SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 6
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Techniline v3                                                                                         Page 1 of 6




      Techniline v3 15-04-2011
      Production Technology

      Interactie tussen mens en machine in een stroomversnelling,                                      Nr. 0
      ook in de digitale fabriek
      (15-04-2011)




      Steeds snellere computers, hun miniaturisatie, de draadloze communicaties naar computernetwerken
      (via wifi en mobiele systemen) en de GPS-mogelijkheden maken dat heel wat ‘Augmented Reality’-
      toepassingen binnen drie jaar massaal beschikbaar zullen zijn. Ook vandaag zijn er al toepassingen,
      zowel voor de consument als voor de professionele markt. Een sneak preview van de nabije
      toekomst.

      Augmented Reality is ondertussen de hype voorbij. De technologie heeft het stadium van maturiteit
      bereikt tot op het punt dat meer en meer praktische toepassingen geïmplementeerd worden in
      marketing en industrie, en zo het dagelijkse leven binnendringen langs allerlei kanalen. Een
      marktstudie van ABI Research wees op een boomende marktgrootte voor AR, die zo’n 360 miljoen
      dollar zal waard zijn tegen 2014.

      Evolutie in interactie

      De technologische evolutie reflecteert zich in verschillende termen:

      Het vakgebied ‘human machine interaction’ (HMI) of ‘mens-machine-interactie’ (MMI) houdt zich
      binnen de informatiekunde bezig met onderzoek naar de interactie (wisselwerking) tussen mensen
      (gebruikers) en machines. De interactie wordt gerealiseerd via een gebruikersinterface (user
      interface). De gebruikersinterface is als intermediair op te vatten tussen mens en machine, en kan
      zowel de hardwarekant als de softwarekant van een machine omvatten. Een voorbeeld: bij het
      autorijden gebruikt de bestuurder het stuur en het gaspedaal om de richting en de snelheid van de
      auto te bepalen. De stoel meldt het gedrag (interactie) van de auto (machine) aan de bestuurder.
      Het stuur, het gaspedaal en de stoel zijn in dit voorbeeld de mens-machine-interface. Hoe het
      voertuig reageert, is de interactie.

      ‘Human computer interaction’ (HCI) of ‘mens-computer-interactie’ (MCI) is het vervolg op het
      voorgaande, waarbij de machine nu een computer is. Veelal worden HMI en HCI door elkaar gebruikt,
      aangezien het doel hetzelfde is, namelijk methoden en gereedschappen ontwikkelen om de interactie
      tussen de gebruikers van machines (waaronder computers) zo soepel mogelijk te laten verlopen.

      De evolutie van de verschillende interfaces tussen 1945 en 1995 in universitair onderzoek, industrieel
      onderzoek en beschikbaarheid van commerciële producten toont het volgende:




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
Techniline v3                                                                                         Page 2 of 6




      Geschatte tijdslijnen die aangeven waar het onderzoek werd uitgevoerd op de belangrijkste
      technologieën
      (Bron: Meyers)

      Hypertext, waarbij documenten kunnen verbonden worden met gerelateerde documenten, is de basis
      voor het huidige internet. Onder andere dankzij de huidige internettechnologieën en aanverwante
      technologieën zijn ‘Augmented Reality’-toepassingen mogelijk.

      Via de ‘gesture recognition’-technologie communiceert de mens met de computer op basis van
      gebaren en bewegingen. Augmented Reality is hier dus een onderdeel van.

      Augmented Reality

      Het 2011 Horizon Rapport omschrijft Augmented Reality (AR) of 'toegevoegde realiteit' (TR) als “een
      computerondersteund toevoegen van een contextgebaseerde informatielaag over de echte wereld,
      waardoor een realiteit wordt gecreëerd die verbeterd, verheven of toegevoegd is”. Zo realistisch
      mogelijk computergemaakte beelden en gelaagde contextinformatie worden toegevoegd aan
      rechtstreekse, reële beelden. In plaats van informatie af te beelden op klassieke en geïsoleerde
      beeldschermen, worden de data geprojecteerd in het gezichtsveld van de gebruiker, meestal via een
      head-mounted display of head-up display. Het maakt het verschil tussen de reële wereld en de
      virtuele wereld steeds kleiner en zorgt voor eenvoudigere en gebruikersvriendelijkere interfaces, ook
      voor complexere toepassingen.

      Een andere term is ‘blended reality’: door een informatielaag over 3D-ruimteobjecten krijgt men een
      nieuwe ervaring van de wereld. Blended reality is nu de motor om de computermigratie te
      ondersteunen van de desktopcomputer naar mobiele systemen. Hierdoor schept men nieuwe




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
Techniline v3                                                                                           Page 3 of 6




      verwachtingen rond toegang tot informatie.

      Er bestaan twee dominerende methodes om de ‘gemengde’ informatie te verzamelen: via visuele
      markeringen die gedetecteerd worden door een camera (op computer of mobiel apparaat) of via
      positiegebaseerde toepassingen zoals GPS en het ingebouwd kompas van het mobiel apparaat, zoals
      een smart Phone. Men onderzoekt nu echter ook al nieuwe technologieën die markeringsloze 3D-
      beeldherkenning toelaten.

      Het krachtige concept van ‘blending’ (mengen) van informatie met de echte wereld heeft AR op de
      voorgrond geplaatst bij de ervaringsgerichte omgevingen zoals entertainment, onderwijs, marketing,
      business en technologie.

      Augmented Reality in de praktijk

      Pattie Maes and Pranav Mistry illustreerden het potentieel van AR in de praktijk op de TED-
      conferentie al in februari 2009. Het AR-systeem SixthSense, ontwikkeld door MIT Media Lab's Fluid
      Interfaces Group, bestaat uit een camera, een kleine projector, een smart Phone, een spiegel en vier
      gekleurde vingerhoeden. De vingerhoeden worden gebruikt om de beelden die uit de projector
      komen te manipuleren. Alle componenten zijn beschikbaar en kosten samen nog geen 350 dollar
      (245 euro).




      Het Sixth Sense AR systeem projecteert een toetsenbord op je hand waarmee je kunt telefoneren
      zonder je gsm uit je broekzak te halen
      (Bron: Bonsor)

      Enkele toepassingsvoorbeelden en -mogelijkheden binnen verschillende sectoren:

      1. Toerisme

      Op smartphones met ingebouwde GPS en camera, zoals de iPhone en toestellen met het Google
      Android-besturingssysteem, zijn al AR-toepassingen beschikbaar. Zo ontdekten iPhone-gebruikers in
      augustus 2009 een ‘easter egg’ – een verborgen applicatie die normaal alleen de
      softwareontwikkelaars kennen - in de Yelp-toepassing. Yelp is een toepassing die recensies van
      restaurants en andere zaken weergeeft, maar de easter egg Monocle gaat nog een stapje verder.
      Door drie keer met een iPhone 3GS te schudden start Monocle. Op basis van de ingebouwde GPS en
      kompas zal Monocle informatie over lokale restaurants, inclusief beoordelingen en commentaar,
      weergeven op het schermpje. Als je dan een restaurant in de lijst aanklikt, dan krijg je nog meer info
      over dat specifiek restaurant.

      2. Gaming en entertainment

      Binnen de ‘gaming en entertainment’-industrie zijn er al verschillende AR-toepassingen. Zo bepaalt
      bijvoorbeeld Wii van Nintendo op basis van de versnellingscontroller en de vaste infrarood-
      positiesensor de positie van de Wii-accessoire en zijn speler en geeft zo die locatie weer in het spel
      op het tv-scherm. Andere voorbeelden zijn de ‘first down’-lijn bij American Football - de afstand die
      het team moet afleggen voor een succesvolle aanval - die op het tv-scherm wordt geprojecteerd
      bovenop het wedstrijdbeeld of een rode lijn in ijshockey die de positie en richting aangeeft van de




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
Techniline v3                                                                                         Page 4 of 6




      puck.

      Het Museum of London bracht StreetMuseum uit, een gratis app voor iPhone die gebruik maakt van
      GPS-positionering en geotagging om gebruikers informatie en historische beelden, over de
      hedendaagse gebouwen heen, te tonen terwijl ze door de stad London reizen. Een vergelijkbaar
      project iTacitus (Intelligent Tourism and Cultural Information Through Ubiquitous Services) genaamd
      laat gebruikers toe historische locaties zoals het Colosseum te bezoeken met hun mobiel toestel en
      een gebeurtenis uit het verleden te bekijken.

      3. Opleidingen

      Een van de meest belovende aspecten aan AR is dat het kan gebruikt worden voor visuele en intens
      interactieve leervormen, aangezien het even makkelijk toelaat een laag data te leggen over de echte
      wereld, als dat het dynamische processen simuleert. Een tweede basiskenmerk is de mogelijkheid te
      reageren op de input van de gebruiker.

      Voor educatieve doeleinden kunnen AR-systemen eveneens worden gebruikt om een panoramisch
      recreatie van een historische gebeurtenis te bekijken over de eigentijdse achtergrond heen.
      Studenten kunnen dit systeem gebruiken om een beter begrip te verwerven van de wolkenvorming,
      de structuur van het universum en het sterrenstelsel dankzij realistische en eenvoudig te begrijpen
      simulaties via AR-systemen.

      4. Business - Sales

      Ook in de zakenwereld krijgt AR steeds meer vorm:

      Een Augmented Reality-business card heeft een speciale marker, die gedetecteerd wordt door een
      webcam, verbonden met het internet. Op basis van die marker worden dan niet alleen je
      contactgegevens weergegeven, maar ook een videoclip van je bedrijf.

      Het prototype van een toepassing, in februari getoond op het Mobile World Congress in Barcelona,
      ging nog verder: richt de telefoon naar een persoon, indien deze vervolgens details van deze persoon
      vindt, kan hij ze van het web halen en gegevens als een Twitter-gebruikersnaam, Facebook-pagina
      en andere feiten rond het hoofd weergeven via het scherm van de telefoon. Zo worden sociale
      netwerken naar een volgend niveau getild.

      Nog futuristischer en een droom voor verkopers is de mogelijkheid om naar een gebouw te gaan en
      inzicht te krijgen in het potentieel van mogelijke klanten die zich binnen bevinden.

      Een voorbeeld van mobiele AR (MAR) is het inrichten van virtuele 3D-meubels binnen in een
      bestaande woning. Dit is een reeds bestaande MAR-toepassing op iPhone voor ‘Atelier Pfister’.

      5. Business - Services

      Aan de Columbia Universiteit werd een Augmented Reality voor onderhoud en herstelling ontwikkeld
      binnen het Armar-project. Het combineert sensoren, head-up-displays en instructies om het
      probleem aan te pakken. Men start met een onderdeel onder handen te nemen en de details ervan
      worden onmiddellijk voor jouw ogen weergegeven.

      Een andere toepassing laat een onderhoudsploeg de mogelijkheid om naast een gebouw te gaan en
      tegelijkertijd inzicht te krijgen in de aanwezige producten (Installed Base) binnen het gebouw, die
      onderhouden moeten worden, met hun specifieke historiek.

      6. Kennisbeheer

      In het kader van kennisbeheer is een veelvoorkomend probleem dat de specifieke informatie vaak
      niet beschikbaar is op dat specifieke moment, omdat ze zo moeilijk direct te vinden is. BMW heeft
      een concepttest uitgevoerd, waarbij een mecanicien een ventilator moest vervangen. De mecanicien
      droeg een speciale bril waarop instructies werden geprojecteerd van zodra hij keek naar het
      motorcompartiment van de wagen.

      SAP heeft een project gelanceerd in een Daimler-Benz-fabriek, waarbij een magazijnier een aantal
      verschillende onderdelen uit het magazijn moet halen. Via een bril ziet hij welke onderdelen hij moet
      verzamelen en van zodra hij het onderdeel uit de locatie haalt, wordt direct realtime het onderdeel
      afgevinkt van de lijst en wordt de magazijnvoorraad direct bijgewerkt.




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
Techniline v3                                                                                           Page 5 of 6




      Op een presentatie van SAP’s World Tour-event in Birmingham werd aangekondigd dat SAP aan een
      AR-toepassing werkt. Mogelijke toepassingsvoorbeelden hiervoor:

             de bankier die op het moment dat hij een bedrijf binnenstapt alle benodigde, gekende
             financiële informatie automatisch ter beschikking krijgt.
             wie op de productievloer informatie wenst over het onderhoud van een welbepaalde machine,
             hoeft alleen met zijn mobiel apparaat deze machine aan te wijzen ….

      Hoe AR uw business zal beïnvloeden

      Op volgende vijf vlakken kan AR nu al een verschil maken of zal dit in de zeer nabije toekomst doen:

             De aard van marketing en adverteren: naast een artikel in een magazine staat een
             advertentie, voorzien van een visuele code. De geïnteresseerde lezer kan deze inscannen met
             een BlackBerry of iPhone en onmiddellijk een bestelling plaatsen.
             De aard van positiebepaling: nu al duiken toepassingen op geavanceerde telefoons op die
             gebruikers toelaten door gewoon hun telefoon naar een locatie te richten, op het scherm
             informatie te krijgen over die locatie.
             De aard van gezondheidszorg: een groot probleem in de gezondheidszorg is het gebrek aan
             informatie op de plaats waar diensten verstrekt worden. Het is nog slechts een kwestie van
             tijd eer men over de optie zal beschikken om medische informatie aan een persoon te linken.
             Dankzij goedkope, beschikbare bioherkenningstechnologie zal iemand via een veeg met zijn
             vinger of door in een telefoon te spreken zichzelf kunnen identificeren, om zo zijn medisch
             dossier toegankelijk te maken voor de dokter van dienst.
             De aard van relaties: een opportuniteit voor verkopers is door het inscannen van iemands
             gezicht (gezichtherkenning is tegenwoordig standaard voor heel wat fotoproducten,
             waaronder de iPhone) iemands achtergrond kunnen opzoeken, onder meer via sociale
             netwerken.
             De aard van kennis(beheer): heel wat van de kennis die nodig is om een job uit te voeren is
             niet altijd snel beschikbaar op het gewenste moment. De concepttest van BMW, eerder
             beschreven in het artikel, is hier van toepassing.

      De volgende stap: gesture-based computing

      Binnen een vijftal jaren mogen we een doorbraak verwachten in gesture-based computing volgens
      het 2011 Horizon Report. Wat kunnen we ons hierbij voorstellen? Een preview werd zo’n tien jaar
      geleden gegeven door de acteur Tom Cruise in de science-fiction film ‘Minority Report’. Hij stalde
      informatie voor zich uit door met zijn armen te zwaaien. De ontwerper van deze fictieve interface
      presenteerde op TED Talk in 2010 de niet-fictieve versie G-Speak. Zowel dit toestel als SixthSense
      van Pranav Mistry (zie eerder) maken gebruik van visuele merkers en gesture recognition, wat de
      komst van gesture-based computing inluidt.

      Dit valt buiten de scope van dit artikel, maar zal ongetwijfeld in een volgend Techniline-artikel aan
      bod komen.

      Verwant artikel

             Techniline 20.04.2007 - Augmented reality vult reële wereld aan met digitale informatie

      Bronnen

             Arthur, C. (2010, Maart 21). Augmented Reality: it's like real life, but better.
             The Observer: www.guardian.co.uk
             Bonsor, K. (n.d.). How Augmented Reality Works.
             computer.howstuffworks.com: http://computer.howstuffworks.com
             Henderson, S., & Feiner, S. (sd). Augmented Reality for Maintenance and Repair (ARMAR).
             Columbia Universiteit - Computer Graphics & User Interfaces Lab:
             http://graphics.cs.columbia.edu
             Mens-computerinteractie. (sd).
             Wikipedia: http://nl.wikipedia.org
             Meyers, B. A. (1998). A Brief History of Human Computer Interaction Technology.
             ACM interactions, Vol. 5, no. 2 , 44-54.
             New Media Consortium (NMC) en EDUCAUSE Learning Initiative (ELI). (2011).
             2011 Horizon Report. Austin, Texas, USA: New Media Consortium.
             Scott, J. (2010, Juli 8). SAP working on augmented reality for business.
             IT Pro - Fit for Business: http://www.itpro.co.uk
             Sviokla, J., & Rao, A. (2009, October 30). How Will "Augmented Reality" Affect Your Business?




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
Techniline v3                                                                                       Page 6 of 6




             Harvard Business Review - Blogs: http://blogs.hbr.org
             Technology Horizons Program, SR-1221. (2009).
             Blended Reality - superstructing Reality, superstructing selves. Palo Alto, CA 94301, USA:
             Institute for the Future.
             Toegevoegde realiteit. (sd).
             Wikipedia: http://nl.wikipedia.org
             Vance, J. (2010, Augustus 30). 5 reasons your business needs augmented Reality ...Today!
             Datamotion.com: http://itmanagement.earthweb.com
             http://newsletter.metaio.com

      Dit artikel kwam tot stand in het kader van het EFRO-project “Op weg naar de Digitale Fabriek” en
      met de steun van Europa - EFRO, Agentschap Ondernemen – Vlaanderen in Actie en KMO-IT.


         Meer weten over de digitale fabriek? Kom dan op 10 mei naar Manufacturing Day - Stoom uw
         bedrijf klaar voor de toekomst !

     Contactpersoon: Sirris, Ludwig Prinsen
     E-mail digitale.fabriek@sirris.be
     Tel. +32 498 91 93 00 Fax +32 16 32 29 84




http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch (6)

Contesting Asian Economic Integration
Contesting Asian Economic IntegrationContesting Asian Economic Integration
Contesting Asian Economic Integration
 
Community Energy Model G.Andersen(Da)
Community Energy Model   G.Andersen(Da)Community Energy Model   G.Andersen(Da)
Community Energy Model G.Andersen(Da)
 
Social media marketing
Social media marketingSocial media marketing
Social media marketing
 
1
 1 1
1
 
Cieaura Presentation October 2010 v2
Cieaura Presentation October 2010 v2Cieaura Presentation October 2010 v2
Cieaura Presentation October 2010 v2
 
Moz SEO Web cheat sheet 2016
Moz SEO Web cheat sheet 2016Moz SEO Web cheat sheet 2016
Moz SEO Web cheat sheet 2016
 

Ähnlich wie Interaction between Man and Machine in the digital factory

Kennisdocument Be connected FM2Share-2
Kennisdocument Be connected FM2Share-2Kennisdocument Be connected FM2Share-2
Kennisdocument Be connected FM2Share-2
Marianne van der Ploeg
 
Augmented reality
Augmented realityAugmented reality
Augmented reality
MADNewMedia
 
Augmented reality
Augmented realityAugmented reality
Augmented reality
MADNewMedia
 
Internet der Dingen
Internet der DingenInternet der Dingen
Internet der Dingen
Gregor Abbas
 
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
SURF Events
 
Onderzoeksartikel augmented reality
Onderzoeksartikel augmented realityOnderzoeksartikel augmented reality
Onderzoeksartikel augmented reality
JacobienWillemijn
 
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
Valtech
 

Ähnlich wie Interaction between Man and Machine in the digital factory (20)

Kennisdocument Be connected FM2Share-2
Kennisdocument Be connected FM2Share-2Kennisdocument Be connected FM2Share-2
Kennisdocument Be connected FM2Share-2
 
Augmented reality
Augmented realityAugmented reality
Augmented reality
 
Augmented reality
Augmented realityAugmented reality
Augmented reality
 
Connexie6_21k Ingram
Connexie6_21k IngramConnexie6_21k Ingram
Connexie6_21k Ingram
 
ICT-trends 2013
ICT-trends 2013ICT-trends 2013
ICT-trends 2013
 
De Digitale Sprong
De Digitale SprongDe Digitale Sprong
De Digitale Sprong
 
Presentatie AI eskills
Presentatie AI eskillsPresentatie AI eskills
Presentatie AI eskills
 
IoT Platform
IoT PlatformIoT Platform
IoT Platform
 
Internet der Dingen
Internet der DingenInternet der Dingen
Internet der Dingen
 
Fotoverslag webmanagersnet 18 nov 2010 v1
Fotoverslag webmanagersnet 18 nov 2010 v1Fotoverslag webmanagersnet 18 nov 2010 v1
Fotoverslag webmanagersnet 18 nov 2010 v1
 
Festo: Trends in automation
Festo: Trends in automationFesto: Trends in automation
Festo: Trends in automation
 
Mobile marketing
Mobile marketingMobile marketing
Mobile marketing
 
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
OWD2010 - 1+2 - Mobiel: Aan de slag met grafische tags en layar - Marieke de ...
 
Digital Twin
 Digital Twin Digital Twin
Digital Twin
 
Heidag Architectuur | presentatie van verkenningen
Heidag Architectuur | presentatie van verkenningenHeidag Architectuur | presentatie van verkenningen
Heidag Architectuur | presentatie van verkenningen
 
Stamtafel 2016 Oss
Stamtafel 2016 OssStamtafel 2016 Oss
Stamtafel 2016 Oss
 
Onderzoeksartikel augmented reality
Onderzoeksartikel augmented realityOnderzoeksartikel augmented reality
Onderzoeksartikel augmented reality
 
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
Presentatie kennissessie 'Online Trends 2010'
 
Presentatie go smartindustry voor Federatie metaalplaat - KMU 26 mei plaat op...
Presentatie go smartindustry voor Federatie metaalplaat - KMU 26 mei plaat op...Presentatie go smartindustry voor Federatie metaalplaat - KMU 26 mei plaat op...
Presentatie go smartindustry voor Federatie metaalplaat - KMU 26 mei plaat op...
 
Verklarende begrippen sociale en multimedia
Verklarende begrippen sociale en multimediaVerklarende begrippen sociale en multimedia
Verklarende begrippen sociale en multimedia
 

Interaction between Man and Machine in the digital factory

  • 1. Techniline v3 Page 1 of 6 Techniline v3 15-04-2011 Production Technology Interactie tussen mens en machine in een stroomversnelling, Nr. 0 ook in de digitale fabriek (15-04-2011) Steeds snellere computers, hun miniaturisatie, de draadloze communicaties naar computernetwerken (via wifi en mobiele systemen) en de GPS-mogelijkheden maken dat heel wat ‘Augmented Reality’- toepassingen binnen drie jaar massaal beschikbaar zullen zijn. Ook vandaag zijn er al toepassingen, zowel voor de consument als voor de professionele markt. Een sneak preview van de nabije toekomst. Augmented Reality is ondertussen de hype voorbij. De technologie heeft het stadium van maturiteit bereikt tot op het punt dat meer en meer praktische toepassingen geïmplementeerd worden in marketing en industrie, en zo het dagelijkse leven binnendringen langs allerlei kanalen. Een marktstudie van ABI Research wees op een boomende marktgrootte voor AR, die zo’n 360 miljoen dollar zal waard zijn tegen 2014. Evolutie in interactie De technologische evolutie reflecteert zich in verschillende termen: Het vakgebied ‘human machine interaction’ (HMI) of ‘mens-machine-interactie’ (MMI) houdt zich binnen de informatiekunde bezig met onderzoek naar de interactie (wisselwerking) tussen mensen (gebruikers) en machines. De interactie wordt gerealiseerd via een gebruikersinterface (user interface). De gebruikersinterface is als intermediair op te vatten tussen mens en machine, en kan zowel de hardwarekant als de softwarekant van een machine omvatten. Een voorbeeld: bij het autorijden gebruikt de bestuurder het stuur en het gaspedaal om de richting en de snelheid van de auto te bepalen. De stoel meldt het gedrag (interactie) van de auto (machine) aan de bestuurder. Het stuur, het gaspedaal en de stoel zijn in dit voorbeeld de mens-machine-interface. Hoe het voertuig reageert, is de interactie. ‘Human computer interaction’ (HCI) of ‘mens-computer-interactie’ (MCI) is het vervolg op het voorgaande, waarbij de machine nu een computer is. Veelal worden HMI en HCI door elkaar gebruikt, aangezien het doel hetzelfde is, namelijk methoden en gereedschappen ontwikkelen om de interactie tussen de gebruikers van machines (waaronder computers) zo soepel mogelijk te laten verlopen. De evolutie van de verschillende interfaces tussen 1945 en 1995 in universitair onderzoek, industrieel onderzoek en beschikbaarheid van commerciële producten toont het volgende: http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
  • 2. Techniline v3 Page 2 of 6 Geschatte tijdslijnen die aangeven waar het onderzoek werd uitgevoerd op de belangrijkste technologieën (Bron: Meyers) Hypertext, waarbij documenten kunnen verbonden worden met gerelateerde documenten, is de basis voor het huidige internet. Onder andere dankzij de huidige internettechnologieën en aanverwante technologieën zijn ‘Augmented Reality’-toepassingen mogelijk. Via de ‘gesture recognition’-technologie communiceert de mens met de computer op basis van gebaren en bewegingen. Augmented Reality is hier dus een onderdeel van. Augmented Reality Het 2011 Horizon Rapport omschrijft Augmented Reality (AR) of 'toegevoegde realiteit' (TR) als “een computerondersteund toevoegen van een contextgebaseerde informatielaag over de echte wereld, waardoor een realiteit wordt gecreëerd die verbeterd, verheven of toegevoegd is”. Zo realistisch mogelijk computergemaakte beelden en gelaagde contextinformatie worden toegevoegd aan rechtstreekse, reële beelden. In plaats van informatie af te beelden op klassieke en geïsoleerde beeldschermen, worden de data geprojecteerd in het gezichtsveld van de gebruiker, meestal via een head-mounted display of head-up display. Het maakt het verschil tussen de reële wereld en de virtuele wereld steeds kleiner en zorgt voor eenvoudigere en gebruikersvriendelijkere interfaces, ook voor complexere toepassingen. Een andere term is ‘blended reality’: door een informatielaag over 3D-ruimteobjecten krijgt men een nieuwe ervaring van de wereld. Blended reality is nu de motor om de computermigratie te ondersteunen van de desktopcomputer naar mobiele systemen. Hierdoor schept men nieuwe http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
  • 3. Techniline v3 Page 3 of 6 verwachtingen rond toegang tot informatie. Er bestaan twee dominerende methodes om de ‘gemengde’ informatie te verzamelen: via visuele markeringen die gedetecteerd worden door een camera (op computer of mobiel apparaat) of via positiegebaseerde toepassingen zoals GPS en het ingebouwd kompas van het mobiel apparaat, zoals een smart Phone. Men onderzoekt nu echter ook al nieuwe technologieën die markeringsloze 3D- beeldherkenning toelaten. Het krachtige concept van ‘blending’ (mengen) van informatie met de echte wereld heeft AR op de voorgrond geplaatst bij de ervaringsgerichte omgevingen zoals entertainment, onderwijs, marketing, business en technologie. Augmented Reality in de praktijk Pattie Maes and Pranav Mistry illustreerden het potentieel van AR in de praktijk op de TED- conferentie al in februari 2009. Het AR-systeem SixthSense, ontwikkeld door MIT Media Lab's Fluid Interfaces Group, bestaat uit een camera, een kleine projector, een smart Phone, een spiegel en vier gekleurde vingerhoeden. De vingerhoeden worden gebruikt om de beelden die uit de projector komen te manipuleren. Alle componenten zijn beschikbaar en kosten samen nog geen 350 dollar (245 euro). Het Sixth Sense AR systeem projecteert een toetsenbord op je hand waarmee je kunt telefoneren zonder je gsm uit je broekzak te halen (Bron: Bonsor) Enkele toepassingsvoorbeelden en -mogelijkheden binnen verschillende sectoren: 1. Toerisme Op smartphones met ingebouwde GPS en camera, zoals de iPhone en toestellen met het Google Android-besturingssysteem, zijn al AR-toepassingen beschikbaar. Zo ontdekten iPhone-gebruikers in augustus 2009 een ‘easter egg’ – een verborgen applicatie die normaal alleen de softwareontwikkelaars kennen - in de Yelp-toepassing. Yelp is een toepassing die recensies van restaurants en andere zaken weergeeft, maar de easter egg Monocle gaat nog een stapje verder. Door drie keer met een iPhone 3GS te schudden start Monocle. Op basis van de ingebouwde GPS en kompas zal Monocle informatie over lokale restaurants, inclusief beoordelingen en commentaar, weergeven op het schermpje. Als je dan een restaurant in de lijst aanklikt, dan krijg je nog meer info over dat specifiek restaurant. 2. Gaming en entertainment Binnen de ‘gaming en entertainment’-industrie zijn er al verschillende AR-toepassingen. Zo bepaalt bijvoorbeeld Wii van Nintendo op basis van de versnellingscontroller en de vaste infrarood- positiesensor de positie van de Wii-accessoire en zijn speler en geeft zo die locatie weer in het spel op het tv-scherm. Andere voorbeelden zijn de ‘first down’-lijn bij American Football - de afstand die het team moet afleggen voor een succesvolle aanval - die op het tv-scherm wordt geprojecteerd bovenop het wedstrijdbeeld of een rode lijn in ijshockey die de positie en richting aangeeft van de http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
  • 4. Techniline v3 Page 4 of 6 puck. Het Museum of London bracht StreetMuseum uit, een gratis app voor iPhone die gebruik maakt van GPS-positionering en geotagging om gebruikers informatie en historische beelden, over de hedendaagse gebouwen heen, te tonen terwijl ze door de stad London reizen. Een vergelijkbaar project iTacitus (Intelligent Tourism and Cultural Information Through Ubiquitous Services) genaamd laat gebruikers toe historische locaties zoals het Colosseum te bezoeken met hun mobiel toestel en een gebeurtenis uit het verleden te bekijken. 3. Opleidingen Een van de meest belovende aspecten aan AR is dat het kan gebruikt worden voor visuele en intens interactieve leervormen, aangezien het even makkelijk toelaat een laag data te leggen over de echte wereld, als dat het dynamische processen simuleert. Een tweede basiskenmerk is de mogelijkheid te reageren op de input van de gebruiker. Voor educatieve doeleinden kunnen AR-systemen eveneens worden gebruikt om een panoramisch recreatie van een historische gebeurtenis te bekijken over de eigentijdse achtergrond heen. Studenten kunnen dit systeem gebruiken om een beter begrip te verwerven van de wolkenvorming, de structuur van het universum en het sterrenstelsel dankzij realistische en eenvoudig te begrijpen simulaties via AR-systemen. 4. Business - Sales Ook in de zakenwereld krijgt AR steeds meer vorm: Een Augmented Reality-business card heeft een speciale marker, die gedetecteerd wordt door een webcam, verbonden met het internet. Op basis van die marker worden dan niet alleen je contactgegevens weergegeven, maar ook een videoclip van je bedrijf. Het prototype van een toepassing, in februari getoond op het Mobile World Congress in Barcelona, ging nog verder: richt de telefoon naar een persoon, indien deze vervolgens details van deze persoon vindt, kan hij ze van het web halen en gegevens als een Twitter-gebruikersnaam, Facebook-pagina en andere feiten rond het hoofd weergeven via het scherm van de telefoon. Zo worden sociale netwerken naar een volgend niveau getild. Nog futuristischer en een droom voor verkopers is de mogelijkheid om naar een gebouw te gaan en inzicht te krijgen in het potentieel van mogelijke klanten die zich binnen bevinden. Een voorbeeld van mobiele AR (MAR) is het inrichten van virtuele 3D-meubels binnen in een bestaande woning. Dit is een reeds bestaande MAR-toepassing op iPhone voor ‘Atelier Pfister’. 5. Business - Services Aan de Columbia Universiteit werd een Augmented Reality voor onderhoud en herstelling ontwikkeld binnen het Armar-project. Het combineert sensoren, head-up-displays en instructies om het probleem aan te pakken. Men start met een onderdeel onder handen te nemen en de details ervan worden onmiddellijk voor jouw ogen weergegeven. Een andere toepassing laat een onderhoudsploeg de mogelijkheid om naast een gebouw te gaan en tegelijkertijd inzicht te krijgen in de aanwezige producten (Installed Base) binnen het gebouw, die onderhouden moeten worden, met hun specifieke historiek. 6. Kennisbeheer In het kader van kennisbeheer is een veelvoorkomend probleem dat de specifieke informatie vaak niet beschikbaar is op dat specifieke moment, omdat ze zo moeilijk direct te vinden is. BMW heeft een concepttest uitgevoerd, waarbij een mecanicien een ventilator moest vervangen. De mecanicien droeg een speciale bril waarop instructies werden geprojecteerd van zodra hij keek naar het motorcompartiment van de wagen. SAP heeft een project gelanceerd in een Daimler-Benz-fabriek, waarbij een magazijnier een aantal verschillende onderdelen uit het magazijn moet halen. Via een bril ziet hij welke onderdelen hij moet verzamelen en van zodra hij het onderdeel uit de locatie haalt, wordt direct realtime het onderdeel afgevinkt van de lijst en wordt de magazijnvoorraad direct bijgewerkt. http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
  • 5. Techniline v3 Page 5 of 6 Op een presentatie van SAP’s World Tour-event in Birmingham werd aangekondigd dat SAP aan een AR-toepassing werkt. Mogelijke toepassingsvoorbeelden hiervoor: de bankier die op het moment dat hij een bedrijf binnenstapt alle benodigde, gekende financiële informatie automatisch ter beschikking krijgt. wie op de productievloer informatie wenst over het onderhoud van een welbepaalde machine, hoeft alleen met zijn mobiel apparaat deze machine aan te wijzen …. Hoe AR uw business zal beïnvloeden Op volgende vijf vlakken kan AR nu al een verschil maken of zal dit in de zeer nabije toekomst doen: De aard van marketing en adverteren: naast een artikel in een magazine staat een advertentie, voorzien van een visuele code. De geïnteresseerde lezer kan deze inscannen met een BlackBerry of iPhone en onmiddellijk een bestelling plaatsen. De aard van positiebepaling: nu al duiken toepassingen op geavanceerde telefoons op die gebruikers toelaten door gewoon hun telefoon naar een locatie te richten, op het scherm informatie te krijgen over die locatie. De aard van gezondheidszorg: een groot probleem in de gezondheidszorg is het gebrek aan informatie op de plaats waar diensten verstrekt worden. Het is nog slechts een kwestie van tijd eer men over de optie zal beschikken om medische informatie aan een persoon te linken. Dankzij goedkope, beschikbare bioherkenningstechnologie zal iemand via een veeg met zijn vinger of door in een telefoon te spreken zichzelf kunnen identificeren, om zo zijn medisch dossier toegankelijk te maken voor de dokter van dienst. De aard van relaties: een opportuniteit voor verkopers is door het inscannen van iemands gezicht (gezichtherkenning is tegenwoordig standaard voor heel wat fotoproducten, waaronder de iPhone) iemands achtergrond kunnen opzoeken, onder meer via sociale netwerken. De aard van kennis(beheer): heel wat van de kennis die nodig is om een job uit te voeren is niet altijd snel beschikbaar op het gewenste moment. De concepttest van BMW, eerder beschreven in het artikel, is hier van toepassing. De volgende stap: gesture-based computing Binnen een vijftal jaren mogen we een doorbraak verwachten in gesture-based computing volgens het 2011 Horizon Report. Wat kunnen we ons hierbij voorstellen? Een preview werd zo’n tien jaar geleden gegeven door de acteur Tom Cruise in de science-fiction film ‘Minority Report’. Hij stalde informatie voor zich uit door met zijn armen te zwaaien. De ontwerper van deze fictieve interface presenteerde op TED Talk in 2010 de niet-fictieve versie G-Speak. Zowel dit toestel als SixthSense van Pranav Mistry (zie eerder) maken gebruik van visuele merkers en gesture recognition, wat de komst van gesture-based computing inluidt. Dit valt buiten de scope van dit artikel, maar zal ongetwijfeld in een volgend Techniline-artikel aan bod komen. Verwant artikel Techniline 20.04.2007 - Augmented reality vult reële wereld aan met digitale informatie Bronnen Arthur, C. (2010, Maart 21). Augmented Reality: it's like real life, but better. The Observer: www.guardian.co.uk Bonsor, K. (n.d.). How Augmented Reality Works. computer.howstuffworks.com: http://computer.howstuffworks.com Henderson, S., & Feiner, S. (sd). Augmented Reality for Maintenance and Repair (ARMAR). Columbia Universiteit - Computer Graphics & User Interfaces Lab: http://graphics.cs.columbia.edu Mens-computerinteractie. (sd). Wikipedia: http://nl.wikipedia.org Meyers, B. A. (1998). A Brief History of Human Computer Interaction Technology. ACM interactions, Vol. 5, no. 2 , 44-54. New Media Consortium (NMC) en EDUCAUSE Learning Initiative (ELI). (2011). 2011 Horizon Report. Austin, Texas, USA: New Media Consortium. Scott, J. (2010, Juli 8). SAP working on augmented reality for business. IT Pro - Fit for Business: http://www.itpro.co.uk Sviokla, J., & Rao, A. (2009, October 30). How Will "Augmented Reality" Affect Your Business? http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011
  • 6. Techniline v3 Page 6 of 6 Harvard Business Review - Blogs: http://blogs.hbr.org Technology Horizons Program, SR-1221. (2009). Blended Reality - superstructing Reality, superstructing selves. Palo Alto, CA 94301, USA: Institute for the Future. Toegevoegde realiteit. (sd). Wikipedia: http://nl.wikipedia.org Vance, J. (2010, Augustus 30). 5 reasons your business needs augmented Reality ...Today! Datamotion.com: http://itmanagement.earthweb.com http://newsletter.metaio.com Dit artikel kwam tot stand in het kader van het EFRO-project “Op weg naar de Digitale Fabriek” en met de steun van Europa - EFRO, Agentschap Ondernemen – Vlaanderen in Actie en KMO-IT. Meer weten over de digitale fabriek? Kom dan op 10 mei naar Manufacturing Day - Stoom uw bedrijf klaar voor de toekomst ! Contactpersoon: Sirris, Ludwig Prinsen E-mail digitale.fabriek@sirris.be Tel. +32 498 91 93 00 Fax +32 16 32 29 84 http://techniline.sirris.be/s/p.exe/WService=WO/webextra/prg/olArticlePrint?vWebSe... 27/04/2011