1. Patiëntengarantie: wijze vaststelling
schadeloosstelling
Versie 1.0, April 2014
© HiiL Innovating Justice

2. Schadevergoeding geen doel op zich
Onderzoek leert:
• Mensen willen vooral: informatie, goed gesprek, goede
behandeling, excuus, verder kunnen in leven, voorkomen van
herhaling, weten hoe er geleerd wordt van wat er mis ging
• Schadevergoeding kan soms nodig en zinvol zijn
• Als symbool, erkenning of als sanctie
• Als vergoeding voor schade aan bezittingen
• Als er sprake is van (blijvende) inkomenschade

3. Uitgangspunten wijze van vaststelling
schadeloosstelling
● Op basis van duidelijke prioriteiten
● Slimme normering, niet te grof, niet te fijn
● Afwijking mogelijk om onrechtvaardigheid te voorkomen
● Eenvoudig toe te passen en te berekenen
● Faire oplossingen in plaats van alles of niets
● Lerend systeem met helpdesk
● Constante toets op hoe rechtvaardig mensen proces en
uitkomst beoordelen

4. Context
● Vaststelling vindt plaats in goed uitgewerkt, stapsgewijs
proces
● Tussen partijen als kleinere bedragen
● Onder regie van neutrale persoon als het om substantiele
bedragen gaat, of als partijen er niet binnen x maanden
uitkomen
● Totale schadelast goed beheerst, acceptabel

5. Prioriteiten
● Belangrijkste posten
o Blijvend verlies inkomsten, kosten aangepast leven
● Vergoeding in meest voorkomende situaties
o Overlijden, jong kind, werkende, niet-werkenden,
ouderen
● Vergoeding meest urgente schade
o kosten acute, aanvullende zorg richting herstel, kosten
aangepaste leven, blijvend verlies inkomsten

6. Methodiek schadeloosstelling
Zo mogelijk objectieve aanknopingspunten, als:
● Leeftijd
● Gem. verloop inkomen voor referentiegroep
● Belastbaar inkomen uit arbeid laatste jaar
● Gemiddelde behoefte aan hulp, kosten hulp
● Rentevoet, inflatie, etc.
● Gebruikelijke uitkering rechter (smartengeld)

7. Faire oplossingen
● Ook compensatie voor blijvende schade uit standaard
ingrepen die vrijwel altijd slagen, maar bij een enkeling
misgaan
● Deze ingrepen op lijst brengen
● Hier beperken discussie complicatie of fout
● Garantie betekent vergoeding eventuele inkomenschade
tot (bijvoorbeeld) 80% norminkomen + opslag extra
zorgkosten
● Verzekeren van deze schades

8. Werkenden
● Geen arbeid meer mogelijk
o Belastbaar inkomen uit arbeid jaar/jaren voorafgaand is
basis + verloop referentiegroep
o Heldere hardheidsclausule met afwijkingen
● Wel arbeid mogelijk
o Daling inkomen tov arbeidsinkomen jaar voorafgaand
o Verminderd arbeidsperspectief bepalen
o Salarisontwikkeling referentiegroep als ijkpunt

9. Jonge kinderen
● Op basis gemiddeld inkomensverloop
o Bijv. van referentiegroep ouders
● Opslag voor extra zorgkosten
o Vast bedrag + percentage van inkomensschade

10. Overlijden
● Vaste bedragen in tabel
o Hoger naar mate overledene jonger
o Kring betrokkenen duidelijk afbakenen
 Ouders, kinderen, partners
o Analoge vergoeding voor “ingewikkelde” familiebanden
● Aparte tabel voor verlies in gezinsinkomen
o Aansluitend aan bestaande normen

11. De waarde van een patiëntengarantie
Hierna volgen de voordelen voor ieder van de betrokkenen
• Waarop wordt ontworpen en gestuurd
• Voordelen die steeds concreet en meetbaar zijn
• En dus kunnen worden gemonitord
• En dus kunnen leiden tot steeds weer verbeterde versies

12. De cliënt krijgt:
• Zicht op beste behandeling en betere keuzes
– Toegang tot gevalideerde informatie over effect, risico’s en
alternatieven voor meest voorkomende behandelingen
• Optimale opvang als er iets mis gaat
– Emotioneel, persoonlijk, gericht op herstel, zo nodig steun bij
herinrichting leven, ook financiëel
• Geen nieuwe zorgen en conflicten
– Garantie snelle, neutrale, eerlijke oplossing bij verschil inzicht
– Geen pijnlijke en nodeloze polarisatie (fout/complicatie/eigen
rol in herstel)

13. Ziekenhuizen, GGZ instellingen, praktijken,
andere zorgaanbieders krijgen:
• Verhoogd vertrouwen van cliënten
• Risicobeheersing
– Vermindering reputatierisico, minder crisismanagement
• Effectieve bemiddelings- en beslissingsprocedures
– Voor klachten, geschillen, claims en rechtszaken
– Prettig vooor cliënten en zorgverleners/personeel
– Passend bij aard van probleem en eigen cultuur
• Transparante en beheersbare kosten
– Per zaak en jaarlijks voor alle voorzieningen

14. Artsen en andere zorgverleners krijgen:
• Optimale hulp bij informeren cliënten over behandelingen
• Steun, veiligheid en begeleiding als er iets mis gaat
– In de communicatie met de cliënt
– In de relatie tot collega’s en zorginstelling
– Bij het geven van informatie en afleggen verantwoording
• Garantie snelle, neutrale, eerlijke oplossing bij verschil inzicht
– Geen polarisatie over fout of complicatie
– Bijdrage aan oplossingen en lessen, geen veroordeling
– Geen sancties, tenzij excessen of herhaalde fouten

15. Aansprakelijkheidsverzekeraars krijgen:
• Betere producten die meer premie opbrengen
– Die zorgaanbieders meer ontlasten
– Meer toegevoegde waarde dan schadeverzekering
• Een constructievere relatie met cliënten
– Via effectievere, prettiger procedure bij verschil inzicht
– Minder gepolariseerde kwesties
• Beter beheersbare schadelast
– Wellicht hogere uitkeringen, maar mechanisme
– Lagere transactiekosten

16. IGZ, tuchtrechter, geschillencommissies,
civiele rechter krijgen:
• Optie tot aansluiting op één basisprocedure
– Faciliteert partijen in alle geschillen en bepaling gevolgen van
incidenten; past bij behoeften, veilig, fair voor patiënten/zorgverleners
• Met mogelijkheid focus op eigen rol in bepaling gevolgen
– Ieder levert gecoordineerde bijdrage: informatie (wat is gebeurd),
erkenning, herstel, evt. schadevergoeding, lering, sancties
• Gebouwd op bestaande en bewezen effectieve technieken
– Vroege neutrale (medische) expertise, mediationtechniek,
protocollering schadebehandeling, online dispute resolution
platforms, IGZ onderzoeken, buitenlandse procedures voor medische
fouten, ervaringen Asbestinstituut, civiele comparitie, nieuwe
zaaksbehandeling, deelgeschillenrechter