1. Pembelajaran Berasaskan Elektronik dan Web (KPT 6044)
KESEDARAN, PENILAIAN DAN PENERIMAAN E-PEMBELAJARAN DALAM
KALANGAN AHLI AKADEMIK
Oleh : Rubiah Omar & Jamilah Hj. Ahmad
PENDAHULUAN
Bergerak seiring dengan kepesatan teknologi pada masa kini, e-pembelajaran amat
memudahkan sesi pengajaran dan pembelajaran samada di peringkat sekolah rendah, sekolah
menengah mahupun di peringkat IPTA dan IPTS. Ini kerana, para pelajar pada abad ini telah
didedahkan dengan penggunaan komputer sejak dari zaman kanak-kanak lagi. Menurut
Azwan & Rozita (2002), perkembangan teknologi tinggi kini memungkinkan informasi
bergerak tanpa had dan sempadan. Segala-galanya boleh di dapati dengan segera dan pantas
melalui media elektronik. Kemajuan canggih yang mampu menjimatkan masa dan
penggunaan tenaga malah memudahkan pemindahan dan transformasi maklumat ini,
bergerak dan berlaku dalam ruang siber atau maya yang tiada lokasinya kini semakin menjadi
reality dalam dunia pendidikan. Definisi e-pembelajaran atau lebih di kenali sebagai elearning ini seringkali berubah-ubah disebabkan oleh kemajuan teknologi pada masa kini.
Walaupun mempunyai pelbagai maksud, secara umumnya e-learning adalah sebarang
pengajaran dan pembelajaran yang menggunakan rangkaian elektronik (LAN, WAN atau
Internet) untuk penyampaian isi kandungan, interaksi atau pemudahcaraan (Jaya Kumar,
2002). Di Malaysia, e-pembelajaran merupakan teknologi yang asas. Impak dan penerimaan
oleh masyarakat contohnya di Institut Pengajian Tinggi (IPT) masih lagi diragui. Tahap
perlaksanaan e-pembelajaran pada masa ini belum lagi mencapai matlamat yang
diharapkan.Ahli akademik berperanan mengubah minda pelajar daripada pasif kepada aktif
terutama dengan penggunaan teknologi Internet melalui talian yang boleh didapati di dalam
kampus. Kemudahan ini membolehkan e-pembelajaran disampaikan dalam pelbagai jenis
penyelesaian. Oleh hal demikian, kajian tentang Kesedaran, Penilaian & Penerimaan EPembelajaran Dalam Kalangan Ahli Akademik dijalankan di Universiti Sains Malaysia bagi
meninjau sejauh manakah kesediaan ahli akademik menerima e-pembelajaran dalam aktiviti
pengajaran mereka dan apakah faktor yang menjadi penyebab penerimaan atau penolakan
terhadap permasaalahan ini.
PERSOALAN KAJIAN
Dalam kajian ini, terdapat beberapa persoalan yang di pilih yang boleh di uji kebenarannya
berdasarkan objektif yang ingin di capai di dalam kajian ini. Antara persoalan-persoalannya
ialah:
1. Sejauh mana tahap kesedaran terhadap konsep e-pembelajaran dalam sistem
pembelajaran dan pengajaran?
2. Bagaimanakah penilaian terhadap hubungan yang signifikan antara kefahaman
terhadap e-pembelajaran dengan kesediaan pembelajaran arahan kendiri dalam
kalangan ahli akademik?
3. Bagaimanakah penerimaan penggunaan e-pembelajaran dalam membantu proses
pembelajaran dan pengajaran?
1

2. Pembelajaran Berasaskan Elektronik dan Web (KPT 6044)
KAEDAH KAJIAN
Dalam kajian ini, kaedah yang digunakan untuk menguji tahap keberkesanan untuk mencapai
objektif dan persoalan ialah lebih berbentuk kepada kajian deskriptif yang bertujuan
memberikan gambaran awal tentang kesediaan penerimaan e-pembelajaran dalam kalangan
ahli akademik. Responden yang dipilih di dalam kajian ini adalah terdiri daripada ahli
akademik di semua pusat pengajian di Universiti Sains Malaysia,Pulau Pinang yang rata-rata
responden menggunakan e-pembelajaran dalam pengajaran dan pembelajaran. Kajian ini
telah menggunakan soal selidik sebagai instrumen kajian. Sebanyak 165 borang soal selidik
telah di edarkan kepada responden di 15 pusat pengajian. Hasil daripada pembahagian soal
selidik kepada responden, hanya sebanyak 119 borang soal selidik telah berjaya dikumpulkan
mengikut pusat pengajian. Analisis kuantitatif menggunakan program SPSS (Statistical
package for social science) perisian SPSS versi 14.0 di gunakan dalam kajian ini. Kaedah
analisis deskriptif seperti frekuensi, peratusan, min, sisihan piawai dan kaedah analisis
inferensi seperti Ujian-t dan Anova di gunakan untuk menganalis data-data hasil daripada
soal selidik yang telah di edarkan kepada responden
DAPATAN KAJIAN
1. Kesedaran terhadap
pembelajaran.
konsep
e-pembelajaran
dalam
sistem
pengajaran
dan
Hasil dapatan dalam kajian ini mendapati bahawa terdapat lima konsep epembelajaran di USM yang telah diketengahkan. Antara konsep-konsepnya ialah :
a) E-pembelajaran sebagai satu kaedah pembelajaran baru khusus untuk para pelajar.
b) Salah satu usaha sejajar dengan perkembangan ICT.
c) E-pembelajaran memerlukan komitmen yang lebih dalam pengajaran dan
pembelajaran.
d) Pembelajaran yang dikendalikan menerusi komputer dan internet.
e) E-pembelajaran membolehkan pembelajaran dilaksanakan dengan lebih mudah,
tanpa batasan jarak dan lebih ramai pelajar.
Kajian mendapati daripada kelima-lima konsep yang di ketengahkan, konsep kedua
adalah min paling tinggi iaitu 4.52 dimana ia menunjukkan bahawa ahli akademik
sedar tentang konsep e-pembelajaran dimana ICT dimajukan sebagai alat utama
dalam proses pengajaran dan pembelajaran di kuliah. Dapatan kajian ini juga turut
mendapati bahawa konsep ketiga menunjukkan pada tahap min yang paling rendah
iaitu 3.99 kerana rata-rata responden tidak bersetuju bahawa konsep e-pembelajaran
memerlukan komitmen yang lebih dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Secara
keseluruhannya, dapatan kajian menunjukkan bahawa tahap kefahaman responden
bagi kelima-lima konsep yang diketengahkan adalah tinggi. Dapatan kajian turut
membuktikan majoriti ahli akademik USM sedar terhadap konsep e-pembelajaran
dalam sistem pembelajaran dan pengajaran .
2

3. Pembelajaran Berasaskan Elektronik dan Web (KPT 6044)
2. Penilaian terhadap hubungan yang signifikan antara kefahaman terhadap epembelajaran dengan kesediaan pembelajaran arahan kendiri dalam kalangan ahli
akademik.
Hasil kajian menunjukkan ahli akademikdi USM mampu merancang strategi dan
kaedah pembelajaran mereka secara bersendirian dan pada masa yang sama selesa
dalam persekitaran pembelajaran berstruktur mengikut pilihan mereka. Iadisebabkan
oleh taraf pendidikan dan kerjaya sebagai seorang ahli akademik yang menuntut
mereka untuk bijak menentukan kaedah dan persekitaran pembelajaran agar ilmu
pengetahuan dapat disalurkan kepada pelajar. Dapatan kajian juga menunjukkan
bahawa tahap kefahaman responden terhadap perlaksanaan e-pembelajaran
mempunyai hubungan yang signifikan dengan kesediaan pembelajaran arahan kendiri
adalah pada tahap sederhana iaitu 3.20. Antara faktor-faktor lain yang menyumbang
kepada kepada tahap kefahaman responden adalah di sebabkan oleh kekurangan
kemudahan komputer dalam kalangan ahli akademik yang terlibat dalam penyediaan
bahan pengajaran menjadi penyebab kepada terjadinya kelewatan perkembangan
program e-pembelajaran.
3. Penerimaan penggunaan e-pembelajaran dalam membantu proses pembelajaran dan
pengajaran.
Dalam kajian ini, pengkaji telah menyenaraikan empat tanggungjawab yang perlu
dilaksanakan oleh ahli akademik. Antaranya ialah:
a) Menggunakan sepenuhnya kaedah e-pembelajaran di dalam kuliah.
b) Memuatnaikkan nota-nota kuliah ke laman web e-pembelajaran dari semasa ke
semasa.
c) Mengikuti latihan-latihan yang berkaitan dengan e-pembelajaran di USM.
d) Menggalakkan para pelajar menggunakan e-pembelajaran sebagai mekanisme
pembelajaran.
Hasil kajian mendapati bahawa dua daripada empat tanggungjawab yang disenaraikan
berada pada tahap min tinggi dan dua lagi pada tahap min sederhana. Tanggungjawab
yang berada pada tahap min paling tinggi yang dipersetujui oleh responden ialah
menggalakkan para pelajar menggunakan e-pembelajaran sebagai mekanisme
pembelajaran iaitu min 3.99 dan diikuti oleh min kedua tinggi 3.75 iaitu
tanggungjawab menggunakan sepenuhnya kaedah e-pembelajaran di dalam kuliah. Ini
membuktikan bahawa ahli akademik USM telah menerima sistem e-pembelajaran
dalam pengajaran mereka. Dapatan turut menunjukkan bahawa jumlah min berada
pada tahap sederhana iaitu 3.55 dan 3.51 bagi tanggungjawab memuatnaikkan notanota kuliah ke laman web e-pembelajaran dari semasa ke semasa dan tanggungjawab
mengikut latihan yang berkaitan dengan e-pembelajaran di USM. Hal ini disebabkan
ahli akademik beranggapan bahawa dengan memuatnaik nota-nota merupakan satu
tugas tambahan atau beban kepada mereka dimana ianya akan mengganggu rutin
harian mereka. Secara keseluruhannya, daripada aspek tahap kefahaman e3

4. Pembelajaran Berasaskan Elektronik dan Web (KPT 6044)
pembelajaran, sebahagian responden menyatakan bahawa mereka faham tentang epembelajaran dan mereka menerima penggunaan e-pembelajaran dalam proses
pengajaran dan pembelajaran. Dapatan kajian menunjukkan daripada 119 (100%)
orang respoden, 55 (46.2%) orang responden faham akan e-pembelajaran yang
dilaksanakan di USM. Dari aspek faktor yang mempengaruhi perlaksanaan epembelajaran pula, hasil dapatan kajian menunjukkan bahawa penerimaan dalam
kalangan ahli akademik terhadap penggunaan e-pembelajaran adalah positif kerana
min keseluruhan bagi faktor yang mempengaruhi perlaksanaan e-pembelajaran adalah
tinggi. Majoriti responden bersetuju dengan 12 faktor yang mempengaruhi
perlaksanaan e-pembelajaran yang disenaraikan oleh pengkaji. Dapatan kajian juga
turut menunjukkan bahawa faktor yang paling mempengaruhi perlaksanaan epembelajaran berdasarkan jumlah responden sangat bersetuju paling tinggi adalah
faktor mempunyai kemudahan komputerperibadi, iaitu min 4.59.
KESIMPULAN
Daripada dapatan keseluruhan kajian yang telah di perolehi telah menunjukkan bahawa ahli
akademik di USM sudah mempunyai kesedaran yang positif terhadap e-pembelajaran yang di
gunapakai dalam proses pengajaran dan pembelajaran walaupun masih ada segelintir
responden yang tidak bersependapat dan tidak menyokong konsep-konsep e-pembelajaran
yang telah dinyatakan dalam kajian ini. Dari segi penilaian ahli akademik terhadap hubungan
yang signifikan di antara kefahaman terhadap e-pembelajaran dengan kesediaan
pembelajaran arahan kendiri pula, didapati berada pada tahap sederhana. Ini disebabkan
terdapat faktor-faktor lain yang menyumbang kepada tahap kefahaman. Dari segi penerimaan
pula, didapati ahli akademik menerima secara positif penggunaan e-pembelajaran dalam
membantu proses pembelajaran dan pengajaran. Dengan adanya e-pembelajaran diharapkan
dapat membantu ahli akademik dan pelajar itu sendiri supaya pendidikan dan kepesatan
teknologi yang canggih dapat bergerak seiring untuk memudahkan proses pengajaran dan
pembelajaran samada di peringkat sekolah rendah, sekolah menengah, peringkat IPTA
mahupun IPTS.
4