1. Geslachtsverschil en seksualiteit
in de islam en islamitische
culturen O mensen, Wij hebben u uit
man en vrouw geschapen en Wij
hebben u tot volken en stammen
gemaakt, opdat u elkaar leert
Abdulwahid Van Bommel kennen. (49:13).

2. Drie mythen ontmaskerd
 Eva is niet uit Adams rib geschapen.
 Eva heeft Adam niet verleid om van de boom te
eten.
 De islam kent niet de zondeval, maar ziet het als
voorbestemd en ten gunste van de ontwikkeling en
vervolmaking van de mens.

3. Koranverzen over
gender gerelateerde onderwerpen
 Vrouwen hebben rechten gelijk aan de rechten die
mannen op hen doen gelden…
 Blijf goed met haar omgaan, want indien u afkeer van
haar hebt, hebt u misschien afkeer van iemand waarin
Allah veel goeds heeft geschapen…
 U bent tot haar ingegaan en zij heeft met u een sterk
verbond gesloten…
 Bewijs goedheid aan de metgezel aan uw zijde…
 Zij zijn een gewaad voor u en u bent voor haar een
gewaad..

4. Koranverzen over
gender gerelateerde onderwerpen 2
* De koran ziet geslachtsgemeenschap als een
onderdeel van onze verhouding tot God en brengt
daar een voor mensen te praktiseren orde in aan.
'Hij schiep ons uit één enkele 'zelf' en daaruit ook
een partner. Op zo'n manier dat hij geneigd was tot
liefde voor haar. En nadat hij zich met haar had
verenigd werd zij zwanger...‟
* Ergens anders staat, „opdat u er rust in moge
vinden en Hij heeft liefde en tederheid in uw
harten geplaatst...‟

5. Koranverzen over
gender gerelateerde onderwerpen 3
In de schepping van man en vrouw is dus een ingeboren neiging
rust in elkaar te vinden, en tot tederheid en vergevensgezindheid
ingebouwd. Hij is Degene Die vorm geeft en leidt...
* Niet alleen wordt geadviseerd, bijna geboden, op een goede
manier inhoud te geven aan je seksuele leven;
* het tegenovergestelde - het celibaat - is eigenlijk met zoveel
woorden door de profeet verboden. Je partner gelukkig
maken behoort daarom tot de islamitische eredienst.
* Een belangrijke over-een-komst met de hindoeïstische en
boeddhistische visie op het seksuele leven van de mens
bestaat eruit dat seks sacraal is.
* Wel wordt nadrukkelijk aangegeven dat het binnen een
huwelijk dient plaats te vinden.

6. Uw vrouwen zijn een akker voor u, dus kom
wanneer, waar en hoe u wenst tot elkaar..
Maar er dient hierbij iets vooruit gezonden te
worden.. (2:223).
Interpretaties:
* Een smeekbede om goed nageslacht
* Elkaar in de stemming brengen voor intimiteit
* Eerst aan de ander denken en vervolgens aan jezelf
 De uitleg van de profeet Mohammed:
 “Werpt u niet als een dier op uw vrouw als een van u
gemeenschap wil hebben, maar laat er tussen u een afgezant
zijn.“
 “Wat bedoelt u met die afgezant?“
 “Een kus en woorden die haar in de juiste stemming brengen.”
 Een beschaafde omschrijving van wat nu „voorspel‟ heet.

7. Het is u veroorloofd in de nacht van het vasten tot
uw vrouwen in te gaan. Zij zijn een gewaad voor u
en u bent een gewaad voor hen. (2:187).
Uitspraken van de profeet Mohammed:
* De geslachtsdaad van eenieder van u is liefdadigheid.
* Drie dingen komen voort uit het menselijk tekort:
* Terwijl je iemand ontmoet voor wie je veel sympathie
koestert, afscheid nemen zonder zelfs zijn of haar naam te
weten;
* Wanneer iemand je een weldaad wil bewijzen, deze afwijzen;
* Snel gemeenschap hebben met je vrouw, zonder grappige of
tedere woorden te hebben uitgewisseld, elkaar gekust en
gestreeld te hebben, waarna de man bevredigd opstaat,
terwijl zijn vrouw onbevredigd achterblijft.“

8. En het behoort tot Zijn tekenen dat Hij uit uw midden
echt-genoten voor u schiep, opdat u rust in elkaar moge
vinden. En Hij heeft liefde en tederheid tussen u gekweekt...”
(30:21)
In zijn toelichting hierop zei de profeet Mohammed:
 “Waarlijk, elke tasbiha (verheerlijking van Allah) is liefda-digheid, elke
takbira (Allah gedenken als de grootste) is lief-dadigheid, elke tahmida
(Allah gedenken als de lovenswaar-dige) is liefda-digheid en elke tahlila
(Allah gedenken als de Enige God) is liefdadigheid. Het aansporen tot
goede werken is liefdadig-heid, het weer-hou-den van kwaad is
liefdadigheid en de ge­slachtsdaad van een ieder van jullie is liefdadigheid.”
 Zijn metgezellen vroegen: “O, boodschapper van Allah! Als iemand van ons
zijn seksue-le behoefte bevredigt, krijgt hij daar dan een (goddelijke) beloning
voor?” Hij ant-woordde: “Geloven jullie niet dat het strafbaar is wanneer je
het op buitenech-telijke wijze zou doen? Daarom is het verdienste-lijk het op
de toegestane wijze te doen.”

9. Seks niet alleen voor voortplanting
 De profeet had een vrouw gezien en ging daarna
direct naar zijn vrouw Zainab en had gemeenschap
met haar. Hij verbond hieraan het algemene
advies:
 “Indien een van u wordt verrast door de
schoonheid van een vrouw en zij dreigt een plaats
in uw hart te veroveren, ga dan direct naar uw
eigen vrouw en heb gemeenschap met haar.
Daarmee brengt u uw hart weer in het reine.”

10. gender-vraagstukken
 Vanuit de islam zegt men dat mannen en vrouwen biologisch ongelijk
zijn, maar wel gelijkwaardig op alle andere gebieden. Er wordt vaak
gevraagd hoe de islam tegenover de gelijkwaardigheid van man en
vrouw staat, maar dit wordt voor moslimvrouwen zelden alleen door de
islamitische religie of leefwijze bepaald.
 De gelijkwaardigheid van man en vrouw in de islam wordt door een
aantal zaken - niet noodzakelijk in onderstaande volgorde - mede
gevormd en bepaald:
* Familieleven en opvoeding thuis;
* Maatschappij; omgeving en opleiding;
* Politiek, economie en religie.

11. Gender en seksualiteitsbeleving
 Aan God behoort het koninkrijk van hemelen en aarde. Hij schept wat
Hij wil. Hij schenkt mannelijke of vrouwelijke kinderen aan wie Hij
wil. Of Hij mengt ze, mannelijk en vrouwelijk en Hij maakt
onvruchtbaar wie Hij wil; Hij is alwetend, almachtig. (42:49-50).
 Zoals de maatschappelijke positie van ieder mens directe invloed heeft
op zijn of haar ontwikkelingskansen in het algemeen en persoonlijke
ontplooiingskansen op het gebied van religie, spiritualiteit of
„menswording‟, in het bijzonder, zo heeft een door maatschappij of
religie bepaalde genderverhouding directe invloed op seksuele beleving.
 Dat wil zeggen dat vrouwen die in hun menszijn, hun deskundigheid op
enig gebied of in hun materiële, mentale, intellectuele of spirituele
loopbaan worden gewaardeerd, over het algemeen een beter seksueel
leven hebben.

12. Een aantal sleutelposities binnen de
moslimgenderverhoudingen zijn:
* Erfrecht
* Getuigenrecht
* Arbeidsparticipatie

13. Erfrecht
Vóór de islam: Vrouwen zelf onderdeel van de erfenis
Koran: Er is voor mannen een aandeel in hetgeen hun ouders en bloedverwanten aan
hen nalaten en er is voor vrouwen een aandeel in hetgeen hun ouders en
bloedverwanten aan hen nalaten: weinig of veel: een vastgesteld deel. (4:7)
Traditionele argumenten:
 Man krijgt wel meer in het door de koran vastgestelde erfrecht maar dat betekent
niet dat hij een voorkeursbehandeling krijgt want hij is nu eenmaal economisch
verantwoordelijk
 Kostwinnerschap of meer ontvangen uit een erfenis doet niets af of toe aan de
waarde als mens van man of vrouw.
Bezwaren:
 Dit erfrecht wordt in de moslimwereld zelden of nooit in praktijk gebracht
 Interpretatie van het erfrecht behoort tot de „heilige‟ sjari‟a en de geleerden
beschermen zich achter die heiligheid waardoor de argumentatie bij voorbaat
wordt ondermijnd.

14. Naar een eigentijdse interpretatie van erfrecht
De hedendaagse maatschappij zelf doorslaggevend argument
voor toekennen van gelijke rechten aan mannen en vrouwen:
* Vrouwen kostwinner of medekostwinner;
* Vrouwen kunnen andere door de koran toegekende rechten –
zoals zelfstandig ondernemerschap en economische
zelfstandigheid in het algemeen - niet naleven omdat ze
worden gehinderd in hun zelf beschikkingsrecht;
* Er bestaat een enorme angst in grote delen va de
moslimwereld om vrouwen als autonome wezens met gelijke
rechten te accepteren.

15. Getuigenrecht
Indien een schuldenaar weinig verstand heeft of zwak is of zelf niet kan
dicteren; laat dan zijn zaakwaarnemer dicteren.
* Getuigen bij de overeenkomst:
* 2 mannen
* 1 man + 2 vrouwen
* van degenen die u geschikt vindt om te getuigen –
* de één kan de ander helpen herinneren. (2:282/3).
 De eisen:
* Geschikt/ongeschikt
* Wel/niet kunnen dicteren;
* Weinig/veel verstand;
* Zwak/sterk.
Samenvattend: de werkelijke eis:
 Gebleken geschiktheid
* Deze is in de moslimwereld noch in „het westen‟ geslachtsgebonden.

16. Arbeidsparticipatie
Man of vrouw: de verdienste van uw werk zal Ik niet verloren doen gaan …
leden van één en dezelfde mensheid en daarom gelijken van elkaar (3:195).
Mannen zullen profijt hebben van wat zij verdienen en vrouwen zullen
profijt hebben van wat zij verdienen (4:32).
De discussie
 Islam blijkt geen structurele belemmering
 Veronderstelling van wél komt voort uit:
* Tekstonderzoek in de bronnen van de islam en onderzoek van de sociale
werkelijkheid verloopt volkomen gescheiden;
* Goede definitie van ‘Gender’ en daaruit voortkomende sociale
rechtvaardigheid tussen man en vrouw wordt gemist.
Resultaat: Segregatie op basis van achterhaalde opvattingen
 Dit heeft nadelige invloed op
* Levensstandaard i/h algemeen
* Emancipatie van vrouw én man.

17. Open deur is noodzaak
 Het is de vraag of wij moslims in staat zullen zijn een positief begrip te
ontwikkelen voor vrouwen, andersdenkenden en andersgelovigen,
wanneer we vasthouden aan de middeleeuwse jurisprudentie van de
islam. Er is geen andere mogelijkheid dan gebruik te maken van de
open deur van de idjtihâd, dat wil zeggen de zelfstandige uitleg en
zingeving van de basisteksten van de islam, om tot een nieuwe visie op
en relatie met „de ander‟ te komen.
 Een voorhoedegroep van vrouwelijke moslimactivisten en -denkers kan
op dat gebied invloed hebben. Het is noodzakelijk om tot een
tegencultuur te inspireren die de ontstane negatieve stereotypering van
moslimvrouwen nuanceert en het algemene imago van de islam als
geweldsspiraal doorbreekt. Zeker wanneer dit imago wordt gevoed door
werkelijk plaatsvindend zinloos geweld en terreur waar steeds het
bijvoeglijk naamwoord islamitisch voor staat. Het op gang brengen van
een tegenbetoog is van doorslaggevend belang omdat het evenwicht
tussen moslims en niet-moslims in de Nederlandse samenleving
zoekraakt.