Groepspresentatie van enkele leerlingen van het zesde leerjaar van 't Kompas

1. BOEDDHISME: hun handen en hun bewegingen(samen)
Bhumi-sparsa-mudra: De vingertoppen raken de aarde aan. Dit staat symbool voor het
moment waarop boeddha de aarde aanriep als getuige van het zijn ontelbare voorgaande
levens waarin hij alleen maar deugdzaam geweest was. De aarde antwoorde en de god Mara
die de Boeddha zijn laatste verleidingen liet zien, verdween. Dit gebaar staat voor de
verlichting die Gautama Boeddha bereikte na vier weken meditatie onder de bodhi-boom.
Dhyana-mudra: De mudra van meditatie (dhyana). Deze
mudra staat voor het bereiken van verlichting.
Vitarka mudra: dit handgebaar staat voor discussie,
lesgeven en verbreiding van de leer van Boeddha.
Dharma Chakra Mudra: Deze mudra staat voor het 'wiel
van de wet' dat op zijn beurt symbool staat voor de
dharma (leer) van Boeddha. De Boeddha heeft het wiel
van de wet in werking gezet bij zijn eerste prediking. Die
eerste prediking wordt gezien als heel belangrijk. Het
was de eerste keer dat Boeddha de vier edele waarheden
en het achtvoudige pad aan de mensheid begon te leren:
een uniek moment voor de mensheid, in de
Boeddhistische visie op de geschiedenis.
mededogen en het vervullen van wensen.

2. BOEDDHA: HET ONTSTAAN VAN BOEDDHA (brent)
Het levensverhaal van de Boeddha is in het boeddhisme een voorbeeld en inspiratiebron voor
het bereiken van verlichting. Siddharta Gautama werd geboren te Lumbini in het zuiden van
Nepal. Zijn moeder zou Māyādevī hebben geheten, wat in het Sanskriet tevens verlichting
betekent. Boeddha kwam in een tuin in Lumbini ter wereld, na tien maanden in de buik van
zijn moeder te hebben gezeten. Hij wees met de wijsvinger van zijn ene hand naar de hemel
en met de wijsvinger van zijn andere hand naar de grond. Boeddha's geboorteland was het
land van de Sakya's. Zijn vader, Śuddhodana, was de koning van dat land. De naam
Sakyamuni is een verwijzing naar de Sakya's: letterlijk betekent het de wijze van de SakYA4S
BOEDDHIST: HET LEVEN VAN BOEDDHISTEN
Bij het leven van een boeddhist gaat het om de ‘vier edele waarheden’, het ‘heilige
achtvoudige pad’ en ‘het wiel van het leven. ‘
Bij het wiel van het leven houdt Yama, heer van de Dood, het wiel vast. Dit is het
belangrijkste symbool voor boeddhisten. Het stelt de cyclus van geboorte, dood en
wedergeboorte voor, die ronddraait als een wiel.Op het rand van het wiel staan de
verschillende stadia van een mensenleven. Aan de binnenkant zie je de fasen van
wedergeboorte. De drie dieren in het midden staan voor haat, hebzucht en
verwarring. Zij belemmeren iemands verlichting.

3. (siebe)
Het achtvoudig pad:
De juiste inzichten: de vier edele waarheden begrijpen.
De juiste gedachten: het afzien van begeerte, vriendelijkheid, niets of niemand
kwetsen
De juiste woorden: het spreken van de waarheid, op een vriendelijke en wijze manier.
De juiste daden: niet stelen of bedriegen.
Het juiste levensonderhoud: in het levensonderhoud kunnen voorzien op een manier
dat er geen bloed vergoten wordt of anderen schade wordt toegebracht.
De juiste inspanning: het aanmoedigen en ontwikkelen van een positieve
gedachtegang.
De juiste opmerkzaamheid: zich bewust zijn van gedachten en daden die de huidige
en toekomstige wereld aantasten.
De juiste concentratie: de staat van innerlijke vrede die ontstaat door de bewandeling
van het achtvoudige pad.

4. =Boeddhisme=
Een praktische levenswijze
Aan het begin van deze eeuw was het boeddhisme eigenlijk alleen nog maar bekend in Azië. Nu is
het boeddhisme een wereldreligie. De meeste boeddhisten die in Nederland wonen zijn afkomstig
uit China of Hongkong.
Het boeddhisme is een praktische levenswijze zonder dogma of ideologie, waarbij de mens centraal
staat. De leer van Boeddha wordt gesymboliseerd door een wiel. Het aantal spaken duidt op
achtvoudige pad dat ieder mens moet gaan om de verlichting te bereiken.
Leven en leer van Boeddha
De drie juwelen van het geloof.
De volgelingen hebben van de ideeën van Boeddha een godsdienst gemaakt. Zo ontwikkelden ze
het idee van de ‘Drie juwelen’ dat de dagelijkse geloofsbelijdenis van elke boeddhist werd. Deze
zijn:
- de Boeddha. Die de weg naar de verlichting heeft gevonden en aan anderen
heeft getoond.
- De dharma, de leer over het wezen van de dingen.

5. - De sangha, de gemeenschap der monniken, nonnen en leken.
Een andere naam voor de drie juwelen is ook wel de drie schuilplaatsen. De twee belangrijkste
samenvattingen van de leer van Boeddha zijn de vier Edele Waarheden en het Edele Achtvoudige
Pad.
De vier waarheden.
De vierwaarheden vormen het hart van de leer van Boeddha. Onder de bodhiboom ontdekte
Gautama de Boeddha vier waarheden over het lijden.
1. Het leven bestaat uit lijden (dukkha)
Al het bestaan is moeilijk, ellendig en vol leed. Ook als men vrij zou zijn van ellende, dan nog ziet
men anderen lijden en dit veroorzaakt weer verdriet. Ook niet bereiken wat men begeert is lijden.
2. De oorzaak van lijden is begeerte.
Het ontstaan van het lijden ligt in 1 bron: de begeerte, de gehechtheid aan het leven en hebzucht.
3. Opheffing van lijden door niet te begeren.
Als we de oorzaak weghalen verdwijnt het gevolg. Opheffing vindt plaats, als het besef doorbreekt
dat men alles loslaat en alle gehechtheid aan het leven laat varen.
4. Opheffing lijden via het Achtvoudige Pad.
De vierde waarheid is de weg (marga) die gevolgd moet worden om dit lijden op te heffen, het
Achtvoudige pad.
Het achtvoudige pad
Het Achtvoudige Pad is de weg naar verlossing en bestaat uit acht delen. De is gebaseerd op drie
punten.
1. Etnisch gedrag (sila)
- juist spreken.
- Juist handelen.
- Juist leven (de kost verdienen)
2. Geestelijke discipline (samadhi)
- juiste inspanningen.
- Juiste concentratie.
- Juiste meditatie.

6. 3. Wijsheid (prajna)
- juist begrip.
- Juiste kennis.
Karma
In dit leven bestaan grote verschillen tussen mensen. Dit is geen ‘goddelijke beschikking’ maar een
gevolg van voorgaande handelingen. Ieder schept zijn eigen omstandigheden en kan zijn situatie
ook verbeteren. Karma is bepalend voor de kwaliteit van de wedergeboorte.
Wedergeboorte
Na de dood verlaat de ziel het stoffelijk lichaam om in een ander lichaam wedergeboren te
worden. Dit kan ontelbare keren herhaald worden. Pas als wij beseffen hoe erg wij onszelf
verbonden hebben met wereldse zaken zoals geld, jaloezie maken wij een kans om ons los te
maken uit de eeuwigdurende kringloop van wedergeboorten.
Nirvana
Nirvana betekent ‘uitwaaien’ van de vlam der begeerte. Het betekent totale verlossing van angst
en leed, van spanningen en lijden. Als de onwetendheid en het verlangen naar bestaan zijn
vernietigd zal er geen wedergeboorte meer zijn.
De Sangha
Het derde in de reeks van de ‘Drie Juwelen’, die de boeddhist erkent, is de gemeenschap van
edelen: zij die het pad van dharma bewandelen. Naast de monniken in het klooster zijn er leken
die in de wereld leven en die hen ondersteunen en om raad vragen.
Het bedelen
In de Vinaya staat at de monniken (bhikkoes) het leven van een bedelmonnik dienen te leiden. In
Aziatische landen wordt bedelen beschouwd als een aanvaardbare manier om in je
levensonderhoud te voorzien. Een van de beste eigenschappen is vrijgevigheid en zo geven
monniken de leken de kans zich verdienstelijk te maken door te geven.
Intrede
De toetreding tot de orde staat in principe voor iedereen open, ongeacht rang en stand en kaste.
Hij moet zich houden aan een eeuwenlang voorschrift: geen privé-bezit.
Monniken
De monniken volgen een strenge leefwijze. Ze zijn celibatair (ongehuwd), hebben maar een paar
noodzakelijke bezittingen en zijn afhankelijk van leken voor voedsel, kleding en onderdak. Tot de
uitrusting van een monnik behoren onder andere: bedelnap, een scheermes, een naald en een zeef.
De nap is een teken van Boeddha’s geestelijke heerschappij. Het zeefje dient om insecten uit zijn
drinkwater te halen. Niet zozeer om zelf niet ziek te worden maar om die dieren te sparen.

7. De voorschriften
De boeddhistische monniken beloven aan de sangha dat ze zich aan de tien voorschriften zullen
houden die uit de tijd van Boeddha komen. De onderstaande principes gelden ook voor de leken
van de boeddhistische gemeenschap. De leken doen dat omdat ze hopen in een volgend leven een
beter leven te krijgen.
- niet doden,
- niet verkeerd spreken,
- geen drank en drugs,
- niet stelen,
- geen ongepaste seksuele relaties.
Tibetaans Boeddhisme
Ongeveer 500 jaar na de dood v an
Boeddha ontstond de ‘Mahayana’- school, die het mededogen in het boeddhisme benadrukte. Het
streefdoel was dat zij die de verlichting bereikt hadden zouden terugkeren naar de aarde om hen
die nog steeds leden te onderwijzen en te helpen. Men noemde zo iemand een ‘Bodhisatva’.
De Indische leraren die naar Tibet kwamen, legden de nadruk op deze versie van het boeddhisme.
Spoedig werden over het gehele land kloosters opgericht, net elk zijn eigen steeds opnieuw
gereïncarneerde of welgeboren abt, die in een nieuw lichaam zou terugkeren om het werk van zijn
voorganger voort te zetten. Dat was de situatie in de veertiende eeuw, toen de eerste Dalai Lama
werd geboren.
De Dalai Lama wordt als een reïncarnatie beschouwd van de bodhisatva Chenrezig, de Boeddha in
zijn kwaliteit van mededogen.
In 6e eeuw n.Chr. heeft Bodhidarma, een uit India afkomstige monnik, in China de eerste Zen-school
gesticht. Het Zen-boeddhisme heeft vooral in Japan een grote bloei doorgemaakt. Zen is een Japans
woord, het betekent innerlijk aanschouwen, meditatie. Dat is niet te bereiken door de weg van het
verstand, maar slechts door de intuïtie. Deze komt bij vlaggen of in de vorm van flitsen van inzicht.

8. Belangrijke kenmerken van Zen:
- afkeer van alle gefilosofeer;
- het leven is het hier en nu;
- geen godsdienst, maar een levensweg;
- direct op de geest gericht.
Via de weg van meditatie, koans (raadsels) en soberheid bereikt de leerling iets als Satori
(verlichting). Veel Zenleden vertoeven in een Zengemeenschap, een klooster. Leerlingen krijgen van
de Zenmeester koans om over te mediteren. Een koan is een onoplosbaar raadsel waarop het
logisch verstand stuk moet breken. Een bekende koan is: ‘Wanneer je in je handen klapt, hoor je
geluid. Hoe is het geluid van 1 klappende hand?’
Een andere techniek is de mondo: een snelle uitwisseling van vragen en antwoorden, terwijl de
discipel onmiddellijk moet antwoorden, zonder de kans te krijgen om na te denken. Het einddoel is
dat het verstand zijn pogingen staakt, waardoor de geest vrij is om de verlichting (Satori ) te
ontvangen.
Om te komen tot geestelijke berustwording is de zogenaamde Zazen of meditatie in lotushouding.
In Japan wordt het Zenboeddhisme vooral beoefend in de vorm van lichamelijke behendigheid.
Naast de kunst van het bloemschikken en de ‘thee-ceremonie’ komt dit vooral tot uiting in sporten
als kendo, boogschieten en judo.
Het leven is een leerschool waarbij het er niet om gaat wat je doet, maar hoe je het doet.
Concentratie is daarbij belangrijk.
Chinese Boeddhisten
In Nederland leven 35.000 Chinese Boeddhisten. Ze leven in een hechte en gesloten gemeenschap.
De Chinese cultuur leert vooral respect uit te dragen voor de ander. Belangrijk is de piëteit, dit is
onder alle omstandigheden gehoorzamen aan de wil van de ouders. Voor hen klaarstaan als ze iets
nodig hebben, zoals ze ook voor jou altijd hebben gedaan. Belangrijk is het begrip schaamte. Iedere
Chinees wordt al jong geleerd hoe zich te gedragen in de sociale omgang, niemand te kwetsen en
de naam van de familie niet te schande te maken.
Er zijn twee typische kenmerken van hun geloof namelijk verering van voorouders en geloof in
karma, het lot. Men zal altijd in huis, voor een altaartje wierook branden voor de
vooroudergeesten; men moet ze goed verzorgen, anders brengen ze ziekte en verderf. De
belangrijkste manieren waarop de levenden de doden eer kunnen bewijzen is door:
- de familiegraven en altaren te bezoeken;
- wierook te branden en te offeren.
Chinezen geloven dat mensen onder een goed gesternte geboren kunnen zijn, dat er goede en
slechte dagen zijn voor het ondernemen van bepaalde activiteiten en dat bij tegenslag alleen

9. berusting helpt. Een groot deel van je levensloop ligt immers vast door je naam en het moment van
geboorte.
Chinese boeddhisten zijn nogal bijgelovig. Zo blijken spiegeltjes in huis te worden opgehangen om
kwade geesten te verjagen, zodat een zieke beter wordt. In het algemeen moeten goden
gerespecteerd worden, moeten geesten vermeden worden en moet voor voorouders gezorgd
worden. Als ze dit niet doen zal dat tot ongeluk en ziekte leiden.
Feestdagen
De belangrijkste feestdagen zijn het Chinese Nieuwjaar (in februari) en de Wesak, de dag van de
Boeddha (in mei). Deze dag staat geheel in het licht van de drie gebeurtenissen in het leven van de
Boeddha: de geboorte, de verlichting en het heengaan.

10. Wesak (Boeddha dag)
Op de laatste dag (volle maan) van de maand Vaisakha (de zesde maand in de hindoe Datum:
kalender, meestal in mei) vieren Theravada-boeddhisten overal ter wereld het Wesak- 17 mei 2011
4 juni 2012
feest. Op deze dag herdenken ze de geboorte, de verlichting en de dood van de
24 mei 2013
Boeddha. 13 mei 2014
1 juni 2015
Een dag van gedeeltelijk vasten en het doen van goede werken. 20 mei 2016
Lekenvolgelingen eten vaak niet tussen twaalf uur 's middags en de 10 mei 2017
volgende ochtend zes uur, zoals monniken en nonnen elke dag
doen.
Volgens de kronieken werd de koningszoon Siddharta Gautama, later de Boeddha, de verlichte, geboren op de
volle maan van Wesak in 624 v. Chr. Op de volle maan van Wesak zou hij zijn verlichting bereiken en na duizend
volle manen zou hij op tachtigjarige leeftijd sterven tijdens dezelfde volle maan van Wesak. Theravada-
boeddhisten nemen zijn sterfdag in 544 v. Chr. als beginjaar voor hun jaartelling. Lees meer ⇒
Twee prinsen
Een prachtig sprookje over twee koninklijke broers uit India
Twee koningszonen lopen vanwege hun stiefmoeder van huis weg. Onderweg voorspellen een spreeuw en een
papegaai dat degene die hen opeten eerste minister en koning zullen worden. De twee broers eten de dieren op en al
snel wordt de oudste broer koning. De jongste broer is echter verdwenen en ondervindt veel pech
Daila Lama is de belangrijkste persoon in het Boeddisme