1. Standardy opisu fotografii i
filmów w Internecie
dr Marek Nahotko, IINiB UJ
Gdańsk, 24 listopada 2009

2. Zainteresowanie metadanymi
• JuŜ nie tylko bibliotekarze…
• Twórcy (fotograficy i filmowcy)
• Muzealnicy
• Producenci i sprzedawcy sprzętu i
oprogramowania
• Specjaliści w zakresie praw autorskich
• Historycy sztuki
• Wszyscy, którzy chcą wymieniać się swoimi
dziełami w Webie 2.0.
2

3. Dokumenty wizualne
• Zawierają utrwalony sygnał optyczny:
• Fotografia, film, przeźrocze, mikrofilm.
• Obrazowi moŜe towarzyszyć dźwięk (film
dźwiękowy);
• Multimedia: łączą sygnał optyczny z
akustycznym a nawet dotykowym.
3

4. Metadane
• Dane o danych lub informacja o informacji;
• W takim rozumieniu takŜe kartkowe
katalogi biblioteczne;
• W Internecie: ustrukturyzowana informacja
tekstowa, zawierająca dane o tworzeniu,
zawartości i kontekście występowania
obiektu graficznego (wizualnego).
4

5. RóŜnorodność metadanych
• Kontrolowana terminologia lub swobodnie
dobierane tagi.
• Opis cech obiektywnych i jednoznacznych
(np. rozmiar pliku) lub bardziej złoŜonych,
jak stan prawny.
• Przechowywane w zewnętrznych bazach
danych lub dołączane do pliku
opisywanego obiektu.
5

6. Cechy metadanych
• Selektywność: uproszczona reprezentacja
obiektu.
• Zwykle nacisk połoŜony jest na jakiś
aspekt obiektu.
• Stąd potrzeba wielu schematów
metadanych, dających łącznie moŜliwość
opisu wielokontekstowego.
6

7. Rodzaje metadanych
• Metadane opisowe: wyszukiwanie, identyfikacja;
• Metadane administracyjne: techniczne,
archiwizacja;
• Metadane strukturalne: relacje m. elementami;
• Metadane uŜytkowników.
LUB:
• Metadane opisujące nośnik,
• Metadane opisujące przetwarzanie,
• Metadane opisujące treść.
7

8. Cechy metadanych
• Ustrukturyzowanie: schemat elementów
• Ułatwienie tworzenia metadanych, ich
zrozumienia, wyszukiwania i wymiany.
Elementy metadanych Wystąpienia
elementów
Twórca Jan Matejko
Tytuł Autoportret
Opis Portret, męŜczyzna,
malarstwo historyczne
… …
8

9. Cechy metadanych
• Poziomy opisu:
– Opis pojedynczego obiektu, agregatu
obiektów lub części obiektu;
– Opis dzieł powstałych na podstawie innych:
obraz, jego fotografia i skan tej fotografii;
• Tworzenie podelementów (Twórca_oryginału,
Twórca_kopii)
• Tworzenie odrębnych elementów (Artysta,
Fotograf, Obsługa_skanera)
• Tworzenie odrębnych opisów (zob. rys.)
9

10. Odrębne opisy
Halfdan Edegius: obraz Spill og dans (play and dance), 1896 Anonim: fotografia obrazu Halfdana Edegiusa Spill og dans, 1920
DC.Title: Play and Dance DC.Title: Reproducing Egedius
DC.Description A fiddler is playing, it’s movement in the DC.Description Photograph of Halfdan Egedius painting ”Spill
backgroundand it appears to be people dancing og dans” (Playanddance),
DC.Subject Fiddleplayer, music DC.Subject Painting, Fiddleplayer, Halfdan Egedius
DC.Coverage temporal 1896 DC.Coverage temporal 1896
DC.Creator Halfdan Egedius (1877-1899) DC.Creator NN
DC.Type Still Image DC.Type Still Image
DC.Format Medium Oil on canvas DC.Format Medium Negativ on glass
DC.Format Extent 83 x 95,5 cm DC.Format Extent 16X20
DC.FormatDate 1896 DC.Format Date 1920
DC.FormatIdentifier NG.M.00662 DC.Format Identifier NN/414/003
10

11. Cechy metadanych
• Poziomy opisu 010010100101
010010100101
001010101010
100001001010
101010101001
010100101010
011001010101
Oryginał: Fotografie Plik cyfrowy:
analogowe:
Twórca Leonardo da Jan Kowalski Tadeusz Nowak
Vinci [Fotograf] [Obsługa skanera]
Format Malarstwo Fotografia Plik JPEG
Lokalizacja Louvre Zbiór fotografii C:grafika0023.jpg
Museum biblioteki
uczelnianej
… itd..
11

12. Obiekty wizualne w Internecie
• Serwisy profesjonalne: biblioteczne i inne;
• Rozwiązania firm komercyjnych;
• Serwisy społecznościowe: Flickr,
YouTube.
12

13. Opis filmu i fotografii
w bibliotekach i innych
instytucjach kultury
13

14. American Memory w LC
14

15. American Memory
15

16. American
Memory -MARC
16

17. NUKAT –
MARC
17

18. Full Dublin core Record for Hitchcock's Blackmail (Silent Version)
DC_title : Blackmail (Silent)
DC_subject : thriller
Dublin
DC_type : film
DC_format_type : mpeg
DC_creator_1 : British International Pictures
DC_creator_role_1 : production company
Core
DC_creator_2 : Alfred Hitchcock
DC_creator_role_2 : director
DC_creator_3 : John Maxwell
DC_creator_role_3 : producer
DC_creator_4 : Frank Mills
DC_creator_role_4 : assistant director
DC_creator_5 : Alfred Hitchcock
DC_creator_role_5 : adaptation
DC_creator_6 : Director - Alfred Hitchcock , Production Company - British International Pictures, Producer - John Maxwell, Assistant Director - Frank Mills,
Adaptation - Alfred Hitchcock, Screenplay - Garnett Weston & Charles Bennett, Dialogue - Benn W. Levy, Based on the Play by - Charles Bennett, Director of
Photography - Jack Cox, Camera Assistant - Derrick Williams, Clapper Boy - Ronald Neame, Camera Assistant - Michael Powell, Art Director - Wilfred C.
Arnold & Norman Arnold, Music - Campbell & Connolly, Charles Williams, Music Performed by - British International Symphony Orchestra, Music Conductor -
John Reynders, Music compiled/arranged by - Hubert Bath & Harry Stafford, Sound - Harold V. King, Sound Editor - Harry Miller, Studio - Elstree Studios
DC_creator_role_6 : credits
DC_creator_7 : Alice White = Anny Ondra, Anny Ondra's vocal double = Joan Barry, Mrs White, Sara Allgood, Mr White = Charles Paton, Frank Webber = John
Longden, Tracy = Donald Calthrop, The artist = Cyril Ritchard, The landlady = Hannah Jones, Chief Inspector = Harvey Braban, Detective Sergeant = Ex. Det.
Sgt. Bishop, Gossip = Phyllis Monkman, The crook = Percy Parsons, The Sergeant = Johnny Butt, Harassed Underground traveller = Alfred Hitchcock
DC_creator_role_7 : cast
DC_date_1 : 1929
DC_date_role_1 : release
DC_description : Story of a girl who kills a man in self-defence and is blackmailed by a man who knows of her guilt. From a play by Charles Bennett. Silent
version.
DC_language : eng
DC_publisher_1 : ITV
DC_publisher_role_1 : first distribution
DC_publisher_2 : British Film Institute
DC_publisher_role_2 : this form
DC_publisher_country : Great Britain
DC_source_SIFT : 26110 (original database number, British Film Institute)
DC_source_formatMedium : Beta SP
DC_source_originalMedium : 35 mm combined positive print, silent, b/w
DC_source_originalLength : 00:82:00
DC_relation_1 : Blackmail (sound) mpeg 18
DC_rights : It is illegal to download, copy, print or otherwise utilise in any other form this material, without written consent from the copyright holder.
DC_rights_holder : Canal +

19. Dublin Core
19

20. Dublin Core - dLibra
20

21. Dublin Core - dLibra
21

22. Dublin Core - Europeana
22

23. Dublin Core - dLibra
23

24. Dublin Core - dLibra
24

25. VRA Core
• work, collection, or image (id) • measurements (type, unit)
• agent • relation (type, relids)
− attribution • rights (type)
− culture − rightsHolder
− dates (type) − text
earliestDate (circa) latestDate (circa) • source
− name (type) − name (type)
− role − refid (type)
• culturalContext • stateEdition (count, num, type)
• date (type) − description
− earliestDate (circa) − name
− latestDate (circa) • stylePeriod
• description • subject
• inscription − term (type)
− author • technique
− position • textref
− text (type) − name (type)
• location (type) − refid (type)
− name (type) • title ( type)
− refid (type) • worktype
• material (type
25

26. VRA – zabytkowy mebel
Record Type = work
Type = architectural furniture
Type = seating furniture
Type = dining chair
Type = tall back chair
Type = spindle-back chair
Title = Frederick C. Robie House dining chair
Measurements.Dimensions = 52.5 x 18 x 19.25 cm
Material. Medium = oak
Material.Medium = leather
Technique = cabinet making
Technique = upholstering
Creator.Personal Name = Wright, Frank L. (1867-1959)
Creator.Role = designer
Date.Design = 1906
Date.Completion = 1909
Location.Current Repository = Chicago (IL,USA),University of Chicago,David & Alfred Smart Museum of Art
Location.Former Site = Frederick C. Robie House, Chicago, IL, US
ID Number.Current Repository = 1965.2.14furn
Style/Period = Arts and Crafts
Culture = American
Relation.Part of = Frederic C. Robie House
Description = The dining chair is part of a set of six designed specifically for the dining room of the Frederick C. Robie House.
Rights = David & Alfred Smart Museum of Art, University of Chicago, IL, US
26

27. VRA – fotografia mebla
Record Type = work
Type = photograph
Type = gelatin silver print
Title = interior view of Frederic C. Robie House dinning room with furnishings
Measurements.Dimensions = 8x10"
Material.Medium = gelatin
Material.Medium = silver
Material.Support = photo paper
Technique = photography
Technique = gelatin silver process
Creator.Personal name = Fuermann, Henry
Creator.Role = photographer
Date.Creation = 1910
Location.Current Repository = Scottsdale (AZ, US), Frank Lloyd Wright Foundation, Taliesin West
ID Number.Current Repository = 0908.018
Culture = American
Subject = Frank C. Robie House
Subject = dining room
Subject = dining table
Subject = dining chair
Subject = stained glass window
Rights = Frank Lloyd Wright Foundation, Taliesin West, Scottsdale, AZ, US
27

28. VRA – slajd z fotografii
Record Type = image
Type = slide
Title = interior view of Frederick C. Robie House dining room with furnishings
Measurements.Dimensions = 2x2"
Measurements.Format = 35 mm
Measurements.Format = horizontal
Technique = photography
Creator = Mole, Christopher
Creator.Role = copy photographer
Date.Creation = 1985
Location.Current Repository = Albuquerque (NM, US), University of New Mexico, Bainbridge Bunting Slide Library
ID Number.Current Repository = UNM d000614
ID Number.Current Repository = FURN/AMER/Wright/Robie.383787
Source = gift of Christopher Mole
Rights = Frank Lloyd Wright Foundation, Taliesin West, Scottsdale, AZ, US
28

29. VRA – plik ze slajdu
Record Type = image
Type = digital
Title = interior view of Frederick C. Robie House dining room with furnishings
Measurements.Dimensions = 72dpi
Measurements.Format = jpeg
Technique = scanning
Creator.Personal Name = Gopher, Mary
Creator.Role = scanner
Date.Creation = 1997
Location.Current Repository = Albuquerque (NM, US), University of New Mexico, Bainbridge Bunting Slide Library
ID Number.Current Repository = 1977-4.ar302.jpeg
Source = UNM dOOO614
Rights = Frank Lloyd Wright Foundation, Taliesin West, Scottsdale, AZ, US
29

30. Standardy przemysłowe
opisu fotografii i filmu
30

31. EXIF (Exchange Image File
Format)
• Elementy opisu:
– nazwa aparatu, którym wykonano zdjęcie;
– ustawienia aparatu, takie jak czas naświetlenia,
wartość przesłony, czułość matrycy w ISO czy
ogniskowa obiektywu;
– data wykonania zdjęcia oraz przetworzenia na postać
cyfrową;
– informacja o prawach autorskich (niewiele aparatów
dodaje ją automatycznie);
– miniaturka obrazka;
– rozdzielczość w pikselach;
– sposób pomiaru światła przez aparat.
31

32. EXIF (Exchange Image File
Format)
• Primary Image
• Pixels 640 (W) x 480 (H)
• Image Title Exif_TIFF_RGB
• Image Input Equipment Manufacturer DSCompany
• Image Input Equipment Model Name Example
• Orientation Normal
• Strips 96
• Lines per Strip 5
• Bytes per Strip 9600
• Image Resolution 72 dpi (Width), 72 dpi (Length)
• Image Data Arrangement Chunky
• File Change Date and Time 1997:09:01 12:00:00.000
• Copyright Copyright, ABCDE,1997
• Exif-specific Information
• Version Ver. 2.0
• Date and Time of Original Image Creation 1997:09:01 12:00:00.000
• Date and Time of File Creation 1997:09:01 12:00:00.000
• Thumbnail
• Pixels 80 (W) x 60 (H)
• Orientation Normal
• Strips 1
• Lines per Strip 60
• Bytes per Strip 14400
• Image Resolution 72 dpi (Width), 72 dpi (Length)
32

33. IPTC (Intern. Press Telecom.
Council)
• Metadane opisowe: Opis (co, kto, dlaczego, kiedy i gdzie
wykonał fotografię), Lokalizacja (miejsce widoczne na
fotografii), Osoba (nazwiska osób na fotografii, ich wiek i
dane etniczne), Organizacja (na fotografii), Emocje
(wyobraŜone na zdjęciu), Słowa kluczowe, Rodzaj
(prasowa, artystyczna);
• Metadane administracyjne: Tytuł, Data i czas wykonania,
Miejsce wykonania, Wydarzenie (opis zdarzenia,
podczas którego wykonano fotografię);
• Metadane o prawach: Twórca, Copyright, Kontakt dla
uzyskania licencji, Prawa stron trzecich, Prawa do
korzystania;
• Metadane techniczne: Obszar koloru, Orientacja
(widokówka, portret), Rozmiar (w pikselach), Rodzaj
fizyczny (film, slajd, cyfrowy).
33

34. IPTC + formularze XMP
34

35. Metadane IPTC
- przykład
35

36. MPEG-7
• Opis obrazu: kolor, tekstura, kształt, ruch,
elementy rozpoznawania twarzy;
• Opis dźwięku: na niŜszym (cechy fizyczne:
kodowanie, częstotliwość próbkowania) i
wyŜszym (specyficzne dla zastosowań)
poziomie;
• Opis multimediów: opis, zarządzanie i
organizacja treści, nawigacja i dostęp,
interakcja z uŜytkownikiem.
36

37. Fotografia i film w Internecie
37

38. Internet Archive
38

39. Internet Archive
39

40. Film Polski
• Tytuł
• Gatunek
• Produkcja
• Rok produkcji
• Data premiery
• Dane techniczne
• Okres zdjęciowy
• Plenery
• BudŜet
• Ekipa
• Streszczenie fabuły
40

41. Film Polski - ekipa
• ReŜyseria • Asystent montaŜysty
• ReŜyser II • Charakteryzacja
• Casting (reŜyseria obsady) • Charakteryzator II
• Scenariusz • Make-up bus
• Zdjęcia • Opieka artystyczna
• Operator kamery • Kierownictwo literackie
• Asystent operatora kamery • Fotosy
• Podgląd video • Opracowanie graficzne
• Oświetlenie • Konsultacja
• Wózkarz • Ewolucje kaskaderskie
• Obsługa agregatu • Catering
• Postprodukcja obrazu • Transport
• Korekta barwna • Kierownictwo produkcji
• On-line • Organizacja produkcji
• Opieka technologiczna • Współpraca produkcyjna
• Skanowanie • Kierownictwo planu
• Transfer elektroniczny • DyŜurny planu
• Scenografia • Sekretariat planu
• Dekoracja wnętrz • Administracja
• Rekwizyty • Producent
• Kostiumy • Koproducent
• Kostiumograf II • Współpraca producencka
• Asystent kostiumografa • Produkcja
• Muzyka • Koprodukcja
• Konsultacja muzyczna • Współfinansowanie
• Realizacja nagrań • Laboratorium
• Dźwięk • Kierownictwo laboratorium
• Mikrofoniarz • Opieka technologiczna
• Efekty synchroniczne • Dystrybucja
• Efekty specjalne • Obsada aktorska
• Efekty wizualne • Zgranie dźwięku
• Efekty pirotechniczne • MontaŜ dźwięku 41
• MontaŜ

42. Film
Polski
42

43. UK Film
43

44. AllMovie
44

45. IMDb
45

46. IMDb
46

47. Serwisy Web 2.0: Flickr
47

48. Flickr
48

49. Flickr
49

50. Flickr
50

51. Serwisy Web 2.0: YouTube
• yt:account – identyfikacja konta uŜytkownika;
• yt:action – rodzaj wykonywanej czynności (ładowanie, modyfikacja, zamiana,
usuwanie filmu z playlisty);
• yt:advertising – dozwolone formaty reklam;
• yt:allow_comments – zgoda na komentarze uŜytkowników;
• yt:allow_embedding – zgoda na wstawianie filmu na stronę uŜytkownika;
• yt:allow_ratings – zgoda na ocenianie przez uŜytkowników;
• yt:country – kraj zapisu wideo;
• yt:date_recorded – data zapisu wideo;
• yt:distribution_restriction – zasady dystrybucji wideo poza YouTube;
• yt:end_time – czas, po którym wideo przestanie być dostępne na YouTube;
• yt:language – język zawartości wideo;
• yt:location – miejsce, w którym wideo zostało nagrane;
• yt:notes – miejsce na dodatkowe dane;
• yt:name – nazwa playlisty;
• yt:owner_name – nazwa firmy lub organizacji będącej właścicielem wideo;
• yt:playlist – nazwa playlisty, na której znajduje się wideo;
• yt:policy – polityka licencyjna;
• yt:start_time – data i czas udostępnienia wideo przez YouTube;
• yt:title – tytuł wideo. 51

52. YouTube
52

53. Wnioski
• W zakresie opisu cyfrowych obiektów
wizualnych funkcjonuje wiele standardów,
spełniających róŜne role;
• Pomimo róŜnorodności istnieje współpraca
i współdziałanie pomiędzy standardami;
• Większość standardów przeznaczona jest
dla profesjonalistów; część serwisów
(głównie Webu 2.0) proponuje ułatwienia
np. w postaci formularzy do wypełniania.
53

54. Dziękuję za uwagę
marek.nahotko@uj.edu.pl
54