Klek

1. KLEK
LUKA MILANOVIC V-4

2. Klek je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom okrugu.
Prema popisu iz 2011. bilo je 2706 stanovnika
Prvi pisani dokumenti potiču iz spiskova o prikupljanju papskog desetka i nekih manastirskih zapisa. Ovi dokumenti su retki, kao
što su bila retka i naselja. Tek po prestanku turske vladavine, u XVIII veku, počinje naglo naseljavanje mesta u ovom kraju, njihovo
širenje i razvoj. U drugoj polovini XVIII veka, u vreme vladavine kraljice Marije Terezije, državni činovnici, oficiri i trgovci kupuju od
države ogromne pustare, postaju veleposednici i značajno utiču na naseljavanje i razvoj Srednjeg Banata. Veliki veleposednik u
Kleku, ali i znatno širem regionu bila je porodica Lazar. Intenzivnije naseljavanje se beleži 1765. godine kada kraljevska
administracija naređuje naseljavanje Rumuna, nomada, stočara i ovčara sa obale Maroša. Pošto je područje bilo vodoplavno, prve
kuće su građene na uzvišici prema Jankov Jankov Mostu (tadašnji Jankahid), pa je taj deo i danas poznat kao „staro selo“.
Ova 1765. godina se i zvanično smatra godinom nastanka Kleka.

3. Nakon kratkog vremenskog perioda, doseljavaju se i Srbi, ali ubrzo bivaju preseljeni na „Vojnu granicu“ po državnoj direktivi
1783/1784. godine. Po austrijskom carskom revizoru Erleru 1774. godine Klek je pretežno srpsko mesto u Bečkereškom okrugu i
distriktu. Međutim kada je 1797. godine popisan pravoslavni klir, jedini sveštenik paroh pop Pavel Dimitrijević (rukop. 1769) služio
se samo rumunskim jezikom. Umesto Srba, državna administracija austrijske monarhije na ovo područje naseljava Nemce iz
Francuske (postoje zapisi sa imenima Žirado, Giljum i sl). Najveći broj rumunskih stočara i ovčara se takođe raselio na
područje Ovče, Glogonja, Jankov Mosta i Jabuke, a „staro selo“ je porušeno. Nemci su izgradili novo naselje prvo imenom Klek, pa
Begafo, pa opet Klek, što se zadržalo i do današnjeg dana.

4. Klek je 1822. godine bio veliko selo (komuna) sa 209 kućnih brojeva i 1473 stanovnika pripadala je naslednicima Lazara. A 1850.
godine u Kleku je ustanovljen matični ured.
Od značajnijih datuma, s početka XX veka, treba izdvojiti 1900.-tu godinu, kada je izgrađena i puštena u rad železnička pruga Veliki
Bečkerek (Zrenjanin)-Temišvar. Pruga je prolazila kroz centar Kleka i imala je veliki značaj za sveobuhvatan razvoj mesta. 1910.-te
godine počela je izgradnja ustave-prevodnice brodova na reci Begej, koja uskoro postaje važna rečna saobraćajnica. Ta godina je
zabeležena i crnim slovima u istoriji sela, pošto je izbila epidemija kolere koju sa sobom doneli upravo radnici na toj brani. U to
vreme u mestu postoji i radi i ciglana na paru, koja je pripadala firmi „Bundi“. 1911. godine selo ima 272 kuće, poštu, telegraf i
železničku stanicu.

5. II Svetski Rat zatekao je ovo selo sa više nego zategnutim odnosima između preostalih Rumuna i Nemaca, koji su bili pod snažnim
uticajem Hitlerove Nemačke. Selo je tokom rata bilo pod nemačkom okupacijom. Pred kraj rata nemačke porodice se iseljavaju,
tako da su Rusi, oktobra 1944. godine prilikom ulaska u oslobođeni Klek zatekli samo rumunske porodice.
Kraj II Svetskog Rata i Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji SFRJ od 1945/8/28. donose organizovano naseljavanje ovog regiona
življem iz Bosne i Hercegovine. U jesen 1945. godine u Klek stižu Srbi iz istočne Hercegovine, uglavnom iz okoline Trebinja.
Doselilo se 233 porodice sa ukupno 1389 članova domaćinstva. Oni i njihovi potomci, čine najveći broj stanovništva današnjeg
Kleka.

6. Klek je poznat i kao „Olimpijsko selo“, kako su ga prozvali mediji. Klečani su do sada osvojili 5 medalja na Olimpijskim igrama i
razne druge sportske trofeje. Statistički gledano, ako podelite broj stanovnika mesta sa brojem medalja osvojenih na Olimpijskim
igrama, najveću šansu da osvojite medalju na Olimpijadi imate ako ste rođeni baš u Kleku, pogotovo ako ste poreklom od onih
Klečana čiji su preci Srbi doseljeni iz istočne Hercegovine odmah posle Drugog svetskog rata. Poznati sportisti iz Kleka su
proslavljeni košarkaš Dejan Bodiroga, odbojkaši braća Grbići i drugi. Mnogo vremena pre njih, 70-ih godina, slavu Kleka u
tadašnjoj Jugoslaviji je pronela ženska odbojkaška reprezentacija iz Kleka, koja je porazila mnoge poznate odbojkaške timove u
tadašnjoj državi.

7. Етнички састав према попису из 2002.[5]
Срби
2.687 90,80%
Румуни
73 2,46%
Мађари
47 1,58%
Роми
43 1,45%
Југословени
25 0,84%
Црногорци
15 0,50%
Македонци
9 0,30%
Хрвати
5 0,16%
Немци
4 0,13%
Словаци
3 0,10%
Словенци
1 0,03%
Руси
1 0,03%
Муслимани
1 0,03%
непознато
11 0,37%

8. 29.3.2017. oko 16h, tacno deset dana nakon zenke, u KLEK je stigao i muzjak rode. Zaljubljeni par nije krio odusevljenje i nije se
obazirao na posmatrace, pa smo se postideli i pustili ih da se intimiziraju. Nadam se da ce se ova sad vec ustaljena pojava pozitivno
odraziti na prirodni prirastaj u nasem naseljenom mestu.

9. Linkovi korisceni za prezentaciju
https://sr.wikipedia.org/sr-el/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%BA_(%D0%97%D1%80%D0%B5%D1%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD)
Google slike
https://www.facebook.com/KLEK23211/
https://klek.rs/istorija/

10. HVALA NA PAZNJI
Vidimo se i drugi put