Γενικές οδηγίες για τις ερευνητικές εργασίες (Project) στο Λύκειο και στο Γυμνάσιο (βιωματικές δράσεις).

1. Δρ. Μεταξούλα Μανικάρου,
Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων
Σημείωση: Για τη δημιουργία αυτής της παρουσίασης αξιοποιήθηκαν
υλικό και παλιότερες παρουσιάσεις για παρόμοια θέματα από:
oΒιβλίο Ηλ. Ματσαγγούρα «Ερευνητικές Εργασίες»
oΔιαφάνειες Επιμόρφωσης για Ερευνητικές Εργασίες

2. Α. Θεωρητικό πλαίσιο
Α.1 Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών
Α.2 Οι Τέσσερις Παιδαγωγικές Αρχές (βλ. Ματσαγγούρας,
2011: Πρώτο Κεφάλαιο, σσ. 15-28)
Β. Εφαρμογή Ομαδοσυνεργατικών Ερευνητικών
Εργασιών στην Πράξη
Β.1 Διαμόρφωση, Έγκριση και Επιλογή Θεμάτων Ερ. Εργ.
Β.2 Κατανομή Θεμάτων σε Ομάδες και Λειτουργία Ομάδων
και Ολομέλειας
Β.3 Φάσεις Διερεύνησης & Χρονοδιάγραμμα εργασίας
Ομάδων
Β.4 Αξιολόγηση Ατομικού & Συλλογικού Έργου Ομάδας
Γ. http://projectlyk.blogspot.gr/

3. Α. Θεωρητικό πλαίσιο
Α.2 Οι 4 Παιδαγωγικές Αρχές
Α.1 Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών

4. Α.1 Εκπαιδευτική
Καινοτομία
Διακριτή θεσμοθετημένη ενότητα του υποχρεωτικού
προγράμματος του Νέου Λυκείου (Σεπτ. 2011) –
ΔΕΠΠΣ ΦΕΚ 303/2003- Ευέλικτη ζώνη
καινοτομία για το ελληνικό Λύκειο διότι:
α. στηρίζονται σε πρωτοπόρες και πρωτότυπες παιδαγωγικές
αρχές και ιδέες
β. επιφέρουν σημαντικές αλλαγές:
• στη νοοτροπία,
•στις πρακτικές,
•στους ρόλους
•στη γενικότερη κουλτούρα του σχολείου
 Πρακτικές καθιερωμένες
σε εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών

5. Διερευνητική Προσέγγιση της
μάθησης
Α.2.2 Διεπιστημονική Συνεργασία
Καθηγητών
Α.2.3 Διαφοροποίηση στην Προσέγγιση
της Μάθησης
Α.2.4 Ομαδοσυνεργατική Οργάνωση
των Μαθητών
Α.2.1

6. Β. Εφαρμογή Ομαδοσυνεργατικών
Ερευνητικών Εργασιών στην Πράξη
Β.1 Διαμόρφωση,
Έγκριση & Επιλογή
Θεμάτων
Β.2 Τέσσερα Εναλλακτικά
Σχήματα Κατανομής
Θεμάτων & Οργάνωσης
Ομάδων
Β.3 Φάσεις Διερεύνησης
& Χρονοδιάγραμμα
Εργασίας των Ομάδων
Β.4 Αξιολόγηση Ατομικού
& Συλλογικού Έργου
Ομάδας

7.  Διαμόρφωση
ανταλλαγή απόψεων μεταξύ εκπαιδευτικών &
μαθητών για πιθανά θέματα
τα θέματα σχετικά με τομείς μαθημάτων & με
ενδιαφέροντα μαθητών & εκπαιδευτικών
4 κύκλοι θεμάτων: α) Ανθρωπιστικές &
Κοινωνικές επιστήμες, β) Τέχνη & Πολιτισμός, γ)
Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες & Τεχνολογία, δ)
Περιβάλλον & Αειφόρος ανάπτυξη
η ερ. ερ. «πρώτη ανάθεση» - μέχρι δύο ερ. εργ.
(Καθηγητές Τεχνολογίας, ΠΕ02, 03, 04)
οι προτάσεις των θεμάτων: σε συνεδρίαση του
συλλόγου το 1/δεκαπενθήμερο Σεπτεμβ. (Α τετρ.) &
έως 20 Δεκεμβ. (Β τετρ.)

8.  Έγκριση
 οι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν τα θέματα προς έγκριση στο
σύλλογο (σχέδιο υποβολής ερευνητικής εργασίας) [ρόλος
Σχ. Συμβ.]
 ο σύλλογος εγκρίνει τόσα θέματα όσα τα τμήματα που θα
δημιουργηθούν
 ο σύλλογος ορίζει υποδιευθυντή ή άλλον εκπαιδευτικό
συντονιστή (οργανωτικές αρμοδιότητες: κατανομή χώρων, πόρων,
εργαστήρια)
 Επιλογή
 οι μαθητές επιλέγουν από τα προτεινόμενα θέματα και
δημιουργούνται από μαθητές διαφορετικών τμημάτων τα
«Τμήματα Ενδιαφέροντος» (16 έως 20 μαθητές)- όσοι
μαθητές δεν ενταχθούν στην πρώτη τους επιλογή
προηγούνται στις επιλογές το επόμενο τετράμηνο
 ή «Αλφαβητικά τμήματα»

9.  Διαμόρφωση θέματος
Συν-διαμόρφωση θεμάτων από εκπαιδευτικούς και μαθητές
• Προσδιορισμός καταλλήλου εύρους θέματος
• Διατύπωση τίτλου θέματος
• Υπότιτλος (η οπτική του θέματος)
• Διαχωρισμός σε υπο-θέματα (εστίαση σε
παραμέτρους του επιλεγέντος θέματος)
• Για κάθε υπό-θεμα διατυπώνονται
ερευνητικά ερωτήματα, υπο-ερωτήματα
• Τα υποθέματα με τα ερευνητικά ερωτήματα
ανατίθενται σε επιμέρους 4ή 5μελείς ομάδες.

10. Θέμα: Σχολική Ζωή
• Υπο-θέμα: Σχολική πειθαρχία
• Κεντρικό ερώτημα: Ποιες είναι οι αντιλήψεις των
μαθητών για την σχολική πειθαρχία;
• Υπο-ερωτήματα: α) Τι είναι σχολική πειθαρχία;
β) Πώς πιστεύουν οι μαθητές ότι η σχολική πειθαρχία συσχετίζεται
με την ποιότητα της σχολικής ζωής;
γ) Πώς πιστεύουν οι μαθητές ότι η σχολική πειθαρχία συσχετίζεται
με τη σχολική επίδοση;
δ) «Πώς πιστεύουν οι μαθητές ότι η σχολική πειθαρχία
συσχετίζεται με την προσωπική τους ασφάλεια ή την αξιοπρέπειά
τους ή τα δικαιώματά τους;

11. Ένα παράδειγμα
«Επικοινωνούμε έτσι… κι αλλιώς: με τον προφορικό, γραπτό
και ψηφιακό λόγο»
(Α Λυκείου, Μουσικό Σχολείο Αγρινίου)
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (ΣΧΗΜΑ 2ο):
ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΣΕ ΥΠΟ-ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ
ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΜΑΔΕΣ
ΟΜΑΔΑ Α
ΥΠΟΘΕΜΑ1ο
ΟΜΑΔΑ Γ
ΥΠΟΘΕΜΑ3ο
ΟΜΑΔΑ Β
ΥΠΟΘΕΜΑ2ο
ΟΜΑΔΑ Δ
ΥΠΟΘΕΜΑ4ο

12. Μέθοδος καταιγισμού των ιδεών:
υποθέματα & υποερωτήματα
ΟΜΑΔΑ Α
ΥΠΟΘΕΜΑ1ο
Επικοινωνούμε
 Είδη/μορφές
 Ιστορική αναδρομή
ΟΜΑΔΑ Γ
ΥΠΟΘΕΜΑ3ο
Γραπτός λόγος
 Πλεονεκτήματα –
Μειονεκτήματα
 Ιστορία της γραφής
 Τυπογραφία
ΟΜΑΔΑ Β
ΥΠΟΘΕΜΑ2ο
Προφορικός λόγος
 Εννοιολογική προσέγγιση
 Εξωγλωσσικά & παραγλωσσικά
στοιχεία
 Τρόπου καταγραφής
 Πλεονεκτήματα- Μειονεκτήματα
ΟΜΑΔΑ Δ
ΥΠΟΘΕΜΑ4ο
Ψηφιακός λόγος
 Εξέλιξη ψηφιακής επικοινωνίας
 Κινητά τηλέφωνα
 Ψηφιακός λόγο ς
 Greeklish

13.  ένα τμήμα ενδιαφέροντος ή αλφαβητικό τμήμα (16-20
ή 25 μαθητές) οργανώνεται σε επιμέρους ομάδες
(ελάχιστος αριθμός τα τρία μέλη, μέγιστος τα έξι, συνήθης
αριθμός τα τέσσερα) με τέσσερις τρόπους/σχήματα
 Κριτήρια επιλογής για ένταξη στην ομάδα:
- ανομοιογένεια ως προς το μαθησιακό επίπεδο, τις
ικανότητες, το φύλο
- συνδυασμός μαθητικών προτιμήσεων & παρεμβάσεων
εκπαιδευτικού / η τυχαία επιλογή μελών δεν
ενδείκνυται

14. Συμβόλαιο συνεργασίας



για να προληφθούν προβλήματα ασυνέπειας στη λειτουργία της ομάδας
για να αναπτυχθεί το αίσθημα ατομικής ευθύνης έναντι του συλλογικού έργου
για να συνειδητοποιήσετε ότι ως μέλη της ομάδας αναλαμβάνετε δεσμεύσεις, τις
οποίες, αν δεν τηρήσετε, όλη η ομάδα θα υποστεί τις επιπτώσεις σχετικά με την
επίτευξη του στόχου της …
Συνδιαμορφώνετε (με τον συμμαθητή/τριά σας στην τάξη) ένα είδος «συμβολαίου
συνεργασίας», με ρητά διατυπωμένες τις ατομικές σας υποχρεώσεις & τα
δικαιώματα έναντι της ομάδας
1. Συμμετέχω ενεργά με πληροφορίες, ιδέες & επιχειρήματα στην ομάδα μου
2. Αναγνωρίζω, επαινώ & ενθαρρύνω τις προσπάθειες των άλλων μελών
3. Προσφέρω βοήθεια, αλλά και ζητώ από τα μέλη της ομάδας μου
4. Προετοιμάζομαι πριν κάθε συνάντηση της ομάδας, είμαι συνεπής στα
χρονοδιαγράμματα & παραδίδω τις εργασίες μου έγκαιρα
6. Είμαι υπεύθυνος και εκπληρώνω τις υποχρεώσεις μου με επάρκεια
7. Συμβάλλω θετικά στην άμβλυνση εντάσεων, συγκρούσεων και στην αναζήτηση
συνθετικών λύσεων
8. Αποδέχομαι & συζητώ την κριτική & τις διαφορετικές απόψεις. Αναζητώ τρόπους
σύνθεσης, αποφεύγοντας τις στείρες αντιπαραθέσεις
9…., 10….., 11…., 12….
Υπογράψτε ο καθένας χωριστά τον πίνακα ανάληψης δεσμεύσεων και προσδοκιών
προς την ομάδα κατά την διάρκεια υλοποίησης της ερ. εργ.

15. Σχήμα 1ο Ομάδες Κοινού Θέματος
Χαλαρής Συνεργασίας
Το θέμα προσεγγίζεται σε όλες του τις διαστάσεις αυτοτελώς από όλες
τις ομάδες του «Τμήματος Ενδιαφέροντος ή Αλφαβητικού», οι οποίες
κάνουν εσωτερικό καταμερισμό των υπο-θεμάτων του και έχουν τακτές
συναντήσεις Ολομέλειας με τη συμμετοχή όλων των ομάδων
Θέμα κοινό
1η Ομάδα & Υποομάδες Υποδομή
Θέμα κοινό
2η Ομάδα &Υποομάδες
1
3
1
3
2
4
2
4
χαλαρές
σχέσεις
Θέμα κοινό
Θέμα κοινό
3 Ομάδα & Υποομάδες
η
4η
Ομάδα & Υποομάδες
1
3
1
3
2
4
2
4

16. Σχήμα 2ο Επιμερισμός Διαστάσεων
Θέματος σε Ομάδες
Το θέμα καταμερίζεται σε υπο-θέματα και κάθε υπο-θέμα εξετάζεται
αυτοτελώς από μία ή δύο ομάδες, οι οποίες έχουν τακτές συναντήσεις
Ολομέλειας με τη συμμετοχή όλων των ομάδων
1ο Υπο-θέμα
2ο Υπο-θέμα
1 Ομάδα & Υποομάδες
2 Ομάδα & Υποομάδες
η
η
1
3
1
3
2
4
2
4
χαλαρές
σχέσεις
3ο Υπο-θέμα
4ο Υπο-θέμα
3η Ομάδα & Υποομάδες
4η Ομάδα & Υποομάδες
1
3
1
3
2
4
2
4

17. Σχήμα 3ο Επιμερισμός σε δύο υπο-θέματα &
ανάθεσή τους σε ζεύγη ομάδων
Το θέμα καταμερίζεται σε δύο υπο-θέματα, οι ομάδες αναλαμβάνουν
ένα υπο-θέμα και συνεργάζονται ανά δύο ομάδες με διαφορετικά
θέματα, για να εντοπίσουν τους «κοινούς» τόπους» των δύο
υποθεμάτων (δι-ομαδική συνεργασία)
1ο Υπο-θέμα
1 η Ομάδα & Υποομάδες
2ο Υπο-θέμα
2 η Ομάδα & Υποομάδες
1
3
1
3
2
4
2
4
1ο Υπο-θέμα
3 η Ομάδα & Υποομάδες
2ο Υπο-θέμα
4 η Ομάδα & Υποομάδες
1
3
1
3
2
4
2
4

18. Σχήμα 4ο Κοινό Θέμα σε Τρεις Ομάδες &
Ολομέλεια
Δεν διακρίνεται το θέμα σε υπο-θέματα. Αντίθετα, προσεγγίζεται
στη συνολική του θεώρηση, δομή και θεμελίωση, μέσω τεσσάρων
φάσεων, από τρεις ομάδες και την ολομέλειά τους

19. 1ο δίωρο: Ενημέρωση για ε.ε. Γνωριμία, δημιουργία ομάδων.
«Συμβόλαιο συνεργασίας»
2ο δίωρο: Ορισμός ερευνητικού πεδίου. Οριοθέτηση του θέματος.
Ερευνητικά ερωτήματα. Σχηματική αποτύπωση. Προβληματική.
Καθορισμός Υπο-θεμάτων.
3ο δίωρο: Δημιουργία – αναζήτηση ερευνητικών εργαλείων. Πηγές
έρευνας. Μέθοδοι.
4ο - 11ο δίωρο: Επεξεργασία δεδομένων. Υλοποίηση δράσεων από υποομάδες για συλλογή δεδομένων. Έρευνα, αναζήτηση, συλλογή &
επεξεργασία δεδομένων / στοιχείων. Αλληλοενημερώσεις. Ενδιάμεσες
συνθέσεις. Ανασυνθέσεις. Επεξεργασία κειμένων. Ερμηνείες.
Συμπεράσματα. Ενσωμάτωση Βιβλιογραφίας. [ΦΑΚΕΛΟΙ ΑΤΟΜΙΚΟΙ,
ΦΑΚΕΛΟΣ ΟΜΑΔΑΣ]
12ο δίωρο: Προκαταρτική παρουσίαση εργασιών στην ολομέλεια.
Τελευταίες διορθώσεις. Ολοκλήρωση Εκθέσεων. Σύνθεση, συγγραφή
τελικής εργασίας.
13 δίωρο: Παρουσίαση στο σχολείο. Ανάρτηση των εργασιών στην
πλατφόρμα ε.ε. Αξιολόγηση.

20. Β.4 Αξιολόγηση Ομαδικής Εργασίας
Αξιολογούνται με άριστα το 20:
 Η Ερευνητική Διαδικασία - βαθμός βαρύτητας 30%
 Το Περιεχόμενο της Ερευνητικής Έκθεσης - βαθμός
βαρύτητας 30%
 Η Γλώσσα και Δομή της Ερευνητικής Έκθεσης - βαθμός
βαρύτητας 20%
 Η Δημόσια Παρουσίαση της Ομαδικής Εργασίας βαθμός βαρύτητας 20%
Οι έξι βαθμίδες της κλίμακας από τα κάτω προς τα πάνω
έχουν ως εξής:
 6η βαθμίδα: Λίαν Ανεπαρκής (βαθμός 1-5)
 5η βαθμίδα: Κάτω του Μετρίου (βαθμός 6-9)
 4η βαθμίδα: Μέτρια (βαθμός 10-13)
 3η βαθμίδα: Καλά (βαθμός 14-16)
η

21. ΠΙΝΑΚΑΣ 11
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ……………………..
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ (30%)
ΛΙΑΝ
ΑΝΕΠΑΡ
ΚΗΣ
ΚΑΤΩ
ΤΟΥ
ΜΕΤΡΙΟΥ
ΜΕΤΡΙΑ
ΚΑΛΑ
ΠΟΛΥ
ΚΑΛΑ
ΆΡΙΣΤΑ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ
ΠΗΓΕΣ
ΜΕΘΟΔΟΙ
ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΙΣ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΤΗΡΗΣΗ
ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ,
ΚΑΝΟΝΩΝ
ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ
ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο
Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος. Τέταρτο Κεφάλαιο, ΟΕΔΒ, 2011, σελ. 75

22. ΠΙΝΑΚΑΣ 22
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ……………………..
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ (30%)
ΛΙΑΝ
ΑΝΕΠΑΡΚ
ΗΣ
ΚΑΤΩ
ΤΟΥ
ΜΕΤΡΙΟΥ
ΜΕΤΡΙΑ
ΚΑΛΑ
ΠΟΛΥ
ΚΑΛΑ
ΑΡΙΣΤΑ
ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ,
ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ,
ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ
ΓΝΩΣΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ΓΝΩΣΕΙΣ ΕΝΝΟΙΩΝ
ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΕΥΣΕΩΝ,
ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ
ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΩΝ
ΣΧΗΜΑΤΩΝ
ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ
ΣΕ ΝΕΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ
ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, ό.π., σελ. 75

23. ΠΙΝΑΚΑΣ 33
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ……………………..
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΔΟΜΗΣ ΤΗΣ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ (20%)
ΛΙΑΝ
ΑΝΕΠΑ
ΡΚΗΣ
ΚΑΤΩ ΤΟΥ
ΜΕΤΡΙΟΥ
ΜΕΤΡΙΑ
ΚΑΛΑ
ΠΟΛΥ
ΚΑΛΑ
ΆΡΙΣΤΑ
ΓΛΩΣΣΑ
ΔΟΜΗ
1. Εισαγωγή στο θέμα, το σκοπό και στη
σπουδαιότητα του θέματος, με σχετική
βιβλιογραφική επισκόπηση
2. Παρουσίαση των υπο-θεμάτων και των
κεντρικών ερωτημάτων εντός φυσικοκοινωνικών πλαισίων
3. Περιγραφή και αιτιολόγηση των πηγών,
των μέσων και των διαδικασιών συλλογής
των δεδομένων
4. Εξήγηση και αιτιολόγηση των
διαδικασιών επεξεργασίας των δεδομένων
5. Σαφής διατύπωση και κριτική των
συμπερασμάτων
6. Αναστοχαστική κριτική του όλου
εγχειρήματος, των εμπειριών και των
ζητημάτων που ανέκυψαν
ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, ό.π., σελ. 75-76

24. ΠΙΝΑΚΑΣ 44
ΠΙΝΑΚΑΣ
ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ……………………..
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (20%)
ΛΙΑΝ
ΑΝΕΠΑΡ
ΚΗΣ
ΚΑΤΩ ΤΟΥ
ΜΕΤΡΙΟΥ
ΜΕΤΡΙ
Α
ΚΑΛΑ
ΠΟΛΥ
ΚΑΛΑ
ΑΡΙΣΤΑ
1. Σαφής ενημέρωση του κοινού για τους
στόχους και τις ερευνητικές διαδικασίες,
τα δεδομένα και τα συμπεράσματα της
έρευνας, τις θέσεις της ομάδας στα
ερευνητικά ερωτήματα και την κριτική
στάση της στα διαλαμβανόμενα
ζητήματα
2. Η χρήση της γλώσσας και των
συμπληρωματικών/ πολυτροπικών
μέσων και ΤΠΕ για τη στήριξη του λόγου
και στις κατάλληλες στιγμές
3. Η χρήση χιούμορ, δημιουργικότητας
και παραστατικότητας στη σωστή
αναλογία και την κατάλληλη στιγμή
4. Η ετοιμότητα και πληρότητα των
απαντήσεων στις ερωτήσεις και τα
σχόλια του κοινού.
ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, ό.π., σελ. 76

25. Ένα παράδειγμα αξιολόγησης
Οι τέσσερις τομείς αξιολογούνται με άριστα το 20
η βαρύτητα κάθε τομέα δεν είναι η ίδια
• η Ερευνητική Διαδικασία 30%,
• το Περιεχόμενο 30%,
•η Γλώσσα και η Δομή 20%
•η Δημόσια Παρουσίαση 20%
 Μια εργασία που έλαβε: 17, 15, 13 και 10, αντίστοιχα, στους
τέσσερις τομείς:
έρευνα 17Χ30%=5.1 μονάδες,

περιεχόμενο 15Χ30%=4.5 μονάδες,

γλώσσα και δομή 13Χ20=2.6 μονάδες

παρουσίαση 10Χ20%=2 μονάδες,
Σύνολο : 5.1+4.5+2.6+2= 14.2, άρα βαθμός 14

26. Τελικά προϊόντα Ερ. Εργ.
(1) Ερευνητική Έκθεση: το θέμα της έρευνας & η
προβληματική του, οι στόχους, οι ερευνητικές διαδικασίες
συλλογής & επεξεργασίας των δεδομένων, τα συμπεράσματα και η
κριτική τοποθέτηση της ομάδας. Οι ομάδες πρέπει να επιμεληθούν
με προσοχή τα τυπο-εκδοτικά χαρακτηριστικά του στησίματος των
σελίδων, των ενοτήτων και της συνολικής έκθεσης (οι τίτλοι ,
υπότιτλοι, περιεχόμενα, πρόλογος, δομή του κύριου μέρους, σχέση
κειμένου & εικόνων, συμπεράσματα, προτάσεις, επίλογος,
βιβλιογραφικές αναφορές, βιβλιογραφία.
(2) Τέχνημα: κατασκευή, καλλιτεχνική σύνθεσης, δισδιάστατη ή
τρισδιάστατη αναπαράστασης, κολλάζ, αφίσα, βίντεο, φιλμ,
δρώμενο. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι το κύριο μέρος
της εργασίας, που θα συμπληρώνεται από έναν «Οδηγό Χρήσης».
(3) Δράσεις: Οργάνωση σχολικής εκδρομής, εκδήλωσης,
επιστολές, φυλλάδια.

27. Φάκελος ομαδικής εργασίας
Οι ομάδες ολοκληρώνουν τον Φάκελο της Ερ. Εργ. τους, ο οποίος
εμπεριέχει:
(1)γραπτή «Έκθεση της Ερευνητικής Εργασίας», που
προσεγγίζει περιγραφικά, ερμηνευτικά και κριτικά όλες τις
διαστάσεις του θέματός τους, εντάσσοντας, όμως, και εκείνα τα
στοιχεία από τις εργασίες των υπόλοιπων ομάδων που κρίνουν
ότι σχετίζονται και με το δικό τους θέμα,
(2)τα ερευνητικά εργαλεία & παραστατικά: συμπληρωμένα
ερωτηματολόγια, φυλλάδια, πίνακες που αξιοποιήθηκαν στις
επιμέρους έρευνες πεδίου ή/και γραφείου,
(3)το τέχνημα: εφαρμογή, ιστότοπος, συσκευή,
(4)συμπληρωματικά στοιχεία: βίντεο, φωτογραφίες, αφίσες,
φυλλάδια, φωτογραφίες κατασκευών ή καλλιτεχνικών έργων

28. Τρόποι κοινοποίησης της νέας
γνώσης
Προφορικές εισηγήσεις με χρήση Power Point
Αφίσες, πόστερ, διαφημίσεις, επιστολές
Κινούμενες εικόνες με ήχο, ταινίες
Κατασκευές, έργα γλυπτικής – ζωγραφικής
Ψηφιακές προσομοιώσεις
Θεατρικά δρώμενα κάθε μορφής
Παρεμβάσεις κ.ά.
Παρουσίαση σε Ημερίδα
28

29. Από τον κοινό βαθμό της Ομάδας στον
Ατομικό των Μελών
1.
Το αίτημα της αποτίμησης της
ατομικής συμβολής κάθε μέλους
2. Αξιοποίηση
του προσωπικού
ημερολογίου και του ατομικού
φακέλου

30. Φάκελος ατομικής εργασίας
Ο κάθε μαθητής
(1) Προσωπικό ημερολόγιο: σημειώνει σχόλια, σκέψεις,
παρατηρήσεις, συναισθήματα, προτάσεις, κρίσεις &
βιώματα.
(2) Σύντομη ατομική έκθεση: ο εκπαιδευτικός καλεί,
κατά διαστήματα, τα μέλη της ομάδας να συντάξουν
μια έκθεση για το τι έχουν ήδη κάνει & τι πρόκειται να
κάνουν, ατομικά & ομαδικά.
(3) Ερωτηματολόγιο λειτουργικότητας της ομάδας &
των μελών: ετεροαξιολόγηση & αυτοαξιολόγηση
Ο ατομικός φάκελος θα αξιοποιηθεί ως χρήσιμο υλικό για την
ατομική βαθμολόγηση των μαθητών.

31. Προσωπικό
Ημερολόγιο
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ
Ονοματεπώνυμο
…………………………….
Ημερομηνία
…../…./…..
Εργασία για….
…………………………………..
…………………………
Περιγραφή της Διαδικασίας
……………………………………
………………………………
Χώρος
Τάξη,
Αίθουσα Η/Υ
Απολογισμός
Τι με δυσκόλεψε
Τι μου άρεσε
Τι με ενθουσίασε
……………………………………
……………………………………………….
…………………………………………………..
Παρατηρήσεις ή
παραινέσεις των
εκπαιδευτικών
(Προαιρετικές)
…………………………..……

32. Προσωπικό
Ημερολόγιο
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ
Ονοματεπώνυμο
……………………………………
Ημερομηνία:
../../..
Με ποιο τρόπο
βοήθησες την ομάδα
σου και τους
συμμαθητές σου
…………………………………..
Ποιος βοήθησε εσένα ή
άλλα παιδιά της ομάδας
και με ποιο τρόπο
……………………………..
Τι σκοπεύεις να κάνεις,
για να βοηθήσεις την
ομάδα, από εδώ και
πέρα
……………………………………
……………………………………………….
…………………………………………………..
Τι περιμένεις από τους
άλλους να κάνουν, για
να βοηθήσουν την
ομάδα από εδώ και πέρα
…………………………..……

33. ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών
Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος.
Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011)

34. ΠΗΓΗ: Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, «Η Καινοτομία των Ερευνητικών
Εργασιών στο Νέο Λύκειο». Βιβλίο Εκπαιδευτικού. Πρώτο Μέρος.
Τέταρτο Κεφάλαιο, (σελ. 73-94), (ΟΕΔΒ, 2011)

35. Δομή της Ερευνητικής Εργασίας /
Έκθεσης
Α. Περίληψη
Β. Πρόλογος/
Εισαγωγή
Γ. Η
προβληματική του
θέματος
Ι. Παράρτημα
Δ. Μεθοδολογία
Θ.
Βιβλιογραφία
Ε. Αποτελέσματα
Η. Κριτική
Αποτίμηση
Ζ. Συζήτηση
Στ. Συμπεράσματα

36. Δομή ερευνητικής έκθεσης
 ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σύντομη και περιεκτική παρουσίαση της έρευνας (γράφεται σε
χρόνο αόριστο).
 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ / ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ενδεικτικές ερωτήσεις, των οποίων η απάντηση θα πρέπει να
δίνεται στην εισαγωγή:
Ποιο είναι το ζήτημα; Γιατί έχει ενδιαφέρον; Τι ερευνήθηκε;
Ποιος είναι ο σκοπός της έρευνας;
Ποιο αναμένουμε να είναι εκ των προτέρων το αποτέλεσμα
της έρευνας (Υπόθεση εργασίας).
Ποια είναι η διάρθρωση της έρευνας;
Γιατί νομίζουμε ότι είναι σημαντική αυτή η ερευνητική
εργασία;
36

37.  ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ / ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ
ΘΕΜΑΤΟΣ
Εντάσσονται οι υπάρχουσες πληροφορίες γύρω από το
θέμα, μέσα από τις διαθέσιμες πηγές, όπως βιβλία,
περιοδικά, προηγούμενες μελέτες, διαδίκτυο (π.χ. ορισμοί
εννοιών, συνοπτική ιστορική εξέλιξη θέματος, σημερινή
έκταση του προβλήματος κ.λπ).
Συνοπτικά κατατίθεται η προβληματική της ομάδας,
διατυπώνονται τα ερευνητικά ερωτήματα, τα οποία κίνησαν
την ομάδα στην ανάληψη της εργασίας και στα οποία
φιλοδοξεί να απαντήσει.
 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ / ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Περιγράφεται συνοπτικά το τι κάναμε, ποια ήταν η
χρονολογική σειρά των διαδικασιών, ποιο ήταν το δείγμα,
ποια μεθοδολογία και ερευνητικά εργαλεία
χρησιμοποιήσαμε. Ενσωματώνονται φωτογραφίες κ.λπ., αν
χρειάζονται. Δείγμα ερωτηματολογίου, δελτία παρατήρησης
κ.λπ., παρουσιάζονται στο Παράρτημα.

38.  ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Παρουσιάζονται τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά τη
διάρκεια της έρευνας. Απαντώνται όλα τα ερευνητικά
ερωτήματα, με τη σειρά που διατυπώθηκαν στην αρχή της
έρευνας, χωρίς να διατυπώνονται προσωπικές κρίσεις.
 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σχολιασμός των ευρημάτων της έρευνας και αξιολόγησή
τους, σε σχέση με τις υποθέσεις που είχαν διατυπωθεί στην
αρχή της έρευνας.
 ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Εκτίμηση για τα ευρήματα της έρευνας. Είναι ικανοποιητικά;
Ποιες είναι οι πιθανές εξηγήσεις για τα αποτελέσματα που
προέκυψαν; Ποιοι ήταν οι περιορισμοί της έρευνας, που
έπαιξαν πιθανόν ρόλο στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων
αποτελεσμάτων (π.χ. περιορισμένη διάρκεια, μικρό δείγμα,
ελάχιστοι πόροι κ.λπ.). Προκύπτουν νέα ερωτήματα; Ποιες
προτάσεις αναδύονται;
38

39. ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
Πώς αξιολογούμε τον τρόπο που δούλεψε η ομάδα μας.
Ποια είναι τα στοιχεία που μας ικανοποίησαν και ποια
όχι; Τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει διαφορετικά;
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Οι βιβλιογραφικές πηγές ταξινομούνται με αλφαβητική
σειρά.
 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Στο Παράρτημα εισάγονται όλοι εκείνοι οι πίνακες, οι
εικόνες, οι χάρτες, τα ερωτηματολόγια κ.λπ., που
χρησιμοποιήθηκαν στην εργασία, αλλά δεν κρίθηκε
σκόπιμο να παρατεθούν στο κύριο σώμα του κειμένου.
39

40. http://projectlyk.blogspot.gr/

41. Ευχαριστώ
για την προσοχή σας!