SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 20
HUMBJA E
BIODIVERSITETIT:
SHKAQET & PASOJAT
Fakti me i rendesishem qe
kushtezon jeten tone sot eshte se
kemi vajtur ne kthese permes nje
serie kthesash J
• DUKE RRITUR POPULLATEN
• DUKE RRITUR PERDORIMIN E
BURIMEVE TE FUNDME
• DUKE RRITUR NDOTJEN
RRITJA E POPULLATES NJEREZORE
Koha Viti
• 1st
Bilion 2-5 Milion Vjet Rreth 1880
• 2nd
Afersisht 130 Vjet 1930
• 3rd
30 Vjet 1960
• 4th
15 Vjet 1975
• 5th
12 Vjet 1987
• 6th
12 Vjet 1999
Rritja eksponenciale e popullsise, tregon se
shkaku primar i renies se larmise biologjike
eshte shkaterrimi i habitatit, i cili ka ardhur ne
menyre te pashmangeshme nga rritja
(ekspansioni) e popullates njerezore dhe
veprimtarise njerezore
Masa ne te cilen njerezimi ka
shkaterruar mund te demonstrohet
permes nje studimi bashkekohor mbi
pervetesimin nga njeriu te produkteve
te fotosintezes
Vitousek, P.M., P.R. Ehrlich, A.H.
Ehrlich, dhe P.M. Matson. 1986.
Pervetesimi nga njeriu i produkteve te
fotosintezes. BioScience 36:368-373
Si mberritem ne kete rremuje?
Ndoshta sepse pjesa me e madhe e
njerezve veprojne sipas nje mentaliteti
te kufizuar te bazuar ne tri ide:
• Se bota ka burime te pashtereshme per
perdorim njerezor
• Se njerezit jane te ndare dhe vecas pjeses
tjeter te natyres
• Se natyra mund te mposhtet
Keto qendrime burojne pjeserisht
nga:
• Mesimet Judeo-Christiane
• Imperializmi Biologjik
• Mendimi se jemi vec nga natyra
• Mendimi se gjithnje ka me teper
Ndikimet njerezore ne Toke
• Njeriu ne Natyre – Gjuetare te hershem
• Njeriu vs. Natyres – Bari & Fermer (bujk)
• Njeriu vs. Natyres – Njeriu industrial
Ajo qe duhet eshte nje
transformim nga njeriu industrial
ne njeriun me “kembe ne toke”
• Duhet te pranojme limitin e kontrollit te
njeriut mbi natyren
• Qe ta shohim boten si nje te tere
• Per te mbrojtur veten ne duhet te mbrojme
natyren
Ne kemi nje pikepamje te gabuar
mbi Teorine Evolucioniste te
Darwinit
“mbijetese e me te pershtaturit”
Humbja e Biodiversitetit eshte nje nga
Ceshtjet me kritike te diteve tona
Rreth 500 milion lloje bimesh,
kafshesh & mikroorganizmash kane
jetuar ne Planetin Toke
• Sot, vleresohet se ekzistojne 5-30 milion lloje te
gjalle- gjithsej jane pershkruar rreth 1.7 milion
lloje
• Keshtu, rreth 470-495 milion lloje jane zhdukur-
zhdukja biologjike eshte tashme nje fakt jetesor
Nje pjese e madhe llojesh nuk shuhen,
por modifikohen gjate evolucionit
Disa lloje te tjere zhduken plotesisht
Llojet e sotem zhduken me nje
ritem te papare
1 lloj vertebrori cdo 9 muaj,
krahasuar me ritmin natyral 1 lloj cdo
mijra vjet
Kur konsiderohen edhe bimet,
insektet & mikrobet, ritmi i zhdukjes
mund te jete 1 lloj ne dite
Diskutimet mbi krizen aktuale te
zhdukjes tentojne te fokusohen ne
fatin e llojeve me te spikatur te
zhdukur dhe ne ngadalesimin e
tejshfrytezimit nga njeriu, si shkak i
kercenimit
Te perqendrojme vemendjen ne nje numer
me te madh te vertetash te pandricuara
1. Shkaku primar i renies se larmise organike nuk eshte
drejtepersedrejti tejshfrytezimi prej njeriut, por shkaterrimi i
habitateve.
2. Shume nga organizmat me pak spektakolare dhe te njohur, jane
me te rendesishem per te ardhmen tone se sa pjesa me e madhe
e llojeve te kercenuar me te publikuar
3. Arsyeja me e rendesishme per ruajtjen e diversitetit eshte roli qe
organizmat luajne ne sigurimin e sherbimeve falas ne ekosistem
4. Humbja e popullatave gjenetikisht te spikatura brenda llojit,
eshte nje problem po aq i rendesishem sa dhe humbja e tere
llojit
Perse duhet te kujdesemi nese
popullatat zhduken?
• Vleresimi i ritmit te humbjes se larmise
organike
• Zhdukja e habitateve natyrore si shkaku
kryesor per zhdukjen e popullates
• Vlerat estetike te nje lloji zbehen me
zhdukjen e popullates
• Vlera e drejteperdrejte ekonomike
pergjithesisht reduktohet
Perse duhet te kujdesemi nese
popullatat zhduken?
• Ndikon ne probabilitetin e
ekzistences/qendrueshmerise se gjithe llojit
• Ne pikepamje evolutive kjo te çon ne
vdekjen e lindjes

Weitere ähnliche Inhalte

Ähnlich wie 03 loss bio

Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...
 Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ... Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...
Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...#MesueseAurela Elezaj
 
HUMBJA E BIODIVERSITETIT
HUMBJA E BIODIVERSITETITHUMBJA E BIODIVERSITETIT
HUMBJA E BIODIVERSITETITRobert Shahini
 
Mjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMegi Braka
 
Mjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMegi Braka
 
Mjedisi ne rajonin tone.
Mjedisi ne rajonin tone.Mjedisi ne rajonin tone.
Mjedisi ne rajonin tone.kristinasweety
 
Ekologji humane energjia dhe resurset
Ekologji humane   energjia dhe resursetEkologji humane   energjia dhe resurset
Ekologji humane energjia dhe resursetValon Kryeziu
 
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdf
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdfbiodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdf
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdfisli5
 
Dituri natyre
Dituri natyreDituri natyre
Dituri natyrekaltersi
 
globalizm ppt (albanian ppt) best.
globalizm ppt (albanian ppt) best.globalizm ppt (albanian ppt) best.
globalizm ppt (albanian ppt) best.Shuka Enion
 

Ähnlich wie 03 loss bio (16)

Mjedisi
MjedisiMjedisi
Mjedisi
 
Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...
 Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ... Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...
Mjedisi eshte nje sistem faktoresh fizik ,kimik dhe biologjik ne ekuilibrin ...
 
HUMBJA E BIODIVERSITETIT
HUMBJA E BIODIVERSITETITHUMBJA E BIODIVERSITETIT
HUMBJA E BIODIVERSITETIT
 
Mjedisi dhe njeriu
Mjedisi dhe njeriuMjedisi dhe njeriu
Mjedisi dhe njeriu
 
Mjedisi
MjedisiMjedisi
Mjedisi
 
Mjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMjedisi armela-braka
Mjedisi armela-braka
 
Mjedisi armela-braka
Mjedisi armela-brakaMjedisi armela-braka
Mjedisi armela-braka
 
Mjedisi ne rajonin tone.
Mjedisi ne rajonin tone.Mjedisi ne rajonin tone.
Mjedisi ne rajonin tone.
 
Ekologji humane energjia dhe resurset
Ekologji humane   energjia dhe resursetEkologji humane   energjia dhe resurset
Ekologji humane energjia dhe resurset
 
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdf
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdfbiodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdf
biodiversiteti dhe kafshet ne botene.pdf
 
Dituri natyre
Dituri natyreDituri natyre
Dituri natyre
 
globalizm ppt (albanian ppt) best.
globalizm ppt (albanian ppt) best.globalizm ppt (albanian ppt) best.
globalizm ppt (albanian ppt) best.
 
Mjedisi
MjedisiMjedisi
Mjedisi
 
05 confrag
05 confrag05 confrag
05 confrag
 
Projekt ne fizike
Projekt ne fizikeProjekt ne fizike
Projekt ne fizike
 
Tema:Mjedisi
Tema:MjedisiTema:Mjedisi
Tema:Mjedisi
 

Mehr von Lorela Lazaj

Mehr von Lorela Lazaj (10)

007 r literatura
007 r literatura007 r literatura
007 r literatura
 
Syllabus biomonitorim mjedisor r
Syllabus biomonitorim mjedisor rSyllabus biomonitorim mjedisor r
Syllabus biomonitorim mjedisor r
 
006 r biomon-al-r
006 r biomon-al-r006 r biomon-al-r
006 r biomon-al-r
 
Monitorimi i zones se Karaburunit.docx
Monitorimi i zones se Karaburunit.docxMonitorimi i zones se Karaburunit.docx
Monitorimi i zones se Karaburunit.docx
 
Biomonitorim
BiomonitorimBiomonitorim
Biomonitorim
 
08 conislb
08 conislb 08 conislb
08 conislb
 
06 congen
06 congen06 congen
06 congen
 
04 conmon
04 conmon04 conmon
04 conmon
 
02 nospecies
02 nospecies02 nospecies
02 nospecies
 
07 llojet invazive
07 llojet invazive 07 llojet invazive
07 llojet invazive
 

03 loss bio

  • 2. Fakti me i rendesishem qe kushtezon jeten tone sot eshte se kemi vajtur ne kthese permes nje serie kthesash J • DUKE RRITUR POPULLATEN • DUKE RRITUR PERDORIMIN E BURIMEVE TE FUNDME • DUKE RRITUR NDOTJEN
  • 3. RRITJA E POPULLATES NJEREZORE Koha Viti • 1st Bilion 2-5 Milion Vjet Rreth 1880 • 2nd Afersisht 130 Vjet 1930 • 3rd 30 Vjet 1960 • 4th 15 Vjet 1975 • 5th 12 Vjet 1987 • 6th 12 Vjet 1999
  • 4.
  • 5. Rritja eksponenciale e popullsise, tregon se shkaku primar i renies se larmise biologjike eshte shkaterrimi i habitatit, i cili ka ardhur ne menyre te pashmangeshme nga rritja (ekspansioni) e popullates njerezore dhe veprimtarise njerezore
  • 6. Masa ne te cilen njerezimi ka shkaterruar mund te demonstrohet permes nje studimi bashkekohor mbi pervetesimin nga njeriu te produkteve te fotosintezes Vitousek, P.M., P.R. Ehrlich, A.H. Ehrlich, dhe P.M. Matson. 1986. Pervetesimi nga njeriu i produkteve te fotosintezes. BioScience 36:368-373
  • 7. Si mberritem ne kete rremuje? Ndoshta sepse pjesa me e madhe e njerezve veprojne sipas nje mentaliteti te kufizuar te bazuar ne tri ide: • Se bota ka burime te pashtereshme per perdorim njerezor • Se njerezit jane te ndare dhe vecas pjeses tjeter te natyres • Se natyra mund te mposhtet
  • 8. Keto qendrime burojne pjeserisht nga: • Mesimet Judeo-Christiane • Imperializmi Biologjik • Mendimi se jemi vec nga natyra • Mendimi se gjithnje ka me teper
  • 9. Ndikimet njerezore ne Toke • Njeriu ne Natyre – Gjuetare te hershem • Njeriu vs. Natyres – Bari & Fermer (bujk) • Njeriu vs. Natyres – Njeriu industrial
  • 10. Ajo qe duhet eshte nje transformim nga njeriu industrial ne njeriun me “kembe ne toke” • Duhet te pranojme limitin e kontrollit te njeriut mbi natyren • Qe ta shohim boten si nje te tere • Per te mbrojtur veten ne duhet te mbrojme natyren
  • 11. Ne kemi nje pikepamje te gabuar mbi Teorine Evolucioniste te Darwinit “mbijetese e me te pershtaturit”
  • 12. Humbja e Biodiversitetit eshte nje nga Ceshtjet me kritike te diteve tona
  • 13. Rreth 500 milion lloje bimesh, kafshesh & mikroorganizmash kane jetuar ne Planetin Toke • Sot, vleresohet se ekzistojne 5-30 milion lloje te gjalle- gjithsej jane pershkruar rreth 1.7 milion lloje • Keshtu, rreth 470-495 milion lloje jane zhdukur- zhdukja biologjike eshte tashme nje fakt jetesor
  • 14. Nje pjese e madhe llojesh nuk shuhen, por modifikohen gjate evolucionit
  • 15. Disa lloje te tjere zhduken plotesisht
  • 16. Llojet e sotem zhduken me nje ritem te papare 1 lloj vertebrori cdo 9 muaj, krahasuar me ritmin natyral 1 lloj cdo mijra vjet Kur konsiderohen edhe bimet, insektet & mikrobet, ritmi i zhdukjes mund te jete 1 lloj ne dite
  • 17. Diskutimet mbi krizen aktuale te zhdukjes tentojne te fokusohen ne fatin e llojeve me te spikatur te zhdukur dhe ne ngadalesimin e tejshfrytezimit nga njeriu, si shkak i kercenimit
  • 18. Te perqendrojme vemendjen ne nje numer me te madh te vertetash te pandricuara 1. Shkaku primar i renies se larmise organike nuk eshte drejtepersedrejti tejshfrytezimi prej njeriut, por shkaterrimi i habitateve. 2. Shume nga organizmat me pak spektakolare dhe te njohur, jane me te rendesishem per te ardhmen tone se sa pjesa me e madhe e llojeve te kercenuar me te publikuar 3. Arsyeja me e rendesishme per ruajtjen e diversitetit eshte roli qe organizmat luajne ne sigurimin e sherbimeve falas ne ekosistem 4. Humbja e popullatave gjenetikisht te spikatura brenda llojit, eshte nje problem po aq i rendesishem sa dhe humbja e tere llojit
  • 19. Perse duhet te kujdesemi nese popullatat zhduken? • Vleresimi i ritmit te humbjes se larmise organike • Zhdukja e habitateve natyrore si shkaku kryesor per zhdukjen e popullates • Vlerat estetike te nje lloji zbehen me zhdukjen e popullates • Vlera e drejteperdrejte ekonomike pergjithesisht reduktohet
  • 20. Perse duhet te kujdesemi nese popullatat zhduken? • Ndikon ne probabilitetin e ekzistences/qendrueshmerise se gjithe llojit • Ne pikepamje evolutive kjo te çon ne vdekjen e lindjes