczenie chorób układowych, (sterydy, inne leki immunosupresyjne)
Łagodny rozrost limfoepitelialny Łagodny rozrost limfoepitelialny (choroba, zespół Mikulicza) • obustronne obrzmienie gruczołów ślinowych i łzowych ślinowych i łzowych h k ó k i it li l h • h-p: wyspy komórek epimyoepitelialnych i hyperplazja limfatyczna • możliwy rozwój – prewl. białaczki limfatycznej ziarnicy złośliwej chłoniaka • częściej u kobiet – 5 – 6 dekada
Nowotwory złośliwe dużych gruczołów ślinowych Nowotwory złośliwe dużych gruczołów ślinowych zapadalność w Polsce p M - 0,8/100000 rocznie K – 0,7/100000 rocznie
l f k ó Klasyfikacja guzów przyusznicy wg Raucha, 1959 sialoma - guzy tkanki gruczołowej sialoma guzy tkanki gruczołowej synsialoma - guzy zrębu parasialoma - guzy naciekające śliniankę
Klasyfikacja histologiczna guzów ślinianek WHO 1991 WHO 99 Adenomas Adenomas Carcinomas Nonepithelial tumors Malignant lymphomas Malignant lymphomas Secondary tumors Unclassified tumors Tumor like lesions Tumor-like lesions
Klasyfikacja histologiczna łagodnych nowotworów ślinianek („adenoma”) WHO 1991 • Pleomorphic adenoma (mixed tumor) • Myoepithelioma (myoepithelial adenoma) Myoepithelioma (myoepithelial adenoma) • Basal cell adenoma • Warthin`s tumor (adenolymphoma) • Oncocytoma (oncocytic adenoma) • Canalicular adenoma • Sebaceous adenoma • Sebaceous adenoma • Ductal papilloma inverted ductal papilloma intraductal papilloma sialadenoma papilliferum • Cystadenoma • Cystadenoma • Papillary cystadenoma • Mucinous cystadenoma Łącznie 11 typów
Klasyfikacja histologiczna złośliwych nowotworów ślinianek ( carcinoma”) WHO 1991 ślinianek („carcinoma ) WHO 1991 • Acinic cell carcinoma • Mucoepidermoid carcinoma • Mucoepidermoid carcinoma • Adenoid cystic carcinoma • Polymorphous low-grade adenocarcinoma (terminal duct adenocarcinoma) • Epithelial myoepithelial carcinoma • Basal cell carcinoma • Sebaceous carcinoma • Papillary cystadenocarcinoma Mucinous adenocarcinoma • Mucinous adenocarcinoma • Oncocytic carcinoma • Salivary duct carcinoma • Adenocarcinoma • Malignant myoepithelioma (myoepithelial carcinoma) • Carcinoma in pleomorphic adenoma (malignant mixed tumor) • Carcinoma in pleomorphic adenoma (malignant mixed tumor) • Squamous cell carcinoma • Small cell carcinoma • Undifferentiated carcinoma • Other carcinomas
• Łagodne guzy ślinianek A. Gruczolak wielopostaciowy - guz mieszany p y g y (adenoma pleomorphicum, tumor mixtus) B. Gruczolaki jednopostaciowe gruczolak limfatyczny - guz Warthina (cystadenoma lymphomatosum, adenolymphoma) l k k hł k t gruczolak kwasochłonny - onkocytoma gruczolak jasnokomórkowy gruczolak podstawnokomórkowy gruczolak podstawnokomórkowy gruczolak łojowy
ś Gruczolak wielopostaciowy ślinianki podżuchwowej
Gruczolak wielopostaciowy Preparat operacyjny: - płat powierzchowny - guz
Zł śli śli i k • Złośliwe guzy ślinianek rak gruczołowo-torbielowaty (carcinoma adenoides cysticum, cylindroma) rak śluzowo-naskórkowy (carcinoma mucoepidermale) złośliwy guz mieszany ( tumor mixtus malignus) gruczolakorak (adenocarcinoma) rak przewodowy rak przewodowy rak niezróżnicowany rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale) ) rak zrazikowo-komórkowy (carcinoma acinocellulare, acinic cell carcinoma) gruczolakorak podstawnokomórkowy
Złośliwe guzy ślinianek o wysokim stopniu złośliwości high grade - rak gruczołowo-torbielowaty g y - rak śluzowo-naskórkowy niskozróżnicowany - rak w gruczolaku wielopostaciowym g y - rak gruczołowy niskozróżnicowany - rak przewodowy - rak płaskonabłonkowy - rak niezróżnicowany - rak neuroendokrynny o małym stopniu złośliwości low grade - rak śluzowo-naskórkowy wysokozróżnicowany k ł d b óż i - rak gruczołowy dobrze zróżnicowany - rak zrazikowo-komórkowy k bł k i it li l - rak nabłonkowo-mioepitelialny - rak gruczołowy podstawnokomórkowy
Diagnostyka guzów ślinianek • badanie podmiotowe - okres rozwoju guza - brak dolegliwości - objawy przemiany złośliwej guza łagodnego powiększenie węzłów chłonnych bk szybki wzrost postępujące ograniczenie ruchomości guza naciek d l li ś i ból dolegliwości bólowe owrzodzenie s kod enie ne t a o ego uszkodzenie nerwu twarzowego • badanie przedmiotowe różnicowanie z: kaszakiem torbielą powiększonymi węzłami chłonnymi
Diagnostyka guzów ślinianek g y g • biopsja aspiracyjna igłowa biopsja aspiracyjna igłowa - doświadczony patolog - ok. 80% trafnych rozpoznań - zalecana we wszystkich guzach ślinianek (z wyjątkiem guzów naciekających skórę + owrzodzenie) j g j - cel - potwierdzenie klinicznego rozpoznania nowotworu (bez precyzowania jego charakteru) (bez precyzowania jego charakteru) B d i ś ód j • Badanie śródoperacyjne
Diagnostyka guzów ślinianek g y g Obrazowanie (głównie przyusznicy) (g p y y) USG k żd dk USG – w każdym przypadku MRI i/lub TK i h i i unieruchomienie guza porażenie nerwu twarzowego p g rozwój guza w kierunku przestrzeni przygardłowej znaczne rozmiary guza wznowa wznowa
Klasyfikacja TNM guzów złośliwych ślinianek • Zaawansowanie narządowe T T1 < 2 cm bez naciekania poza śliniankę T2 2-4 cm bez naciekania poza śliniankę T2 2-4 cm bez naciekania poza śliniankę T3 > 4 cm i/lub naciekanie poza śliniankę T4a naciekanie skóry, żuchwy, p. sł. zewn., i/lub n VII n.VII T4b naciekanie podstawy czaszki, i/lub wyrostka k dł i/l b t t i j j skrzydłowego i/lub tętnicy szyjnej • Zaawansowanie regionalne N aa a so a e eg o a e jak inne raki głowy i szyi: N0, N1, N2a, b, c, N3 dl ł 0 • Przerzuty odległe M: M0, M1
Leczenie guzów ślinianek ł d guzy łagodne - wycięcie częściowe lub całkowite wycięcie częściowe lub całkowite gruczołu wraz z guzem guzy złośliwe - wycięcie częściowe lub całkowite - wycięcie częściowe lub całkowite gruczołu wraz z guzem - operacja węzłowa na szyi j i i i - pooperacyjne napromieniania
Parotidectomia i i śli i ki j wycięcie ślinianki przyusznej 1. Wycięcie częściowe lub subtotalne ślinianki 1. Wycięcie częściowe lub subtotalne ślinianki (parotidectomia partialis/subtotalis conservativa) (parotidectomia partialis/subtotalis conservativa) 2. Wycięcie całkowite ślinianki 2. Wycięcie całkowite ślinianki (parotidectomia totalis) (parotidectomia totalis) - zachowawcze (bez n. VII) - doszczętne (z n. VII) .. z rekonstrukcją nerwu j .. bez rekonstrukcji nerwu ... z operacją węzłową ( l k h d ) (selektywną, zachowawczą , doszczętną) ... bez operacji węzłowej 3 W i i ślini nki łk it n 3 W i i ślini nki łk it n 3. Wycięcie ślinianki całkowite rozszerzone 3. Wycięcie ślinianki całkowite rozszerzone (np. z resekcją żuchwy) ( d d l d ) (ang. extended total parotidectomy)
Zasady podstawowe • każdy guz w okolicy przyusznej należy • każdy guz w okolicy przyusznej należy traktować jako guz ślinianki • podstawa diagnostyki - dokładne badanie podmiotowe i przedmiotowe USG BAC podmiotowe i przedmiotowe, USG, BAC • jeśli decyzja o leczeniu chirurgicznym – należy przystępować do operacji zawsze jak do parotidektomii
Uraz czaszkowo- mózgowy jedna z 3 gł. przyczyn zgonów w PL przyczyn zgonów w PL Przyspieszenie liniowe- upadek z wysokości Przyspieszenie kątowe- Przyspieszenie kątowe- wypadki komunikacyjne
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf
Lepetytorium chirurgia.pdf

Empfohlen

Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOR
Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOROcena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOR
Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SORAleksandra Placek
 
Prezentacja Gdańskie Spotkania Kardiochirurgiczne
Prezentacja Gdańskie Spotkania KardiochirurgicznePrezentacja Gdańskie Spotkania Kardiochirurgiczne
Prezentacja Gdańskie Spotkania KardiochirurgiczneDamian Sendrowski
 
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiPostępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiAleksandra Placek
 
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiPostępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiAleksandra Placek
 
Zaburzenia Oun
Zaburzenia OunZaburzenia Oun
Zaburzenia OunPolanest
 
Anestezjologia lek
Anestezjologia lekAnestezjologia lek
Anestezjologia lekdrnmedJanuszSkrzypec
 
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnego
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnegoWytyczne monitorowania śródoperacyjnego
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnegoPolanest
 
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek Staszewski
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek StaszewskiPadaczka - podstawy dla CRA Jacek Staszewski
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek StaszewskiJacek Staszewski
 

Empfohlen

Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOR
Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOROcena i postępowanie z pacjentem urazowym w SOR
Ocena i postępowanie z pacjentem urazowym w SORAleksandra Placek
 
Prezentacja Gdańskie Spotkania Kardiochirurgiczne
Prezentacja Gdańskie Spotkania KardiochirurgicznePrezentacja Gdańskie Spotkania Kardiochirurgiczne
Prezentacja Gdańskie Spotkania KardiochirurgiczneDamian Sendrowski
 
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiPostępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiAleksandra Placek
 
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiPostępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykami
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadkach zatruć ksenobiotykamiAleksandra Placek
 
Zaburzenia Oun
Zaburzenia OunZaburzenia Oun
Zaburzenia OunPolanest
 
Anestezjologia lek
Anestezjologia lekAnestezjologia lek
Anestezjologia lekdrnmedJanuszSkrzypec
 
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnego
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnegoWytyczne monitorowania śródoperacyjnego
Wytyczne monitorowania śródoperacyjnegoPolanest
 
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek Staszewski
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek StaszewskiPadaczka - podstawy dla CRA Jacek Staszewski
Padaczka - podstawy dla CRA Jacek StaszewskiJacek Staszewski
 
Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014EMCSILESIA
 
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...Polanest
 
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazaniaGd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazaniaMedmeeting
 
SM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek StaszewskiSM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek StaszewskiJacek Staszewski
 
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebookANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebookepartnerzy.com
 
Agata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucnaAgata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucnaPolanest
 
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawówChoroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawówJADWIGA PIOTR Laskowscy
 
Nadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazyNadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazyPolanest
 
7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatrii7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatriiMrtinez86
 
Wm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgiaWm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgiaMedmeeting
 
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...Lena Huppert
 
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i PrzeciwpasożytnicząDetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i PrzeciwpasożytnicząKolagen24.pl
 
Chronic Pain
Chronic PainChronic Pain
Chronic PainSokolowski Specialist Hospital
 
Urazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieciUrazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieciPolanest
 
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUMStożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUMfizjoterapiaortopedyczna
 

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie Lepetytorium chirurgia.pdf

Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014EMCSILESIA
 
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...Polanest
 
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazaniaGd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazaniaMedmeeting
 
SM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek StaszewskiSM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek StaszewskiJacek Staszewski
 
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebookANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebookepartnerzy.com
 
Agata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucnaAgata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucnaPolanest
 
Nadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazyNadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazyPolanest
 
7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatrii7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatriiMrtinez86
 
Wm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgiaWm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgiaMedmeeting
 
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...Lena Huppert
 
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i PrzeciwpasożytnicząDetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i PrzeciwpasożytnicząKolagen24.pl
 
Urazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieciUrazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieciPolanest
 
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUMStożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUMfizjoterapiaortopedyczna
 

Ähnlich wie Lepetytorium chirurgia.pdf (15)

Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014Leki w geriatrii emc silesia 12112014
Leki w geriatrii emc silesia 12112014
 
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
Późna chorobowość i śmiertelność związana ze znieczuleniem. Neuroprotekcja w ...
 
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazaniaGd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
Gd terapia ukierunkowana_na_indywidualne_wskazania
 
SM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek StaszewskiSM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
SM - choroba XXI wieku Jacek Staszewski
 
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebookANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
ANTYRAK. NOWY STYL ŻYCIA - ebook
 
Agata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucnaAgata stanek. zatorowość płucna
Agata stanek. zatorowość płucna
 
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawówChoroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów
 
Nadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazyNadcisnienie w ciazy
Nadcisnienie w ciazy
 
7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatrii7. leczenie biologiczne w psychiatrii
7. leczenie biologiczne w psychiatrii
 
Wm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgiaWm krwotoki neurochirurgia
Wm krwotoki neurochirurgia
 
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
Konferencja świat bez raka udział czynników psychicznych w powstawaniu i prze...
 
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i PrzeciwpasożytnicząDetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
DetoCol - Wspomaga Dietę Oczyszczającą i Przeciwpasożytniczą
 
Chronic Pain
Chronic PainChronic Pain
Chronic Pain
 
Urazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieciUrazy czaszkowe u dzieci
Urazy czaszkowe u dzieci
 
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUMStożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
Stożek rotatorów diagnostyka i leczenie 18/1/2017r. PUM
 

Lepetytorium chirurgia.pdf

  • 1. Di t k hi ii Diagnostyka w chirurgii szczękowo-twarzowej i stomatologicznej ę j g j
  • 2. Badanie przedmiotowe Wywiad miejscowy: początek dolegliwości, y j y p ą g , przebieg choroby, objawy, czas trwania dolegliwości zastosowane dotychczas leczenie Wywiad ogólny: choroby przewlekłe i przebyte, Wywiad ogólny: choroby przewlekłe i przebyte, przebyte zabiegi operacyjne, przyjmowane leki, uczulenia Wywiad rodzinny i społeczny: obciążenia rodzinne Wywiad rodzinny i społeczny: obciążenia rodzinne i warunki bytowe
  • 3. Badanie podmiotowe Ogólne Ogólne: stan ogólny, masa ciała, wzrost, g g g y temperatura ciała, stan psychiczny, tętno, ciśnienie tętnicze krwi, pozycja ciała, badanie poszczególnych układów Zewnątrzustne Zewnątrzustne: budowa czaszki, symetria twarzy, Zewnątrzustne Zewnątrzustne: budowa czaszki, symetria twarzy, bolesność opukowa czaszki, stan skóry, obrysy oczodołów, reakcja źrenic ruchomość g.o., , j g , diplopia, drożność, symetria nosa, bolesność uciskowa ujść n. V, ruchomość ssż, objawy akustyczne, odwodzenie żuchwy, badanie nerwów czaszkowych (I,II,III,IV,V,VI, VII), węzły chłonne
  • 4. Badanie wewnątrzustne Oceniamy: y głębokość przedsionka jamy ustnej, stan, b bł śl j k it t barwa błony śluzowej, wykwity, typ wędzidełka wargi górnej, zgryz, przyczepy i ś i h ść j k i d łki mięśni, ruchomość języka, migdałki podniebienne, tylna ściana gardła, uzębienie
  • 5. Wykwity Plama (łac. macula) Grudka (łac. papula) Łuska (łac. squama) Nadżerka (łac erosio) ( p p ) Krosta (łac. pustula) Guz (łac. nodus, Nadżerka (łac. erosio) Otarcie (łac. excoriatio) Guz (łac. nodus, tumor, tuber) Guzek (łac nodulus excoriatio) Rozpadlina (łac. rhagas) Guzek (łac. nodulus, tuberculum) Pęcherzyk (łac rhagas) Strup (łac. crusta) O d i (ł Pęcherzyk (łac. vesicula) Pęcher (łac b lla) Owrzodzenie (łac. ulcus) Pęcherz (łac. bulla) Bąbel (łac. urtica) Blizna (łac. cicatrix)
  • 6. OWRZODZENIA W JAMIE USTNEJ Owrzodzenie nowotworowe: płaskie, niebolesne, wałowate brzegi, dno kraterowate, podłoże nacieczone Owrzodzenie urazowe: płaskie, bolesne Owrzodzenie aftowe Owrzodzenie aftowe Owrzodzenie kiłowe: okrągłe, brzegi gładkie, dno sadłowate twarde podłoże nacieczone bolesne sadłowate, twarde, podłoże nacieczone, bolesne Owrzodzenie gruźlicze: brzeg nierówny, zasinienie, ł tki d k t d i li b l płytkie, dno pokryte wydzieliną, bolesne Owrzodzenie białaczkowe: pojedyncze, głębokie, pokryte martwiczymi masami
  • 7. BADANIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH Cechy: bolesność, spoistość, wielkość, y , p , , powierzchnia, przesuwalność względem skóry i podłoża skóry i podłoża
  • 8.
  • 9. Badania dodatkowe Badania laboratoryjne Badania laboratoryjne Badania cytologiczne Badania cytologiczne Badanie bakteriologiczne / mykologiczne Badanie bakteriologiczne / mykologiczne Badania histopatologic ne Badania histopatologiczne B d i b Badania obrazowe
  • 10. Badania laboratoryjne Morfologia Morfologia Glikemia, HbA1c , Kreatynina, prokalcytonina , TSH, fT3, fT4, LDH y p y Koaguologia (APTT, PT, INR, czas krwawienia, czas krzepnięcia) OB CRP OB, CRP Grupa krwi Grupa krwi
  • 11. Badania cytologiczne - biopsja aspiracyjna cienkoigłowa biopsja aspiracyjna cienkoigłowa - biopsja gruboigłowa biopsja gruboigłowa biopsja szczoteczkowa - biopsja szczoteczkowa
  • 12. Badania histopatologiczne Przeciwskazane: podejrzenie czerniaka, Przeciwskazane: podejrzenie czerniaka, zmiany naczyniowe Wskazane w przypadku każdej zmiany patologicznej niepoddającej się leczeniu patologicznej niepoddającej się leczeniu przez 7-14 dni!
  • 13. Badania obrazowe - RTG RTG - TK TK USG - USG MR - MR t fi - scyntygrafia - PET
  • 14. RTG RTG pantomograficzne RTG pantomograficzne RTG p-a żuchwy RTG p a żuchwy RTG skośne boczne żuchwy RTG skośne boczne żuchwy RTG atok s c ęko ch RTG zatok szczękowych
  • 15. TK Wskazania: Wskazania: - ropowice przestrzeni międzypowięziowych - guzy nowotworowe guzy nowotworowe - torbiele urazy - urazy - neuralgia schor enia atok pr noso ch - schorzenia zatok przynosowych
  • 16. USG Wskazania: Wskazania: - schorzenia gruczołów ślinowych - ropnie i ropowice ropnie i ropowice - nowotwory
  • 17. Scyntygrafia Wskazania: Wskazania: Pierwotne i przerzutowe nowotwory kości Procesy zapalne i zaburzenia metaboliczne Procesy zapalne i zaburzenia metaboliczne kości Schorzenia gruczołów ślinowych Schorzenia gruczołów ślinowych
  • 18. Rezonans magnetyczny Wskazania: Wskazania: - choroby ssż - choroby gruczołów ślinowych choroby gruczołów ślinowych - schorzenia nerwów czaszkowych schorzenia zatok przynosowych - schorzenia zatok przynosowych
  • 19. PET Wskazania: Wskazania: - ocena stopnia zaawansowania nowotworu - monitorowanie reakcji nowotworu na monitorowanie reakcji nowotworu na zastosowane leczenie poszukiwanie ogniska pierwotnego przy - poszukiwanie ogniska pierwotnego przy obecności przerzutów ocena no no ot or - ocena wznowy nowotworu
  • 20. Z i l i ól i i j Znieczulenie ogólne i miejscowe
  • 21. Znieczulenie ogólne - założenia zniesienie świadomości (hypnosis) zniesienie świadomości (hypnosis) zniesienie bólu (analgesia) zwiotczenie mięśni szkieletowych (relaxatio) i i i d hó ( fl i ) zniesienie odruchów (areflexia)
  • 22. Wskazania do znieczulenia ogólnego Dentofobia Brak współpracy ze strony pacjenta Rozległe zabiegi operacyjne
  • 23. Kwalifikacja pacjentów do Kwalifikacja pacjentów do znieczulenia ogólnego w warunkach ambulatoryjnych grupa I – pacjent bez obciążeń g p p j ą grupa II – pacjent z niezbyt nasiloną chorobą układową grupa III – pacjent z ciężką chorobą układową grupa IV – pacjent z bardzo ciężką chorobą układową, która stanowi o zagrożeniu jego życia grupa V – pacjent z niewydolnością wielonarządową, w stanie skrajnie ciężkim którego bard o d ż m stanie skrajnie ciężkim, u którego z bardzo dużym prawdopodobieństwem nastąpi zgon w ciągu 24 godzin godzin
  • 24. Znieczulenie miejscowe - rodzaje Powierzchowne Nasiękowe Przewodowe
  • 25. Leki stosowane w znieczuleniu miejscowym BUDOWA SUBSTANCJI CHEMICZNEJ ESTRY AMIDY ESTRY AMIDY Kokaina Prokaina Tetrakaina Lignokaina Mepiwakaina Prylokaina Tetrakaina chlorprokaina Prylokaina Bupiwakaina Artykaina Ropiwakaina p Lewobupiwakaina CZAS DZIAŁANIA <30 min. <60 min. >90 min. 1% lignokaina 3% mepiwakaina 4% artykaina 2% lignokaina 0,5% bupiwakaina 3% mepiwakaina 2% lignokaina 2% mepiwakaina 4% prylokaina 2% prokaina 2% prokaina
  • 26. Leki Kokaina – właściwości obkurczające naczynia, Kokaina właściwości obkurczające naczynia, stężenie 1-5%, dawka max– 100mg Prokaina – silny alergen dawka max– 500mg Prokaina silny alergen, dawka max 500mg, interakcje z sulfonamidami Benzokaina używana do znieczulenia Benzokaina – używana do znieczulenia powierzchownego
  • 27. Leki Lignokaina – stosowana jako lek p/arytmiczny, Lignokaina stosowana jako lek p/arytmiczny, dawka max – 3mg/kg, z dodatkiem wazokonstriktora 7mg/kg (t-2 5h) wazokonstriktora 7mg/kg (t 2,5h) Prylokaina – dawka max 400mg, powoduje methemoglobinemię; stosowana w EMLI methemoglobinemię; stosowana w EMLI Bupiwakaina – 3-krotnie dłuższe działanie, kardiotoks c na może po odo ać rost kardiotoksyczna, może powodować wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego, dawka 2 /k max – 2mg/kg
  • 28. Leki Mepiwakaina – dawka max-400mg, 500mg z Mepiwakaina dawka max 400mg, 500mg z dodatkiem katecholamin, ma właściwości obkurczające naczynia niezalecana w ciąży obkurczające naczynia, niezalecana w ciąży Artykaina – metabolizowana w osoczu, dawka max 4mg/kg z adrenaliną 7mg/kg max-4mg/kg, z adrenaliną-7mg/kg, rozszerza naczynia Ropi akaina dł żs e d iałanie mniej Ropiwakaina – dłuższe działanie, mniej toksyczna, silniej blokuje włókna czuciowe iż h 0 2% d i ł i niż ruchowe; 0,2% - działanie wazokonstruktywne
  • 29. Przeciwskazania do środków zwężających naczynia zwężających naczynia - uogólniona miażdżyca - niestabilne nadciśnienie tętnicze - niewydolność mięśnia sercowego - wady serca wady serca - arytmia - niewydolność krążenia cukrzyca - cukrzyca - astma - padaczka - nerwica - nadczynność tarczycy - jaskra j - zaburzenia czynności nerek - inhibitory MAO TLPD - TLPD
  • 30. Metody znieczulenia - nasiękowe Wprowadzanie środka znieczulającego do tkanki podśluzowej w wielu miejscach pola operacyjnego. Jest skuteczne w obszarach z cienką, porowatą blaszką zbitą k ś i k ś i ł b i li j kości, w kości słabo zmineralizowanej. U osób dorosłych w szczęce oraz przednim odcinku żuchwy.
  • 31. Metody znieczulenia - przewodowe Polega na podaniu środka znieczulającego w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu. Zniesieniu przewodnictwa pnia nerwu. O ł k i li t d i d t ś dk i l j Osłonka mielinowa utrudnia dostęp środka znieczulającego – wymagane są większe stężenia. Poraża wszystkie rodzaje włókien biegnących w pniu Poraża wszystkie rodzaje włókien biegnących w pniu nerwowym oprócz ruchowych.
  • 32. Znieczulenie przewodowe Nerw podoczodołowy – metoda zewnątrzustna Nerw podoczodołowy metoda zewnątrzustna - metoda wewnątrzustna Nerw zębodołowy dolny, językowy, policzkowy Nerw zębodołowy dolny, językowy, policzkowy – metoda Cieszyńskiego wewnątrz- i zewnątrzustna metoda Weissbrama zewnątrzustna, metoda Weissbrama, metoda Jarząba zewnątrzustna Nerwy zębodołowe górne tylne znieczulenie Nerwy zębodołowe górne tylne – znieczulenie „na guz szczęki”
  • 33. Toksyczność LZM Przedawkowanie bezwzględne – Przedawkowanie bezwzględne przekroczenie dawki dobowej maksymalnej Przedawkowanie względne – podanie Przedawkowanie względne podanie donaczyniowe leku
  • 34. Objawy przedawkowania lzm 1. Lekki stopień: złe samopoczucie, nudności, 1. Lekki stopień: złe samopoczucie, nudności, podniecenie psychoruchowe, bradykardia 2 Stopień umiarkowany: spadek tętna 2. Stopień umiarkowany: spadek tętna, omdlenie, drżenie mięśniowe, zblednięcie czerwieni wargowej czerwieni wargowej 3. Ciężki stopień: spadek RR, drgawki, sinica, trata pr tomności brad pnoe utrata przytomności, bradypnoe
  • 35. Reakcja anafilaktyczna Triada: uogólniona pokrzywka, świsty Triada: uogólniona pokrzywka, świsty oddechowe, znaczny spadek RR Objawy subiektywne – metaliczny smak w Objawy subiektywne metaliczny smak w ustach Stadia: 0 zmiana skórna w miejscu podania Stadia: 0-zmiana skórna w miejscu podania 1-niepokój, ból głowy, pokrzywka, świąd 2-duszność kaszel świsty spadek RR 2 duszność, kaszel, świsty, spadek RR, tachykardia, obrzęk Quinckego, parcie na mocz i stolec 3-znaczna duszność, zaburzenia świadomości, wstrząs 4 t i k ż i 4-zatrzymanie krążenia
  • 36. Powikłania Krwiak Odma podskórna Brak efektu znieczulenia a e e tu ec u e a Martwica błony śluzowej Porażenie nerwów gałkoruchowych Porażenie nerwów gałkoruchowych Uraz gałki ocznej Zakażenie Parestezja Szczękościsk Porażenie n VII Porażenie n. VII
  • 38. Wskazania do ekstrakcji zęba Choroby tkanek zęba zęby i korzenie ze zniszczeniem tkanek twardych nie nadające się do leczenia; martwica i zgorzel i i bó b k żli ś i l i ją ę g miazgi zębów przy braku możliwości leczenia; ropne zapalenie miazgi zębów wielokorzeniowych oraz jednokorzeniowych przy niemożliwości udrożnienia kanałów oraz każdy taki ząb u chorych y ą y ze schorzeniami ogólnymi obniżającymi odporność organizmu; zęby mleczne przetrwałe utrudniające wyrzynanie się zębów stałych; zęby mleczne z miazgą zgorzelinową miazgą zgorzelinową Choroby przyzębia ostre i przewlekłe zapalenie ozębnej zębów ostre i przewlekłe zapalenie ozębnej zębów wielokorzeniowych; ziarniniaki i torbiele przy wielokorzeniowych; ziarniniaki i torbiele przy zębach jednokorzeniowych przekraczające 1/3 zębach jednokorzeniowych przekraczające 1/3 dł ś i k i i d j t dł ś i k i i d j t ę j y p ją ę j y p ją długości korzenia mierzoną od jego szczytu; długości korzenia mierzoną od jego szczytu; rozchwianie zębów III stopnia; nawrotowe ropnie rozchwianie zębów III stopnia; nawrotowe ropnie przyzębne przyzębne
  • 39. Wskazania – c.d. Urazy zębów i kości (złamanie korony zęba uniemożliwiające odbudowę protetyczną; złamania korzeni zębów jednokorzeniowych [skośne, podłużne; przekraczające 1/3 długości korzenia z przemieszczeniem odłamów]; złamanie zęba wielokorzeniowego; zwichnięcie zęba ze zniszczeniem przyzębia; zwichnięte i złamane zęby mleczne (zależnie od wieku dziecka); zęby ze zgorzelą miazgi ę y ( ) ę y g ą g tkwiące w szparze złamania kości szczękowych nieprzydatne do unieruchomienia odłamów lub będące przyczyną zakażenia kości; zęby zdrowe utrudniające zrost odłamów kości szczękowych) ę y ją ę y ) Wady rozwojowe zębów, jamy ustnej i twarzy (nieprawidłowo zbudowane lub położone zęby stałe ze względów estetycznych, protetycznych oraz ortodontycznych; wady anatomiczne protetycznych oraz ortodontycznych; wady anatomiczne uniemożliwiające leczenie endodontyczne; zęby noworodkowe; powikłane zęby zatrzymane; zęby mądrości z utrudnionym wyrzynaniem; w rozszczepach podniebienia pierwotnego i wtórnego; wyrzynaniem; w rozszczepach podniebienia pierwotnego i wtórnego; przed zabiegami ortognatycznymi; w ekstrakcjach regulacyjnych ze wskazań ortodontycznych
  • 40. Wskazania – c.d. Ostre i przewlekłe zębopochodne zakażenia p ę p bakteryjne kości, tkanek miękkich twarzy i zatok szczękowych Zębopochodne zakażenia odogniskowe w chorobach układowych i narządowych
  • 41. Przeciwskazania do ekstrakcji zęba h b k k szczękościsk III stopnia choroby krwi i skazy krwotoczne choroby serca i naczyń w wrzodziejące zapalenie błony śluzowej jamy ustnej zęby w napromieniowanych choroby serca i naczyń w okresie niewydolności krążenia zęby w napromieniowanych tkankach niewyrównane nadciśnienie tętnicze - max. 160/95 i ó k niewyrównana cukrzyca choroby wątroby h b k Jedynym Jedynym bezwzględnym bezwzględnym i k i i k i choroby nerek padaczka nieleczona t h b k ź przeciwwskazaniem przeciwwskazaniem do ekstrakcji zęba do ekstrakcji zęba j t b tk i j t b tk i ostre choroby zakaźne miesiączka i ż I III t t jest ząb tkwiący w jest ząb tkwiący w guzie nowotworowym guzie nowotworowym lub jego sąsiedztwie lub jego sąsiedztwie ciąża – I,III trymestr lub jego sąsiedztwie lub jego sąsiedztwie
  • 42. Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu ekstrakcji zęba zabiegu ekstrakcji zęba Pacjenci przyjmujący leki przeciwpłytkowe Pacjenci przyjmujący leki przeciwpłytkowe (ASA, klopidogrel): zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się odstawiania leków przeciwpłytkowych przed ekstrakcją do 3 zębów ekstrakcją do 3 zębów pacjenci wymagający podwójnej terapii pr eci pł tko ej ró nież nie po inni mieć przeciwpłytkowej również nie powinni mieć odstawionego leczenia przeciwpłytkowego PROFILAKTYKA h t i j PROFILAKTYKA: hemostaza miejscowa
  • 43. Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu ekstrakcji zęba zabiegu ekstrakcji zęba Pacjenci przyjmujący doustne leki Pacjenci przyjmujący doustne leki przeciwzakrzepowe (VKA) – acenokumarol, warfaryna: warfaryna: zgodnie z wytycznymi ESC nie zaleca się odstawiania VKA gdy INR 2 0 4 0 odstawiania VKA, gdy INR 2,0-4,0 PROFILAKTYKA: hemostaza miejscowa
  • 44. Odstawianie VKA powinno być rozważane indywidualnie, po powinno być rozważane indywidualnie, po ocenie skali CHADS2 i CHA2DS2-VASc odstawienie acenokumarolu 3 dni przed odstawienie acenokumarolu 3 dni przed zabiegiem, warfaryny 5 dni u pacjentów z dużym ryzykiem powikłań u pacjentów z dużym ryzykiem powikłań zakrzepowo-zatorowych należy zastosować terapię pomosto ą VKA/HDC terapię pomostową VKA/HDCz.
  • 45. Sk l C Congestive heart failure/LV dysfunction 1 Skala CHADS2 dysfunction H Hypertension 1 CHADS2 A Age =>75 1 1 D Diabetes mellitus 1 S S k 2 C Congestive heart failure/LV dysfunction 1 S Stroke 2 CHA2DS2 -VASc H Hypertension 1 A A 65 74 1 -VASc A Age 65-74 1 A Age =>75 2 g D Diabetes mellitus 1 S Stroke 2 1 V Vascular Disease 1 1
  • 46. Przygotowanie pacjenta Przygotowanie pacjenta przyjmującego „nowe” leki przeciwzakrzepowe bezpośredni inhibitor trombiny – dabigatran bezpośredni inhibitor trombiny dabigatran rywaroksaban – inhibitor aktywnego czynnika X czynnika X w przypadku dawek profilaktycznych: w przypadku dawek profilaktycznych: rywaroksaban 18 h, dabigatran 30-54 h 2 c as półtra ania 2xczas półtrawania dawki lecznicze: rywaroksaban 28-30 h; d bi t 40 54 h dabigatran 40-54 h możliwa terapia pomostowa następna dawka 4-6 h
  • 49. Zasady przygotowania pacjenta z Zasady przygotowania pacjenta z hemofilią do zabiegu chirurgicznego
  • 50. Zasady przygotowania pacjenta z Zasady przygotowania pacjenta z hemofilią do zabiegu chirurgicznego
  • 51. Narzędzia ekstrakcyjne Kleszcze: Meissnera (wąskie – korzeniowe, ( ą , średnie, szerokie/pełne); Bertena – anatomiczne (dolne: do zębów mądrości, anatomiczne (dolne: do zębów mądrości, do zębów trzonowych, do kłów i przedtrzonowców do siekaczy i korzeni; przedtrzonowców, do siekaczy i korzeni; górne: bagnetowate – korzeniowe, do zębów mądrości do zębów trzonowych zębów mądrości, do zębów trzonowych prawo- i lewostronne, esowate – do zębów dt h t ) bi h i przedtrzonowych, proste); biomechaniczne; Luera
  • 52. Narzędzia ekstrakcyjne dźwignie dźwignie: Beina proste/boczne; Wintera, dźwignie dźwignie: Beina proste/boczne; Wintera, Cryera, Krallenhebera; Heidbrinka, Bernarda Lindo-Lewiena; Koppa Lecluse'a Bernarda, Lindo Lewiena; Koppa, Lecluse a luksator luksator: prosty/wygięty Działanie Działanie: zasady dźwigni dwuramiennej, asada klina asada koła i osi zasada klina, zasada koła i osi
  • 53. Ruchy ekstrakcyjne siekacze kły przedtrzonowe siekacze kły obrotowe 4 – wahadłowe 5 – wyważająco - obrotowe półobrotowo- wyważające wyważające d t 5 wyważająco obrotowe półobrotowo- ż j wyważające obrotowe zęby mądrości trzonowce do zewnątrz wyważające ob oto e ę y ą Wyważające do zewnątrz wyważające do zewnątrz i tyłu do zewnątrz wyważające do wewnątrz do zewnątrz i tyłu wyważające do wewnątrz i tyłu ą ą y
  • 54. Ekstrakcje chirurgiczne – zasady i Ekstrakcje chirurgiczne – zasady i rodzaje cięć w chirurgii stomatologicznej Cięcie Partscha Cięcie Partscha Cięcie Pichlera Cięcie trapezowate Wassmunda Cięcie trapezowate Wassmunda Cięcie brzeżne Neumanna Cięcie Reinomllera Cięcie Reinomllera Cięcie Beaviusa Cięcie po iome Cięcie poziome Cięcie pionowe Ci i PBI ( ill b i i i ) Cięcie PBI (papilla-base incision)
  • 55. Zaopatrzenie pozabiegowe Rewizja zębodołu z ewentualnym j ę y łyżeczkowaniem W ł d i t h b ó k t h Wygładzenie ostrych brzegów kostnych Opatrunek uciskowy 15-30 min. Opatrunek uciskowy 15 30 min. Ewentualne zaopatrzenie rany k t k j j i hi i i poekstrakcyjnej szwami chirurgicznymi
  • 57. Powikłania miejscowe podczas zabiegu zabiegu Złamanie korony lub korzenia zęba Złamanie korony lub korzenia zęba (najczęściej +4+) Zwichnięcie lub usunięcie zęba sąsiedniego Zwichnięcie lub usunięcie zęba sąsiedniego Uszkodzenie korony zęba przeciwstawnego lub sąsiedniego lub sąsiedniego Usunięcie zawiązka zęba stałego Złamanie nar ęd ia Złamanie narzędzia Uraz tkanek miękkich(ucisk; rozerwanie; i żdż i i ) zmiażdżenie; oparzenie)
  • 58. Powikłanie miejscowe – cd. Wtłoczenie korzenia zęba do okolicznych Wtłoczenie korzenia zęba do okolicznych tkanek lub przestrzeni anatomicznych (zatoka szczękowa, torbiel, błona śluzowa ( ę , , policzka, podniebienia, dno jamy ustnej) Przepchnięcie korzenia do kanału Przepchnięcie korzenia do kanału żuchwowego Uszkodzenie nerwów (zwłaszcza Uszkodzenie nerwów (zwłaszcza językowego i zębodołowego dolnego)
  • 59. Powikłania miejscowe – cd. Złamanie kości (blaszki kostnej wyrostka Złamanie kości (blaszki kostnej wyrostka zębodołowego; przegrody międzykorzeniowej ; złamanie guza szczęki międzykorzeniowej ; złamanie guza szczęki – częściowe -całkowite; złamanie żuchwy) Z i h i i ż h Zwichnięcie żuchwy Połączenie ustno – zatokowe ą Przedostanie się zęba do dróg oddechowych/ przewodu pokarmowego oddechowych/ przewodu pokarmowego
  • 60. Powikłania poekstrakcyjne ból poekstrakcyjny ból poekstrakcyjny szczękościsk h b l (!) l i b d ł suche, bolesne(!), zapalenie zębodołu ropne zapalenie zębodołu op e apa e e ębodo u powikłania zapalne k i i k t k j (d krwawienia poekstrakcyjne: - wczesne (do 24 godzin) - późne – kilka dni po zabiegu (np. w hemofilii A w 5 lub 6 dobie)
  • 61. Zęby zatrzymane – wskazania do zabiegu zabiegu nawracające stany zapalne nawracające stany zapalne torbiele zawiązkowe – poszerzenie mieszka zębowego – degeneracja torbielowata zębowego degeneracja torbielowata próchnica w zębie sąsiednim i/lub zębie zatrzymanym zatrzymanym bóle o charakterze neuralgii rzekomej stłoc enia ębó siec n ch stłoczenia zębów siecznych dens retens in fissuram
  • 62. Klasyfikacja zatrzymanych zębów trzonowych trzecich Pella i trzonowych trzecich Pella i Gregory'ego: Klasa I: Klasa I: usytuowany przed przednim brzegiem ramienia żuchwy Klasa A: Klasa A: płaszczyzna zgryzu zatrzymanego zęba trzonowego 3 jest na ramienia żuchwy. Klasa II: Klasa II: korona przykryta w 1/2 przednim brzegiem zęba trzonowego 3 jest na wysokości płaszczyzny zgryzu zęba sąsiedniego p g ramienia żuchwy. Klasa III: Klasa III: pełne przykrycie korony zęba trzonowego 3 g y ę ą g Klasa B: Klasa B: płaszczyzna zgryzu pomiędzy płaszczyzną zgryzu zęba korony zęba trzonowego 3 przez przedni brzeg ramienia żuchwy. płaszczyzną zgryzu zęba sąsiedniego a szyjką zęba sąsiedniego a e a uc y sąs ed ego Klasa C Klasa C: poniżej szyjki
  • 63. Położenie zatrzymanych zębów Kły górne Kły górne: przedsionkowe, podniebienne, Kły górne Kły górne: przedsionkowe, podniebienne, skośne, poprzeczne Kły dolne Kły dolne: przedsionkowe Kły dolne Kły dolne: przedsionkowe Przedtrzonowce górne Przedtrzonowce górne: podniebienne Przedtrzonowce dolne Przedtrzonowce dolne: językowe Przedtrzonowce dolne Przedtrzonowce dolne: językowe
  • 64. Przyczyny retencji kłów Pierwotne: Wtórne: Pierwotne: niski stopień resorpcji zębów mlecznych i k b Wtórne: zaburzenia mięśniowe choroby układowe b i h l uraz zawiązka zęba mlecznego zaburzenia w kolejności zaburzenia hormonalne niedobór witaminy D zaburzenia w kolejności wyrzynania zębów brak miejsca w łuku zębowym przedwczesna resospcja korzeni zębów mlecznych korzeni zębów mlecznych nieprawidłowości zębowe przy rozszczepie podniebienia
  • 65. Postępowanie chirurgiczne Ekstrakcja zęba zatrzymanego Ekstrakcja zęba zatrzymanego Odsłonięcie zęba zatrzymanego – zabieg Odsłonięcie zęba zatrzymanego zabieg okienkowy wg Skalouda, wg Dominika Autotransplantacja
  • 66. Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne Zębopochodne i niezębopochodne zapalenia tkanek miękkich i kości zapalenia tkanek miękkich i kości p ę p ę
  • 68.
  • 69. Podział Zewnątrzustne Wewnątrzustne Zewnątrzustne Podbródkowy Śródkostny Podokostnowy Podśluzówkowy y Okołożuchwowy Podżuchwowy P dż Podśluzówkowy Podniebienny Podjęzykowy Ok ł i d łk Podżwaczowy Prestrzeni skrzydłowo – żuchwowej Okołomigdałkowy Języka Policzka j Przestrzeni skrzydłowo - podniebiennej Przygardłowy Dołu nadkłowego Przygardłowy Podskroniowy Skroniowy
  • 70. Zapalenia zębopochodne Ropień śródkostny Ropień podokostnowy Ropień podśluzówkowy
  • 71. Ropnie podniebienia Jest to ropień podokostnowy (brak błony podsluzowej) Nie przekracza zwykle linii środkowej (obecność szwu Nie przekracza zwykle linii środkowej (obecność szwu podniebiennego) Przyczyny: Przyczyny: Siekacze boczne górne Korzenie policzkowe przedtrzonowców górnych Korzenie policzkowe przedtrzonowców górnych
  • 72. Ropień dołu nadkłowego Przyczyna - kły, pierwsze przedtrzonowce, boczne i k siekacze Szerzenie się – do ok. podoczodołowej lub w p j kierunku jamy nosowej (uwaga!często mylone z ropnym zapaleniem zatoki k j) szczękowej) Objawy – obrzęk ok. podoczodołowej, policzka, p j p skrzydła nosa, wargi górnej, silne bóle – blisko położony n.infraorbitalis Leczenie – nacięcie w ok. korzeni zębów 2,3,4 w sklepieniu przedsionka p p
  • 73. Ropień podjęzykowy Przyczyny – zęby dolne do pierwszego trzonowca włącznie ( ich korzenie leżą powyżej linii przyczepu korzenie leżą powyżej linii przyczepu m.żuchwowo-gnykowego); zranienie błony śluzowej; kamica i ropień śli i ki dj k j ślinianki podjęzykowej Objawy – duszności, utrudnione połykanie i mowa, ślinotok p y ,
  • 74. Ropień języka Objawy – język Objawy język powiększony, obrzęknięty ślinotok obrzęknięty, ślinotok, zaburzenia mowy, upośledzona motoryka upośledzona motoryka języka
  • 75. Ropień policzka Przyczyny przejście zakażenia z ok okołowierzchołkowej zębów Przyczyny – przejście zakażenia z ok. okołowierzchołkowej zębów przedtrzonowych i trzonowych oraz procesy zapalne skóry warg, policzków, ślinianki przyusznej Objawy – obrzęk szerzący się do wargi górnej i powieki dolnej Szerzenie się – do przestrzeni podżuchwowej i podskroniowej C t ikł i > k l i ż ł t j Częste powikłanie ->zakrzepowe zapalenie żyły twarzowej
  • 76. Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy Ropień okołożuchwowy P Obraz kliniczny: Przyczyny: Procesy k ł i h łk Obraz kliniczny: Zwiększona temp. ciała Dreszcze okołowierzchołkowe drugiego i trzeciego ęba tr ono ego Dreszcze Silny rozpierający ból Złe samopoczucie zęba trzonowego Utrudnione i b Złe samopoczucie Narastający szczękościsk wyrzynanie zeba mądrości ę Elastyczno- twardy naciek Zapalenie węzłów podżuchwowych Obrzęk kąta żuchwy, policzka, szyi Powikłania złamania żuchwy Skóra napięta i bolesna Obrzęk i bolesność bł. śluzowej dna jamy ustnej śluzowej dna jamy ustnej
  • 77. Ropień podżuchwowy Przyczyny: Szerzenie się ropnia Zęby trzonowe dolne Do przestrzeni podjęzykowej ę y Ropień ślinianki podżuchwowej p ję y j Do przestrzeni podbródkowej pod uc o ej Powikłanie złamania żuchwy podbródkowej Do przestrzeni skrzydłowo żuchwowej żuchwy Zropienie węzłów chłonnych skrzydłowo-żuchwowej Do przestrzenie dł j chłonnych przygardłowej
  • 78. Ropień podbródkowy P P b b Przyczyny Przyczyny- - zęby zęby sieczne dolne sieczne dolne Leczenie Leczenie- - nacięcie nacięcie poziomo w fałdzie poziomo w fałdzie podbródkowym podbródkowym
  • 79. Ropień przestrzeni przygardłowej P Ob kli i Przyczyny: 1.Zapalenie migdałków Obraz kliniczny: 1.Obrzęk schodząca na szyję – charakterystyczne h l i ł t podniebiennych 2.Wtórnie przez przechylenie głowy na stronę chorą 2.Obrzęk podniebienia p ciągłość z innych przestrzeni ę p miękkiego 3.Migdałek przesunięty ku linii środkowej przestrzeni 3.Rzadko dolny ząb mądrości środkowej 4.Język po stronie zdrowej 5.Utrudnione oddychanie, połykanie mądrości połykanie 6.Charakterystyczny głos i szczękościsk
  • 80. Ropień podskroniowy Obraz kliniczny: 1 Znaczny szczękościsk Przyczyny: 1.Powikłanie ropne gor eli górn ch ębó 1.Znaczny szczękościsk Leczenie: zgorzeli górnych zębów mądrości 2 Zakażenie podczas Leczenie: 1.Cięcie równoległe do łuku jarzmowego 2.Zakażenie podczas znieczulenia na guz szczęki łuku jarzmowego 2.Drenaż Uwaga! Możliwość 3.Zropienie krwiaka splotu skrzydłowego 4 Szerzenie się z innych g przejścia zakażenia na podstawę czaszki (brutalne pokonywanie 4.Szerzenie się z innych przestrzeni (brutalne pokonywanie szczękościsku)
  • 81. Ropień skroniowy P Przyczyny: 1.Szerzenie się z i h t i Obraz kliniczny: innych przestrzeni 2.Zapalenie kości k i j y 1.Obrzęk w ok. skroniowej, jarzmowej, skroniowej skroniowej, jarzmowej, przyuszniczo- żwaczowej Leczenie: j 2.Bolesność 3 Chełbotanie – słabo 1.Nacięcie 2 cm półkuliste, wzdłuż linii górnego 3.Chełbotanie słabo wyczuwalne 4 Szczękościsk wzdłuż linii górnego przyczepu m.temporalis 2 Przeciwcięcie poziome 4.Szczękościsk 2.Przeciwcięcie – poziome nacięcie ponad łukiem jarzmowym jarzmowym
  • 82. Ropień skrzydłowo-żuchwowy Przyczyny: y y y 1.Dolne zęby mądrości 2 Zakażenie przy 2.Zakażenie przy znieczuleniu 3 Zakażenie drogą 3.Zakażenie drogą kanału żuchwowego 4 Zapalenia kości 4.Zapalenia kości żuchwy 5 Zapalenie ślinianki 5.Zapalenie ślinianki przyusznej
  • 83. Ropień skrzydłowo - podniebienny Przyczyny: Obraz kliniczny: Przyczyny: Przejście z sąsiednich przestrzeni (skrzydłowo Obrzęk skroni, policzka, okoliczy przestrzeni (skrzydłowo – żuchwowej, policzkowej, przygardłowej) podoczodołowej zaciskający szparę i k przygardłowej) Zgorzel miazgi zebów trzonowych górnych powiekową Egzoftalmia trzonowych górnych Zakażenie podczas i l i d ki Szczękościsk Bolesny naciek w znieczulenia do guza szczęki Zropienie krwiaka powstałego Bolesny naciek w sklepieniu przedsionka podczas znieczulenia
  • 84. Ropień podżwaczowy Przyczyny – powikłane d titi diffi ili d l h dentitio difficilis dolnych trzecich trzonowców Objawy – niewielki obrzęk, ból, szczękościsk Objawy zbliżone do ropnego Objawy zbliżone do ropnego zapalenia ślinianki przyusznej przyusznej
  • 85. Ropowica dna jamy ustnej Objawy miejscowe: 1 S bk t j b k d Objawy ogólne: 1.Ciężki stan chorego 2 Bl d ść k k 1.Szybko narastający obrzęk dna jamy ustnej, schodzący na szyję 2 Obrzęk twardy nieprzesuwalny 2.Bladość, wysoka gorączka 3.Dreszcze, promieniujące bóle 2.Obrzęk twardy, nieprzesuwalny, bolesny 3.Język obrzęknięty ->trudności z 4.Bezsenność 5.Utrata łaknienia ę y ę ę y mową, połykaniem i oddychaniem 4.Ślinotok i foetor ex ore 6.Mogą wystąpić zaburzenia oddychania, biegunka i wymioty 5.Gorączka do 40 stopni 6.Chory przyjmuje h kt t j wymioty charakterystyczną pozycję z opuszczoną głową
  • 86. Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów Powikłania w przebiegu ropnych procesów zapalnych tkanek miękkich części zapalnych tkanek miękkich części twarzowej czaszki twarzowej czaszki twarzowej czaszki twarzowej czaszki Niedrożność oddechowa (obturatio respiratoria) Zakrzepowe zapalenie żył (thrombophlebitis) Ropień podokostnowy oczodołu ( abscessus subperiostealis orbitae) Zakrzep zatoki jamistej ( thrombus sinus cavernosi) Ropień mózgu ( abscessus cerebri) Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis) ( ) Zapalenie śródpiersia (mediastinitis) Posocznica (sepsis) W t t ( ti h k) Wstrząs septyczny ( septis shock)
  • 87. Zapalenia kości Stan zapalny kości zbitej i gąbczastej szpiku Stan zapalny kości zbitej i gąbczastej, szpiku kostnego i okostnej Swoiste( promienicze kiłowe gruźlicze) i Swoiste( promienicze, kiłowe, gruźlicze) i nieswoiste( głównie przez S.aureus) ; ostre i przewlekłe; ograniczone i rozlane przewlekłe; ograniczone i rozlane Drogi zakażenia: 1.Krwiopochodne 2.Bezpośrednie – uraz 2.Bezpośrednie uraz 3.Przez ciągłość
  • 88. Zapalenia kości - ostre Leczenie: Objawy 1 Wyraźne i gwałtowne Leczenie: 1.Wyrównanie zaburzeń ó 1.Wyraźne i gwałtowne 2.Wysięk ropny z kieszonek dziąsłowych metabolicznych i niedoborów białkowych ą y 3.Rozchwianie zębów 4.Obrzęk 2.Skojarzone leczenie przeciwbakteryjne z 5.Zapalne nacieczenie tkanek miękkich 6 Objaw Vincenta – niedoczulica p yj przeciwzakrzepowym 3 Leczenie chirurgiczne polega na 6.Objaw Vincenta niedoczulica wargi dolnej (w żuchwie) 7.Zapalenie węzłów chłonnych 3.Leczenie chirurgiczne polega na odbarczeniu ropnych ognisk przez nakłucie Usuwanie zębów jest 8.8 – 14 dnia na zdjęciu rtg zanik kostny nakłucie. Usuwanie zębów jest przeciwskazane 4 Leczenie objawowe 4.Leczenie objawowe
  • 89. może być postacią pierwotną lub stanowić zejście zapalenia ostrego. Klinicznie – objawy ogólne słabo zaznaczone, okresowe remisje i nawroty, długi okres trwania choroby, okresowe zwyżki ciepłoty ciała, y, g y, y p y , miejscowo – przetoki ropne dziąsłowe lub skórne z wydzieliną ropną w okresie zaostrzeń, rozchwianie zębów, rozpulchnienie i zaczerwienienie błony śluzowej, węzły chłonne miernie powiększone i niebolesne lub błony śluzowej, węzły chłonne miernie powiększone i niebolesne lub tkliwe. R di l i i i l l b i d i Radiologicznie – zmiany rozlane lub ograniczone: rozrzedzenia struktury kostnej obok zagęszczeń, obecność martwaków kostnych (ostemyelitis sequestrans) – wyraźnie zaznaczone twory o dużym ( y q ) y y y wysyceniu, otoczone strefą przejaśnienia (trumienka), pogrubienie okostnej (odczyn okostnowy).
  • 90. Doszczętne operacyjne usunięciem martwaków – sequestrectomia, wyłyżeczkowanie zmian kostnych - excochleatio i sanacja jamy ustnej, pod osłoną antybiotykową. W przypadku rozlanego przewlekłego zapalenia – zabieg dekortykacji – zabieg W przypadku rozlanego przewlekłego zapalenia zabieg dekortykacji zabieg Obwegesera – zdjęcie blaszki zbitej – odbarczenie kości. Skojarzone leczenie przeciwbakteryjne i fibrynolityczne przez 3 doby, a następnie i k i ł l i d ż l 14 d i przeciwzakrzepowe w ciągłym wlewie dożylnym przez 14 dni Leczenie wspomagające – salicylany. Leczenie bodźcowe – szczepionki nieswoiste (Delbeta Panosina) Leczenie bodźcowe – szczepionki nieswoiste (Delbeta, Panosina). Hiperbaryczna terapia tlenowa – zwiększenie uwalniania wolnych rodników tlenowych.
  • 91. Wywołana przez beztlenowca gram Wywołana przez beztlenowca gram dodatniego Actinomyces israeli. Bytuje jako saprofit w jamie ustnej i w gardle osób dro ch gardle osób zdrowych. Flora bakteryjna towarzysząca Flora bakteryjna towarzysząca promieniowcom wpływa na przebieg procesu l zapalnego.
  • 92. Na rozwój swoistego procesu zapalnego ma wpływ uraz chemiczny termiczny i wpływ uraz chemiczny, termiczny i mechaniczny (zmiana pH tkanek). y ( p ) Wniknięcie drobnoustroju jest możliwe j d i k d bł k bł jedynie przez uszkodzony nabłonek błony śluzowej jamy ustnej. j j y j
  • 93. Rozwija się najczęściej na podłożu b h d h ó l h tj zębopochodnych procesów zapalnych tj. w ziarninie okołowierzchołkowej zębów z j ę miazgą zgorzelinową, w zapalnie zmienionych kieszonkach dziąsłowych zmienionych kieszonkach dziąsłowych dolnych zębów mądrości, choroby przyzębia.
  • 94. I t t i f l i h j t l kł Istotą zmian morfologicznych jest przewlekłe ropne i wytwórcze zapalenie rozwijające się w p y p j ją ę otoczeniu promieniowców. Pierwotnie toczy się nieswoisty proces zapalny który przez się nieswoisty proces zapalny, który przez działanie enzymów proteolitycznych bakterii upłynnia tkanki objęte procesem zapalnym. Tworzy się jedna lub wiele przetok Tworzy się jedna lub wiele przetok.
  • 95. Promienica może się szerzyć w głąb tkanek i ik ć d óż h t i wnikać do różnych przestrzeni anatomicznych. W odróżnieniu od innych y y zakażeń ropnych ma zdolność do szerzenia się niezgodnie z naturalnymi drogami się niezgodnie z naturalnymi drogami anatomicznymi.
  • 96. Postać szyjno- twarzowa stanowi 80% przypadków Postać szyjno twarzowa stanowi 80% przypadków. Rzadziej spotyka się promienicę w obrębie klatki piersiowej i jamy brzusznej piersiowej i jamy brzusznej. Najczęściej ogniska chorobowe lokalizują się w okolicy podżuchwowej na policzku szyi rzadziej w okolicy podżuchwowej, na policzku, szyi, rzadziej w okolicy podbródkowej, skroniowej i oczodołu. W t j ó i ż śli i k h i d łk Występuje również w śliniankach, migdałku podniebiennym i w okolicy podjęzykowej. Częściej chorują mężczyźni niż kobiety.
  • 97. Obraz kliniczny jest zmienny i zależy od umiejscowienia y j y y j procesu patologicznego, zjadliwości towarzyszącej flory bakteryjnej i odporności organizmu. Stopniowo wzrastająca ciepłota ciała ( do 40 st C) bolesność węzłów chłonnych i szybki spadek sił. Z czasem tkanka ziarninowa ulega przemianie włóknistej i stwardnieniu. Skóra staje się sinoczerwona i i l t k d t d i ł dł ż nieprzesuwalna w stosunku do stwardniałego podłoża. Czasem występuje szczękościsk. W późnym okresie choroby wzrost ciepłoty ciala zdarza się rzadko.
  • 98. Wyjątkowo rzadko spotyka się pierwotne yją p y ę p zakażenie tkanek promieniowcem- promienica guzowata (actinomycoma) promienica guzowata (actinomycoma). Ma postać twardego guza, ostro p g g odgraniczonego od otoczenia. N j ś i j i j i i li k Najczęściej umiejscawia się na policzku, podniebieniu miękkim i języku, co stwarza p ę ję y trudności rozpoznawcze (kilaki, włókniaki).
  • 99. W k ś i i i t j t i W kości promienica występuje w postaci pierwotnej, zwanej guzem promieniczym p j, j g p y (actinomycoma), który należy różnicować ze szkliwiakiem kostniakiem i chorobą Pageta szkliwiakiem, kostniakiem i chorobą Pageta.
  • 100. Gruźlica - skóra nad zmianami jest miękka. Nieswoiste zapalenie ślinianek p Nowotwory węzłów chłonnych i gruczołów ślinowych y Mięsaki i raki okolicy szyjno - twarzowej Leptotrichoza - zamiast grudek w ropie występują Leptotrichoza zamiast grudek w ropie występują nitki. Grzybice głębokie Grzybice głębokie
  • 101. Leczenie jest zachowawcze. S Stosuje się penicylinę ze streptomycyną. W cięższych przypadkach doogniskowo lub ogólnie d j i podaje się neomycynę, aureomycynę, chloromycetynę. L i d t d ł iki iż Leczenie doustne dawało gorsze wyniki niż doogniskowe. L i hi i j t k dk Leczenie chirurgiczne jest wskazane w przypadku ograniczonych, guzowatych zmian oraz w promienicy kości kości. Rokowanie jest dobre, ale uzależnione od rozległości zmian swoistych zmian swoistych.
  • 102. Zakażenie najczęściej następuje: d dd h (t l d ki tk ) drogą oddechową (typ ludzki prątka), rzadziej pokarmową (typ bydlęcy), sporadycznie drogą krwionośną lub chłonną. Rezerwuarem prątków jest również zakażone bydło trzoda Rezerwuarem prątków jest również zakażone bydło, trzoda chlewna, zwierzęta domowe oraz dziko żyjące.
  • 103. Przy zakażeniu drogą pokarmową miejscem wtargnięcia prątków może być jama ustna, wtargnięcia prątków może być jama ustna, stanowiąca wrota zakażenia. Z i źli t b t j dk Zmiany gruźlicze w tym obszarze występują rzadko, co jest związane z: • działaniem oczyszczającym i antybakteryjnym śliny, • małą ilością tkanki chłonnej małą ilością tkanki chłonnej • napięciem mięśni – głównie języka i jego ruchami.
  • 104. Zakażeniu w jamie ustnej sprzyjają: • mikro – i makrourazy błony śluzowej, • obecność nieswoistych stanów zapalnych • obecność nieswoistych stanów zapalnych, • zły stan uzębienia i tkanek przyzębia, • niedostateczna higiena jamy ustnej. Istotne czynniki usposabiające do rozwoju choroby: • złe warunki życiowe połączone z nieprawidłowym odżywianiem, y p ą p y y • współistniejące choroby układowe, • obniżenie odporności, • wyniszczenie ustroju przewlekłym alkoholizmem wyniszczenie ustroju przewlekłym alkoholizmem, • nadużywanie używek, narkotyków, • uwarunkowania genetyczne ( grupa krwi ab, bliźnięta jednojajowe, płeć żeńska) żeńska), • wiek (małe i nieszczepione dzieci, osoby starsze), • nowotwory (układu krwiotwórczego i chłonnego), l kł i d l ść k • przewlekła niewydolność nerek, • cukrzyca.
  • 105. prątek tkanka zmiany zwyrodnieniowe i martwicze z tworzeniem gruzełków wielkości prosa, i t i k l t tk ki swoisty wysięk zapalny oraz przerost tkanki otaczającej ognisko zapalne Konglomerat gruzełków tworzy guzek, który może ulec i i l b i zwapnieniu lub serowaceniu. Po rozpadzie serowatych guzków tworzy się zimny ropień (abscessus tuberculosus frigidus) i d i owrzodzenie.
  • 106. dziąsła, podniebienie, policzek, warga, język język, węzły chłonne, sporadycznie ślinianki sporadycznie ślinianki, zatoki szczękowe, kości szczęk, ośc s c ę , kość jarzmowa, skóra.
  • 107. zależny od fazy rozwoju procesu zapalnego Gr źlica r od iejąca (t berc losis lcerosa) Gruźlica wrzodziejąca (tuberculosis ulcerosa) Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa) = toczeń (lupus) Gruźlica rozpływna (tuberculosis colliquativa) p y ( q )
  • 108. Guzki wielkości prosa, zlewające się, tworzące skupiska różnego koloru – szarobiały żółtobrunatny żółty Owrzodzenia – z rozpadu guzków: • nieregularne brzegi nacieczone • nieregularne brzegi, nacieczone, • nierówne dno z szarobiałymi gruzełkami lub wydzieliną ropną, • nie goją się samoistnie. R i l ł hł i bj t t l i Regionalne węzły chłonne nie zawsze objęte procesem patologicznym. Umiejscowienie: Umiejscowienie: • warga, • język. Może obiąć kości szczęk Może obiąć kości szczęk.
  • 109. Pierwotnie w obrębie skóry. Wtórnie (przez ciągłość ze skóry twarzy) może obejmować: • wargi, • błonę śluzową przedsionka jamy ustnej, • dziąsła. Wykwit pierwotny – guzek wielkości prosa, położony na zapalnie zmienionej sinoczerwonej błonie śluzowej. Rośnie powoli, osiąga wielkość ziarna soczewicy. Owrzodzenia. Po wygojeniu ogniska – blizny: yg j g y • rozległe, • ściągające (odsłaniają szyjki i korzenie zębów oraz brzegi wyroska zębodołowego), • powodują zaburzenia czynnośiowe i estetyczne. powodują zaburzenia czynnośiowe i estetyczne. Okoliczne węzły chłonne niepowiększone.
  • 110. Umiejscawia się na: • policzku, • języku, • podniebieniu (wyjątkowo). Twardy naciek, stopniowo przekształcający się w twardy, niebolesny guz pokryty niezmieniona błoną śluzową. Rozmięka, tworząc ‘zimne ropnie’ opróżniające się przez samoistnie wytworzone przetoki Powstaje ropnie , opróżniające się przez samoistnie wytworzone przetoki. Powstaje głębokie owrzodzenie o grubych poszarpanych brzegach, z dnem brodawkującym i pokrytym wydzieliną krwisto-ropną. Gruźlica rozpływna w jamie ustnej w postaci twardego guza może utrzymywać się przez wiele miesięcy, lat – przewlekły przebieg przebieg.
  • 111. Występuje wyjątkowo rzadko. Zwykle u dzieci i młodzieży. Jako wtórne zakażenie ognisk w płucach (drogą krwionośną lub przez śluzówkę jamy ustnej lub nosowej). Charakter długotrwałego procesu z tworzeniem martwaków i przetok na błonie śluzowej i/lub g g p p j skórze. Najczęściej obejmuje żuchwę lub kość jarzmową, może obejmować także szczękę. W zależności od drogi zakażenia rozróżnia się trzy postacie gruźlicy kości szczęk: postać obwodowa – zakażenie następuje przez ciągłość z istniejącyhc ognisk w obrębie dziąsła wyrostka zębodołowego lub błony śluzowej wyrostka podniebiennego lub błony śluzowej wyrostka podniebiennego, postać śródkostna – wrota zakażenia stanowi kanał zęba, rana poekstrakcyjna, patologiczna kieszonka dziąsłowa, postać rozlana – zakażenie krwiopochodne. Miejsce wtargnięcia prątków – rozrost gruzełkowej ziarniny swoistej niszczącej tkankę kostną - patologiczne złamania. Obejmuje okoliczne węzły chłonne Obejmuje okoliczne węzły chłonne.
  • 112. Nie występują lub bardzo skąpe i niecharakterystyczne. Objawy imitujące przeziębienie: Objawy imitujące przeziębienie: • stany podgorączkowe, złe samopoczucie • złe samopoczucie, • uczucie zmęczenia, k l • kaszel, • brak apetytu. Podwyższone OB. Niedokrwistość.
  • 113. Badanie histopatologiczne ziarniny z dna owrzodzenia. Badanie bakteriologiczne ropy i plwociny na obecność g py p y prątków. Próba biologiczna – określenie zjadliwości i g j chorobotwórczości prątków oraz ich lekooporności. Podskórne uczuleniowe próby tuberkulinowe RT-23. p y Badanie radiologiczne klatki piersiowej i kości twarzoczaszki oraz jamy brzusznej. j y j
  • 114. Swoiste leczenie farmakologiczne – w poradni przeciwgruźliczej. Leczenie chirurgiczne: Leczenie chirurgiczne: • opróżnianie ropni (punkcja, nacięcie), • przy objęciu węzłów chłonnych – ich punkcja odbarczająca, nacięcie, ł i łó hł h wyłuszczenie węzłów chłonnych, • wyłyżeczkowanie ziarniny, • usunięcie martwaków. ZABIEGI CHIRURGICZNE W LECZENIU GRUŹLICY POWINNY BYĆ WYKONANE W OSŁONIE LEKÓW BYĆ WYKONANE W OSŁONIE LEKÓW PRZECIWPRĄTKOWYCH! Leczenie miejscowe sanacja jamy ustnej Leczenie miejscowe - sanacja jamy ustnej.
  • 115. KIŁA Zakażenie kiłą ujawnia się w postaci: Zakażenie kiłą ujawnia się w postaci: pierwotnej wtórnej wtórnej późnej j czwartorzędowej (kiła układu nerwowego) nerwowego) wrodzonej
  • 116. W okresie kiły pierwszorzędowej pacjenci ł j i d t t l d i zgłaszają się do stomatologa z powodu zmian w jamie ustnej. Wczesne rozpoznanie tych j j p y zmian jest ważne ze względu na możliwość zakażenia innych osób i możliwość zakażenia innych osób i możliwość uogólnienia procesu swoistego. Pi bj t i i j Pierwszy objaw to ograniczony niegojący się, stopniowo powiększający i ę p p ę ją y twardniejący wrzód na wardze lub w przednim odcinku jamy ustnej przednim odcinku jamy ustnej.
  • 117. Po około 20 dniach powstaje wrzód okrągły (twardy). Może umiejscawiać się na podniebieniu, dziąśle, migdałkach a szczególnie na wargach migdałkach, a szczególnie na wargach. Otoczenie ubytku jest wyraźnie twarde, powierzchnia j t ł dk lś i i i ki d t lk k t ł jest gładka, lśniąca i niekiedy tylko pokryta małym strupem. Obraz kliniczny uzupełnia obustronny odczyn węzłów chłonnych które są elastyczno- twarde niebolesne chłonnych,które są elastyczno twarde, niebolesne, przesuwalne w stosunku do skóry.
  • 118. Z powodu maceracji ogniska pierwotnego p j g p g obraz kliniczny nabiera cech atypowych. W i d i j i i d W otoczeniu owrzodzenia pojawia się odczyn zapalny, a okoliczne węzły chłonne mogą być zapalny, a okoliczne węzły chłonne mogą być bolesne na dotyk. Czasem występuje po ięks enie i bolesność ę łó karko ch i powiększenie i bolesność węzłów karkowych i nadobojczykowych. j y y W tym okresie kiłę stwierdza się po t i d i b ś i k tk i stwierdzeniu obecności krętka w wymazie ze zmiany lub materiale z najbliższego węzła y j g ę chłonnego
  • 119. Po 4-6 tygodniach pojawiają się objawy kiły drugorzędowej - drobne wykwity, czyli osutka (roseola syphilitica) osutka (roseola syphilitica). W jamie ustnej uwidacznia się w postaci plamistego zabarwienia błony śluzowej, głównie w okolicy migdałków i dlatego głównie w okolicy migdałków i dlatego nazwano ją angina luetica specifica, której nie towarzyszą dolegliwości poza nocnymi bólami głowy bólami głowy.
  • 120. W jamie ustnej pojawiają się kłykciny, czyli j j p j ją ę y y y nawracająca, WYSOCE ZAKAŹNA brodawczakowatość w postaci brodawczakowatość w postaci białoniebieskawych zgrubień nabłonka, o różnym kształcie i wielkości. Umiejscawiaja się na wewnętrznej stronie Umiejscawiaja się na wewnętrznej stronie warg, kącikach ust, błonie śluzowej policzków i podniebieniu twardym.
  • 121. Omawiana postać może się również ujawnić w postaci nadżerek ciemnych nieznacznie uniesionych postaci nadżerek ciemnych, nieznacznie uniesionych ponad poziom otaczających tkanek, ostro odgraniczonych od otoczenia. g y Kiła w jamie ustnej zwykle ujawnia się kilka dni wcześniej niż na skórze. Na języku w obrębie zmian j ję y ę zanikają brodawki i pojawiają się czerwone plamy - osutka pierścieniowa. Kiłowe zapalenie kości ujawnia się szybko postępującym, surowiczym zapaleniem okostnej. Z kl j i j i t k t t Zwykle pojawiają się przerosty okostnowe tzw. wyrośla kiłowe.
  • 122. Kiła późna ujawnia się w kilka lat od p j ę zakażenia. U i j i i óż h ś i h j Umiejscawia się w różnych częściach jamy ustnej i występuje pod postacią grudkową, j y ęp j p p ą g ą, guzeczkowato - wrzodziejącą i naciekową. R t i i bk i k ótki i Rozprzestrzenia się szybko i w krótkim czasie następuje zniszczenie tkanek podniebienia i ęp j p gardła, wolniej warg i języka.
  • 123. Kiła późna może również wystąpić we wnętrzu kości l b b bi k t j d t i kil k lub w obrębie okostnej pod postacią kilaka (gumma). J t t b l ł ki i k tk ki i i j Jest to bolesny, płaski naciek z tkanki ziarninowej, który ulega martwicy z płynną kleistą wydzieliną. Stąd skłonność do tworzenia martwaków podniebienia skłonność do tworzenia martwaków podniebienia, rzadziej nosa i wyrostka zębodołowego. Wokół ubytku tkankowego z czasem pojawiają się ubytku tkankowego z czasem pojawiają się promieniste blizny. Owrzodzenia kiłowe w III okresie mają podminowane O od e a o e o es e ają pod o a e brzegi i dno pokryte szarożółtą treścią.
  • 124. POPROMIENNA MARTWICA KOŚCI - spowodowana hipowaskularyzacją , hipoksją oraz zanikiem bl ó osteoblastów - wtórna infekcja kości przez mikroorganizmy Objawy: przetoki skórne i śluzówkowe, martwaki kostne Bad. dodatkowe: zmiany lityczne, sklerotyzacja, sekwestracje Leczenie: - antybiotykoterapia Leczenie: - antybiotykoterapia - sekwestromia - leczenie p/zakrzepowe - terapia hiperbaryczna
  • 126. Torbiele – zmodyfikowany podział wg Budnicka podział wg Budnicka Rozwojowe: torbiel zawiązkowa torbiel nad wyrzynającym zębem torbiel nad wyrzynającym zębem przyzębna dziąsłowa Zapalne: Zapalne: korzeniowa szczątkowa S li Szczelinowe
  • 127. Torbiel zawiązkowa (cystis follicularis) (cystis follicularis) Rozwija się z nabłonka pęcherzyka zębowego Najczęściej związana z zatrzymanym zębem mądrości w żuchwie, następnie z kłem w szczęce, ą , ęp ę , trzecim trzonowcem w szczęce i przedtrzonowcami w żuchwie w szczęce i przedtrzonowcami w żuchwie Ściana torbieli wysłana nabłonkiem nierogowaciejącym nierogowaciejącym Workiem torbieli objęta jest korona zęba Cystis follicularis różni się od keratocystis brakiem cech rogowacenia nabłonka, a od cystis radicularis brakiem nacieku zapalnego w ścianie torbieli
  • 128.
  • 129.
  • 130. Torbiel nad wyrzynającym zębem (eruption cyst) (eruption cyst) powstaje u dzieci w związku z wyrzynaniem się zęba mlecznego lub stałego, wskutek poszerzenia pęcherzyka zębowego wokół ę y ę g korony wyrzynającego się zęba i z nagromadzeniem płynu (niekiedy krwi) w tej g p y ( y ) j przestrzeni nie wymaga leczenia i zwykle ząb wyrzyna nie wymaga leczenia i zwykle ząb wyrzyna się bez większych przeszkód; większość tych torbieli spontanicznie pęka tych torbieli spontanicznie pęka
  • 131. Torbiel przyzębna Umiejscowienie: okolica Umiejscowienie: okolica kłów/przedtrzonowców Na zdjęciu RTG dobrze odgraniczone Na zdjęciu RTG dobrze odgraniczone przejaśnienie okrągłe lub owalne Kształt: okrągły lub owalny Kształt: okrągły lub owalny Zęb sąsiad jące torbielą o pra idło ej Zęby sąsiadujące z torbielą o prawidłowej reakcji w testach żywotności
  • 132. Torbiele dziąsłowe Częściej u noworodków Częściej u noworodków Powstaje wskutek zwyrodnienia listewki zębowej zębowej Wysłana nabłonkiem płaskim lub sześciennym sześciennym Klinicznie: białawy guzek dziąsła S nonim perł Epsteina/g ki Bohna Synonim: perły Epsteina/guzki Bohna Wymagają różnicowania z ostrą kandydozą k bł i t rzekomobłoniastą
  • 133. Torbiel korzeniowa (zapalna) Najczęstsza torbiel zębopochodna j ę ę p Czynniki etiologiczne: przetrwanie bł k h k ó k M l nabłonkowych komórek Malasseza oraz czynnik infekcyjny Ściana torbieli wysłana nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym z towarzyszącym naciekiem zapalnym
  • 134. Torbiel korzeniowa proliferacja oraz rozrost nabłonka proliferacja oraz rozrost nabłonka zbudowanego z komórek Malasseza powstanie ziarniniaka następnie ziarniniaka powstanie ziarniniaka, następnie ziarniniaka torbielowatego Zwyrodnienie t t bi li y wodniczkowe, powstanie płynu, wzrost ciśnienia wzrost torbieli wzrost ciśnienia osmotycznego
  • 135. Torbiel korzeniowa Niszczenie kości – atrophia e compressione Niszczenie kości atrophia e compressione Skład płynu: złuszczone komórki nabłonka, leuko- i erytrocyty albuminy globuliny leuko i erytrocyty, albuminy, globuliny, nukleoproteiny, kryształki cholesterolu Budowa mieszka torbieli: Budowa mieszka torbieli: warstwa wewn.: nabłonek arst a śr błona podsta na warstwa śr.: błona podstawna warstwa zewn.: włóknista tkanka łączna
  • 136. Torbiel korzeniowa - objawy Rozdęcie kości Rozdęcie kości Objaw chrzęstu pergaminowego (objaw objaw Dupuytrena Dupuytrena) Dupuytrena Dupuytrena) Podczas opukiwania zęba tkwiącego korzeniem w świetle torbieli występuje korzeniem w świetle torbieli występuje objaw drżenia (fremissement fremissement) Torbiel rosnąca” k gór e i do bok Torbiel „rosnąca” ku górze i do boku uwypukla się na dnie jamy nosowej w t i ł G b ł G b ” i postaci „wału Gerbera wału Gerbera” oraz przemieszcza małżowinę nosową dolną ku górze (objaw objaw Opikofera Opikofera)
  • 137.
  • 138. Torbiel resztkowa Torbiel korzeniowa pozostała po ekstrakcji zęba przyczynowego zęba przyczynowego Rozpoznawana przypadkowo
  • 139. Torbiele rozwojowe niezębopochodne niezębopochodne Powstają w miejscu połączenia ją j p ą rozwojowego struktur głowy i szyi W ł bł ki i l t Wysłane nabłonkiem wielowarstwowym płaskim lub oddechowym Występują prawie wyłącznie w szczęce
  • 140.
  • 141. Torbiel przewodu Torbiel przewodu nosowo- podniebiennego Synonim: torbiel kanału przysiecznego Pozostałość kanału nosowo- Pozostałość kanału nosowo podniebiennego, z którego powstaje kanał przysieczny przysieczny Może powodować dolegliwości bólowe Średnica otworu przysiecznego >6mm Średnica otworu przysiecznego >6mm powinna nasunąć podejrzenie torbieli
  • 142. Torbiel środkowa szczęki / podniebienia podniebienia Powstaje, gdy pomiędzy linie szwów Powstaje, gdy pomiędzy linie szwów kostnych wszczepiony zostanie przetrwały nabłonek rozwojowy nabłonek rozwojowy Umiejscowione poza kanałem przysiecznym przysiecznym
  • 143. Torbiel środkowa żuchwy Pochodzenie nieznane Umiejscowienie : w linii pośrodkowej ż ch żuchwy
  • 144. Torbiel gałeczkowo - szczękowa Powstaje w okolicy łączenia kości Powstaje w okolicy łączenia kości międzyszczękowej ze szczęką Umiejscowienie : częściej od strony Umiejscowienie : częściej od strony podniebienia Może przemieszczać Może przemieszczać korzenie zębów
  • 145. Torbiel nosowo - wargowa Powstaje z nabłonka szczeliny bocznej Powstaje z nabłonka szczeliny bocznej nosa Umiejscowiona w tkankach miękkich – fałd Umiejscowiona w tkankach miękkich fałd nosowo – wargowy Może uwypuklać Może uwypuklać przedsionek nosa
  • 146. Leczenie torbieli kości szczęk Leczenie jednoetapowe – Partsch II, Leczenie jednoetapowe Partsch II, metoda osteoplastyczna z lub bez rekonstrukcji rekonstrukcji Leczenie dwuetapowe – Partsch I, metoda Drozdowskiego marsupializacja Drozdowskiego, marsupializacja
  • 148. Torbiel naskórkowa/skórzasta Powstaje w wyniku odsznurowania się Powstaje w wyniku odsznurowania się pojedynczych komórek zewnętrznych listka zarodkowego naskórka lub skóry w okresie zarodkowego naskórka lub skóry w okresie formowania jam ciała Umiejscowienie: okolica podjęzykowa Umiejscowienie: okolica podjęzykowa, podbródkowa Otoc ona delikatną torebką Otoczona delikatną torebką łącznotkankową El t bł k b ł tk k Elementy nabłonkowe: zęby, włosy, tkanka gruczołowa
  • 149.
  • 150. Torbiele zastoinowe MUCOCELE Powstają wskutek pourazowej Powstają wskutek pourazowej obliteracji przewodów wyprowadzających drobnych wyprowadzających drobnych gruczołów śluzowych ŻABKA ŻABKA Torbiel zastoinowa ślinianki podjęzykowej. Może powodować zaburzenia ruchomości języka, zaburzenia mowy i połykania ję y y p y Leczenie: cystektomia z ewentualnym wyłuszczeniem ślinianki podjęzykowej, wyłuszczeniem ślinianki podjęzykowej, marsupializacja
  • 151. Torbiel boczna szyi Częściej dotyczy kobiet, powstaje w wyniku niezrośnięcia w życiu płodowym drugiej bruzdy k l j skrzelowej Objawy: elastyczne, tkliwe palpacyjnie miękkie ó i ból dł b i ł k i wygórowanie, bóle gardła, zaburzenia połykania, zaburzenia czynności serca Typy ułożenia: Typy ułożenia: I- powierzchownie, wzdłuż krawędzi m-o-s II- na dużych naczyniach II- na dużych naczyniach III- sięga bocznej ściany gardła, penetruje do podstawy czaszki podstawy czaszki IV- spoczywa na bocznej ścianie gardła Dgn.: TK z kontrastem, USG Dgn.: TK z kontrastem, USG
  • 152. Torbiel środkowa szyi szyi zaburzenie rozwojowe polegające na obecności pozostałości przewodu obecności pozostałości przewodu tarczowo-językowego W stęp je obs ar e od podsta ję ka Występuje w obszarze od podstawy języka do przedniej powierzchni chrząstki t t j tarczowatej Leczenie: cystektomia z ewentualną resekcją częściową kości gnykowej
  • 154. R d j i l tó Rodzaje implantów I l d d 1. Implanty endodontyczne 2 Implanty śluzówkowe 2. Implanty śluzówkowe 3. Implanty podokostnowe 4. Implanty śródkostne
  • 155. I l t ś ódk t Implanty śródkostne St ó Stosowane zarówno w żuchwie jak i szczęce, jako uzupełnienia braków pojedynczych, p j y y , częściowych i całkowitych w całkowitych w uzębieniu.
  • 156. O t i t j i l t Osteointegracja implantu ŻUCHWA SZCZĘKA minimum 3 miesiące minimum 6 miesięcy
  • 157. Integracja implantu z podłożem Włóknisto – kostna: Osteointegracja: Włóknisto kostna: proces gojenia, w którym połączenie Osteointegracja: obserwowane w obrazie którym połączenie pomiędzy implantem a tkanką obrazie mikroskopowym połączenie tkanki implantem a tkanką kostną tworzą włókna kolagenowe połączenie tkanki kostnej z powierzchnią włókna kolagenowe powierzchnią implantu
  • 158. Elementy składowe wszczepu Wszczep Wszczep Śruba zamykająca Śruba zabliźniająca Śruba zabliźniająca Łącznik Uzupełnienie protetyczne Uzupełnienie protetyczne
  • 159. Przeciwskazania implantacji Bezwzględne – schorzenia metaboliczne Bezwzględne schorzenia metaboliczne kości: Marmurkowatość kości Marmurkowatość kości Dysplazja włóknista Przewlekłe zapalenie kości Przewlekłe zapalenie kości Względne: Względne: Osteoporoza O ól d d bi ó Ogólnomedyczne do zabiegów chirurgicznych
  • 160. Ograniczenia anatomiczne: Policzkowa blaszka kostna 0,5 mm Językowa blaszka kostna 1 mm Dno zatoki szczękowej 1 mm Dno jamy nosowej 1 mm Kanał przysieczny Odległość między implantami 3 mm Kanał żuchwy 2 mm Otwór bródkowy 5 mm Dolny brzeg żuchwy 1 mm S i d i b 0 5 Sąsiedni ząb 0,5 mm
  • 161. IMPLANTACJA- wszczepienie materiału martwego do żywego organizmu. Kl fik j i l t ji Klasyfikacja wg czasu implantacji 1. Implantacja natychmiastowa 2. Implantacja natychmiastowa odroczona 3 Implantacja późna odroczona 3. Implantacja późna odroczona -jednoczasowa -wieloczasowa
  • 162. Implantacja natychmiastowa Implantacja natychmiastowa Bezpośrednio po ekstrakcji zęba lub 8 dni po. ć ¾ Musi być zachowana ¾ przedsionkowej ściany zębodołu. y ę Mocno zakotwiczyć implant w kości. Metoda najczęściej stosowana w przypadku utraty zęba po urazie. y ę p
  • 163. I l t j t h i t d Implantacja natychmiastowa odroczona Z bi d i k 1 12 t d i Zabieg odracza się na okres 1-12 tygodni po ekstrakcji aby wyleczyć stan zapalny przyzębia j y y y p y p y ę
  • 164. Implantacja późna odroczona Implantacja późna odroczona Zabieg przeprowadza się w wygojonych odcinkach szczęk co najmniej 6 miesięcy po ekstrakcji szczęk co najmniej 6 miesięcy po ekstrakcji. Późne jednoczasowe- implant widoczny w jamie ustnej i może być bezpośrednio jamie ustnej i może być bezpośrednio obciążony. Póź i l Późne wieloczasowe- 1. Implantacja p j 2. Wygajanie implantu zamknięte 3 Odsłonięcie implantu 3. Odsłonięcie implantu 4. Obciążenie implantu
  • 165. T h ik bi Technika zabiegu 1. Postępowanie przedoperacyjne P t i j 2. Postępowanie operacyjne 3. Postępowanie pooperacyjne 3. Postępowanie pooperacyjne
  • 166. P t i d j Postępowanie przedoperacyjne 1. Wywiad chorobowy, ustalenie wskazań i przeciwwskazań do implantacji przeciwwskazań do implantacji 2. Wywiad stomatologiczny- ocena tkanek, podłoża kostnego analiza modeli gipsowych podłoża kostnego, analiza modeli gipsowych, analiza zdjęć rtg Z l i i i i l tó 3. Zaplanowanie rozmieszczenia implantów, wykonanie szablonów 4. Poinformowanie pacjenta o kosztach, etapach, charakterze zabiegu, spodziewanych g , p y rezultatach
  • 167. P t i j Postępowanie operacyjne Wybór systemu implantacyjnego- przestrzegać zaleceń producentów, nie łączyć elementów z różnych t ó systemów. Przygotowanie pacjenta do zabiegu- aseptyka, mycie itp itp. Znieczulenie Nacięcie wykonanie płata śluzówkowo-okostnowego Nacięcie, wykonanie płata śluzówkowo okostnowego, odpreparowanie płata, obnażenie kości. Przygotowanie łoża dla implantu. yg p Wprowadzenie implantu, założenie śruby zamykającej. -Wgajanie zamknięte- przykrycie płatem, szycie. -wgajanie otwarte- implant nie zostaje przykryty płatem, wystaje do jamy ustnej, możliwe natychmiastowe obciążenie implantu natychmiastowe obciążenie implantu.
  • 168. T h ik bi Technika zabiegu 1 Orientacyjne nawiercenie różyczką, zaznaczenie 1. Orientacyjne nawiercenie różyczką, zaznaczenie miejsca dla wiertła z zestawu. 2 Wywiercenie łożą najmniejszym wiertłem z zestawu 2. Wywiercenie łożą najmniejszym wiertłem z zestawu. 3. Sprawdzenie równoległości pinem.
  • 169. T h ik bi Technika zabiegu Przygotowanie łoża wiertłem o większej średnicy odpowiednio do średnicy implantu. Wprowadzenie implantu Wprowadzenie implantu.
  • 170. W j i i l t Wygajanie implantu zamknięte otwarte zamknięte otwarte
  • 171. P ikł i Powikłania Brak stabilizacji implantu Perforacja blaszki kości zbitej Perforacja blaszki kości zbitej Krwawienie z kości, uszkodzenie pęczka i naczyniowo-nerwowego Perforacja do jamy nosa lub zatoki szczękowej j j y ę j Krwiaki, obrzęki Rozejście się szwów Rozejście się szwów Zakażenie rany Zaburzenia czucia, nerwobóle
  • 173. Klasyfikacja zaniku wyrostka zębodołowego zębodołowego I st. - wyrostek o prawidłowej wysokości, I st. wyrostek o prawidłowej wysokości, wąski II st -wyrostek obniżony wąski o ostrym II st. wyrostek obniżony, wąski o ostrym brzegu III st całkowita resorpcja wyrostka III st.- całkowita resorpcja wyrostka zębodołowego IV st resorpcja trzonu kości IV st. - resorpcja trzonu kości
  • 174. Żuchwa Poszerzenie od strony grzebietu części Poszerzenie od strony grzebietu części zębodołowej Osteogeneza dystrakcyjna Osteogeneza dystrakcyjna spliting
  • 175. Szczęka Sinus lift otwarty: 5-8 mm Sinus lift otwarty: 5 8 mm Sinus lift zamknięty: 3-3 5 mm Sinus lift zamknięty: 3 3,5 mm
  • 176. Ch b t k k h Ch b t k k h Choroby zatok szczękowych Choroby zatok szczękowych
  • 178. Zatoki szczękowe Objętość : 20 ml Ujście przewodu wyprowadzającego: przewód nosowy środkowy środkowy Pojawia się u płodu w II trymestrze i ż dk i lk ść ciąży; u noworodka ma ona wielkość ziarna grochu; w 2. r.ż., w miarę rozwoju zębów, zwiększa swe wymiary zębów, zwiększa swe wymiary w pełni rozwinięta jest w 15. r.ż.
  • 179. Podział zapaleń zatok przynosowych Zapalenia ostre: Zapalenia przewlekłe: Ostre zapalenie zatok przynosowych (acute rhinosinusitis ARS) u Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa rhinosinusitis– ARS) u dorosłych Przeziębienie/ostre nosa Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych bez wirusowe zapalenie zatok przynosowych Ostre powirusowe polipów nosa Ostre powirusowe zapalenie zatok przynosowych p y y Ostre bakteryjne zapalenie zatok przynosowych przynosowych
  • 180. Podział etiologiczny zapaleń zatok szczękowych Bakteryjne Wirusowe Grzybicze Zębopochodne Alergiczne Alergiczne
  • 181. Diagnostyka obrazowa zapaleń zatok przynosowych RTG zatok w projekcji Waters'a Tomografia komputerowa zatok Tomografia komputerowa zatok Rezonans magnetyczny
  • 182. Objawy ostrego zapalenia zatok - gorączka - dreszcze - ból tępy, rozpychający, pulsujący, nasilający się przy ruchach głowy - bóle pojawiają się przeważnie rano
  • 183. Leczenie ostrego zapalenia zatok - W przypadku zapaleń ostrych wirusowych - leczenie objawowe - W przypadku zapaleń ostrych bakteryjnych – antybiotykoterapia empiryczna (penicyliny makrolidy) i antybiotykoterapia empiryczna (penicyliny, makrolidy) i celowana - W przypadku zapaleń zębopochodnych – leczenie zęba przyczynowego
  • 184. Przewlekłe zapalenie zatok - objawy - niedrożność nosa - spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła - niecharakterystyczne bóle głowy - foetor ex ore
  • 185. Przewlekłe zapalenie zatok - leczenie FESS – udrożnienie konfliktu ujściowo – przewodowego Operacja klasyczna zatoki z dojścia Caldwella – Luca / operacja zmodyfikowana operacja zmodyfikowana
  • 186. Powikłania zapaleń zatok przynosowych 1. Ropień, ropowica oczodołu 2. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych 3. Ropień nadtwardówkowy 4 Ropień podtwardówkowy 4. Ropień podtwardówkowy 5. Ropień mózgu 6. Zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej 7. Ślepota 8. Zapalenie kości
  • 187. Połączenie ustno – zatokowe - najczęściej powstaje po ekstrakcji zęba +6+ - sprzyjać jego powstaniu mogą: warunki anatomiczne, procesy patologiczne błędy jatrogenne procesy patologiczne, błędy jatrogenne - może wystąpić z wtłoczeniem lub bez wtłoczenia korzenia usuwanego zęba do światła zatoki
  • 188. Diagnostyka połączenia ustno - zatokowego - próba mechaniczna - próba powietrzna - próba „wodna”
  • 189. Leczenie połączeń ustno - zatokowych Połączenie ustno zatokowe ustno-zatokowe Z b tł Ząb usunięty w całości, zatoka zdrowa Ząb wtłoczony do zatoki zdrowej Ząb wtłoczony do zatoki zmienionej chorobowo plastyka PUZ rewizja zatoki przez zębodół, płukanie zatoki przez zębodół, plastyka PUZ operacja zatoki
  • 190. Metody leczenia PUZ 1. Plastyka puz metodą Wassmunda – Borusiewicza 2. Metoda Zangego 3. Płat przesunięty z policzka 4 Płat wyspowy skórno mięśniowy policzka 4. Płat wyspowy skórno – mięśniowy policzka 5. Płat podniebienny arterializowany 6. Płat mostowy 7. Płat językowy 8. Ciało tłuszczowe policzka 9 Metoda dwuwarstwowa 9. Metoda dwuwarstwowa 10. Obturator 11. Autotransplantacja zęba mądrości p j ę ą
  • 191. Przetoka ustno - zatokowa Przetokę ustno – zatokową rozpoznajemy w przypadku niezaopatrzenia połączenia ustno – zatokowego powyżej 2 dni od zabiegu ekstrakcji zęba Objawy: przechodzenie powietrza przez zębodół oraz przedostawanie płynów z jamy ustnej do wnętrza zatoki Leczenie: rewizja zatoki szczękowej z plastyką przetoki
  • 193. Anatomia ssż : Żuchwę i czaszkę łączą dwa symetryczne stawy – prawy i lewy, w ruchach h t l ż tk ó ś i swych stale użytkowane równocześnie.
  • 194. W skład ssż wchodzą : W skład ssż wchodzą : • powierzchnia stawowa kości skroniowej • głowa żuchwy • krążek stawowy • torebka stawowa • torebka stawowa • więzadła stawowe
  • 195. Powierzchnie stawowe ssż : • powierzchnia stawowa kości skroniowej – tworzy ją tylko przednia część dołu żuchwowego (fossa mandibularis) oraz położony od przodu guzek dołu żuchwowego (fossa mandibularis) oraz położony od przodu guzek stawowy (tuberculum articulare) ; tylna część dołu żuchwowego nie stanowi powierzchni stawu lecz tworzy przestrzeń wypełnioną tkanką łączną i powierzchni stawu , lecz tworzy przestrzeń wypełnioną tkanką łączną i tłuszczową • powierzchnia stawowa głowy żuchwy – pokrywa głowę żuchwy , kształt elipsoidalny p y • powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką włóknista Krążek stawowy (discus articularis) – owalna płytka zrośnięta na obwodzie z torebką stawową zbudowany z chrząstki włóknistej torebką stawową , zbudowany z chrząstki włóknistej
  • 196. Więzadła ssż : Więzadła ssż : • więzadło skroniowo – żuchwowe (ligamentum temporomandibulare)-rozciąga się od wyrostka jarzmowego kości skroniowej do szyjki wyrostka kłykciowego żuchwy. • więzadło rylcowo – żuchwowe (ligamentum stylomandibulare)-biegnie od wyrostka rylcowatego kości skroniowej do kąta i brzegu tylnego gałęzi żuchwy rylcowatego kości skroniowej do kąta i brzegu tylnego gałęzi żuchwy. • więzadło klinowo – żuchwowe (ligamentum sphenomandibulare)-biegnie od kolca kości skroniowej do języczka żuchwy. • więzadło boczne (ligamnetum laterale)-rozpoczyna się na podstawie wyrostka więzadło boczne (ligamnetum laterale) rozpoczyna się na podstawie wyrostka jarzmowego kości skroniowej i dochodzi do bocznej strony szyjki żuchwy.
  • 198. Unerwienie ssż : • tylna i przyśrodkowa część torebki stawu i chrząstki śródstawowej unerwiona jest przez nerw uszno-skroniowy. • boczny i przedni odcinek torebki i chrząstki unerwiony jest przez nerw żwaczowy i gałązki skroniowe od nerwu żuchwowego. Unaczynienie ssż Unaczynienie ssż : • pochodzi od tętnicy szczękowej wewnętrznej i skroniowej pochodzi od tętnicy szczękowej wewnętrznej i skroniowej powierzchownej odchodzących od tętnicy szyjnej zewnętrznej.
  • 199. Zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego Wyróżniamy zapalenia Wyróżniamy zapalenia : ostre / przewlekłe ostre / przewlekłe swoiste / nieswoiste swoiste / nieswoiste pierwotne / wtórne urazowe krwiopochodne
  • 200. Ostre zapalenia ssż ( arthritis temporomandibularis acuta ) : Wyróżniamy : zapalenie torebki stawowej (synovitis) zapalenie wszystkich elementów stawu (panarthritis) (panarthritis) zapalenie tkanek okołostawowych (periarthritis) zapalenie tkanek okołostawowych (periarthritis)
  • 201. Ostre surowicze zapalenie ssż (arthritis temporomadibularis serosa) : temporomadibularis serosa) : Objawy kliniczne : Objawy kliniczne : • Niewielki obrzęk powłok twarzy ku przodowi od skrawka ucha,skóra może być w tym miejscu zaczerwieniona,o nieco podwyższonej ciepłocie tym miejscu zaczerwieniona,o nieco podwyższonej ciepłocie • Palpacyjnie bolesność w tej okolicy • Żuchwa nieco opuszczona na skutek pojawienia się wysięku w stawie • Żuchwa nieco opuszczona na skutek pojawienia się wysięku w stawie • Występuje lekkie rozwarcie szczęk , co powoduje wysunięcie głowy żuchwy z dołka odciążając staw i zmniejszając ból ; jest to tzw położenie żuchwy w pozycji dołka , odciążając staw i zmniejszając ból ; jest to tzw. położenie żuchwy w pozycji B e n n e t a • Przeważnie niewielki szczękościsk • Przeważnie niewielki szczękościsk
  • 202. Ostre ropne zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis purulenta): temporomandibularis purulenta): • Najczęściej następstwo zapalenia surowiczego Najczęściej następstwo zapalenia surowiczego • Jamę stawową wypełnia wysięk ropny Objawy ogólne : Objawy ogólne : • Gorączka , dreszcze , bóle w okolicy ssż , złe samopoczucie Obj i j Objawy miejscowe : • Obrzęk w okolicy ssż , napięta skóra , zaczerwienienie , Ż Żuchwa w pozycji Benneta Szczękościsk Czasem przetoka do przewodu słuchowego zewnętrznego
  • 203. Leczenie : • W początkowym okresie unieruchomienie żuchwy – opaska elastyczna z W początkowym okresie unieruchomienie żuchwy opaska elastyczna z płytką zgryzową (odbarczenie stawu) • Ogólnie salicylany , leki p/bólowe , miejscowo okłady wysychające Ogólnie salicylany , leki p/bólowe , miejscowo okłady wysychające • W ostrym ropnym zapaleniu – antybiotykoterapia • Przy dużym wysięku punkcja stawu odbarczenie i pobranie materiału do • Przy dużym wysięku punkcja stawu – odbarczenie i pobranie materiału do badania bakteriologicznego. • Po zejściu stanu zapalnego mechanoterapia (ćwiczenia czynne i bierne) celem • Po zejściu stanu zapalnego mechanoterapia (ćwiczenia czynne i bierne) celem zapobieżenia zesztywnieniu stawu
  • 204. Przewlekłe zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis chronica) : temporomandibularis chronica) : • Niekiedy zejście ostrego zapalenia • Niekiedy zejście ostrego zapalenia • Częściej u starszych • Etiologia nieznana • Przyczynę przypisuje się wpływom hormonalnym nerwowym • Przyczynę przypisuje się wpływom hormonalnym, nerwowym , naczynioruchowym , alergicznym , odogniskowemu zakażeniu Przeciążenia stawu sprzyjają (zaburzenia zgryzu i zwarcia) • Przeciążenia stawu sprzyjają (zaburzenia zgryzu i zwarcia)
  • 205. Objawy kliniczne : • najczęściej okolica ssż bez zmian • niekiedy nieznaczny obrzęk i bolesność okolicy ssż • zbaczanie żuchwy na stronę chorą y ę ą • trzeszczenia w czasie ruchów • ogólny stan chorego dobry Leczenie : • wielospecjalistyczne • usuniecie ognisk zakażenia , uzupełnienie braków zębowych , regulacja zgryzu , diatermia , ultradźwięki , mechanoterapia niepomyślnym zejściem może być zesztywnienie włókniste lub kostne – wtedy konieczny zabieg chirurgiczny
  • 206. Nawykowe podwichnięcie żuchwy (subluxatio Nawykowe podwichnięcie żuchwy (subluxatio mandibulae habitualis) • Zwykle doprzednie ,przy wrodzonej niedowartościowości aparatu więzadłowego i torebki aparatu więzadłowego i torebki • W nieprawidłowościach budowy anatomicznej kostnych elementów ssż , jako następstwo zwichnięcia żuchwy • Charakteryzuje się nadmiernym wysuwaniem się głowy • Charakteryzuje się nadmiernym wysuwaniem się głowy żuchwy zwykle przed guzek stawowy , ale z możliwością jej t d d ł ż h powrotu do dołu żuchwowego
  • 207. Podwichnięcie żuchwy Podwichnięcie żuchwy (sublpuxatio mandibulae ): Objawy kliniczne : • podczas rozwierania szczek głowa zuchwy nagle przeskakuje do • podczas rozwierania szczek głowa zuchwy nagle przeskakuje do przodu przy podwichnięciu jednostronnym żuchwa zbacza na stronę • przy podwichnięciu jednostronnym , żuchwa zbacza na stronę zdrową • trzaski i bóle w stawie • przy bad. palpacyjnym przez otwory słuchowe zewnętrzne – p y p p yj y p y ę nadmierne przesunięcie głowy przed guzek stawowy • w rtg (przy rozwartych szczękach) głowa żuchwy • w rtg (przy rozwartych szczękach) – głowa żuchwy przesunięta do przodu , poza szczyt guzka
  • 208. Podwichnięcie żuchwy ę y (subluxatio mandibulae ): Leczenie zachowawcze: • unieruchomienie żuchwy przez ok 10 dni – proca bródkowa • unieruchomienie żuchwy przez ok. 10 dni – proca bródkowa , wyciąg międzyszczękowy następnie rozwieranie szczek do połowy pełnego rozwarcia • następnie rozwieranie szczek do połowy pełnego rozwarcia przez 2 tyg.(specjalne aparaty ortopedyczne) z zaleceniem di t ół ł j diety półpłynnej • w utrwalonym podwichnięciu unieruchomienie znacznie y p ę dłuższe+leczenie protetyczne
  • 209. Podwichnięcie żuchwy ę y (sublpuxatio mandibulae ): • wstrzykiwanie środków sklerotyzujących celem wywołania odczynów zapalnych i zbliznowacenia oraz wtórnego obkurczenia się torebki i więzadeł stawowych ( t d N t ki i 96% lk h l d i ś i k i ) (metoda Neunera – wstrzykiwanie 96% alkoholu do mięśnia skroniowego) Leczenie chirurgiczne : • niekiedy wymagane w nawykowym podwichnięciu • wycięcie części torebki (capsulorrhaphia) • przemieszczenie lub wycięcie chrząstki śródstawowej (discectomia) • wytworzenie nowego guzka stawowego (przeszczep kostny) • zabiegi mioplastyczne
  • 210. Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : Istotą jest wyjście głowy żuchwy poza obręb stawu z rozerwaniem torebki stawowej. j Rozróżniamy: i h i i d i (l ti t i ) • zwichnięcie przednie (luxatio anterior) • zwichnięcie tylne (luxatio posterior) ę y p • zwichnięcie boczne (luxatio ad latus) • zwichnięcie przyśrodkowe ( luxatio medialis) może być jednostronne lub obustronne (częściej obustronne) może być jednostronne lub obustronne (częściej obustronne)
  • 211. Zwichnięcie żuchwy ę y (luxatio mandibulae) : • najczęściej – zwichnięcie obustronne przednie ; dochodzi do wyjścia głowy żuchwy przed guzki stawowe i uniesienia jej ku wyjścia głowy żuchwy przed guzki stawowe i uniesienia jej ku górze – uniemożliwia powrót głów żuchwy do dołów żuchwowych (blokada przez guzki stawowe); objawy : żuchwowych (blokada przez guzki stawowe); objawy : - otwarte usta , żuchwa opuszczona do dołu i wysunięta ku przodowi - policzki napięte mowa bełkotliwa połykanie utrudnione policzki napięte , mowa bełkotliwa , połykanie utrudnione , - ograniczenie ruchomości żuchwy
  • 212. Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : W badaniu radiologicznym : • w celu potwierdzenia diagnozy • wykonuje się zdjęcie pantomograficzne i w projekcji Shullera oraz tylno przednie celowane na projekcji Shullera oraz tylno-przednie celowane na wyrostek kłykciowy y y y
  • 213. Zwichnięcie żuchwy Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) : Leczenie obustronnego przedniego zwichnięcia żuchwy polega na nastawieniu (repositio manualis) ręczne wprowadzenie nastawieniu (repositio manualis) – ręczne wprowadzenie żuchwy do dołu stawowego : bi t k ć j k j ś i j (ś i ż i h i i • zabieg ten wykonać jak najwcześniej (świeże zwichnięcia można nastawiać bez znieczulenia) • zastarzałe zwichnięcia wymagają znieczulenia przy nastawianiu nastawianiu • przy nieudanej próbie ręcznej repozycji , konieczne jest leczenie operacyjne leczenie operacyjne .
  • 214. Zwichnięcie żuchwy (l ti dib l ) (luxatio mandibulae) : N t i i d i b t i h i i Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia : 1. Wprowadzenie przez lekarza obu kciuków (chronione przez p p p kompres lub tampon gazowy) na powierzchnie żujące zębów trzonowych i przedtrzonowych trzonowych i przedtrzonowych 2. Pozostałymi palcami obu rąk silnie ujmuje się żuchwę od dołu 3 N i k j b t i ż h ki k d ł 3. Naciskając obustronnie na żuchwę w kierunku dołu , a następnie nie zwalniając nacisku przemieszcza się ją do tyłu i górze.
  • 215. Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): • Początkowo włóknisty , a następnie kostny zrost powierzchni stawowych lub tkanek otaczających co powoduje trwałe stawowych lub tkanek otaczających , co powoduje trwałe unieruchomienie żuchwy. Wyróżniamy : 1. Zesztywnienie prawdziwe (true ankylosis) – zrost y p y wewnatrztorebkowy ; leczenie tylko operacyjne 2 Zesztywnienie fałszywe (false ankylosis) zrost pozatorebkowy ; 2. Zesztywnienie fałszywe (false ankylosis) – zrost pozatorebkowy ; możliwe leczenie zachowawcze
  • 216. Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): Przyczyny : • wrodzone • nabyte - uraz , stan zapalny samego stawu lub sąsiednich tkanek i narządów w dzieciństwie zapalenia ropne ucha środkowego , przyusznicy , krwiopochodne kości żuchwy lub wyrostka sutkowatego – zakażenie przez ciągłość ; ponadto choroby wieku dziecięcego (odra , szkarlatyna) mogą powodować zakażenie ssż na drodze krwiopochodnej urazy powodować zakażenie ssż na drodze krwiopochodnej , urazy okołoporodowe wywołujące stłuczenia i wylewy krwawe dostawowe i okołostawowe oraz złamania wyrostków żuchwy , uszkodzenie chrząstki okołostawowe oraz złamania wyrostków żuchwy , uszkodzenie chrząstki śródstawowej i innych elementów ssż.
  • 217. Zes t nienie ssż ( k l i artic lationis temporomandi laris) Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): Objawy kliniczne : • Przy jednostronnym zesztywnieniu (przed zakończeniem rozwoju kośćca) – niedorozwój gałęzi i trzonu żuchwy z ich skróceniem i cofnięciem bródki oraz przemieszczeniem w stronę chorą wyraźna asymetria twarzy wyraźna asymetria twarzy rzekome spłaszczenie twarzy po stronie zdrowej znaczne zaburzenia zgryzowe
  • 218. Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis temporomandiularis): temporomandiularis): Przy obustronnym zesztywnieniu : • Przy obustronnym zesztywnieniu : - niedorozwój żuchwy i jej cofnięcie z charakterystycznym ptasim profilem usta niedomknięte warga dolna cofnięta zęby górne wystają - usta niedomknięte , warga dolna cofnięta , zęby górne wystają spod wargi górnej. • O ile zesztywnienie występuje u osobnika dorosłego , stwierdza się jedynie ograniczenie rozwarcia szczęk stwierdza się jedynie ograniczenie rozwarcia szczęk .
  • 219. Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis y y temporomandiularis): Leczenie: • Zesztywnienie ssż prawdziwe kostne jest wyłącznie operacyjne i musi być • Zesztywnienie ssż prawdziwe kostne jest wyłącznie operacyjne i musi być uzupełniane następowym leczeniem ortopedycznym i protetycznym (czasem zachowawczym w związku z chorobami zębów i przyzębia). zachowawczym w związku z chorobami zębów i przyzębia). • Zesztywnienie włókniste może być leczone zachowawczo intensywną mechanoterapią (początkowo ew. w znieczuleniu ogólnym zabieg zerwania zrostów mechanoterapią (początkowo ew. w znieczuleniu ogólnym zabieg zerwania zrostów przez rozwarcie szczęk szczękorozwieczem „redressement”, następnie ćwiczenia szczekorozwieraczem i aparatem blokowym).
  • 220. Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis y y temporomandiularis): Leczenie chirurgiczne Leczenie chirurgiczne : • Ma na celu stworzenie nowego stawu (neoarthrosis) na różnych wysokościach gałęzi żuchwy zależnie od postaci kostnego zrostu : żuchwy zależnie od postaci kostnego zrostu : - „rzeźbienie” nowych powierzchni stawowych i formowanie kłykcia żuchwy wszczepienie endoprotezy/metalowego kłykcia - wszczepienie endoprotezy/metalowego kłykcia - w 2-3 dni po zabiegu wytworzenia nowego stawu rozpoczyna się intensywną mechanoterapię mechanoterapię - w leczeniu zniekształcenia i niedorozwoju gałęzi i trzonu żuchwy wprowadzono metodę wydłużania kości za pomocą dystraktora – za pomocą siły rozciągania ę y p ą y p ą y ąg uzyskuje się w ciągu kilku miesięcy wydłużenie gałęzi żuchwy o 2-3 cm
  • 223. Małe gruczoły ślinowe Małe gruczoły ślinowe
  • 224. Choroby gruczołów ślinowych • zaburzenia rozwojowe heterotropia gruczoły dodatkowe aplazja hypoplazja heterotropia, gruczoły dodatkowe, aplazja, hypoplazja • zapalenia ś ś • kamica (najczęściej ślinianka podżuchwowa !) • torbiele torbiele • uszkodzenie popromienne sialozy • sialozy • łagodny rozrost limfoepitelialny (zespół Mikulicza) • nowotwory
  • 225. Zapalenia gruczołów ślinowych p g y bakteryjne - ostre, nawracające, przewlekłe wirusowe - świnka - HIV swoiste - promienica źli łó hł h - gruźlica, w tym węzłów chłonnych - choroba kociego pazura g p - toksoplazmoza tularemia - tularemia
  • 226. Czynniki sprzyjające powstaniu zapalenia b iż i d ś i obniżenie odporności zaburzenia wydzielania śliny zaburzenia wydzielania śliny zaburzenia odpływu śliny choroby metaboliczne (cukrzyca choroby nerek) (cukrzyca, choroby nerek) stany zapalne jamy ustnej, próchnica
  • 227. Drogi zakażenia • wstępująca (od strony jamy ustnej) zakażenia bakteryjne • zstępująca (drogą krwi) ęp ją ( gą ) zakażenia wirusowe
  • 228. Objawy zapalenia ślinianek • Zapalenie ostre Zapalenie przewlekłe Zapalenie ostre - bolesne obrzmienie i k i ł Zapalenie przewlekłe - obrzmienie - nieznaczne powiększenie - powiększenie gruczołu - nieznaczne powiększenie gruczołu - brak suchości - suchość w jamie ustnej - zaczerwienienie ujścia - brak suchości - ujście niezmienione brak szczękościsku j - szczękościsk - wydzielina ropna (bakt ) - brak szczękościsku - ślina gęsta, mętna - wydzielina ropna (bakt.) - chełbotanie (ropień)
  • 229. ostre zapalenie ślinianki przewlekłe zapalenie ostre zapalenie ślinianki z ropniem przewlekłe zapalenie ślinianki
  • 230. Kamica gruczołów ślinowych • ślinianka podżuchwowa 85% p • ślinianka przyuszna 15% • M:K 2:1 kamica zapalenie • kamica zapalenie • objawy: kolka ślinowa, powiększenie ślinianki, b i d i l i śli zaburzenia wydzielania śliny • badanie: palpacyjne, usg, rtg przeglądowe sialografia • leczenie chirurgiczne - usunięcie kamienia - usunięcie ślinianki
  • 231. Torbiele ślinianek • wrodzone (I i II łuk skrzelowy wrodzone (I i II łuk skrzelowy najczęściej w śliniance przyusznej ) b t • nabyte: pozapalne pourazowe p w kamicy miąższowej lub przewodowej t w nowotworze
  • 233. Sialoza niezapalne stałe lub nawracające obustronne niezapalne, stałe lub nawracające, obustronne, najczęściej niebolesne powiększenie ślinianek na podłożu: • immunologicznym (kolagenozy, gościec - zespół Sjögrena) • metabolicznym (cukrzyca) • endokrynologicznym (nadczynność tarczycy) e do y o og c y ( adc y ość a c ycy) • w chorobach układu nerwowego (autonomicznego) polekowe • polekowe • z niedożywienia (ch. alkoholowa, niedobory witamin
  • 234. Zespół Sjögrena l kł h b t i l i łó przewlekła choroba autoimmunologiczna gruczołów ślinowych i łzowych K : M 9 : 1 zespół Sjögrena pierwotny – exocrynopatia suchość spojówki i rogówki (kseroftalmia) - suchość spojówki i rogówki (kseroftalmia) - suchość w jamie ustnej (kserostomia - suchość w drogach oddechowych (nos ,krtań, tchawica, oskrzela) - przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka, - zaburzenia zagęszczania moczu - przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek p ą p - złe samopoczucie, łatwa męczliwość, niewielkie podwyższenie temperatury ciała - bóle mięśni i stawów zespół Sjögrena wtórny – w chorobie reumatycznej, w toczniu rumieniowatym, w sklerodermie w pierwotnej marskości w sklerodermie, w pierwotnej marskości wątroby
  • 235. Leczenie zespołu Sjögrena leczenie suchości oka ( t ł ”) • leczenie suchości oka („sztuczne łzy”) • leczenie suchości błon śluzowych y (pilokarpina, cewimelina) l i k ż ń bł śl j • leczenie zakażeń błony śluzowej • leczenie chorób układowych, leczenie chorób układowych, (sterydy, inne leki immunosupresyjne)
  • 236. Łagodny rozrost limfoepitelialny Łagodny rozrost limfoepitelialny (choroba, zespół Mikulicza) • obustronne obrzmienie gruczołów ślinowych i łzowych ślinowych i łzowych h k ó k i it li l h • h-p: wyspy komórek epimyoepitelialnych i hyperplazja limfatyczna • możliwy rozwój – prewl. białaczki limfatycznej ziarnicy złośliwej chłoniaka • częściej u kobiet – 5 – 6 dekada
  • 237. Nowotwory złośliwe dużych gruczołów ślinowych Nowotwory złośliwe dużych gruczołów ślinowych zapadalność w Polsce p M - 0,8/100000 rocznie K – 0,7/100000 rocznie
  • 238. l f k ó Klasyfikacja guzów przyusznicy wg Raucha, 1959 sialoma - guzy tkanki gruczołowej sialoma guzy tkanki gruczołowej synsialoma - guzy zrębu parasialoma - guzy naciekające śliniankę
  • 239. Klasyfikacja histologiczna guzów ślinianek WHO 1991 WHO 99 Adenomas Adenomas Carcinomas Nonepithelial tumors Malignant lymphomas Malignant lymphomas Secondary tumors Unclassified tumors Tumor like lesions Tumor-like lesions
  • 240. Klasyfikacja histologiczna łagodnych nowotworów ślinianek („adenoma”) WHO 1991 • Pleomorphic adenoma (mixed tumor) • Myoepithelioma (myoepithelial adenoma) Myoepithelioma (myoepithelial adenoma) • Basal cell adenoma • Warthin`s tumor (adenolymphoma) • Oncocytoma (oncocytic adenoma) • Canalicular adenoma • Sebaceous adenoma • Sebaceous adenoma • Ductal papilloma inverted ductal papilloma intraductal papilloma sialadenoma papilliferum • Cystadenoma • Cystadenoma • Papillary cystadenoma • Mucinous cystadenoma Łącznie 11 typów
  • 241. Klasyfikacja histologiczna złośliwych nowotworów ślinianek ( carcinoma”) WHO 1991 ślinianek („carcinoma ) WHO 1991 • Acinic cell carcinoma • Mucoepidermoid carcinoma • Mucoepidermoid carcinoma • Adenoid cystic carcinoma • Polymorphous low-grade adenocarcinoma (terminal duct adenocarcinoma) • Epithelial myoepithelial carcinoma • Basal cell carcinoma • Sebaceous carcinoma • Papillary cystadenocarcinoma Mucinous adenocarcinoma • Mucinous adenocarcinoma • Oncocytic carcinoma • Salivary duct carcinoma • Adenocarcinoma • Malignant myoepithelioma (myoepithelial carcinoma) • Carcinoma in pleomorphic adenoma (malignant mixed tumor) • Carcinoma in pleomorphic adenoma (malignant mixed tumor) • Squamous cell carcinoma • Small cell carcinoma • Undifferentiated carcinoma • Other carcinomas
  • 242. • Łagodne guzy ślinianek A. Gruczolak wielopostaciowy - guz mieszany p y g y (adenoma pleomorphicum, tumor mixtus) B. Gruczolaki jednopostaciowe gruczolak limfatyczny - guz Warthina (cystadenoma lymphomatosum, adenolymphoma) l k k hł k t gruczolak kwasochłonny - onkocytoma gruczolak jasnokomórkowy gruczolak podstawnokomórkowy gruczolak podstawnokomórkowy gruczolak łojowy
  • 245. Zł śli śli i k • Złośliwe guzy ślinianek rak gruczołowo-torbielowaty (carcinoma adenoides cysticum, cylindroma) rak śluzowo-naskórkowy (carcinoma mucoepidermale) złośliwy guz mieszany ( tumor mixtus malignus) gruczolakorak (adenocarcinoma) rak przewodowy rak przewodowy rak niezróżnicowany rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale) ) rak zrazikowo-komórkowy (carcinoma acinocellulare, acinic cell carcinoma) gruczolakorak podstawnokomórkowy
  • 246. Złośliwe guzy ślinianek o wysokim stopniu złośliwości high grade - rak gruczołowo-torbielowaty g y - rak śluzowo-naskórkowy niskozróżnicowany - rak w gruczolaku wielopostaciowym g y - rak gruczołowy niskozróżnicowany - rak przewodowy - rak płaskonabłonkowy - rak niezróżnicowany - rak neuroendokrynny o małym stopniu złośliwości low grade - rak śluzowo-naskórkowy wysokozróżnicowany k ł d b óż i - rak gruczołowy dobrze zróżnicowany - rak zrazikowo-komórkowy k bł k i it li l - rak nabłonkowo-mioepitelialny - rak gruczołowy podstawnokomórkowy
  • 247. Diagnostyka guzów ślinianek • badanie podmiotowe - okres rozwoju guza - brak dolegliwości - objawy przemiany złośliwej guza łagodnego powiększenie węzłów chłonnych bk szybki wzrost postępujące ograniczenie ruchomości guza naciek d l li ś i ból dolegliwości bólowe owrzodzenie s kod enie ne t a o ego uszkodzenie nerwu twarzowego • badanie przedmiotowe różnicowanie z: kaszakiem torbielą powiększonymi węzłami chłonnymi
  • 248. Diagnostyka guzów ślinianek g y g • biopsja aspiracyjna igłowa biopsja aspiracyjna igłowa - doświadczony patolog - ok. 80% trafnych rozpoznań - zalecana we wszystkich guzach ślinianek (z wyjątkiem guzów naciekających skórę + owrzodzenie) j g j - cel - potwierdzenie klinicznego rozpoznania nowotworu (bez precyzowania jego charakteru) (bez precyzowania jego charakteru) B d i ś ód j • Badanie śródoperacyjne
  • 249. Diagnostyka guzów ślinianek g y g Obrazowanie (głównie przyusznicy) (g p y y) USG k żd dk USG – w każdym przypadku MRI i/lub TK i h i i unieruchomienie guza porażenie nerwu twarzowego p g rozwój guza w kierunku przestrzeni przygardłowej znaczne rozmiary guza wznowa wznowa
  • 250. Klasyfikacja TNM guzów złośliwych ślinianek • Zaawansowanie narządowe T T1 < 2 cm bez naciekania poza śliniankę T2 2-4 cm bez naciekania poza śliniankę T2 2-4 cm bez naciekania poza śliniankę T3 > 4 cm i/lub naciekanie poza śliniankę T4a naciekanie skóry, żuchwy, p. sł. zewn., i/lub n VII n.VII T4b naciekanie podstawy czaszki, i/lub wyrostka k dł i/l b t t i j j skrzydłowego i/lub tętnicy szyjnej • Zaawansowanie regionalne N aa a so a e eg o a e jak inne raki głowy i szyi: N0, N1, N2a, b, c, N3 dl ł 0 • Przerzuty odległe M: M0, M1
  • 251. Leczenie guzów ślinianek ł d guzy łagodne - wycięcie częściowe lub całkowite wycięcie częściowe lub całkowite gruczołu wraz z guzem guzy złośliwe - wycięcie częściowe lub całkowite - wycięcie częściowe lub całkowite gruczołu wraz z guzem - operacja węzłowa na szyi j i i i - pooperacyjne napromieniania
  • 252. Parotidectomia i i śli i ki j wycięcie ślinianki przyusznej 1. Wycięcie częściowe lub subtotalne ślinianki 1. Wycięcie częściowe lub subtotalne ślinianki (parotidectomia partialis/subtotalis conservativa) (parotidectomia partialis/subtotalis conservativa) 2. Wycięcie całkowite ślinianki 2. Wycięcie całkowite ślinianki (parotidectomia totalis) (parotidectomia totalis) - zachowawcze (bez n. VII) - doszczętne (z n. VII) .. z rekonstrukcją nerwu j .. bez rekonstrukcji nerwu ... z operacją węzłową ( l k h d ) (selektywną, zachowawczą , doszczętną) ... bez operacji węzłowej 3 W i i ślini nki łk it n 3 W i i ślini nki łk it n 3. Wycięcie ślinianki całkowite rozszerzone 3. Wycięcie ślinianki całkowite rozszerzone (np. z resekcją żuchwy) ( d d l d ) (ang. extended total parotidectomy)
  • 253. Zasady podstawowe • każdy guz w okolicy przyusznej należy • każdy guz w okolicy przyusznej należy traktować jako guz ślinianki • podstawa diagnostyki - dokładne badanie podmiotowe i przedmiotowe USG BAC podmiotowe i przedmiotowe, USG, BAC • jeśli decyzja o leczeniu chirurgicznym – należy przystępować do operacji zawsze jak do parotidektomii
  • 254. Uraz czaszkowo- mózgowy jedna z 3 gł. przyczyn zgonów w PL przyczyn zgonów w PL Przyspieszenie liniowe- upadek z wysokości Przyspieszenie kątowe- Przyspieszenie kątowe- wypadki komunikacyjne