1. “ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ”
ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಗಾಗಿ ಭಾಗಶಃ ಸಲ್ಲ
ಿ ಸುವ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ
ು ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್
ಕಲ್ಲಕೆಯ ಸಚಿತ್
ರ ಪ
ರ ಬಂಧ
ಸಂಶೋಧನಾ ವಿದ್ಯೂ ರ್ಥಿನಿ
ಮೇಘನ. ಏನ್
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ
ಎರಡನೇ ವರ್ಿ
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
ನೋಂದಣಿಸಂಖ್ಯೂ : HS200412
ಮಾಗಿದರ್ಿಕರು
ಡಾ.ಮಹೇಶ್
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ
ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು.
ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ.
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
2. ಮಾಗಿದರ್ಿಕರ ಪ
ರ ಮಾಣಪತ್
ರ
“ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ” ಎಂಬ ವಿರ್ಯದ ಸಚಿತ್
ರ ಪ
ರ ಬಂಧವನ್ನಾ ಮೇಘನ. ಏನ್
ಅವರು ಇತಿಹಾಸದ ವಿರ್ಯದಲ್ಲ
ಿ ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪದವಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತ
ು
ಕಂಪ್ಯೂ ಟಂಗ್ ಪತಿ
ರ ಕೆಯ ಮೌಲೂ ಮಾಪನರ್ಕಾ ಗಿ ಬಂಗಳೂರು ನಗರ
ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯಕೆಾ ಸಲ್ಲ
ಿ ಸಲು ನನಾ ಮಾಗಿದರ್ಿನದಲ್ಲ
ಿ ಸಿದದ ಪಡಿಸಿದ್ಯದ ರೆ.
ಡಾ . ಮಹೇಶ್
ಸಹಾಯಕ ಪ್ರ
ರ ಧ್ಯೂ ಪಕರು.
ಸರ್ಕಿರಿ ಪ
ರ ಥಮದರ್ಜಿ ರ್ಕಲೇಜು
ಸ್ನಾ ತ್ಕೋತ್
ು ರ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ.
ಯಲಹಂಕ ಬಂಗಳೂರು- 560064
3. ಶಾಸನಗಳು(Inscription)
ಶಾಸನಗಳು ರ್ಕಲದ ಧಮಿ, ಸಂಸಾ ೃತಿ,
ಆರ್ಥಿಕತೆ, ಆಡಳಿತ್ ಇನಿಾ ತ್ರ ಅಂರ್ಗಳ
ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನಾ ಒದಗಿಸುವ ಜೋವಂತ್
ಸ್ನರ್ಕ
ಾ ಧ್ಯರಗಳು. ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ
ಶಾಸನಗಳು ಭೂಸಂಶೋದನೆ ಮಾಡುವಾಗ
ಮತ್ತ
ು ಉತ್ಾ ನನಗಳಿಂದ
ದೊರೆತಿರುವುದ್ಯಗಿದೆ.
ಶಾಸನ ಎಂಬ ಪದವು ಆಂಗಿ ಭಾಷೆಯ
Inscription ಪದಕೆಾ ಸಂಬಂಧ ಹಂದಿದೆ.
Inscription ಪದವು ಲ್ಯೂ ಟನ್ ಬ್ಬಷೆಯ
Inscriber ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಇದರ ಅಥಿ
ಮೇಲೆ ಬರೆ ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ.
5. • ದ್ಯನ-ದತಿ
ು ಶಾಸನ : ದ್ಯನಶಾಸನವನ್ನಾ ಅರಸರ
ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ
ಿ ಅಥವ ರಾಜನ ಅಪಪ ಣೆ ಪಡೆದ ಅವನ
ಪ
ರ ತಿನಿಧಿಯ ಸಮಕ್ಷಮದಲ್ಲ
ಿ ಕರೆಸಲಪ ಡುತಿ
ು ತ್ತ
ು . ಇದು
ದ್ಯನದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ ಶಾಸನ .
ಇದರಲ್ಲ
ಿ 2 ವಿಧ, ಅವು
* ವೂ ಕ್ತ
ು ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ. * ಸಂಸ್ಥೆ ಗ್ಗ ಕಟು ದ್ಯನ .
6. *ಪ
ರ ರ್ಸಿ
ು ಶಾಸನ: ಇವು ರಾಜನ ದಿಗಿವ ಜಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್
ು ದೆ.
ಸ್ನಮಾನೂ ವಾಗಿ ಪ
ರ ರ್ಸಿ
ು ಶಾಸನವನ್ನಾ ರಾಜನ ಆರ್
ರ ಯದಲ್ಲ
ಿ
ಇರುವಂತ್ಹ ಆಸ್ನೆ ನ ಕವಿಗಳೇ ರಚಿಸಿರುತ್ತ
ು ರೆ . ಕವಿಗಳ
ಪ್ರಂಡಿತ್ೂ ದೊಂದಿಗ್ಗ ರ್ಕವೂ ಪ್ರ
ರ ಢಿಮೆಯನ್ನಾ
ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ.
8. *ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ : ಗೃಹಸೆ ರು ಅಥವಾ ಜೈನ ಸನಾೂ ಸಿಗಳು
ಸಲೆಿ ೋಖನ ವ
ರ ತ್ದಿಂದ ಅಥವಾ ಸನಾೂ ಸದ ವಿಧಿ ವಿಧ್ಯನಗಳ
ಮೂಲಕ ಪ್ರ
ರ ಣತ್ತೂ ಗ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುವ
ಕಲುಿ ಗಳೇ ನಿಷಿಧಿ ಕಲುಿ ಗಳಾಗಿವೆ. ನಿಷಿಧಿ ಅಥವಾ ನಿಷಿದ್
ಎಂದರೆ ಕುಳಿತಿರುವುದು ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ .
9. *ಕೂಟಶಾಸನ:
ಕೂಟಶಾಸನವನ್ನಾ ಮಿಥೂ
ಶಾಸನ, ಕೃತ್ಕ ಶಾಸನ
ಅಥವ ನಕಲು ಶಾಸನ
ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತ
ು ರೆ.
ಬಹುತೇಕ ಕೂಟ
ಶಾಸನಗಳು ತ್ತಮ
ರ
ಪಟಗಳಲ್ಲ
ಿ ಕಂಡು
ಬರುತ್
ು ದೆ. ಕೃತ್ಕ ತ್ತಮ
ರ
ಪಟಗಳನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್
ದ್ಯಖಲೆ ಎಂದೇ ಬಂಬಸಿ
ರಾಜರ ಮಂದೆ ಅಥವಾ
ಊರ ಗುರು ಹಿರಿಯರ
ಮಂದೆ ಪ
ರ ಸು
ು ತ್ ಪಡಿಸಿ
ಅನವರ್ೂ ಕ
ಸವಲತ್ತ
ು ಗಳನ್ನಾ
ಪಡೆಯಲ್ಯಗುತಿ
ು ತ್ತ
ು .
10. *ಯೂಫಶಾಸನ:
ಯಾಗದ ಸಂದರ್ಿದಲ್ಲ
ಿ
ಬಲ್ಲಕಡಲು ತಂದಿರುವ
ಹಸುಗಳನ್ನಾ
ಕಟು ಹಾಕಲು ನೆಟು ರುವ
ಸ
ು ಂರ್ಗಳಿಗ್ಗ ಯೂಫ
ಸ
ು ಂರ್ ಅಥವಾ ಯೂಫ
ಶಾಸನಗಳಂದು
ಕರೆಯುತ್ತ
ು ರೆ. ಈ
ಯೂಫ ಸ
ು ಂರ್ಗಳನ್ನಾ
ಮರದಿಂದ ಹಾಗೂ
ಶಿಲೆಗಳಿಂದ
ರಚಿಸುತಿ
ು ದದ ರು. ಪಂಪ
ಭಾರತ್ದಲ್ಲ
ಿ ಚಿನಾ ದಿಂದ
ರಚಿಸಿರುವ ಯೂಫ
ಸ
ು ಂರ್ದ ಉಲೆಿ ೋಖ
ಇರುವುದನ್ನಾ
ರ್ಕಣಬಹುದ್ಯಗಿದೆ .
12. ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯ ಬರಹ
ಬಂಗಳೂರಿನಲ್ಲ
ಿ ರುವ ಶಿಲ್ಯಬರಹ.
ಬಂಗಳೂರು ನಗರ ವಾೂ ಪ್ಪ
ು ಯಲ್ಲ
ಿ ನ
ಬಂಗಳೂರು ಬಳಾಾ ರಿ ಮಖೂ
ರಸ್ಥ
ು ಯಲ್ಲ
ಿ ರುವ ಇಂದಿನ ಹೆಬ್ಬಾ ಳ
ಗಾ
ರ ಮವು ಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾ ನ
ಕೇಂದ
ರ ಮತ್ತ
ು ಬಂಗಳೂರು ಕೃಷಿ
ವಿಜ್ಞಾ ನ ವಿರ್
ವ ವಿದ್ಯೂ ಲಯ
ಮಂತ್ತದವುಗಳ ನೆಲೆಯಾಗಿ
ಪ
ರ ಸಿದಧ ವಾಗಿದೆ .
13. ಇತಿಹಾಸ– ಕ್ತ
ರ . ರ್. 750ರ ರ್ಕಲದ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು
ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತ
ು ಲ್ಲಪ್ಪಯಲ್ಲ
ಿ ರುವ
ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈವರೆಗೂ
ದೊರೆತಿರುವ ಕನಾ ಡ ಭಾಷೆಯ
ಹಳಯ ಶಿಲ್ಯಬರಹಗಳಲ್ಲ
ಿ ಒಂದ್ಯಗಿದೆ
ಮತ್ತ
ು ಬಂಗಳೂರು ಪ
ರ ದೇರ್ದಲ್ಲ
ಿ
ದೊರೆತಿರುವ ಅತ್ೂ ಂತ್ ಹಳಯ
ಶಿಲ್ಯಬರಹವಾಗಿದೆ.ಈ ಶಿಲ್ಯಬರಹವು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ
ರ ದೇರ್ದ ‘ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ’ ಎಂಬ
ವೂ ಕ್ತ
ು ಯ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಒಂದು
‘ಊರಳಿವು ವಿೋರಗಲುಿ ’.
ಇದು 8 ನೇರ್ತ್ಮಾನದ ಗಂಗ
ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ ರಾಜನ
ರ್ಕಲದೆದ ಂದು ಕನಾ ಡ ಸ್ನಹಿತ್ೂ
ಪರಿರ್ತಿ
ು ನ ಶಾಸನಶಾಸ
ು ರ ಪ್ರ
ರ ಫೆಸಸ್
ಆದ ಪ್ಪ.ವಿ. ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರು
ಗ
ರ ಹಿಸಿದ್ಯದ ರೆ.
14. ಇದರಪತೆ
ು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಶಾಸನವು 1 ಮೇ
2018 ರಂದು
ಪತೆ
ು ಯಾಯತ್ತ. ಹಳೇ
ಹೆಬ್ಬಾ ಳದಲ್ಲ
ಿ (ಹೆಬ್ಬಾ ಳ
ಗಾ
ರ ಮ) ಚರಂಡಿ
ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಗುಂಡಿ
ತೆಗ್ಗಯುವ ವೇಳ ಚಿತ್
ರ ,
ಅಕ್ಷರಗಳಿರುವ
ಕಲ್
ಿ ಂದು ಸಿಕ್ತಾ ತ್ತ.
15. ರ್ಕಲದಅಂದ್ಯಜು
ಮಣಿಣ ನಲ್ಲ
ಿ ಹುದುಗಿ
ಹೋಗಿದದ ರಿಂದ ಅದರಲ್ಲ
ಿ ದದ
ಬರಹವು ಮಾಸಿಹೋಗಿತ್ತ
ು . 3D
ಡಿಜಟಲ್ ಸ್ನಾ ೂ ನ್ ನೆರವಿನಿಂದ
ಈ ಬರಹವನ್ನಾ ಓದಲು
ಸ್ನಧೂ ವಾಯತ್ತ .
ಈ ಶಾಸನದಿಂದ್ಯಗಿ ಹೆಬ್ಬಾ ಳಕೆಾ
1300 ವರ್ಿಗಳಷ್ಟು ಪ್ರ
ರ ಚಿೋನ
ಇತಿಹಾಸವಿದೆ ಎಂಬುದು
ಗೊತ್ತ
ು ಯತ್ತ .
16. ಶಾಸನದ ಬರಹ
ಇತಿಹಾಸದಪಿನ ಸಂಪುಟ 37-38, 2018 ರಲ್ಲ
ಿ P. V.
ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿಯವರಿಂದ ಪ
ರ ಕಟಗೊಂಡಿರುವಂತೆ ಈ
ಶಾಸನದ ಬರಹವು ಈ ಪಠ್ೂ ದಂತೆ ಇದೆ.
1. ಸವ ಸಿ
ು ಶಿ
ರ ೋ ಸಿರಿಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜ್ಞ ಪ
ರ ಥುವಿೋ
ರಾಜೂ ಂಗ್ಗಯ್ಯೂ
2. ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲ್ಯಾ ಡು ಮೂವತ್ತ
ು ಮಾನೆಪ ೞ್ನಾ ಗತ್
ು ರಸರಾಳ
ಆರ
3. ಕಮ್ಮ್ ಱರ ಮಂದುನಂ ಕಡನದ ಲೆಯರ ಕ್ತತ್
ು ಯನಾ
ರಟು ವಾ
4. ಡಿ ಕೂಚಿ ತ್ನದ ಡೆ ಊರೞ್ಿವಿನೂಳಱಿದಿನದ ರಕ ಪುರ್ಕನ್
5. ಪೆಗುಿನಿದ ಯು ಕ್ತಱುಗುನಿದ ತ್ಮ್ ಕುಳಿ
ಾ ಿಱಿದೊದು ಇ
ಕಲುಿ ಂ
ಶಾಸನ ಬರಹದ ಅಥಿ ವಿವರಣೆ
ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ ಮಹಾರಾಜನ್ನ ಭೂಮಿಯನ್ನಾ ಆಳುತಿ
ು ದ್ಯದ ಗ
ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳಲನಾಡು-ಮೂವತ್
ು ನ್ನಾ ಪೆಳಾಾ ಗತ್
ು ರಸನ್ನ
ಆಳುತಿ
ು ರಲು ಆರ ಕಮ್ಮ್ ರ ಎಂಬ ವೂ ಕ್ತ
ು ಯ ಮದುನ
ಕಡನದ ಲೆ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ನ್ನ ರಟು ವಾಡಿಯ ದಂಡು ಬಂದ್ಯಗ
ಊರಿನ ನಾರ್ವನ್ನಾ ತ್ಡೆಯಲು ಹೋರಾಡಿ ಸತ್ತ
ು
ಇಂದ
ರ ಲ್ೋಕವನ್ನಾ ಸೇರಿದ . ಪೆಗುಿನಿದ ಮತ್ತ
ು ಅವನ ತ್ಮ್
17. ಗಂಗರ ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ನ್ನ ಕ್ತ
ರ .ರ್ 726 – 788 ರ
ನಡುವೆ ರಾಜೂ ವಾಳಿದ ಗಂಗ ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ದ
ರ್ಕ್ತ
ು ಶಾಲ್ಲ ದೊರೆ. ಪಶಿಿ ಮ ಗಂಗ
ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ವು ಕ್ತ
ರ ರ್ 400 ರಿಂದ 1000 ನೇ
ಇಸವಿಯವರೆಗ್ಗ ದಕ್ತ
ಾ ಣ ಭಾರತ್ದಲ್ಲ
ಿ
ಒಂದು ರ್ಕ್ತ
ು ಶಾಲ್ಲ ಸ್ನಮಾ
ರ ಜೂ ವಾಗಿತ್ತ
ು .
ಶಿ
ರ ೋಪುರುರ್ನ ರಾಜೂ ವು ಗಂಗವಾಡಿ ಎಂಬ
ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲಪ ಡುತಿ
ು ತ್ತ
ು ಮತ್ತ
ು
ಈಗಿನ ಕೋಲ್ಯರ, ಬಂಗಳೂರು, ಕೃರ್ಣ ಗಿರಿ,
ಸೇಲಂ, ಈರೋಡು, ಮಂಡೂ , ಮಸೂರು,
ಕಡಗು, ಚಿಕಾ ಮಗಳೂರು, ಶಿವಮ್ಮಗೆ
ಮತ್ತ
ು ತ್ತಮಕೂರು ಜಲೆಿ ಗಳ
ಪ
ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ
ಿ ಹರಡಿತ್ತ
ು . ಈ
ಪ
ರ ದೇರ್ಗಳಲ್ಲ
ಿ ದೊರೆತ್ ಆ ರ್ಕಲದ ಅನೇಕ
ವಿೋರಗಲುಿ ಗಳು ಆ ರ್ಕಲದಲ್ಲ
ಿ ಗಂಗ ಮತ್ತ
ು
ರಾರ್ು ರಕೂಟರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಹಲವು
ರ್ಕಳಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಒದಗಿಸುತ್
ು ವೆ.
18. ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಪ
ರ ದೇರ್ದ ಹೆಸರಿನ ಪದ ಉತ್ಪ ತಿ
ು
ಹೆಬ್ಬಾ ಳ ಎಂಬ ಪದದ ಉತ್ಪ ತಿ
ು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ಇದೆ.
ಹಳಗನಾ ಡದಲ್ಲ
ಿ ಇದು ಪ್ಪರಿಯ (ಹಿರಿಯ) + ಪ್ರಱಲ್ (ಪಟು ಣ)
ಎಂದ್ಯಗುತ್
ು ದೆ.ಪ್ಪರಿಯ + ಪ್ರೞ್ಲ್ = ಪೆರ್ಬ್ಿೞ್ಲ್ >
ಪೆರ್ವ್ವ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿೞ್ಲ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಿಳ್ > ಪೆರ್ಬ್ಾ ಳ್ >
ಪೆಬ್ಬಾ ಳ > ಹೆಬ್ಬಾ ಳ.
ಹೆಮೆ್ ಯಸಂಗತಿ
ಡೆಕಾ ನ್ ಪ
ರ ಸೆ ಭೂಮಿಯ ಇತಿಹಾಸ
ಹೇಳುವ “LORDS OF THE DECCAN ”
ಎಂಬ ರೋಮಾಂಚನರ್ಕರಿ ಪುಸ
ು ಕದಲ್ಲ
ಿ
ನಮ್ ಕ್ತತ್
ು ಯೂ ನ ಉಲೆಿ ೋಖ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ
.
19. ವಿೋರಗಲುಿ ಈಗ ಇರುವ ಸೆ ಳ
ಗಂಗ ಶೈಲ್ಲಯ ಮಂಟಪದ ವಿನಾೂ ಸ ಮಾಡಿ
ನಿಮಾಿಣರ್ಕಾ ಗಿ ಜನರಿಂದಲೇ ಹಣ ಸಂಗ
ರ ಹ
ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲ್ಯಯತ್ತ. ಜನವರಿ
2020ರಲ್ಲ
ಿ ಈ ಮಂಟಪದ ನಿಮಾಿಣ ರ್ಕಯಿ
ಪ್ಯಣಿಗೊಂಡಿತ್ತ. ಹೆಬ್ಬಾ ಳದ ನಾಗರಿೋಕರು ಜನವರಿ
14 2020ರ ಸಂರ್ಕ
ರ ಂತಿಯಂದು
ಇದನ್ನಾ ಅಧಿಕೃತ್ವಾಗಿ ಉದ್ಯ
ಾ ಟನೆಗೊಳಿಸಿದರು
ಮತ್ತ
ು ಆ ಸೆ ಳದಲ್ಲ
ಿ ಹಬಾ ದ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿ
ಸಂರ್
ರ ಮಿಸಿದರು.
20. References ಉಲೆಿ ೋಖಗಳು
• ಇತಿಹಾಸ ದಪಿನ–ಕೃರ್ಣ ಮೂತಿಿ.P.V .
https://kn.m.wikipedia.org/wiki/ಹೆಬ್ಬಾ ಳ_ಕ್ತತ್
ು ಯೂ _ಶಿಲ್ಯಬ
ರಹ.
• ಬಂಗಳೂರು ದರ್ಿನ– ಡಾ. ಸೂಯಿನಾಥ ರ್ಕಮತ್ .
• YouTube channel spardha sangati–
ಶಾಸನಗಳು/ಶಾಸನದಪ
ರ ರ್ಕರಗಳು.
• Mythic Society (ಮಿರ್ಥಕ್ ಸೊಸೈಟ)–ಯುವರಾಜ್. R.