1. HARMANLANMIŞ
ÖĞRENME
ORTAMLARI
Hazırlayan: Melike ARI
Danışman: Doç. Dr. Agah Tuğrul KORUCU

2. Harmanlanmış Öğrenme Nedir?
Karma öğrenme, hibrid öğrenme, karışık
öğrenme olarak da bilinen harmanlanmış
öğrenme en sade tanımıyla geleneksel
eğitim metodunun çevrimiçi (online)
eğitim materyalleriyle zenginleştirilmesi
yani harmanlanması olarak
tanımlanmaktadır [1]. Kullanılan
teknolojilerin yanı sıra farklı eğitim
felsefelerinin geleneksel
öğrenme ortamında birlikte kullanılması da
harmanlanmış öğrenme olarak
tanımlanmaktadır.
2
Çevrimiçi : Bu kısım daha çok
öğrenmeye yönelik ilk kısımlardır ki
bunlar bilgi ve kavrama olarak
düşünülebilir. Ayrıca bilginin
kazanılması, tekrara ve bilgiye yönelik
egzersizlere bağlı olduğu söylenebilir.
Yüz yüze : Bu kısım ise öğrenmeye
yönelik daha ileri basamakları
kapsamaktadır. Sentez, analiz ve
değerlendirme öğrenmenin ileri
basamakları olarak sayabiliriz. Bu kısım
etkileşimlerle desteklenmelidir.

3. Harmanlanmış Öğrenme : Harmanlanmış öğrenme
geleneksel eğitimi desteklemek amacıyla
teknolojik materyallerin kullanılması olarak
düşünülmemelidir. Harmanlanmış öğrenmedeki
denge çevrimiçi ağırlıklı eğitim veren bir kurumun
verimliliği arttırmak amacıyla çevrimiçi eğitime
ek olarak yüz yüze ders vermesi olarak da
düşünülebilir.
3

4. 4

5. Harmanlanmış Öğrenme Modelleri
5
, sOsguthorpe ve Graham (2003) harmanlanmış öğrenme yaklaşımında
yararlanılabilecek modelleri şöyle açıklamaktadır;
ed do eiusmod tempor.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur
adipiscing elit, sed do eiusmod tempor.
Ipsum dolor sit amet elit, sed do eiusmod
tempor.
1. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenme
etkinlikleri
2. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenciler
3. Model: Web ve
yüz-yüze öğretim
elemanları

6. 6

7. Harmanlanmış Öğrenme Modelleri
7
1. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenme
etkinlikleri
2. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenciler
3. Model: Web ve
yüz-ze öğretim
elemanları
1. YÜZ YÜZE MODELLER: Tipik bir okul yapısına en yakın modeldir. Online eğitim duruma göre verilir.
Karma öğrenmenin herhangi bir biçimine belli bir sınıftaki sadece belli öğrenciler katılırlar.
2. ROTASYON MODELİ: Farklı istasyonlar arasında –online çalışarak veya öğretmenle yüz yüze vakit
geçirerek- dönüşümlü olarak çalışırlar. Kaliforniya’daki karma öğrenme
yaklaşımı kullanan ilköğretim okullarının yüzde 80’i rotasyon modelini takip etmektedir.
3. İSTASYON ROL MODELİ: İstasyon rotasyon modelinde öğrenciler belli bir derste veya konuda belli
sürelerde en az bir tanesi online olan farklı öğrenme istasyonlarında çalışırlar. Diğer istasyonlarda
küçük grup veya tüm sınıf öğretimi, grup projeleri, kişiye özel ders verme ve kalem-kâğıt ödevleri gibi
çalışmalar yapılabilir.
4. LABORATUVAR İSTASYON MODELİ: “Laboratuvar rotasyon modelinde öğrenciler sınıf ile
bilgisayar laboratuvarı arasında belli sürelerle geçiş yaparlar. Sınıf genellikle diğer öğrenme
çalışmalarına ayrılmıştır.”

8. Harmanlanmış Öğrenme Modelleri
8
1. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenme
etkinlikleri
2. Model: Web ve
yüz yüze
öğrenciler
3. Model: Web ve
yüz-ze öğretim
elemanları
5. ONLİNE LABORATUVAR MODELİ
6. BİREYSEL MODEL: Genelde liselerde kullanılır. Öğrencilere okulda verilenlerin dışında ders alma
fırsatı vermektedir.
7. ONLİNE MODEL: Yüz yüze modelin tam karşıtıdır.
8. TERS-YÜZ EDİLMİŞ SINIFLAR: Ters-yüz edilmiş sınıf veya tersine öğrenme yöntemi teknolojinin
sınıfta harcanan geleneksel zamanı tersine çevirmek için kullanıldığı bir öğrenme yaklaşımıdır.
Geçmişte sınıf süresi öğrencilere ders anlatmak için kullanılıyorsa, artık tersine bir modelde bu süre
bireysel öğrenmeyi teşvik etmek ve öğrencilere birebir yardım etmek ve öğrenci- öğretmen etkileşimini
geliştirmek için kullanılmaktadır.

9. Harmanlanmış öğrenme sınıflarda daha çok teknolojinin
ve internetin kullanılmasını değil, bunun dengeli bir şekilde sınıf içi
etkinlikleri de destekleyecek bir şekilde kullanılmasını öneriyor.
Örneğin, öğrenci laboratuvarda deney yaparak öğrenirken
simülasyonla, web tabanlı etkinliklerle sanal olarak bunu
destekleyebiliyor. Böylece hem yüz yüze öğrenmenin avantajlarını,
hem de web tabanlı öğrenmenin avantajlarını birlikte kullanabiliyor.
Harmanlanmış öğrenmede okul dışında internet üzerinde bir sanal
sınıf oluşturabiliyor ve bu sanal sınıf üzerinde hem bir önceki dersle
ilgili hem de bir sonraki dersle ilgili ödev, soru, quiz, not, sunum,
video, animasyon paylaşılabiliyor. Öğrenenin bir önceki derste
öğrendiklerini pekiştirmesini ve bir sonraki derse de hazırlıklı olarak
gelmesi sağlanabiliyor. Harmanlanmış öğrenme ile öğretmenin görev
ve sorumlulukları azalmıyor aksine daha da artıyor. Öğretmen
öğrenenleri yönlendiren bir rehber haline geliyor.

10. Canlı yüz yüze (formel)
* Öğretici merkezli sınıflar
* Çalıştaylar
* Yetiştirme/Gözetim
* İşbaşında eğitim
Canlı yüz yüze (informel)
* Akademik bağlantılar
* Çalışma takımları
* Rol modelleme
Sanal işbirliği/ senkron
* Canlı e-öğrenme sınıfları
* E-gözetim
Sanal işbirliği/ asenkron
* E-mail
* Online tahta
* Listserver: Çok kullanılan bir e-mail programıdır.
Kullanıcılara posta listelerine abone olma, katkıda
bulunma ve çıkma şansı verir....
* Online toplumlar
Kendi çabalarıyla öğrenme
* Web öğrenme modülleri
* Online kaynak bağlantıları
* Simülasyönlar
* Senaryolar
* Video and sesli CD/DVDler
* Online özdeğerlendirmeler
* Alıştırma kitapları
Performans desteği
* Yardım sistemleri
* Yazdırma işi yardımları
* Bilgi veritabanları
* Dokümantasyön
* Performans/karar destek araçları
Aşağıdaki tabloda Harmanlanmış öğrenme yaklaşımının muhtemel yapı kalıpları
sıralanmıştır:

11. TÜRKİYE’DE HARMANLAŞMIŞ ÖĞRENME
11
Türkiye’de EBA, Vitamin Eğitim gibi eğitim
portallar ve içerik sağlayıcılar kullanılarak sınıfta yapılan yüz
yüze öğrenmeyle desteklenerek harmanlanmış öğrenme
modeli uygulanabiliyor. Model bütün dünyada gittikçe
yaygınlaşıyor. Türkiye’de araştırmacılar dışında
harmanlanmış öğrenme modeli bilinmiyor ve uygulanmıyor.
Bu model daha çok yüksek lisans ve doktora düzeyinde
yapılan araştırmalarda kullanılıyor. Genellikle de üniversite
düzeyinde yapılan araştırmalarda kullanıldığı görülüyor.
Ancak bu model ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde daha
olumlu sonuçlar verebilir. Fatih projesi harmanlaşmış
öğrenme modeli için doğru uygulanırsa büyük bir girişim olur.

12. KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ ÖĞRENME
12
Öğrenme ortamlarının başarılı olabilmesi için
düşünülmesi gereken en önemli değişkenlerden biri
karakteristikleridir. Öğrenciler farklı ön bilgi, yetenek, tercih ve
öğrenme stillerine sahip oldukları için onların bireysel farklılıkları
göz önünde bulundurularak tasarlanan öğrenme ortamları,
herkese uygun tek bir modele dayanan ortamlara göre daha
başarılı olacaktır (Gülbahar, 2012).
Öğrenciler kişiselleştirilmiş öğrenme ortamları ile
kendi seviyelerine uygun, var olan ön bilgilerini ve yeteneklerini
destekleyen, bilgiyi anlamlandırabilme ve gerçekte gerçek hayatta
kullanabilmelerini sağlayacak, tercihlerini yansıtan materyallere
başvurabilme şansı yakalayabilmektedirler (Magoulas & Chen,
2006). Bu öğrenme ortamında kendi ilgilerine, ihtiyaçlarına ve
yeteneklerine göre kendi öğrenmelerini şekillendirebilmektedirler
(Holley, Greaves, Bradley, &Cook, 2010).

13. 13
Kişiselleştirilmiş öğrenmeyi destekleyen birçok uluslararası eğitim kurumu (Bill &
Melinda Gates Foundation, iNACOL, vb.) kişisel öğrenme ortamları ile ilgili dört önemli dört
boyuta dikkat çekmiştir:
Öğrenci profilleri
Kişisel öğrenme yolları
Esnek öğrenme ortamı
Bireysel yetenek ve beceriler
Bu ortamları oluşturabilmek için kurumlar öğrenci verisini analiz ederek öğrenme etkinliklerini
ihtiyaçlara göre çeşitlendirme, bireysel geri bildirim verme, öğrencilere kendi öğrenmeleri için
bireysel hedef oluşturma ve öğrenmelerini takip edebilmeleri konusunda yardımcı olma gibi
yollara başvurmaktadır (Public Impact &Clayton Christensen Instıtute,2008).
Kişiselleştirilmiş öğrenme ortamları, kolaylıkla erişilebilen Web 2.0 teknolojileri ile
sunulabileceği gibi (Artwell, 2007) son derece akıllı dijital teknolojiler kullanılarak öğrencilerin
bireysel ihtiyaçlarının daha iyi analiz edilebildiği; dolayısıyla öğrencilere daha uygun olabilecek
öğrenme rotaları sunabilen ortamlar olarak da tasarlanabilirler (Zheng, 2018). Magoulas ve Chen
(2006) öğrenme ortamlarını kişiselleştirmek için kullanılan teknolojileri, içeriğin seviyesini, sunum
şeklini ve erişim şeklini uyarlamak için kullanılan yaklaşımlar olarak tanımlamıştır.

14. HARMANLANMIŞ
ÖĞRENME VE
TEKNOLOJİ
Etkili bir harmanlanmış öğrenme ortamı
yaratabilmek için verilmesi gereken bir karar
hangi teknolojilerin ortama dahil edileceğidir.
İlk olarak öğrencilerin derslerdeki tüm
çevrimiçi öğeleri bulabilecekleri bir temel araç
gerekmektedir. Bu araç bir blog, Web sayfası
ya da öğrenme yönetim sistemi olabilir.
14

15. ÖYS harmanlanmış öğrenme ortamlarında en çok başvurulan teknolojik
araçlardandır. ÖYS dersle ilgili duyuruların, izlence ve ödev paylaşımının yaı sıra
bloglar, okumalr, tartışma forumları, video klipler ve diğer Web sitelerine
bağlantılar gibi birçok kaynağa öğrencilerin erişiminin sağlanabileceği bir
ortamdır (Caulfield, 2011).
15
ÖYS’lerin çoğu aşağıda listelenen özelliklere sahiptir
(Chapman, 2009)
-Ders kayıtlarını koordine etme becerisi,
-Zamanlamayı koordine etme özelliği,
-Öğrenme programlarının takibi,
-Öğrenci başarısının takibi,
-Öğrenme değerlendirme,
-Öğrencilerin hem sınıf hem de e-öğrenme ortamlarında
test edilmesi,
-Materyal paylaşımı,
-Raporlama ve değerlendirme.
ÖYS: Öğrenme Yönetim Sistemleri

16. Web 2.0 araçlarının sunduğu avantajlarla
derslerde Web tabanlı araçlar kullanılarak
harmanlanmış öğrenme ortamları daha
çok oluşturulmaya başlanmıştır.
Harmanlanmış öğrenme ortamlarında
kullanılan Web tabanlı araçlara örnekler:
▸ Podcasting ile kaydedilen ders materyallerine
sürekli erişim (Muppala, vd., 2010),
▸ Anında bilgi veren kullanıcı arayüzleri
(Desmarais, 2010),
▸ Blog ile oluşturulan öğrenme toplulukları (Deng
&Yuen, 2010),
▸ Araştırmaya dayalı öğrenme sunan
Webquest’ler (Chan vd., 2010),
▸ Sanal sınıflar (Callaghan vd., 2010),
▸ Web tabanlı değerlendirme araçları (Kwan vd.,
2010).

17. 17
TEŞEKKÜR
EDERİM!

18. KAYNAKÇA
▸ https://tr.wikipedia.org/wiki/Harmanlanm%C4%B1%C5%9F_%C3%B6%C4%9Frenme#:~:text=Karma%20%C3%B6%C4%9Frenme%2C%20hibrid
%20%C3%B6%C4%9Frenme%2C%20kar%C4%B1%C5%9F%C4%B1k,zenginle%C5%9Ftirilmesi%20yani%20harmanlanmas%C4%B1%20olarak%20
tan%C4%B1mlanmaktad%C4%B1r.
▸ https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/31993839/s_karadeniz.pdf?1380678434=&response-content-
disposition=inline%3B+filename%3DBIR_HARMANLANMIS_OGRENME_ORTAMI_ORNEGI_O.pdf&Expires=1608087124&Signature=QVDynjk38e
EeII5FuyCZtVv1LYbdZCAVHsMD84JC9dkPVHgVHOaKDnKD~r6t86Mw0m6gdIPcL87MUrw59HtdHb-BFruXnPovOxLH-
otr4zoRe0pw2PB52j~PCdZfoa3DMSa5whhoJuRmAAHlxT5zD5ge-xGQK5uE1PE7v2PP6eUjmKYvb9xfd9~YTrxRKb7T7GQmhQC-
x5L0ifoeWH7bjoHYUHYn73fDwdbqgWr0y46UoZAiSnZcXGFfUgImzPWHjqRKUsLLdj2Kw5U90zi4ND34Qjq9YFq8JZb53A~BJPe8RPfadg7Tmo3f
9NAHIciBV2ZENvPH4ST-hOtlEpAArg__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZA
▸ https://web.a.ebscohost.com/abstract?direct=true&profile=ehost&scope=site&authtype=crawler&jrnl=13093738&AN=115441838&h=pZ8KToX
fTVxjoI9NoDeEIEaqg0JK9fFA8MsTGbVPVM7CRMUNbk3uRNvaxqW1DyntfaOzrbRyGrXnjsLYIG3Ubg%3d%3d&crl=c&resultNs=AdminWebAuth&
resultLocal=ErrCrlNotAuth&crlhashurl=login.aspx%3fdirect%3dtrue%26profile%3dehost%26scope%3dsite%26authtype%3dcrawler%26jrnl%
3d13093738%26AN%3d115441838
▸ Erkan Tekinarslan ve Melih Derya Güler (2019), Açık ve Uzaktan Öğrenme, sf. 95-98
▸ http://mugeispartali.blogspot.com/2013/04/blended-learning-harmanlanms-ogrenme.html
▸ Strategies for Building Blended Learning by Allison Rossett, Felicia Douglis, and Rebecca V. Frazee
18

19. 19
Illustrations
created by Sergei
Tikhonov.