2. Internet ma własną geografię sieci i węzłów;
Znaczenie każdego miejsca w Internecie wyznacza
architektura sieci i relacje z innymi miejscami;
Nowa forma przestrzeni: przestrzeń przepływów
informacji.
Przestrzeń Internetu (Castells)
PBW Kraków, 12-13.06.2014 2
3. Publiczna i prywatna;
Globalna i lokalna;
Transjęzyczna i międzykulturowa;
Kontrolowana i wolna.
Cechy przestrzeni Internetu
PBW Kraków, 12-13.06.2014 3
4. Technologie sieciowe pozwalają na masowe
dostosowywanie się do indywidualnych potrzeb –
personalizację (Barney 2008);
Długi ogon (Anderson 2004);
Fragtegracja: fragmentacja + integracja (Bard, Söderqvist
2006);
Glokalizacja: treści globalne i lokalne nie eliminują się
nawzajem, następuje konwergencja: dodanie do treści
lokalnych przetworzonych elementów zewnętrznych
(Wojciechowski 2008).
Przestrzeń globalna-lokalna
PBW Kraków, 12-13.06.2014 4
5. Biblioteki cyfrowe, gromadząc kolekcje lokalne
udostępniają je globalnie wszystkim użytkownikom
Internetu;
Dokument dotąd nieomal niedostępny (np. cenny,
niewypożyczany) po zeskanowaniu i umieszczeniu w
bibliotece cyfrowej staje się znacznie lepiej dostępny
niż jakiekolwiek niezdigitalizowane zbiory biblioteki.
Glokalizacja
PBW Kraków, 12-13.06.2014 5
6. „Miejsce”, w przestrzeni Internetu, w którym tworzy
się i archiwizuje lokalne kolekcje obiektów cyfrowych
i/lub wykonywane są globalne funkcje komunikacyjne
(usługi) z wykorzystaniem Internetu (organizacja
dostępu, pośredniczenie w obiegu i retransmisja
komunikatów).
Biblioteka cyfrowa
PBW Kraków, 12-13.06.2014 6
7. Zamiast umacniać odmienności pomiędzy grupami
społecznymi i społecznościami (na przykład pomiędzy
grupami naukowców), pozwalają na porozumienia
poszczególnych grup ponad tymi granicami i
odmiennościami;
Kolekcje BC mogą być wykorzystywane przez wiele
społeczności. Dane gromadzone w ramach jednego
serwisu z myślą o potrzebach określonej grupy badaczy
mogą być wykorzystywane przez inne grupy, których
członkowie prowadzą badania w innej dziedzinie. Każda z
tych grup interpretuje dane w swoisty sposób, pomimo
tego, że pobiera je ze wspólnego zasobu;
Nigdy nie wiemy, co użytkownicy zrobią z udostępnionymi
im zasobami (dokumentami, metadanymi).
BC jako obiekt transgraniczny
PBW Kraków, 12-13.06.2014 7
8. Kolekcje cyfrowe zawierają obiekty cyfrowe,
wyselekcjonowane i zorganizowane w celu ich
wyszukania, udostępniania i wykorzystywania. Dobre
kolekcje oprócz obiektów cyfrowych zawierają
metadane je opisujące oraz przynajmniej jeden
interfejs użytkownika pozwalający na dostęp do nich.
Kolekcje BC (NISO 2007)
PBW Kraków, 12-13.06.2014 8
9. Wcześniejsze etapy rozwoju BC:
Początkowo biblioteki cyfrowe mogły wspomagać cele
krótkotrwałe lub zapewniać minimalną użyteczność;
Później powstały użyteczne i relewantne kolekcje,
zaspakajające potrzeby określonych grup
użytkowników.
Obecnie: o sukcesie decydują efektywność
(koszty/efekty), trwałość, wiarygodność.
„Dobre” kolekcje
PBW Kraków, 12-13.06.2014 9
10. Kolekcje, obiekty cyfrowe i metadane muszą być
postrzegane nie tylko w kontekście projektów, w których
powstały, ale jako elementy służące twórcom innych
projektów do wykorzystania do własnych celów,
budowania własnych kolekcji oraz własnych usług
opartych na nich;
Obecnie wymagane jest współdziałanie, wielokrotne
wykorzystanie do różnych celów w różnych miejscach,
trwałość, weryfikowalność, udokumentowanie oraz
dostosowanie do wymogów praw własności
intelektualnej.
„Dobre” kolekcje
PBW Kraków, 12-13.06.2014 10
11. W XX w. bibliotekarstwo stało się globalne dzięki
standaryzacji stosowanych narzędzi;
Tworzenie bibliotek cyfrowych spowodowało globalizację
na poziomie treści (zasobów cyfrowych) i usług;
Społeczność użytkowników BC i ich potrzeby muszą być
zdefiniowane inaczej niż w bibliotece tradycyjnej;
Biblioteki cyfrowe to jednak również są biblioteki i
powinny utrzymywać standardy typowe dla tych instytucji.
Wnioski
PBW Kraków, 12-13.06.2014 11