Οπτικοακουστικό υλικό για σχολική γιορτή, που προβάλλεται παράλληλα με τα δρώμενα επί σκηνής. Όλο το υλικό της γιορτής εδώ:http://elenimoutafi.blogspot.gr/

1. ΟΜΑΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ:
(Ομάδα μαθητών τρέχουν από διάφορα σημεία φωνάζοντας 3-4φορές: Οι τούρκοι στην
Πόλη......... Οι τούρκοι στην Πόλη....... και μετά παίρνουν θέση γονατιστοί στο βάθος της σκηνής.
διαφάνειες 1,2,3 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Τρίτη, 29 Μαΐου 1453, η Κωνσταντινούπολη, η βασίλισσα των πόλεων πέφτει στα χέρια των
Τούρκων.
Ο τούρκικος στρατός μπαίνει στην Πόλη εξαγριωμένος και σκορπίζει τον τρόμο σφάζοντας και
λεηλατώντας.
Μαζί με την Κωνσταντινούπολη σκλαβώθηκε όλη η Βυζαντινή αυτοκρατορία. Όλος ο Ελληνισμός.
ΒΑΡΥΣ Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΣΚΛΑΒΙΑΣ ΚΙ Ο ΘΡΗΝΟΣ ΜΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ
ΟΜΑΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ
«Σώπασε, κυρά – Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις.
Πάλι με χρόνους με καιρούς, πάλι δικά μας είναι.»
Διαφάνειες 4,5,6 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Μ’ αυτή την παρηγοριά και την ελπίδα ο Ελληνισμός κατάφερε ν’ αντέξει τη τούρκικη
σκλαβιά για 400 ολόκληρα χρόνια.
Χρόνια μαύρα και πικρά για ολόκληρη την Ελλάδα.
Χρόνια καταπάτησης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Διαφάνεια 7 τραγούδι: «Ο Ταμένος – εδώ σωπαίνουν τα πουλιά» (Θεοδωράκης- Ρίτσος )
παράλληλα με το δρώμενο
(Οι γονατισμένοι μαθητές στο βάθος της σκηνής σε στάση σκλαβιάς, με σκυμμένο κεφάλι
προσπαθούν αργά –αργά να αποδεσμευτούν από τις αόρατες αλυσίδες τους.)

2. ΤΕΛΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Από τα πρώτα χρόνια της δουλείας οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να προσδοκούν και να ελπίζουν
πως θα ξημέρωνε η μέρα της λευτεριάς. Ο λαός μας δεν αφομοιώθηκε, δεν υπέκυψε στις
αφόρητες πιέσεις και τα βασανιστήρια που τον υπέβαλε ο κατακτητής.
Στην αρχή εναπόθεσε τις ελπίδες του στους ξένους. Άλλοτε η Ρωσία, άλλοτε η Γαλλία του
Ναπολέοντα. Απογοήτευση και από τα αποτυχημένα επαναστατικά κινήματα.
Ο λαός μας συνέχισε να ζει μέσα στη σκλαβιά, αλλά έμαθε τούτη τη μεγάλη αλήθεια:
«Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΔΕ ΧΑΡΙΖΕΤΑΙ. Η ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΚΑΤΑΧΤΙΕΤΑΙ»
ΟΜΑΔΑ ΠΑΙΔΙΩΝ
Κι ακαρτέρει, κι ακαρτέρει
φιλελεύθερη λαλιά,
ένα εκτύπαε τ᾿ άλλο χέρι
από την απελπισιά.
Διαφάνεια 8 Τραγούδι: «Ο Θούριος» ( Χ. Λεοντής- Ρ. Φεραίος)
ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Μέσα στη νύχτα της σκλαβιάς έρχεται ο Ρήγας Φεραίος, ο νους και η ψυχή που ξεσηκώνει τη
θύελλα της ελευθερίας..
ΜΟΥΣΙΚΗ
Ο «Θούριος» και όλα τ’ άλλα γραπτά του συγκινούν και ξεσηκώνουν τους σκλαβωμένους Έλληνες.
ΜΟΥΣΙΚΗ
Ο «Θούριος» του Ρήγα δεν ήταν ποίημα αλλά επαναστατική προκήρυξη γραμμένη σε στίχους για
να μπορούν εύκολα να την αποστηθίσουν. Ο Τερτσέτης την ονομάζει «το ιερότερο άσμα της
φυλής μας».
Διαφάνεια 8 Παράλληλα ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ
Μαθητής
Τι σ' ωφελεί αν ζήσης, και είσαι στη σκλαβιά,
Στοχάσου πως σε ψένουν καθ' ώραν στη φωτιά.
Σ' Aνατολή και Δύση, και Nότο και Bορά,
Για την Πατρίδα όλοι, να ‘χουμε μια καρδιά.

3. Διαφάνεια 9 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Όταν η σκλαβιά και η αδικία γινόταν αβάσταχτη, δεν απόμενε τίποτε άλλο στους κατατρεγμένους
χωριάτες, παρά ν’ αρπάξουν ένα παλιοντούφεκο και να βγουν κλέφτες στα βουνά. Να ζητήσουν με
τη βία αυτό που οι κατακτητές τους στέρησαν αδικαιολόγητα: ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΟΥΣ.
Διαφάνεια 10-12
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ : Μαθήτρια-μαθητής
 Βασίλη, κάτσε φρόνιμα, να γίνεις νοικοκύρης,
Για ν’ αποκτήσεις πρόβατα, ζευγάρια κι αγελάδες,
Χωριά κι αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν.
 Μάνα μου, εγώ δεν κάθομαι, να γίνω νοικοκύρης,
Να κάμω αμπελοχώραφα, κοπέλια να δουλεύουν,
Και νάμαι σκλάβος των τουρκών, κοπέλι στους γερόντους.
Φέρε μου τ’ αλαφρό σπαθί και το βαριό ντουφέκι,
Να πεταχτώ σαν το πουλί, ψηλά στα κορφοβούνια,
Να πάρω δίπλα τα βουνά, να περπατήσω λόγκους,
Να βρω λημέρια των κλεφτών, γιατάκια καπετάνιων
Και να σουρήξω κλέφτικα, να σμίξω τους συντρόφους,
Που πολεμούν με την τουρκιά και με τους Αρβανίτες.
Διαφάνεια 13-15
ΧΟΡΩΔΙΑ: ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΤΑ ΚΛΕΦΤΟΠΟΥΛΑ
Διαφάνεια 16 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Η γυναίκα του 1821 δεν παρέμεινε απαθής στο περιθώριο. Δυνατή μέσα στη φαινομενική της
αδυναμία, συμμετείχε ενεργά στα πολεμικά γεγονότα και ανέπτυξε πρωτοβουλίες. Λεοντόκαρδες
γυναίκες, όμορφες, δυναμικές, ηρωικές, ρίχτηκαν ολόψυχα στον αγώνα για ανεξαρτησία
ΤΗΣ ΛΕΝΩΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗ μαθήτρια - μαθητής
Λένω Μπότσαρη:-Τούρκοι, για μην παιδεύεστε, μην έρχεστε σιμά μου,
σέρνω φουσέκια στην ποδιά και βόλια στις μπαλάσκες
Τούρκοι: -Κόρη, για ρίξε τ’ άρματα, γλύτωσε τη ζωή σου.
Λένω Μπότσαρη: -Τι λέτε, μωρ' παλιότουρκοι και σεις παλιοζαγάρια;
Εγώ είμαι η Λένω Μπότσαρη, η αδελφή του Γιάννη,
και ζωντανή δεν πιάνουμαι εις των Τουρκών τα χέρια".
Ύστερα φεύγει αφού σπάσει τον κλοιό τους με θάρρος.

4. Διαφάνεια 17 -25 Τραγούδι: «Αναβάφτιση» ( Μ. Θεοδωράκης – Γ. Ρίτσος )
ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Τρεις απλοί άνθρωποι, καταλαβαίνουν πως η λευτεριά δε χαρίζεται μα κατακτιέται.
Παίρνουν την απόφαση να ετοιμάσουν το Σηκωμό και ιδρύουν στην Οδησσό το 1816 τη Φιλική
Εταιρία, τη μυστική οργάνωση, που σκοπός της ήταν να προετοιμάσει, όλους τους Έλληνες, για τη
μεγάλη μέρα του ξεσηκωμού.
Χιλιάδες Έλληνες γίνονται μέλη της μυστικής ομάδας και προετοιμάζονται για τον ένοπλο
ξεσηκωμό.
ΤΟ 1820: Προσφέρεται η αρχηγία στον Αλέξανδρο Υψηλάντη
ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΜΕ 17-20
ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ – 3 μαθητές
«Ορκιζόμεθα δε προ πάντων, ότι μεταξύ ημών και των τυράννων της Πατρίδος μας το πυρ και ο
σίδηρος είναι τα μόνα μέσα της διαλλαγής και τίποτ’ άλλο».
Οι γονατισμένοι μαθητές από το βάθος της σκηνής έρχονται μπροστά και μαζί με τους φιλικούς:
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ»
Διαφάνεια 26 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Ελευθερία ή θάνατος, ακούστηκε στα βουνά και στα λαγκάδια, στα φαράγγια και στους γκρεμούς,
στη στεριά και στη θάλασσα, στα ποτάμια και στα γεφύρια, σ’ όλη την Ελλάδα.
Διαφάνεια 27 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Κι ήρθε η ευλογημένη ώρα. Η ώρα της κήρυξης της Επανάστασης.
Στις 22 Φεβρουαρίου 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης περνά στη Μολδοβλαχία. Διαφάνεια 28
Η επανάσταση αρχίζει…
Την Άνοιξη του 1821 οι Έλληνες ξεσηκώνονται Διαφάνεια 29-30
Κι ένας τρελόπαπας, ο Παπαφλέσσας, ξεσηκώνει το Μοριά. Διαφάνεια 31
Στις 10 Απριλίου 1821 απαγχονίζεται ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄. Διαφάνεια 32-33
Σε λίγο βροντάνε τα καριοφίλια της λευτεριάς σ’ όλην την Ελλάδα Διαφάνεια 34 - 47
Τραγούδι: «Τσάμικος» (Μ.Χατζηδάκις, Ν. Γκάτσος)
ΧΟΡΟΣ Τσάμικος - ομάδα χορού ή δυο μαθητές

5. ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Το Φθινόπωρο 1823 εμφανίζονται οι πρώτες αντιθέσεις ανάμεσα στο Νομοτελεστικό υπό τους
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Πετρόμπεη , και στο Βουλευτικό υπό τον Κουντουριώτη.
Σχηματίζονται δύο ξεχωριστές κυβερνήσεις. Είναι η απαρχή της πρώτης φάσης του εμφύλιου
σπαραγμού που θα τερματιστεί τον Ιούνιο του 1824 με την επικράτηση του Κουντουριώτη.
Τα δύο επόμενα χρόνια η επανάσταση θα παρουσιάσει κάμψη.
Διαφάνεια 48-49 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Στις 15 Απριλίου 1825 αρχίζει η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου που θα κρατήσει ένα χρόνο .
Διαφάνεια 50 ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ - Μαθήτρια
Η πείνα βασανίζει τους αγωνιστές του Μεσολογγίου
Aρχίσαμεν, περί τας 15 Mαρτίου, ταις πικραλήθραις, χορτάρι της θαλάσσης˙ το
εβράζαμεν πέντε φοραίς έως ότου έβγαινεν η πικράδα, και το ετρώγαμεν με ξείδι και
λάδι ωσάν σαλάτα, και με ζουμί από καβούρους ανακατωμένον και τούτο. Eδόθησαν
και εις τους ποντικούς, πλην ήτον ευτυχής όστις εδύνατο να πιάση έναν. Bατράχους
δεν είχαμεν, κατά δυστυχίαν. Aπό την έλλειψην της θροφής αύξαναν αι ασθένειαι,
πονόστομος και αρθρίτις. Eις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκόμασθον όταν μας έφθασεν
γράμμα των απεσταλμένων μας εις Nαύπλιον συσταίνον και να φάγωμεν (εν ανάγκη)
ένας τον άλλον. [...] Εκείνην την ημέραν ένας Kραβαρίτης έκοψεν κρέας από το μηρί
ενός φονευμένου και το έφαγεν.
ΧΟΡΩΔΙΑ : ΤΟ ΧΑΡΑΜΑ ΕΠΗΡΑ… ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 51-53
Διαφάνεια 54 ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Στις 10 Απριλίου 1826 θα γίνει η ηρωική έξοδος και η πτώση του Μεσολογγίου.
Διαφάνεια 55 - 56 Τραγούδι: «δρόμο να σχίσουν τα σπαθιά» –Ελεύθεροι πολιορκημένοι (Γ.
Μαρκόπουλος, Δ. Σολωμός )
Η θυσία του Μεσολογγίου προώθησε το ελληνικό ζήτημα όσο καμιά ελληνική νίκη και ο απόηχος
των γεγονότων, αναζωπύρωσε το πνεύμα του φιλελληνισμού στην Ευρώπη.

6. ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Μετά το 1826, οι Δυνάμεις, που είχαν αντιμετωπίσει με δυσαρέσκεια το ξέσπασμα της
επανάστασης, φαίνονται αποφασισμένες να λύσουν το ελληνικό ζήτημα.
Διαφάνεια 57- 58 Και ενώ η επανάσταση κινδυνεύει και η Αθήνα παραδίδεται στον
Κιουταχή, οι Φιλέλληνες στρέφουν την Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη με το μέρος των Ελλήνων.
Διαφάνεια 59 Τελικά, στις 6 Ιουλίου του 1827
υπογράφεται ανάμεσα στην Αγγλία, Ρωσία, και Γαλλία, η ιουλιανή συνθήκη του Λονδίνου,
η οποία προέβλεπε την ίδρυση αυτόνομου ελληνικού κράτους.
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 60-72 VIDEO «Το τέλος της επανάστασης»
ΑΦΗΓΗΤΗΣ
Η επέτειος της Ελληνικής Επανάστασης έχει μια ιδιαίτερη σημασία στη σημερινή συγκυρία. Μοιάζει
στη δεύτερη δεκαετία του 21ου
αιώνα να γυρνάμε ολοταχώς πίσω στον 19ο
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 73
Κάποιες αναλογίες με τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας, που ξεκινώντας με την ελληνική
επανάσταση, συγκρούστηκε αρχικά με τις επιδιώξεις της Ιεράς Συμμαχίας και, μετά τη
σύσταση του ελληνικού κράτους, τέθηκε υπό την επίβλεψη των τριών μεγάλων προστάτιδων
δυνάμεων της εποχής εκείνης, είναι εντυπωσιακές. Πριν ακόμα συσταθεί το ελεύθερο ελληνικό
κράτος, η κυβέρνηση της επαναστατημένης Ελλάδας συνάπτει δύο δάνεια, το 1823 και το 1824.
Με την έλευση του Όθωνα και την απαρχή της βαυαροκρατίας, συνάπτει και ένα τρίτο δάνειο.
Είναι τα λεγόμενα δάνεια της Αγγλίας, που λαμβάνονται με πρόσχημα την επανάσταση και
απομυζούν τον ελληνικό λαό, πριν ακόμα συσταθεί το ελληνικό κράτος.
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΣΚΛΑΒΟΙ (δηλαδή αυτοί που συμμετείχαν στο δρώμενο «σλάβοι»)
Ελεύθερος 1: Και τώρα θα μάθουμε για τα δάνεια της Αγγλίας.
Ελεύθερος 2: Μπα, και τι ναι πάλι τούτα;
Ελεύθερος 1: Δεν έχεις ακούσει που λένε: «Χρωστάμε τα δάνεια της Αγγλίας;»

7. Ελεύθερος 2: Εγώ ξέρω ότι χρωστάμε γενικώς και δεν ξέρουμε και πού ακριβώς χρωστάμε. Όλο
το ζουνάρι σφίγγουμε και όλο και πιο πολλά δανειζόμαστε.
Ελεύθερος 1: Άκου να δεις. Όταν λέμε ότι « ότι χρωστάμε τα δάνεια της Αγγλίας» , εννοούμε ότι
είμαστε χρεωμένοι μέχρι τα μπούνια και αδυνατούμε να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας.
Ελεύθερος 2: Δηλαδή, ό,τι ακριβώς έχουμε πάθει σήμερα.
Ελεύθερος 1: Ναι, μόνο που δεν είναι η πρώτη φορά που το παθαίνουμε, ούτε και είμαστε οι
μόνοι που το παθαίνουμε.
Ελεύθερος 2: Δηλαδή;
Ελεύθερος 1: Να, να, άκου για να μάθεις...
(Στη σκηνή τραπεζίτες συζητάνε καθιστοί οι δύο και ο ένας όρθιος πηγαίνει πάνω κάτω. Μπαίνει ο
υπάλληλος)
(Μπαίνουν οι υπάλληλοι, καταγοητευεμένοι τους κάνουν τεμενάδες).
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Προστάται των πτωχών λαών, Άγιοι τραπεζίται,
Χάριν της καλοσύνης σας, Τρώνε οι ψωμοζήται.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ: Κάνε φίλο το καλό κι άιντε ρίχτο στο γιαλό.
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Για του παππού σας την ψυχή τα κράτη ελεείτε,
κάποτε απ’ τους φτωχούς λαούς αδρά θ’ ανταμειφθείτε.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ: Μπα, που να σε πάρει ο χάρος.
(Εμφανίζεται από δεξιά ο Γραικός. Στον ώμο τεράστιο τσουβάλι που σέρνεται. )
ΓΡΑΙΚΟΣ: Το τσουβάλι μου κρατάω και ακάθεκτος ορμάω μέσα στο χρυσωρυχείο.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1: (σαν λύκος) Έλα, αγόρι μου, στο θείο!
ΓΡΑΙΚΟΣ: (δεν τους έχει αντιληφθεί) Εδώ, κατά πώς φαίνεται, θα πήξουμε στο φράγκο.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2: Πέρνα πρώτα από τον πάγκο.
ΓΡΑΙΚΟΣ: (Χορεύει, τραγουδά χαζοχαρούμενα)
Τράλαλά, τραλαλά, τι ωραία, τι καλά, θα φλομώσω στον παρά.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1 : Έλα και θα φας καλά.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ: (τον τριγυρίζουν σα λύκοι)
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1 : (τον χαϊδεύει) Το φτωχό μου τ’ αγοράκι, που ’ναι ενδεδυμένο ράκη.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2 : Τι κατάσταση είν’ αυτή, πρέπει αμέσως να ντυθεί.
ΓΡΑΙΚΟΣ: Είμαι επαναστατήσας και ζητώ τη συνδρομή σας,
καθώς μου υποσχέθηκε και η Κυβέρνησή σας
(Μπαίνει ο υπάλληλος, κουβαλώντας τεράστιο τσουβάλι).
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1 : Λοιπόν, ας ανακοινωθεί το δάνειο που θα συναφθεί.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2 : Και φροντίστε, ει δυνατόν, την γκαρδαρόμπα των Γραικών.
(Ο Υπάλληλος Α’ πάει και γδύνει το Γραικό).
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ : Δάνειον ονομαστικόν οκτακοσίων χιλιάδων στερλινών.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1 : Χτύπα τόκους δύο ετών.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2 : Έξοδα προμηθευτών.
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Να προσθέσω επ’ αυτών και το χρεωλύσιον;
ΟΛΟΙ : Βάλτο δισετήσιον.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 1 : Τι έμεινε παρακαλώ:
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Τρακόσες σαράντα οκτώ, δυο σελίνια και μια πένα.
( έχει αφήσει το Γραικό με ένα κοντομάνικο φθαρμένο φανελάκι )
ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ : Κύριοι, παραδέχεστε; Τον έντυσα στην πένα.
(Ο Τραπεζίτης Β’ πάει επίσημα στο τσουβάλι, βγάζει ένα μικρό πουγκί. Το δίνει στο Γραικό).
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2 : Διακόσες πενήντα μας μένουν καθαρά.
ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ 2 : Άιντε πάλι, τυχεράκια, σε καλή μεριά.
ΓΡΑΙΚΟΣ: Εδώ λείπουνε λεφτά!
ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ ΜΑΖΙ: Μας κατηγορείς γι’ απάτη;

8. ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ: Μην καθυστερείτε πληζ, περιμένουν κι άλλα κράτη, να τους κάνετε στριπτήζ.
ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ (Καθώς αποχωρούν ενώ ο υπάλληλος τους λιβανίζει)
Αμάν παιδί μου, αμάθεια που έχουν οι Γραικοί,
μα μπιτ να μην σκαμπάζουνε απ’ αριθμητική….!
(Βγαίνουν απ’ τη σκηνή. Ο Γραικός έχει μείνει άναυδος, με το χέρι τεντωμένο και το πουγκί.
ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΟΛΟΙ ΣΤΗ ΣΚΗΝΗ
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 74 Τραγούδι: «Λαέ μη σφίξεις το ζωνάρι» Στ. Ξαρχάκος-Ι. Καμπανέλλης