1. Zonne-energie: promotie en beperkingen
Juridisch kader in Europa, Vlaanderen, Wallonië en
Brussel
Solarplaza – Jeroen De Coninck – advocaat
23 maart 2011
Jeroen.deconinck@bakermckenzie.com
2. Overzicht
Deel I. Beperkingen promotie door lidstaten en invloed van Europa
Deel II. Staatssteun
Deel III. Het economisch promotiemodel toegepast in België
‘groenestroomcertificatenregeling’
Vlaanderen – Wallonië - Brussel
Deel IV. Zonne-energiecontracten
Deel V. Besluit
3. Deel I Invloed Europa bij het opleggen
van beperkingen door lidstaten
Richtlijn 2009/28/EG ter bevordering van het gebruik van energie uit
hernieuwbare bronnen en houdende wijziging en intrekking van richtlijn
2001/77/EG en Richtlijn 2003/30/EG
- Blijvende Promotie hernieuwbare energiebronnen
- Toekomst: mix van hernieuwbare energiebronnen, nucleair en fossiele
brandstoffen
- België: 13% energie uit hernieuwbare bronnen tegen 2020
- Administratieve beperkingen dienen evenredig en noodzakelijk te zijn (artikel
13 RL)
4. Administratieve beperkingen
‘Communication COM(2005)627 from the Commission: ‘the support of electricity
from RE sources’
– Veel bevoegde overheden – geen coördinatie
– Te lange duurtijd verkrijgen vergunningen
– Beperkingen op basis van Ruimtelijke Ordeningsrecht
Niet alle administratieve beperkingen zijn gevat onder artikel 13 RL:
- Eerste toets: is maatregel een Certificerings-, toestemmings,
vergunningsprocedure?
- Tweede toets: is maatregel noodzakelijk en evenredig ?
5. Voorbeeld administratieve beperking:
Ruimtelijke Ordening
Indeling op basis van plannen
- Industriegebieden, Agrarische gebieden, Gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen,
Natuurgebieden
In Vl./W./Br.:
- Zeer ruime mogelijkheden en beperkte/geen vergunningsprocedures plaatsing
zonnepanelen op daken in woongebieden of andere gebieden;
- Beperkte mogelijkheden voor landbouwgebieden: productie-installaties toegelaten indien
de aanvrager landbouwer is + voorwaarden;
- Is de wijze waarop in België beperkingen worden ingevoerd in het kader van de
ruimtelijke ordening noodzakelijk én evenredig?
6. Vlaanderen en Ruimtelijke Ordening
inplanting van zonnepaneelparken
- mogelijk in industriegebied, gebied voor gemeenschapsvoorzieningen
- enkel zéér beperkt mogelijk in landbouwgebied
- probleem: landbouwgrond duurder dan industriegebied
- Geen duidelijke richtlijnen
Oprichten op daken – stedenbouwkundige vergunning (max. uitsteek 1 m boven dakrand)
- Regel: niet-vergunningsplichtig, behalve
- Op gemeentelijk niveau: meldingsplicht
- Bij verbod opgenomen in lokale voorschriften
- Bij beschermd erfgoed: machtiging administratie Ruimte en Erfgoed
7. Wallonië en Ruimtelijke Ordening
Industriegebied en gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen: mogelijk
Agrarisch gebied: heel beperkt mogelijk
– Indien landbouwactiviteiten niet in het gevaar gebracht worden + levering
aan gebouwen op terrein
– Afwijkingen van bestemmingsplannen (plan de secteur) enkel mogelijk
indien het gaat om geïsoleerde zonevreemde, maar vergunde woningen
Op dak: mogelijk onder voorwaarden
8. Voorbeeld andere beperking: vermindering feed-in tariffs/
verandering systeem GSC bestaande installaties
Kan deze beperking aangevochten worden onder art. 13 RL 2009/28/EG?
Andere bescherming voor investeerders?
- Artikel 1 eerste protocol bij het EVRM: bescherming van het eigendomsrecht
- Voorbeeld Spanje - vermindering feed-in tariffs voor bestaande en toekomstige installaties: (APPA vs. wet
L14/2010):
- Vrije vertaling uitspraak rechtbank: ‘The companies that have freely decided to enter the special regime
of electricity production from renewable sources, knowing that they will depend on the determination of
incentives by the public authorities, are or should be aware that such incentives may be modified at any
time by these authorities. This is a regulatory risk which they take, it is the variation of the premiums or
incentives which the [law] moderates but not excludes.’
9. Andere beperking/rechtszekerheid: aanpassing
wetgeving nieuwe installaties
In Vlaanderen en Brussel:
- Onmiddellijke invoering mogelijk voor nieuwe installaties
In Wallonië
- Mogelijkheid invoering nieuw systeem dat ten vroegste in
werking kan treden 3 m. na publicatie in Belgisch staatsblad;
10. Voorbeeld andere beperking
Bevoegdheidsverdeling op basis van 70kv
- Zorgt dit voor coördinatiemoeilijkheden bij promotie hernieuwbare
energie? Artikel 13 RL 2009/28/EG?
infrastructuurbeperkingen:
- Netwerk is niet sterk genoeg om nieuwe installaties op aan te
sluiten – vergunningsproblematiek - Artikel 13 RL 2009/28/EG?
11. Deel II: Staatssteun
Beperkingen ivm staatssteun
- Aanmelding aan Europese Commissie
- Aanmelding Vlaanderen systeem verplicht betalen door
netbeheerder van 450 EUR
- Europese Commissie: steunmaatregel N254/2006 betreffende
fotovolatïsche zonnepanelen: geen staatssteun
Geen staatssteun: gevolg: niet opnemen in begroting en overheid
kan maatregel op een budgetneutrale wijze opleggen
12. Investeringssteun bedrijven voor
investeringen in zonnepaneelprojecten
Informatie moeilijk te vinden want andere administratie houdt zich bezig met
deze staatssteun – geen melding op websites betreffende zonnepanelen
naar steunmaatregelen;
Onderscheid investeringssteun/landbouwsteun;
Vlaanderen investeringssteun:
- Voorheen: combinatie GSC en ecologiepremie:
- 1375 gunstige aanvragen
- Totaal investeringsbedrag 2,145 miljard EUR
- Aangevraagde subsidie: 147 miljoen EUR
- Heden: géén ecologiepremie meer voor zonnepanelen
13. Investeringssteun bedrijven voor
investeringen in zonnepaneelprojecten
Wallonië: (bevoegde minister: Minister Marcourt)
– Op basis van het decreet van 11 maart 2004
– Binnen de perken van de voorziene budgetten
– Panneaux thermiques: KMO tot 40% - grote bedrijven: 16% dan wel
24%
– Panneaux photovoltaïques: ministerieel besluit dient nog genomen te
worden voor steun 2011
– Info: 081/33.37.60 (9u-12u)
– Cumulatie met GSC mogelijk
14. Promotie door investeringssteun bedrijven voor
investeringen in zonnepaneelprojecten
Brussel:
– Energiepremie voor bedrijven: www.primespme.be
– Tot op heden slechts 1 subsidiedossier voor
zonnepanelen
– Beperking: tot 80.000 EUR per jaar per onderneming
– Max. tss.komst
– Grote ondernemingen: max. 30%
– KMOs: max. 40%
– Kleine ondernemingen: max. 45%
– Tussenkomst enkel voor bepaalde sectoren
15. Promotie door investeringssteun via
landbouwfondsen
Vlaanderen:
- VLIF www.vlaanderen.be/VLIF (i) Landbouwactiviteit in
hoofdberoep (ii) Investering tussen 2007-2013 (iii) Max. 1 miljoen
EUR; (iv) Niet van toepassing bij leasingconstructies
Wallonië:
- PWDR www.pwdr.be (Programme Wallon de Développement
Rural) – investeringen tussen 2007-2013 - beperkingen
16. Deel III: Promotie door verlenen van
‘groenestroomcertificaten’
Economisch model
Producent verkrijgt GSC voor een bepaalde periode:
- Vlaanderen: 20 jaar – voor nieuwe installaties 15 j. voor
ingebruikname 1 juni 2013
- Wallonië: 15 jaar, maar verlengbaar tot 30 j.
- Brussel: 10 j. maar verlengbaar tot 15/20 j.
17. Aantal GSC
Opgelet: berekening aantal GSC:
Wallonië:
- berekening per geproduceerde Wattpiek
- Rekening houdend met CO² vermindering
- Minder GSC naarmate productie van de installatie
Brussel:
- Berekening per geproduceerde Wattpiek
- Rekening houdend met CO² vermindering
- Berekening adhv gebruikte m²;
- Minder GSC voor installaties < 1MW
Vlaanderen:
- per geproduceerde MWh (prijs verminderd in de toekomst om te komen tot 90 EUR)
18. Aantal GSC Wallonië
Productie Wp Aantal GSC Voorwaarden
1ste 5Wp 7 GSC
6 tot 10 Wp 5 GSC
11 tot 250 Wp 4 GSC 50% eigen verbruik +
energieaudit minimum
eisen + max 50%
investeringssteun
11 tot 250 Wp 1 GSC Vwde niet vervuld
251 Wp e.v. 1 GSC
19. Aantal GSC Brussel
zonnepanelen Productie > 1MW Productie < 1 MW
1ste 20m² GSC x 4 GSC x 2
21ste tot 60ste m² GSC x 3 GSC x 2
Verdere m² GSC x 2 GSC x 2
23. Toezicht: sanctie tekort aan GSC
Sanctie te kort aan GSC voor leverancier:
- Wa. + Br.: 100 EUR
- Vl.: heden: 125 EUR – toekomst tegen 31 maart 2014
(decreet nog te verschijnen): geleidelijke vermindering tot
100 EUR
24. Vlaanderen (toekomst): maximumprijs te betalen door
leverancier per ontbrekend certificaat aan VREG
Tot 31 maart 2011 125 EUR
Tot 31 maart 2012 120 EUR
Tot 31 maart 2013 115 EUR
31 maart 2014 107,5 EUR
Vanaf 31 maart 2014 100 EUR
26. Leasing
- Leasingovereenkomst
- Wie is eigenaar van GSC bij leasingconstructies?
- Ofwel leasinggever ofwel leasingnemer: duidelijke vermelding in
contract hoe en wie de GSC zal krijgen:
- Via mandaatregeling
- Belang: in geval van faillissementen
- Eigenaar is meestal leasingnemer en niet de bank
- Bank (leasinggever): pand op schuldvordering van de
leasingnemer op de Distributienetbheerder; (betaling minimum
aankoopprijs)
27. Eigenaar gebouw/grond = Eigenaar zonnepanelen
- Overeenkomst aansluiting op het net met netbeheerder/
reglement aansluiting (kleinere installaties);
- Conformverklaring van installatie tot verkrijging van GSC;
- Indien huurder gebouw/grond eigenaar:
- Aparte overeenkomst tussen huurder en eigenaar
zonnepanelen tot aankoop van groene stroom;
- Huurprijs: verrekening van levering elektriciteit;
28. Eigenaar gebouw/grond IS NIET eigenaar
zonnepanelen
- Voorafgaand:
- afsluiten optieovereenkomst tussen eigenaar grond/gebouw voor
plaatsing van zonnepanelen
- evt. met beschikbaarheidsvergoeding
- Overeenkomsten en regeling tussen eigenaar zonnepanelen en
netbeheerder (aansluiting + conformverklaring)
- huurovereenkomst tussen eigenaar gebouw/grond en
installateur/eigenaar zonnepanelen:
- huurprijs = levering stroom met modaliteiten + evt. andere
mechanismen
- GSC voor eigenaar zonnepanelen
- Stroom voor eigenaar gebouw
29. Eigenaar gebouw/grond IS NIET eigenaar
zonnepanelen
– Zakenrecht:
– voorzien van erfdienstbaarheden
– Voorzien van een opstalrecht
– Dit kan gratis
– Voor een periode max. 50 jaar
– Discussie of opstalrecht in lucht wel kan – nog geen
cassatierechtspraak – lagere rechtspraak affirmatief
– via notaris (tegenstelbaar aan derden)
30. Deel V: Algemeen Besluit
– Investeringszekerheid ‘gebrekkig’;
– Publiciteitsvoordeel - imago;
– Snel ontwikkelende materie in elk gewest: deadlines in
de gaten houden;
– Toekomst: hangt af van:
– Administratieve belemmeringen (RO,…)
– Mogelijkheden tot aansluiting net en doorrekening kosten
aansluiting
– Recyclagemogelijkheden zonnepanelen
– Infrastructuur netwerk
31. Dank voor uw aandacht
jeroen.deconinck@bakermckenzie.com
